Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • Pn-En 1991-3 2009

    Uploaded by

    mobkiller2018
    5 views44 pages

    Original Title

    PN-EN 1991-3 2009

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Available Formats

    PDF or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    5 views44 pages

    Pn-En 1991-3 2009

    Uploaded by

    mobkiller2018

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    of 44
    D KIN POLSKA NORMA Polski Komitet Ics 91.010.30 Normalizac PN-EN 1991-3 kwiecien 2009 Wprowadza EN 1991-3:2006, IDT Zastepuje PN-EN 1991-3:2006 Eurokod 1 Oddziatywania na konstrukcje Czesé 3: Oddziatywania wywotane dzwignicami i maszynami Norma Europejska EN 1991-3:2006 ma status Polskie Normy © Copyright by PKN, Warszawa 2009 nr ref. PN-EN 1991-3:2009 Hologram PKN Wezelkie prawa autorskie zastrzezone. Zadna czeé¢ niniejszej publikacji nie moze byé zwiolokrotniana jakakolwiek technika bez pisemnej zgody Prezesa Polskiego Komitetu 2 PN-EN 1991-3:2009 Przedmowa krajowa Niniejsza norma zostala opracowana przez KT nr 102 ds. Podstaw Projektowania Konstrukcji Budowlanych i zatwierdzona przez Prezesa PKN dnia 5 marca 2009 r. Jest tiumaczeniem — bez jakichkolwiek zmian — angielskie] wersji Normy Europejskie) EN 1991-3:2006. W zakresie tekstu Normy Europejskiej wprowadzono odsylacze krajowe oznaczone od "do Norma zawiera informecyjay Zalacznik krajowy NA, kiérego treécia. aq postanowienia krajowe w zakresie przedmiotowym EN 1991-3:2006, Niniejsza norma zastepuje PN-EN 1991-3:2006. ‘Odpowiedniki krajowe norm i dokumentéw powolanych w niniejszej normie mozna znalezé w katalogu Pol- sskich Norm. Oryginaly norm i dokumentéw powolanych sa. dostepne w Wydziale Informacii Normalizacyjne] i Szkolen PKN, W sprawach merytorycznych dotyczacych tresci normy mozna zwracaé sie do wlasciwego Komitetu Technicz- nego PKN, kontakt: www.pkn.pl Zatacznik krajowy NA {(informacyjny) Postanowienia krajowe w zakresie przedmiotowym EN 1991-3:2006 NA.1 Postanowienia dotyczace 2.1 (2) Projekt toru jezdnego i konstrukcj wsporeze| suwnicy powinien spelniaé wymagania okresione przez dostaw- ‘ce w dokumentacjitechnicznej suwnicy NA.2 Postanowienia dotyczace 2.5.3 (2) Jezeli w specyfikacji projektu nie podano inaczej, to rozpatrujac najniekorzystniejsze ustawienia suwnic i ich zlozone oddzialywania, zaleca sie korzystaé z Tablicy 2.3, NA.3 Postanowier dotyezace 2.5.2.1 (2), 2.7.3 (3), A.2.2 (1), A.2.2 (2), A.2.3 (1) Przyimuje sig wartosci zalecane podane w Eurokodzie. NORMA EUROPEJSKA EN 1991 EUROPEAN STANDARD NORME EUROPEENNE EUROPAISCHE NORM lipiec 2006 Ics 91.10.30 Zastepuje ENV 1991-5:1998 Wersja polska Eurokod 4 - Oddziatywania na konstrukeje - Czesé 3: Oddziatywania wywotane déwignicami i maszynami Eurocode 1—Actions on structures __Eurocode 1 — Actions sur les Eurocode 1 ~ Einwirkungen auf Part 3: Actions induced by cranes structures ~ Partie 3: Actions Tragwerke ~ Teil 3: Einwirkungen ‘and machinery induites par les appareils de levage __infolge von Kranen und Maschinen ct les machines [Ninie}sza norma jest polska wersja Normy Europe|skie) EN 1991-3:2006. Zostata ona przetlumaczona przez Polsk! Komitet Normalizacyiny i ma ten sam status co wersje oficaine, Niniajeza Norma Europejeka zostala prayjgta przez CEN 0 etycznia 2006 r. Zgodnie z Przepisami wewnetrznymi CEN/CENELEC czlonkowie CEN sq zobowiazani do nadania Normie Europejskiej statusu normy krajowej bez wprowadzania jakichkolwiek zmian. Aktualne wykazy norm krajo- wych, lacznie z ich danymi bibliograficznymi, mozna otrzymaé na zamowienie w Sekretariacie Centralnym lub w krajowych jednostkach normalizacyjnych bedacych czlonkami CEN. Niniejsza Norma Europejska istnieje w trzech oficjainych wersjach (angielskie), francuskiej i niemieckiej). Wer- sja w kazdym innym jezyku, przetiumaczona na odpowiedzialnos¢ danego czlonka CEN na jego wiasny jezyk inotyfikowana w Sekretariacie Centralnym, ma ten sam status co wersje oficjaine. Czlonkami CEN sq krajowe jednostki normalizacyjne nastepujacych paristw; Austrii, Belgii, Cypru, Danii, Esto- nil, Finlandii, Frangj, Gregji, Hiszpanii, Holandii, Itandii,Islandi, Litwy, Luksemburga, Lotwy, Malty, Niemiec, Norwegii, Polski, Portugalii, Republiki Czeskie}, Rumunii, Slowacii, Slowenii, Szwejceri, Szwesj, Wegier, Wioch i Zjednoczonego Krélestwa CEN Europejski Komitet Normalizacyiny European Committee for Standardization ‘Comité Européen de Normalisation Europaiisches Komitee flr Normung ue de Stassart, 36 B-1050 Brusselo Centrum Zarzqdzanit ©2006 CEN All rights of exploitation in any form and by any means rr ref. EN 1991-3:2006 E reserved worldwide for CEN national Members. Spis tresci stronica PRZEDNOMA... (GENEZA PROGRAMU EUROKODOW. 4 ‘STATUS | ZAKRES STOSOWANIA EUROKOOOW 5 NORIMy KRAJOWE WORAZAJACE EUROKODY. 5 Pownzania wicozy EUROKODAM! | ZHARMONIZOWANYMI SPECYFIKACJAMI TECHNICZNYM! (EN i ETA) DLA wrRoBOw. 6 INFORWACIE DODATKOWE DOTYCZACE EN 1991-3. 6 ZALACZNK KRAJOWY 00 EN 1991-3. 6 Rozoziat. 1 POSTANOWIENIA OGOLNE 1.4 Zaxres NoRMY 7 1.2. POWOLANIA NORMATYWINE. 7 1.3. ROZROZNIENIE ZASAD I REGUL STOSOWANIA, 7 4.4 Teranny 1 DEFRCIE 8 1.4.1 Terminy i definicje dotyczqce weiagnikéw | suwnic pomostowych 8 1.4.2 Terminy i definicje dotyczace oddzialywan maszyn 10 1.8 Sywoo.e 10 Rozoziat. 2 ODDZIALYWANIA WCIAGNIKOW I SUWNIC PONOSTOWYCH NA BELKI TORU 2.4 ZaKRES STOSOWANIA 12 2.2 _ KLASyRikACIA ODDZIALYWAN, 12 2.2.1 Postanowienia ogéine 2 222 Oddziatywania zmienne 2 2.2.3 Odzialywanie wyjatkowe 13 2.3 SyTUAGJE OBLICZENOWE. 14 2.4 OpwzonowaNte CODZIALYWAH SUWNIC 44 2.5 Ureapy oacazen 15 2.5.1 Weiagniki jednoszynowe podwieszone do belek toru jezdnego. 5 2.5.1.1 Obciazonia pionowe 5 2.5.1.2. Sily poziome 15 2.5.2 Suwnice pomostowe 5 2.5.2.1 Obciazenia pionowe 15 25.22 Sily poziome 16 2.5.3 Zlozone oddzialywania suwnic 18 2.6 PIONOWE OBCIAZENIA SUWNICAMI — WARTOSCI CHARAKTERYSTYCZNE 8 2.7 _ POzIOME OBCIAZENIA SUWNICAMI — WARTOSCI CHARAKTERYSTYCZNE 19 27.41 Postanowienia ogéine 19 2.7.2 Silty podluéne Hj, i sily poprzeczne Hr, spowodowane praySpieszeniem lub opéznieniem suwmicy 19 27.3. Sita napedu k 24 2.7.4 Sity poziome Hs,,x | sta prowadzaca S spowodowane zukosowaniem suwnicy. 2 2.8 Wetvwy TEMPERATURY 25 2.9 OBCIAZENIA CHOONIKOW KOMUNIKACYJNYCH, SCHODOW, POMOSTOW I PORECZY. 26 2.9.1 Obsiazenia pionowe 26 2.9.2 Obiazenia poziome. 26 2.10 Osciazenia PROBNE. 26 2.41. ODDZIALYWANIA WYJATKONE. 26 2.11.1. Sily uderzenia w zderzaki He, spowodowane ruchem suwnicy. 26 2.11.2. Sity uderzenia w zderzaki He spowodowane ruchem wézka 2 2.11.3. Sity wywolane wychyleniem a 2.42. OBciazenia 2mgCZENIOWE 28 2.12.1 Oddzialywanie pojedynczej suwnicy 28 2.12.2 Zakres zmiennosci naprezen od wielokrotnych oddzialywah kot lub suwnic. 30 EN 1991-3:2006 Rozoziat 3 ODDZIALYWANIA WYWOLYWANE PRZEZ MASZYNY. 34 3.1 ZAKRES STOSOWANIA 31 3.2 KLASYFIKAGJA ODOZIALYWAN sonnnnnnnnnnnnnnnnn BY 3.2.1 Postanowienia ogéine Sonninnnnnnnnnnnnn BY 3.2.2 Oddzialywania stale 31 3.2.3 Oddzialywania zmienne 34 3.24 Oddziatywania wyjatkowe soon BB 3.3. SYTUACJE OBLICZENIOWE 32 3.4 QDWZOROWANIE ODDZIRLYWAR sonnei BQ 3.4.1 Charakter obciges 32 3.4.2. Modelowanie oddzialywan dynamicznych 33, 3.4.3 Modelowanie interakcji mechanizm-konstrukcja seemnnnnnnnnseresne 88 3.5 WARTOSCI CHARAKTERYSTYCZNE nnnnnnnnnenssee 33 3.6 KRYTERIA UZYTKOWALNOSCI 35 ZALACZNIK A (NORMATYWNY) PODSTAWY PROJEKTOWANIA ~ WARUNKI UZUPELNIAJACE 00 EN 1990 DLA BELEK TORU JEZDNEGO OBCIAZONEGO SUWNICAM! AA POSTANOWIENIA OGOLNE. 