67

समतामूलक समाज निर् मा

णका प्र
मुख उपा य ला ई निम्ना
नुसारका बुँ
दामासूचिकृत
१९. ने
पाल भारतबिचको आर् थि
क सहयोगर सम्बन्धको चर् चा
समीक्षा
गर्नु
होस्। "अव्यवस् थि
त सहरीकरण वि का सको चुनौती हो। " यस भनाइलाई पुष् टि
गर्नुहोस्। सामाजिक सम्बन्धको महत्त्व तथा वि शेष ता ला ई तलका बुँ
दामासूचिकृत
गरिएको छ
गरिएको छ :

खुलासीमानार भौगोलिक सरलतार सहजताका कारण ने पाल भारतबिच अत्यन्तैनजिकको जनस्तरको सम्बन्ध रहे को छ उत्त रः सहरी सेवा सुबिधा मापदण्ड शहरको आर्थिक, समाजिक सास्कृतिक, जै बिक तथा
(क) आर्थिक रू पले वि प न्न रहे
का तथा अपाङ्ग ल्
ताभएका बालबालिकालाई निःल्ककशु
। नेपाल र भारतका बिचमा सदियौदेखि आर्थिक सहयोग आदान प्रदान हुँदै आइरहेको छ । वा ता व र णी य पक्ष लगायतलाई ध्यान नदिइ गरिएको वि का सला ई अव्यवस् थित सहरीकरण भनिन्छ । (क). सामाजिक सम्बन्धको वि का सले मानवीय आवयकता
कताश्य
परिपूर् ति
भएका
नेपाललेभारतलाई अप्ठ्यारोपरे को समयमासहयोगगर्दै आएको छभने भारतलेपनिने पालका लागिविकास निर् मा णका साथै शिक्षाको अवसर दिलाउनुपर्छ ।
वा स् तव मा अव्यवस् थि त सहरीकरण वि का सको चुनौती नैहो। अव्यवस् थि त र अनियन् त् त
रि छन्।
अन्य क्षे
त्र
मासहयोगगर्दै आएको छ। सन् १ ९५१ दे खिनेपाल भारत आर् थिक सहयोगकार्य क्र
मको सुरु भएको थियो। यो आयोजनाविहीन सहरीकरणले सहरी सम्पदा र प्रा कृतिक सुन्दरतामा ह् रा
स ल्याउँछ । वा यु
कार्य क्र
मको उद्दे
य श्य
ने
पाल सरकारको आर् थि क विकासका प्र यासहरू मासहयोगगर्ने रहेको छ। भारतलेने पालको आर् थिक प्रदूषणलेसहरी वा ता व र णला ई नराम्र रीगाँज्छ। यातायातका साधनको वृ द्धि सँ गै ट्रा फि क
वि का सका ला गि सा ना स् व र का करि ब ४ ७ ४ २ म झौ ला तथा ठू ला स् तर का करि ब ३६ ग री ५१० व् य व स् था प न पनिचुनौतीपूर्ण बन्दैजान्छ। पुरानासवारीसाधनबाट निस्कनेधुवाँ , उद्यो ग (ख) आर्थिक रू पले ल्
वि प न्न परिवारका सदस्यका लागि निःल्ककशुस्वास्थ्य
(ख) सामाजिक सम्बन्ध मानवीय सद्भाव बलियोबनाउनेमहत्त्वपूर्ण
परियोजनाहरुमाआर् थि क सहयोगगरिरहे को छ। त्यसै गरीनेपालका लागिवै देकप्र
शि
त्यक्ष लगानीमापनिभारतको भूमिका कलकारखानाबाट निस्कनेधुवाँधुलो, कच्चीर खाल्डाखुल्डी सडक सबै अव्यवस् थि त शहरीकरणका कारण हुन् । उप चा र उप ल ब् ध गराउनुपर्छ।
माध्यम हो।
उच् च र हे को छ ।का म वा जा गि र , पे साव्यवसाय तथाआर् थि क सहयोगआदान प्र दानले ने
पाल भारतको आर् थि क वा ता व र णला ई तिनै धुवाँधूलोर सूर्यको किरणलेगर्दा वि भि न्न अस्वस्थकर ग्यासको उत् पा द न भई
सम्बन्ध नजिकको छ। ठुलो सङ्ख्यामा नेपालीहरू भारतमा र भारतीयहरू नेपालमा बसी कार्य मानव स्वास्थ्यमा प्र तिकूल असर पर्छ । अव्यवस् थि
