ffi

polski komitet
POLSKA NORMA
lcS 47.020.30
Normalizac n
PN-EN Iso 15748-2
wrzesień 2006
Wprowadza
EN lSO 1 57 48-2:2OO2, lDT
lSO 15748-2:2OO2,|DT

Zastępuje
PN-EN lSO 15748-2:2002 (U)

statki i technika morska

Systemy wody pitnej na statkach konstrukcjach
morskich
Częśc2: Metoda obliczania

Łil"§Til§ffi P#tAN# LTB §p. z o.o.

ul. Łu;ycka §fr, 81-§S7 Gdynia
NiP 5s326s3286, REsOru 1§3il55190

Norma Europejska EN lSO 15748-2:2002 ma status Polskiej Normy

@ Copyright by PKN, Warszawa 2006 nr ref. PN-EN lSO '15748-2:2006

Hologram Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone.Żadna częśćniniejszej normy nie może byó
PKN zwielokrotniana jakąkolwiek techniką bez pisemnej zgody Prezesa Polskiego Komitetu
Normalizacyjnego
2 PN-EN lSO 15748-2;2006

Przedmowa krajowa
Niniejsza norrna została przygotowanaprzez KT nr 1B ds. Statków iTechniki ft/orskiej izatwierdzonaprzez
Prezesa PKN dnia 7 sierpnia 2006 r.

Jest tłumaczeniem - bez jakichkolwiek zmian - angielskiej wersji Normy Europejskiej EN lSO 15748,2:2002
stanowiącej wprowadzenie - bez jakichkolwiek zmian - Normy lViędzynarodowej lSO 15748-2:2002.

Do treścinormy włączono list korygujący z dnia 2002-06-19, w którym poprawiono przedmowę do Normy
Europejskiej.

W zakresie tekstu Normy Europejskiejwprowadzono odsyłacze kĘowe oznaczone o6 N1)

6o Ns).

Norma zawiera informacyjny Załącznik krajowy NA, którego treściąjest wykaz norm idokumentów powoła-
nych normatywnie w treściNormy Europejskiej i ich odpowiedników krajowych.

Niniejsza norma zastępuje PN-EN lSO 15748-2:2002 (U),

W sprawach merytorycznych dotyczących treścinormy mozna zwyacac się do właściwegoKomitetu Technicz-

nego PKN, kontakt: www.pkn.pl,

Załącznik kĘowy NA
(informacyjny)

Odpowiedniki krajowe norm i dokumentów powołanych normatywnie

UWAGA Oryginały norm i dokumentów powołanych, które nie mają odpowiedników kĘowych, są dostępne w Ośrodku
lnformacji Normalizacyjnej PKN,

Normy i dokumenty powołane Odpowiedniki kĘowe

EN lso 5620-1:1996 PN-ISO 5620-,1:1996 Budowa statków i konstrukcje morskie =Przyłącze

do napełniania zbiorników wody pitnej - Wymagania ogólne

EN lSO 1127:1996 PN-EN lSO 1127:1999 Rury ze stali nierdzewnych - Wymiary tolerancje
i teoretyczne masy na jednostkę długości

EN lSO 15748-1:2002 PN-EN lSO 15748-1:2002 (U) Statki i technika morska - Systemy wody
pitnej na statkach i konstrukcjach morskich - Część1: Planowanie i pro-
jektowanie

lSO 65:1981

lSO 161-1:1996 PN-ISO 161-1:1996 Rury z tworzyw termoplastycznych do transpońo-

wania płynów - Nominalne średnice zewnętrzne i nominalne ciśnienia
(układ metryczny)

lSO 274:1975

lSO 4200:1991 PN-ISO 4200:1998 Rury stalowe bez szwu i ze szwem o gładkich koń-
cach - Wymiary i masy na jednostkę długości
 NOR|VA EUROPEJSKA EN lso 15748-2
EUROPEAN STANDARD
NOR|VE EUROPEENNE
EURoPAISCHE NoRtM maj 2002

lCS 47.020.30

Wersja polska

Statki i technika morska - Systemy wody pitnej na statkach i konstrukcjach

morskich - Część2: Metoda obliczania (lSO 15748-2:2002)
L.' Ships and marine technology - Navires et technologie maritime - schiffe und Meerestechnik -
Potable water supply on ships Approvisionnement en eau potable Trikwasse r-Versorg u n g sa n la g en
n

and marine structures -Part2: sur navires et structures maritimes auf schiffen und seebauverken
Method of calculation - Pańie 2: ]t/óthode de calcul -Teil 2: Berechnung
(lSO 'l5748-'l:2002) (lSO 15748-1:2002) (lSO 15748-1:2002)

Niniejsza norma jest polskąwersją Normy Europejskiej EN lSO 15748-2:2002. Została ona przetłumaczona przez Polski
Komitet Normalizacyjny i ma ten sam status co wersje oficjalne.

Niniejsza Norma Europejska została pzyjęta pzez CEN 2kwietnia2002.

Zgodnie z Przepisami wewnętrznymi CEN/CENELEC członkowie CEN są zobowiązani do nadania Normie

Europejskiej statusu normy krajowej bez wprowadzania jakichkolwiek zmian. Aktualne wykazy norm kąo-
wych, łącznie z ich danymi bibliograficznymi, można otrzymac na zamówienie w Centrum Zarządzania lub
w krajowych jednostkach normalizacyjnych będących członkami CEN.

Niniejsza Norma Europejska istnieje w trzech oficjalnych wersjach (angielskiej, francuskiej i niemieckiej).
Wersja w kazdym innym języku, przetłumaczona na odpowiedzialność danego członka CEN na jego własny
L języki notyfikowana w Centrum Zarządzania, ma ten sam status co wersje oficjalne.

Członkami CEN są kĘowe jednostki normalizacyjne następujących państw: Austrii, Belgii, Danii, Finlandii,
Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, lrlandii, lslandii, Luksemburga, Nrlalty, Niemiec, Nonłegii, Pońugalii, Repu-
bliki Czeskiej, Szwajcarii, Szwecji, Włoch i Zjednoczonego Królestwa.

cEN
Normalizacyjny
Eu ropejski Komitet
European Committee for Standardization
Comitó Europóen de Normalisation
Europóisches Komitee ftjr Normung

Gentrum Zarządzania: rue de Stassań,36 B-1050 Brussels

@ 2002 CEN All rights of exploitation in any form and by any means nr ref, EN lSO 'l5748-2:2002E
reserved worldwide for CEN national ]t4embers,
EN lSO 15748-2:2002

przedmowa

Niniejszy,dokument (EN lso 15748-2:2002) został opracowany przez Komitet Techniczny lSoffC B ,,Statki
i teJ;ń;;;k;,, Nl) we współpracy z Komitetem Technicznym CENffC 300 ,,Statki morskie i technika mor-
ska" N2),
którego sekretariat jest prowadzony przez DlN,

przez oPublikowanie identYcznego tek-

Niniejsza Norma Europejska powinna uzyskać status normy kĘowej,
stu lub uznanie, najpóźnĘ do listopada 2oo2 r., a normy kĄowe sprzeczne z danąnormą
powinny być wyco_
fane najpóźniej do listopada 2002 r.
NormY EuroPejskiej są zo-
Zgodnie z przepisami wewnętrznymi CEN/CENELEC do wprowadzenia niniejszej
Danii, Finlandii, Francji,
bówiązane krajowe jednostkinormalizacyjne następujących państw : Austrii, Belgii,
RePublikiCze-
órecji Hiszpańii, Holandii, lrlandii, lslandii, Lutsemńuigi, lrłalty, Niemiec, Nonruegii, Pońugalii,
skiej, Szwaj ca ri i, Szwecj i, Włoch i Zjednoczonego Królestwa,

Nota uznaniowa

Niniejszy tekst Normy Międzynarodowej lSo 15749-4:2002został zatwierdzony przez CEN jako Norma Euro-
pejska bez jakichkolwiek modyfikacji.

UWAGA Wykaz norm powołanych w Normie lViędzynarodowej podano w Załączniku ZA (normatywnym)

N1)odsyłacz krajowy: odpowiednia nazwa w języku angielskim - ,,Ships and marine technologY",
nrl óJsvłacz xrajow}: odpowiednia nazwa w języtu angielskim - ,,sea-going vessels and marine technology''

2
 EN lSO 15748-2:2002

Spis treści
Stronica

1 Zakres normy..... 4

2 Powołania normat}Mne.,........... 4

3 Zużycie wody pitnej 4

4 Zapas wody pitnej 5

5 Określanie iwymiarowanie elementów systemu 5

6 Natężenia pnepływu 5

7 Giśnienie zasilanla 6

8 Wytwarzanieiutrzymywanieciśnienia.......,....... 6

9 Średnice rur w rurociągach zasilających............. 7

10
I
Zapotrzebowanie na wodę gorącą....... 8

11 Podgrzewaczewody..........,...,.... 8

12 Rurociągi cyrkuIacyjne i pompy cyrkulacyjne....,....,.,..., 9

13 Przykład obliczeń 9

Załącznik A (i nformacyj ny) Tabl ice i rysu n ki z przydatnym i informacjam i .,....10

Załącznik B (informacyjny) Formularze do obliczeń.... 21

Załącznik G (i nformacyj ny) P,zykłady obl iczeń ........,........ ....,..25

Załącznik D (informacyjny) lnformacje dotyczące instalacjisanitarnych..,....,.,..,.... ...,...40

3
EN lSO 15748-2:2002

Statki i technika morska - Systemy wody pitnej na statkach i konstrukcjach

morskich - Część2: Metoda obliczania

1 Zakres normy
Niniejsza częśćnormy lSO 15748 dotyczy planowania, projektowania i rozmieszczania systemów wody pitnej
na statkach, stałych lub pływających konstrukcjach morskich i statkach śródlądowych"

Niniejsza częśćnormy lSO 15748 słuzy do określenia ilościwody pitnej, jaka powinna byc przewożona na
statku, pojemności zbiorników hydroforowych, wydajności podgrzewaczy wody, wydajnościpomp itp.

UWAGA Zgodnie z lSO 15748-1 rury z tworzyw sztucznych są dopuszczalne ale obecnie rzadko używane z powodu
restrykcyjnych wymagań określonych przez instytucje klasyfikacyjne. Straty ciśnieniaw rurach ztworzyw sztucznych nie
zostały jeszcze ujęte w lSO ,15748 ze względu na ich ograniczony zakres zastosowania.

