PN-EN - 1993-1-5 - 2008 - EC 3 - Projekt. Konstr. Stal. - Cz. 1-5 - Blachownice PDF

POLSKA NORMA
Polski Komitet ICS 91.010.30;

Normalizacyjny 91.080.10
PN-EN 1993-1-5
lipiec 2008
Wprowadza
EN 1993-1-5:2006, IDT
Zast puje
PN-EN 1993-1-5:2006
Eurokod 3
Projektowanie konstrukcji stalowych
Cz ć 1-5: Blachownice
Norma Europejska EN 1993-1-5:2006 ma status Polskiej Normy
© Copyright by PKN, Warszawa 2008 nr ref. PN-EN 1993-1-5:2008
Hologram Wszelkie prawa autorskie zastrze one. adna cz ć niniejszej publikacji nie mo e być
PKN zwielokrotniana jak kolwiek technik bez pisemnej zgody Prezesa Polskiego Komitetu
Normalizacyjnego
2 PN-EN 1993-1-5:2008
Przedmowa krajowa
Niniejsza norma została opracowana przez KT nr 128 ds.Projektowania i Wykonawstwa Konstrukcji Metalowych
i zatwierdzona przez Prezesa PKN dnia 24 czerwca 2008 r.
Jest tłumaczeniem – bez jakichkolwiek zmian – angielskiej wersji Normy Europejskiej EN 1993-1-5:2006.
W zakresie tekstu Normy Europejskiej wprowadzono odsyłacze krajowe oznaczone od N1) do N19).
Norma zawiera informacyjny Zał cznik krajowy NA, którego tre ci s postanowienia krajowe w zakresie
przedmiotowym EN 1993-1-5:2006.
Niniejsza norma zast puje PN-EN 1993-1-5:2006.
Odpowiedniki krajowe norm i dokumentów powołanych w niniejszej normie mo na znale ć w katalogu Polskich
Norm. Oryginały norm i dokumentów powołanych, które nie maj odpowiedników krajowych, s dost pne
w Wydziale Informacji Normalizacyjnej i Szkole PKN.
W sprawach merytorycznych dotycz cych tre ci normy mo na zwracać si do wła ciwego Komitetu Technicz-
nego PKN, kontakt: www.pkn.pl
Zał cznik krajowy NA

(informacyjny)
Postanowienia krajowe w zakresie przedmiotowym EN 1993-1-5:2006
NA.1 – Postanowienia dotycz ce 10(1)
Metod napr e zredukowanych zaleca si stosować przy sprawdzaniu elementow nara onych na zm -
czenie.
NA.2 – Postanowienia dotycz ce 2.2(5); 3.3(1); 4.3(6); 5.1(2); 6.4(2); 9.2.1(9); 10(5); C.5(2); C.8(1); C.9(3);
D.2.2(2)
Przyjmuje si warto ci oraz reguły zalecane w niniejszym Eurokodzie
NA.3 – Postanowienia dotycz ce 8(2); 9.1(1); C.2(1)
Brak postanowie krajowych.

NORMA EUROPEJSKA EN 1993-1-5
EUROPEAN STANDARD
NORME EUROPÉENNE
EUROPÄISCHE NORM pa dziernik 2006
ICS 91.010.30; 91.080.10 Zast puje ENV 1993-1-5:1997
Wersja polska
Eurokod 3 – Projektowanie konstrukcji stalowych – Cz ć 1-5: Blachownice

Eurocode 3: Design of steel struc- Eurocode 3: Calcul des structures en Eurocode 3: Bemessung und Kon-
tures – Part 1-5: Plated structural acier – Partie 1-5: Plaques planes struktion von Stahlbauten –
elements Teil 1-5: Plattenbeulen
Niniejsza norma jest polsk wersj Normy Europejskiej EN 1993-1-5:2006. Została ona przetłumaczona przez Polski
Komitet Normalizacyjny i ma ten sam status co wersje oicjalne.
Zgodnie z Przepisami wewn trznymi CEN/CENELEC członkowie CEN s zobowi zani do nadania Normie
Europejskiej statusu normy krajowej bez wprowadzania jakichkolwiek zmian. Aktualne wykazy norm krajo-
wych, ł cznie z ich danymi bibliograficznymi, mo na otrzymać na zamówienie w Sekretariacie Centralnym lub
w krajowych jednostkach normalizacyjnych b d cych członkami CEN.
Niniejsza Norma Europejska istnieje w trzech oficjalnych wersjach (angielskiej, francuskiej i niemieckiej). Wer-
sja w ka dym innym j zyku, przetłumaczona na odpowiedzialno ć danego członka CEN na jego własny j zyk
i notyfikowana w Sekretariacie Centralnym, ma ten sam status co wersje oficjalne.
Członkami CEN s krajowe jednostki normalizacyjne nast puj cych pa stw: Austrii, Belgii, Cypru, Danii,
Estonii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Islandii, Litwy, Luksemburga, Łotwy, Malty,
Niemiec, Norwegii, Polski, Portugalii, Republiki Czeskiej, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Szwecji,
W gier, Włoch i Zjednoczonego Królestwa.
CEN
Europejski Komitet Normalizacyjny

European Committee for Standardization
Comité Européen de Normalisation
Europäisches Komitee für Normung
Centrum Zarz dzania: rue de Stassart, 36 B-1050 Brussels
© 2006 CEN All rights of exploitation in any form and by any means nr ref. EN 1993-1-5:2006 E
reserved worldwide for CEN national Members.
EN 1993-1-5:2006
Spis tre ci
1 Wst p .....................................................................................................................................................5
1.1 Zakres normy .................................................................................................................................5
1.2 Powołania normatywne..................................................................................................................5
1.3 Terminy i deinicje ..........................................................................................................................5
1.4 Symbole .........................................................................................................................................6
2 Podstawy oblicze i modelowania ......................................................................................................7

2.1 Postanowienia ogólne....................................................................................................................7
2.2 Modele szeroko ci efektywnej w analizie globalnej .......................................................................7
2.3 Wpływ niestateczno ci cianek w elementach o stałym przekroju ................................................7
2.4 Metoda napr e zredukowanych .................................................................................................8
2.5 Elementy o zmiennym przekroju....................................................................................................8
2.6 Elementy o falistych rodnikach ....................................................................................................8
3 Efekt szerokiego pasa w obliczeniach elementów ............................................................................ 9

3.1 Postanowienia ogólne....................................................................................................................9
3.2 Efekt szerokiego pasa w stanie spr ystym ..................................................................................9
3.3 Efekt szerokiego pasa w stanie granicznym no no ci................................................................. 12
4 Niestateczno ć cianek przy napr eniach normalnych w stanie granicznym no no ci ........... 13

4.1 Postanowienia ogólne..................................................................................................................13
4.2 No no ć w warunkach napr e normalnych .............................................................................13
4.3 Przekrój efektywny.......................................................................................................................13
4.4 cianki podłu nie nieu ebrowane ...............................................................................................15
4.5 cianki podłu nie u ebrowane ....................................................................................................18
4.6 Sprawdzanie no no ci .................................................................................................................21
5 No no ć przy napr eniach stycznych ............................................................................................21

5.2 No no ć obliczeniowa .................................................................................................................22
5.3 Niestateczno ć rodników ...........................................................................................................22
5.4 Udział pasów w no no ci obliczeniowej ......................................................................................25
6 No no ć przy obci eniu skupionym ...............................................................................................25

6.2 No no ć obliczeniowa .................................................................................................................26
6.3 Długo ć strefy docisku .................................................................................................................26
6.4 Współczynnik redukcyjny χF ........................................................................................................ 27
6.5 Efektywna szeroko ć strefy obci enia .......................................................................................27
7 Interakcyjne warunki no no ci ..........................................................................................................28

7.1 Interakcja siły poprzecznej, momentu zginaj cego i siły podłu nej ............................................. 28
7.2 Interakcja obci enia skupionego, momentu zginaj cego i siły podłu nej .................................. 29
8 Stateczno ć pasa przy smukłym rodniku .......................................................................................29
9 ebra i ich wymiarowanie...................................................................................................................30

9.2 Napr enia normalne ..................................................................................................................31
9.3 cinanie .......................................................................................................................................34
9.4 Obci enia skupione ...................................................................................................................35
10 Metoda napr e zredukowanych .....................................................................................................37
2
EN 1993-1-5:2006
Zał cznik A [informacyjny] – Obliczanie napr e krytycznych cianek u ebrowanych ..................... 39
Zał cznik B [informacyjny] – Elementy o zmiennym przekroju ...............................................................44
Zał cznik C [informacyjny] – Analiza metod elementów sko czonych (MES) .....................................46
Zał cznik D [informacyjny] – Blachownice z falistymi rodnikami ......................................................... 51
Zał cznik E [normatywny] – Alternatywne sposoby wyznaczania przekrojów współpracuj cych ...... 54
3
EN 1993-1-5:2006
Przedmowa
Niniejsza Norma Europejska EN 1993-1-5, Eurocode 3: Design of steel structures Part 1.5: Plated structural
elements, została opracowana przez Komitet Techniczny CEN/TC250 « Eurokody Konstrukcyjne », które-
go sekretariat jest prowadzony przez BSI. CEN/TC250 jest odpowiedzialny za wszystkie Eurokody Konstruk-
cyjne.
Niniejsza Norma Europejska powinna uzyskać status normy krajowej, przez opublikowanie identycznego teks-
tu lub uznanie, najpó niej do kwietnia 2007 r, a normy krajowe sprzeczne z dan norm powinny być wycofane
najpó niej do marca 2010 r.
Niniejszy Eurokod zast puje ENV 1993-1-5.
Zgodnie z Przepisami wewn trznymi CEN/CENELEC do wprowadzenia niniejszej Normy Europejskiej s

zobowi zane krajowe jednostki normalizacyjne nast puj cych pa stw: Austrii, Belgii, Cypru, Danii, Estonii,
Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Islandii, Litwy, Luksemburga, Łotwy, Malty, Niemiec, Nor-
wegii, Polski, Portugalii, Republiki Czeskiej, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Szwecji, W gier, Włoch i Zjedno-
czonego Królestwa.
Zał cznik krajowy do EN 1993-1-5N1)
W niniejszej normie podano alternatywne procedury, warto ci i zalecenia z uwagami wskazuj cymi mo liwo ć
wprowadzenia postanowie krajowych. Z tego powodu zaleca si , aby norma krajowa wdra aj ca EN 1993-1-5
miała Zał cznik krajowy zawieraj cy wszystkie parametry krajowe przewidziane do stosowania przy projekto-
waniu konstrukcji stalowych przeznaczonych do realizacji w danym kraju.
W EN 1993-1-5 dopuszczono mo liwo ć wprowadzenia postanowie krajowych w odniesieniu do nast puj -

cych punktów:
– 2.2(5)
– 3.3(1)
– 4.3(6)
– 5.1(2)
– 6.4(2)
– 8(2)
– 9.1(1)
– 9.2.1(9)
– 10(1)
– 10(5)
– C.2(1)
– C.5(2)
– C.8(1)
– C.9(3)
– D.2.2(2)
N1)
Odsyłacz krajowy: Patrz Zał cznik krajowy NA.
4
EN 1993-1-5:2006
1 Wst p
1.1 Zakres normy
(1) W EN 1993-1-5 podano wymagania dotycz ce u ebrowanych i nieu ebrowanych blachownic, których
cianki s obci one w swojej płaszczy nie.
(2) Uwzgl dniono efekty szerokiego pasa oraz niestateczno ci cianek w d wigarach dwuteowych i skrzyn-
kowych, a tak e w obci onych w swojej płaszczy nie elementach zbiorników i silosów. cianki obci one
poprzecznie nie wchodz w zakres tego dokumentu.
UWAGA 1: Reguły zawarte w tej normie stanowi uzupełnienie reguł dotycz cych kształtowników klasy 1, 2, 3
i 4, podanych w EN 1993-1-1.
UWAGA 2: Projektowanie elementów smukłych w warunkach napr e cyklicznych, w tym tak e rodników po-
przecznie zginanych (oddychaj cych), z uwzgl dnieniem zm czenia – patrz EN 1993-2 i EN 1993-6.
UWAGA 3: Obliczanie elementów płytowych w przypadku interakcji oddziaływa w płaszczy nie cianki oraz
oddziaływa prostopadłych do cianki – patrz EN 1993-2 i EN 1993-1-7.
UWAGA 4: Pojedynczy element płytowy mo na uwa ać za płaski, je li promie krzywizny r spełnia warunek
a2
r≥ (1.1)
t
gdzie: a – szeroko ć panelu
t – grubo ć elementu.
1.2 Powołania normatywne
(1) Do niniejszej Normy Europejskiej wprowadzono, drog datowanego lub niedatowanego powołania,
postanowienia zawarte w innych publikacjach. Te powołania normatywne znajduj si w odpowiednich miej-
scach w tek cie normy, a wykaz publikacji podano poni ej. W przypadku powoła datowanych pó niejsze
zmiany lub nowelizacje którejkolwiek z wymienionych publikacji maj zastosowanie do niniejszej Normy Euro-
pejskiej tylko wówczas, gdy zostan wprowadzone do tej normy przez jej zmian lub nowelizacj . W przypad-
ku powoła niedatowanych stosuje si ostatnie wydanie powołanej publikacji.
EN 1993-1-1 Eurocode 3: Design of steel structures: Part 1-1: General rules and rules for buildings
1.3 Terminy i deinicje
W niniejszej normie stosuje si nast puj ce terminy i deinicje:
1.3.1
spr yste napr enia krytyczne
napr enia, przy którym element staje si niestateczny w sensie teorii małych odkształce konstrukcji ideal-
nych
1.3.2
napr enia membranowe (błonowe)
napr enia w płaszczy nie rodkowej elementu płytowego
1.3.3
przekrój brutto
całkowity przekrój poprzeczny elementu, z wyj tkiem nieci głych eber podłu nych
5
EN 1993-1-5:2006
1.3.4
przekrój współpracuj cy i szeroko ć współpracuj ca (efektywna)
przekrój zredukowany lub szeroko ć zredukowana ze wzgl du na niestateczno ć cianki, efekt szerokiego
pasa lub oba te efekty ł cznie; w celu rozró nienia okre lenia „szeroko ć współpracuj ca” i „przekrój współ-
pracuj cy” u ywane s wył cznie w odniesieniu do zjawiska niestateczno ci miejscowej
1.3.5
blachownica
d wigar zło ony z nominalnie płaskich blach poł czonych ze sob ; u ebrowanych b d nieu ebrowanych
1.3.6
ebro
płaskownik lub kształtownik przył czony do cianki w celu zapewnienia jej stateczno ci lub wzmocnienia;
rozró nia si :
– ebra podłu ne ukierunkowane równolegle do osi elementu
– ebra poprzeczne ukierunkowane prostopadle do osi elementu
1.3.7
cianka u ebrowana
blacha z ebrami podłu nymi i/lub poprzecznymi
1.3.8
subpanel
cz ć cianki obramowana pasami i/lub ebrami
1.3.9
d wigar hybrydowy
blachownica, której pasy i rodnik s wykonane ze stali ró nych gatunków; w niniejszej normie przyjmuje si ,
e pasy s wykonane ze stali o wy szej wytrzymało ci
1.3.10
konwencja znakowania napr e
je li nie podano inaczej, to napr enia ciskaj ce uwa a si za dodatnie
1.4 Symbole
(1) Oprócz symboli podanych w EN 1990 i EN 1993-1-1 stosuje si nast puj ce symbole:
As sumaryczne pole przekroju wszystkich eber podłu nych u ebrowanej cianki;
Ast pole przekroju jednego ebra poprzecznego;
Aeff pole przekroju efektywnego (przy niestateczno ci miejscowej i efekcie szerokiego pasa);
Ac,eff pole przekroju współpracuj cego;
Ac,eff,loc pole przekroju współpracuj cego przy niestateczno ci miejscowej;
a długo ć cianki (blachy), u ebrowanej lub nieu ebrowanej;
b szeroko ć cianki (blachy), u ebrowanej lub nieu ebrowanej;
bw szeroko ć w wietle spoin;
beff szeroko ć efektywna szerokiego pasa w stanie spr ystym;
FEd obliczeniowe obci enie skupione;
6
EN 1993-1-5:2006
hw wysoko ć rodnika w wietle pasów;
Leff długo ć efektywna; parametr no no ci przy obci eniu skupionym, patrz 6;
Mf.Rd obliczeniowa no no ć plastyczna przy zginaniu przekroju zło onego tylko z pasów;
Mpl.Rd obliczeniowa no no ć plastyczna przekroju przy zginaniu;
MEd obliczeniowy moment zginaj cy;
NEd obliczeniowa siła podłu na;
t grubo ć cianki (blachy);
VEd obliczeniowa siła poprzeczna z uwzgl dnieniem cinania od skr cania;
Weff wska nik wytrzymało ci przekroju efektywnego;
β współczynnik szeroko ci efektywnej w zjawisku szerokiego pasa.
(2) Pozostałe symbole zdeiniowano tam, gdzie wyst puj po raz pierwszy.
2 Podstawy oblicze i modelowania
2.1 Postanowienia ogólne
(1)P Sprawdzaj c stany graniczne no no ci, u ytkowalno ci i zm czenia nale y brać pod uwag efekt
szerokiego pasa oraz niestateczno ć cianek.
UWAGA: Współczynniki cz ciowe γM0 i γM1 stosowane w tej cz ci zdeiniowano w Zał cznikach krajowych do
norm od EN 1993-1 do EN 1993-6.
2.2 Modele szeroko ci efektywnej w analizie globalnej
(1)P W analizie globalnej nale y uwzgl dniać wpływ efektu szerokiego pasa i niestateczno ci cianek na
sztywno ć elementów i w złów.
(2) Efekt szerokiego pasa mo na uwzgl dniać za pomoc tzw. szeroko ci efektywnej. Dla uproszczenia
mo na przyj ć, e efekt ten jest równomierny na całej rozpi to ci elementu.
(3) Dla ka dej rozpi to ci elementu szeroko ć efektywn pasa (z ka dej strony rodnika) przyjmuje si
równ mniejszej z dwóch warto ci: pełnej szeroko ci pasa lub warto ci L/8, gdzie L – rozpi to ć lub podwójny
wysi g wspornika.
(4) Wpływ niestateczno ci cianek w analizie globalnej mo na uwzgl dniać za pomoc efektywnych cech
przekroju współpracuj cego elementów (cz ci) ciskanych, patrz 4.3.
(5) Wpływ niestateczno ci cianek na sztywno ć w analizie globalnej mo na pomijać, o ile pole przekroju
współpracuj cego jest wi ksze ni iloczyn parametru ρlim i pola przekroju brutto rozwa anego elementu.
UWAGA 1: Parametr ρlim mo e być okre lony w Zał czniku krajowym. Zaleca si warto ć ρlim = 0,5.
UWAGA 2: Okre lanie sztywno ci, gdy warunek (5) nie jest spełniony, patrz Zał cznik E.
2.3 Wpływ niestateczno ci cianek w elementach o stałym przekroju
(1) Modele szeroko ci współpracuj cej cianek, modele niestateczno ci cianek przy cinaniu i obci -
eniach poprzecznych, jak równie modele no no ci interakcyjnej z uwzgl dnieniem tych zjawisk, mo na
stosować, pod warunkiem e:
7
EN 1993-1-5:2006
– panele s prostok tne a pasy równoległe;
– rednica jakiegokolwiek nieu ebrowanego otworu lub wyci cia nie przekracza warto ci 0,05b, gdzie b
– szeroko ć panelu.
UWAGA: Reguły mo na stosować w odniesieniu do paneli nieprostok tnych (trapezowych), je li k t αlimit (patrz
Rysunek 2.1) nie przekracza 10 stopni. W przeciwnym razie do oblicze przyjmuje si wi ksz z szeroko ci
panelu: b1 lub b2.
b1 b2
Rysunek 2.1: Deinicja k ta α
(2) Napr enia w stanach granicznych u ytkowalno ci i zm czenia mo na obliczać na podstawie efek-
tywnego pola przekroju, o ile spełniony jest warunek okre lony w 3.1. W przypadku stanu granicznego no no-
ci, obliczaj c efektywne pole przekroju wg 3.3, przyjmuje si βult zamiast β.
2.4 Metoda napr e zredukowanych
(1) Je li napr enia w poszczególnych panelach nie przekraczaj warto ci okre lonych w Rozdziale 10,
to alternatywnie w stosunku do modelu szeroko ci współpracuj cej przy napr eniach normalnych, przedsta-
wionego w Rozdziałach od 4 do 7, mo na traktować przekrój poprzeczny elementu jako przekrój klasy 3.
UWAGA: Metoda napr e zredukowanych jest analogiczna do metody szeroko ci współpracuj cej w przypad-
ku pojedynczych cianek (patrz 2.3). Jednak e przy sprawdzaniu warto ci napr e wykluczona jest ich redys-
trybucja mi dzy poszczególnymi ciankami przekroju.
2.5 Elementy o zmiennym przekroju
(1) Elementy o zmiennym przekroju (jak np. ze skosami lub trapezowymi panelami) a tak e elementy
z regularnymi lub nieregularnymi du ymi otworami mo na analizować metod elementów sko czonych (MES).
UWAGA 1: Elementy o zmiennym przekroju – patrz Zał cznik B.
UWAGA 2: Obliczenia MES – patrz Zał cznik C.
2.6 Elementy o falistych rodnikach
(1) W przypadku elementów o falistych (sfałdowanych) rodnikach przyjmuje si , e zginanie przenosz