त सहरीकरणले जल प्र दूषणलाई अत्यधिक मात्रामा
गर्ने गरेका छन । त्यसैले भारतले विप्रेषण प्राप्त गर्ने देशहरूको सातौं स्थानमा बढाउँछ। जल प्र दूषण मूलतः औद्योगिक फोहोरमै ला, घरायसी फोहोरमैला, सहरी फोहोरमैला र (ग) राजनीतिक क्षेमा- पछिपरे
त्र का जाति, जनजाति, महिला, दुर्गम क्षे, अपाङ्ग
त्र ता
(ग) यसले सामाजिक वि का समा सहयोग पुयाउँछ।
नेपाल रहे को छ। ने पाल भारत व्यापार तथापारवहन सन् धि वि.सं २०३५ सालमा भएको थियो । यसैगरी वि.सं व रि प रि बा ट आउने रसायनयुक्त कृषिमैलाबाट हुन्छ। यसैका कारण जनसंख्याबढ्दैगएको छ भने भएका समूहको प्र तिनिधित्त्व गराउनुपर्छ ।
२०५३ सालमा व्यापार सन्धि भएको थियो । यही व्यापार सन्धिका आधारमा नेपाल भारतबिचमा व्यापारिक कारोबारहरू हुँदै बे रोजागरीर गरिबीसँगै यातायात देखि ट्रा फि क व् य व स् था प न मा समेत चूनौती देखिएको छ ।
आएका छन् । नेपालका लागि आयात निर्यातको प्रमुख बजार नै भारत हो । आर्थिक वर्ष वि का स भनेको सामाजिक, आर्थिक, भौगोलिक, वा ता व र णी य पक्ष हरुबीचको सकारात्मक परिवर्त न (घ) सामाजिक सम्बन्धको वि का सले सहयोगी भावनालाई वृ द्धि गराउँछ
२०७५/७ ६ मा सं सा र का वि भि न्न दे शह रूबा ट ने पा ल ले आ या त ग र्ने कु ल व स् तुह रूम ध् ये हो। तर अव्यवस् थि त सहरीकरणका कारणलेसामाजिक आर्थिक, भौगोलिक, वा ता व र णी य (घ) आर्थिक रू पले
वि प न्न व् य क्ति का लागि सिपमूलक कामको तालिम र
।
भारतबाट ६४% आयात गरेको छ भने संसारका विभिन्न देशहरुमा नेपालले निर्यात गर्ने पक्ष हरुबिचमानकारात्मक परिवर्त न र परिस् थि
तिसिर्जना गर्ने हुनालेर अव्यवस् थित सहरीकरण रोजगारका अवसरमावृ द्धि गर्नुपर्छ ।
व स् तूह कम ध् ये भा र तमा मा त्र ६३% निर् या त गरे
को थियो। ने पाललेभारतबाट आयात गर्ने प्र
मुख वस्तुहरू मा वि का सको प्र मुख चुनौती हो। अव्यवस् थित सहरीकरणका कारण वि का सका नाममाप्र दूषण बढ्ने, निर् मि
त
पेट् रो
लियमपदार्थ , सवारी साधन, स्पेयर पार्टस, मेसेनरी सामान, औ ष धी , वि द्यु ती य उप कर ण , आदि संरचना ए व म् धरोहर दीर्घकालीन नहुने , भौगोलिक संरचनाहरु कुरुप बनाउने , रोगको प्रकोप ए ब म्
हुन् भने ने
पालले भारतमानिर् या
त गर्ने मुख वस्तुहरू मातयारीपोसाक, जूट, धागो, जस्तापाता, पोलिस्टर धागो,
प्र (ङ) सामाजिक सम्बन्धले सामाजिक ए कता कायम गर्न सजिलो हुन्छ।
मानवनिर्मित वि प दह रु सिर्जना गर्ने हुनालेयो वि का सको बिकासको बाधक ए व म चुनौती हो (ङ) असहाय तथा अनाथ बालबालिकाको लागि निःल्क
ल्
कशुछात्राबास, शिक्षा,