37 A2 _StaNy ORANICZNE NOSNOSCI. 37 2.1 Kombinacje oddzialywan, rieanenesen ST A2.2 Wspdlezynniki czesciowe. 37 A2.3° Wspélezynniki do obciazeh suwnica. 38 A3__ STANY GRANICZNE U2YTKOWALNOSGI. 39 3.1 Kombinacje oddzialywan. 39 A3.2_ Wspdlezynniki czesciowe. co nennnuntanennnenen BQ A3.3° Wspolczynniki do oddzialywan suwnicy. inennnnienneinsenese BQ Ad Zweczenie 39 ‘ZALACZNIK BB (INFORMACYJNY) KLASYFIKACJA DZWIGNIC ZE WZGLEDU NA ZMECZENIE (PRZEWODNIK). EN 1991-3: 06 Przedmowa Niniejsza Norma Europejska (EN 1991-3:2006) zostala opracowana przez Komitet Techniczny CEN/TC 250 -Eurokody Konstrukcyjne’, ktérego sekretariat jest prowadzony przez BSI Za wszystkie Eurokody konstrukcyjne odpowiedzialny jest CEN/TC 250. Niniejsza Norma Europejska zastepuje ENV 1991-5:1998, \Niniejsza Norma Europejska powinna uzyskaé status normy krajowej, przez opublikowanie identycznego tekstu lub uznanie, najpééniej do pazdziernika 2006, a normy krajowe sprzeczne z dana norma powinny byé wycofane najpéznie| do marca 2010. Zgodnie z Przepisami wewnetrenymi CEN/CENELEC do wprowadzenia niniejszej Normy Europejskie) sa zobowiazane krajowe jednostki normalizacyjne nastepujacych paristw: Austr, Belgii, Cypru, Danii, Estoni, Finlandii, Frangii. Greci). Hiszpanii. Holandii, andi Islandii, Litwy, Luksemburga, totwy, Malty, Niemiec, Nor- wegii, Polski, Portugalii, Republiki Czeskie), Rumunii, Stowagji, Slowenii, Szwajcari, Szwecji, Wegier, Wioch i Zjednoczonego Krolestwa Geneza programu Eurokodéw W roku 1975 Komisja Wspdlnoty Europejskie), dzialajac na podstawie artykulu 95 Traktatu, ustalifa program dziaian w zakresie Dudownlctwa. elem programu bylo usunigcle przeszkéd technicznych w handlu | harmo- nizacja specyfikaci technicznych W ramach tego programu dziala” Komisja podiele inicjatywe utworzenia zbioru zharmonizowanych regui tech- nicanych dotyczacych projektowania konstrukcji, ktore poczatkowo mialyby sluzyé jako alternatywne do regut krajowych obowiazujacych w paristwach czlonkowskich, a ostatecznie mialyby te reguly zastapié. Przez pietnagcie lat Komisja, korzystajac z pomocy komitetu wykonawezego zlozonego z przedstawicieli paristw czlonkowskich, prowadzila prace nad realizacja programu Eurokodéw, co doprowadzilo do pierwszej generacji Norm Europejskich w latach 80. W roku 1989 Komisja i paristwa czlonkowskie UE (Unii Europejskiel) i EFTA (Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu) zdecydowaly. na podstawie uzgodnienia' miedzy Komisja i CEN, przeniesé opracowanie i publikagje Eurokod6w do CEN, poprzez udzielanie serii mandatow, w celu zapewnienia Eurokodom w przy- szloSci statusu Norm Europejskich (EN). W ten sposéb Eurokody powiazane zostaly de facto z ustaleniami vwszystkich dyrektyw Rady i/lub decyzji Komisji, dotyczacych Norm Europejskich (np. dyrektywy Rady 89/106) EWG dotyczace| wyrobow budowianych - CPD — i dyrektyw Rady 93/37/EWG, S2/50/EWG i 89/440/EWG dotyczacych robét publicznych i ustug oraz odpowiednich dyrektyw EFTA, inicujacych utworzenie rynku we- wnetrznego). Program Eurokodéw Konstrukcyjnych obejmuje nastepujace normy, zwykle skladajace sie z szeregu czeSci: EN 1990 Eurocode Basis of Structural Design EN 1991 Eurocode 1: Actions on structures EN 1992 Eurocode 2: Design of concrete structures EN 1993 Eurocode 3: Design of stee! structures EN 1994 Eurocode 4: Design of composite steel and concrete structures EN 1995 Eurocode 5: Design of timber structures. EN 1996 Eurocode 6: Design of masonry EN 1997 Eurocode7: Geotechnical design EN 1998 Eurocode 8: Design of structures for earthquake resistance EN 1999 Eurocode 9: Design of aluminium structures * Uzgodnienie miedzy Komisja Wspélnot Europejskich i Europejskim Komitetem Normalizacyjnym (CEN), dotyczace opraco- wania EUROKODOW do projektowania budynkow i budowli (BSICENIO3I8). 4 EN 1991-3:2006 Eurokody uznaja odpowiedzialnosé wladz administracyjnych kazdego z paristw czlonkowskich i zastrzegly im prawo do ustalania wartosci zwiazanych z zachowaniem krajowego poziomu bezpieczenstwa konstrukoji w przypadku, kiedy wartosci te w poszczeglnych paristwach sa rézne, Status i zakres stosowania Eurokodéw Paiistwa cztonkowskie UE i EFTA uznaja, ze Eurokody sluza jako dokumenty odniesienia = dowykazania zgodnosci budynkéw i budowliz wymaganiami podstawowymi dyrektywy Rady 89/106/EWG, szezagélnie wymaganiom podstawowym nr 1 — Nognoé¢ i statecznoéé— oraz wymaganiem podstawowym 1nr2 ~ Bezpieczeristwo pozarowe; = jako podstawa do zawierania uméw dotyczacych obiektow budowlanych i zwiazanych ustug inzynier- sskieh = jako dokument ramowy do opracowania zharmonizowanych wymagan technicznych dotyczacych wyrobéw budowlanych (Norm Europejskich - EN i Europejskich Aprobat Technicanych ~ ETA) Eurokody, w zakresie, w jakim dotycza one samych obiekt6w budowlanych, maja bezposredni zwiazek z do- kumentami interpretacyjnymi, wymienionymi w Art. 12 CPD, jakkolwiek charakter ich r62ni sig od zharmoni- zowanych norm wyrobow’, Z tego powodu aspekty techniczne wystepujace przy opracowywaniu Eurokodéw wymagaja wlasciwego rozwazenia przez komitety techniczne CEN illub grupy robocze EOTA zajmujace sie normami dotyczacymi wyrobéw, w celu osiagnigcia peine} zgodnosci tych wymagai technicenych 2 Euroko- dami W Eurokodach podano wspéine reguly do powszechnego stosowania przy projektowaniu calych konstrukcji ich czesci sktadowych oraz wyrobow, tak tradycyjnych, jak inowatorskich. Odmienne od zwyklych rodzaje konstrukgji lub zadane w projekcie warunki nie zostaly tu uwzglednione, w takich przypadkach wymaga sie dodatkowych opinil eksperta. Normy krajowe wdrazajace Eurokody Normy krajowe wdrazajace Eurokody beda zawieraé pelny tekst Eurokodu (Iacznie ze wszystkimi zataczni- kami), w postaci opublikowanej przez CEN, ktéry moze byé poprzedzony krajowa strong tytulowa i krajowa przedmowa oraz moze zawieraé na koricu zatacznik krajowy. Zalacznik krajowy moze Zawieraé tylko informacje dotyczace tych parametréw, Ktére zostaly w Eurokodzie pozostawione do ustalenia krajowego, zwanych parametrami ustalonymi w krajach czlonkowskich, przewi- zianych do stosowania przy projaktowaniu budynkéw i budowli realizowanych w odnoénym kraju, to jest: = wartosci lub klasy, jesli w Eurokodzie podane sa alternatywy;, = wartosci, Ktérymi nalezy sie poslugiwaé, jesli w Eurokodzie podany jest tyiko symbol; = specyficznych danych krajowych (geograficznych. klimatycznych itp.). np. mapa sniegowa: = procedur, ktére nalezy stosowaé, jesli w Eurokodzie podane sq procedury altematywne. Zalacznik moze takée zawiera¢: = decyzje dotyozace stosowania zalacznikéw informacyjnych; — _przywolania niesprzecznych informacji uzupelniajacych, pomocnych w stosowaniu Eurokodéw. 