wył cznie pasy, natomiast rodniki przenosz cinanie i sił poprzeczn .
UWAGA: No no ć na wyboczenie pasów ciskanych oraz no no ć rodników na cinanie – patrz Zał cznik D.
8
EN 1993-1-5:2006
3 Efekt szerokiego pasa w obliczeniach elementów
(1) Efekt szerokiego pasa mo na pomijać w obliczeniach, je li spełniony jest warunek b0 < Le/50, gdzie
b0 – szeroko ć wystaj cej (wspornikowej) cz ci pasa lub połowa szeroko ci cz ci prz słowej (dwustronnie
podpartej), Le – odległo ć mi dzy punktami zerowych momentów zginaj cych, patrz 3.2.1(2).
(2) Je li powy szy warunek jest przekroczony, to przy sprawdzaniu stanów granicznych u ytkowalno ci
i zm czenia efekt szerokiego pasa uwzgl dnia si , stosuj c szeroko ć efektywn wg 3.2.1 oraz rozkład napr -
e wg 3.2.2. Sprawdzaj c stan graniczny no no ci mo na stosować efektywne pole przekroju wg 3.3.
(3) Napr enia dociskowe na styku rodnika z pasem wyznacza si wg 3.2.3.
3.2 Efekt szerokiego pasa w stanie spr ystym
3.2.1 Szeroko ć efektywna
(1) Szeroko ć efektywn szerokiego pasa beff w stanie spr ystym wyznacza si według wzoru
beff = β b0 (3.1)
gdzie β – współczynnik szeroko ci efektywnej według Tablicy 3.1.
Tak zdeiniowana szeroko ć mo e być miarodajna przy sprawdzaniu stanów granicznych u ytkowalno ci
i zm czenia.
(2) Długo ć efektywn Le mo na wyznaczać według Rysunku 3.1, o ile s siednie rozpi to ci nie ró ni
si bardziej ni o 50 % a wysi g wspornika nie przekracza połowy rozpi to ci prz sła s siedniego. W pozosta-
łych przypadkach warto ć Le przyjmuje si równ odległo ci mi dzy s siednimi punktami zerowych momen-
tów zginaj cych.
Rysunek 3.1: Długo ci i szeroko ci efektywne w belkach ci głych
9
EN 1993-1-5:2006
b eff beff
CL
b0 b0
1 2 4
1 - część wspornikowa pasa

1 – cz ć wspornikowa pasa
2 – cz ć prz słowa pasa
3 – grubo ć blachy t
4 – ebra o polu As = Asi ∑
Rysunek 3.2: Oznaczenia zwi zane z efektem szerokiego pasa
Tablica 3.1: Współczynniki szeroko ci efektywnej β

1.1.1.1 Tablica 3.1: Współczynniki szerokości e
κ Strefa zginania
Wartość
β
κ≤ 0,02 β= 1,0
1
β = β1 =
Strefa przęsłowa 2
1 + 6, 4 κ
0,02
κ≤< 0,70 1
β =β 2 =
Strefa podporowa ⎛ 1 ⎞ 2
1 + 6, 0 ⎜κ − ⎟
+ 1, 6 κ
⎝ 2500 κ ⎠
1
β = β1 =
Strefa przęsłowa
5, 9 κ
> 0,70
1
β = β2 =
Strefa podporowa
8, 6 κ
wszystkie
κ Podpora skrajna
β0= (0,55 +
κ)β
0,025
, lecz
1 β0</1
β
wszystkie
κ Wspornik β=
β2przy podporze i na końcu
Asℓ
κ=
α 0b0 /Le przy czym
α0 = 1 +
b0 t
Asℓ – sumaryczne pole
gdzie podłużnych
przekroju żeber
w zakresie
b0, pozostałe
szerokości
oznaczenia według
ku 3.1 iRysun
Rysunku 3.2.
10
EN 1993-1-5:2006
3.2.2 Rozkład napr e przy efekcie szerokiego pasa
(1) Rozkład napr e podłu nych w ciance stanowi cej szeroki pas przyjmuje si według Rysunku 3.3.
(1) Rozkład naprężeń podłużnych w ściance stanowiącej
beff =βb0 beff = β b0
σ1
σ1
σ (y)
σ (y)
σ2
y
y b1 = 5β b0
b0 b0
β > 0, 20 : β ≤0, 20 :
σ 2 = 1, 25 ( β − 0, 20 ) σ 1 σ 2 =0
4 4
σ ( y ) = σ 2 + (σ1 − σ 2 ) (1 − y / b0 ) σ ( y ) =σ 1 (1 −
y / b1 )
σ1 – wartość obliczona przy przyjęciu

beff szerokości e
Rysunek 3.3: Rozkład napr e w szerokim pasie
3.2.3 Obci enie tarczowe
(1) Napr enia w u ebrowanym lub nieu ebrowanym rodniku od lokalnego obci enia tarczowego Fz,Ed,
patrz Rysunek 3.4, wyznacza si według wzoru
FEd N2) (3.2)
σ z , Ed = (3.2)
beff ( tw + ast ,l )
2
⎛ z ⎞
beff =se
przy czym: 1 +
⎜ ⎟
⎝se n ⎠
0,878 ast ,1
n = 0, 636 1+
tw
se = s s + 2 t f
gdzie: ast,1 – pole przekroju brutto eber rozmyte na długo ci strefy docisku se; mo na je obliczać dziel c
pole przekroju eber przez ich rozstaw sst;
tw – grubo ć rodnika;
z – odległo ć od pasa.
UWAGA: Zale no ć (3.2) jest miarodajna, gdy sst/se ≤ 0,5; w przeciwnym razie pomija si udział eber.
Fz , Ed
Odsyłacz krajowy:
Odsyłacz krajowy: Bł
N2) Błąd
d w oryginale; powinno być w
σ z , Edoryginale;
= . powinno być
(
beff t w + ast ,l )
11
EN 1993-1-5:2006
se
ss
Fz,
Ed
1:1 tf
1
z
tw
sst
σz,Ed 2
3
beff
1 – ebro
2 – uproszczony rozkład napr e
3 – realny rozkład napr e
Rysunek 3.4: Napr enia w rodniku pod obci eniem skupionym
UWAGA: Powy szy rozkład napr e mo na równie przyjmować przy sprawdzaniu zm czenia.
3.3 Efekt szerokiego pasa w stanie granicznym no no ci
(1) Sprawdzaj c stan graniczny no no ci mo na przyjmować:
a) efekt szerokiego pasa w stanie spr ystym okre lony analogicznie jak w stanach granicznych u ytkowal-
no ci i zm czenia,
b) zło one efekty szerokiego pasa i niestateczno ci cianki,
c) efekt szerokiego pasa w stanie spr ysto-plastycznym uwzgl dniaj cy ograniczone odkształcenia pla-
styczne.
UWAGA 1: W Zał czniku krajowym mo e być wybrana jedna z powy szych metod. Je li w EN 1993-2 do
EN 1993-6 nie podano inaczej, to zaleca si stosować metod okre lon w UWADZE 3.
UWAGA 2: Zło one efekty niestateczno ci i szerokiego pasa mo na uwzgl dniać, przyjmuj c pole Aeff okre lone
wzorem
Aeff = Ac,eff βult (3.3)
gdzie: Ac,eff – pole przekroju współpracujacego pasa ciskanego przy niestateczno ci miejscowej (patrz 4.4 i 4.5);
βult – współczynnik szeroko ci efektywnej w stanie granicznym no no ci, który mo na wyznaczać jak
współczynnik β, według Tablicy 3.1, przyjmuj c zamiast α0 parametr α0*, jak ni ej:
Ac ,eff
αα0* = (3.4)
b0 t f
gdzie tf – grubo ć pasa.
12
EN 1993-1-5:2006
UWAGA 3: Efekt szerokiego pasa w stanie spr ysto-plastycznym mo na uwzgl dniać, przyjmuj c
Aeff = Ac,eff β k ≥ Ac,eff β (3.5)
gdzie β i k – według Tablicy 3.1.
Wyra enia podane w UWADZE 2 i UWADZE 3 mo na równie stosować w odniesieniu do pasa rozci ganego,
przyjmuj c zamiast Ac,eff pole przekroju pasa rozci ganego brutto.
4 Niestateczno ć cianek przy napr eniach normalnych w stanie granicznym

no no ci
(1) Podane w tym rozdziale reguły uwzgl dniania wpływu niestateczno ci cianek przy napr eniach
normalnych zachowuj miarodajno ć, je li spełnione s nast puj ce warunki:
a) Panele s prostok tne, a pasy równoległe lub prawie równoległe (patrz 2.3);
b) Ewentualne ebra stosuje si jako poprzeczne lub podłu ne;
c) Niewypełnione otwory i wyci cia s małe (patrz 2.3);
d) Elementy maj stały przekrój;
e) Nie zachodzi ryzyko wyboczenia pasa ciskanego w płaszczy nie rodnika.
UWAGA 1: Niestateczno ć pasa ciskanego w płaszczy nie rodnika – patrz Rozdział 8.
UWAGA 2: ebra i szczegóły blachownic nara onych na niestateczno ć miejscow – patrz Rozdział 9.
4.2 No no ć w warunkach napr e normalnych

(1) No no ć blachownic, w których wyst puj cianki ciskane o przekroju klasy 4, mo na wyznaczać,
przyjmuj c cechy geometryczne przekroju współpracuj cego (Aeff, Ieff, Weff), zarówno przy sprawdzaniu no -
no ci przekroju jak i stateczno ci elementu ze wzgl du na wyboczenie lub zwichrzenie wg EN 1993-1-1.
(2) Pola przekroju współpracuj cego zaleca si wyznaczać na podstawie liniowego rozkładu odkształce
przy zało eniu, e odkształcenie odpowiadaj ce granicy plastyczno ci wyst puje w ciance ciskanej w jej
płaszczy nie rodkowej.
4.3 Przekrój efektywny

(1) Przy obliczaniu napr e normalnych nale y brać pod uwag zło one efekty szerokiego pasa i niesta-
teczno ci cianki, przyjmuj c efektywne pola przekroju, okre lone w 3.3.
(2) Efektywne cechy przekroju elementu wyznacza si , przyjmuj c efektywne pola przekroju cianek ci-
skanych oraz efektywne pola cianek rozci ganych, gdy s nara one na efekt szerokiego pasa.
(3) Efektywne pole przekroju Aeff wyznacza si przy zało eniu, e przekrój jest równomiernie ciskany.
Ewentualne przesuni cie eN rodka ci ko ci przekroju współpracuj cego (efektywnego) w stosunku do rod-
ka ci ko ci przekroju brutto, patrz Rysunek 4.1, powoduje dodatkowy moment, który uwzgl dnia si przy
sprawdzaniu no no ci przekroju monosymetrycznego lub niesymetrycznego wg 4.6.
(4) Efektywny wska nik wytrzymało ci Weff wyznacza si przy zało eniu, e napr enia w przekroju po-
chodz wył cznie od zginania, patrz Rysunek 4.2. Przy dwukierunkowym zginaniu efektywne wska niki wy-
trzymało ci wyznacza si wzgl dem obu osi głównych.
UWAGA: Alternatywnie do 4.3(3) i (4) mo na wyznaczać iteracyjnie jeden przekrój efektywny pod jednoczesnym
działaniem siły NEd i momentu MEd. Ewentualne przesuni cie eN uwzgl dnia si analogicznie jak w 4.3(3).
13
EN 1993-1-5:2006
(5) Napr enia w pasie oblicza si przyjmuj c spr ysty wska nik wytrzymało ci odniesiony do płaszczy-
zny rodkowej pasa.
(6) Na pasy d wigarów hybrydowych mo na stosować materiał o granicy plastyczno ci fyf a do warto ci
φh×fyw, pod warunkiem e:
a) wzrost napr e w pasie jest zdeterminowany cz ciowym uplastycznieniem rodnika ograniczonym

do warto ci fyw;
b) efektywne pole rodnika wyznacza si na podstawie warto ci fyf (a nie fyw).
UWAGA: W Zał czniku krajowym mo e być podana warto ć φh. Zaleca si przyjmować φh = 2,0.
(7) Wzrost deformacji i napr e w stanach granicznych u ytkowalno ci i zm czenia mo e być pomini ty
w przypadku d wigarów hybrydowych spełniaj cych warunki 4.3(6), ł cznie z UWAG .
(8) W przypadku d wigarów hybrydowych spełniaj cych warunki 4.3 (6), graniczny zakres napr e
w wietle wymaga EN 1993-1-9 mo na przyj ć równy 1,5fyf.
3
G środek ciężkości prz
brutto G´ 2
1 e N G´ środek ciężkości prz
G G współpracującego
1 oś środkowa przekro
3 brutto
2 oś środkowa przekro
współpracującego
3 strefa nieefektywna
Przekrój brutto Przekrój współpracujący
Rysunek 4.1: Przekroje klasy 4 – siła ciskaj ca
1
G 2
G´
G środek ciężkości prze