टे क् सटा इन् स, कृषिजन्य वस्तुहरू आदिहुन् । यस प्र कार ने पाल भारतबिच आर् थिक सम्बन्ध मजबूत रहे को छ। भन्न सकिन्छ । कता
स्वास्थ्य आदि आधारभूत आवयकताको कोश्य
परिपूर् ति
गराउनुपर्छ ।

कता
नागरिक हक अधिकारको आवयकता श्य

नकामुख्य वि शेष ता तथा महत्त्वलाई निम्ना

जीवनदर्नकार्श नुसारका बुँ
दामार् फ
त प्र
स्तुत शिक्षाको महत्त्वलाई निम्ना
नुसारका बुँ त पनिबुझ्न सकिन्छ :
दामार् फ
निरपेक्षगरिबी(Absolute Poverty) : निरपे
क्षगरिबीभनेको जीवन निर् वा
हका लागिआधारभूत आवयकता प श्य रिपूर् तिहुन जनताका निम् ति
संविधानद्वारा प्रा
प्त भएको हकलाई नागरिक अधिकार भनिन्छ।
गरिएको छ :
नसके को अवस्थाहो। आधारभूत आवयकता कता (Basic Needs) भनेको खाने, लाउने, बस्ने
श्य , शिक्षा र
स्वास्थ्यजस्ता नभइ नहुने कुराहरू हुन् । यिनै आधारभूत आवयकता प श्यरिपूर्ति गर्न नसकेको
(क) शिक्षाले व् य क्ति , परिवार, समुदाय र राष्ट्र
को समग्र वि का समा महत्त्वपूर्ण भूमिका खे
लेको हुन्छ। (क) व् य क्ति ग त स्वतन्त्रताको हकलेव् य क्ति ला ई आत्म निर्णयको अधिकार
अवस्थानै निरपे
क्षगरिबीहो। जसलाई बिहान- बे लुका कसरीखाने कुराजुटाउने भन्ने
कुरामाधौधौपरे को छ। जसलाई (क) जीवनदर्नले
नले
र्शमानव जीवनका सम्पूर्ण पक्ष
हरू को अवलोकन गर्दछ ।
मौसमअनुसारका कपडा लगाउने कुरामा समस्या छ । जसको सुरक्षित बसोबास छैन। जुन घरका दिएको छ। जसको कारण हामीलेस्वतन्त्र भई आफ्नो वि चा र व् य क् त गर्न
सदस्यहरू बिरामी पर्दा उपचार गर्ने क्षमता छैन । जुन परिवारका छोराछोरीहरू आर्थिक पाएका छौं । त्यसै गरीआफ्नो पढाइ, वि वा ह तथा भविष्य निर् मा
णका निम् ति
अभावकैकारण शि क्षा कोउज्यालोघामबाट बञ् चित छन् । यहीअवस्थालाई हामीनिरपे क्षगरिबीभने
र बुझ्नेगछौँ। विव व्
या
पीपी
व्या श्व (ख) शिक्षाले डाक्टर, इन्जिनियर, व कि ल , पाइलट, योजनाकार, सक्षम ने
ता, चेतन ललशी
लेखक, स्वतन्त्र भई निर्ण य गर्ने अधिकार पाएका छौं।
(ख) यसले मानव जीवनको वा स् तवि कता ला ई प्र
काशमाल्याउने गरेको हुन्छ। कलाकार र अनु सित सि तशा
खे लाडीहरू लाई जन्म दिन्छ ।
मान्यताअनुसार प्रतिदिन १.९ डलरभन्दाकमआम्दानीहुने र २,१४४ क्यालोरीभन्दा कम पोषणतत्त्व
प्रा
प्त गर्ने
अवस्थालाई निरपे
क्षगरिबीभनिएको छ।
(ख) राजनीतिक स्वतन्त्रताको हकलेहामीलाई सङ्घ सङ्गठन खोल्न पाउनेहक
(ग)यसमा मानव जीवनसँग सम्बन्धित प्र
कोको
न श्नउत्त र भेट्न सकिन्छ। (ग) शिक्षाकै कारणबाट देशमा दक्ष जनशक् ति
(Skilled Manpower) को उदय हुन्छ। यिनै दक्ष जनशक् ति ले प्र
दान गरेको छ। यस्ता हकको सदुपयोग गरी भविष्यमा गएर हामीयो
