TOPIK 1

PEMASANGAN DAN
PENYELENGGARAAN
SISTEM PENDINGIN
HAWA Disediakan oleh:
Ts. AZREEN BIN JAFAAR
https://linktr.ee/azreenjafaar
3
Word Cloud details can be found in the Notes section below
5
KANDUNGAN PEMBELAJARAN

1.1 Menerangkan fungsi komponen asas sistem pendingin

hawa
1.1.1 Pemampat(compressor)
1.1.2 Penyejat (Evaporator)
1.1.3 Pemeluwap(Condensor)
1.1.4 Peranti pemeteran (Metering device)

6
 PENILAIAN/PENTAKSIRAN

FORMATIF - LATIHAN AMALI 1 Pembentukkan paip

kuprum (copper pipe) pendingin hawa
- LATIHAN AMALI 2 Pemasangan set pendingin
hawa jenis unit pisah (split unit)

SUMATIF
• UJIAN AMALI 1
- INDIVIDU

7
MENERANGKAN
SISTEM
PENGHAWA
DINGIN
 PRINSIP KENDALIAN
ASAS HAWA DINGIN
Pemindahan haba dari satu ruang ke ruang yang lain

HABA
• Haba ialah sejenis tenaga yang tidak boleh dicipta dan tidak
boleh dimusnahkan. Tetapi, boleh ditukar daripada satu
bentuk tenaga kepada satu bentuk tenaga yang lain
• Haba bergerak dari suhu panas ke suhu sejuk

9
Pemindahan suhu
Haba boleh berpindah melalui tiga cara , iaitu;
a. Pengaliran
b. Perolakan
c. Sinaran atau pancaran

a. Pengaliran

http://sainspmr-arm.blogspot.com/2011/09/pengaliran-conduction-adalah-aliran.html

10
b. Perolakan

c. Sinaran atau pancaran

Sinaran ialah proses pemindahan

haba melalui pergerakan gelombang
yang berlaku di udara dan ruangan
hampa gas.

http://www.hbp.usm.my/ventilation/isu1.htm

11
SUHU
• Suhu ialah darjah kepanasan atau kesejukan pada sesuatu
bahan dalam bentuk pepejal cecair atau wap.
• Skala suhu di ukur dalam :

Celcius (0C)
Fahrenheit (0F)

Rajah 1: perbandingan skala celcius (0C) dan fahrenheit (0F) , www.fiveaa.com.au

12
SUHU MUTLAK
• Suhu mutlak ialah takat suhu bahan apabila semua molekul
pada bahan tersebut berada dalam keadaan pegun.
• Skala suhu mutlak bagi Celcius ialah Kelvin. Manakala, skala
suhu mutlak bagi Fahrenheit ialah Rankine.

• Skala suhu Celsius kini ditakrifkan dari segi kelvin, dengan 0 °C

sama dengan 273.15 kelvin.
• Kelvin ke darjah Celsius

13
Bahan Pendingin
Fungsi
• Bahan pendingin ialah bahan untuk menyerap haba di
penyejat dan menyingkirkan haba di pemeluwap. Ini adalah
kerana takat didihnya sangat rendah.
• Nama lain untuk bahan pendingin ialah refrigerant, neon fron.

Sifat-sifat bahan pendingin.

• Tidak beracun
• tidak meletup
• tidak berkarat @ menghakis
• tidak mudah terbakar
• boleh beroperasi pada tekanan yang rendah
• mempunyai haba pendam yang tinggi untuk menyerap haba
14
• Terdapat 3 Kumpulan Bahan Pendingin.
• kumpulan pertama
Bahan pendingin yang paling selamat
(R – 12, R – 22, R - 502, R – 11, R – 718 dan yang terkini
R – 134a

• Kumpulan kedua
Bahan pendingin beracun dan berbau tengik
(R-717, R-764, R-1130)

• Kumpulan ketiga
Bahan pendingin mudah terbakar
( R-600, R-170, R-290)

15
16
 Klasifikasi bahan pendingin
mengikut jenis pemampat

Jadual bahan pendingin

mengikut kegunaan bahan
pendingin

17
Sistem Penyamanan Udara
Penyaman udara ialah proses pengawalan suhu , kelembapan,
pergerakan udara dan membersihkan udara di dalam bilik
yang dinyamankan

Sistem penyamanan udara bertujuan untuk:

a) Kawalan suhu
Kawalan suhu pada takat yang diperlukan bagi keselesaan
manusia ialah 22 0C hingga 27 0C

b) Kawalan kelembapan
Kelembapan udara dikawal dengan menambah atau
mengurangkan kandungan haba pendam , iaitu menambah
atau mengurangkan kandungan wap air dalam udara.
18
c) Pergerakan dan peredaran udara
Kelajuan optimum pergerakan udara untuk keselesaan ialah
0.5m/saat atau kurang.

