Professional Documents
Culture Documents
Fundamentowanie
PROJEKTOWANIE
POSADOWIEŃ BEZPOŚREDNICH
Zasady projektowania fundamentów bezpośrednich wg PN-EN 1997-1 (EC-7) w odniesieniu
do PN-B-03020:1981
Wymagania, porównanie
Strona 1 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
PN-B-03020:1981
Grunty budowlane. Posadowienie bezpośrednie budowli. Obliczenia statyczne i projektowanie.
PN-EN 1997-1:2008
Eurokod 7. Projektowanie geotechniczne. Część 1: Zasady ogólne
PN-EN 1997-1 stosuje się jako ogólną podstawę dotyczącą zagadnień geotechnicznych
projektowania budynków i budowli inżynierskich. Stosuje się łącznie z PN-EN 1990, która określa
zasady i wymagania bezpieczeństwa i użytkowalności, opisuje zasady projektowania i weryfikacji
oraz podaje zalecenia dotyczące związanych zagadnień niezawodności konstrukcji.
Zastępuje: PN-EN 1997-1:2005, PN-B-02014:1988, PN-B-02479:1998, PN-B-02482:1983,
PN-B-03010:1983, PN-B-03020:1981, PN-B-03040:1980, PN-B-03322:1980
EC-7-1 zawiera zasady projektowania konstrukcji na szczególny rodzaj oddziaływań, jakim są
oddziaływania geotechniczne.
Strona 2 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
PN-EN 1997-2:2009
Eurokod 7. Projektowanie geotechniczne. Część 2: Rozpoznanie i badanie podłoża gruntowego
PN-EN 1997-2 jest przewidziana do stosowania wraz z EN 1997-1. Zawiera zasady uzupełniające
PN-EN 1997-1, dotyczące: planowania i dokumentowania badań podłoża, wymaganej liczby
stosowanych typowych badań laboratoryjnych i polowych, interpretacji i oceny wyników badań,
wyprowadzania wartości parametrów geotechnicznych. Dodatkowo podano przykłady
zastosowania wyników badań polowych do projektowania
Zastępuje: PN-EN 1997-2:2007, PN-B-02479:1998, PN-B-04452:2002
Strona 3 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
WPROWADZENIE
Norma PN-EN 1997-1 składa się z 12 rozdziałów i 9 załączników – A - J.
Pierwszych 5 rozdziałów zawiera zasady ogólne projektowania geotechnicznego.
Pozostałe rozdziały zawieją zasady rozwiązywania konkretnych zadań geotechnicznych.
Załącznik A (normatywny) zawiera zalecane wartości częściowych współczynników
bezpieczeństwa do stanów granicznych nośności.
Pozostałe załączniki (informacyjne) zawierają głównie przykłady zalecanych metod obliczeń.
Głównym rozdziałem dla projektowania fundamentów bezpośrednich jest rozdział 6.
Strona 4 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
CHARAKTERYSTYKA
METOD PROJEKTOWANIA {Roz. 6}
Strona 5 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Zakres i zawartość
Postanowienia EC-7 dotyczą posadowień bezpośrednich do których zalicza się posadowienie na
stopach, ławach i płycie fundamentowej.
Strona 6 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Zakres i zawartość
EC-7 jak i B-03020 do fundamentów bezpośrednich zalicza fundamenty przekazujące obciążenie z
konstrukcji na podłoże wyłącznie przez podstawę.
EC-7 wyodrębnia następujące zagadnienia:
Stany graniczne {6.2},
Oddziaływanie i sytuacje obliczeniowe {6.3},
Zagadnienia projektowe i wykonawcze {6.4},
Sprawdzenie stanów granicznych nośności {6.5},
Sprawdzenie stanów granicznych użytkowalności {6.6},
Fundamenty na skale {6.7},
Projektowanie konstrukcji fundamentów {6.8},
Przygotowanie podłoża {6.9}.
Strona 7 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Zakres i zawartość
Z projektowaniem posadowień bezpośrednich wiążą się załączniki:
Normatywne:
A- Współczynniki częściowe i korelacyjne do stanów granicznych nośności i zalecane ich wartości,
Informacyjne:
D - Przykład analitycznej metody obliczania nośności podłoża,
E - Przykład pół empirycznej metody szacowania nośności podłoża,
F - Przykładowe metody oceny osiadań,
G- Przykład metody wyznaczania nośności fundamentów bezpośrednich na skałach,
H - Wartości graniczne odkształceń konstrukcji i przemieszczeń fundamentów.