2 Zgodnia 2 a. 9.3. CPD wymaganiom podetawowym (ER) nalazy nadaé konkreing postaé w dokumentach interpretacyinych woalu stworzenia Koniecznych powidzan migdzy wymaganiami podstawowym! | mandatam) udzelonymi na opracowanie Zhatmonizowanych EN i ETAGIETA. ® Zgodnie 2 art. 12 CPD dokumenty interpretacyine powinny: 18) Nada konkretng postae wymaganiom podstawonym przez harmonizowanie terminologi oraz podstew technicznych i wska- Zanie, kiedy jest to niezbedne, kias lub pozioméw technicznych dla kazdego wymagania, ) _wskazyaé metody korelowania tych klas lub pozioméw wymagai ze specyfikacjami technicenymi, np. metodami obliczeh i sprawazania, reguami tachricanym projektowania ip. (9) _shuzy¢ za podstawe do ustanawlania zharmonlzowanych norm | wytycznych dia europetskich aprobattechnicznych, Eurokady spelnisia podobna role w zakresie wymagania podstawowego nr ti czeSc! wymagania podstawowego nr 2 EN 1991-3:2006 Powiazania migdzy Eurokodami i zharmonizowanymi specyfikacjami technicanymi (EN i ETA) dla wyrobéw Istnieje potrzeba zachowania zgodnosci zharmonizowanych specyfikacii technicznych dla wyrobow budowla- nych i regu! technicznych dotyczacych obiektow budowlanych'. Wszystkie informacje zwiazane z oznakowa- niem CE wyrobéw budowlanych odnoszace sie do Eurokodéw powinny wyragnie precyzowaé, ktére parametry ustalone przez wiadze krajowe zostaly uwzgigdnione. Informacje dodatkowe dotyezace EN 1991-3 W EN 1991-3 podano zalecenia dotyczace projektowania i oddzialywaf na konstrukcje budynk6w i budowl, obejmujace nastepujace aspekty: = oddzialywania wywolane przez déwignice oraz = oddzialywania wywotane przez maszyny. EN 1991-3 jest przeznaczony dla inwestoréw, projektantéw, wykonaweéw i wladz publicznych EN 1991-3 jest przeznaczony wrazz EN 1990, innymi czeSciami EN 1991 oraz EN 1992 - 1999 do stosowania przy projektowaniu konstrukcji Zatacanik krajowy do EN 1991-3") W niniejezej normie podano alternatywne procedury, wartoéel i zalecenia dotyczqce Klas 2 uwagami wekazuja- cymi, gdzie wprowadzaé mozna postanowienia krajowe. Z tego powodu zaleca sie, aby norma krajowa wdra- Zajaca EN 1991-3 miata Zatacznik krajowy zawierajacy wszystkie parametry ustalone w danym kraju, prze- widziane do stosowania przy projektowaniu budynkéw i budowli przeznaczonych do realizacji w danym kraju. WEN 1991-3 postanowienia krajowe dopuszeza sie w nastepujacych punktach: Punkt Temat 2.4 (2) Procedura, ady oddzialywania podane sa przez dostawog 2wignicy 252.1 (2) Mimosréd oddzialywania sity z kola na szyne 2632) ‘Maksymaina liczba déwignio branych pod uwage Ww najniekorzystniejszym polozeniu 2733) Wartosé wspélezynnika tarcia A2.2 (1) Okreslenie wartosci dia przypadkéw STR i GEO. /A22 (2) Okresienie wartosci y dia przypadku EQU A23 (1) Okresienie wartosci y « Patrz Art 331 Art 12.CPD, atakde4.2, 43.1, 43.2152 ID 1 9) Odsylacz krajowy :Patrz Zalacznik krajowy NA, 6 EN 1991-3:2006 Rozdziat1 Postanowienia ogéIne 44 Zakres normy (1) WEN 1991, Czesé 3 podano obciazenia (modele i wartosci reprezentatywne) wywierane przez dzwignice na tory jezdne i przez stacjonarne maszyny, Ktére w miare wystepowania obejmuja wplywy dynamiczne oraz sily hamowania, przySpieszenia i oddzialywania wyjatkowe. (2) W Rozdziate 1 podano wspoine defini | oznaczenia, (3) W Rozdziale 2 okresiono oddzialywania dawignic na tory jezdne, (4) W Roztziale 3 okresiono oddziatywania maszyn stacjonamych. 4.2, Powolania normatywne Do niniejszej Normy Europejskie} wprowadzono, droga datowanego lub niedatowanego powolania, posta- nowienia zawarte w innych publikacjach. Te powolania normatywne znajduja sie w odpowiednich mie!scach ww tekScie normy, a wykaz publikacii podano ponizej. W przypadku powolan datowanych pézniejsze zmiany lub rnowelizacje kt6rejkolwiek z wymienionych publikacli maja zastosowanie do niniojsze Normy Europejskie] tylko wowczas, gdy zostana wprowadzone do tej normy przez jej zmiane lub nowelizacje. W przypadku powotah niedatowanych stosuje sie ostatnie wydanie powolanej publikacji (Iacznie ze zmianami). ISO 3898 _Basis of design of structures ~ Notations. General symbols 1S0 2394 General principles on reliability for structures 1S0.8030 General principles on roliabiliy for structures. List of equivalont torms EN 1990 _Eurocode: Basis of Structural Design EN 1301-1 Cranes ~ General design ~ Part 1: General principles and requirements EN 13001-2 Cranes ~ General design ~ Part 2: Load effects EN 1993-1-9 Design of steel structures — Part 1-9: Fatigue EN 1003-6 Design of steo! structures — Part 6: Crane runway beams: 1.3. Rozréznienie zasad i regu! stosowania (1) Zaleznie od charakteru poszczegélnych postanowien rozréznia sig zasady i reguly stosowania. (2) Zasady obejmuja: = ogéine ustalenia i definicje, dla ktérych nie ma alternatywy, a takze = wymagania i modele obliczeniowe, dla ktérych, jezeli nie stwiordzono inacz6j, nie dopuszeza cig alterna. tywy. (3) Zasady oznaczono litera P nastepujaca po numerze akapitu (4) Reguly stosowania sq ogéinie uznanymi regulami, zgodnymi z zasadami i spetniajacymi wymagania tych zasad (6) Dopuszeza sie stosowanie alternatywnych regut projektowania odmiennych od regut stosowania poda- nych w EN 1991-3 dla obiektow budowlanych, pod warunkiem wykazania, Ze reguly altermatywne sq zgodne Zodnosnymi zasadami | co najmnie] rownowa2ne ze wzgledu na bezpleczenstwo budowll, uzytkowalnose i trwalosé oczekiwana w przypadku postugiwania sig Eurokodami EN 1991-3: 06 UWAGA: _Jezeli pewna regula obliczei zostala zastapiona alternatywng regula stosowania, nie mozna wymagaé, ‘aby wynik oblicze by! w pelni zgodny z EN 1991-3, chociaz projektowanie pazostanie zgodne z zasadami EN 1991-3. Jezeli stosuje sig EN 1991-3 z uwagi na wlaSciwosci wymienione w Zalgczniku Z do normy wyrobu lub ETAG, posluzenie sig alternatywng regula obliczen moze nie byé dopuszczaine dla oznakowania CE. (6) W EN 1991-3 reguly stosowania oznaczono liczba w nawiasach, np. jak w tym akapicie 1.4. Terminy i definicje W niniejszej Normie Europejskiej stosuje sig terminy i definicje wedlug ISO 2394, ISO 3898, ISO 8930 oraz te podane ponizej. Dodatkowo, na uzytek niniejszej normy, przyjeto podstawowy wykaz terminéw i definicji wymmieniony w EN 1990, 1.5, 1.4.1 Terminy i definicje dotyczace wciagnikow I suwnic pomostowych 14st wapétezynnik dynamiczny wspélezynnik wyrazajacy stosunek odpowiedzi dynamiczne do odpowiedzi stalyczne} 44.4.2 cigzar wlasny Q, suwnicy cigzar wiasny wszysikich stalych i ruchomych czesci suwnicy, facznie z wyposazeniem mechanicznym i elek- trycznym, jednak bez urzadzenia chwytajacego i podwieszonych odcinkéw lin lub faficuchéw podnoszonych suwnica, patra 1.4.1.3 144.3 cigzar podnoszony Q, faczny cigzar mas ladunku uzytecznego, urzadzenia chwytajacego i podwieszonych odcinkéw lin lub faficu- chéw podnoszonych suwnica, patrz Rysunek 1.1 Rysunek 1.1 - Definicja cigzaru podnoszonego i cigzaru wlasnego suwnicy 1aAd wozek suwnicy 2966 euwnicy pomostowe] 2 whudowana weiagarka, poruezajaca sig po szynach na moécie suwnicy 141.5 most suwnicy zeSé suwnicy pomostowe] rozpostarta pomiedzy belkami toru jezdnego suwnicy | podtrzymujaca wézek suw- nicy lub weiagnik 14s elementy prowadzace elementy stosowane do utrzymywania prostoliniowego ruchu suwnicy po torach jezdnych 2a pomoca pozio- mych oddzialywan pomigdzy suwnica | belkami tory UWAGA: Elementami prowadzacymi moga byé obrzeza kol suwnicy lub oddzielny uklad rolek prowadzacych, <ézialajacych na boki szyn lub belek jezdnych, EN 1991-3:2006 1AAT weiggarka maszyna do podnoszenia ladunkow 14.1.8 weiagnit podwieszony wozek z woudowana woiagarka, Ktory porusza sig po doinym pasie beiki stacjonamej (jak poka- ano na Rysunku 1.2) lub po dolnym pasie mostu suwnicy (jak pokazano na Rysunkach 1.3 11.4) 141.9 weiggnik jednoszynowy weiagnik, ktéry porusza sig po dolnym pasie belki stacjonarnej, patrz Rysunek 1.2 1.4.1.10 belka toru jezdnego