1 brutto
2 G´ środek ciężkości prze
G
G´ współpracującego
1 oś środkowa przekroju
brutto
2 oś środkowa przekroju
współpracującego
Przekrój brutto 3 strefa nieefektywna
Przekrój współpracujący
Rysunek 4.2: Przekroje klasy 4 – moment zginaj cy
14
EN 1993-1-5:2006
4.4 cianki podłu nie nieu ebrowane
(1) Pole przekroju współpracuj cego płaskiego elementu ciskanego ustala si według Tablicy 4.1
w przypadku cianek prz słowych lub według Tablicy 4.2 w przypadku cianek wspornikowych. Pole przekroju
współpracuj cego strefy ciskanej cianki Ac jest okre lone wzorem
Ac,eff = ρ Ac (4.1)
gdzie ρ – współczynnik redukcyjny uwzgl dniaj cy niestateczno ć cianki.
(2) Współczynnik redukcyjny mo na przyjmować, jak nast puje:
– cianki prz słowe:

ścianki przęsłowe:
ρ = 1,0 dla
λ p ≤0, 673
λ p −0, 055 ( 3 +
ψ)
ρ= 2
≤1, 0 dla ( 3 +ψ ) ≥
λ p >0, 673, , gdzie 0 (4.2)
(4.2)
λp
– cianki wspornikowe:
ścianki
ścianki wspornikowe:
wspornikowe:
= 1,0 ρ = 1,0 dla ≤dla
λ p ≤0, 748
− ρ =λ p −0,188 ≤1, 0 dla

λ p > 0, 748 (4.3)
(4.3)
= ≤ 2 dla (4.3)
λp
fy b/t N3) N3)

gdzie:
gdzie:λ p gdzie:
= =
σ cr 28, 4 ε kσ
ψ – stosunek napr e brzegowych wyznaczonych zgodnie z 4.4(3) i 4.4(4);
b – miarodajna szeroko ć cianki (patrz EN 1993-1-1/Tablica 5.2) równa:
bw – dla rodników;
b – dla pasów b d cych ciankami prz słowymi (z wyj tkiem RHS);
b – 3 t – dla pasów RHS;
c – dla pasów b d cych ciankami wspornikowymi;
h – dla k towników równoramiennych;
h – dla k towników nierównoramiennych;
kσ – parametr niestateczno ci miejscowej uzale niony od stosunku napr e ψ. Dla długich paneli parametr
kσ okre lono w Tablicach 4.1 i 4.2;
t – grubo ć cianki;
cr – spr yste napr enia krytyczne przy niestateczno ci miejscowej cianki, patrz wzór (A.1) w Zał czni-
ku A.1(2) i Tablice 4.1 i 4.2;
235
ε=
fy ⎡ 2 ⎤
⎣N / mm ⎦
N3)
Odsyłacz krajowy: Parametr ten nazywany jest wzgl dn smukło ci płytow (patrz 4.5.2).
15
EN 1993-1-5:2006
(3) W przypadku pasów elementów dwuteowych i skrzynkowych stosunek ψ podany w Tablicach 4.1
i 4.2 wyznacza si na podstawie cech przekroju brutto, ewentualnie z uwzgl dnieniem efektu szerokiego pasa.
Wyznaczaj c stosunek napr e w rodniku, przyjmuje si pole przekroju rodnika brutto i efektywne pole
przekroju pasa ciskanego.
UWAGA: Gdy rozkład napr e zmienia si w kolejnych fazach budowy (jak np. w mostach o konstrukcji zespo-
lonej), to napr enia odpowiadaj ce poszczególnym fazom obci eniowym oblicza si najpierw na podstawie
przekroju zło onego z efektywnych pasów i rodnika brutto, a nast pnie napr enia te si sumuje. Uzyskany
w ten sposób wynikowy rozkład napr e determinuje efektywne pole rodnika, które stosuje si przy ponownych
obliczeniach i ostatecznej analizie napr e .
(4) Z wyj tkiem okoliczno ci opisanych w 4.4(5), zamiast lp mo na przyjmować zredukowan smukło ć
płytow , okre lon wzorem
smukłość płytową, określoną wzorem
σ com, Ed
λ p , red = λ p (4.4)
fy /γM0
gdzie σcom,Ed – maksymalne obliczeniowe napr enie ciskaj ce w ciance, od kombinacji oddziaływa ,
wyznaczone na podstawie cech przekroju współpracuj cego.
UWAGA 1: Podany sposób ma charakter iteracyjny; stosunek napr e ψ (patrz Tablice 4.1 i 4.2) w ka dym kro-
ku odpowiada napr eniom obliczonym na podstawie efektywnych cech przekroju z poprzedniego kroku.
UWAGA 2: Patrz tak e procedura alternatywna w Zał czniku E.
(5) Sprawdzaj c stateczno ć elementów o przekrojach klasy 4 wg EN 1993-1-1/ 6.3.1, 6.3.2 oraz 6.3.4,
stosuje si smukło ć płytow lp lub smukło ć płytow zredukowan lp,red, przy czym napr enia σcom,Ed wyzna-
cza si na podstawie analizy drugiego rz du z uwzgl dnieniem globalnych imperfekcji.
(6) W przypadku paneli krótkich o stosunku boków a/b < 1, gdy mo e wyst pić niestateczno ć typu pr -
towego, odpowiedni współczynnik redukcyjny ρc wyznacza si wg 4.5.4.
UWAGA: Niestateczno ć typu pr towego zachodzi w przypadku paneli mi dzy ebrami poprzecznymi, gdy
współczynnik ρc jest bardzo zbli ony do współczynnika wyboczenia χc dla elementów pr towych, patrz Rysu-
nek 4.3 a) i b). Ten typ wyboczenia mo e równie wyst pić w przypadku paneli o du ym stosunku a/b ≥ 1 z e-
brami podłu nymi, patrz Rysunek
podłużnymi, patrz4.3 c).
Rysunek 4.3 c).
b) panelu
a) niestateczność niestateczność panelu
bez podparcia nieużebrowanego o małym
podłużnego stosunkuαN4)boków
c) niestateczność panelu użebrowanego

podłużnie o dużymα stosunku boków
Rysunek 4.3: Formy niestateczno ci typu pr towego
N4)
Odsyłacz krajowy: α=a/b; a – rozstaw eber poprzecznych (długo ć panelu), b – szeroko ć panelu
16
EN 1993-1-5:2006
Tablica 4.1: cianki prz słowe ciskane
Rozkład napr e ( ciskanie – dodatnie) Szeroko ć współpracuj ca beff

Rozkład naprężeń (ściskanie Szerokość
- dodatnie) współpracując
ψ = 1:
σ1 σ2
beff = ρb
be1 be2
b be1 = 0,5 beff
be2 = 0,5 beff
1 > ψ ≥ 0:
σ1
σ2 beff = ρb
be1 be2
b be1 =
2
beff be2 = beff – be1
5 −ψ
bc bt ψ < 0:
σ1
beff = ρ bc = ρb / (1-ψ)
be1 be2 σ2
be1 = 0,4 beff
b
be2 = 0,6 beff
ψ = σ2/σ1 1 1>ψ>0 0 0 > ψ > -1 -1 -1 > ψ > -3
Parametr
niestateczno ci 4,0 8,2 / (1,05 + ψ) 7,81 7,81 – 6,29ψ + 9,78ψ2 23,9 5,98 (1 – ψ)2
miejscowej kσ
Tablica 4.2: cianki wspornikowe ciskane
Rozkład napr enaprężeń

Rozkład ( ciskanie – dodatnie) - Szeroko
(ściskanie Szerokość ć współpracuj współpracują
dodatnie) ca beff
b eff 1 > ψ ≥ 0:
σ1
σ2 beff = c
c
bt bc
ψ < 0:
σ1
beff = bc = c / (1-ψ)
σ2
b eff
ψ = σ2/σ1 1 0 -1 1 ≥ ψ ≥ -3
Parametr niestateczno
miejscowej cikmiejscowej k 0,43 0,57 0,85 0,57 – 0,21ψ + 0,07ψ2
σ
b eff
1 > ψ ≥ 0:
σ1
σ2 beff = c
c
b eff
ψ < 0:
σ1
beff = bc = c / (1-ψ)
σ2
bc bt
ψ = σ2/σ1 1 1>ψ>0 0 0 > ψ > -1 -1

Parametr niestateczno ci
0,43 0,578 / (ψ + 0,34) 1,70 1,7 – 5ψ + 17,1 ψ2 23,8
miejscowej k
17
EN 1993-1-5:2006
4.5 cianki podłu nie u ebrowane
4.5.1 Postanowienia ogólne
(1) W przypadku cianek ciskanych podłu nie u ebrowanych wyznacza si pola przekrojów współpracu-
j cych poszczególnych subpaneli (mi dzy ebrami) oraz pole przekroju współpracuj cego panelu (z ebrami)
odpowiadaj ce niestateczno ci całej u ebrowanej cianki.
(2) Pole przekroju współpracuj cego ka dego subpanelu wyznacza si zgodnie z 4.4 za pomoc współ-
czynnika redukcyjnego ρloc odpowiadaj cego niestateczno ci miejscowej rozpatrywanego subpanelu. Sta-
teczno ć całej u ebrowanej cianki sprawdza si , traktuj c panel z ebrami jako zast pcz płyt ortotropow
i stosuj c globalny współczynnik redukcyjny ρc.
(3) Pole przekroju współpracuj cego strefy ciskanej cianki u ebrowanej jest okre lone wzorem
Ac ,eff = ρc Ac ,eff ,loc + ∑ bedge,eff t (4.5)

(4.5)
gdzie Ac,eff,loc – sumaryczne pole przekroju współpracuj cego obejmuj ce wszystkie ebra (w streie ciskanej)
oraz subpanele całkowicie lub cz ciowo ciskane, z wyj tkiem współpracuj cych cz ci brzegowych podpar-
tych s siednimi ciankami bedge,eff, patrz Rysunek 4.4.
(4) Pole Ac,eff,loc wyznacza si według wzoru
Ac,eff ,loc = Asℓ,eff + ∑ ρloc bc ,loc t (4.6)

(4.6)
c
gdzie: ∑ – sumarycznie obejmuje wszystkie odcinki szeroko ci współpracuj cych w streie ciskanej
c z wyj tkiem odcinków brzegowych bedge,eff, patrz Rysunek 4.4;
As ,eff – sumaryczne pole przekroju współpracuj cego wszystkich eber znajdujacych si w streie
ciskanej, ustalone wg 4.4;
bc,loc – szeroko ć cz ci ciskanej subpanelu;
loc – współczynnik redukcyjny wg 4.4(2) dla subpanelu.
Rysunek 4.1: cianka u ebrowana równomiernie ciskana
UWAGA: W przypadku nierównomiernego ciskania patrz Rysunek A.1.
(5) Wyznaczaj c współczynnik redukcyjny c uwzgl dnia si wpływ niestateczno ci typu pr towego, która
jest bardziej restrykcyjna ni niestateczno ć typu płytowego.
(6) Współczynnik ρc ustala si wg 4.5.4(1) stosuj c interpolacj mi dzy warto ciami ρ i χc, odpowiadaj -
cymi płytowej i pr towej postaci niestateczno ci cianki, patrz 4.5.4.
18
EN 1993-1-5:2006
(7) Mo na przyj ć, e redukcja pola strefy ciskanej Ac,eff,loc za pomoc współczynnika ρc ma charakter
równomierny.
(8) Efekt szerokiego pasa (patrz 3.3) uwzgl dnia si przyjmuj c zamiast pola przekroju współpracuj cego
*
strefy ciskanej Ac,eff pole efektywne Ac ,eff .
(9) Jako efektywne pole strefy rozci ganej cianki u ebrowanej przyjmuje si pole przekroju brutto, ewen-
tualnie zredukowane ze wzgl du na efekt szerokiego pasa, patrz 3.3.
(10) Wska nik wytrzymało ci Weff wyznacza si dziel c moment bezwładno ci przekroju efektywnego
przez odległo ć mi dzy jego rodkiem ci ko ci a płaszczyzn rodkow pasa.
4.5.2 Niestateczno ć typu płytowego
(1) Wzgl dna smukło ć płytowa cianki lp jest okre lona wzorem
(1) Względna smukłość płytowa ścianki
β A, c f y
λp = (4.7)
σ cr , p
Ac,eff ,loc
przy czym: β A,c =
Ac
gdzie: Ac – pole przekroju brutto strefy ciskanej, z wyj tkiem połówkowych cz ci subpaneli brzego-
wych, patrz Rysunek 4.4 (ewentualnie zredukowane ze wzgl du na efekt szerokiego pasa,
patrz 3.3);
Ac,eff,loc – pole współpracuj cej cz ci przekroju jak wy ej, uwzgl dniaj ce efekty niestateczno ci po-
szczególnych subpaneli i/lub eber.
(2) Współczynnik redukcyjny dla zast pczej płyty ortotropowej wyznacza si wg 4.4(2), przyjmuj c smu-
kło ć lp obliczon wg (4.7).
UWAGA: Obliczanie napr e krytycznych σcr,p – patrz Zał cznik A.
4.5.3 Niestateczno ć typu pr towego
(1) Spr yste napr enie krytyczne przy niestateczno ci typu pr towego σcr,c cianek nieu ebrowanych
(patrz 4.4) lub u ebrowanych (patrz 4.5) ustala si przy zało eniu braku podparcia na bokach podłu nych
panelu.
(2)(2) W przypadku cianek nieu ebrowanych

W przypadku ścianek krytyczne σcr,c mo na obliczać według
napr enienieużebrowanych wzoru
naprężenie
2 2
π Et
σ cr ,c = (4.8)
(
12 1 −ν 2 a 2 )
(3) W przypadku cianek u ebrowanych napr enie krytyczne σcr,c wyznacza si na podstawie napr e-
nia krytycznego dla najbardziej ciskanego ebra skrajnego σcr,sl, które jest okre lone wzorem
naprężenia krytycznego dla najbardziej ściskanego żebra
π 2 E I sℓ,1
σ cr , sℓ = (4.9)
Asℓ,1 a 2
gdzie: I s ,1 – moment bezwładno ci przekroju pr ta zast pczego bruttoN5), zło onego z ebra i przyległych
cz ci cianki, wzgl dem osi równoległej do płaszczyzny panelu;
N5)
Odsyłacz krajowy: Wyznaczaj c przekrój brutto przyjmuje si połówkowe cz ci subpaneli po obu stronach ebra.
19
EN 1993-1-5:2006
As ,1 – pole przekroju pr ta zast pczego brutto, zło onego z ebra i przyległych cz ci cianki, patrz
Rysunek A.1.
UWAGA: Przy nierównomiernym rozkładzienaprężeń

Przy nierównomiernym napr e rozkładzie
wartowartość krytycznych σcr,c krytycznych
ć napr e naprężeń (na brzegu panelu)
b
uzyskujeuzyskuje
si według formuły
sięekstrapolacyjnej
według formuły
c
, gdzie σcr,c odnosi si do ciskanego brzegu pane-
σ cr ,c = σ cr ,sekstrapolacyjnej
ℓ , gdzie
bsℓ ,1
lu, oraz, bsl1 i bc s długo ciami strefy napr e ciskaj cych wykorzystywanymi do ekstrapolacji, patrz Rysu-
nek A.1
.
(4)(4) Wzgl Względna cianki lc jest okre płytowa
dna smukło ć płytowasmukłość lona wzorem ścianki
fy
λc = – w-przypadku cianek nieu ebrowanych
w przypadku (4.10)
ścianek nieużebrowanych
(4.10)
σ cr ,c
β A, c f y
λc = – w-przypadku cianek u ebrowanych
w przypadku (4.11)
ścianek użebrowanych (4.11)
σ cr ,c
Asℓ,1,eff
przy czym β A, c = ;
Asℓ,1
As ,1 – pole przekroju pr ta zast pczego brutto wg 4.5.3(3), jak we wzorze (4.9);
As ,1,eff – współpracuj ce pole przekroju pr ta zast pczego zło onego z ebra i przyległych cz ci
cianki, patrz Rysunek A.1.
(5) Współczynnik redukcyjny χc wyznacza si wg EN 1993-1-1/ 6.3.1.2. W przypadku cianek nieu e-

browanych przyjmuje si parametr α = 0,21, odpowiadaj cy krzywej wyboczenia ‘a’. W przypadku scianek
u scianek
ebrowanych przyjmuje si warto ć powi kszon przyjmuje
użebrowanych , okre lon wzorem się wartość powiększoną, o
0, 09
αe = α + (4.12)
i/e
I sℓ,1
przy czym: i=
Asℓ,1
e = max (e1, e2) – wi ksza z odległo ci płaszczyzny rodkowej cianki lub rodka ci ko ci ebra
wzgl dem osi rodkowej efektywnego przekroju pr ta zast pczego, patrz Rysunek A.1; w przypadku
eber dwustronnych rozpatruje si mimo rody eber po obu stronach cianki;
α = 0,34 (krzywa ‘b’) – w przypadku eber o przekroju zamkni tym;
= 0,49 (krzywa ‘c’) – w przypadku eber o przekroju otwartym.
4.5.4 Interakcja niestateczno ci typu płytowego i pr towego
(1) Ostateczn warto ć współczynnika ρc wyznacza si według nast puj cej formuły interpolacyjnej:
ρ c = (ρ − χ c ) ξ (2 − ξ ) + χ c (4.13)
(4.13)
σ cr , p
gdzie:
gdzie: ξ= 0 ≤ξ ≤1
− 1 lecz
σ cr ,c
σcr,p – spr yste napr enie krytyczne przy niestateczno ci typu płytowego, patrz Zał cznik A.1(2);
σcr,c – spr yste napr enie krytyczne przy niestateczno ci typu pr towego, odpowiednio wg 4.5.3(2)
lub (3);
20
EN 1993-1-5:2006
χc – współczynnik redukcyjny wyboczenia ze wzgl du na niestateczno ć typu pr towego;
ρ – współczynnik redukcyjny ze wzgl du na niestateczno ć typu płytowego, patrz 4.4(1).
4.6 Sprawdzanie no no ci
(1) Warunek no no ci elementu przy ciskaniu i jednokierunkowym zginaniu ma postać
N Ed M +N Ed eN
η1 = + Ed ≤1, 0 (4.14)
(4.14)
f y Aeff f y Weff
γM0 γM0
gdzie: Aeff – efektywne pole przekroju wg 4.3(3);
eN – ewentualne przesuniecie rodka ci ko ci przekroju, patrz 4.3(3);
MEd – obliczeniowy moment zginaj cy;
NEd – obliczeniowa siła podłu na;
Weff – efektywny wska nik wytrzymało ci, patrz 4.3(4);
γM0 – współczynnik cz ciowy, przyjmowany zgodnie z postanowieniami odpowiednich cz ci