सापेक्ष गरिबी (Relative Poverty) : सापेक्ष गरिबी भनेको अरूको तुलनामा आफू कमजोर भएको शिक्षा, स्वास्थ्य, यातायात, सञ्चार, वि द्यु त् ज स् ता नभइ नहुने
पूर् वा
धारको निर् मा
णमायोगदान दिन्छन् । देशको ने
तृत्व गर्ने असल ने
ताबन्नसक्छौं।
अवस्थाहो। योआधारभूत आवयकता नै श्य परिपूर् ति
गर्ननसकेको अवस्थाभने होइन । आर् थि
क तथासामाजिक कारणले
अरू को दाँ
जोमाआफू पछिपरे को अवस्थालाई सापे क्षगरिबीभनिन्छ। जस्तैः अरू का ठुलार राम्रा
घर छन् तर त्यसको (घ) जीवनदर्नले
नले
र्शसत्यवादी चिन्तनको ज्ञा
न प्र
स्तुत गर्दछ ।
तुलनामाआफ्नोघर सानोर पुरानोछ। अरू का छोराछोरीमहङ्गो र ठुलोविद् या
लयमापढ्छन् तर आफ्नाछोराछोरीलाई (घ) उद्यो ग , व् या पा र , खोज-अनुसन्धान, आविष्कार आदि क्षे
त्र
को समृद्धिमा शिक्षित जनशक् ति
परिचालित (ग) आर्थिक अधिकारको हकलेहामीलाई पे
सा व् य व सा य रोज्ने
अवसर प्र
दान
साधारण विद्यालयमा पढाउनु परेको छ । | अरू का चिल्लार राम्रा गाडीछन् तर आफू सार्व जनिक यातायातमा भएका हुन्छन् । गरेको छ । यस्ता हकको सदुपयोग गरी आफ्नै देशमा के हीअसल काम
चढेर हिँड्नुपर्छ। अरूको जस्तो पोषिलो खाना र महङ्गा कपडा आफूले लाउन सकिएको छैन । (ङ) जीवनदर्नले
नले
र्शमानव मनका जिज्ञा
सा मेटाउने काम गर्दछ । गर्न सक्छौँ।
यस्तो | अवस्थालाई हामीसापे क्षगरिबीभने र बुझ्नेगछौँ । यस्तोगरिबीलेभावनात्मक रू पमाबढीअसर पार्द छ।
अरू भन्दाविभिन्नकारणलेकमजोर भएकोमाआफूलाई हिनताबोध पै दाहुन्छ। उच्च, मध्यम र निम्न वर्गीय (ङ) शिक्षाले जाति, व र्ग , लिङ्ग तथा समुदायमा हुनेभेदभावको अन्त्य गराउन सक्छ।
समाजमा - निम्न मध्यमवर्ग
का नागरिकले सापेक्षगरिबीको मार भोग्दैआएका हुन्छन् । (घ) सामाजिक तथा सांस्कृतिक अधिकारको हकलेहाम्रो सामाजिक वि का समा
१. सङ्घीय सरकारको काम, कर्त
व्य तथा अधिकार सहयोग पुग्नेदेखिन्छ । यसअन्तर्गत समावे करणका करणकाशीनीतिहरू लागु भएका
छन्। समाजमा पछिपरे का व र्ग ला ई अगाडि बढ्ने
अवसर प्रा
प्त भएको छ। यो
अधिकारको उप यो ग गरेर हामीआफ्नो मौलिक भाषा र धर्मसांस्कृतिको
ने
पालको सम्पूर्ण कार्य
कारिणीअधिकार सङ्घीय सरकारमा रहे को हुन्छ। त्यसै
ले वि का समा जुट्न सक्छौं ।
यसले गर्ने सम्पूर्ण कार्य हरू 'ने
पाल सरकार' को नाममाहुनेछन् । नेपालको देककशि
प्रा व्य तथा अधिकार :
सरकारको काम, कर्त
संविधानमा (अनुसूची: ५) सङ्घीय सरकारले गर्ने काम, कर्त व्य तथा
अनुसार तोकिएका छन् :
अधिकारहरू निम्न
मध्यकालीन ने
पालको आर्थिक अवस्था जनताको जीउधन रक्षा र शान्ति सुरक्षाको लागि प्र हरीपरिचालन गर्ने, ने पाल राष्ट्रबैङ्क(के
न्द् री
य बै ) को
ङ्क
नीतिअनुरू प अन्य बै , सहकारी संस्था आदि सञ्चालन गर्ने, घर जग्गा, सवारी साधन, पर्य