2 Powołania normatywne N3)

Wymienione nizej dokumenty normatywne zawierają postanowienia, ktore przez powołanie się na nie w ni-
niejszym tekścietej częścilSO 15748, stają się równiez postanowieniami niniejszej Normy lViędzynarodowej.
W pzypadku powołań datowanych, nie mają zastosowania pożniejsze zmiany lub nowelizacje którejkolwiek
z wymienionych publikacji. Jednak strony zawierające umowy na podstawie tej częścilSO 15748 zachęca się
do zbadania możliwościzastosowania najnowszych wydań wymienionych nizej dokumentów normatywnych.
Rejestry aktualnych Norm tt/iędzynarodowych prowadząwszyscy członkowie lSO i lEC.

lSO 65, Carbon s/eel fubes suitable for screwing in accordance with lSO 7-1

lSO 161-1 , Thermoplastlc plpes for the conveyance of fluids - Nominal outside diameters and nominal pres-
sures- Part 1: llletric series

lSO 274, Copper tubes of circular section - Dimensions

lSO 11 27 , Stainless sfee/ tubes - Dimensions, tolerances and conventional masses per unit length

llso łzoo, plain end stee/ fubeą welded and seamless - Genera l tables of dimensions and masses per unit
length

lSO 5620-1 , Shipbuilding and marine sfrucfures - Filling connections for drinking water tanks - Pań 1: General
requirements

lSO 15748-1, Sh,ps and marine technology - Potable water supply on shlps and marine structures - Paft 1
Planning and design

3 Zużycie wody pitnej

3.t PostanowieniaogóIne

Zużycie wody pitnej zależy od typu statku, czasu podróży (czasu gdy załoga i pasazerowie są na statku), licz-
by punktów rozdziału i poboru wody pitnej oraz Ęonu żeglugi,

Wstępne obliczenia dziennego zapotrzebowania na wodę pitną powinny być opańe o orientacyjne wańości
podane w Tablicy A.1.

N3)
Odsyłacz kĘowy: PatlzZałącznik krajowy NA.

4
 EN lSO 15748-2:2002

Zużycie wody pitnej wodniesieniu do planowanych/istniejących punktów rozdziału nalezy określaćna pod-
stawie orientacyjnych wańości podanych w Tablicy A.2 dla statków towarowych iw Tablicy A.3 dla statków
pasazerskich.

3,2 Zapotzebowanie na wodę pitną pzez wyposażenie techniczne

llośćwody pitnej potrzebna dla innych urządzeń technicznych łącznie urządzeniami klimatyzacyjnymi/instala-
cjami do nawilżania powietrza powinna być przyjęta na podstawie informacji dostarczonych przez producenta
danego wyposażenia i powinna być dodana do wartości zużycia wody pitnej obliczonej zgodnie z3,1,

3.3 Zużyciewody pitnej przezwyposażenie kuchenne

określone zostały następujące orientacyjne wańości dotyczące zuzycia wody pitnej; dokładne wańoŚci po-
winny byó podane przez producenta. Obliczona wańośó powinna być dodana do wańości zużycia wody pitnej
obliczonej,zgodnie z 3. 1 .

rozdrabniacze odpadków kuchennych = 20ltmin

L zmywarki naczyń = od 3 l/regał do B l/regał

ekspresy do kawy i herbaty = od 18 l/h do 120 l/h

maszyny do obierania i mycia warzp = 5 l/napełnienie

pralki = 25llkg suchego prania

4 Zapas wody pitnej

Wyposazenie do magazynowaąia wody pitnej oraz wyposażenie do wyhłarzania wody pitnej należy dobierać
w uzgodnieniu z dostawcą,

5 Określanie i wymiarowanie elementów systemu

Wielkośćelementów systemu należy określać,biorąc pod uwagę:

L. materiał, z którego wykonane są rurociągi;

rozplanowa n ie instalacj i wody pitnej (rurociąg i, armatu ra, urządzenia od biorcze);

schematy obliczeniowe rurociągów: wody zimnej, wody gorącej, cyrkulacyjnych.

Wielkośćelementów jest obliczana na podstawie przewidywanego przepĘwu przy maksymalnym zużyciu

wody = przepływ szczlltowy.

Niezbędne do wykonania obliczeń wańości i informacje podane sąw Tablicach od A.4 doA.11 i na Rysunkach
A.1 doA,4.

Uzycie formularzy podanych w Załączniku B stanowi sprawdzoną pomoc przy wykonywaniu obliczeń.

6 Natężenia przepływu
W celu uniknięcia hałasu podczas pzepływu iskoków ciśnienia zaleca się uwzględnienie ograniczenia wiel-
kościprzepĄnłu.

UWAGA Ponizej podane sądwa przykłady ograniczenia wielkości przepływu.

5
 EN lSO 15748-2:2002

Przykład 1

2,5 mls w maszynowniach i szybach maszynowych;

2,0 m/s w pomieszczeniach kuchennych;

1,4 mls na pokładach z pomieszczeniami mieszkalnymi;

1,0 m/s w szpitalu i w jego sąsiedztwie;

1,0 m/s w rurociągach ssania pomp;

0,5 m/s w rurociąach cyrkulacyjnych.

Przykład 2

2,5 m/s w rurociągach z CuNi, gdy DN < 65 (tłoczenie);

2,0 mls w rurociągach z CuNi, gdy DN 50 i rurociągach stalowych, gdy DN < 65 (tłoczenie);

L - 1,4 mlsw rurociągach z CuNi, gdy DN < 25 i rurociąach stalowych, gdy DN < 32 (tłoczenie); w rurociągu
zkażdego materiału, gdy DN < 65 (ssanie);

1,0 m/s w rurociągach z CuNi, gdy DN < 15 (tłoczenie); w rurociągu z każdego materiału, gdy DN < 32 (ssanie);

0,7 m/s w rurociągu zkażdego materiału, gdy DN < 15 (ssanie).

7 ciśnieniezasilania
lMinimalne ciśnienie zasilania w systemie (pompa, zbiornik wody) określa się przez dodanie strat ciśnienia
spowodowanych przez:

geometryczne różnice wysokości;

straty ciśnienia w urządzeniach ;

straty ciśnienia spowodowane tarciem w rurociągu i oporami miejscowymi;

L. minimalne ciśnienie przepływu równe 1,5 bar lub więcej, zależnie od wymaganego ciśnienia dolotowego
w najwyżej połozonym punkcie odbioru, plus 10 %. Nalezy uwzględnić straty ciśnienia po stronie ssącej.

8 Wytwarzanie i utrzymywanie ciśnienia

8.'| Postanowieniaogólne
Woda pitna moze być dostarczana albo bezpośrednio, albo pośrednio, przezzbiornik hydroforowy. Dostarcza-
nie bezpośrednie jest właściwewówczas, gdy duza iloścwody jest zuzywana w ciągu godziny, np. na statkach
pasazerskich. We wszystkich innych przypadkach stosowane są przede wszystkim zbiorniki hydroforowe.

DecyĄa, ktorąz metod dostarczania wody pitnej wybrać, zależy od wielkościszczytowego poboru wody pitnej,
ale ma na nią wpływ równiez rozmieszczenie i masa elementów systemu lub grup tych elementów w obrębie
całego systemu wody pitnej, jak również iloścmiejsca potrzebnego dla tych elementów.

Graniczna wartośćzapotrzebowania wody, mająca decydujący wpływ na wybór zbiorników hydroforowych lub
bezpośredniego zasilania pompą, lezy między 30 m3/h a 40 m3lh,

[\/inimalne ciśnieniezasilania należy określaczgodnie z wymaganiami Rozdziału 7

Projektowa temperatura wody w systemie wynosi 10 "C

6
 EN lSO'15748-2:2002

8.2 Zbiorniki hydroforowe

W celu zapewnienia dostępnej ilościwody, tj. ilościmiędzy włączeniami pompy a jej wyłączeniami, tak duzej
jak to jest możliwe, oraz dla uniknięcia częstych włączeń i wyłączeń pompy, woda magazynowana w zbiorniku
hydroforowym jest utrzymywana pod odpowiednim ciśnieniem przy uzyciu spręzonego powietrza,

Ciśnienie to powinno być o 0,3 bar niższe niz ciśnieniewłączania pompy. Róznica między ciśnieniem włącza-
nia a ciśnieniem wyłączania powinna zawierać się między 1bar a2ban

Częstotliwość włączania pompy waha się zazwyczĄ między 6 a B włączeń na godzinę; nie nalezy jednak
puekraczac 1 2 włączeń na godzi nę.

Wymaganą pojemność zbiornika hydroforowego nalezy określaczgodnie z Rysunkiem A.4.

8.3 Pompy zasilające

8.3.1 Postanowieniaogólne
Wydajnośó pomp odśrodkowych powinna być tak dobrana, aby w chwili osiągnięcia ciśnieniawyłączania
wydajnośó pompy wynosiła 110 % obliczonego maksymalnego zapotrzebowania (10 % zapasu). Pompy
tłokowe powinny byó dobierane na wydajnośćmiędzy 120 Yo a 130 o/o obliczonego maksymalnego zapo-
trzebowania.

Nalezy dobieraó pompy z płaską charakterystyką. Jezeli stosuje się kilka pomp, to ciśnieniawłączania i wyłą-
czania kazdej z pomp powinny się stopniowo rożnic między sobą np. 4 bar, 3,5 bar, 3 bar.

Nalezy zapewnić środki, aby pompy stale pracujące dostarczały wymaganą ilośćwody, a pozostała niezużyta
woda wracała do zbiorników wody pitnej.

8,3.2 Rurociągi ssąGe pomp

Zalecana wańości podane w Tablicy A.4 odnoszą się do rur stalowych i nie uwzględniają strat spowodowa-
nych przez kolanka, armaturę itp. Te straty nalezy uwzględnić w obliczeniach.

8.3.3 Rurociągitłoczącepomp

L
Rurocią tłoczący pompy łączy pompę ze zbiornikiem hydroforo.ury1lm pżezzawor odcinający. Średnica nomi-
nalna rurociągu powinna byó okreś|ona zgodnie z TablicąA.5.

9 Średnice rur w rurociągach zasilających

Srednice rur należy określićw następujący sposób:

oszacować przepływ obliczeniowy w punktach poboru dla poszczególnych sekcji rurociągów (zalecane
wańości - patrz Tablica A.12);

określićsumaryczny pzepływ dla tych sekcji rurociągów i rozdzielic go na poszczególne rurociągi;

określićwańość przepływu szczytowego dla tych sekcji rurociągów zgodnie z Rysunkiem A,3;

wstępnie określićśrednice rur i straty ciśnienia, na podstawie Rysunku A.1; jeżeli straty ciśnienia są zbyt
duze, należy dobraó większe średnice;

lub

zastosowaó prostszą procedurę i określió nominalne średnice rur zgodnie z TablicąA,1'1 na podstawie odpo-
wied nich maksymal nych wańości przepływu.

7
 EN lSO 15748-2:2002

10 Zapotrzebowanie na wodę gorącą

llośćpotzebnej wody gorącej, którą nalezy dostarczyó, lub mieć zmagazynowaną, należy określićna podsta-
wie szczytowego zapotzebowania wody zmieszanĄ, stosując następujące wzory,.

