grudzień 1994

POLSKA NORMA
PN-ISO 4172

POLSKI
Rysunek techniczny Zamiast:
KOMITET
NORMALIZACYJNY Rysunki budowlane
Rysunki do montażu konstrukcji prefabrykowanych Grupa katalogowa

SKN 0701
ICS 01.100.30

Deskryptory: 0026985 - rysunek, 0302530 - rysunek techniczny, 0041689 - budynki, 0504850 - budownictwo lądowe i
wodne, 0833023 - elementy prefabrykowane, 0234613 - montaż

PRZEDMOWA KRAJOWA
Norma jest tłumaczeniem oficjalnej wersji językowej normy międzynarodowej ISO 4172:1991 i jest całkowicie
równoważna, bez zmian redakcyjnych, w stosunku do wprowadzonej normy.
W normie zastosowano odsyłacz krajowy oznaczonyN1).
Norma zawiera załącznik krajowy NA, którego treścią jest wykaz norm międzynarodowych powołanych w tekście
normy oraz ich odpowiedników krajowych.

NORMA MIĘDZYNARODOWA ISO 4172

INTERNATIONAL STANDARD Wydanie drugie
1991-03-01

Wersja polska
Rysunek techniczny - Rysunki budowlane - Rysunki do montażu konstrukcji prefabrykowanych

Technical drawings - Construction drawings - Drawings for the assembly of prefabricated structures

Dessins techniques - Dessins de construction - Dessins d'assemblage des structures prefabriquées

PRZEDMOWA
ISO (Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna) jest światową federacją krajowych organizcji normalizacyjnych
(organizacje członkowskie ISO).
Prace, związane z opracowaniem Norm Międzynarodowych, są wykonywane przez komitety techniczne ISO. Każda
organizacja członkowska zainteresowana tematyką, dla której komitet techniczny został powołany, ma prawo być w
nim reprezentowana. W pracach mogą także brać udział organizacje międzynarodowe, rządowe lub inne, powiązane z
ISO. ISO współpracuje z Międzynarodowym Komitetem Elektrotechniki (IEC) we wszystkich zagadnieniach
związanych z normalizacją w dziedzinie elektrotechniki.
Projekty Norm Międzynarodowych przyjęte przez komitety techniczne są przesyłane przed ich zatwierdzeniem do
organizacji członkowskich celem zaopiniowania przez Radę ISO jako Norm Międzynarodowych. Organizacje te
zaakceptowały projekt zgodnie z wymaganą przez ISO procedurą, co najmniej 75% głosów krajów członkowskich.
Norma Międzynarodowa ISO 4172 była opracowana przez Komitet Techniczny ISO TC 10 Rysunek techniczny,
wyroby i dokumentacja związana.

Strona 1
Niniejsze drugie wydanie zastępuje pierwsze wydanie (ISO 4172:1981), w którym punkt 2 i podpunkt 4.3 uległy
modyfikacjom technicznym.

NORMA MIĘDZYNARODOWA ISO 4172:1991 (E)

Rysunek techniczny - Rysunki budowlane - Rysunki do montażu konstrukcji prefabrykowanych

Niniejsza norma jest całkowicie równoważna normie międzynarodowej ISO 4172:1991 i stanowi tłumaczenie wersji
oficjalnej.

1 Przedmiot normy
W niniejszej Normie Międzynarodowej podano ogólne zasady opracowywania rysunków roboczych przeznaczonych do
montażu prefabrykowanych konstrukcji budowlanych.

2 Normy powołaneN1 )
W niżej wymienionych normach zawarto postanowienia, które przez powołanie w tekście uzupełniają postanowienia
niniejszej Normy Międzynarodowej. Były one aktualne w chwili publikacji. W związku z tym, że normy są poddawane
nowelizacji, zaleca się sprawdzenie aktualności wydań poniższych norm. Członkowie IEC i ISO prowadzą rejestr
aktualnie obowiązujących norm.
ISO 128:1982, Technical drawings - General principles of presentation
ISO 129:1985, Technical drawings - Dimensioning - General principles, definitions, methods of execution and special
indications
ISO 1046:1973, Architectural and building drawings - Vocabulary
ISO 2444:1988, Joints in building - Vocabulary
ISO 2445:1972, Joints in building - Fundamental principles for design
ISO 2553:1984, Welds - Symbolic representation on drawings
ISO 4068:1978, Building and civil engineering drawings - Reference Iines
ISO 4157-1:1980, Building drawings - Part 1: Designation of buildings and parts of buildings
ISO 5455:1979, Technical drawings - Scales
ISO 5457:1980, Technical drawings - Sizes and lay-out of drawing sheets
ISO 6284:1985, Tolerances for building - Indication of tolerances on building and construction drawings
ISO 7200:1984, Technical drawings - Title blocks
ISO 7437:1990, Technical drawings - Construction drawings - General rules for execution of production drawings for
prefabricated structural components
ISO 8048:1984, Technical drawings - Construction drawings - Representation of views, sections and cuts