suwnicy (belka podsuwnicowa) belka, wedlué ktérej porusza sig suwnica 144M ‘suwnica pomostowa maszyna przeznaczona do podnoszenia I przemieszczania tadunkow, ktora porusza sig na Kolach po belkach toru jezdnego suwnicy. Jest ona wyposazona w jedna lub wigce| wciagarek zamontowanych na wézkach lub weiagnikach 1AAA2 belka toru jezdnego weiggnika belka toru jezdnego weiagnika jednoszynowego, ktéry moze poruszaé sie po jej dolnym pasie, patrz Rysu- nek 1.2 Legenda 1. belka toru jezdnego 2 weiggnik Rysunek 1.2 - Belka toru jezdnego z weiggnikiem 1AAAS ‘suwnica pomostowa podwieszona suwnica pomostowa, ktéra opiera sig na dolnych pasach belek toru jezdnego, patrz Rysunek 1.3 Rysunek 1.3 - Suwnica podwieszona z wciagnikiem aA ‘suwnica pomostowa natorowa suwnica pomostowa, ktéra opiera sie na wierzchu belek toru jezdnego UWAGA: Suwnice zwykle umieszcza sig na szynach, a w wylatkowych przypadkach bezposrednio na gomnych pasach belek, patra Rysunek 1.4 Rysunek 1.4 ~ Suwnica pomostowa natorowa z weiagnikiem 1.4.2 Terminy i dofinieje dotyezqco oddzialywani maszyn 1A24 czestotliwosé wiasna czestotliwoé drgan swobodnych ukladu UWAGA: Ww przypadku ukladu 0 wielu stopniach swobody, czestotlivosciami wlasnymi sq czgstotiwosci odpo- \ladajace podstawowym postaciom argan. 1.4.22 drgania swabodne drgania ukladu, ktére wystepuja prey braku drgan wymuszonych 1.4.23 drgania wymuszone drgania ukladu w sytuagji, gdy odpowied2 jest wymuszona za pomoca wzbudzenia 1A24 tlumienie rozpraszanie energii w czasie lub wraz z odlegioscia, 1425 rezonans rezonans ukladu poddanego wymuszonym drganiom harmonicznym zachodzi wiedy, gdy niowiolka zmiana czestotliwosci wymuszenia powoduje spadek odpowiedzi ukladu’? 1426 postaé drgan charakterystyczny (chwilowy) ksztalt ukladu drgajacego, w ktérym wszystkie jego czastki drgaja harmonicznie z.tq sama czestosciq, UWAGA: _W ukladach o wielu stopniach swobody moga wystepowat réwnoczesnie dwie lub wigce| postacie drgaf Podstawowa (wlasna) posta drgat nie jest sprzgzona z innymi postaciam drgah uktadu, 1.5 Symbole (1) W niniejsze] Normie Europejskiej stosule sie nize] podane symbole. UWAGA: Oznaczenia - wedlug 1SO 3898:1997, (2) Podstawowy wykaz symboli znajduje sie w EN 1990,1.6, a dodatkowe oznaczenia podane ponizej odno- 82a sig do niniejszej czeéci EN 1991 "2 Odsylacz krajowy: Chodzi o zjawisko, ktére zachodz wtedy, ady czestollwost drgah wlsnych ukladu iczestotiwo8é drgarh \wymuszajacych jest jednakowa lub zblizona, 10 EN 1991-3:2006 Duze tery taciniskie Fou wartosé charakterystyczna oddzialywania déwignicy F wartosé charakterystyczna statycznego skiadnika oddziatywania dawignicy Bs sita swobodna wirnika Fe sily wywolane przez wiatr w stanie roboczym Has sity uderzenia w zderzaki spowodowane ruchem déwignicy Hy2 sily uderzenia w zderzaki spowodowane ruchem wozka Hk obciazenie poziome poreczy Mh sily podiuzne wywolane przyépieszeniom lub opéénieniom déwignicy Hs sily podtuéne spowodowane zukosowaniem déwignicy Hrs:Hi2 sity poprzeczne wywolane przyspieszeniem lub opéznieniem déwignicy Hrs sily poprzeczne wywolane przySpieszeniem lub opéznieniem wozka Hn sita wywolana wychyleniem K sita napedu MA) moment zwarcia Q “obciazenie zmeczeniowe a ciezar wiasny déwignicy Q, cigzar podnoszony or obciazenie probne a ‘obciazenie na kolo Ss sila prowadzaca Mate litery facifiskie b szerokosé gléwki szyny e mimoéréd oddzialywania kota ew mimosréd masy czeSci wirujace} odleglosé pomiedzy chwilowa osia obrotu i elementami prowadzacymi KO wspolczynnik widma obciazenia t rozpigtoSé mostu suwnicy me masa dawignicy my liczba k6! suwnicy napedzanych indywidualnie m masa czesci wirujace] n liczba par kot 1 liczba belek toru jezdnego Mate litery greckie @ kat zukosowania ¢ wspétezynnik tumienia n \wspétezynnik ciezaru podnoszonego, kt6ry pozostaje po zdjeciu tadunku ale nie jest wliczony do cigzaru wiasnego déwignicy a zastepczy czynnik uszkodzen a wspétezynniki sly u wspélezynnik tarcia & charakterystyka zderzaka ° ‘wspélezynnik dynamiczny Pu Pas. wSpOlezynnik dynamiczny do oddzialywan dewignic, 5595; P7 Pi rownowazny wspélczynnik dynamiczny uderzenia powodujacego uszkodzenie Mt wapélezynnik dynamicany oddzielywania meszyny oe czestoliwosé wlasna konstrukeji o czestotiwosé obrotowa czesci wirujace} oe czestatliwosé sily wymuszajace| “ Rozdziat 2. Oddzialywania wciagnikéw i suwnic pomostowych na belki toru 24 Zakres stosowar (1) Wniniejszym rozdziale podane sa oddzialywania (modele i wartosci reprezentatywne) spowodowane przez nastepujace dawignice: = weiagniki podwieszone na torach jezdnych, patrz 2.5.1 12.6.2; — suwnice pomostowe, patrz 2.5.312.5.4 (2) Metody podane w niniejszym rozdziale sa zgodne z postanowieniami EN 13001-1 | EN 13001-2 w celu ulatwienia wymiany danych z dostaweami suwnic. UWAGA: Jezel dostauca suwnicy jest any w czasio projektowania toru podsuwnicowego, to w indywidualnym projokcie moana uwzaledni¢ doktadniejsze dane. Zalacznik krajowy moze podawaé wskaz6wki co do sposobu postepowania 2.2 Klasyfikacja oddzialywan 2.2.4 Postanowienia ogéine (()P Oddzialywania wywolywane przez déwignice klasyfikuje sie jako zmienne i wyjatkowe, reprezentowane przez rézne modele opisane w 2.2.21 2.23 2.2.2 Oddziatywania zmienne (1) W normainych warunkach uéytkowania oddzialywania zmienne wywolywane dawignicami zalezq od zmion- noSci w czasie i zmiennosci polozenia. Obejmuja one obciazenia grawitacyjne lacznie z cigzarem podnoszo- niym, sily bezwladnosci spowodowane przySpieszeniemfopéénieniem, zukosowaniem iinnymi wplywami dy- namicznymi (2) Oddziatywania zmienne od déwignic rozdziela sig na: = plonowe oddzialywania zmienne déwignicami spowodowane ciezarem wlasnym déwignicy i cigzarem podnoszonym; = poziome oddziatywania zmienne déwignicami spowodowane przyspieszeniem lub opéznieniem albo Zukosowaniem, ewentuanie innymi wplywami dynamicanymi (3) Rézne reprezentatywne wartosci oddzialywan zmiennych od déwignic sa wartosciami charakterystycznymi zlozonymi z czesci statycznej i dynamiczne} (4) Skladniki dynamiczne wywolane drganiami powstalymi pod wplywem sit bezwladnoéci lub tlumienia sana ‘0g6! opisywane za pomoca wspélezynnika dynamicznego p stosowanego do wartoscl statycznych Fez iF (2.1) adzie: Fy, ~ wartosé charakterystyczna oddzialywania suwnicy; ® — wspélezynnik dynamiczny, patrz Tablica 2.1; Fi, = wartosé charakterystyczna statycznego sktadnika oddzialywania suwnicy. (5) Wspétezynniki dynamiczne i ich zastosowania podano w Tablicy 2.1 (6) Jednoczesne dzialanio rSénych skladnikéw obciaéenia déwignicami mozna uwzgledniaé za pomoca grup ‘oddzialywan zgodnie z Tablica 2.2. Kaéda z tych grup traktuje sie jako jedno charakterystyczne oddzialywanie déwignicy, ktore preyjmuje sie do kombinagji z obciazeniami nie pochodzacymi od déwignic. UWAGA: Przy ustalaniu grup uwzgledniono tylko jedno poziome oddzialywanie suwnicy. 