ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ Κ & Δ ΚΑΤΣΑΚΙΩΡΗ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
1ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΟΜΑΔΑ Α

Α1) Εθνικές γαίες: σελ. 23 – 24, Φεντερασιόν: σελ. 46, Αγροτική μεταρρύθμιση: σελ. 42
(Καθώς η κατοχή γης ... κοινωνικές συνθήκες) και σελ. 44 – 45 (Το αποφασιστικό βήμα
... αγροτικό χώρο)

Α2) 1. Λ 2. Σ 3. Λ 4. Λ 5. Σ 6. Λ 7. Σ 8. Λ 9. Λ 10. Σ

Α3) Σελ. 46 – 47: «Η κατάσταση αυτή κράτησε ... Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος»

Α4) Σελ. 20 – 21: «Ακολούθησαν δύσκολα χρόνια ... στη Σμύρνη και αργότερα στην
Αίγυπτο»

ΟΜΑΔΑ Β

Β) α) Μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα η ελληνική κοινωνία χαρακτηριζόταν από μια αρχαϊκή
οικονομία, της οποίας τα χαρακτηριστικά είναι τα εξής:
1.Το 80% περίπου του ενεργού πληθυσµού απασχολείται στον αγροτικό τοµέα.
2.Η αστική τάξη είναι ολιγάριθµη και πιο αδύναµη συγκριτικά µε αυτήν του 180υ αιώνα,
λόγω του αγώνα της Ανεξαρτησίας, συγκεντρωµένη στα ελάχιστα αστικά κέντρα και
αποτελούµενη από µικροβιοτέχνες, µικρεµπόρους και γενικά από ανθρώπους που ασκούν
ποικίλα επαγγέλµατα λίγο πολύ παρασιτικά.
3.Μια ιδιόµορφη αριστοκρατία -άρχουσα τάξη- µε ανοµοιογενή σύνθεση: παλιοί προεστοί
και κοτσαµπάσηδες, αρχηγοί του άτακτου στρατού της Επανάστασης και κάποιες οικογένειες
Φαναριωτών, που αποτελούν ένα είδος ιδιόµορφης αριστοκρατίας. Στη διάρκεια της πρώτης
περιόδου της µοναρχία; αυτή η άρχουσα τάξη µαζί µε ορισµένους µεγαλεµπόρους και
εφοπλιστές σχηµατίζουν µια κοινωνική οµάδα µε κοινά συµφέροντα, αυτά των ευπόρων.

β)Οι συνθήκες ζωής των Ελλήνων αγροτών µετά την ανεξαρτησία επιδεινώθηκαν διότι:
 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ Κ & Δ ΚΑΤΣΑΚΙΩΡΗ
1.Οι καλλιεργητές έχασαν το δικαίωµανοµής και κατοχής της γης -η γη πέρασε στην
κυριότητα του κράτους- και µετατράπηκαν σε ενοικιαστές της. Τα "5/6 των Ελλήνων
αγροτών ήσαν χωρίς γη".
2.Οι καλλιεργητές κατέβαλλαν το φόρο της δέκατης και το δικαίωµα της επικαρπίας - 30 έως
45% επί του ακαθαρίστου προϊόντος. Συνεπώς οδηγούνταν στην εξάντληση όχι τόσο από
τους γαιοκτήµονες, όσο από το ίδιο το κράτος και τους τοπικούς εκπροσώπους του.
Σε ό,τι αφορά στα αίτια του διατροφικού ελλείµµατος της χώρας παρατηρούµε ότι µετά την
αγροτική µεταρρύθµιση του 1871, αναπτύχθηκαν κυρίως κερδοσκοπικές καλλιέργειες, που
προορίζονταν για εξαγωγή. Έτσι όµως επιδεινώθηκε το διατροφικό έλλειµµα της χώρας,
αφού δεν καλλιεργούνταν δηµητριακά.

γ) Η αγροτική πολιτική του ελληνικού κράτους στόχευε στην ανάπτυξη της µικρής
οικογενειακής ιδιοκτησίας, η οποία συνδεόταν µε την επέκταση των φυτειών. Μετά τη
µεταρρύθµιση του 1871, οι ελληνικές τράπεζες χορηγούσαν πιστώσεις µόνο για την
καλλιέργεια της σταφίδας. Μάλιστα ασκούνταν βίαιες επεµβάσεις από την αστυνοµία στους
γεωργούς και κτηνοτρόφους, που αρνούνταν να καλλιεργήσουν αµπέλια. Κυβερνώντες και
κυβερνώµενοι, στα 1885, περίµεναν τη σωτηρία της χώρας από τη σταφίδα µε συνέπεια να
κινδυνεύει η Ελλάδα να µεταµορφωθεί σε µια χώρα αµπελουργικής µονοκαλλιέργειας. Απ'
τη στιγµή λοιπόν, που το κράτος περίµενε να λύσει τα οικονοµικά του προβλήµατα και να
αυξήσει τα έσοδά του από τις εξαγωγές, ήταν αναµενόµενο να ακολουθήσει αυτή τη
συγκεκριµένη αγροτική πολιτική.

δ) Το 1871 το κράτος ευνόησε την επέκταση των φυτειών, των αμπελώνων και του καπνού,
διότι τα προϊόντα αυτά παρουσίαζαν διογκούμενη ροή συναλλάγματος. Με τις αυξανόμενες
εξαγωγές αυξάνονταν τα δημόσια έσοδα από τους δασμούς και επιπλέον το κράτος μπορούσε
να ελέγχει απόλυτα τους αγρότες. Κάτι τέτοιο δε θα ήταν δυνατό στην περίπτωση μιας
αυτάρκους οικονομίας.