EN 1993-2 do 6.
UWAGA: W przypadku elementów ciskanych i dwukierunkowo zginanych warunek no no ci (4.14) przyjmuje

postać:
postać:
N Ed M y , Ed +N Ed e y , N M z , Ed +N Ed ez , N
η1 = + + ≤1, 0 (4.15)
(4.15)
f y Aeff f y Wy ,eff f y Wz ,eff
γM0 γM0 γM0
My,Ed, Mz,Ed – obliczeniowe momenty zginaj ce odpowiednio wzgl dem osi y–y i z–z;
eyN, ezN – ewentualne przesuni cie rodka ci ko ci przekroju odpowiednio wzgl dem osi rodko-
wej y–y i z–z.
(2) Efekty oddziaływa MEd i NEd wyznacza si z uwzgl dnieniem ewentualnych globalnych efektów dru-
giego rz du.
(3) Sprawdzaj c no no ć ze wzgl du na niestateczno ć panelu (a x b), przyjmuje si siły przekrojowe

(wypadkowe napr e ) w odległo ci równej minimum (0,4a; 0,5b) od brzegu panelu, gdzie napr enia s
wi ksze. Dodatkowo nale y sprawdzić no no ć przekroju brutto przy brzegu panelu.
5 No no ć przy napr eniach stycznych
(1) Podane w tym rozdziale reguły wyznaczania no no ci ze wzgl du na niestateczno ć cianek przy ci-
naniu s miarodajne przy sprawdzaniu stanu granicznego no no ci, je li spełnione s nast puj ce warunki:
a) Panele s prostok tne a pasy równoległe lub prawie równoległe (patrz 2.3);
b) Ewentualne ebra stosuje si jako poprzeczne lub podłu ne;
c) Niewypełnione otwory i wyci cia s małe (patrz 2.3);
d) Elementy maj stały przekrój.
21
EN 1993-1-5:2006
72 31
(2) rodniki nieu ebrowane o smukło ci hw/t >> ε oraz
orazu ebrowane o smukło ci hw/t >
użebrowane > o kτ , gdzie
ε smukłości
η η
235
ε=
gdzie ,usztywnia
usztywniasi ebrami poprzecznymi
się żebrami na podporach oraz sprawdza si na niestateczno
poprzecznymi ć
na podporach
fy ⎡ 2 ⎤
⎣N / mm ⎦
przy cinaniu.
niestateczność przy ścinaniu.
UWAGA 1: Wysoko ć rodnika hw – według Rysunku 5.1; parametr k – wg 5.3(3).
UWAGA 2: W Zał czniku krajowym mo e być okre lona warto ć parametru η. Warto ci zalecane wynosz :
η = 1,20 – dla stali gatunków poni ej i ł cznie z S460 oraz η = 1,00 – dla stali gatunków powy ej S460.
5.2 No no ć obliczeniowa
(1) No no ć obliczeniowa przekroju przy cinaniu blachownicy z ebrami lub bez eber jest okre lona
wzorem:
wzorem:
η f yw hw t
Vb, Rd =Vbw, Rd +
Vbf , Rd ≤ (5.1)
(5.1)
3 γ M1
przy czym udział rodnika w no no ci obliczeniowej wynosi

χ w f yw hw t
Vbw, Rd = (5.2)
3 γ M1
Natomiast udział pasów Vbf,Rd – wg 5.4.
(2) ebra powinny spełniać wymagania podane w 9.3, a spoiny w 9.3.5.
bf e
tf
Ae
hw
t
a
Przekrój poprzeczny
– oznaczenia a) Brak żebra b) Żebro sztywne c) Żebro
Rysunek 5.1: Szczegóły podporowe d wigarów
5.3 Niestateczno ć rodników
(1) W przypadku rodników u ebrowanych co najmniej na podporach, współczynnik redukcyjny χw ze wzgl -

du na niestateczno ć przy cinaniu przyjmuje si według Tablicy 5.1 lub według krzywych na Rysunku 5.2.
Tablica 5.1: Współczynniki niestateczno ci przy cinaniu rodników χw

1.1.1.8 Tablica 5.1: Współczynniki niestateczności przy
Żebro podporowe
e sztywn
Żebro podporowe podatne
λ w < 0,83 / η η η
0,83 / η ≤λ w <
1, 08 0,83 / λ w 0,83 / λ w
λ w ≥ 1, 08 (
1, 37 / 0, 7 + λ w ) 0,83 / λ w
UWAGA: Patrz tak e EN 1993-1-1/ 6.2.6.
22
EN 1993-1-5:2006
(2) Rysunek 5.1 ilustruje ró ne szczegóły podporowe d wigarów:
a) Brak ebra, patrz 6.1(2), c);
b) ebro sztywne, patrz 9.3.1; stosowane równie na podporach po rednich d wigarów ci głych;
c) ebro podatne, patrz 9.3.2.
(3)(3) Wzgl Względna

dna smukło ć płytowa lw w Tablicy 5.1 i na
smukłość Rysunku 5.2 jest okre lona ogólnym wzorem
płytowa
f yw
λ w = 0, 76 (5.3)
τ cr
gdzie
gdzie
τ cr = kτ σ E (5.4)
UWAGA 1: Warto ci σE i kτ mo na obliczać według Zał cznika A.
UWAGA 2: Wzgl dn smukło ć płytow lw mo na wyznaczać według wzorów
a) gdy ebra poprzeczne wyst puj tylko na podporach:
hw
λw = (5.5)
86, 4 t ε
b) gdy oprócz eber na podporach wyst puj ebra po rednie – poprzeczne, podłu ne lub obu rodzajów:
hw
λw = (5.6)
37, 4 t ε kτ
gdzie k – minimalny parametr niestateczno ci panelu rodnika przy cinaniu.
UWAGA 3: Gdy oprócz sztywnych eber poprzecznych stosuje si tak e podatne ebra poprzeczne, to przyjmuje
si mniejsz z warto ci kτ uzyskanych dla dowolnego panelu mi dzy ebrami poprzecznymi (np. a2 × hw i a3 × hw)
oraz panelu mi dzy dwoma ebrami sztywnymi zawieraj cego ebro podatne (np. a4 × hw).
UWAGA 4: Je li panel ograniczony jest przez pasy i sztywne ebra poprzeczne, to jego obramowanie mo na
uwa ać za sztywne, a analiz niestateczno ci przeprowadza si dla paneli mi dzy dwoma s siednimi ebrami
poprzecznymi (np. a1 × hw, patrz Rysunek 5.3).
UWAGA 5: W przypadku podatnych eber poprzecznych minimaln warto ć kτ uzyskuje si rozpatruj c niesta-
teczno ć:
1. układu dwóch s siednich paneli z jednym ebrem podatnym,
2. układu trzech kolejnych paneli z dwoma ebrami podatnymi.
Procedur wyznaczania kτ podano w Zał czniku A.3.
(4) Obliczaj c kτ przyjmuje si zredukowan o 2/3 warto ć momentu bezwładno ci ebra podłu nego.
Uwzgl dniaj c tak redukcj mo na stosować formuły na kτ podane w A.3.
23
EN 1993-1-5:2006
1,3
1,2
3 1,1
0,9
0,8 1
0,7
χw
0,6
0,5
0,4
0,3
2
0,2
0,1
0
0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2 1,4 1,6 1,8 2 2,2 2,4 2,6 2,8 3
λw
1 ebro podporowe sztywne
2 ebro podporowe podatne
3 Zakres zalecanych warto ci η
Rysunek 5.2: Krzywe niestateczno ci przy cinaniu (χw )
(5) W przypadku rodników z ebrami podłu nymi smukło ć wzgl dn lw okre lon w (3) przyjmuje si
nienie
mniejsz ni
mniejszą niż
hwi
λw = (5.7)
37, 4 t ε kτ i
gdzie hwi i kτi odnosz si do subpanelu o najwi kszej smukło ci lw, spo ród wszystkich subpaneli w ramach
rozwa anego panelu rodnika.
UWAGA: Warto ć kτi mo na obliczać wg A.3, przyjmuj c jednocze nie kτst = 0.
(a) (b)
1 ebro poprzeczne sztywne
2 ebro podłu ne
3 ebro poprzeczne podatne
Rysunek 5.3: rodnik u ebrowany
24
EN 1993-1-5:2006
5.4 Udział pasów w no no ci obliczeniowej
(1) Je li pasy nie s w pełni wykorzystane do przeniesienia momentu zginaj cego (MEd < Mf,Rd), to ich
udział w no no ci obliczeniowej przy cinaniu mo na wyznaczać według wzoru
udział w nośności obliczeniowej przy ścinaniu można wyz
b f t 2f f yf ⎛ ⎛ M Ed ⎞⎞
2
Vbf , Rd = ⎜1 −⎜ ⎟⎟ (5.8)
(5.8)
c γ M1 ⎜ ⎜ ⎝M ⎟
f , Rd ⎠
⎟
⎝ ⎠
gdzie: bf i tf – wymiary pasa o mniejszej no no ci przy obci eniu sił podłu n ,
bf – efektywna szeroko ć pasa, ograniczona z ka dej strony rodnika do warto ci 15εtf,

M f ,k
M f , Rd = –-obliczeniowa
obliczeniowano no ć przy zginaniu
nośność przekroju zło onego wył
przy cznie z efektywnych
zginaniu cz ci
przekroju z
γM0 pasów,
pasów,
⎛ 1, 6 b f t 2f f yf ⎞
c =a ⎜0, 25 + 2 ⎟
⎜ t hw f yw ⎟
⎝ ⎠
(2) Gdy przekrój jest dodatkowo obci ony sił podłu n NEd, to no no ć obliczeniow Mf,Rd redukuje si
za pomoc nast puj cego współczynnika:
się za pomocą następującego współczynnika:
⎛ ⎞
⎜ ⎟
⎜ N Ed ⎟ (5.9)
⎜1 − ⎟
⎜ A f1 + A (
f2 f yf ⎟ )
⎜ ⎟
⎝ γ M0 ⎠
gdzie Af1 i Af2 – pola przekroju pasów (górnego i dolnego).
(1) Warunek no no ci przekroju przy cinaniu ma postać

V
η3 = Ed 1, 0
≤ (5.10)
Vb, Rd
gdzie VEd – obliczeniowa siła poprzeczna, ewentualnie skorygowanaN6) ze wzgl du na efekt skr cania.
6 No no ć przy obci eniu skupionym
(1) No no ć obliczeniow rodników w belkach walcowanych i d wigarach spawanych wyznacza si

wg 6.2 pod warunkiem, e pas ciskany jest odpowiednio st ony w kierunku bocznym.
(2) Rozró nia si nast puj ce przypadki (typy) obci enia:
a) obci enie przyło one do pasa przenoszone przez siły poprzeczne w rodniku, patrz Rysunek 6.1(a);
b) obci enie samozrównowa one – obustronne ciskanie rodnika, patrz Rysunek 6.1(b);
c) obci enie pasa przy nieu ebrowanym ko cu elementu wspornikowego, patrz Rysunek 6.1(c).
N6)
Odsyłacz krajowy: Czyli – ewentualnie – pomno ona przez odwrotno ć współczynnika redukcyjnego no no ci przekroju przy
cinaniu ze skr caniem – patrz PN-EN 1993-1-1:2006/6.2.7.
25
EN 1993-1-5:2006
(3) W przypadku d wigarów skrzynkowych z nachylonymi rodnikami sprawdza si no no ć zarówno pa-

sów, jak i rodników. Jako siły wewn trzne przyjmuje si składowe obci enia zewn trznego w płaszczyznach
rodnika i pasa.
(4) Sprawdzenie no no ci w warunkach interakcji obci enia skupionego, momentu zginaj cego i siły
podłu nej przeprowadza si wg 7.2.
Typ (a) Typ (b) Typ (c)
FS FS FS
ss ss c ss
V1 , S V2 , S hw VS
a
2 2
⎛h ⎞ ⎛h ⎞ ⎛s +c ⎞
k F =6 +
2⎜ w ⎟ k F =3,5 +
2⎜ w ⎟ k F =2 +
6⎜s ⎟ 6≤
⎝a ⎠ ⎝a ⎠ ⎝ hw ⎠
Rysunek 6.1: Parametry niestateczno ci dla ró nych typów obci enia
6.2 No no ć obliczeniowa
(1) Obliczeniowa no no ć rodnika z ebrami lub bez eber, ze wzgl du na niestateczno ć pod sił sku-
pion jest okre lona wzorem
skupioną jest określona wzorem
f yw Leff tw
FRd = (6.1)
γ M1
gdzie: tw – grubo ć rodnika;
fyw – granica plastyczno ci rodnika;
Leff – efektywny wymiar rodnika przy obci eniu skupionym.
Leff = χ F ℓ y (6.2)
gdzie: ℓ y – efektywna szeroko ć strefy obci enia wg 6.5, odpowiadaj ca długo ci strefy docisku ss wg 6.3;
χF – współczynnik redukcyjny ze wzgl du na niestateczno ć pod sił skupion wg 6.4(1).
6.3 Długo ć strefy docisku
(1) Długo ć strefy docisku ss na styku z pasem wyznacza si przy zało eniu, e rozproszenie obci enia
jest ograniczone spadkiem 1:1, patrz Rysunek 6.2, i nie przekracza wysoko ci rodnika hw.
(2) W przypadku kilku obci e skupionych sprawdza si oddziaływania ka dego z nich z osobna oraz
oddziaływanie grupowe, przyjmuj c całkowit długo ć strefy docisku ss równ osiowej odległo ci mi dzy siła-
mi skupionymi.
26
EN 1993-1-5:2006
(3)
Rysunek 6.2: Długo ć strefy docisku
(3) Przy kontakcie punktowym, patrz Rysunek 6.2, przyjmuje si ss = 0.
6.4 Współczynnik redukcyjny χF
(1) Współczynnik redukcyjny χF jest okre lony wzorem

0,5
χF = 1, 0
≤ (6.3)
λF
ℓ y tw f yw
gdzie
gdzieλF = (6.4)
Fcr
tw3
przy czym czym
przy Fcr = 0,9 k F E (6.5)
hw
(2) Parametr niestateczno ci kF dla rodników bez eber podłu nych wyznacza si według formuł poda-
nych na Rysunku 6.1.
UWAGA: W przypadku rodników z ebrami podłu nymi odpowiednie informacje mog być podane w Zał czniku
krajowym. Zalecane reguły s nast puj ce:
Parametr kF dla rodników jw. jest okre lony wzorem

Parametr dla środników jw. jest określony wzorem
2
 hw   b1 
kF = 6 + 2   + 5, 44 a − 0, 21 γ s (6.6)
(6.6)
 a  
gdzie:
gdzie: b1 –-wysoko ć obci onegoobciążonego
wysokość subpanelu,
anelu, przyjmowana wsubp
wietle mi dzy pasem
przyjmowana w aświe
ebrem;
3
I sℓ,1 a   b1 
γ s =10, 9 13   210
+ 0, 3 (6.7)
(6.7)
a 
3
≤ −
hw t w  hw  
gdzie I s ,1 – moment bezwładno ci przekroju najbli szego ebra wzgl dem pasa, wraz z przyległymi efektyw-
nymi cz ciami rodnika według Rysunku 9.1.
b b
Formuła
Formuła (6.6) zachowuje
(6.6) miarodajno
zachowuje ≤ 0, 3 i 1 ≤ 0, 3 oraz
ć dla 0, 05 ≤ 1miarodajność oraz obcidla
enia typu a) według Rysun-
obciążenia typu a) w
a hw
ku 6.1.
(3) Parametr ℓ y wyznacza si wg 6.5.
6.5 Efektywna szeroko ć strefy obci enia
(1) Współczynniki m1 i m2 wyst puj ce w formule na y oblicza si według wzorów