Vy= V6+ I/, (1)

H _tM_tc (2)
C tn_ tvl
V-
,H -
VM
xH (3)
H+C
gdzie

tr'pl objętośćwody zm ieszanej;

V6 objętośćwody zimnej;

,VH objętośćwody gorącej;

C udział wody zimnej;

H udział wody gorącej;

ly tem peratu ra wody zm ieszanĄ,,

tg temperatura wody zimnej;

ta temperatura wody gorącej.

11 Podgrzewacze wody

11.1 Określenie wymaganej wydajności podgrzewacza wody

a) Przepływowe podgrzewacze wody

, Wvdajnośó podgrzewacza należy dobierać dla szczfiowego zapotrzebowania wody gorącej.

a_
b) Podgrzewacze pojemnościowe

Objętośó podgzewacza należy tak dobierać, aby wymagana szczylowa ilośó wody:

na statkach pasazerskich mogła być podgrzana w ciągu 4 h;

na statkach pozostałych mogła być podgrzana w ciągu 2 h"

Jezeli wymagane jest dodatkowe urządzenie do podgrzania wody w razie awarii lub podczas dokowania stat-
ku, to urządzenie takie może miec mniejsząwydajność. Zalecanejest zastosowanie na statkach pasażerskich
dwóch lub więcej podgrzewaczy wody, o łącznej wydajnościwystarczającej do podgrzania wymaganej ilości
wody.

Dostarczenie wymaganej ilościwody gorącej powinno być zapewnione równiez w porcie.

11,2 Zalecane wańości wydajności podgrzewaczy wody

Zalecane wańości dotyczące wymaganej wydajności podgrzewaczy wody (w zalezności od obciązenia/liczby
osób na statku), mocy grzewczej i dodatkowych podgrzewaczy podane sąw Tablicy A.6.

8
 EN lSO 15748-2:2002

12 Rurociągi cyrkulacyjne i pompy cyrkulacyjne

12.1 Określenie wymaganych średnic
Nominalne średnice rurociągów cyrkulacyjnych zależąod nominalnych średnic rurociąów zasilających" Od-
powiednie zalecane wartościsą podane w Tablicy A.7.

W przypadku systemów zawieĘących kilka rurociąów cyrkulacyjnych zalecane jest instalowanie przed za-
woram i odci nającym i armatury og raniczającej wiel kośó przepływu.

12.2 OkreśIeniewydajności pompy

Wymagana wydajność pompy cyrkulacyjnej ZtJp określana jest na podstawie całkowitej pojemnościZ1o1 rurocią-
gów zasilających i cyrkulacyjnych (bez uwzględniania pojemności zbiornika hydroforowego i podgrzewacza
wody) i liczby cyrkulacji w ciągu godziny, zgodnie z następującym wzorem:

Yg1=nXY61
L, gdzie

Vu" - wydajnośćpompy, w litrach na godzinę;

n - liczba cyrkulacjiw ciągu godziny;

Vat _ całkowita pojemnośćrurociągów zasilających i cyrkulacyjnych, wyrazona w litrach.

Trzykrotna cyrkulacja wody gorącej w ciągu godziny jest wystarczająca, aby zapobiec nadmiernemu schłodze-
niu wody. Objętośćwody pzypadająca na metr rury jest określonaw Tablicach od A.B do A,10.

12.3 Określenie wysokościpodnoszenia pompy

Wymagana wysokośćpodnoszenia pompy, ,Flgp określana jest jako suma strat ciśnienia wywołana tarciem
w rurze i oporów miejscowych w najdłuzszym rurociąu cyrkulacyjnym, powiększona o 40 %.

Niewielkie straty ciśnieniaspowodowane przepływem cyrkulacyjnym przez rurociągi zasilające i rurociągi pio-

L
nowe mozna pominąó przy określaniu wysokości podnoszenia pompy, tltJp

12.4 Dobór pomp

Po określeniuwydajności pompy i wymaganej wysokości podnoszenia , HL)p należ! dobrać odpowiednią wiel-
kośćpompy na podstawie wykresu, który powinien być dostarczony przez producenta pompy.

Jezeli wytypowany punkt pracy znajduje się między dwiema krzywymi charakterystyki pompy (patrzP1 i P2 na
Rysunku A,2), ze względów ekonomicznych zalecany jest wybór mniejszej pompy.

13 Przykładobliczeń
Przykład obliczeń zzastosowaniem niniejszej częścilSO 15748, łącznie ztablicami irysunkami zawańymi
w Załączniku A i formularze zawańe w Załączniku B, podany jest w Załączniku C.

9
 EN lSO'15748-2:2002

Załącznik A
(informacyjny)

Tablice i rysunki z przydatnymi informacjami

Tablica A.1 -Zalecane wańościzużycia wody pitnej w litrach na osobę/koję i na dobę
Zapotrzebowanie na wodę, gdy statek
jest wyposażony w
Grupa osób na
Typ statku
statku Grawitacyjny Podciśnieniowy
system sanitarny system sanitarny
statek morski Statek towarowy Załogalkoja 22ol 175l
Statek pasazerski Pasazer/koja 270 l 225l
Luksusowy liniowiec Pasazer/koja 275 l

Pasazer/koja 205lu 160l"

prom z kabinami

L prom bez kabin

pasazer bez koi
pasazer bez koi
100

150
l

l
55l
105 l

Załoga bez koi 100 l 55l

Statek śródlądowy Statek towarowy Załogalkoja lVinimum 150l

Statek pasażerski Pasażerlzałoga/koja

220 l 175 l
z kabinami
Statek pasazerski Załogalpasażer
100 l
bez kabin
Statek Statek badawczy na koję 220 l 175l
specjaIistyczny
Statek pomocniczy Załogalkola
państwowych sił 160 l 110 l

zbrojnych i większy

Statek państwowych Załogalkoja

sił zbrojnych,
100 l 55l
mniejszy niż statek

L
pomocniczy

Statek rybacki Załogalkola ]t/inimum 150l

Konstrukcja morska Załogalkola 350 l

a
Brak pralni na statku.

10
 EN lSO 15748-2:2002

Tablica A.2-Zalecane wańościzużyciawody na statkach towarowych w różnych miejscach poboru,

na osobę l na dobę

Punkt poboru Zużycie na Częstotliwość Zużycie

jedno użycie używania
Łączna ilośćwody woda zimna Woda gorąca u

na dobę l/dobę l/dobę l/dobę

Umywalka
2 §x 12 5 7
ścienna/stojąca
Prysznic 60 )x 120 50 70

WC grawitacyjny b
10 §x 60 60
WC podciśnieniowy b
1,2 §x 8 8

Pisuar b
3 §x 15 " 15 "

Rejon kuchni 20 8 12
d
Pralnia b
38 15 23
Sprzątanie 5 2 3
u Gdy temperatura dolotowa wody gorącej wynosi 60 "C.
\- b Jeżeli używana jest woda inna niz pitna, zużycie wody pitnej jest odpowiednio mniejsze
" Uzycie pisuarów powoduje odpowiednie zmniejszenie kozystania z WC.
d Zużycie przezuządzenia z podłączeniami dla wody gorącej.

Tablica A.3 - Zalecane wańości zużycia wody na statkach pasażerskich

w różnych miejscach poboru, na osobę i dobę
Punkt poboru Zużycie na Częstotliwość Zużycie
jedno użycie użycia
Łączna ilośćwody woda zimna Woda gorąca a

na dobę l/dobę l/dobę l/dobę

Umywalka
2,5 $x 20 8 12
ścienna/stojąca
Prysznlc " 60 )x 120 50 70
Wanna 150 fx 150 60 90
WC grawitacyjny b
10 §x 60 60

L Wc.
pooclsnlenlowy
.I
"
1,2 §x 8 8

Pisuar b
3 §x 15 " 15"
Jadalnie, kuchnie 25 10 15
b
Pralnia od 75 do 100 od 30 do 40 od 45 do 60
Sprzątanie 20 8 12

Prysznic i basen 10"

woda słodka dla
10 "
basenu
Jacuzzi 60"
Sauna 60 1x bU
u Gdy temperatura dolotowa wody gorącej wynosi 60 "C.
b Jezeli uzywana jest woda inna niz pitna, zużycie wody pitnej jest odpowiednio mniejsze
" Uzycie pisuarów powoduje odpowiednie zmniejszenie korzystania z WC.
d Jezeli są wanny i prysznice, nalezy zakładać jedno uzycie na dobę.
e Dodatkowa ilośćwody na uzytkownika i dobę.

11
 EN lSO'l5748-2:2002

Tablica A.4 - Rurociągi ssące pomp, nominalne średnicei maksymalne długościrurociągu

,1,8
Wydajnośc pompy l/s 0,5 0,67 0,83 1,0 1,2 1,3 1,5 2,1 2,8 4,2 5,5 7,0 8,3
m3/h 1,8 2,4 3,0 3,6 4,2 4,8 5,4 o,o 7,5 10 15 20 25 30
Średnica nominalna DN 25 32 40 50 65 80 100
Wysokość ssania m Długośćrurociągu (m)
0 120 80 105 80 210 140 280 210 140 120 130 100 120 105
1 100 70 o^ 70 180 120 240 180 120 100 110 85 95 90
2 85 55 75 55 150 100 200 150 100 85 90 70 75 70
3 7o 45 60 45 120 80 160 120 80 75 70 60 55 45

Tablica A.5 * Rurociągi tłoczące pomp

Wydajnośqpompy l/s 0,5 0,67 0,83 1,0 1,2 1,3 1,5 1,8 2,1 2,8 4,2 5,5 7,0 8,3
m3/h 1,8 2,4 3,0 3,6 4,2 4,8 5,4 6,6 7,5 10 15 20 25 30
Srednica nominalna DN 20 25 32 40 50 65 80

t Tablica A.6 - Zalecane wańości pojemności podgrzewaczy wody, mocy cieplnej

i dodatkowego podgrzewania

llośćlitrów zmieszanej
Pojemność Dodatkowa
Moc Czas podgrzania wody o temp. 40 oC,
Liczba osób podgrzewacza moc
grzewcza od 10'C do 65'C którą należy
wody grzewcza
wyprodukować w czasie
kW min 1h l
I

2h kW
odldo10 200 15 51 bbU 1 030 8
300 10 115 680 930 5
od 11 do 20 400 30 51 1 320 2 060 15
650 20 125 1 440 1 940 10
od 21 do 30 650 40 óz 1 940 2920 20
1 000 20 192 1 960 2 450 10
od 31 do 50 1 000 40 96 2 450 3 440 20
1 500 25 230 2 820 3 440 13
od 51 do 75 1 000 80 48 3 440 5 400 40
500 60 96 3 680 5 160 30

L
1

2 000 40 192 3 930 4 91o 20

od 76 do 100 z 000 80 96 4 9,10 6 880 40
J 000 40 288 5 400 6 380 20
od 101 do 150 3 000 100 115 6 880 9 330 50
5 000 40 480 8 350 9 330 20
od 15,| do 200 3 000 160 72 8 350 12 2Bo 60
5 000 100 192 9 820 12 280 50
od 201 do 300 5 000 200 96 12 280 17 2oo 60
,150
7 000 179 14 000 17 690 50
,l7
od 301 do 500 7 000 300 90 690 25 060 70
10 000 200 192 19 650 24 570 60
od 501 do 700 7 000 400 67 20 140 29 970 80
10 000 300 128 22 110 29 480 70
od 701 do 1 000 10 000 550 70 28 250 41 770 100
UWAGA 1 Z reguły nie są używane pojedyncze podgzewacze o pojemności większej niż 3 000 l, Przy większym
zapotzebowaniu na wodę gorącą stosuje się co najmniej dwa podgrzewacze o odpowiedniejwielkości, albo podgzewacze
przepływowe.
UWAGA 2 Dla kazdej kategorii liczby osób przedstawiono dwa możliwe warianty.
UWAGA 3 W kolumnie ,,Dodatkowa moc grzewcza" uwzględniona jest dostaWa wody gorącej, którą należy zapewnić
w porcie (patrz 11,1).