3 Określenia
Dla celów niniejszej normy przyjęto określenia:

3.1 konstrukcja prefabrykowana: Konstrukcja wzniesiona z prefabrykowanych elementów konstrukcyjnych.

3.2 prefabrykowany element konstrukcyjny: Element składowy konstrukcji prefabrykowanej dostarczony na budowę
w postaci celowo wykonanej części.

4 Dokumentacja

4.1 Zasady ogólne

Dokumentacja konstrukcji prefabrykowanej powinna zawierać:
a) rysunki zestawieniowe (schematy rozmieszczenia elementów),
b) rysunki szczegółów,
c) wykazy elementów (i rysunki z zaznaczeniem stref zastosowania poszczególnych elementów),
d) dodatkowe dane techniczne i wykazy materiałów stosowanych w niewielkim zakresie, specjalne instrukcje
transportu itp.

4.2 Rysunek zestawieniowy

4.2.1 Rysunek zestawieniowy elementów jest uproszczonym przedstawieniem konstrukcji prefabrykowanej i

Strona 2
usytuowania jej oznakowanych elementów konstrukcyjnych. Elementy mogą być przedstawione jedną bardzo grubą
linią (patrz rysunek 1, rysunek 2, rysunek 3 i rysunek 4) lub za pomocą uproszczonych obrysów.
Dla każdej grupy elementów konstrukcji prefabrykowanej o podobnych cechach konstrukcyjnych rysunki
zestawieniowe powinny być oznaczone z uwzględnieniem kolejności ich wykorzystania podczas montażu.
W razie potrzeby na rysunkach zestawieniowych należy umieszczać wykresy nośności lub schematy obciążenia. Na
rysunkach tych powinny być podane ograniczenia obciążeń, technologia montażu i inne szczegóły dotyczące
wznoszenia i montażu, takie jak: złącza i ich wykonywanie, podpory i rusztowania montażowe oraz odsyłacze do
dokumentów zawierających te informacje.
Rysunki zestawieniowe elementów konstrukcji prefabrykowanych powinny zawierać następujące dane:
a) siatkę projektową;
b) oznaczenia elementów konstrukcyjnych;
c) nawiązanie elementów do siatki projektowej;
d) charakterystyczne poziomy (rzędne) elementów konstrukcyjnych;
e) powołania na rysunki szczegółów.
Elementy konstrukcji powinny być pokazane na rzutach, przekrojach lub widokach, jak pokazano na rysunkach 1 do 6.
Rysunki zestawieniowe elementów skomplikowanych konstrukcji przestrzennych powinny być wykonane w różnych
płaszczyznach rzutowania.
Rysunki zestawieniowe zaleca się wykonywać w podziałkach 1:50, 1:100 i 1:200.

4.2.2 Na schematach rozmieszczenia elementów prefabrykowanych fundamentów i innych konstrukcji podziemnych

zaleca się ponadto pokazywać:
a) kontury fundamentów;
b) warstwy podkładowe, np. podsypka, chudy beton (linia przerywana);
c) ich wymiary;
d) ich nawiązania do siatek projektowych;
e) belki podwalinowe;
f) ściany piwnic.
Rysunki zestawieniowe fundamentów i innych konstrukcji podziemnych powinny być przedstawione przy założeniu, że
grunt jest przezroczysty.

4.2.3 W tytule rysunku zestawieniowego dla stropów prefabrykowanych powinno być powołanie na numer stropu
(poziomu kondygnacji), poziomu stropu pośredniego lub spocznika zgodnie z ISO 4157-1.

4.2.4 Elementy prefabrykowane ściennych konstrukcji płytowych należy przedstawić na rysunkach zestawieniowych za
pomocą obrysu wykonanego grubymi liniami (rysunek 6).