ङ्क टन,
राष्ट्र
लाई आवयकता कता श्य
परेको खण्डमासेना परिचालन गर्ने, के न्द् री हरी,
य प्र कृषि, वि भि न्न सेवा शुल्क, मनोरञ्जन, वि ज्ञा प न आदि क्षे बाट कर उठा उने , रे
त्र डियो,
सशस्त्र प्र हरी, राष् ट्
य गुप्तचर तथा अनुसन्धानसम्बन्धीकार्यगर्ने, परराष्ट्रनीति,
रि टे लि भि ज न तथा ए फ.ए म . सञ्चालन गर्ने, प्र दे
श स्तरका वि द्यु त्, खाने पानी, सिँचाइ, सडक
(क) मध्यकालीन ने पालको आर्थिक अवस्था अत्यन्तैकमजोर थियो। यो समय ने पाल टुक्रा -टुक्रा राज्यम
कूटनीतिक सम्बन्ध तथा संयुक्त राष्ट्र सङ्घसँग सम्बन्धित कार्यगर्ने, यातायात, स्वास्थ्य संस्था (अस्पताल, स्वास्थ्य के ) आदि सञ्चालन गर्ने, प्र
न्द्र दे
श सभा र
वि भा जि त भयो। ए क राज्य र अर् को
राज्यका बिच युद्ध हुनेक्र
म जारीरहन्थ्यो। जसलेगर्दा राज्यको सम्पूर्ण
अन्तर्राष् ट्
य सन्धि सम्झौता तथा सीमासम्बन्धी कार्यगर्ने, वि दे शी
रि प्रदे
श मन्त्रिपरिषद्सम्बन्धी कार्यगर्ने, भाषा, लिपि, संस्कृति, धार् मि कस्थल, स्मारक,
आम्दानी दरबारिया खर्चर युद्धमा प्रयोग गरिन्थ्यो । देककशि
५. सङ्घीय, प्रा तथा स्थानीय तहको अन्तरसम्बन्ध
सहयोग, अनुदान तथा ऋणसम्बन्धीकार्यगर्ने, ने पाल राष्ट्रबै
ङ्क
को परिचालन तथा सङ्ग्रहालय, गुठी तथा पर् या वरणीय सम्पदाको संरक्षण गर्ने, कृषि, उद्यो ग , पर्य टन, व् या पा र
मुद्रा छपाइको कार्यगर्ने, ठुला वि द्यु त्, सिँचाइ, यातायात, सञ्चार व् य व सा य , उद्यो ग ध न् दा आदि क्षे त्र
को वि का समा जोड दिने, प्र देशभित्र
को सरकारी सेवा, कार् या लय,
आदि राष् ट् य स्तरका आयोजनाहरू परिचालन गर्ने, नागरिकतातथा भिजा
रि लोकसेवा आयोगसम्बन्धी कार्य लाई व् य व स्थि त गर्ने, वि द्या ल य , वि श्व वि द्या ल य , पुस्तकालय
(ख) देशमा स-साना घरेलु उद्यो ग ह रू सञ्चालनमा आएका थिए। जस्तैः भाँडा तथा घरेलु हतियार सङ्घीय संरचनाको अवधारणाअनुसार ने पाललाई सङ्घ, प्र दे
श र स्थानीय तहमा
(Visa) सम्बन्धी नीतिनिर् मा ण गर्ने, सर्वोच्च, उच् च तथा जिल्ला तथा सङ्ग्रहालयहरू संरक्षण तथा परिचालन गर्ने, संविधानको मूल मर्म र भावनामा
बनाउनेछाला जुत् ता , राडीपाखी तथा काठ र बाँ
तथा कपडा बुन्ने सका सामान बनाउनेआदि । यस्ता उद्यो ग बा ट छुट्याइएको छ । सङ्घ भनेको सात ओटै प्र दे
शको ए उटा छाता सङ्गठन
अदालतसम्बन्धीकानुन निर् मा ण गर्ने, अन्तर्रा
ष् ट्
य वि मा न स् थल तथा
रि असर नपर्ने गरी प्रदे
श वि का सको लागि नीतिनियम निर् मा ण गर्ने,
खासैठुलो आम्दानी थिएन । (Umbrella Organization) हो। यसले प्र दे
शहरू सँग समन्वय कायम गर्दछ।
हवाइउडानसम्बन्धीनिर्ण य गर्ने, अन्तर्रा
ष् ट्