Strona 8 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Kategorie geotechniczne
Zasady ogólne projektowania geotechnicznego podane w EC-7 wymagają rozróżnienia (w odróżnieniu
od normy B-03020, która przewidują jedną metodę projektowania dla wszystkich obiektów):
prostych przypadków, które można bezpiecznie rozwiązać w oparciu jakościowe badania gruntu i
doświadczenie (kategoria geotechniczna 1),
przypadki standardowe (kategoria geotechniczna 2),
przypadki skomplikowane (kategoria geotechniczna 3).
Zasady ogólne projektowania fundamentów bezpośrednich podane w EC-7 dotyczą obiektów kategorii
2 i 3. W odniesieniu do obiektów kategorii 1, dopuszcza się stosowanie uproszczonych procedur
postępowania, które powinny określić poszczególne kraje.
Strona 9 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Kategorie geotechniczne
EC-7 podaje zasady projektowania fundamentów bezpośrednich głównie dla obiektów posadowionych
na tradycyjnych fundamentach w powszechnie występujących warunkach gruntowych.
Skomplikowanych przypadków posadowień bezpośrednich jak i posadowień na szczególnych terenach
(np. tereny górnicze) lub w szczególnych warunkach (np. grunty zapadowe) podane procedury
postępowania nie obejmują.
Do skomplikowanych przypadków posadowień bezpośrednich można zaliczyć (kat. geotechniczna 3):
posadowienie na płycie w obrębie której występuje istotne zróżnicowanie sztywności podłoża,
posadowienie w bezpośrednim sąsiedztwie obiektów wrażliwych na nierównomierne osiadania,
posadowienie konstrukcji obiektu częściowo bezpośrednio a częściowo na palach,
posadowienie „mieszane” na palach z uwzględnieniem pracy fundamentów bezpośrednich.
Strona 10 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Metody projektowania
Fundament powinien być tak zaprojektowany, żeby w wyniku działających na konstrukcję
oddziaływań, w zakładanym projektowym czasie jej użytkowania z odpowiednim stopniem
niezawodności w podłożu i konstrukcji nie wystąpiły stany graniczne nośności lub użytkowalności.
W odniesieniu do obiektów kategorii 2 i 3 przyjęte w rozdziale 6 zasady projektowania fundamentów
bezpośrednich wynikają z ogólnych zasad projektowania konstrukcji zawartych w normie.
W Eurokodach metodą zapewnienia konstrukcji odpowiedniej niezawodności jest metoda stanów
granicznych z wykorzystaniem częściowych współczynników bezpieczeństwa.
Metoda ta w odróżnieniu od wielu państw Unii jest stosowana Polsce od lat. Zasady wykonywania
obliczeń wg tej metody są znane, należy jednak zauważyć, że w projektowaniu geotechnicznym wg
EC-7 metoda ta stosowana jest w pewnej zmodyfikowanej formie.
Strona 11 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Metody projektowania
1. Metoda analityczna (metoda zalecana).
Metoda polega na wykazaniu, że przy przyjętym rozwiązaniu fundamentów w każdej dającej się
przewidzieć sytuacji obliczeniowej nie wystąpi stan graniczny.
Przy analitycznym określaniu nośności Rd należy uwzględnić zarówno sytuacje krótkotrwałe jak i
długotrwałe, zwłaszcza w gruntach drobnoziarnistych.
Przy wyznaczaniu obliczeniowej nośności fundamentu posadowionego na podłożu zbudowanym z
warstw, których właściwości znacznie różnią się między sobą, wartości obliczeniowe parametrów
należy określić dla każdej warstwy.
Jeżeli utwory nośne zalegają poniżej warstwy słabej, nośność można obliczyć z zastosowaniem
parametrów wytrzymałościowych utworów słabych. W przeciwnym przypadku, gdy słaby grunt
znajduje się pod mocnym, zaleca się sprawdzić możliwość zniszczenia przez przebicie mocnej warstwy.
W pewnych sytuacjach obliczeniowych metody analityczne są nieprzydatne. Dlatego zaleca się
stosować procedury numeryczne, w celu stwierdzenia jaki jest najbardziej niekorzystny mechanizm
zniszczenia.
Metody projektowania
2. Metoda półempiryczna (EC-7 zaleca stosowanie ogólnie uznanej metody półemiprycznej).
Na podstawie badań polowych i odpowiedniej korelacji; zał. E – wyznaczanie nośności podłożą z
wykorzystaniem wyników badań presjometrem.
Ze stosowaniem tej metody będą problemy, bo zalecane w EC-7 korelacje będą wymagały
kalibracji dla naszych warunków gruntowych jak i określenia zakresu stosowania tych
korelacji.