(1) Współczynniki
f yf b f
m1 = (6.8)
f ywtw
27
EN 1993-1-5:2006
2
⎛h ⎞
m2 =0, 02 ⎜ w ⎟ dla λ F >0,5
⎜t f ⎟
⎝ ⎠ (6.9)
m2 =0 dla λ F ≤0,5
W przypadku d wigarów skrzynkowych efektywna szeroko ć pasa z ka dej strony rodnika bf w (6.8) jest
ograniczona do warto ci15εtf.
(2) W przypadku obci e typu a) i b) według Rysunku 6.1, efektywn szeroko ć y wyznacza si według
wzoru:
(
ℓ y = ss + 2 t f 1 + m1 + m2 , lecz
ℓy ≤ a ) (6.10)
(6.10)
(3) W przypadku obci enia typu c) według Rysunku 6.1, przyjmuje si najmniejsz z warto ci y uzyska-
nych według wzorów (6.11), (6.12) i (6.13).
2
m1 ⎛ℓ e ⎞
ℓ y =ℓ e +
tf ⎜+ ⎟ m2+ (6.11)
(6.11)
2 ⎜t f ⎟
⎝ ⎠
ℓ y = ℓ e + t f m1 + m2 (6.12)
k E t2
ℓe = F w ≤ ss c+ (6.13)
2 f yw hw
(1) Warunek no no ci rodnika przy obci eniu poprzeczn sił skupion ma postać
(1) Warunek nośności środnika przy obciążeniu poprzeczn
FEd
η2 = ≤1, 0
f yw Leff tw (6.14)
γ M1
gdzie: FEd – obliczeniowa siła skupiona;
Leff – efektywny wymiar rodnika przy obci eniu skupionym, patrz 6.2(2)N7);
tw – grubo ć rodnika.
7 Interakcyjne warunki no no ci
7.1 Interakcja
przekrojusiły poprzecznej, momentu zginaj
przy zginaniu cego i siły podłu
i ścinaniu nej
środnika w dźwigarach
⎛ ⎞ przekroju przy zginaniu i śc
(1) Je li η13 +
(jak
⎜
−ej) ≤ 0,5,
⎜ ni ⎟ to−redukcja
⎟
≤ no no ci≥przekroju ze wzgl du na cinanie przy obci eniu (7.1)
⎛ ⎞
momentem zginajacym ⎝ ⎠
i sił podłu n nie jest wymagana. Je li natomiast η13 +
> ⎜0,5,−to warunek
⎟ no no≤
− ci ≥
⎜ ⎟
przekroju przy
przekroju
przekroju zginaniu i
przy cinaniu
przy rodnika w
zginaniu
zginaniu d wigarach dwuteowych
i ścinaniu
i ścinaniu lub skrzynkowych
środnika
środnika ⎝ ma postać
ww ⎠ dźwigarach
dźwigarach dwd
⎛ ⎛M f , Rd ⎞ ⎞ 2 M f , Rd
η1 +⎜1+⎜− − ( )
⎟2η⎟3 −1 − ≤
1, 0≤ lecz η1 ≥
≥ (7.1) (7.1)
(7.1)
⎜ ⎜M pl , Rd ⎟ ⎟ M pl , Rd
⎝ ⎝ ⎠ ⎠
N7)
Odsyłacz krajowy: Bł d w oryginale; powinno być 6.2(1).
28
EN 1993-1-5:2006
gdzie: Mf,Rd – jak we wzorze (5.8);
Mpl,Rd – obliczeniowa no no ć plastyczna przy zginaniu przekroju zło onego z efektywnych cz ci

pasów
pasów oraz w pełni
oraz efektywnego
w pełnirodnika, niezale nie od jego klasy środnika,
efektywnego przekroju. niezale
M Ed
η1 =
M pl , Rd
VEd N8)
η3 =
Vbw, Rd
Dodatkowo powinny być spełnione wymagania podane w 4.6 i 5.5.
Efekty oddziaływa wyznacza si z uwzgl dnieniem ewentualnych globalnych efektów drugiego rz du.
(2) Warunek podany w (1) odnosi si do wszystkich przekrojów z wyj tkiem tych, które znajduj si
w odległo ci mniejszej ni hw/2 od podpory z ebrami pionowymi.
(3) No no ć plastyczn przy zginaniu Mf,Rd mo na przyjmować jako iloczyn granicy plastyczno ci, efek-
tywnego pola przekroju pasa, daj cego mniejsz warto ć Affy/γM0, oraz odległo ci mi dzy rodkami ci ko ci
pasów.
(4) Ewentualn redukcj no no ci Mf,Rd i Mpl,Rd ze wzgl du na obecno ć siły podłu nej NEd uwzgl dnia si
odpowiednio wg 5.4(2) i EN 1993-1-1/6.2.9. Je li wskutek siły podłu nej rodnik jest całkowicie ciskany, to
ma zastosowanie 7.1(5).
(5) No no ć przekroju pasa z uwzgl

przekroju dnieniem
przy cinania w d wigarach
zginaniu skrzynkowych
i ścinaniu sprawdza si wgw dźw
środnika
7.1(1), przyjmuj c Mf,Rd = 0, napr ⎞ ce w pasie τEd równe warto ci redniej, jednak τEd >0,5 τmax
⎛ enia cinaj
oraz 1 wg 4.6(1) zamiast η1. + Ponadto
⎜ − sprawdza
⎟ si stateczno
− ≤ ć subpaneli
≥ zgodnie z 5.3, przyjmuj c rednie
⎜ ⎟
(w ramach subpanelu) napr enia cinaj ce oraz współczynnik redukcyjny χw wyznaczony przy zało eniu, e
⎝ ⎠
ebra podłu ne s sztywne.
7.2 Interakcja obci enia skupionego, momentu zginaj cego i siły podłu nej
(1) Je li oprócz momentu zginaj cego i siły podłu nej do pasa ciskanego d wigara przyło one jest ob-
ci enie skupione, to no no ć sprawdza si wg 4.6 i 6.6, a ponadto powinien spełniony być warunek
η2 +0,8 η1 ≤
1, 4 (7.2)
(2) Je li obci enie skupione jest przyło one do pasa rozci ganego, to sprawdzenie no no ci przeprowa-
dza si według Rozdziału 6. Dodatkowo powinien spełniony być warunek okre lony w EN 1993-1-1/6.2.1(5).
8 Stateczno ć pasa przy smukłym rodniku
(1) Aby zapobiec wyboczeniu pasa ciskanego w płaszczy nie rodnika, powinien być spełniony nast -
puj cy warunek smukło ci:
następujący warunek smukłości:
hw E Aw (8.1)
≤k
tw f yf A fc
gdzie: Aw – pole przekroju rodnika;
Afc – efektywne pole przekroju pasa;
N8)
Odsyłacz krajowy: Vbw,Rd – wg (5.2).
29
EN 1993-1-5:2006
hw – wysoko ć rodnika;
tw – grubo ć rodnika.
Warto ć parametru k przyjmuje si , jak nast puje:
– gdy uwzgl dnia si obrót plastyczny: k = 0,3
– gdy przyjmuje si no no ć plastyczn przy zginaniu: k = 0,4
– gdy przyjmuje si no no ć spr yst przy zginaniu: k = 0,55
(2) W przypadku d wigara zakrzywionego z pasem ciskanym po stronie wkl słej powinien spełniony być
nast puj cy warunek smukło ci:
być następujący warunek smukłości:
E Aw
k
hw f yf A fc
≤ (8.2)
tw hw E
1+
3 r f yf
gdzie r – promie zakrzywienia pasa ciskanego.
UWAGA: W Zał czniku krajowym mog być podane dodatkowe informacje dotycz ce stateczno ci pasów przy
smukłych rodnikach.
9 ebra i ich wymiarowanie
(1) Podane w tym rozdziale reguły wymiarowania eber w blachownicach stanowi uzupełnienie reguł
obliczeniowych zawartych w Rozdziałach od 4 do 7.
UWAGA: W Zał czniku krajowym mog być podane dodatkowe wymagania dotycz ce specjalnych zastosowa .
(2) Sprawdzaj c no no ć (stateczno ć) eber, jako efektywne pole przekroju przyjmuje si pole przekroju
ebra brutto wraz z efektywnymi odcinkami cianki, których długo ć z ka dej strony ebra jest ograniczona do
warto ci 15εt i nie przekracza połowy odległo ci od ebra s siedniego, patrz Rysunek 9.1.
(3) Sił podłu n w ebrze poprzecznym przyjmuje si równ sumie siły poprzecznej (patrz 9.3.3(3))
i ewentualnych obci e zewn trznych.
ewentualnych obciążeń zewnętrznych.
15 ε t 15 ε t 15 ε t 15 ε t
As As
Rysunek 9.1: Efektywne pole przekroju żebr

Rysunek 9.1: Efektywne pole przekroju ebra
30
EN 1993-1-5:2006
9.2 Napr enia normalne
9.2.1 Wymagania dotycz ce eber poprzecznych
(1) Aby po rednie ebra poprzeczne mogły skutecznie spełniać funkcj sztywnego podparcia dla cianek
z ebrami lub bez eber podłu nych, powinny być spełnione poni sze warunki.
(2) ebro traktuje si jako element swobodnie podparty i obci ony poprzecznie wskutek wst pnej sinu-
soidalnej imperfekcji o strzałce w0 = s/300, przy czym s = min (a1, a2, b), patrz Rysunek 9.2, gdzie: a1, a2 – wy-
miary podłu ne s siednich paneli, b – osiowy rozstaw pasów lub rozpi to ć ebra poprzecznego. Ponadto
uwzgl dnia si wpływ mimo rodów.
1
w0
a1 a2 b
1 ebra poprzeczne
Rysunek 9.2: ebra poprzeczne (koniguracja obliczeniowa)
(3) Przy zało eniu, e ebra s siednie s sztywne i proste, rozpatrywane ebro poprzeczne powinno
być zdolne do przeniesienia sił od imperfekcji, tj. sił wynikaj cych ze wzajemnego odchylenia s siednich
paneli ciskanych, a tak e ewentualnych obci e zewn trznych oraz siły podłu nej okre lonej w UWADZE
do 9.3.3(3). Przyjmuje si , e swobodne podparcie dla paneli ciskanych i ewentualnych eber podłu nych
stanowi ebra poprzeczne.
(4) Stosuj c analiz spr yst drugiego rz du nale y wykazać, e spełnione s nast puj ce kryteria sta-
nu granicznego no no ci:
– maksymalne napr enie w ebrze nie przekracza warto ci fy/γM1;
– ugi cie ebra nie przekracza warto ci b/300.
(5) Przy braku siły podłu nej w ebrze mo na przyj ć, e oba powy sze kryteria s spełnione, je li mo-
ment
momentci bezwładności
bezwładno ebra Ist jest nie mniejszy
jest nieni żebra
mniejszy niż
4
σ ⎛b ⎞ ⎛ 300 ⎞
I st = m +w0
⎜ ⎟ 1⎜ u⎟ (9.1)
(9.1)
E ⎝ ⎠ ⎝
π b ⎠
σ cr ,c N Ed ⎛1 1 ⎞
gdzie:
gdzie: σm = ⎜ + ⎟
σ cr , p b ⎝a1 a2 ⎠
π 2 E emax
u= 1, 0
≥
f y 300 b
γ M1
emax – maksymalna odległo ć skrajnego włókna ebra od jego rodka ci ko ci;
NEd – maksymalna siła podłu na w s siednich panelach, jednak nie mniejsza ni iloczyn napr e-
nia maksymalnego i połowy pola przekroju współpracuj cego strefy ciskanej panelu ł cznie
z ebramiN9) ;
σcr,c , σcr,p – wg 4.5.3 i Zał cznika A.

UWAGA: W przypadku oddziaływa elementów płytowych obci onych w swojej płaszczy nie – patrz EN 1993-2
i EN 1993-1-7.
N9)
Odsyłacz krajowy: Chodzi o ewentualne ebra podłu ne.
31
EN 1993-1-5:2006
(6) Jeśli żebro

(6) Je li ebro ma przenosić sił podłu n , to powinna być ona powi kszona o warto ć Δ σ mb / π 2
N st = 2
uwzgl dniaj c siły od imperfekcji . Tego przyrostu nie uwzgl dnia si przy sprawdzaniu ebra
N10)
żebrawedług kry-
według kr
teriów podanych w (4), gdy w przekroju oblicza si napr enia równomierne od siły podłu nej.
(7) W celu sprawdzenia kryteriów podanych w (4), mo na post pować w sposób uproszczony, stosuj c
analiz spr yst pierwszego rz du, a przy tym uwzgl dniaj c dodatkowe, równomiernie rozło one na długo -
ci b, zast pcze obci enie poprzeczne obliczone według wzoru
długości b,zastępcze obciążenie poprzeczne obliczone według wz
π
q = σ m ( w0 + wel ) (9.2)
4
gdzie: σm – jak we wzorze (9.1);
w0 – według Rysunku 9.2;
wel – ugi cie spr yste uzyskane na drodze iteracyjnej lub przyj te jako równe warto ci granicznej
b/300.
(8) Je li nie stosuje si zaawansowanych metod analizy, to stateczno ć eber o przekroju otwartym, ze
wzgl du na wyboczenie skr tne, uzyskuje si spełniaj c warunek
względu na wyboczenie skrętne, uzyskuje się spełniając war
IT fy
≥ 5,3 (9.3)
Ip E
gdzie: Ip – biegunowy moment bezwładno ci przekroju ebra wzgledem punktu styczno ci ze ciank ;
IT – moment bezwładno ci przekroju ebra przy skr caniu swobodnym (St. Venanta).
(9) Gdy uwzgl dnia si sztywno ć deplanacyjn , to ebra powinny spełniać warunek okre lony w (8) lub
poni szy warunek
σcr ≥ θ fy (9.4)
gdzie: σcr – spr yste napr enie krytyczne przy wyboczeniu skr tnym ebra, wyznaczone z pomini ciem
przeciwskr tnej sztywno ci cianki;
θ – parametr graniczny gwarantuj cy pełn efektywno ć przekroju ebra.
UWAGA: Parametr θ mo e być okre lony w Zał czniku krajowym. Zaleca si przyjmować θ = 6.
9.2.2 Wymagania dotycz ce eber podłu nych
(1) Warunki stateczno ci zwi zane z wyboczeniem skr tnym, podane w 9.2.1(8) i (9) odnosz si tak e
do eber podłu nych.
(2) Nieci głe ebra podłu ne, które nie przechodz przez wyci cia w ebrach poprzecznych lub nie s
z nimi poł czone z ka dej strony:
– stosuje si wył cznie w rodnikach (nie s akceptowalne w pasach);
– pomija si w analizie globalnej;
– pomija si w obliczeniach napr e ;
– uwzgl dnia si w obliczeniach szeroko ci współpracuj cej subpaneli;
– uwzgl dnia si w obliczeniach spr ystych napr e krytycznych.
(3) Sprawdzenie no no ci eber przeprowadza si wg 4.5.3 i 4.6.
N10)
Odsyłacz krajowy: Patrz 9.2.1(3).
32
EN 1993-1-5:2006
9.2.3 Styki spawane blach
(1) Styki spawane blach o ró nej grubo ci projektuje si w pobli u eber poprzecznych, patrz Rysu-
nek 9.3. Wpływ mimo rodu jest pomijalny, chyba e odległo ć styku od ebra przekracza mniejsz z warto -
ci b0/2 lub 200 mm, gdzie b0 – rozstaw eber podłu nych (szeroko ć subpanelu).
/2 lub 200 mm, – rozstaw
gdzie bżeber podłużnych (szerokość sub
1
b
<min (_0 lub 200 mm)
2
2
1 Żebro poprzeczne
1 ebro poprzeczne
2 Styk poprzeczny
Rysunek 9.3: Styk spawany blach
9.2.4 Wyci cia w ebrach
(1) Wymiary wyci ć w ebrach podłu nych pokazano na Rysunku 9.4.
hs
< hs
4
< 40 mm tmin
ℓ
Rysunek 9.4: Wyci cia w ebrach podłu nych
(2) Długo ć wyci cia powinna spełniać warunki:
≤ 6 tmin -– w
w przypadku eber ciskanych
przypadku z płaskownika
żeber ściskanych z płaskownika
≤ 8 tmin -– w
w przypadku innych eber innych
przypadku ciskanych żeber ściskanych
≤ 15 tmin -– w
w przypadku
przypadku eber nie narażeber
onych na ciskanie
nie narażonych na ściskanie
gdzie– grubość cieńszej z łączonych blach.
gdzie tmin – grubo ć cie szej z ł czonych blach.
(3) (3)
Podane Podane w w (2)(2)
wartowartości
ci graniczne dlagraniczne
eber ciskanych mo na zwi kszyć za pomoc współczynni-
ka σ x, Rd , przy zachowaniu warunków: σx,Ed ≤ σx,Rd oraz ≤ 15tmin, gdzie σx,ed – napr enie ciskaj ce
współczynnika
σ x, Ed
w miejscu wyci cia.
(4) Wymiary wyci ć w ebrach poprzecznych pokazano na Rysunku 9.5.
33
EN 1993-1-5:2006
< 0,6hs
hs
e
Rysunek 9.5: Wycięcia w żebrach poprzeczn