2 EN 1991-3:2006 2.2.3 Oddziatywania wyjatkowe (1) Dawignice moga wywolywaé oddziatywania wyjatkowe wskutek kolizji ze zderzakami (sity uderzenia w zde- zak) albo kolizji urzadzen chwytajacych z przeszkodami (sity wywoiane wychyleniam). Gdy odpowiednie zabezpieczenia nie sq przewidywane, oddziatywania te powinny byé uwzgledniane przy projektowaniu kon- strukeji (2) Oddziatywania wyjatkowe opisane w 2.11 odnosza sie do zwyklych przypadkow. Sa one adwzorowywane rznymi modelami obciagen, definivjacymi wartosci obliczeniowe (¥j. do stosowania z 7, = 1,0) w postaci r6w- nowaznago obciaéenia statyeznego. (3) Rownoczesnosé wyjatkowych sktadnik6w obsiazenia déwignicami mozna uwzgledniaé, rozpatrujac grupy obciazen jak pokazano w Tablicy 2.2. Kazda z tych grup obciazen okresia jedno oddzialywanie déwignicy do kombinacji z obciageniami nie pochodzacymi od dzwignic. Tablica 2.1 - Wspélezynniki dynamiczne y, Wspotezynniki ‘Uwzglediniane efekty Zastosowanie dynamiczne ¥ — webudzenie konstrukoji wignicy ‘igzar wasny déwignicy spowodowane poderwaniem fadunku Z podioza a — wplywy dynamiczne podnoszenia tadunku | cigzar podnoszony 2 podioza ku déwignicy — wolywy dynamiczne naglego zwolnienia « tadunku, jezeli uzywane sa np. chwytak! lub chwytnikielektromagnetyczne albo ws — wolywy dynamiczne wystepujace podozas | ciezar wlasny déwignicy Jazdy po szynach lub po torach jezdnych i cigzar podnoszony #: wolywy dynamiczne spowodowane przez | sily napedu sity napedu 6 — wplywy dyniamiczne obciazenia probnego, | obciazenie probne poruszanego przez napedy w sposéb Uuzywany w déwignicy ¢ — dynamiczne sprezyste wplywy uderzenia | sity uderzenia w zderzaki wzderzaki 2 Tablica 2.2 — Grupy oddziatywaf i wspétczynniki dynamiczne do wyznaczania charakterystycznych ‘oddzialywan suwnicy Grupy obciazen Rodzaj (pochodzenie) | Symbol |Punkt {Stan graniczny nosnosci Préb-| Wyiat- ‘oddzialywania normy ne | kowe + [2 [s [a [s le [7 [a |e [ro 1 [Cigzarwiasny sunnicy |. 26 fo [1 |m [m fo ft [ofr fh 2 | Cigzar poanoszony a [26 ies [= |r [rm [ow [or [- |r [i PraySpieszenie mostu 3 Hi Hy |27 sos fos ~ fe fe foe fe f- suency es os Jos |e ° Zukosowanle mostu + |Zmoron He |ar - fe f- fe fs fe fe fe fe |e PraySpieszenie lub hamo- 5 |wanie wozka,tub bik zt; [27 ee woiagnika @ [Wat w stanieroboceym J.° | rotgcaninaa}s |x fa fa fx fe fe fa |e fe suwnicy 7 [Obciazenie probre or ao (- |- [- - E F ie 8 [sty uderzeniaw zeerzant [im [2a —F EEE EEL = Sily wywolane ~f— ELLE: © | wychyleniom Hu [an 1 LUWAGA: _Wiatrw stanie spoczynku suwnicy, patra Zalacznik "7 wyraza stosunek cigzaru podnoszonego, Mdry pozostaje na suwicy po zwolnieiu ladunku, ale ni jest wliczony do| cigzaru wlosnego suwnicy 2.3 Sytuacje obliczeniowe (1)P Odpowiednie oddzialywania wywolywane przez déwignice powinny byé wyznaczone dia kazdej sytuacii obliczeniowej przewidzianej zgodnie z EN 1990. (2)P Naledy rozpatrzyé wybrane sytuacje obliczeniowe i zidentyfikowaé najniekorzystniejsze przypadki ob- ciagen. Dla kazdego najniekorzystniejszego przypadku obciazenia nalezy wyznaczyé obliczeniowe wartosci efektow oddzialywan do kombinaci (3) Reguly dla poszezegdinych oddzialywan od kilku suwnic podano w 2.5.3. (4) Reguly dotyczace kombinagji oddziatywan od déwignic z innymi oddziatywaniami podano w Zalaczniku A (5) Modele obciazen zmeczeniowych do sprawdzenia zmeczenia podano w 2.12. (6) Model obciazenia prébnego suwnicy na konstrukcjach wsporezych w celu sprawdzenia stanu granicznego uzytkowalnosci okreslono w 2.10. 2.4 Odwzorowanie oddzialywan suwnic (1) Uweglednia sie oddzialywania ne belki toru jezdnego wywierane przez kola auwnicy @ takée rolki lub inne elementy prowadzace. (2) Sity poziome na konstrukcje wsporcze déwignic pochodzace od poziomych ruchéw jednoszynowych weiag- nikéw i wozkéw suwnic wyznacza sig wedtug 2.5.1.2, 2.5.2.212.7. “4 EN 1991-3:2006 25 Uktady obciazen 2.5.1 Wciagniki jednoszynowe podwieszone do belek toru jezdnego 2.5.1.1 Obciaéenia pionowe (1) W normainych warunkach uzytkowania sity plonowe wyznacza sig na podstawie cigzaru wiasnego wclag- rika, cigzaru podnoszonego i wspélczynnika dynamicznego, patrz Tablica 2.1 i Tablica 2.2. 2.6.1.2 Sily poziome (1) Podluzne oddzialywania poziome wciagnikéw jednoszynowych na stacjoname belki toru jezdnego ~ przy braku dokladniejszych wartosci ~ przyimuje sie rowne 5 % maksymaine| sity pionowej przypadajace} na kolo. bez uwzgledniania wspéiczynnika dynamicznego. (2) Taka sama zasade dotyczaca przyjmowania sit poziomych stosuje sie w przypadku wahliwego zawieszenia belek toru jezdnego. 2.5.2 Suwnice pomostowe 2.5.2.1 Obciagenia pionowe (1) Oddziatywania pionowe k6t suwnicy na belki toru jezdnego wyznacza sie, rozpatrujac uklady obciazen pokazane na Rysunku 2.1 oraz stosujac wartosci charakterystyczne wedlug 2.6. mung 70, wot Gre = I __— ee ae teh J. I b) Uktad do wyznaczania minimalnych oddziatywan suwnicy bez tadunku gdzie: Qeax _-~ Maksymaine oddziatywanie Kola suwnicy z tadunkiem nee) —dopeiniajace (wzgledem maksymalnego) oddzialywanie kota suwnicy z tadunkiem Qi —SuMa maksymalnych oddzialywah O;max Przekazywanych przez suwnice z ladunkiem E Quin Suma dopeiniajacych oddziatywarh O, imo Przekazywanych przez suwnice z tadunkiem Quoin — minimaine oddziatywanie kota suwnicy bez tadunku nen —dopetniajace (wegledem minimainego) oddzialywanie kola suwnicy bez tadunku EQrmin —8uma minimalnych oddzialywah Ojmin pr2ekazywanych przez suwnicg bez ladunku E Quinn) ~Suma dopelniajacych oddziatywar O, nin Przekazywanych przez suwnice bez tadunku xeon ~Nominalny cigzar podnoszony (udzwig suwnicy) Legenda 1 wézek suwnicy Rysunek 2.1 ~ Uktady obciazent do wyznaczania miarodajnych oddziatywan pionowych na belki toru jezdnego 16 (2) Za mimosréd e oddziatywania kola O,na szyne nalezy przyjmowaé czesé szerokosci gl6wki szyny b,, patrz Rysunek 2.2 UWAGA: W Zalaczniku krajowym moze byé podana wartosé e. Wartoscia zalecang jest e = 0,25 6, ef Rysunek 2.2 ~ Mimosréd oddziatywania kota na szyng 2.5.2.2 Sily poziome (1) W przypadku suwnic pomostowych nalezy rozpatrzyé nastepujace rodzaie sil poziomych: )_sily poziome spowodowane przyspieszeniem lub opéznieniem ruchu suwnicy wzdluz belek toru jezdnego, patrz 2.7.2; ») sly poziome spowodowane przyspieszeniem lub opéznieniem ruchu wozka suwnicy lub weiagnika wzdluz mostu suwnicy, patrz 2.7.5; ©) _sily poziome spowodowane 2ukosowaniem suwnicy w stosunku do jej ruchu wzdlu2 belek toru jezdnego, patrz 2.7.4; 4d) sily uderzenia w zderzaki spowodowane ruchem suwnicy, patrz 2.11.1; @) sly uderzenia w zderzaki spowodowane ruchem w6zka suwnicy lub weiagnika, patrz 2.11.2. (2) Jezeli nie okresiono inaczej, to tylko jeden z pigciu rodzaj6w sit poziomych (a) do (e) wymienionych w (1) wigcza sie do tej samej grupy réownoczesnie dziatajacych skiadnikow obciazenia suwnica, patrz Tablica 2.2. (3) Silty poziome od suwnic podwieszonych przyjmuje sie w poziomie styku kota 0 wartosci réwnej co najmniej 110 % maksymainej sity pionowej przekazywane] przez kolo, bez uwzgledniania wspélczynnika dynamicznego, chyba 2e udokumentowana jest warlos¢ dokladniejsza, (4) Przy braku innych danych, podluzne poziome sity od k6t Mf, | poprzeczne poziome sily od Kol Fr; SpO- wodowane przyspieszeniem lub opéznieniem mas suwnicy albo wozka suwnicy itp., przyimuje sie wedkug Rysunku 2.3, Wartosci charakterystyczne tych sit podane sa w 2.7.2. UWAGA: Sily te nie zawieraia wolyw6w ukoSnego podnoszenia wynikajacego z niewspélosiowosci fadunku i wézka suwnicy, poniewaz na ogo! ukosne podnoszenie nie jest dopuszczalne. Pewne nieuniknione male wartosci \wplywéw ukosnego podnoszenia sq uwzgledniane w silach bezwladnosc 16 EN 1991-3:2006 fh Legenda 1 szynai=t 2 szynai=2 Rysunek 2.3 ~ Uktady podluznych i poprzecznych oddzialywaii poziomych od két, wywolanych sitami przySpieszenia i opéznienia (6) Wywolane zukosowaniem suwnicy podtuzne i poprzeczne sily poziome od kat Hs, oraz sila prowadza- ca S moga oddzialywaé na elementy prowadzace suwnic i wézk6w w czasie ich jazdy ruchem ustalonym, patrz Rysunek 2.4. Oddzialywania te sq wywolane reakejami elementéw prowadzacych, ktére wymuszaia zmiang naturalnego kierunku ruchu. Wartosci charakterystyczne tych wielkosci okreslono w 2.7.4. 