12
 EN lSO 15748-2:2002

Tablica A.7 -Zalecane wańości nominalnych średnicrurociągów cyrkulacyjnych

Rurociąg zasilający o średnicynominalnej DN Rurocią9 cyrkulacyjny o średnicynominalnej DN
12 12
,15
12
20 12

25 12
32 12
40 20

50 20
65 25
80 25
100 32

UWAGA Wartości podane w Tablicach od A,8 do A.10 sąwazne dla rurociągów opisanych w lSO '15748-1

Tablica A.8 - Objętośc wody w rurach stalowych

L-
Średnica Objętośćwody w l/m w
nominalna
Rury ze staIi niestopowej zgodnie z Rury ze stali
nierdzewnej
lso 65 | lso 42oo zgodnie
DN Średnie Cięźkie Bez szwu Spawane
zlSO 1127

6 0,030 0,019

8 0,06,1 0,047

10 0,123 0,102 0,145 0,145 0,1 54

12

15 0,201 0,172 0,235 0,235 o,257

20 0,366 0,327 0,391 0,412 0,441

25 0,581 0,515 0,638 0,693 0,731

32 1,012 0,924 1,087 1,122 1,207

L, 40
50
1,372
2,206
1,269
2,067
1,459
2,333
1,500
2,437
1,598
2,561

65 3,718 3,536 3,882 3,948 4,015

80 5,128 4,927 5,346 5,434 5,581

100 8,709 8,413 9,009 9,144 9,348

13
 EN lSO'l5748-2:2002

Tablica A.9 - Objętośćwody w rurach miedzianych

średnica nominalna Objętośćwody w l/m w rurach z
SF-Cu wg CuNiFe o wymiarach wg
DN
lso 274 lso274
6 0,028 0,050

8 0,038 0,079
,l0 0,064
,l2 0,1 33 0,1 54
15 0,227 o,254
20 0,380 0,380

25 0,531 0,573
32 0,908 0,962

40 1 1 95 1,353
50 1,963 2,290

L 65 4,077 4,072

80 5,668 5,675
100 8,332 8,332

Tablica A.10 - Objętośćwody w rurach z tworzyw sztucznych

Objętośc wody w l/m w
Średnica
Rury Rury z polietylenu Rury Rury z polichlorku
nominalna
z polibutenu z polipropylenu winylu
PB PE-LD PE-HD PE_x PP PVc-c I evc-u
DN Średnice zewnętrzne zgodnie z lSO 161-1
6 0,032 0,028 0,032 0,032 0,028 0,045
8 0,055 0,050 0,055 0,055 0,072 0,066 0,079
10 0,121 0,088 0,121 0,1 06 0,113 0,121 0,145

L
12 0,137 0,1 63 0,177 0,186
15 0,206 o,216 0,201 0,254 0,296 0,227
20 0,327 0,353 0,327 0,423 0,290 0,483 0,353
25 0,531 0,556 0,531 0,661 0,452 0,755 0,581

32 0,835 0,866 0,835 1,o29 1j22 1,182 1 ,018

40 1,307 1,385 1,307 1,633 1,590 1,886 1,425
50 2,075 1,963 2,o75 2,324 2,290 2,697" 2,256
65 4,254 4,208 2,942 3,339 3,421 3,848 3,6.10

80 6,362 5,437 4,254 5,001 5,542 5,728 5,204

100 8,203 8,203 8,1 07 9,161 9,297 7,760

Aby ułatwić decyzję co do właściwejśrednicy nominalnej rur, wTablicyA.11 podano średnie nominalne rur
; róznice ciśnień, fi, jako funkcje wielkości przepływu dla wybranych przepływów szczytowych Z5. Ta współza-
leznośćindywidualnych współczynników jest opańa na diagramie pokazanym na rysunku A.1,

14
 EN lSO 15748-2:2002

b d

9 1

7Ę
-100
1
6,5
_90
"]e
6 1

2
5,5
-80
5
3
4,5
-70
l*
ą

3,5 -60 5

] _50 1
1,4 r
8
9
10 1,5

\
2,5
-Ą5 -
2
-Ą0 15

20
-]5
1,5
30
-]0 2 2s
40

50
-ż5 60
1

70
0,9
-1Fz,sl
80
90 2,5
0,8 -ż0 ,10
0

0,7
_ 150

L
16
0,6
]
200

0,5
13 300
iĘ
0,4 400

500
10 600
0,] - 700
!+

800
900
n ,Ę 1000

a Przepływ szczytowy, Z5, w l/s e Szpital ijego sąsiedztwo

b Wewnętrzna średnica rury Ą, w mm f pomieszczeniamieszkalne
" Różnica ciśnień, R (róznice ciśnieńzawierają g Rejon sklepów, restauracji
straty w kolankach, rozgałęzieniach, zaworach itp h Przedziały maszynowe i szyby maszynowni
d Wielkośćprzepływu, v, w m/s

Rysunek A,1 - Nomogram do określania nominalnych średnicrur i różnic ciśnieńdla określonych

przepływów szczytowych i natężeń przepływu dla rur miedzianych i ze stali nierdzewnej

15
 EN lSO 15748-2:2002

Wartościpodane w Tablicy 11 sązaokrąlone w górę/w dół

Tablica A.11 - Przepływy szczytowe,.średnice nominalne, różnice ciśnieńd!a rur miedzianych

i ze stali nierdzewnej

Przepływ Prędkośćprzepływu v
szczytowy m/s
I/s
1 1,4 2 2,5

l/s Średnica Róznica Średnica Różnica Srednica Róznica Srednica Róznica

nominalna ciśnień nominalna ciśnień nominalna ciśnień nominalna ciśnień
n R R ł
DN mbar/m DN mbar/m DN mbar/m DN mbar/m

0,2 15 20,0 12 50 10 125 10 220

0,3 20 14,0 15 36 12 95 12 170
0,45 25 11,0 20 27 15 70 15 130

0,7 3ż 8,0 z3 20 20 52 20 95
(* .)
1,0 40 6,0 32 15 25 40 25 75
1,5 40/50 4,8 40 11 ,5 32 30 32 55
2,25 50 3,5 50 8,6 40 23 an
JL 42
3,5 65 2,6 65 6,5 50 16,5 40 30
5,25 80 1,9 65 4,7 65 lz 50 23
8,0 100 1,5 80 3,7 65 9,5 65 17

UWAGA Podane różnice ciśnieńzawieĘą straty występujące w kolankach, rozgałęzieniach, zaworach itp. Różnice
ciśnieńspowodowane tarciem w rurze są bardzo małe w zakresie temperatur do 60 "C; taka zmiana róznicy ciśnień
jest pomijalna.

16
 EN lSO 15748-2:2002

Tablica A,12 - Zalecane wańości minimalnych ciśnieńprzepływu i przepływu obliczeniowego

dla standardowych punktów poboru wody pitnei
Minimalne Rodzaj punktu poboru wody pitnej Przepływ obliczeniowy
Glsnlenle
Woda Tylko zimna lub
przepływu
zmieszanau podgrzana woda
1minrl pitna

VR Yą Vą
bar
Amna ciepła
l/s lis l/s

Zawory wylotowe
0,5 bez perlatora b..,... DN 15 0,30
0,5 DN 20 0,50
0,5 DN 25 1,00
1,0 Z perlatorem DN 10 0,15
,l,0
DN 15 0,15
(czyszczen e)
\._ 1,0
:]::: :::::::::::: :::"- ::::::: :::l* 0,10 0,10 0,20

1,2 Zawór spłukiwania WC ..., DN 15 0,70

1,2 Zawór spłukiwania WC .... DN 20 1,00
0,4 Zawór spłukiwania WC .... DN 25 1,00
1,0 Zawór spłukiwania pisuaru DN 15 0,30
1,0 Zmywarka naczyń DN 15 0,15
1,0 Pralka ..,.............. DN 15 0,25
U rządzenia i wyposażenie sk) epow/ resta u racj) (D ane pod a)e
producent) ...... DN....
Armatura mieszalnikowa
1,0 Prysznice DN 15 0,15 0,15
1,0 Wanny DN 15 0,15 0,15
1,0 Zlewozmywaki ..,............., DN 15 0,07 0,07
,l,0 ,15
Umywalki DN 0,07 0,07
1,0 Bidety ......... DN 15 0,07 0,07
\* 1,0 Brodziki DN 15 0,07 0,07
1,0 Zawory mieszalnikowe DN 20 0,30 0,30
0,5 Zbiorniki spłukiwania WC DN 15 0,13
,1,5
Toalety podciśnieniowe ,l5
., DN 0,30
,l,0
Elektryczny podgrzewacz wody DN 15 0,10
UWAGA Dla punktów poboru i urządzeń nie wymienionych w tablicy i takich, które są wymienione w tablicy, ale
mają większe natężenie pzepływu lub wyższe minimalne ciśnienie pzepływu od podanych w tablicy, przy określaniu
wymaganej średnicyrury nalezy przyjmować dane dostarczone przez producenta.
Przepływy obliczeniowe dla zmieszanej wody określone są przy założeniu 15 "C dla wody zimnej i 60 "C dla wody
gorącej.
b
Dla zaworów wylotowych bez perlatora iz końcówką do podłączenia węza, w minimalnym ciśnieniuprzepływu
uwzględnia się stratę ciśnienia w wężu (do 10 m) i w urządzeniu (np. wysokociśnieniowym urządzeniu czyszczącym).
W takim pzypadku minimalne ciśnienie przepływu zwiększa się o 1 bar do 1,5 bar.