d) Pembersihan udara
Udara kembali dari bilik yang didinginkan akan dituras
melalui penuras yang terdapat pada unit pengagihan udara

19
1.1 Komponen utama penyaman udara
Kitar penyaman udara asas ialah suatu kitaran yang
menunjukkan bagaimana bahan pendingin mengalir ke sistem
yang mengandungi empat komponen utama iaitu pemampat,
pemeluwap, peranti permeteran dan penyejat

http://cikgunas.net/nota-penyaman-udara/komponen-komponen-utama-penyaman-udara/
20
• Pemampat (compressor) berfungsi memampatkan gas bahan
pendingin dan mengalirkannya ke pemeluwap.

• Pemeluwap (evaporator) berfungsi untuk menyingkirkan

haba yang terhasil daripada proses mampatan dan proses
sejatan di penyejat (condenser) .

• Peranti pemeteran berfungsi mengawal aliran gas dengan

merendahkan tekanan dan suhu cecair bahan pendingin. Alat
ini juga akan mengawal kadar aliran cecair bahan pendingin
ke penyejat.

• Penyejat berfungsi untuk menyerap haba dari ruang yang

didinginkan.

21
PRINSIP KERJA

22
1. Apabila sistem dihidupkan ,
pemampat akan memampatkan
wap bahan pendingin yang
bersuhu dan bertekanan rendah
ke wap bahan pendingin yang
bersuhu dan bertekanan tinggi
1. Wap bahan pendingin yang
bersuhu dan bertekanan tinggi
ini akan keluar dari pemampat
dan seterusnya melalui saluran
singkiran dan terus ke
pemeluwap Prinsip kerja
1. Di pemeluwap , berlaku proses
penyingkiran haba dan
penukuran bentuk bahan
pendingin dari wap ke cecair
yang bersuhu dan bertekanan
tinggi
25
4. Cecair yang bersuhu dan
bertekanan tinggi ini akan
melalui saluran cecair dan terus
ke komponen peranti
pemeteran
5. Peranti pemeteran akan
mengawal kadar aliran cecair
dan menentukan suhu dan
tekanan yang dikehendaki di
penyejat
6. Cecair bahan pendingin yang
Prinsip kerja
keluar dari peranti pemeteran
akan terus ke komponen
penyejat

26
7. Di penyejat , berlaku proses
penyerapan haba dan
penukuran bentuk bahan
pendingin dari cecair ke wap
yang bersuhu dan bertekanan
7. cecair bahan pendingin yang
bersuhu dan bertekanan rendah
akan melalui saluran sedutan
dan terus ke komponen
pemampat Prinsip kerja
7. Pemampat akan memampatkan
wap bahan pendingin dan
proses ini berterusan selagi
sistem dihidupkan

27
A.Compressor/Pemampat
B.Condenser/Pemeluwap
C.Metering Devices/Peranti Pemeteran
D.Evaporator/Penyejat
E.Isolator/Pengasing

28
Bahagian indoor

29
Penutup Hadapan biasanya datang dengan
penutup depan terbuka yang memberi
akses kepada penapis udara. Pemegang
penapis udara untuk unit dalaman terletak
di dalam Penutup Hadapan.

Penapis berfungsi untuk menapis habuk

yang berada dalam udara daripada
menyebabkan penyejat berhabuk

30
Koil Penyejukan
Ini sebenarnya adalah salah satu komponen
utama unit penyaman udara. Di dalam rajah
pertama di atas menunjukkan di mana
terletaknya koil penyejukan. Terdapat juga
Pemegang Termistor dan Sensor Koil yang
terletak di Koil Penyejukan itu sendiri.

Kerangka Belakang
Kerangka Belakang merupakan komponen utama
yang memegang semua bahagian-bahagian lain
bersama-sama. Ia adalah struktur utama bagi
seluruh dinding tertutup dipasang penyaman udara.
Ia juga memegang pengapit paip dan hos air
buangan.

31
Pendakap Pemasangan
Juga dikenali sebagai plat pemasangan, ia
memasangkan unit dengan rapat pada dinding
dengan disangkutkan unit ke bahagian atas
pendakap pemasangan.

Rangka Saluran Keluar Angin

Rangka Saluran Keluar Udara biasanya dilengkapi
dengan Aluran Angin, yang juga memegang Motor
Ayunan Angin. Kadang-kadang ia juga datang
sebagai pan air buangan di mana hos saliran paip
dihubungkan untuk membuang air.