2 { Fea Haat WH, ‘a) z oddzieinymi urzadzeniami prowadzacymi | b) z prowadzeniom za pomoca obrzezy kot Legenda szyna i= ‘szynai=2 kierunek ruchu para kot j= 1 para kél = 2 ‘sposoby utrzymania kierunku jazdy UWAGA 1: Kierunek si poziomych zalezy od rodzalu urzadzeh prowadzaoych, Kierunku ruchu irodzaju napedu ki UWAGA 2: Sily Hy,sx $@2definiowane w 2.74(1) Rysunek 2.4 - Uktady podtuznych i poprzecznych oddziatywah poziomych od két, wywolanych zukosowaniem suwnicy 7 2.5.3 Zlozone oddzialywania suwnic (1)P W przypadku suwnic pracujacych jako sprzegniete, ich oddzialywania nale2y traktowaé jak oddzialywania pojedynczej suwnicy. (2) Jezeli kilka suwnic pracuje niezaleznie, nalezy okreslié maksymaina liczbe suwnic, uznanych za dzialajace réwnoczesnie, UWAGA: Liczba suwnic uwzglednianych w ich najniekorzystniejszym ustawieniu moze byt okresiona w Zalaczniku krajowym. Wartosé zalecana jest podana w Tablicy 2.3. Tablica 2.3 - Zalecane maksymaine liczby suwnic w ich najniekorzystniojszych ustawi iach ‘Suwnice na kazdym torze | Suwnice w kazdej | Suwnice w budynkach nawie wielonawowych Pionowe loddzialywanie 3 4 4 2 suwnicy Poziome loddzialywanie 2 2 2 2 suwnicy 2.6 Pionowe obciazenia suwnicami wartosci charakterystyezne (1) Wartosci charakterystyczne obciazen pionowych suwnicami na konstrukcje wsporcze wyznacza sie we- lug Tablicy 2.2. (2)P Wartosci charakterystyczne obciazeri pionowych od cigzaru wlasnego suwnicy i ciezaru podnoszonego nalezy przyjmowaé na podstawie wartosci nominalnych podanych przez dostawce suwnicy. Tablica 2.4 - Wspdtezynniki dynamiczne y; do obciazen plonowych Wartosei wspétezynnikéw dynamicznych ° 0.9<9) <1. Wartosci 1,1 10,9 odzwierciediaja odpowiednio géma i doing wartosé pulsacyina 02 = 02 min *B: ¥,—ustalona predkosé podnoszenia w mis 2 minis, alt Tabla 2.5 * A — Dats) gdzie ‘im ~ zwolnona ub zrzuoona cze8é podnoszonego ladunku m-_ ~_calkovita masa podnoszonegoladunku {i:=0,5 da suwic wyposazonych w chuytaki ub podobne urzadzenia zuaniajace powol {8,=,0 dla suwnic wyposazonych w magnesy lub podobne ureadzenia Szyoko Zwantojace rx | p= 1.0, jezel zachowane sa tolerance ca szyntoréw jezdnych podano w EN 19936, UWAGA: Jozelltolorancje dla ezyn toru okredione w EN 1008-6 nio eq dotrzymane, wepélczynrik dynamiczny y, mona wyznaczyé na podstawie modelu przedstawionego w EN 13001-2. 18 EN 1991-3:2006 (3) Jezeli wspétczynniki dynamiczne yr, ys, ps. ix wymienione w Tablicy 2.1 nie sa podane w dokumentadji przekazanej przez dostawce suwnicy, to mozna je przyjaé z Tablicy 2.4 (4) Postanowienia dotyczace oddzialywan wiatru w stanie roboczym podano w Zalaczniku A. Tablica 2.5 - Wartosci B>i ya nin Kiasa podnosz« urzadzenia UWAGA: Suwnice odpowiadajace klasom podnoszenia HC1 do HC4 narazone sa.na wplywy dynamiczne, powstajace prey podnoszeniu Jedunku z podtoza. Wybér okresionego typu suwnicy nalezy preeprowe- dzi¢ wedlug zalecen w Zalaczniku B. 2.7 Poziome obcigzenia suwnicami — wartosci charakterystyezne 2.7.1 Postanowienia ogéine (1) Wartogci charakterystyczne obciaze/ poziomych od wplywéw przySpieszania i zukosowania nale2y przyj- mowaé na podstawie wartosci nominalnych podanych przez dostawce suwnicy. (2) Wartosci charakterystyozne obciaze’ poziomych moga byé podane przez dostawce suwnicy lub wyzna- czone wediug 2.7.2 do 27.5, 2.7.2 Sily podtuzne Hi, jeniem suwnicy Poprzeczne H,, spowodowane przySpieszeniem lub opé: (1) Sity podtuzne 1, ; spowodowane przySpieszeniem lub opéznieniem suwnicy powstaja na skutek dzialania sit napedu na powierzchni styku migdzy szyna i kolem napedzanym, patrz Rysunek 2.5. (2) Sily podiuzne H; ; dziatajace na belki toru jezdnego mozna obliczyé nastepujaco: 1 Hii Ps K— (22) ne gdzie’ 1, ~ liczba belek toru jezdnego; K — ~ sila napedu wedtug 2.7.3; ps ~ wspélezynnik dynamiczny, patrz Tablica 2.6; i = liczba catkowita stuzaca do identyfikagji belki toru jezdnego (i= 1, 2) 9 Legenda 1 szynai=4 2 szynal=2 Rysunek 2.5 ~ Podtugne sity poziome Hi, (3) Moment wynikajacy z sit napedu, ktory dziala w srodku masy, jest rownowazony przez poprzeczne sily poziome Ff, iH, patrz Rysunek 2.6. Sily poziome mozna wyznaczyé nastepulaco: (2.3) (2.4) adele: g — 2 Pears “9, EL Qe=E Orman +E Oegmanys E Qranvxs Patz Rysunek 2.1; ¥ Qptny atte Rysunek 2.1; a ~rozstaw rolek prowadzacych lub k6l z obrzezami; M=Kay &=(6)-0.5)6 £ ~rozpigtosé mostu suwnicy; Ps ~wspblezynnik dynamiczny, patrz Tablica 2.6; K —~sila napedu, patrz 2.7.3 i Rysunek 2.7. EN 1991-3:2006 Legenda 1 szynai=t 2 szynai=2 Rysunek 2.6 ~ Definicja sil poprzecznych Hy (4) Dia zakrzywionych belek toru jezdnego wypadkowa sila odsrodkowa powinna byé pomnozona przez wspét- ‘ezynnik dynamicany ys. (6) Jezeli wspéiczynnik ps nie jest podany przez dostawce suwnicy, to mozna zastosowaé wartosci z Tablicy 2.6, Tablica 2.6 - Wspétezynnik dynamiczny : Wartogel Zastosowanie wspélezynnika dynamicznego ys e210 @o st odsroakowyen 10S 9s515 do uktadé, zi sity zmioniaja sig fagodnia 1185 95520 do przypodiin, gale modtiwe eq negle emiony 5-30 do naped6w ze znacznymiluzami 2.7.3 Sita napedu K (1) Sta napedu K na kole napedzanym nie powinna powodowae poslizgu kota (2) Sita napedu K powinna byé podana przez dostawce suwnicy, (3) Jezeli nie jest stosowany system kontroll kél, to sile napedu K mozna obliczyé nastepujaco: K=Ky+Ks=0 3 Oona (25) gdzie: ~ wspétozynnik tarcia; — dla pojedynczego kola napedzanego: © O"snin = My Orin Gdzi@ m,, jest liczba kl napedzanych indy- widualnie; — dia centrainego napedu kot: O's min = O'rmin + Q"sioinys a EN 1991-3: 06 UWAGA 1: Wsp6iczesne suwnice na ogo nie maja centralnego napedu kot UWAGA 2: Wartosci wspélczynnika tarcia moga byé podane w Zalaczniku krajowym. Wartosci zalecane sa nastepuigce: 1 =0,2 dla stal ~ sal; = 055 dla stal ~- guma, a] fa i ! a SE 5 os BH t. tf fh, 1 2 | | | a) Centrainy naped kot b) Indywidualny naped kot Legenda 1 szynai=4 2° szynai=2 Rysunek 2.7 Definicja sit napedu 2.7.4 Sity poziome Hs,,s i sita prowadzaca S spowodowane zukosowaniem suwnicy (1) Sita prowadzaca Sj sily poprzeczne Hs.,,,, spowodowane zukosowaniem mona wyznaczyé nastepujaco: S=f¥s EQ, (26) Hysiu = fas Or (indeks j wskazuje pare ko! napedzanych ) (27) Hg2ix.=Shsai. © Q, — (indeks j wskazuje pare k6! napedzanych) (28) Hain =Sasuir® Qe 29) Hyaju.=fasajn ¥ Qe (2.10) gazte f ~ .wspélezynnik niekorzystny’, patrz (2) Jain wspétczynnik sly, patrz (4); P szyna i j= para kot k — kierunek sity (L = podtuzna, T= poprzeczna). (2) Wspélczynnik niekorzystny” moze byé wyznaczony ze wzoru £=0,3 (1 ~ exp (-250 @)) $ 0,3 ny gazie: @ — ~kat zukosowania, patrz (3). EN 1991-3:2006 (3) Kat zukosowania «, (patre Rysunek 2.8), ktéry powinien byé rowny lub mniejszy niz 0,015 rad, wyznacza sie, uwzgledniajac przeswit miedzy urzadzeniami prowadzacymi a szyna oraz tolerance wymiarow i zuzycie kot szyn w sposéb nastepujacy: = ag + ay + ay $0,015 rad (2.42) gdzie: Gp, ey | zp Zdediniowano w Tablicy 2.7. Tablica 2.7 - Definicje a, czy ize 5 = Minimaine wartoget @, 0,75x = 5 mm dla rolek prowadzacych 0,75x > 10 mm dla obrzezy k6t 1) 2.0,030 mim dla rolek prowadzacych 12 0,10b mm dla obrzezy két © 001 gizie qq ~ roz8taw zeunetrenych element6w prowadzacych lub kél z obrzezami 1 eaynie prowadsaeo) bd ~ Szerokosé glowki szyny, X = przeswit tru pomigdzy s2yna ielementami prowadzacymi(boczny postzg) y= zuzycle szyny elementow prowadzacyct: cy _~_tolerancja migdzy kolem a szyna prowadzaca, (4) Wopélezynnik sity is, zalety od kombinacii par ke odleglosci ft pomigdzy chutitowym Srodkiem obrotu a pierwszymi (najblizszymi w kierunku ruchu) elementami prowadzacymi, patrz Rysunek 2.8. Odleglosé h moz- na preyjmowaé 2 Tablicy 2.8. Wspéiczynnik sity 2s; mozna wyznaczyé wedlug Tablicy 2.9. 