17
 EN lSO 15748-2:2002

F
j
a
/

x
E 1
o-
.§
c { /
o
N
o
.o ,2 l*
,ó
o
fć
o
\
ó
5
=

I
3 \
Wydajnośćpompy, Vp

Objaśnienia 3 Charakterystyka rurociągu

1 Charakterystyka pompy (P1) 4 Obliczony punkt pracy (BP)
2 Charakterystyka pompy (P2) 5 Zalecany punkt pracy

Rysunek A,2 * Dobór właściwejwielkości pompy

ś40
ś ll
izo
o
1
N
()

1
N \
ó ąa

}8
=lU
o-
o-
Nó
-L
rL

{
l*

\
2
\
ż

7
1

0,8
0,6

0.4
0,3
a.2a,L 0,6 0,8 1 2 L 6 8 10 20 40 ó0 80,100 200 /,00 600 000
800
I t/p,l/s

Objaśnienie
1 Statek pasażerski
2 Statek towarowy

Rysunek A,3 _ Przepływ szczytowy Ę jako funkcja przepływu sumarycznego , tr/R

18
 EN lSO 15748-2:2002

22 30

70 1 {10)
2 {20}
18 25 t00 {1 000l
3 {30)
16
( 150 (1 500l
/- (Ą0}
200 (2 000)
1Ę
2ł 250 (2 500} 5 {50}
300 (] 000}
6 (60)
12
/-00 (/+ ? (70)
15b 00 (5 000l
d

10 8 (80)

]50 (j 500} 9 {90)

8
1000 (10 000)
10 10 (100)

L ó ,l500 (15

2000 (20 000}

000) 1,| (110 }

L 12 (120}
5 2500 {25 000)
3000 (30 000) 13 {130)
2 4000 (/.0 000} (1ł0}
1/-
5000 (50 000}
,l5

ll
0 {150}

9 1

8
6

1
5
6
l*
5
e

L 3

L 2

I
1

0
0
302520151050

a Częstotliwośćwłączania na godzinę, ,§
f Ciśnienie wstępne py, bar; dla sprężonego powietza w zbiorniku
Wydajnośćpompy ln -_
m"
2
g Ciśnienie wyłączaniap6, bar
x]x
Pojemnośćzbiornika VD
b
h _ m3 h Pojemnośćefektywna zbiomika hydroforoweg o, Y.6, o/o

c Pojemnośćzbiornika, V9,1

d Wydajnośćpompy lz^*= !" 100

Vo = Vp6n, m3lh rb
e Ciśnienie włączania pompy, pE, bar

Rysunek A.4 - Diagram do określania wielkościzbiorników hydroforowych

19
 EN lSO 15748-2:2002

q.

J
__r_ Pl ś

ś
_V_ Pt"

L
\o
O

u ozna1zenie pEna płynowskazie

Rysunek A.5 - Określanie wielkościzbiornika hydroforowego

Dla określeniatej wielkości mogą byó użyte wzory od (A.1) do (A.3):

V" Pl,'Pr *9,6

VD=
(A.1)
Pp, + Pr

pv=O,B-ptx0,2 (^.2)

', ='" -4-s (A.3)

L gdzie
VD I/D

Pe ciśnieniewyłączania pompy, bar;

Pe ciśnieniewłączania pompy, bar;

Pv ciśnieniewstępne poduszki sprężonego powietrza w zbiorniku hydroforowym, bar;

Ve wydajnośćpompy, m3/h;

^S
częstotliwośćwłączania pompy w ciągu godziny (h-l);

Va- pojemnośó zbiornika hydroforowego, m3;

Vg- pojemnośćuzytkowa = maksymalna ilośćwody w zbiorniku

20
 EN lSO 15748-2:2002

Załącznik B
(informacyjny)

Formularze do obliczeń

Uzytkownik niniejszejczęści lSO 15748 moze dokonywać przedruku formularzy pokazanych w załącznikuB

B.1 Formularz do określanaa przepływu maksymalnego przy użyciu przepływu suma-

ryGznego
Nr budowy:
Odpowiedzialny: Data Formularz Nr:

Pion Pokład Liczba Armatura [vIinimalne Przepływ obliczeniowy Przepływ sumaryczny

(rurociąg na odlocie ciśnienie
pionowy) przepływu Woda Pion
kombinacja Rurociąg
Woda zmieszana (rurociąg

L
armatury strata pokładowy
pionowy)
na odlocie ciśnienia
Nr
zimna gorąca zimna gorąca zimna gorąca

/minrl l/* i/R żR , , :' ,

mbar l/s l/s l/s l/s l/s l/s l/s

1 2 J 4 5 b 7 8 9 10 11 12

21
 EN lSO 15748-2z2002

B.2 Formularz do określaniaśrednic rur i strat ciśnienia

Nr budowy:
Odpowiedziólny: Data Formularz Nr:

Pion Nr: Rodzaj rury: Zgodnie z:

Woda zimnałVoda gorąca

Z planu rurociąów Przyjęta wstępna średnica rury Przyięta zmieniona średnica rury Różnica

Odcinek Długość Przeplyw Przepływ Średnica Oblicze- Różnica Strata Średnica oblicze- Różnica strata strata
rurociągu rury sumaryczny szczytoWy nominalna niowa ciśnień ciśnienia nominalna niowa ciśnień ciśnie- ciśnienia
prędkość prędkość nia
przepływu przepływu

l l I/s R /x,R v ł lxR

^(l
x n)

TS m l/s l/s DN mls mbarlm mbar DN mls mbar/m mbar mbar

1 2 3 4 o 7 B o 10 11 1) 13

22
 EN lSO 15748-2:2002

B.3 Formularz do obliczania systemu recyrkulacji

Nr budowy:

Odpowiedzialny: Data Formulaż Nr:

,l2
Rurociąg wody pitnej zimnej/gorącej Rurociąg cyrkulacyjny, cyrkulacja zgodnie z Rozdziałem

Odcinek Długośó Średnica Objętośó Objętośó Odcinek Długość Średnica objętośó Objętość Pzepływ Prędkośó RóZnica Strata
rurociągu rury nominaIna wody na rurociągu rury nominalna wody na szczytowy przepływu ciśnień ciśnienia
metr metr
rury rury

1 V/l r l l//! V t" ł ]xR

TS m DN l/m TS m DN llm lis m/s mbar/m mbar

,l1 ,l2 ,l3 14

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

\-_

23
 EN lSO 15748-2:2002

B.4 Formularz do obllczania ciśnienia zasilania

Nr budowy:
Odpowiedzialny: Data: FormuIarz Nr:
Wod a zimnaA/y'oda gorąca

lnformacja o systemie: a) Podłączenie do zasilania b) Centralny podgrzewacz wody pitnej !

Bezpośrednie tr Pośrednie ! Sekcyjny podgzewacz wody pitnej tr

Nr określenie Symbol Jednostka Pion

1 2 3 4 5

1 Strata ciśnieniawywołana geodezyjną rożnicą A7rgeo mbar

wysokości

2 Strata ciśnieniaw urządzeniu np.

a) Zbiorniki ciśnieniowe APpr mbar

L b) Filtr APrrl mbar

c) Urządzenie sterylizujące Apeu mbar

d) Urządzenia dozujące APoos mbar

e) Podgrzewacz wody pitnej Lpre mbar

f) lnne urządzenie Apłp mbar

,)
IVinimalne ciśnienie przepływu Pmln r| mbar

4 strata ciśnieniaw rurach zformularzaB.2 LPtt mbar

5 Suma strat ciśnieniaz Nr 1 do Nr 4 2Lp mbar

24
 EN lSO 15748-2:2002

Załącznik C
(informacyjny)

Przykłady obliczeń

C.1 Postanowieniaogólne
Podany przykład pokazuje, jak stosowaćwzory, tablice iformularze podane w tej częścilSO 15748.

Przykład obliczeń dotyczy statku towarowego z kabinami pasażerskimi, z centralnym systemem zasilania
wodą gorącą.

Wszystkie liczby pisane czcionką pogrubioną odpowiadają numerowi rozdziału lub numerowi tablicy w tekście
lub w Załączniku A lub w Załączniku B.

C.2 Podstawy do obliczeń

i
C.2.1 Podane niżejwymagania, podstawy lub wańości podane sąw kontrakcie na budowę, na planie ogól-
nym lub w podobnych dokumentach:

a) statek towarowy z 1B-osobowązałogąi 6-kabinami pasazerskimi;

b) jedna standardowa kabina sanitarna na kabinę pasazerską

c) jedna kabina ijedna standardowa kabina sanitarna na członka załogi;

d) centralny system zasilania wodą gorącąprzy zastosowaniu podgrzewaczy pojemnościowych;

e) zasi lan ie pośred n ie przez zbiorni k hyd roforowy;

0 sterylizator UV.

C.2.2 Nalezy opracowaó następujące dokumenty:

a) rozplanowanie instalacji wody pitnej (wyposazenie, rurociąi, odbiorniki wody, zawory itp. (patrz Rysunki
C.1 i C.2):

b) schemat obliczeniowy rurociąów wody pitnej dla wody gorącej izimnej (patrz Rysunek C.2);

c) schemat obliczeniowy rurociągów cyrkulacyjnych;

d) dobór rodzajów rur.

25
 EN lSO'15748-2:2002

---T
Wc\
r--
ś|/- /\
/b
1'

a/

E /ą = 0,22I/s f żp = 0,52 t/s

cW

t--- vl/łv

L Objaśnienia
CW woda zimna, magistrala
WW woda gorąca, magistrala
WC miska ustępowa podciśnieniowa

Rurociągi zasilające:
Pion - umywalka 1,25 mw poziomie + 1,5 m w pionie = 2,75 mdla CW i WW

Pion - prysznic 1,25 mw poziomie + 1,0 m w pionie = 2,25 mdla CW i WW

Do WC = 2,0 m dla CW (w dół)

Pion - magistrala 0,75 m dla CW iWW

Rysunek C.1 - Standardowa kabina sanitarna (zasilanie wodą sanitarną zimną i ciepłą)

C.3 Metoda obliczeń

C.3.1 Określenie wymaganej objętości wody pitnej

zgodnie z TablicąA.1 lub TablicąA.2;

zbiornikiwody pitnej zgodnie zRozdziałem 4.

C.3.2 Określenieprzepływu szczytowego

Wańościpodawane są na formularzu C.1, (patrz Tablica D.1).

rejestracja całej armatury odlotowej i punktów poboru, z podaniem minimalnego ciśnieniaprzepływu i pue-
pływu obliczeniowego (zalecane wańości - patrz Tablica A.12).

obliczyó i powiązać przepływy sumaryczne w poszczególnych rurociąach, Wpisać wańości na schemacie

obliczeniowym na Rysunku C.2.

oszacować przepływ szczytowy na podstawie przepływu sumarycznego na podstawie wykresu na Rysunku

A.3. Dodać zużycia przez stałych odbiorców (np, pralnię) do przepływu sumarycznego.