Rysunek 9.5: Wyci cia w ebrach poprzecznych
(5) Nieosłabiony rodnik ebra w pobli u wyci cia powinien być zdolny do przeniesienia siły poprzecznej VEd,
okre lonej wzorem
poprzecznej , określonej wzorem
I net f yk π (9.5)
VEd =
e γ M 0 bG
gdzie: Inet – moment bezwładno ci przekroju ebra nettoN11);
e – odległo ć pasa ebra od osi rodkowej przekroju nettoN11), patrz Rysunek 9.5;
bG – długo ć ebra poprzecznego mi dzy pasami d wigara.
9.3 cinanie
9.3.1 ebro skrajne sztywne
(1) Sztywne ebro skrajne (patrz Rysunek 5.1) przenosz ce docisk reakcji podporowej (patrz 9.4), wy-
miaruje si jak belk krótk obci on podłu nymi napr eniami membranowymi działaj cymi w płaszczy nie
rodnika.
UWAGA: Wpływ efektu mimo rodu od ruchu ło ysk, patrz EN 1993-2.
(2) Sztywne ebro skrajne składa si z dwóch dwustronnych eber poprzecznych stanowi cych pasy
belki krótkiej o długo ci hw, patrz Rysunek 5.1(b). Odcinek rodnika d wigara mi dzy tymi ebrami-pasami
stanowi rodnik dwuteowej belki krótkiej. Alternatywnie funkcj sztywnego ebra skrajnego mo e pełnić dwu-
teownik walcowany przyspawany do rodnika d wigara, jak pokazano na Rysunku 9.6.
1 wbudowany kształtownik
Rysunek 9.6: ebro skrajne z dwuteownika walcowanego
N11)
Odsyłacz krajowy: Patrz tak e Rysunek 9.1.
34
EN 1993-1-5:2006
(3) Ka de dwustronne ebro z płaskowników powinno mieć pole przekroju nie mniejsze ni 4hwt / e ,
2
gdzie e – osiowy rozstaw eber-pasów, przy czym e > 0,1 hw , patrz Rysunek 5.1(b). Gdy ebro skrajne projek-
tuje si z kształtownika walcowanego, to wska nik wytrzymało ci jego przekroju przy zginaniu w płaszczy nie
rodnika nie powinien być mniejszy ni 4hwt .
2
(4) Alternatywnie na ko cu d wigara mo na zastosować dwustronne ebro pojedyncze oraz s siednie

ebro pionowe, tak by subpanel przypodporowy był zdolny do przeniesienia maksymalnego cinania przy po-
datnym ebrze podporowym.
9.3.2 ebra podporowe podatne
(1) Jako ebra podporowe podatne mo na stosować pojedyncze ebra dwustronne, jak pokazano na
Rysunku 5.1(c). ebro takie wymiaruje si na docisk reakcji podporowej (patrz 9.4).
9.3.3 ebra poprzeczne po rednie
(1) ebra poprzeczne, które pełni funkcj sztywnego podparcia dla subpaneli rodnika, wymiaruje si ze
wzgl du na no no ć i sztywno ć.
(2) W przypadku podatnych eber po rednich ich sztywno ć uwzgl dnia si przy obliczaniu parametru
niestateczno ci kτ wg 5.3(5).
(3) W przypadku sztywnych eber po rednich moment bezwładno ci Ist ich przekroju efektywnego powi-
nien spełniać warunki:
1,5 hw3 t 3 / a 2
gdy a / hw < 2 : I st ≥
(9.6)
(9.6)
0, 75 hw t 3
gdy a / hw ≥ 2 : I st ≥
UWAGA: Wymiarując
Wymiaruj c sztywne ebra poprzeczne zgodnie
sztywne żebra z 9.2.1(3) mo na przyjmować sił
poprzeczne podłu n równ
zgodnie z 9.2.
 1 
warto ci  VEd −
wartości
 2
f yw hw t / ( )
3 γ M 1 . Przy zmiennej sile poprzecznej sprawdzenie przeprowadza si w prze-

 λw 
przekroju odległym
kroju odległym o 0,5h od panelu
od brzegu brzegu
oo najwi
0,5kszej
panelu o najwi
sile poprzecznej.
w
9.3.4 ebra podłu ne
(1) ebra podłu ne, które uwzgl dnia si w analizie napr e , powinny wykazywać odpowiedni no no ć
przekroju.
9.3.5 Zł cza spawane
(1) Je li siła poprzeczna VEd nienie przekracza

przekracza warto ci χ w f yw hwwartości ( )
t / 3 γ M 1 , to spoiny ł cz ce rodnik
z pasem wymiaruje si na nominalny strumie cinania N12)
oo
warto
o ci VEd / hw ..
wartości
wartości .Przy
Przy
Przywi kszej sile poprzecz- sile
większej
większej sile
nej VEd spoiny
spoinywymiaruje si na strumie cinania
wymiaruje sięo na
warto strumień
ci η f ywt / 3 γ M 1 N13)
ścinania
. (
o wartości )
(2) W pozostałych przypadkach spoiny kształtownika spawanego wymiaruje si na siły podłu ne i po-
przeczne, uwzgl dniaj c metod analizy (spr ysta/plastyczna) oraz efekty drugiego rz du.
9.4 Obci enia skupione
(1) Je li no no ć obliczeniowa rodnika jest niewystarczaj ca, to stosuje si ebra poprzeczne.
N12)
Odsyłacz krajowy: Chodzi o sił styczn na jednostk długo ci.
N13)
Odsyłacz krajowy: η = VEd / Vbw,Rd.
35
EN 1993-1-5:2006
(2) No no ć ebra poprzecznego na wyboczenie z płaszczyzny rodnika, przy obci eniu skupionym
i sile poprzecznej (patrz 9.3.3(3)), wyznacza si wg EN 1993-1-1/ 6.3.3 lub 6.3.4, przyjmuj c krzyw wybocze-
nia ‘c’. Je li oba ko ce ebra (pasy) s sztywno st one w kierunku bocznym, to mo na przyjmować długo ć
wyboczeniow = 0,75hw. W przeciwnym razie stosuje si wi ksz warto ć . W przypadku wyci ć przy ko -
cach eber dodatkowo sprawdza si no no ć przekrojów osłabionych.
(3) W przypadku eber jednostronnych lub asymetrycznych uwzgl dnia si wpływ mimo rodu, zgodnie
z EN 1993-1-1/ 6.3.3 lub 6.3.4. ebra wykorzystywane do usztywnienia pasa ciskanego powinny spełniać
odpowiednie kryteria sztywno ci i no no ci ze wzgl du na zwichrzenie.
36
EN 1993-1-5:2006
10 Metoda napr e zredukowanych
(1) Metoda napr e zredukowanych słu y wyznaczaniu (sprawdzaniu) stanów granicznych napr e
w u ebrowanych lub nieu ebrowanych ciankach płaskich.
UWAGA 1: Omawiana metoda jest alternatywna w stosunku do metody szeroko ci współpracuj cej, okre lonej
w Rozdziałach od 4 do 7 i opiera si na nast puj cych zało eniach:
– napr enia σx,Ed, σz,Ed i τEd działaj jednocze nie,
– napr enia graniczne w najsłabszej cz ci przekroju determinuj no no ć całego przekroju.
UWAGA 2: Stany graniczne napr e mog tak e stanowić kryteria wyznaczania zast pczych przekrojów współ-
pracuj cych. W Zał czniku krajowym mog być okre lone zakresy stosowania obu metod.
(2) Panele poddane napr eniom zło onym σx,Ed , σz,Ed i τEd mo na traktować jak cz ci o przekroju
klasy 3N14), je li spełniony jest nast puj cy warunek:
klasy, 3 jeśli spełniony jest następujący warunek:
ρ α ult ,k (10.1)
≥1
γ M1
gdzie: αult,k – minimalny mno nik obci e obliczeniowych, przy którym spełnione jest kryterium pocz tku
uplastycznienia panelu, dla warto ci charakterystycznej granicy plastyczno ci, patrz (4);
ρ – współczynnik redukcyjny niestateczno ci miejscowej zale ny od smukło ci płytowej lp, patrz (5);
γM1 – współczynnik cz ciowy stosowany w tej metodzie.
(3)(3) Wzgl Względna lp jest okre lona wzorem

dna smukło ć płytowasmukłość płytowa
α ult ,k (10.2)
λp =
α cr
gdzie αcr – minimalny mno nik obci e obliczeniowych, przy którym cianka osi ga stan krytyczny
w zło onym stanie napr enia, patrz (6).
UWAGA 1: Obliczaj c αcr w zło onym stanie napr enia, mo na przyjmować model cianki usztywnionej zgod-
nie z regułami podanymi w Rozdziałach 4 i 5, jednak bez konieczno ci redukowania momentu bezwładno ci
eber podłu nych, jak okre lono w 5.3(4).
UWAGA 2: Je li wyznaczanie αcr dla panelu i jego subpanelu jako cało ci jest utrudnione, to mo na stosować
odr bne sprawdzenie subpanelu i całego panelu.
(4)(4) Do wyznaczania mno nika αult,k słusłuży

Do wyznaczania y kryterium
mnożnikapocz tku uplastycznienia
kryterium o postaci
początku uplastycznie
2 2 2
1 ⎛σ x , Ed ⎞ σ⎛z , Ed ⎞ σ x⎛
, Ed σ z⎞⎛
, Ed τ⎞ ⎛ ⎞ (10.3)
=⎜ ⎟ +⎜ ⎟ −⎜ ⎟⎜ +3 ⎟Ed
⎜ ⎟
2 ⎜ fy ⎟ ⎜f y ⎟ f⎜ f⎟⎜ ⎟
f⎠y ⎜ ⎟
α ult ,k ⎝ ⎠ ⎝ ⎠ ⎝y ⎠⎝
y ⎝ ⎠
gdzie σx,Ed, σz,Ed i τEd – napr enia składowe w stanie granicznym.
UWAGA: Kryterium (10.3) opiera si na zało eniu, e pocz tek uplastycznienia przekroju nast puje bez utraty
stateczno ci cianki.
(5) Współczynnik redukcyjny ρ mo na wyznaczyć jednym z poni szych sposobów.
a) Jako warto ć minimaln z nast puj cych współczynników redukcyjnych:
N14)
Odsyłacz krajowy: Czyli przekroje w pełni efektywne w stanie spr ystym.
37
EN 1993-1-5:2006
ρx – przy napr eniach normalnych σx, wg 4.5.4(1), ewentualnie z uwzgl dnieniem niestateczno ci
typu pr towego;
ρz – przy napr eniach normalnych σz, wg 4.5.4(1), ewentualnie z uwzgl dnieniem niestateczno ci
typu pr towego;
χw – przy napr eniach cinaj cych, wg 5.2(1).
Przy czym ka d z powy szych warto ci oblicza si dla smukło ci lp wg (10.2).
UWAGA: Sposób a) prowadzi do nast puj cej formuły sprawdzaj cej:
2 2 2
 σ x, Ed   σ z , Ed   σ x, Ed   σ z , Ed   τ 
  +  −   +3  Ed  ≤ρ 2 (10.4)
(10.4)
 f y / γ M 1   f y / γ M 1   f y / γ M 1  f y / γ M 1   f y / γ M1 
        
UWAGA: Współczynnik ρz przy napr eniach normalnych σz wyznacza si analogicznie jak w przypadku napr -
e σx, według reguł podanych w Rozdziale 4. Rozdział 6 nie ma tutaj zastosowania.
b) Przez interpolacj warto ci ρx, ρz i χw wyznaczonych jak w a) i przy u yciu formuły na αult,k jako funkcji in-
terpolacyjnej.
UWAGA: Sposób b) prowadzi do nast puj cej formuły sprawdzajacej:
2 2 2
⎛ σ x, Ed ⎞ ⎛σ z , Ed ⎞ σ ⎛x, Ed ⎞⎛
σ z , Ed ⎞τ ⎛ ⎞
⎜ ⎟+ ⎜ −
⎟ ⎜ ⎟⎜ +3 ⎟ Ed⎜ ≤1 ⎟ (10.5)
(10.5)
⎜ρ x f y / γ M 1 ⎟ ρ⎜z f y / γ M 1 ⎟ ρ x⎜
f y / γ M1 ⎟⎜
f y / γ M1 χ⎟ ⎜ ⎟
⎝ ⎠ ⎝ ⎠ ⎝ ρ z⎠⎝ ⎠w f y /⎝
γ M1 ⎠
UWAGA 1: Poniewa formuły (10.3), (10.4) i (10.5) uwzgl dniaj interakcj siły poprzecznej, momentu zginaj -
cego, siły podłu nej i obci enia skupionego, Rozdział 7 nie ma tutaj zastosowania.
UWAGA 2: W Zał czniku krajowym mog być podane dodatkowe informacje dotycz ce stosowania kryte-
riów (10.4) i (10.5). W przypadku paneli, które s cz ciowo rozci gane, kryteria te zaleca si stosować tylko do
cz ci ciskanej.
(6) Globalny mno nik αcr mo na wyznaczać na podstawie mno ników αcr,i, odnosz cych si do składo-
wych stanu napr enia σx,Edstanu
składowych , σz,Ed i τEd
,,naprężenia
jak nast
i , puje:
jak następuje:
1/ 2
1+ ψ x 1+ ⎡⎛1 + 2
⎞ 1− ⎤ (10.6)
1 ψ ⎢⎜ ψx 1+ ψ ψx 1− ψz 1 ⎥
= + z + +z ⎟ + + + (10.6)
α cr 4 α cr , x 4 α cr , z ⎢⎜4 4 α cr , z ⎟ 2 α cr2 , x 2 α cr2 , z α cr2 ,τ ⎥
⎣⎝ cr , x ⎠
α
⎦
σ cr , x
gdzie:
gdzie: α cr , x =
σ x, Ed
σ cr , z
α cr , z =
σ z , Ed
τ cr ,τ
α cr ,τ =
ττ , Ed
przy czym , ,
przy czym σcr,x, σcr,z, τcr, oraz ψx i ψz wyznacza si według Rozdziałów od 4 do 6.
(7) ebra i szczegóły paneli wymiaruje si według Rozdziału 9.
38
EN 1993-1-5:2006
Zał cznik A [informacyjny] – Obliczanie napr e krytycznych cianek u ebrowanych
A.1 Zast pcza płyta ortotropowa
(1) cianki z co najmniej trzema ebrami podłu nymi mo na traktować jako zast pcz płyt ortotropow .
(2) Spr yste napr enie krytyczne dla zast pczej płyty ortotropowej jest okre lone wzorem
σ cr , p = kσ , p σ E (A.1)
2
π 2 E t2 ⎛t ⎞
gdzie:
gdzie: σE = =190000 ⎜ ⎟ [ MPa ]
(
12 1 −ν b
2 2
)⎝b ⎠
kσ,p – parametr niestateczno ci według teorii płyt ortotropowych z rozmytymi ebrami;
b – według Rysunku A.1;
t – grubo ć cianki.
UWAGA 1: Parametr kσ,p uzyskuje si albo według odpowiednich wykresów dla eber rozmytych, albo na podsta-
wie odpowiednich symulacji komputerowych; alternatywnie mo na stosować wykresy dla dyskretnie rozmiesz-
czonych eber, pod warunkiem e wyboczenie subpaneli traktuje si oddzielnie.
UWAGA 2: Napr enie krytyczne przy niestateczno ci płyty σcr,p przyjmuje si na brzegu panelu, gdzie wyst pu-
j najwi ksze napr enia ciskaj ce, patrz Rysunek A.1.
UWAGA 3: W przypadku rodnika szeroko ć panelu b we wzorach (A.1) i (A.2) zast puje si wysoko ci rod-
nika hw.
UWAGA 4: W przypadku paneli u ebrowanych z co najmniej trzema regularnie rozmieszczonymi ebrami po-
dłu nymi, globalny parametr niestateczno ci kσ,p mo na w przybli eniu wyznaczać według wzorów
podłużnymi, parametr
globalny niestateczności
2⎛ γ 1⎞
2
⎝
(
⎜1 +α
2
+ )
−
⎟
⎠ dla α ≤4 γ
kσ , p =
α 2 (ψ +1)(1 +
δ) (A.2)
A.2)
(
4 1+ γ )
k σ , p =ψ +1 1 + dla α >4 γ
( )( δ )
przy czym:
σ
ψ =2 0,5
≥
σ1
I sl
γ =
Ip
A
Σ
δ = sl
Ap
a
α= ≥0,5
b
gdzie: Isl – moment bezwładno ci przekroju całej u ebrowanej cianki (panelu);