य व् या पा र वि नि म य सम् ब न् धी कार्य
रि
गर्ने, राष् ट् य ए कता , भौगोलिक अखण्डता, राष् ट्
रि य सुरक्षा, युद्ध तथा प्र
रि ,
तिरक्षा सबै प्रशलाई आवयककश्य
दे शन दिनु र आवयककश्य
नीतिनिर्दे ठाउँमा सहयोग गर्नु
हातहतियार उत् पा द न तथा खरिदसम्बन्धीकार्यगर्ने, भन्सार शुल्कसम्बन्धी निर्ण य सङ्घको कर्तव्य हुनेछ। त्यसैगरीप्र
देशहरू लेपनिसङ्घको निर्दे शनअनुसार आफ्ना
(ग) अधिकांश जनताकृषिकार्यगर्थे । शासक व र्ग र साहुमहाजनसँग प्रस्
श त जमिन हुन्थ्यो। गरिब गतिविधि सञ्चालन गर्नु पर्ने हुन्छ। त्यस्तैजिल्ला, नगरपालिका र
गर्ने,
जनताहरू तिनैसाहुमहाजनको दास भएर जीवन बिताउँथे। गाउँपालिकालाई स्थानीय तह भनिन्छ। स्थानीय तहहरू प्र देशको मातहतमा

(घ) राजाका नाते चारीका नाममाजग्गावि तर ण गरिन्थ्यो । यसलाई 'बिर् ता

दार र दरबारिया कर्म था' भनिन्थ्यो ।
प्र रहेका हुन्छन् । त्यसै
लेप्र
दे
श र त्यसअन्तर्ग
त रहेका स्थानीय तहबिच सुमधुर सम्बन्ध
कायम हुनुपर्छ । यसका लागि प्र दे
शलेआफूअन्तर्गत रहे का स्थानीय तहलाई
देककशि
१४. अन्तरप्रा सम्बन्धको सामाजिक तथा सांस्कृतिक आयामको व्याख्या गर्नु
होस् । आवयककश्य शन दिनुपर्छ भने आवयककश्य
नीतिनिर्दे ठा उँ मा सहयोग पनिगर्नुपर्छ।
व र्त मा न वि श्व को सामाजिक वि वि धता ला ई समन्वय गर्नुपर्ने कारण
(ङ) गरिब जनतालाई कृषिकर, पपापा
लनशुकर, उद्यो ग कर, घरधुरी कर आदि अने
लन कौँकर तिराइन्थ्यो। त्यसै
गरीस्थानीय तहलेपनिप्र दे
शको निर्दे
शनअनुसार आफ्ना गतिविधिहरू
निम्नअनुसार रहेका छन्ः
सञ्चालन गर्नुपर्छ ।
देककशि
उत्तरः अन्तरप्रा सम्बन्धको महत्वपूर्ण आयामको रुपमासामाजिक तथा सांस्कृतिक
आयामलाई लिन सकिन्छ । कुनैपनिप्र दे
शका नागरिक अर् को प्रदे
शमाबिनारोकटोक आवतजावत गर्न
(क) जातीय, व र्गी य तथा लैङ्गिक भेदभावको अन्त्य गर्न,
सक्ने र उसला ई स्थायी वा अस्थायीबसोबासमाकुनैरोकावट गर्न पाइनेछै न । यस्तै एक प्र दे
शका
मानिसले अर् को प्र
दे
शमाबिहेवारीगरी घरजम बसाउन सक्ने र यस्ता कार्य मामानसल अका प्र दशमा|
बहवारागरा घरजम बसाउन सक्न र यस्ता कायमाकुनैपनिअवरोध र बाधाव् य व धा न आउन दिनहँदैन । तिव्र
(ख) वि श्व का मानव समुदायमा धार् मि ,
क सहिष्णुता कायम राख्न बसाइसराइका कारणलेहिजोआजको समाज मिरित तश्रि समाज बने को छ । वि भि न्न जातीय ए व म्
स्थानीय सरकारको काम, कर्त
व्य तथा अधिकार सांस्कृतिक पृष् ठ भूमिबाट आएका मानिसहरूको संगमका कारणलेपरसंस्कृतिग्रहण र आत्मसात
बढीरहे को छ । यसर्थ कनै पनिसांस्कृतिक वि श्वा स र यससँग सम्बद्ध गतिविधिहरू अन्तरप्रा देककशि
(ग) युद्ध तथा आतङ्कवाद जस्तात् रा ,