23 24 ee Legenda szynai= 4 szyna=2 kierunek ruchu kierunek szyny elementy prowadzace para kél chwilowy Srodek obrotu Rysunek 2.8 ~ Definicja kata « i odlegio’ EN 1991-3:2006 Tablica 2.8 - Wyznaczanie odleglosci h Ustawionie két zo Kombinacje par kot wzgiedu na ruchy meu * rae ‘sprzegniete (C) iezaledne () umecowane/umocowane mB bs + Beh wu we dh oF waco A . werd FM ™ O= Ee cM qoaie |b ~ oleglosé miedzy chwilowym Srodkiem obrotu @ adpowiednimi elementami prowadzacymi ‘m__ — liczba par sprzggnietych Kat (m = 0 dla par ko niezaleznych) Bil — aleglosé chwilowego srodka obrotu od szyny 1; E:l_— oleglsé chwilowego srodka obrotu od szyny 2; 7 = roapigtoséolomentu prowadzacogo; 6) = olaglosé pary ke od odpowiednich elementéw prowadzacych, Tablica 2.9 - Wyznaczanie wartosci Zs. System ss Asie Asst eas ‘sage at ame | af, a) FF nh nh ies 4 Xs 7 ) \FF ° o Afi nh) 18> f L ° crm . ee [1-22] (3) iFM 0 2 ° 0 ize n ~ lczba park: Evl_~ oleglosé chwviowego Sroka obrotu od szyny 1 Codlaglosé chwilowego srodka obrotu od szyny 2; rozpigto&é elementu prowadzacego; ~ cdleglosé pary kot / od odpowiednich element6w prowadzacych; — odlegloSé chwilowego Srodka obrotu od odpowiednich elementow prowadzacych, 2.7.5 Sita pozioma Hs spowodowana przySpieszeniem lub opéénieniem wozka suwnicy (1) Mozna preyja¢, 2e sta pozioma 1,5 spowodowana przyspieszeniem lub opéznieniem wozka suwnicy jest uwzgledniona w sile poziome| Fp. podane| w 2.11.2. 2.8 Wplywy temperatury (1)P W uzasadnionych przypadkach nalezy uwzgledniaé wplywy oddzialywari zmian temperatury na tory jezd- ne, Na ogi nie ma potrzeby uwzgledniania nierownomiemego rozkladu temperatury. (2) Dane dotyczace réznicy temperatur toréw jezdnych na wolnym powietrzu, patrz EN 1991-1-5. 25 EN 1991-3: 06 2.9 Obcigzenia chodnikow komunikacyjnych, schodéw, pomostow i poreczy 2.9.4 Obciagenia pionowe (1) Jezeli nie jest to inaczej ustalone, chodniki komunikacyjne, schody i pomosty obciaza sie sila pionowa O roziozona na powierzchni kwadratu 0 wymiarach 0,3 m x 0,3 m. (2) Tam gdzie moga byé skladowane materialy, przyjmuje sig obciazenie pionowe Q, = 3 kN. (2) Jodeli preejécia, echody i platformy preewidziane 29 tylko do dostepu, wartogé charakterystyczna w (2) moze byé zredukowana do 1,5 KN. (4) Jezeli rozwazany element konstrukoyiny poddany jest oddzialywaniom od suwnicy. obciazenie pionowe O. moze byé pomijane. 2.9.2 Obci ia poziome (1) Jezeli nie ustalono inaczej, porecz balustrady obciaza sie pojedyncza sia pozioma Hi, = 0,3 KN. (2) Sila pozioma /4, moze by¢ pomijana, jeZell wszystkie elementy konstrukcyjne sq poddane oddzialywaniom suwnicy. 2.10 Obelagenia probne (1) Jezeli préby przeprowadzane sq po zmontowaniu suwnicy na konstrukeji wsporezej, to konstrukoje te sprawdza sie ne obcigzenie prébne. (2) W uzasadnionych przypadkach konstrukcja wsporcza suwnicy powinna byé zaprojektowana na obciazenia probne. (3)P Obciazenie probne weiagarki powinno uwzgledniaé wspélczynnik dynamiczny 6. (4) Pry rozpatrywaniu obciazen probnych rozwaza sig nizej podane przypadki Dynamiczne obciazenie prébne: Obciazenie prébne poruszane jest napedami w sposdb przewidziany dla suwnicy. Obciazenie probne Powinno wynosi¢ przynajmniej 110 % nominalnego ciezaru podnoszonego. po = 0,5(1,0 +p) (2.13) — _ Statyczne obciazonio prébno: Obciazenie w czasie proby zwieksza sie bez uzycia napedéw suwnicy. Obciazenie prébne powinno wynosié przynajmniej 125 % nominalnego ciezaru podnoszonego. (2.14) 2.14 Oddziatywania wyjatkowe 2.11.4. Sily uderzenia w zderzaki Hy,, spowodowane ruchem suwnicy (1)P W przypadku zastosowania zderzakow sity dziatajace na konstrukcje wsporcza suwnicy wywolane ude- rzeniem suwnicy w zderzaki nalezy oblicza¢ na podstawie energii kinetycznej wszystkich podstawowych cze- Sci suwnicy, poruszajacych sie 2 preakoscia 0,7 do 1,0 preakoscl nominaine}. (2) Sily uderzenia w zderzaki, z uwzglednieniem wspdiczynnika dynamicznego p; wedlug Tablicy 2.10, mozna obliczaé, biorac pod uwage rozklad mas i charakterystyki zderzakéw, patrz Rysunek 2.06. EN 1991-3:2006 Hap nSo (2.15) gdzie! ‘m, = masa suwnicy i fadunku podnoszonego (kg); Sy — stala sprezyny zderzaka (N/m). Tablica 2.10 — Wspétczynnik dynamiczny 7; aa dynamicznego ¢- pr = 1,25 + 0,7 (&-0,5) O5se51 Fat % 1 on +—" bod | Fa VY id , | ZA i Fa 2 =o 2. wa ava . a) Sty uderzenia w zderzaki b) Charakterystyka zderzaka &) seen 1 charakterysiyka zderzaka UWAGA: Delsze informacie o cherakteryatykach zderzakiw, patrz EN 1900-2. Rysunek 2.9 — Definicja sity uderzenia w zderzak 2.11.2 Sity uderzenia w zderzaki Hy: spowodowane ruchem wézka (1) Przy uwzalednieniu swobody wahar fadunku uzytecanego mozna przviaé, Ze sila H.> wywolana uderze- rniem w6zka lub weiagnika w zderzaki wynosi 10 % sumy ciezaru podnoszonego i ciezaru wézka lub weiagnika, W innych przypadkach sta uderzenia powinna byé wyznaczona w taki spos6b, jak dia suwnicy, patrz 2.11.1 2.11.3. Sily wywotane wychyleniem (1)P Jezeli suwnica 0 poziomo usztywnionym prowadzeniu fadunku ulegnie wychyleniu z je) normainego poto- Zenia na skutek Koti fadunku lub urzadzenia chwytnego z przeszkoda, nalezy uwzgledni¢ wynikajace z tego sily statyczne. 27 2.12 Obcigzenia zmeczeniowe 2.12.1 Oddziatywanie pojedynczej suwnicy (1)P Wyznaczajac obciazenia zmeczeniowe, nalezy uwzglednié warunki dyslokacji fadunk6w oraz wplyw zmian polozenia suwnicy w kontekScle rozpatrywanych szczegol6w konstrukcyjnych, UWAGA: Jezell odpowiednie informacje 0 warunkach pracy sq dostepne, obcigzenia zmeczeniowe mozna wyznaczyé z EN 13001 i EN 1893-1-9, Zalacznik A. Gdy informacje te nie sq dostepne lub gdy preferowane jest odejscie uproszozone, stosuje sie zasady podane dale) (2) Wnormalnych warunkach u2ytkowania suwnicy obciazenia zmeczeniowe maga byé wyrazone w postaci rownowaznego obciazenia Q., Ktére moze doprowadzié do uszkodzenia zmeczeniowego i ktore przy ustalaniu skutk6w zmeczenia mozna traktowa¢ jako wartosé stata dla wszystkich polozefi suwnicy. UWAGA: Procedura jest 2godna 2 EN 13001, jednakze przedstawia podejécle uproszezone dla d2wignic bramo- ‘wych przy braku kompletnych informacj na etapie projektowania. (3) Réwnowazne zmeozeniowe obciazenie uszkadzajace Q. moze byé wyznaczone na podstawie widma za- kreséw zmiennosci naprezef powstajacych w okreslonych warunkach uzytkowania i stosunku calkowitejlicz- by cykli obciazen w przewidywanym okresie uzytkowania konstrukc|i do wartoSci pordwnawczej N= 2,0 x 10° yk Tablica 2.11 — Klasyfikacja oddzialywan zmeczeniowych od suwnic wedtug EN 1301-1 Kiasa widma obciazenia a | a m Os ios | cosa | 08s | 026 | 02s | os coor | <2 | 10° s& | ss 5. 