32
 Aluran Angin
Sesendal Kipas
Motor Ayunan Angin Sesendal Kipas memegang hujung kipas. Ini
adalah untuk memastikan kipas tersebut
terikat teguh pada unit supaya ia tidak
membuat bising disebabkan kipas aliran
silang tidak seimbang

Kipas Aliran Bersilang

dKipas ini lazimnya digunakan dalam
semua penyaman udara unit dinding. Ia
juga dikenali sebagai Kipas Blower.
33
Motor Kipas Papan IC
Ini adalah motor elektrik yang
menjalankan Kipas Aliran Bersilang.
Kotak Kawalan
Kotak kawalan adalah tempat alat elektrik dan
elektronik bagi penyaman udara unit dinding
dalaman yang dipasang. Ia adalah di mana
terletaknya Papan IC yang mengawal
keseluruhan sistem penyaman udara unit
dinding. Ia juga di mana terletaknya sambungan
pendawaian bekalan kuasa utama unit.
34
 Aktiviti 1
• Nyatakan fungsi pemampat
• Namakan 3 saluran yang terdapat dalam kitaran penyejukan
asas
• Apakah proses yang berlaku di pemeluwap dalam kitaran
penyejukan asas
• Dengan bantuan gambarajah kitaran penyejukkan asas,
terangkan kendalian sistem penyejukan dan penyaman
udara

35
1.2 MENERANGKAN JENIS-JENIS PENDINGIN
HAWA YANG TERDAPAT DIPASARAN.

1.2.1 UNIT PISAH

1.2.2 UNIT TINGKAP

1.2.3 UNIT BERPUSAT

1.2.4 UNIT MUDAH ALIH

36
1.2 JENIS – JENIS PENYAMAN
UDARA (UNIT PISAH)
1. WALL MOUNTED
TYPE
2. CEILING TYPE
5
3. CASSETTE TYPE
4. STAND FLOOR TYPE
5. DUCTING TYPE 1 4
6. MULTI TYPE
6

2 3
Berdasarkan kepada rajah di bawah, unit
penyaman udara berkenaan dikenali
sebagai

38
1.3 Faktor pemilihan sistem
pendingin hawa.
• 1.3.1 Lokasi
• 1.3.2 Jenama
• 1.3.3 Jenis
• 1.3.4 Jaminan
• 1.3.5 Harga
Cooling Load
Calculation

• Volume = Width x Length x Height (feet)

• C1 = Volume x 6
• C2 = N (No. of People) x 500btu/hr
• Estimated Cooling Capacity= C1+C2 (btu/hr)
Keupayaan / Kapasiti Penyamanan Udara
(Jenis Pisah)

Horse Power British Thermal Unit(Btu/hr) –

(HP) – kuasa kuantiti haba
mekanikal

1.0 9000-10000
1.5 12000-15000
2.0 16000-20000
2.5 22000-27000
3.0 28000
Bagaimana Mengira Kos Elektrik?
• Aircond 1HP mempunyai beban antara 850Watt
ke 950Watt. Anggap aircond tersebut mempunyai
beban 950Watt dan digunakan 5 jam sehari.
Pertama, kira jumlah penggunaan tenaga dalam
unit kWj:
kWj = (950/1000) W x 5 j = 4.75 kWj
• Kedua, kira kos tenaga:
Kos tenaga = 4.75 kWj x RM 0.218 = RM 1.04
(rujuk kadar tarif)
Oleh itu kos selama sebulan (30 hari) ialah:
RM 1.04 x 30 = RM 31.20
FAKTOR PEMILIHAN LOKASI
UNIT DALAM

• TIDAK SESUAI DIPASANG DI TEMPAT PENGELUARAN

HABA YANG TINGGI.
• JANGAN PASANG BERDEKATAN DENGAN PINTU
• KETINGGIAN UNIT HENDAKLAH DIPASANG 2.3 M KE
ATAS.
• PILIH PEMAIPAN PENGAIRAN YANG TERDEKAT
• PASTIKAN TERDAPAT RUANG DI ANTARA SILING DAN
DINDING.
FAKTOR PEMILIHAN LOKASI
UNIT DALAM
CARA MENEBUK LUBANG PEMAIPAN
 RUMUSAN

Kitaran penyejukan asas mempunyai 4 komponen iaitu

pemampat, pemeluwap, peranti pemeteran dan penyejat

Ia juga mempunyai 3 saluran iaitu saluran sedutan saluran

singkiran dan saluran cecair

Terdapat 4 proses yang terdapat dalam kitaran penyejukan

asas iaitu proses mampatan , penyerapan haba, pengawalan
cecair bahan pendingin dan proses penyingkiran haba
Bahagian bertekanan tinggi mempunyai suhu dan tekanan
yang lebih tinggi daripada bahagian tekanan rendah.

48
https://quizizz.com/join
49