26
 EN lSO 15748-2:2002

C.3.3 Określenie średnic rur i strat ciśnienia

Wańości podawane sąw Tablicy D,2, (patz formularz B.2).

wpisaó odcinki rurociąów iwartości przepływów sumarycznych dla tych odcinków, pobrane ze schematu
obliczeniowego, Rysunek C.2 lub formularz B.1. Wańości podawane sąw kierunku pzeciwnym do pzepływu,
rozpoczynając od najbardziej oddalonych punktów poboru i kończąc na zbiorniku ciśnieniowym lub pompie;

wańości przepływu szczytowego określane są dla poszczególnych odcinków na podstawie przepływu

sumarycznego, na podstawie wykresu na Rysunku A.3;

określić wstępne średnice rur i różnice ciśnień R, uwzględniając tarcie w rurze i opory miejscowe elemen-
tów, dla obliczonych wańości przepływu szczytowego i dopuszczalnych wartości pzepływu, na podstawie
wykresu na Rysunku A.3 (róznice ciśnień zawierĄąstraty w kolankach, rozgałęzieniach, zaworach itp.);

obliczyć straty ciśnienia / x R.

IVozliwe jest określeniew sposób uproszczo ny, przy użyciu Tablicy A.11

i Zależnie od dopuszczalnych wańościprzepływu, średnice nominalne zwięane sąz przepływami szczytowy-

mi. Przepływ sumaryczny dla poszczególnych odcinków rurociągu należy tak dobierać, abywynikowe wańości
przepływu szczytowego były mozliwie jak najblizsze wartościom podanym w TablicyA.11. Dzięki temu możliwe
jest określenie dłuższejczęścirurociągu i obliczenie strat ciśnienia,

G.3.4 Obliczenie systemu cyrkulacyjnego

Patrz Tablica C.5.

Wańościpodawane są na formularzu B.3.

wpisać wańości pobrane zTablicy C.2 (patrz formularz B.2, kolumny 1,2 i 3);

określićnominalne średnice rurociągów cyrkulacyjnych na podstawie TablicyA.7 i skojarzyć je z rurociągami

rozdzielczymi;

obliczyc objętośćrurociągów wody pitnej i rurociągów cyrkulacyjnych, przyjmując wańościpodane w Ta-

blicach od A.B do A.10 (bez zbiorników zasobnikowych i podgrzewaczy wody);

obliczyć wydajnośćpompy zgodnie z 12,2;

L określićstraty ciśnienia związane z wysokościątłoczenia pompy zgodnie z 12.3;

sprawdzić natężenia przepływu (patrz Rozdział 6).

C.3.5 Określenie strat ciśnienia iwymaganej wysokościpodnoszenia pompy

Wańościpodawane sąw Tablicy C,6 (patrz formularz B.4).

Wymagana wysokośćpodnoszenia pompy obliczana jest zgodnie zRozdziałem 7 dla większej z wańości
określonych dla wody gorącej i dla wody zimnej.

C.3.6 Określenie wydajności pompy zasilającej

Wydajność pompy określana jest zgodnie z B,3 dla pzepływu szczytowego podanego wTablicy C.1 (patz
formularz B.1).

C.3.7 Określeniepojemności zbiornika hydroforowego

Określićpojemnośćzbiornika hydroforowego zgodnie zB.2 na podstawie wykresu z Rysunku A,4 dla wydaj-
nościpompy (patrz C.3.6) iwysokości podnoszenia pompy = ciśnieniu włączania (patrz C.3.5), i dobranego
ciŚnienia wyłączania pą= 6,25 bar i 12 włączeń na godzinę.

27
 EN lSO 15748-2:2002

Wymiary w metrach

5n,2o 5/5,20 4l1,76 u2,08 1l0ń4 1i1,04

2123 u25 zfżB z§/zJ a25 2lzo u2§ 2ol12
Pokład 4

" ł -,I-r

1 2a2a url ^l

@,o
sekcja

§ł @ O 12 m DN12
odbaorca: 10 standardowych kabin sanitalnych "
(każda z 1 podĘczeniem dolotu cW i VvW) 20ł12
Pokład 3

25ł20

lJ1
a\.l o @ rn B o
Pokład 2 tak jak Pokład 3 2ałQ

\-
3

Vl
§. @ @ @ D l
t l €
l

odbio.ca: 4 standaldowe kabiny §anitame 16112

Pokład 1

3 Sekcja

o
3u25

@ @ odbiorca: z2 każdY ż1 dolotu

naczyń,
iWW €
tnl 1 obieraczka ziemniaków, poidelko
6 m DN12
1 1 1 1
ru] /+

Pokład główny
]
F--
I 7ą = 13,32 Vs

o
0N32
9
DN32 @
0
6 ? 8 1

ł I

I ?,
l)
sekcja @
10 m DN'IZ
x l/n = 18.74lls EVn = §,42lls TW

Ograniczenia dla częścipojedynczych rurociągów: liczby i litery w kółkach zawieąą informację dotyczącą odcinka ruro-
ciągu.

puykładjak odczytyw a"" 1l1,04 - Nr odcinka..rurogiągu / Ę?epływ sumaryczny Etrzn w l/s

2l2a długośćw m i średnica nominalna
Objaśnienia
1 'l0 m długości,6kolanek
2 standardowa kabina sanitarna
3 10 m długości,6 kolanek 90'
4 Przyłącze do napełniania zbiorników wody pitnej (patz lSO 5620-1)
5 15 m długości,6kolanek 90', 5 m do pokładu głównego

28
 EN lSO 15748-2:2002

6 Zbiornik wody pitnej

7 Pompa zasilająca wody pitnej
8 Sterylizator
9 Pobory do celów technicznych
'lO Zbiornik hydroforowy
11 Sterylizator
12 Podgzewaczwody
13 Czynniki gżewcze
14 Pompa cyrkulacyjna wody zimnej
15 Pompa cyrkulacyjna wody gorącej
CW = woda zimna; WW = woda gorąca; TW = woda pitna

" Pokazanych jest tylko 5 kabin

Rysunek C.2 - Przykładowy schemat obliczeniowy {zaznaczone są określone

średnicenominalne)

29
|-

EN lSO 15748-2:2002

Tablica C.1 - Formularz B,1 do określaniaprzepływu maksymalnego przez użycie

przepływu sumaryGznego

Nr budowy:'
Odpowiedzialny: Data: Formularz Nr:
Pion Pokład Liczba Armatura na Itllinimalne Przepływ obliczeniowy Przepływ sumaryczny
(rurociąg odlocie ciśnienie Woda Woda Rurociąg I Pion
pionowy) kombinacja przepływu zmieszana pokładowy | (rurocią
armatury na
odlocie
strata
ciśnienia
I pionowy;
zimna gorąca zimna gorąca zimna gorąca

Nr PminFl ,h ż* V* , , ,
mbar l/s l/s l/s l/s l/s l/s l/s
1 2 e 4 5 o 7 8 9 10 11 12

Standardowa kabina sanitarna jak pokazana na Rysunku C.,|

1 Bateria 1 000 0,07 0,07
umywalkowa

\ 1 Bateria 1 500 0,15 0,15

prysznicowa

1 WC 1 500 .0,30
podciśnieniowy
0,52 0,22
,l0
5 J Kabiny 5,2 2,2
10 2 10 Kabiny 5,2 ))
11 10,4 4,4
13 1 4 Kabiny 2,08 2,08
14 12,48 5,28
15 Pokład 2 Zlewozmywaki 1 000 0,14 0,14
główny kuchenne

1 obieraczka 1 000 0,13

ziemniaków

1 Zmywarka 1 000 0,15

naczyń
L 1 Elektryczny 1 000 0,10
podgrzewacz
wody

1 Poidełko 1 000 0,07

1 Pralka 1 000 0,25

0,84 0.14 0,84 0,14

16 + 17 lr/agistrala CW 13,32
WW 5,42
l-ączny pzepływ CW i WW + stali odbiorcy = przepływ obliczeniowy 18,74lls +

Przy >, = 18,74 lls przepływ szczytowy dla statków towarowych zgodnie z wykresem na Rysunku A.3 wynosi

V* = 1,4 lts

30
a

EN lSO'15748-2:2002

Tablica C.2 - FormularzB.2 do określania średnicrur istrat ciśnienia

Nr budowy:
Odpówiedzialny: Data: Formularz Nr:
Pion Nr: Rodzaj rury: Zgodniez,,
Woda zimnaAłoda gorąca
Z planu rurociągów Przyjęta wstępna średnicarury Przyjęta zmieniona średnica rury Róźnica
odcinek Długość Przeplyw Pzepływ Średnica obliczeniowa Róźnica strata Srednica obliczeniowa Różnica strata strata
rurociąu rUry sumaryczny szczytoWy nominalna prędkość ciśnień ciśnienia nominalna prędkość ciśnień ciśnienia ciśnienia
prŻepływU puepływu
l , il y ł /x,R R /xR
^0"ł)
TS m l/s l/s DN m/s mbar mbar DN m/s mbar/m mbar mbar

1 2 J 4 Ę 6 7 B 9 10 11 12 13

29 22 Podłączenia dla 2 standardowych kabin

sanitarnych
29 58
4a
lJ zo
16 32
21 42

L 26
26
52
65

297
'=87
Tacy sami odbiorcy jak na pokładzie 3; i DN jak na pokładzie 3.
Rozpatrywanie strat ciśnieniamożna pominąć, jeżeli zapewnione
jest wystarczające ciśnienie pzepływu w najbardziej odległym pod-
łączeniu końcowym na najwyźszym pokładzie.

45 113

/x ł = 1,13 wańośćzbll1duża; nowa DN 32 1,26 12 30 (B3)

/x R =
,l30
wańość zbllt duża; nowa DN 32 1,3B 14 35 (95)
,16

L
15 10,0 0,84 0,41 2,05
16 2,25 13,32 1,17 25 2,40 Ęo 133

/ x ]R =
,l33
Wartośćzblllduża; nowa DN 32 1 ,47 16 36 (97)

/ x ]ę = BB5 Wańość zbyt duza; nowa DN (645)

lxR = 295 wańość zblJt, duża: nowa DN 32 1,47 16 B0 (215)

ciśnienia zmlenlonel. Ul\

^. . _
135
,1
Całkowita strata 1853
A strat ,
clsnlenla DrzV 1135

Całkowita strata ciśnienia dla zmienionej DN 718

31
 EN lSO'l5748-2:2002

Tablica C.3 - Uproszczone określanieprzy użyciu Tablicy A.'l1

Odcinek Długość PrzepĘw Przepływ Średnica obliczeniowe Różnica Strata

rurociągu rury sumaryczny szczytowy nominalna natężenie clsnlen clsnlenla
przepływu
/s l , Vs D lxR
m //s lls DN m/s mbarlm mbar

Rurocią 0,46 20 27 74,25

2,75 1,04 1,4
pionowy + 1

od2do5a 10,5 5,20 0,78 25 1,4 20 210

od6do10 takie same jak od 2 do 5a

11 2,5 10,4 1,02 32 1,4 15 37,5

12 5,0 1,04 0,46 20 1,4 27

13 5,0 2,08 0,55 25 1,4 20

14 2,5 12,48 1,10 32 1,4 15 37,5

15 10,0 0,77 0,41 20 1,4 27

od 16 do 18 22,25 13,25 1,17 32 1,4 15 333,75

l=693

32
 EN lSO'|5748-2:2002

Tablica G.4 - FormularzB,2 do określania średnicrur i strat ciśnienia

Nr budowy:
Odpówiedzialny: Data: Formulaz Nr:
Pion Nr: Rodzaj rury: Zgodnie z,.