3 3 5 Us_| 2,00» 10° < C= 4,00 10° & | Ss Ss a Ss Ss Us [4.00 = 108 = C30,00 = 108 3 35 3 s 3 3 ‘edz: kQ —wapdlozynnik widma obciazer dla wszystkich zadaf suwnicy; CC —calkowitaliezba cy pracy w projektowanym okresie uzytkowania suwnicy UWAGA: Rossow Klasyfikacji oddzialywan S; jest parametr widma naprezef s zdefiniowany w EN 13001-1 jako sek gdzie: k——~ wapétczynnik widma neprezed v — stosunek liczby cykli naprezen C do 2,0 « 10° cykli naprezen. W klasyfikacji przyieto catkowity okres uzytkowania wynoszacy 25 lat. 28 EN 1991-3:2006 (4) Obcigzenie zmeczeniowe mozna okresli¢ jako rari Orns (2.16) Qos; = wartoSé charakterystyczna maksymainego pionowego obciazzenia od kota i; 4,=hyjda; ~ Zastepezy czynnik uszkodzen, ktéry uwzglednia standardowe widmo obciazef zmeczenio- ‘wych i calkowita liczbe eykli obcigzen odniasiona do N = 2,0 x 10° cykli (217) (2.18) adzie: AQ; — _amplituda obciazen edu j kota i: AQ;;= O45 — Onin max AQ; ~ maksymaina ampiituda obciazen kota i: Max 4; = Oras; AQ, — zastepoze czynniki uszkodzeri; m — nachylenie krzywej wytrzymatosci zmeczeniowej; Pm —— féwnowazny wspéiczynnik dynamiczny uderzenia powodujacego uszkodzenie, patrz (7); i = Ticzba kot; N jest réwne 2 * 10° UWAGA: Wartogci m, patrz EN 1993-1-9; zobacz réwniez uwagi do Tablicy 2.12 (6) Wartosci 2 mozna wyznaczyé. korzystajac 7 Klasyfikacji suwnic na podstawie widma obciazes i taczne} liczby cykli obciazen, jak podano w Tablicy 2.14 (6) Wartosci mozna przyjmowac z Tablicy 2.12 zaleznie od kiasy suwnicy. Tablica 2.12 - Wartosci Klasy S| So Si S Ss s [ss ]s | s | & | & Naprezenia [0,198 0,250 [oss [0397 [0500 | 0.30 [0794 | 100 | 1,260 | 1.587 ormaine Naprezenia |0,373 0.436 | 0500 | 0575 |oe60 | 0758 |oe71 | 100 | 1,149 | 1,320 slyozne UWAGA 1: Do wyznaczania wartosci 2 zastosowano standaryzowane widmo obciazefi o rozkladzie Gaussa, regule Minera i wykres S-N wytrzymalosci zmeczeniowej o nachyleniu m = 3 dla naprezen normalnych i m = 5 dla naprezen styoznych, UWAGA 2: W preypadkach, gdy w dokumentacji suwnicy klasa suwnicy nie jest podana, mozna korzystaé z Zalacz- rika B. 29 EN 1991-3: 06 (7) W normainych warunkach rownowazny wspéiczynnik dynamiczny uderzenia powodujacego uszkodzenie yx mozna wyznaczyé ze wzorw tty, tt Pras —pt | Peas (2.19) 2.12.2 Zakres zmiennosci naprezen od wielokrotnych oddzialywah két lub suwnic (1) Zakres zmiennosci naprezef wywolanych réwnowaznymi obciazeniami zmeczeniowymi od kot Q. mozna wyznaczyé na podstawie widma naprezen dia rozpatrywanego szczegélu Konstrukcyjnego. UWAGA: Przy podejéciu uproszczonym stosuje sie wartosci jz Tablicy 2.12, patrz EN 1993-6, 9.4.2.3. EN 1991-3:2006 Rozdziat 3. Oddzialywania wywolywane przez maszyny 3.1 Zakres stosowania (1) Niniejszy rozdzial odnosi sie do konstrukeji wsporczych maszyn wimikowych wywolujacych efekty dyna- miczne w jednej lub kilku plaszezyznach. (2) W rozdziale tym przedstawiono metody sluzace do okresiania zachowania dynamicznego i efektow od- dzialywan w celu sprawdzenia bezpieczeristwa konstrukcji UWAGA: Poniewaz nie mozna ustalié szezegolowej granicy, to na ogél mozna przyjaé, ze dla mniejszych ma- szyn z obrotowymi czeSciami i wazacych mniel niz5 KN lub maszyn majacych moc mniejsza niz 50 KW omawiane fokty oddzialywad sq uwagledniane w oddaialywaniach wyspecyfikawanych, w zwigzkuz czym addziolna analiza rie jest konieczna. W tych przypadkach, w celu zabezpieczenia maszyny i otoczenia, zalecane jest zastosowanie pod rama podpierajaca tak zwanych absorberdw drga. Jako prayklady mozna wskazaé maszyny pralnicze | male ‘wentylatory. 3.2 Klasyfikacja oddzialywan 3.2.1 Postanowlenia ogéine izialywania wywolywane przez maszyny klasyfikuje sie jako stale, zmienne i wyjatkowe; sq one od- (1)P Oda: sywolywane pr yyny Klasyfikuje sig jako stale, yjjatkowe; sa one od- weorowywane rébnymi modelami opisanymi w 3.2.2 do 3.2.4 3.2.2 Oddziatywania state (1) Na oddzialywania stale podezas u2ytkownia sktadaja sie: ciezar wlasny wszystkich stalych i ruchomych czesci oraz statyczne oddzialywania obstugi,takie jak: = cigzar wlasny czeSci wirujacych i korpusu (pionowe); = cigzar wasny kondensatoréw, uwzgledniajacy, w miare potrzeby, wypeinienie ciecza (pionowe); = oddzialywania podcignienia turbin, ktérych kondensatory sq polgczone z korpusem za pomoca kompen- satoréw (pionowe i poziome); = momenty napedowe maszyny przekazywane na fundament przez korpus (para sit pionowych); = _sily spowodowane tarciem na fozyskach, wywolane termicznym rozszerzaniem sie korpusu (poziome); = oddzialywania od cigzaru wlasnego, sity i momenty od rurociagow spowodowane rozszerzaniem termicz- ym, oddzialywania gazu: przeplyw i cisnienie gazu (pionowe i poziome) — _ efekty termiczne od maszyny i rurociagow, na przyklad réznice temperatury pomiedzy maszyna i rurociagami lub fundamentem, (2) Odidzialywania state w stanach przejsciowych (montaz, konserwacja lub naprawa) wynikaja tylko z ciezaru wlasnego, w tym wyposazenia do podnoszenia, rusztowait lub innych urzadzen pomocniczych. 3.2.3 Oddziatywania zmienne (1) Oddzialywania zmienne od maszyn, wystepujace podezas ich normainego uzytkowania, sa oddzialywa- riami dynamicznymi wywotanymi przez poddane przyspieszeniu masy, takie jak: — sity lozyskowe zalezne od czestosci obrotéw, wynikajace z réznokierunkowych mimosrodéw wirujacych mas, gléwnie jednak prostopadiych do osi obrotu; = swobodne sity masowe lub momenty masowe; a4 — okresowe oddzialywania spowodowane obsluga, kt6re zale2nie od typu maszyny sq przekazywane przez korpus lub fozyska na fundamenty; — sly lub momenty spowodowane wiaczaniem albo wyigczaniem lub innymi przejéciowyml stanami takimi jak synchronizace. 3.2.4 Oddzialywania wyigtkowe (1) Oddziatywania wyjatkowe moga byé wywolane przez: — _przypadkowe powiekszenie mimosrodu mas (na przyktad z powodu awarii hamulcéw lub przypadkowego odksztalcenia lub peknigcia osi czesci ruchomych); = zwarcie lub brak synchronizacji generatoréw lub maszyn; — efekty uderzenia od rurociagéw spowodowane ich naglym zamknigciem. 3.3. Sytuacje obliczeniowe (()P Odpowlednie oddziatywania wywolywane przez mechanizmy powinny by¢ wyznaczone dla kazde| sytua- Gj obliczeniowej okresionej zgodnie z EN 1990. (2)P Nale2y ustalié odpowiednie eytuacje obliczeniowe, aby mozna bylo wykazaé, 26: — _warunki uzytkowania mechanizmu sq zgodne z wymaganiami, a oddzialywania wyjatkowe nie wywoluja uszkodzen konstrukoji wsporczej maszyny ani jej fundamentu, takich, ktore moglyby zagrozi¢ dalszemu uzytkowaniu tej konstrukcji zgodnie z przeznaczeniem; — _wplyw na otoczenie, na przyklad zaktécenie dziatania czulego wyposazenia, pozostaje w dopuszczalnych granicach; = nile moze wystapié stan graniczny nosnosci konstrukeji; — le moze wystapi¢ stan graniczny zmeczenia konstrukej®. UWAGA: Jezeli nie podano inaczej. to wymagania uzytkowalnosci powinny byé okreslone indywidualnie dla projekt 3.4 Odwzorowanie oddziatywan 3.4.4 Charakter obciazen (1)P Pray okreslaniu efektow oddzialywan nalezy rozrézni¢ statyczne i dynamiczne efekty oddziatywar, (2)P W oddzialywaniach statycznych nalezy uwzglednié zaréwno te pochodzace od mechanizméw, jak i te od konstruke}. UWAGA: Oddzialywania statyczne ad mechanizméw sa to oddzialywania stale okreslone w 3.2.2. Moga one byé stosowane do wyznaczenia efektow pelzania lub do sprawdzenia, czy wymagane ograniczenia odksztalce statyznych nie 8a przekroczone, ()P Etekty oddziatywan dynamicanych powinny byé wyznaczone z uwzglednieniem interakoji migdzy w2bu-

    You might also like