4.3 Rysunki szczegółów

4.3.1 Szczegóły mogą być pokazane na oddzielnych rysunkach lub jako dodatkowa informacja na rysunkach
zestawieniowych.
Następujące podziałki są zalecane dla rysunków szczegółów: 1:20, 1:10, 1:5.
Szczegóły powinny być właściwie opisane na odpowiednim rysunku zestawieniowym przedstawiane w kolejności
występowania na odpowiednim przekroju.

4.3.2 Przedstawienie złączy (węzłów) powinno stanowić główną część rysunku szczegółu. Złącza są zwykle
pokazywane na odrębnych arkuszach.
Przedstawienie złączy pokazuje zależność między prefabrykowanymi elementami konstrukcyjnymi w miejscach ich
połączeń i powinno zawierać:
a) linie siatki projektowej;
b) wymiary połączeń z oznaczeniem koniecznych tolerancji;
c) symbole elementów pokazane na rysunku zestawieniowym i - jeśli jest to wymagane - dodatkowe oznaczenia do
identyfikacji płaszczyzn stykowych w złączu;
d) sposoby łączenia, np. spajanie, połączenia śrubowe lub zastosowanie zbrojenia uciąglającego w połączeniach
monolitycznych oraz
e) części wbudowane i szczegóły połączeń razem z wyrobami, które mają być zastosowane.
Dwa złącza, z których jedno jest zwierciadlanym odbiciem drugiego, powinny być pokazane jako dwa niezależne
złącza o odrębnych symbolach. Jeżeli zachodzi potrzeba zróżnicowania przedstawień graficznych złączy, wymagana
ze względu na wznoszenie i montaż oraz sposób wykończenia złącza (np. zabezpieczenie antykorozyjne,
przemieszczenia termiczne itp.) lub jego rodzaj (podporowe, uszczelniające lub otwarte), to należy to wykonać za
pomocą odrębnych opisów lub symobli wyjaśnionych na rysunku.
Przykłady graficznego przedstawienia złączy podano na rysunkach 7 i 8.

Strona 3
UWAGA 1: W razie potrzeby, graficzne oznaczenie złącza powinno być uzupełnione opisem dotyczącym np. sposobu wznoszenia i
montażu oraz zabezpieczeń antykorozyjnych.

4.4 Wykazy elementów

4.4.1 Wykaz elementów jest dokumentem zawierającym listę elementów konstrukcji prefabrykowanej.

4.4.2 Wykaz elementów powinien zawierać dane w następującej kolejności:

a) oznaczenie wyróżniające element;
b) nazwę elementu;
c) liczbę elementów.

4.4.3 Wykaz elementów powinien ponadto zawierać, w podanej poniżej kolejności, następujące informacje:
a) masę, w kilogramach lub tonach;
b) wymiary charakterystyczne;
c) całkowitą masę, w kilogramach lub tonach;
d) odsyłacze dodatkowe;
e) uwagi.
Jeżeli wykaz elementów przygotowany jest na jednym lub kilku oddzielnych arkuszach, to każdy arkusz powinien mieć
tabliczkę tytułową umieszczoną poniżej wykazu.

5 Oznaczanie elementów konstrukcji prefabrykowanych

Na rysunkach zestawieniowych elementy prefabrykowane powinny być oznaczone symbolami. Identyczne elementy
konstrukcyjne przewidziane do ręcznego montażu powinny być specjalnie wyróżnione.
Oznaczenia elementów na rysunku zestawieniowym lub rysunkach szczegółów powinny być umieszczane
bezpośrednio przy przedstawieniu graficznym elementu (patrz rysunek 9a) i b) lub za pomocą linii odniesienia (patrz
rysunek 9c).
Oznaczenia podane na rysunkach 1 do 10 są tylko oznaczeniami przykładowymi.
UWAGA 2: Rysunki 1 do 10 odpowiadają pojedynczej typowej konstrukcji i są jedynie ilustracjami przykładowymi.

UWAGA - Wymiary fundamentów F1, F2, F3, podano przykładowo, odnoszą się one do pozostałych fundamentów o
tych samych oznaczeniach.

Rysunek 1 - Przykład rysunku zestawieniowego (rzut) fundamentów i belek podwalinowych (Podziałka 1:200)

Strona 4
UWAGA - Stosowanie linii odniesienia nie jest zalecane, z wyjątkiem przypadków, gdzie są one konieczne.