bt 3 bt 3
Ip –-moment
momentbezwładno bezwładności
ci przekroju cianki = przekroju
= ; ścianki
(
12 1 − υ 2 )
10,92
ΣAsl –-sumaryczne pole przekroju pole
sumaryczne eber brutto;
przekroju żeber brutto;
39
EN 1993-1-5:2006
40
EN 1993-1-5:2006
A.2 Napr enia krytyczne przy niestateczno ci typu płytowego dla cianek
z jednym ebrem lub dwoma ebrami w streie ciskanej
A.2.1 Procedura ogólna
(1) Je li cianka u ebrowana ma tylko jedno ebro podłu ne w streie ciskanej, to procedur przedsta-
wion w A.1 mo na upro cić, rozpatruj c ikcyjny wyizolowany pr t ciskany na spr ystym podło u, odwzo-
rowuj cym efekt płytowy w kierunku prostopadłym do tego pr ta. Spr yste napr enie krytyczne dla takiego
pr ta podano w A.2.2.
(2) Obliczaj c parametry As ,1 i I s ,1 , jako przekrój pr ta brutto przyjmuje si przekrój brutto ebra wraz
z przyległymi odcinkami cianki, wyznaczonymi jak nast puje. Je li subpanel jest całkowicie ciskany, to
wzgl dne odcinki jego szeroko ci b1 wynosz odpowiednio 2/(5 – ψ) – przy brzegu o najwi kszych napr e-
niach oraz (3 – ψ)/(5 – ψ) – przy drugim brzegu subpanelu. Je li w ramach subpanelu napr enia zmieniaj
znak, to w efektywnym polu przekroju pr ta uwzgl dnia si odcinek równy 0,4 bc, gdzie bc – szeroko ć strefy
ciskanej subpanelu, patrz Rysunek A.2 oraz Tablica 4.1. Parametr ψ wyra a stosunek napr e brzegowych
w rozpatrywanym subpanelu.
(3) Obliczeniowe pole przekroju ebra As ,eff przyjmuje si równe sumie przekroju współpracuj cego e-
bra oraz przyległych cz ci współpracuj cych cianki, patrz Rysunek A.1. Smukło ci elementów płytowych
wyznacza si wg 4.4(4), przy czym σcom,Ed oblicza si , przyjmuj c przekrój brutto.
(4) Je li warto ć ρ cfy/γM1, gdzie ρc – wg 4.5.4(1), przewy sza rednie napr enie w pr cie σcom,Ed, to ad-
na dalsza redukcja współpracuj cego przekroju pr ta nie jest wymagana. W przeciwnym razie efektywne pole
przekroju wymaga nast puj cej modyikacji:
(6)
ρc f y Asl ,1
Ac,eff ,loc = (A.3)
σ com, Ed γ M 1
(5) Redukcj opisan w A.2.1(4) stosuje si tylko do pola przekroju pr ta. Redukcja w stosunku do innych
cz ci ciskanych cianki nie jest wymagana, chyba e sprawdza si stateczno ć subpanelu.
(6) Sposób alternatywny do sposobu opartego na przekroju współpracuj cym wg A.2.1(4) polega
na sprawdzeniu, czy no no ć pr ta wyznaczona zgodnie z A.2.1(5) do (7) przewy sza napr enie red-
nie σcom,Ed.
UWAGA: Metoda opisana w (6) mo e być stosowana w przypadku kilku eber, kiedy to efekt płytowy jest pomi-
jalny a ikcyjny pr t ma pełn swobod wyboczenia z płaszczyzny rodnika.
A
sl,1
b1
(3- ψ)
b
(5-ψ) 1
bc
b
a 0,4 b c
b2
a. b. c.
Rysunek A.2: Środnik z żebrem pojedynczym w s
Rysunek A.2: rodnik z ebrem pojedynczym w streie ciskanej – oznaczenia
(7) Je li cianka u ebrowana ma dwa ebra podłu ne w streie ciskanej, to mo na zastosować proce-
dur przewidzian dla ebra pojedynczego opisan w A.2.1(1), patrz Rysunek A.3. Na wst pie przewiduje si ,
41
EN 1993-1-5:2006
e jedno ebro ulega wyboczeniu a drugie stanowi sztywne podparcie. Sytuacj , w której oba ebra ulegaj
wyboczeniu modeluje si za pomoc pojedynczego ebra zast pczego, które charakteryzuje si tym, e:
a) jego pole przekroju i moment bezwładno ci Isl s sumami odpowiednich warto ci dla poszczególnych
eber;
b) jego usytuowanie wynika z poło enia wypadkowej sił w ebrach.
Dla ka dej z sytuacji przedstawionych na Rysunku A.3 oblicza si odpowiednie napr enie σcr.p , patrz A.2.2(1),
przyjmuj c b1 = b1* , b2 = b2* oraz B * = b1* + b2* , patrz Rysunek A.3.
*
b
1 *
b
1
I *
B I
*
b
2 *
b
1
II II *
B
*
B *
b
2
*
b
2
żebro I żebro II żebroępcze

zast
Pole przekroju As ,I As ,II As ,I + Asl,II
Moment bezwładno ci Is ,I Is ,II Is ,I + Isl,II
Rysunek A.3: rodnik z dwoma ebrami w streie ciskanej – oznaczenia
A.2.2 Uproszczony model ebra jako pr ta usztywnionego płyt
(1) W przypadku cianki u ebrowanej z jednym ebrem podłu nym w streie ciskanej, spr yste napr -
enia krytyczne dla ebra (pr ta) mo na obliczać, ignoruj c obecno ć ewentualnych eber w streie rozci ga-
nej, według wzoru
rozciąganej, według wzoru
1, 05 E I sℓ,1 t 3 b
σ cr , sℓ = gdy a ≥ac
Asℓ,1 b1 b2
(A.4)
π 2 E I sℓ,1 (A.4)
E t 3 b a2
σ cr , sℓ = + gdy a ≤ac
Asℓ,1 a 2 (
4 π 2 1 −ν 2 Asℓ,1 b12 b22)
I sℓ,1 b12 b22
przy czym ac = 4,33 4
t3 b
gdzie: As ,1 – pole przekroju pr ta brutto wg A.2.1(2);
I s ,1 – moment bezwładno ci przekroju pr ta brutto wg A.2.1(2) wzgl dem osi rodkowej równoległej
do płaszczyzny cianki;
b1, b2 – odległo ci rozpatrywanego ebra od brzegów panelu (b1+b2 = b).
UWAGA: Wyznaczanie σcr,c – patrz UWAGA do 4.5.3(3).
(2) W przypadku cianki u ebrowanej z dwoma podłu nymi ebrami w streie ciskanej, spr yste napr -
enia krytyczne dla panelu przyjmuje si równe najmniejszej spo ród warto ci uzyskanych wg (A.4) dla trzech
przypadkówN15), w których: b1 = b1* , b2 = b2* oraz b = B *. W obliczeniach pomija si ebra w streie rozci ganej.
N15)
Odsyłacz krajowy: Patrz Rysunek A.3.
42
EN 1993-1-5:2006
A.3 Parametr niestateczno ci przy cinaniu
(1) W przypadku cianek ze sztywnymi ebrami poprzecznymi bez eber podłu nych lub z wi cej ni
dwoma ebrami podłu nymi parametr niestateczno ci przy cinaniu kτ oblicza si według wzorów
dwoma żebrami podłużnymi parametr niestateczności prz
2
4, 00 ( hw / a ) +kτ sℓ
kτ =5,34 + gdy a / hw ≥1
2
(A.5)
(A.5)
5,34 ( hw / a ) +kτ sℓ
kτ =4, 00 + gdy a / hw <1
3
⎛hw ⎞4 ⎛ I sℓ ⎞
2
2,1 I sℓ
gdzie:
gdzie: kτ sℓ =9 ⎜ ⎟ ⎜ 3 ⎟ lecz nie mniej
3 niż
⎝a ⎠ ⎜ ⎝t hw
⎟
⎠ t hw
a – rozstaw eber poprzecznych (patrz Rysunek 5.3);
I s – moment bezwładno ci przekroju ebra podłu nego wzgl dem osi z–z, patrz Rysunek 5.3(b).
W przypadku rodników z wi cej ni dwoma ebrami, niekoniecznie regularnie rozmieszczonymi,
przyjmuje si sumaryczn warto ć I s .
UWAGA: Zale no ci (A.5) stosuje si , gdy po rednie ebra poprzeczne s sztywne.
(2)
(2) WW przypadku
przypadkucianek z jednymścianek ebrem podłu nym lub dwoma ebrami
z jednym podłu nymi podłużnym
żebrem mo na stosować lu
a
wzór (A.5),
wzór o ile stosunek
(A.5), o boków
ile stosunek
α= spełnia warunek
boków
spełnia α ≥ warunek
3; w przeciwnym razie parametr niestateczno ci
oblicza si według wzoru hw
niestateczności
niestateczności oblicza
oblicza sięsię według
według wzoru
wzoru
I sℓ
6,3 + 0,18 3
kτ = 4,1 +
t hw I
+ 2, 2 3 3 sℓ (A.6)
(A.6)
2
α t hw
43
EN 1993-1-5:2006
Zał cznik B [informacyjny] – Elementy o zmiennym przekroju
B.1 Postanowienia ogólne
(1) Reguły podane w Rozdziale 10 stosuje si do rodników d wigarów o pasach nierównoległych, jak
w przypadku belek ze skosami, oraz do rodników z regularnymi lub nieregularnymi otworami i nieortogonal-
nym u ebrowaniem.
(2) Mno niki obci enia αult i αcritN16) mo na wyznaczać metod elementów sko czonych (MES), patrz
Zał cznik C.
(3) Współczynniki redukcyjne ρx, ρz i χw dla odpowiedniej smukłosci płytowej lp wyznacza si według
odpowiednich krzywych niestateczno ci, patrz Rozdziały 4 i 5.
UWAGA:
UWAGA: Współczynnik
Współczynnikredukcyjny mo na redukcyjny
wyznaczać według wzoru
1
ρ= (B.1)
φ p + φ p2 − λ p
φp = ⎛ ⎞
1
gdzie
gdzie
2⎝
⎜1 +
αp λp ( λ−
p0 ) λ p+
⎟
⎠
α ult ,k
i λp =
α cr
Ta procedura odnosi si do ρx, ρz i χw. Warto ci lp0 i αp podano w Tablicy B.1. Warto ci te wykalibro-
wano wzgl dem krzywych niestateczno ci okre lonych w Rozdziałach 4 i 5, co pozwoliło okre lić
zast pcz imperfekcj geometryczn o warto ci
ρλ p
1−
t γ M1 (B.2)
(
e0 = α p λ p − λ p 0 ) 6 1 − ρλ p
(B.2)
Tablica B.1: Warto ci parametrów lp0 i αp
Dominująca postać
Wyrób α λ p0
wyboczenia (stanp naprężeń)
Naprężeniaσx,normalne
0,70
gdy
ψ ≥0
GorącoNaprężenia σx,normalne
0,13
walcowany
gdy
ψ < 0
0,80
Ścinanie
Naprężeniaσz normalne
Naprężeniaσx,normalne
0,70
gdy
ψ ≥0
Spawany
Naprężenia
lub profilowany σx,normalne
0,34
na zimnogdy
ψ < 0
0,80
Ścinanie
Naprężeniaσz normalne
N16)
Odsyłacz krajowy: W innych miejscach normy mno niki obci enia oznaczono αcr.
44
EN 1993-1-5:2006
B.2 Interakcja niestateczno ci miejscowej i zwichrzenia
(1) Metod podan w B.1 mo na stosować do sprawdzania no no ci w warunkach interakcji niestatecz-

no ci miejscowej i zwichrzenia elementu, obliczaj c mno niki αult i αcrit jak nast puje:
αult – jako minimalny mno nik obci e obliczeniowych, przy którym spełnione jest kryterium pocz tku upla-
stycznienia dla warto ci charakterystycznej granicy plastyczno ci, przy zało eniu, e nie zachodz zjawi-
ska niestateczno ci;
αcr – jako minimalny mno nik obci e obliczeniowych, przy którym element osi ga stan krytyczny ze wzgl -
du na niestateczno ć miejscow lub zwichrzenie.
(2) Gdy mno nik αcr odpowiada zwichrzeniu, to współczynnik redukcyjny ρ przyjmuje si równy mniejszej
z warto ci ρ – wg B.1(3) oraz χLT – wg EN 1993-1-1/ 6.3.3.
45
EN 1993-1-5:2006
Zał cznik C [informacyjny] – Analiza metod elementów sko czonych (MES)
C.1 Postanowienia ogólne
(1) W Zał czniku C podano wytyczne stosowania metody elementów sko czonych przy sprawdzaniu
stanów granicznych no no ci, u ytkowno ci i zm czenia konstrukcji z blach (blachownic).
UWAGA 1: Obliczenia MES konstrukcji powłokowych – patrz EN 1993-1-6.
UWAGA 2: Wytyczne przeznaczone s dla in ynierów, którzy maj odpowiednie do wiadczenie w stosowaniu
analizy MES.
(2) Wybór odpowiedniej odmiany MES i zało e obliczeniowych zale y od problemu, jaki ma być rozwi -
zany, oraz celu analizy.
Tablica C.1: Zało enia obliczeniowe w analizie MES
Model Imperfekcje,
Nr Model materiału Przykład zastosowania (problem)
geometryczny wg C.5
1 liniowy liniowy nie Efekt szerokiego pasa, no no ć spr ysta
2 nieliniowy liniowy nie No no ć plastyczna (stan graniczny no no ci)
3 liniowy nieliniowy nie Obci enie krytyczne cianki
4 liniowy nieliniowy tak No no ć spr ysta ze wzgl du na niestateczno ć
No no ć spr ysto-plastyczna (stan graniczny
5 nieliniowy nieliniowy tak
no no ci)
C.2 Stosowanie analizy MES
(1) Stosuj c obliczenia MES w projektowaniu nale y brać pod uwag takie zagadnienia, jak:
– modelowanie elementów konstrukcji oraz ich warunków brzegowych;
– wybór oprogramowania i sposób dokumentowania oblicze ;
– uwzgl dnienie imperfekcji;
– modelowanie wła ciwo ci materiału;
– modelowanie obci e ;
– modelowanie stanów granicznych;
– odpowiednie współczynniki cz ciowe.
UWAGA: W Zał czniku krajowym mog być podane warunki stosowania analizy MES w projektowaniu.
C.3 Modelowanie konstrukcji
(1) Zastosowanie elementów sko czonych okre lonego typu (powłokowych lub bryłowych) oraz g sto ć
siatki podziału determinuj dokładno ć wyników. Ostateczny wybór mo e być poprzedzony kolejnymi próbami
oraz uzasadniony analiz wra liwo ci.
(2) Za pomoc elementów sko czonych mo na modelować:
46
EN 1993-1-5:2006
– b d wydzielone fragmenty blachownic (zespoły) traktowane jako cało ć,
– b d poszczególne cz ci (podzespoły).
UWAGA: Przykładem zespołu i modelu zło onego mo e być rodnik i/lub dolny ciskany pas ci głej blachownicy
skrzynkowej nad podpor po redni . Przykładem podzespołu i modelu elementarnego mo e być subpanel pasa
dolnego w dwukierunkowym stanie napr enia.
(3) Warunki podparcia, warunki ci gło ci oraz sposób obci enia powinny prowadzić do wyników po stro-
nie bezpiecznej.
(4) Do oblicze przyjmuje si cechy geometryczne o warto ciach nominalnych.
(5) Kształty i strzałki imperfekcji przyjmuje si zgodnie z C.5.
(6) Cechy materiałowe powinny być zgodne z C.6(2).
C.4 Oprogramowanie oraz dokumentacja oblicze
(1) Oprogramowanie powinno być odpowiednie do zadania projektowego i wiarygodne w sensie oblicze-
niowym.
UWAGA: Wiarygodno ć mo na potwierdzić za pomoc testów porównawczych.
(2) Rozmiar siatki podziału, obci enia, warunki brzegowe i inne dane wej ciowe, jak równie wyniki
oblicze , powinny być udokumentowane w taki sposób, aby mogły być zinterpretowane przez strony (osoby)
niezale ne.
C.5 Imperfekcje
(1) Imperfekcje uwzgl dniane w razie potrzeby w modelu MES powinny obejmować zarówno imperfekcje
geometryczne, jak i materiałowe.
(2) Je li nie stosuje si analizy zaawansowanej z uwzgl dnieniem imperfekcji obu rodzajów, to mo na do
oblicze przyjmować zast pcze imperfekcje geometryczne.
UWAGA 1: Imperfekcje geometryczne powinny odzwierciedlać kształt potencjalnej płytowej formy wyboczenia
panelu, przy czym jej strzałka mo e być okre lona w Zał czniku krajowym. Wielko ć strzałki zaleca si przyjmo-
wać na poziomie 80 % tolerancji wytwarzania.
UWAGA 2: Imperfekcje materiałowe, rozumiane jako napr enia własne, powinny odzwierciedlać typowe dla
procesów wytwórczych rozkłady napr e o warto ciach ekstremalnych odpowiadaj cych warto ciom rednim
(oczekiwanym) w sensie statystycznym.
(3) Kierunek przyj tych imperfekcji powinien być najniekorzystniejszy z punktu widzenia no no ci.
(4) Zast pcze imperfekcje geometryczne mo na przyjmować zgodnie z Tablic C.2 i Rysunkiem C.1.
Tablica C.2: Zast pcze imperfekcje geometryczne
Typ imperfekcji Cz ć składowa konstrukcji Kształt Wielko ć
globalna Element (blachownica) o długo ci  łuk wg EN 1993-1-1/ Tablica 5.1
globalna ebro podłu ne o długo ci a łuk min (a/400, b/400)

Panel lub subpanel o długo ci krótszego
lokalna wybrzuszenie min (a/200, b/200)
boku a lub b
lokalna ebro lub pas nara one na skr cenie skr cenie 1 / 50
47
EN 1993-1-5:2006
Typ imperfekcji Blachownica lub jej cz ć
Imperfekcja glo-
balna elementu
o długo ci ℓ
Imperfekcja
globalna ebra
podłu nego
o długo ci a
Imperfekcja
lokalna panelu
lub subpanelu
Imperfekcja
lokalna ebra
lub pasa
nara onego
na skr cenie
Rysunek C.1: Modelowanie zast pczych imperfekcji geometrycznych
48
EN 1993-1-5:2006
(5) Stosuj c kombinacj imperfekcji rozró nia si imperfekcj wiod c oraz imperfekcje towarzysz ce,
których wielko ć mo e być zredukowana do poziomu 70 %.
UWAGA 1: Ka d z miarodajnych imperfekcji traktuje si kolejno jako wiod c .
UWAGA 2: Zast pcze imperfekcje geometryczne mo na zast pować odpowiednimi siłami skupionymi działaj -
cymi na element.
C.6 Modele materiału