सबाट मानव समाजलाई मुक्त राख्न बनेको अवस्था छ । ने पालीभाषालाई दैनिक जीवनमाबोलिचालीको भाषाको रू पमाप्र योग गर्नले पनि
प्र
दे स्थानीय सरकार (गाउँ तथा नगरपालिका) पर्ने
शभित्रै हुँ
दायी दुईका कार्यक्षे
त्र
हरू लगभग उस् तै प्र
दे
शकै देककशि
अन्तरप्रा भाषिक सम्बन्ध कायम भएको छ । धार् मि क सांस्कृतिक सम्पदाको संरक्षणमा ए क
नीतिनिर्दे
शनअनुसार स्थानीय सरकारहरू सञ्चालित हुन्छन् । तर पनिस्थानीय सरकारका आफ्ना छुट्टै प्र
दे
शलेअर् को प्र
दे
शलाई सहयोग गर्न सक्छ । धार् मि क सांस्कृतिक गतिविधिमा वि ना अवरोध
अधिकार क्षे
त्र
हरू रहे
का हुन्छन्। जस्तैः (घ) रोग, भोक, गरिबी, बे
रोजगारीजस्तामानवीय समस्याको न्यूनीकरण गर्न, मानिसहरूको सहभागितालाई प्र देशहरू लेसुनिचितता तता श्चि
प्र
दान गरेका हुन्छन । ने पालमाबाग्मतिप्रदे शमा
रहेका हिन्दहरू को पवित्रस्थल पपति पति
नाना थले
थलेशु अन्य प्र
दे
शहरुका हिन्दुहरू लाई धार् मि
क तथा सांस्कृतिक हिसाबले
जोडे को छ भने लुम्बिनी प्र दे
शमारहे को बुद्धधर् मा
वलम्बीहरू को पवित्रस्थल भगवान गौतम बुद्धजन्मे को
•शान्ति सुरक्षाका लागि नगर प्र हरीपरिचालन गर्ने, •स्थानीय कर (घर जग्गा, सवारी साधन, पर्य टन, (ङ) वि श्व ब न् धुत् त् व (Cosmopolitanism) र भाइचारा (Brotherhood) को नीति स्थल लुम्बिनीले अन्य प्र दे
शमारहे का बौद्धसमुदायका मानिसहरुलाई समेटेको छ । के हीव र्ष
वि ज्ञा प न , मनोरञ्जन, हाटबजार मालपोत आदि क्षे बाट) उठा उने , •आधारभूत तथा माध्यमिक
त्र अवलम्बन गर्न, (च) मानवताको नातालाई अझ बलियोबनाउन । अघिसम्म मात्र दक्षिणमा रहे को पूर् वी
ए व म् मध्य तराईमामात्र सीमित छठ पर्वहिजोआज पहाडमासमेत
वि द्या ल य सञ्चालन गर्ने, •सहकारी संस्था तथा ए फ.ए म . सञ्चालन गर्ने, •स्थानीय मनाएको पाइन्छ। त्यसै गरीहोलीपर्वपहाडी तथा तराई दुबै क्षे त्र
मामनाइने हुनालेप्र दे
शहरू बिच सांस्कृतिक
स्तरका आयोजनाहरू जस्तैः स्थानीय तथा ग्रामीण सडक, सिंचाइ, खाने पानी, साना जलविद्यु
त् सम्बन्ध रहे को हुन्छ।
आयोजना, वै कल्पि क ऊर् जा आदि परिचालन गर्ने, •स्थानीय हाटबजार, वा ता व र ण तथा जै विक
वि वि धता को संरक्षण गर्ने, •घरजग्गा धनीपुर् जा (लालपुर्जा) वि तर ण गर्ने, •भाषा, संस्कृति,
कला, धार् मि कस्थल तथा अन्य सार्वजनिक सम्पदाको संरक्षण गर्ने, •वि प त् (आगलागी, बाढीपहिरो,
भूकम्प, हावाहुरी, रोग सङ्क्रमण आदि) व् य व स् था प न को कार्यगर्ने, •कृषिउत् पा द न , पपापा , घरेलु
लनशु
लन
उद्यो ग आदिको वि का समा जोड दिने, •जे ष् ठनागरिक, अपाङ्गताभएका व् य क्ति र अशक्तहरू को
व् य व स् था प न गर्ने कार्य
मासहयोग गर्ने, गाउँ तथा नगर सभा सञ्चालन गर्ने।