Woda zimnaAłoda gorąca

Z planu rurociągów Pźyjęta wstępna średnica rury Pzyjęta zmieniona średnica rury Róznica
Odcinek Długośó Przepływ Przeplyw Średnica obliczeniowa Różnica strata Średnica obliczeniowa Różnica strata strata
rurociągu rury sumaryczny szczytowy nominalna prędkośó ciśnień ciśnienia nominalna prędkośó ciśnień ciśnienia ciśnienia
pzeplywu pzepływu

l , i,. R /x ł n IxR
^(l
x R)

Ts m |/s Us DN m/s mbar/m mbar DN m/s mbar/m mbar mbar

o 10 12 13
1 2 J 4 5 o 7 9 11
,15
20 Podłączenia dla 2 standardowych kabin sanitarnych
20 40
27 54
35 70
41 82
14 28
14 35

Z= 324 324

Tacy sami odbiorcy jak na pokładzie 3; ą i DN jak na pokładzie 3

Rozpatrywanie strat ciśnienia można pominąć, jeżeli zapewnione jest

wystarczające ciśnieniepzepływu w najbardziej odległym podłączeniu
końcowym na najwyższym pokładzie.

23 5B 58
20
27
żó 65 65

ż6 59 59
zó 390

L / xR = 390 wańośćzblł, duża; nowa DN 32 1,01 7 ,5 112,5 (277 ,5)

/ xR = 133 wańość zbyt duża; nowa DN Jz 1 ,01 7,5 37 ,5 (92,5)

calkowita strata ciśnienia 135

1ff
1
przy zmienionej O*
A strat ciśnienia

Całkowita strata ciśnienia dla zmienionej DN 656 656

33
|-

EN lSO 15748-2:2002

Tablica G.5 - Formularz B.3 do obliczania systemu cyrkulacji

Nr budowy:
Odpowiedzialny: Data: Formulaz Nr:
Rurociąg wody pitnej zimnej/gorące.i Rurociąg cyrku lacyjny, cyrkulacja zgodnie z Rozdziałem 1 2
odcinek DłUgość Średnica objętość Objętość odcinek DłUgość Średnica objętość objętość Przepływ Prędkość Różnica strata
rUrociągU rUry nominalna wody na ruroci€u rUry nominalna Wody na SzczytoWy przepł}vr'U ciśnień ciśnienia
metr rUry metr rury

L/ l vl1 V ż, n l\ R
Tc m DN l/m I TS DN l/m I Iis m/s mbar/m mbar

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

18 5,0 32 0,B0 4,0 G 10 12 0,13 1,30 0,021 0,24 1,0 10,0

,l5,0
17 32 0,B0 12,0

lo 25 0,49 1 ,11
,10,0
15 lc 0,20 2,0

14 2,5 z3 0,49 1,23

lJ 5,0 20 0,31 1,55

,1,55

L
12 5,0 20 0,31 DEF b 12 0,13 0,7B 0,016 0,12 0,35 2,1

11 )ą 25 0,49 1,23

10 2,0 z3 0,49 0,98

o 2,0 20 0,31 0,62

8 2,0 20 0,31 0,62

7 2,0 20 0,31 0,62

6 2,0 20 0,31 0,62

5a ĄE 25 0,49 4Ąż

2,0 25 0,49 0,9B

4 2,0 20 0,31 0,62
J 2,0 zU 0,31 0,62

2 2,0 20 0,31 0,62

,1,56
1 2,0 20 0,31 0,62 ABc 12 12 0,13 0,0,t6 0,12 0,35 4,2

V- 32,82 l V=3,64 l
+3,64
'/xR=16,3mbar
/

L Yg=2V=36A8l

Objętośó rurociąu wody ciepłej : 36,48 l

Zgodnie z12,2wydajnośćl/uppompycyrkulacyjnejwynosi: tur=grltlczylitur=g x 36,48= 110l/h

Zgodnie z 12,3 wysokośćpodnoszenia lłlp pomp! cyrkulacyjnej wynosi: Hup =Ż l x R x 1,4

f/up = 16,3 x 1,4 = 23 cm 23 mbar

=

34
 EN lSO 15748-212002

Tablica G,6 - FormularzB.4 do obliczania ciśnieniazasiIania

Nr budowy: Odpowiedzialny: Data Formularz Nr:

woda zimna
lnformacja o systemie: a) Podłączenie do zasilania b) Centralny podgrzewacz wody pitnej

Bezpośrednie fl Pośrednie D Sekcyjny podgzewacz wody pitnej il

Termin Symbol Jednostka Pion
,|
2
Is 4 5

1 Strata ciśnieniawywołana geodezyjną rożnicą APs"o mbar 1 475

wysokości

2 Strata ciśnieniaw urządzeniu, np,

a) Zbiorniki ciśnieniowe Lppt mbar 30

L b) Filtr APrlr mbar

c) Urządzenie sterylizujące APęł mbar 40

d) Urządzenia dozujące Apoos mbar

e) Podgrzewacz wody pitnej Lpre mbar

f) lnne urządzenie Apłp mbar

3 Minimalne ciśnienie przepływu pmin Fl mbar 1 500

4 strata ciśnieniaw rurach zformularza arkusz B,2 Lprc mbar 718

L 5 suma strat ciśnienia Z^p mbar 3 673

z Nr 1 do Nr 4u = minimalne ciśnieniezasilania
a Straty ciśnienia w rurociąu ssącym pompy i rurociągu tłoczącym pompy nie są uwzględnione w tym przykładzie.

35
7

EN lSO 15748-2:2002

Tablica C.7 - FormularzB.4 do obliczania ciśnieniazasilania

Nr budowy: Odpowiedzialny: Data: Formularz Nr:

Woda gorąca
lnformacja o systemie a) Podłączenie do zasilania b) Centralny podgzewacz wody pitnej

Bezpośrednie l pośrednie l Sekcyjny podgrzewacz wody pitnej D

Nr Termin Symbol Jednostka Pion

1 | 2 | 3 | 4 | 5

1 Strata ciśnieniawywołana geodezyjną różnicą Als"o mbar 1 475

wysokości

2 Strata ciśnieniaw uządzeniu, np

a) Zbiorniki ciśnieniowe LPpt mbar 30

\* b) Filtr Alrll mbar

c) Urządzenie sterylizujące Aprn mbar 40

d) Urządzenia dozujące A1oos mbar

e) Podgrzewacz wody pitnej LPtt mbar 170

f) lnne urządzenie Apłp mbar

3 ]t/inimalne ciśnienie przepływu Pmln FI mbar 1 500

4 strata ciśnieniaw rurach zformularzaB,2 Lptr mbar 656

5 suma strat ciśnienia 2^p mbar 3 871

z Nr 'l do Nr 4a = minimalne ciśnieniezasilania

a Straty ciśnieniaw rurociągu ssącym pompy i rurociągu tłoczącym pompy nie są uwzględnione w tym przykładzie

C.3.8 Określeniepojemnościpodgrzewaczawody
Z Tablicy A,6 wybrany został podgzewacz wody o pojemności 650 l i mocy grzewczĄ 40 kW (patrz także
11.1),

C.3.9 Określenienominalnych średnicrurociągów ssących i rurociągów ciśnieniowych

Średnice określonona podstawie Tablic A.4 i A.5.

36
 EN lSO 15748-2:2002

C.4 Streszczenie wyników

C.4.1 Minimalne ciśnieniezasilania w systemie

lgodnie zRozdziałem 7 minimalne ciśnienie zasilania w systemie wynosi 110 Yo sumy wszystkich strat ciś-
nienia.

Zgodnie zformularzem B,4 z przykładu obliczeń suma strat ciśnienia

w rurociągach CW wynosi 3 763 mbar;

w rurociągach WW wynosi 3 B71 mbar.

lt/inimalne ciśnieniezasilania Pminv = 3 871 x 1,1 = 4 200 mbar.

C.4.2 Wydajnośćpompy

PzepływszczytowyĘokreślonynapodstawieformularzaB.,1(patrzTablicaC.1)= 1,4lls.Wymaganawydaj-
L nośćpompy ZpminWlnoSi

dla pomp odśrodkowych: 1,10 x'Ż"= 1,10 x 1 ,4= 1,54lls = 5,54 m3/h
patrz B.3
dla pomp tłokowych: 1,25 x i/"= 1,25 x 1,4 = 1 ,75 l/s = 6,3 m3/h

PatrzC.4,3.

C.4.3 Pojemnośćzbiornika hydroforowego

założenie:Ciśnienie v,tyłączania pA powinno być o 2 bar wyzsze niż ciśnieniewłączania pę (patrz 8,2)

Pl= Pe + 2; pr = 4,25 bar

pt= 6,25 bar

założenie:liczba włączeń § = 12 na godzinę (patrz 8.2)

linia łamana A-B-C-D i E-D wskazuje w F: Zo = 500

\- l

dodatkowe wyniki

przedłużenieliniiA-B wskazuje w G ciśnieniewstępnepy = 3,2bar

przedłużenieliniiC-BwskazujewHczęśóużytecznąVo=Yer=22%oiwzwiązkuztympojemnośćuzyt-
kowa lz5 = '110 l

Zalecana wańośćVo= 0,1 , VD= 0,1 x Ęmin = 0,1 x 5540 = 500 l

C.4.4 Podgrzewacz wody

Z TablicyA.6 wybrano podgaewacz o pojemności 650 l i mocy grzewczej 40 kW,

37
|-

EN lSO 15748-212002

22 30

20 1 (10}
2 l20l
18 25 100 (1 000}
3 {30)
16 . 150 t1 500)
ł t/-0)
200 (2 000)
U+
70 250 t2 500) 5 {50)
300 (3 000)
6 (60)
12
F {/. 000 7 (70)
a 15b 500 (5 000)
d
,l0
8 (80)

]50 (? 500} 9 {90)

1000 t10 000l
10 (100)

L 6 1500 (15 000) 11 {110l

2000 (20 000)
L 12 l120l
2500 (25 000}
3000 (30 000) 13 t130)
2 4000 (Ą0 000)
14 {1/,0)
5000 (50 000)

ll
0 15 (150)

9 1

8
6
7
5
6
l*
5
e 6
l+ ]
3
?