(1) Do oblicze przyjmuje si wła ciwo ci materiału o warto ciach charakterystycznych.
(2) Zale nie od dokładno ci oblicze i dopuszczalnego poziomu odkształce mo na stosować nast puj -
ce modele (charakterystyki) materiału, patrz Rysunek C.2:
a) model spr ysto-plastyczny bez wzmocnienia;
b) model spr ysto-plastyczny z minimalnym wzmocnieniem;
c) model spr ysto-plastyczny z liniowym wzmocnieniem;
d) model realistyczny uzyskany w wyniku nast puj cej modyikacji eksperymentalnej zale no ci napr enie-
odkształcenie:
σ true = σ (1 + ε )
(C.1)
ε true = ℓn (1 + ε )
Model
z tzw. półk
plastyczn
1 tan-1(E/10000)
(lub podobnie mała warto ć)
ze wzmocnie-niem
1 zmodyikowany wykres σ-ε

2 wykres σ-ε z bada
Rysunek C.2: Modele materiału

UWAGA: Przyjmuje si warto ć nominaln modułu spr ysto ci E.
49
EN 1993-1-5:2006
C.7 Obci enia
(1) Obci enia obliczeniowe konstrukcji wyznacza si z uwzgl dnieniem odpowiednich współczynników
obci enia oraz współczynników kombinacji. Dla uproszczenia mo na stosować pojedynczy (globalny) mno -
nik obci enia α.
C.8 Kryteria stanów granicznych
(1) Jako obliczeniowe kryteria stanów granicznych no no ci przyjmuje si :
1. dla konstrukcji nara onych na niestateczno ć:

osi gni cie maksimum obci enia;
2. dla stref rozci ganych konstrukcji:

osi gni cie warto ci granicznej przez główne odkształcenia membranowe.
UWAGA 1: W Zał czniku krajowym mo e być okre lona granica odkształce głównych. Zalecana warto ć gra-
niczna wynosi 5 %.
UWAGA 2: Dopuszczalne s równie inne kryteria stanu granicznego, jak np. pocz tek uplastycznienia czy ogra-
niczenie strefy uplastycznienia.
C.9 Współczynniki cz ciowe
(1) Mno nik obci enia odpowiadaj cy stanowi granicznemu no no ci αuN17) powinien być wystarczaj cy
z punktu widzenia wymaganego poziomu niezawodno ci.
(2) Aby okre lić wymagan warto ć αu, rozpatruje si dwa czynniki:
1. α1 – współczynnik uwzgl dniaj cy niepewno ć modelu obliczeniowego w analizie MES. Współ-

czynnik α1 przyjmuje si na podstawie oceny bada kalibracyjnych, patrz EN 1990/Zał cznik D;
2. α2 – współczynnik uwzgl dniaj cy niepewno ć zwi zan z modelem obci e i stanów granicz-
nych. Mo na przyjmować α2 = γM1, gdy rozpatruje si stan graniczny w postaci niestateczno ci,
lub α2 = γM2 w przypadku kruchej formy zniszczenia.
(3) Sprawdzaj c no no ć konstrukcji nale y wykazać, e spełniony jest warunek
αu > α1 α2 (C.2)
UWAGA: W Zał czniku krajowym mog być podane dodatkowe informacje dotycz ce γM1 i γM2. Zaleca si przyj-
mować współczynniki γM1 i γM2 o warto ciach okre lonych w odpowiednich cz ciach EN 1993.
N17)
Odsyłacz krajowy: Mno nik obci enia αu jest uogólnionym współczynnikiem cz ciowym uwzgl dniaj cym niepewno ć szeroko
rozumianego modelu obliczeniowego w aspekcie no no ci konstrukcji – patrz PN-EN 1990:2004/Zał cznik C.9.
50
EN 1993-1-5:2006
Zał cznik D [informacyjny] – Blachownice z falistymi rodnikami
D.1 Postanowienia ogólne
(1) W Zał czniku D podano reguły obliczania blachownic dwuteowych z trapezowo lub sinusoidalnie wy-
proilowanymi rodnikami, patrz Rysunek D.1.
Rysunek D.1: Parametry geometryczne blachownic – oznaczenia
D.2 Stany graniczne no no ci
D.2.1 No no ć przy zginaniu
(1) Obliczeniowa no no ć przy zginaniu MRd jest okre lona jako najmniejsza spo ród warto ci uzyska-
nych według wzorów
uzyskanych według wzorów
⎧ ⎫
⎪b2t 2f yf ,r⎛
⎪ t1+t 2⎞b1t 1
f yf ,r ⎛ t1+t 2 b⎞
1t1χ f yf ⎪ ⎞
⎛ t1+t 2⎪
M Rd=min ⎨ h + ; h + ; h + ⎬ (D.1)
(D.1)
γ M0 ⎜ 2 ⎟ γ M0 ⎜ ⎟γ ⎜ 2 ⎟
w w w
⎪ ⎝ ⎠ ⎝ 2 ⎠ M
⎝
1 ⎪ ⎠
⎪
⎩ pas rozciągany pas ściskany pas ściskany ⎪
⎭
gdzie: fyf, r – warto ć granicy plastyczno ci, ewentualnie zredukowana, jak ni ej

fyf,r = fyf fT
σ x (M z )
fT = 1 − 0, 4
f yf
γM0
σx(Mz) – napr enie w pasie od momentu w płaszczy nie pasa;
χ – współczynnik redukcyjny przy wyboczeniu z płaszczyzny wg EN 1993-1-1/6.3.
51
EN 1993-1-5:2006
UWAGA 1: Moment Mz w płaszczy nie pasa jest efektem trapezoidalnego przepływu strumienia cinania, jak
pokazano na Rysunku D.2.
UWAGA 2: Dla rodników sinusoidalnych fT = 1,0.
Rysunek D.2: Oddziaływanie strumienia cinania na pas
(2) Pole przekroju współpracuj cego pasa ciskanego wyznacza si wg 4.4(1), dla smukło ci płytowej lp
obliczonej wg 4.4(2), rozpatruj
obliczonej wg c dwa warianty parametru
4.4(2), niestateczno ci kdwa
rozpatrując σ: warianty parametru
2
⎛b ⎞
a) kσ =0, 43 +
⎜ ⎟ (D.2)
⎝a ⎠
gdzie: b – maksymalny wysi g pasa (odległo ć mi dzy pocz tkiem spoiny a brzegiem swobodnym)
a = a1 + 2a4 (patrz Rysunek D.1)
b) kσ = 0,60 (D.3)
gdzie b = b1
gdzie
2
D.2.2 No no ć przy cinaniu
(1) Obliczeniowa no no ć przy cinaniu VRd jest okre lona wzorem

(1) Obliczeniowa nośność przy ścinaniu
f yw
VRd = χ c hwtw (D.4)
γ M1 3
gdzie χc – współczynnik redukcyjny równy mniejszej z warto ci współczynników niestateczno ci miejsco-

wej χc, i ogólnej χc,gN18) wyznaczonych wg (2) i (3).
(2) Współczynnik niestateczno ci χc, jest okre lony wzorem
1,15
χ c ,ℓ = 1, 0
≤
0,9 +λ c,ℓ (D.5)
fy
gdzie:
gdzie:
λ c ,ℓ = (D.6)
τ cr ,ℓ 3
2
⎡t ⎤
τ cr ,ℓ =4,83 E ⎢ w ⎥
⎣amax ⎦ (D.7)
amax – max [ a1, a2], patrz Rysunek D.1.
N18)
Odsyłacz krajowy: W tym kontek cie termin ‘niestateczno ć ogólna’ oznacza niestateczno ć panelu rodnika.
52
EN 1993-1-5:2006
UWAGA: W Zał czniku krajowym mo e być okre lony sposób obliczania τcr, i χc, dla rodników sinusoidalnych.
Zaleca si stosowanie nast puj cej formuły:
2
⎛ a s ⎞ π 2 E ⎡tw ⎤
τ cr ,ℓ =⎜5,34 +3 ⎟ ⎢ ⎥
⎝ 12(1 −v 2 ) ⎣s ⎦
hwtw ⎠
gdzie: w – długo ć półfali, patrz Rysunek D.1,

s – długo ć rozwini cia półfali, patrz Rysunek D.1.
(3) Współczynnik niestateczno ci ogólnej χc,g jest okre lony wzorem
1,5 (D.8)
χc, g = 2
1, 0
≤
0,5 +λ c, g
fy
gdzie:
gdzie:
λ c, g = (D.9)
τ cr , g 3
32, 4 (D.10)
τ cr , g = 4 Dx Dz3
tw hw2
E tw3 w
Dx =
(
12 1 −ν 2
) s
E Iz
Dz =
w
Iz – moment bezwładno ci wzgl dem osi sfalowania przekroju odcinka rodnika odpowiadaj -
cego jednej półfali o długo ci w, patrz Rysunek D.1.
UWAGA 1: Parametry s i Iz odnosz si do rzeczywistego kształtu sfalowania.
UWAGA 2: Wzór (D.10) jest miarodajny dla płyt przegubowo podpartych na brzegach.
D.2.3 ebra podporowe
(1) ebra podporowe wymiaruje si według Rozdziału 9.
53
EN 1993-1-5:2006
Zał cznik E [normatywny] – Alternatywne sposoby wyznaczania przekrojów

współpracuj cych
E.1 Przekroje współpracuj ce przy napr eniach poni ej granicy plastyczno ci
(1) Alternatywnie do 4.4(2), przy napr eniach σcom,Ed < fy/γM0, mo na stosować nast puj ce formuły do
wyznaczania współczynników redukcyjnych ρ:
a) cianki prz słowe ciskane
(E.1)
b) cianki wspornikowe ciskane
(E.2)
Deinicje symboli – patrz 4.4(2) i 4.4(4). Przy sprawdzaniu stateczno ci ogólnej stosuje si 4.4(5).
E.2 Przekroje współpracuj ce do okre lenia sztywno ci
(1) W celu wyznaczenia przekroju współpracuj cego w stanie granicznym u ytkowalno ci przyjmuje si
smukło ć lp,ser obliczon według wzoru
smukłość obliczoną według wzoru
σ com, Ed , ser
λ p , ser = λ p (E.3)
fy
gdzie σcom,Ed,ser – maksymalne napr enie ciskaj ce w rozpatrywanym elemencie (obliczone na podstawie
przekroju współpracuj cego) od obci e miarodajnych ze wzgl du na stan graniczny u yt-
kowalno ci.
(2) Dla odpowiedniej kombinacji obci e moment bezwładno ci przekroju współpracuj cego mo na ob-
liczać według nast puj cej formuły interpolacyjnej:
obliczać według następującej formuły interpolacyjnej:
σ gr
I eff = I gr −
σ com, Ed , ser
( )
I gr − I eff (σ com, Ed , ser ) (E.4)
(E.4)
gdzie: Igr – moment bezwładno ci przekroju brutto;

σgr – maksymalne napr enia od zginania w stanie granicznym u ytkowalno ci, obliczone na pod-
stawie cech przekroju brutto;
Ieff(σcom,Ed,ser) – moment bezwładno ci przekroju współpracuj cego wyznaczony wg E.1 dla maksy-
malnych napr e σcom,Ed,ser ≥ σgr w rozpatrywanym prz le.
(3) Efektywny moment bezwładno ci Ieff mo na przyjmować jako zmienny wzdłu rozpi to ci i obliczany
w przekrojach najbardziej wyt onych. Alternatywnie mo na przyjmować warto ć stał , odpowiadaj c naj-
wi kszej bezwzgl dnej warto ci dodatniego momentu prz słowego od obci e wła ciwych ze wzgl du na
stan graniczny u ytkowalno ci.
(4) Procedura obliczeniowa ma charakter iteracyjny. Mo na jednak poprzestać na jednym obliczeniu

przyjmuj c z bezpiecznym przybli eniem poziom napr e nie mniejszy ni σcom,Ed,serN19).
N19)
Odsyłacz krajowy: A wi c w szczególno ci przyjmuj c fy zamiast σcom,Ed,ser co prowadzi do zale no ci Ieff [wg(E.4)] = Igr – (σgr/ fy)
(Igr – Ieff(fy)), przy czym Ieff(fy) ≤ Ieff [wg(E.4)] ≤ Ieff(σcom,Ed,ser).
54
ISBN 978-83-251-5376-2
Polski Komitet Normalizacyjny

ul. wi tokrzyska 14, 00-050 Warszawa
http://www.pkn.pl

PN-EN - 1993-1-5 - 2008 - EC 3 - Projekt. Konstr. Stal. - Cz. 1-5 - Blachownice PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

PN-EN - 1993-1-5 - 2008 - EC 3 - Projekt. Konstr. Stal. - Cz. 1-5 - Blachownice PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

POLSKA NORMA

Polski Komitet ICS 91.010.30;

Norma Europejska EN 1993-1-5:2006 ma status Polskiej Normy

© Copyright by PKN, Warszawa 2008 nr ref. PN-EN 1993-1-5:2008

Niniejsza norma zast puje PN-EN 1993-1-5:2006.

Zał cznik krajowy NA

Postanowienia krajowe w zakresie przedmiotowym EN 1993-1-5:2006

NA.1 – Postanowienia dotycz ce 10(1)

Przyjmuje si warto ci oraz reguły zalecane w niniejszym Eurokodzie

NA.3 – Postanowienia dotycz ce 8(2); 9.1(1); C.2(1)

Brak postanowie krajowych.

ICS 91.010.30; 91.080.10 Zast puje ENV 1993-1-5:1997

Eurokod 3 – Projektowanie konstrukcji stalowych – Cz ć 1-5: Blachownice

Europejski Komitet Normalizacyjny

Centrum Zarz dzania: rue de Stassart, 36 B-1050 Brussels

2 Podstawy oblicze i modelowania ......................................................................................................7

3 Efekt szerokiego pasa w obliczeniach elementów ............................................................................ 9

4 Niestateczno ć cianek przy napr eniach normalnych w stanie granicznym no no ci ........... 13

5 No no ć przy napr eniach stycznych ............................................................................................21

6 No no ć przy obci eniu skupionym ...............................................................................................25

7 Interakcyjne warunki no no ci ..........................................................................................................28

8 Stateczno ć pasa przy smukłym rodniku .......................................................................................29

9 ebra i ich wymiarowanie...................................................................................................................30

10 Metoda napr e zredukowanych .....................................................................................................37

Zał cznik A [informacyjny] – Obliczanie napr e krytycznych cianek u ebrowanych ..................... 39

Zał cznik B [informacyjny] – Elementy o zmiennym przekroju ...............................................................44

Zał cznik D [informacyjny] – Blachownice z falistymi rodnikami ......................................................... 51

Niniejszy Eurokod zast puje ENV 1993-1-5.

Zgodnie z Przepisami wewn trznymi CEN/CENELEC do wprowadzenia niniejszej Normy Europejskiej s

Zał cznik krajowy do EN 1993-1-5N1)

W EN 1993-1-5 dopuszczono mo liwo ć wprowadzenia postanowie krajowych w odniesieniu do nast puj -

1.1 Zakres normy

1.2 Powołania normatywne

1.3 Terminy i deinicje

W niniejszej normie stosuje si nast puj ce terminy i deinicje:

– ebra podłu ne ukierunkowane równolegle do osi elementu

– ebra poprzeczne ukierunkowane prostopadle do osi elementu

As sumaryczne pole przekroju wszystkich eber podłu nych u ebrowanej cianki;

Ast pole przekroju jednego ebra poprzecznego;

Ac,eff pole przekroju współpracuj cego;

Ac,eff,loc pole przekroju współpracuj cego przy niestateczno ci miejscowej;

a długo ć cianki (blachy), u ebrowanej lub nieu ebrowanej;

b szeroko ć cianki (blachy), u ebrowanej lub nieu ebrowanej;

bw szeroko ć w wietle spoin;

beff szeroko ć efektywna szerokiego pasa w stanie spr ystym;

FEd obliczeniowe obci enie skupione;

hw wysoko ć rodnika w wietle pasów;

Leff długo ć efektywna; parametr no no ci przy obci eniu skupionym, patrz 6;

Mpl.Rd obliczeniowa no no ć plastyczna przekroju przy zginaniu;

MEd obliczeniowy moment zginaj cy;

NEd obliczeniowa siła podłu na;

t grubo ć cianki (blachy);

VEd obliczeniowa siła poprzeczna z uwzgl dnieniem cinania od skr cania;

Weff wska nik wytrzymało ci przekroju efektywnego;

β współczynnik szeroko ci efektywnej w zjawisku szerokiego pasa.

2 Podstawy oblicze i modelowania

2.1 Postanowienia ogólne

2.2 Modele szeroko ci efektywnej w analizie globalnej

2.3 Wpływ niestateczno ci cianek w elementach o stałym przekroju

– panele s prostok tne a pasy równoległe;

Rysunek 2.1: Deinicja k ta α

2.4 Metoda napr e zredukowanych

2.5 Elementy o zmiennym przekroju