3. Metoda wymagań przepisów wykorzystująca zalecane nośności podłoża
Zalecana w EC-7 do projektowania posadowień na skałach. Metoda polega na sprawdzeniu, czy
nacisk wywierany przez fundament na podłoże nie przekracza nacisku normatywnego (w
załączniku G podano wartości nacisków normatywnych).
4. Metoda projektowania w oparciu o próbne obciążenia i badania modelowe
Czekamy na załącznik krajowy.
Strona 13 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Strona 14 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Strona 15 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Strona 16 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Strona 17 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Strona 18 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
gdzie:
Gh, Qk - symbol wartości charakterystycznej obciążeń stałych , zmiennych,
Qrep - symbol reprezentacyjnej wartości obciążeń zmiennych,
ψ - współczynnik dla wartości kombinacyjnej obciążenia zmiennego.
Strona 19 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Strona 20 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
ZAGADNIENIA PROJEKTOWE
Strona 21 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Głębokość posadowienia
Ustalanie głębokości posadowienia fundamentów wymaga uwzględnienia następujących czynników:
osiągnięcie odpowiednio nośnego podłoża,
głębokość, powyżej której pęcznienie i skurcz gruntów spoistych, wynikający z sezonowych zmian
pogody oraz wpływu drzew i krzewów może spowodować znaczące przemieszczenia,
głębokość, powyżej której mogą nastąpić uszkodzenia spowodowane przemarzaniem gruntu,
poziom zwierciadła wody gruntowej w podłożu oraz trudności, jakie mogą się pojawić, jeśli wykop
trzeba będzie wykonać poniżej zwierciadła wody,
wpływ wykopu na sąsiednie fundamenty i konstrukcje oraz instalacje podziemne (B-03020
wskazywała tylko na konieczność uwzględnienia),
wpływ przewidywanych wykopów na sieci podziemne,
wysokie i niskie temperatury wywołane przez projektowany obiekt np. ciepłociąg posadowiony na
iłach (brak w B-03020),
możliwość podmycia,
obecność w gruncie materiałów rozpuszczalnych (brak w B-03020).
Strona 22 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Głębokość posadowienia
W EC-7 nie wymaga się minimalnego zagłębienia fundamentu w gruncie, równego 0,5 m. Jest jedynie
ogólne wymaganie, zabezpieczenia podłoża pod fundamentem przed podmyciem. Jeżeli nie stosuje się
innych zabezpieczeń przed rozmyciem podłoża (np. na skutek wód opadowych, czy awarii instalacji
wodnej) wymagane w B-03020 zagłębienia fundamentu 0,5 m powinno być zachowane.
EC-7 pozwala na elastyczniejsze podejście do zabezpieczenia konstrukcji przed skutkami przemarzania
przy posadowieniu w gruntach wysadzinowych. Obok rozwiązania polegającego na posadowieniu
poniżej głębokości przemarzania, dopuszcza się zabezpieczenie podłoża izolacją zapobiegającą
przemarzaniu.
Dopuszczone zostało również do stosowania w polskiej praktyce (aprobata ITB) tzw. rozwiązanie
szwedzkie, polegające na umieszczeniu w płytko posadowionej płycie fundamentowej ogrzewania
podłogowego, uniemożliwiającego przemarzanie gruntu występującego pod fundamentem.
Głębokość przemarzania gruntu można ustalić zgodnie z B-03020 ponieważ EC-7 odsyła do ustaleń
krajowych.
Proponuje się nieznacznie zmodyfikować aktualną mapę stref przemarzania, dostosowując
przebieg stref do stref występujących w państwach Unii.
Strona 23 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Wymiary fundamentu
Podstawowym wymaganiem jest takie dobranie wymiarów fundamentów, aby przekazane przez
fundament siły nie spowodowały utraty nośności podłoża ani nadmiernych osiadań fundamentów.
Dodatkowo wymaga się uwzględnienia wymagań wykonawczych, takich jak:
koszt wykopu,
tolerancje wytyczania,
wymagana przestrzeń robocza,
wymiary ścian i słupów opartych na fundamencie.
Strona 24 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Wymiary fundamentu
EC-7 nie stawia ograniczeń co do rozmiarów mimośrodu, wymaga jedynie aby przy mimośrodach
większych od 1/3 wymiaru fundamentu, przy ocenie nośności, szczególnie dokładnie analizować
obliczeniowe wartości obciążeń oraz uwzględniać niekorzystne odchyłki w wymiarach fundamentu
(zaleca się dodawać 0,10 m).