L 2

0
0
30 25 20 15,10 5 0
h

a
Częstotliwośćwłączania (.§) na godzinę Ciśnienie wstępne py, bar; dla poduszki spręźonego
powietrza w pustym zbiorniku hydroforowym

b
Wydajnośćpompy trp *3 Ciśnienie wyłączania pa, bar
Pojemnośćzbiornika I/p ;;T
Pojemnośćzbiornika V6, l Pojemnośćefektywna zbiornika hydroforowego, V"1, o/o

Wydajnośćpompy, Vo= Vp^in,m3lh ,,-'--4^^

ooiemnośćużvLkowa V.
pojem nośczbiornika l/a
Ciśnienie włączania pompy,pE, bar

Rysunek C.3 - Diagram do określania wielkościzbiorników hydroforowych

38
 EN lSO 15748-2:2002

C.4.5 Nominalne średnicerurociągów ssących i ciśnieniowych

Nominalna średnica rurociąu ssącego otrzymana zTablicy A.4 dla Żrmin § 5,5 m3/h: DN 50

,Nominalna średnica rurociągu ciśnieniowego otrzymana z TablicyA,5 dla 'i/p-in= 5,5 m3/h: DN 40

UWAGA Rurociąg ciśnieniowy DN 40 będzie rozdzielony na rurociąg wody zimnej i rurociąg wody gorącej.

C.4.6 Pompa cyrkulacyjna

ZTablicy C.5 (formularz B.3)

ilup= 11O llh; Hup = 23 cm

=
23 mbar; dobór nie z katalogu

Rura wewnętrzna Ciśnienie

Przepływ szczytowy średnica róznicowy" Natężenie przepływu

L Ę wl/s d1 Wmm R w mbar/m vWmis

Przepływ szczytowy

Wydajnośćpompy Wysokość podnoszenia pompy H

Płynowskaz

WC podciśnieniowy Rurociąg pionowy CW Rurociąg pionowy WW

Odbiorca: 1 0 standardowych kabin sanitarnych

(każda z 1 podłączeniem dolotu CW i WW)

Odbiorca: 4 standardowe kabiny sanitarne

Rozdział główny

Odbiorca: Kuchnia z 2 zlewozm5nruakami, każdy z'1 podłączeniem dolotu CW i WW

,1
1 obieraczka ziemniaków, pralka, 1 poidełko wody pitnej, 1zmywarkanaczyń,
1 elektryczny podgrzewacz wody (kazde z podłączeniem dolotu CW)

Szpital i jego sąsiedztwo

Pokład pomieszczeń

Rejon sklepów/restauracji

Przedziały maszynowe i szyb

pe Oznakowanie na płynowskazie

Sekcja G
10mDN12
SekcjaA,BiC
12mDN12
SekcjaD,EiF
6mDN12

" Pokazanych jest tylko 5 kabin

Pokład 4 Pokład 3 Pokład 2tak jak Pokład 3 Pokład 1 Pokład główny

39
 EN lSO 15748-2:2002

Załącznik D
(informacyjny)

lnformacje dotyczące instalacji sanitarnych

Ponizsze informacje podane są jako przykład; są one oparte na postanowieniach urzędowych.

l nformacje te dotyczą róznego wyposażen ia, wymagan ego przez r óżne władze,

Wymagane jest następujące wyposażenie:

Na statek 1)

3 WC dla statków ponizej 1 000 GRT

4 WC dla statków ponizej 5 000 GRT

powyżej 5 000 GRT

Ll
6 WC dla statków

Na pomieszczenie mieszkalne 1)

1 WC na kazde 6 osób

1 umywalka na każde 4 osoby

'1 prysznic lub wanna na kazde 6 osób

W pomieszczeniach wspólnych/grupowych

umywalnia dla 6 osób2) 1 umywalka nakażde 2 osoby3)

łażnia dla 10 osób 3) 2 prysznice lub wanny nakażde 4 osobyz)

1 brodzik nakażde 36 osób3)

toaleta 1 umywalka na każde 30 osób3)

L 1 WC dla 25 osób2) nakażde 15 osób3)

1 pisuar na każde 30 osób3)

1 spluwaczka na każde 50 osób3)

]Vinimalne wymagania dla Ęonów pasażerskich:

Na pojedynczą kabinę

1Wc
1 umywalka

1 prysznic lub wanna

1\ Patrz Dziennik Urzędowy Wspólnot Europejskich (Official Journal of the European Communities), Przepisy Związku Zawodo-
wego [Varynarzy (See-Berufsgenossenschaft), Przepisy Związku Zawodowego Żeglarzy Śródlądowych (Trade Union of lnland
Watermen - BSBG).
2\ PatrzWymagania Konstrukcyjne dla Statków (Construction Specification for Ships).
3) Poradnik projektowania statków (Schiffbautechnisches Handbuch).

40
 EN lSO 15748-2:2002

Pomieszczenia wspólne/grupowe

- umywalnia 1 umywa|ka na kazde 2 osoby

łazienka 1 prysznic lub wanna na każde 4 osoby

toaleta patrz Tablice D.1 i D.2

TabIica D.l - Liczba misek ustępowych i pisuarów

Liczba osób Liczba WC i pisuarów
Podział Dlamężczyzn
Łącznie do Dla kobiet wc
Kobiety ltiężczyżni Wc I ei"uury
100 50 50 1 1

200 100 100 2 2

300 150 150 4 2 1

400 2o0 200

L
5 2 1

500 250 250 t) 2 2

600 300 300 7 2

800 400 400 10 J 3

1 000 500 500 12 4 4

1 500 750 750 18 4 7

2000 1 000 1 000 24 6 9

2500 1 250 1 250 30 o

o 11

Tablica D.2 - Liczba umywalek

W odniesieniu do liczby
Liczba umywalek Misek ustępowych
tVisek ustępowych Pisuarów
ipisuarów
1 1 1

L
1 1

1 1 2

1 2 ó

2 2

2 1 3

J J

2 2 2 4

2 3 5

2 4 o

4 4
3 J 4 7

4 4 rJ 10

5 4 10 14

8 20 29
UWAGA Powinna być co najmniej jedna umywalka na trzy urządzenia (miski ustępowe i pisuary).

41
 EN lSO 15748-2:2002

ZałącznikZA
(normatywny)

Powołania normatywne na publikacje międzynarodowe

i odpowiadające im europejskie publikacje

Do niniejszej Normy Europejskiej wprowadzono, drogą datowanego lub niedatowanego powołania, postano-
wienia zawarte w innych publikacjach. Te powołania znajdują się w odpowiednich miejscach w tekście normy,
a wykaz publikacji podano ponizej. W przypadku powołań datowanych późniejsze zmiany lub nowelizacje któ-
rejkolwiek z wymienionych publikacji mają zastosowanie do niniejszej Normy Europejskiej tylko wówczas, gdy
zostanąwprowadzone do tej normy przezlej zmianę lub nowelizację W przypadku powołań niedatowanych
stosuje się ostatnie wydanie powołanej publikacji (łącznie ze zmianami).

UWAGA Jezeli publikację międzynarodową zmodyfikowano, wprowadzając wspólne modyfikacje oznaczone (mod),
stosuje się odpowiednio EN/HD.

Publikacja Rok Tytuł EN Rok

\t
lSo 5620-1 1992 Shipbuilding and marine structures - Filling connection EN lSO 5620-1 1 996
for drinking water tanks - Part 1: General requirements

Ba r27 1992 Stainless steel tubes - Dimensions, tolerances and EN lSO 1127 1 996
conventional masses per unit length

lSO 15748-1 2002 Ships and marine technology - Potable water supply EN lSO 15748-1 2002
on ships and marine structures - Pań ,t: Planning and
design

42
a

L )
 lsBN 83-251-0498-8

ffi
Polski Kom itet Normalizacyj ny
ul. Swiętokrzyska 14, 00-050 Warszawa
http://www,pkn.pl
 Lu
US-M_UDS-o1-600
Rev.B
04.02.2021 u tsTEl N,

571 Ghill water system

Nom. Dia, 50(2" )&bigger 40(1%")&smaller
Pipe Seamless steel pipe lSO / DlN Precision Steel pipe St.37,4. DlN 2391.
general 2448 / EN 10216-2,st.37 ,0l Or hard drawn seamless copper tubes,
St.35.8.1/P235GH capillary tubes DlN 1057
Pipe Steel elbow DlN 2605. steel union, threaded ends.
fittings Steel sadel DlN 2618. Compression fittings
Steelreducer DlN 26,16 Compression fittings, press type
,l092-1
Pipe Slip-on flange PN10/ EN Compression coupIings.
connection Set-inflange PN10/ EN 1092-1 Compression couplings, press type.
Grip type, coupling.
Valve - Ductile iron butteńy valve PN10, - Ball valve, pressure casted brass,
LT type, Al.Br. disc, SS stem, Teflon seat, chrome plated brass ball,
NBR seal. - Globe valve, brass seat.
- Reg.valve.
- NR valve.

581 Hydrophore / Sanitary supply system,

Nom. Dia. 50(2" )&biqger 50(2" )&smaller
Pipe Seamless steel pipe lSO / DlN Hard drawn seamless coppertubes,
general 2448l EN 10216-2, galvanized capillarytubes DlN 1057.316L pipe
St. 37.0 / St.35.8.1/ P235GH. to be consider.
316L pipe to be consider. PEX to be consider.

Pipe Steelelbow DlN 2605/ EN 10253, Compression fittings. Suitable against

fittings Steel saddle DlN 2618 for > high chlorination level if installed.
DN250. Stub-in to be used for
DN50-DN200,
Steel reducer DlN 2616, 316L fittings
to be consider.
Pipe Slip-on flange PN10/ EN 1092-1 Compression couplings. Suitable against
connection Set-inflange PN10/ EN 1092-1. high chlorination level if installed.
Grip type coupling.
Suitable against high
chlorination level if
installed,

Valve - Ductile iron butteńy valve PN 1 0,
LT type, Al.Br. disc, SS stem,
NBR seal. Suitable against high
chlorination level if installed.
- Ball valve, pressure casted brass,i
Teflon seat, chrome plated brass ball,
- Globe valve, brass seat. Suitable
against high chlorination level if
installed.

581 FW transfer system

See table for 58,| Hydrophore system

DŃfu )z Egarnl€:
DN<Lł.
"irr§"m*"
cqmgf - P'ar,tąobAfiou
Page 12 of 22
Print date: 10.03,2017