Rysunek 2 - Przykład rysunku zestawieniowego (rzut) płyt stropowych

Rysunek 3 - Przykład rysunku zestawieniowego (rzut) elementów ramy (Podziałka 1:200)

Strona 5
 Rysunek 4 - Przykład typowego przekroju (Podziałka 1:200)

Rysunek 5 - Przykład rysunku zestawieniowego (widok) płyt ściennych (Podziałka 1:200)

Strona 6
Rysunek 6 - Przykład rysunku zestawieniowego (rzut) płyt ściennych (Podziałka 1:200)

UWAGA - Powyższe opisy mogą wymagać niezależnej numeracji.

Rysunek 7 - Przykład połączenia na śruby - Przekrój poziomy

Strona 7
 UWAGA - Powyższe opisy mogą wymagać niezależnej numeracji.

Rysunek 8 - Przykład połączenia monolitycznego ze zbrojeniem uciąglającym - Przekrój pionowy

Rysunek 9 - Oznaczenia elementów na rysunkach zestawieniowych

Rysunek 10 - Oznaczenia podające dodatkowe informacje (Podziałka 1:100)

Załącznik krajowy NA

NORMY POWOŁANE I ICH ODPOWIEDNIKI KRAJOWE

ISO 128:1982, Rysunek techniczny - Ogólne zasady przedstawiania (PN-87/B-01037 , Projekty budowlane. Zasady
rzutowania, PN-78/N-01608, Rysunek techniczny. Rzutowanie prostokątne, PN-82/N-01616, Rysunek techniczny. Linie
rysunkowe)
ISO 129:1985, Rysunek techniczny - Wymiarowanie - Zasady ogólne - Określenia, sposoby wykonywania i wskazania
specjalne (PN-82/N-01614, Rysunek techniczny. Wymiarowanie, zasady ogólne)
ISO 1046:1973, Rysunek architektoniczny i budowlany - Terminologia (PN-B-01040:1994, Rysunek konstrukcyjny
budowlany. Zasady ogólne)
ISO 2444:1988, Złącza w budownictwie - Terminologia (PN-B-01040:1994, Rysunek konstrukcyjny budowlany. Zasady
ogólne)
ISO 2445:1972, Złącza w budownictwie - Podstawowe zasady projektowania (PN-B-01040:1994, Rysunek
konstrukcyjny budowlany. Zasady ogólne)
ISO 2553:1984, Spoiny - Symboliczne przedstawianie na rysunkach (PN-89/M-01134, Rysunek techniczny
maszynowy. Uproszczenia rysunkowe. Połączenia spawane i powierzchnie napawane, PN-89/M-01139, Rysunek
techniczny maszynowy. Uproszczenia rysunkowe. Połączenia zgrzewane)
ISO 4068:1978, Rysunek budowlany - Linie odniesienia (PN-70/B-01025, Projekty budowlane. Oznaczenia graficzne
na rysunkach architektoniczno-budowlanych)
ISO 4157-1:1980, Rysunek budowlany - Część 1: Oznaczenia budynków i ich części (PN-70/B-01025 Projekty
budowlane. Oznaczenia graficzne na rysunkach architektoniczno-budowlanych)
ISO 5455:1979, Rysunek techniczny - Podziałki (PN-80/N-01610, Rysunek techniczny. Podziałki)
ISO 5457:1980, Rysunek techniczny - Formaty i układy arkuszy rysunkowych (PN-76/N-01601, Rysunek techniczny.
Forma graficzna arkusza, PN-80/N-01612, Rysunek techniczny. Formaty arkuszy)
ISO 6284:1985, Tolerancje w budownictwie - Oznaczanie tolerancji na rysunkach (PN-ISO 6284:1994 Tolerancje w
budownictwie.Oznaczanie tolerancji na rysunkach)
ISO 7200:1984, Rysunek techniczny - Tabliczki tytułowe (PN-ISO 7200:1994, Rysunek techniczny - Tabliczki tytułowe)
ISO 7437:1990, Rysunek techniczny - Rysunki budowlane - Ogólne zasady wykonywania rysunków roboczych
prefabrykowanych elementów konstrukcyjnych (PN-ISO 7437:1994 Rysunek techniczny. Rysunki budowlane. Ogólne
zasady wykonywania rysunków roboczych prefabrykowanych elementów konstrukcyjnych)
ISO 8048:1984, Rysunek techniczny - Rysunki konstrukcyjne - Przedstawianie widoków, rzutów i przekrojów
(PN-70/B-01025 , Projekty budowlane. Oznaczenia graficzne na rysunkach architektoniczno-budowlanych)

Strona 8