Rys. Wymagania
dotyczące mimośrodu
obciążeń w EC-7
Strona 25 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Wymiary fundamentu
B-03020 wymagała, ograniczenia mimośrodu do wielkości 1/4 wymiaru fundamentu, a w pewnych
przypadkach (przy smukłych budowlach, halach obciążonych suwnicami) do 1/6 wymiaru
fundamentu.
Rys. Wymagania
dotyczące mimośrodu
obciążeń w B-03020
Strona 26 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Wymiary fundamentu
Uwagi:
Rozpatrywany w EC-7 przypadek dopuszczalnego mimośrodu dotyczy obciążenia fundamentu
najmniej korzystnym układem obciążeń stałych i zmiennych (brak tej informacji w EC-7).
Przy działaniu na fundament sił od obciążeń stałych należy dobrać wymiary fundamentu tak aby
nie ulegał on odrywaniu od gruntu.
W praktyce, do dopuszczenia większych mimośrodów niż 1/3 wymiaru fundamentów, należy
podchodzić bardzo ostrożnie.
Sposób sprawdzania wielkości mimośrodu sił przekazywanych przez fundament na podłoże nie
jest w EC-7 określony – nie precyzuje się czy jest to problem nośności czy też warunków
użytkowania.
Wątpliwości budzi możliwość dopuszczenia odrywania fundamentu do połowy jego
szerokości, w przypadku cyklicznego odrywania fundamentu od gruntu (np. fundamenty
słupów hal obciążonych suwnicami), powinno się zachować pewną ostrożność.
W przepisach angielskich zaleca się sprawdzanie mimośrodu pod działaniem sił
obliczeniowych (jak w B-03020. W przepisach niemieckich zleca się sprawdzać mimośród pod
działaniem sił charakterystycznych.
Strona 27 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
SPRAWDZENIE
STANÓW GRANICZNYCH NOŚNOŚCI
Strona 28 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Strona 29 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Problem utraty stateczności ogólnej jest zagadnieniem odrębnym. Na utratę stateczności podłoża ma
wpływ przede wszystkim całkowita wielkość przekazywanych na podłoże obciążeń, w pewnym stopniu
poziom posadowienia, natomiast rodzaj i wymiary poszczególnych fundamentów mają wpływ
drugorzędny.
Strona 30 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
EC-7 przewiduje możliwość stosowania jednego z trzech tzw. podejść obliczeniowych (1, 2, 3) w celu
zapewnienia właściwego bezpieczeństwa przy sprawdzaniu warunku. Różnice dotyczą wartości
częściowych współczynników bezpieczeństwa, stosowanych w ocenie obliczeniowego efektu
oddziaływań Vd i oporu granicznego podłoża Rd
W Polsce stosuje się podejście 2*, a w przypadku sprawdzania stateczności ogólnej – podejście 3.
Strona 31 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
E d = E (γ F ⋅ Frep ; γ F ⋅ Fg ( X k )) ≤ R (Fk ; X k ) / γ R = R d
gdzie:
Xk - symbol wartości charakterystycznej właściwości gruntu,
Fg - symbol oddziaływań geotechnicznych,
Fk - obciążenia wynikające z zależności oporu granicznego podłoża od sił przekazywanych przez
fundament na grunt,
γF - częściowy współczynnik bezpieczeństwa dla oddziaływań,
γR - współczynnik bezpieczeństwa do oporu gruntu.
Strona 32 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Tabela NA.2. (PN-EN 1997-1:2008/Ap2) Współczynniki częściowe przy sprawdzaniu stanów granicznych
nośności (GEO)
Stany graniczne nośności – podejście 2
A1 M1 R2
Niekorzystne 1,35
Stałe
Do oddziaływań Korzystne 1,0
Zmienne Niekorzystne 1,5
tan φ 1,0
Efektywna spójność 1,0
Do właściwości
Wytrzymałości bez odpływu 1,0
gruntu
Wytrzymałość na jednoosiowe ściskanie 1,0
Ciężar objętościowy 1,0
Wyparcie 1,4
Do odporu gruntu
Poślizg 1,1
Strona 34 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Strona 35 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Strona 36 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Strona 37 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Wszystkie niezbędne dane opisujące podłoże, powinny być określone w projekcie geotechnicznym.
Strona 38 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Strona 39 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Strona 40 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Rys. 5. Model pracy podłoża przy sprawdzaniu oporu granicznego podłoża wg EC-7
a) w warunkach „z odpływem”, b) w warunkach „bez odpływu”
Strona 41 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Strona 42 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
EC-7 nie precyzuje w jakich przypadkach za miarodajne należy uznać warunki „z odpływem”, a w jakich
warunki „bez odpływu”.
Na podstawie doświadczeń można stwierdzić, że problem wyboru dotyczy jedynie przypadków
sytuacji przejściowych przy występowaniu pod fundamentem gruntów spoistych. W przypadku
sytuacji obliczeniowej trwałej i sytuacji obliczeniowej przejściowej przy występowaniu pod
fundamentem gruntów niespoistych, niewątpliwie za miarodajne do obliczeń można uznać
warunki „z odpływem”.
W innych przypadkach, występowania pod fundamentem gruntów spoistych i rozpatrywaniu
sytuacji przejściowych, jeżeli są wątpliwości co do warunków pracy podłoża, należy wykonywać
obliczenia przy założeniu warunków „z odpływem” jak i „bez odpływu”.
Strona 43 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Wartość obliczeniową oporu granicznego podłoża Rd, dla podejścia 2*, wyznacza się z zależności:
Rk
Rd =
γR
R
R k = k ⋅ A'
A'
gdzie:
Rk – wartość charakterystyczna oporu granicznego,
γR – współczynnik bezpieczeństwa do oporu granicznego z tabeli (γR = 1,4),
(Rk/A’) – wartość charakterystyczna jednostkowego oporu granicznego podłoża,
A' – pole efektywnej powierzchni fundamentu
Strona 44 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
gdzie:
q - obliczeniowy całkowity nacisk nadkładu w poziomie posadowienia fundamentu
Strona 46 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Strona 47 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Strona 48 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
B sq Nq − 1 – dla prostokąta,
sC = 1+ 0,3 sC = ≠
L Nq − 1 kwadratu lub koła
B'
sγ = 1 − 0,3
sB = 1− 0,25
B L' – dla prostokąta; ≠
L sγ = 0,7 – dla kwadratu lub koła;
Strona 49 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Strona 50 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Rk A' = (π + 2) ⋅ cu ⋅ bc ⋅ sc ⋅ i c + q
gdzie:
q – obliczeniowy całkowity nacisk nadkładu w poziomie posadowienia fundamentu
2α
bc – współczynnik nachylenia podstawy fundamentu: bc = 1 − (π + 2)
sc – współczynnik kształtu fundamentu:
s c = 1 + 0,2(B' L') – dla prostokąta;
sc = 1,2 – dla kwadratu lub koła;
ic – współczynnik nachylenia obciążenia, spowodowanego obciążeniem poziomym H:
1 H
z zastrzeżeniem, że H ≤ A' c
ic = ⋅ 1 + 1 − k
2 A'⋅cu
k u,k
Strona 51 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Strona 52 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Warunek obliczeniowy:
Hd ≤ Rd + R p;d
Strona 53 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Strona 54 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Strona 55 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Jeżeli istnieje możliwość dostania się między fundament a grunt wody lub powietrza (praktycznie
zawsze), dodatkowo wymaga się aby:
Rd ≤ 0,4 ⋅Vd
Powyższy wymóg można pominąć wtedy, jeśli tworzeniu się szczeliny między fundamentem a gruntem
zapobiega ssanie w strefach, w których nie ma dodatniego nacisku fundamentu na podłoże.
Strona 56 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
SPRAWDZANIE
STANÓW GRANICZNYCH UŻYTKOWALNOŚCI
Strona 57 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Podstawowe wymagania
Rozpatrzenie stanów granicznych użytkowalności przy projektowaniu fundamentów bezpośrednich jest
w EC-7 wymagane i obejmuje:
nadmierne osiadania;
Wystąpienie nadmiernych osiadań, EC-7 wiąże z wystąpieniem osiadań i różnic osiadań fundamentów,
które powodują niedopuszczalne z uwagi na warunki użytkowania, przemieszczenia lub odkształcenia
konstrukcji obiektu.
nadmierne wypiętrzenie;
Wystąpienie stanu granicznego wypiętrzeń wiąże norma z możliwością powstania nadmiernych uniesień
fundamentu na skutek:
odciążenia, zmniejszenia naprężeń efektywnych w gruncie,
rozszerzalności objętościowej częściowo nasyconych gruntów (pęcznienia minerałów ilastych),
uniesienia przy stałej objętości w całkowicie nasyconym gruncie, którego przyczyną jest osiadanie
sąsiedniej konstrukcji.
niedopuszczalne drgania;
Stan graniczny drgań wiąże norma z:
przeniesienia na podłoże drgań powodujących: nadmierne osiadania na skutek zagęszczenia
gruntów lub upłynnienia gruntów,
lub drgań fundamentu nie dopuszczalnych z uwagi na warunki użytkowania obiektu.
Strona 58 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Zgodnie z zasadami ogólnymi obliczeniową wartość efektów oddziaływań określa się przy założeniu
charakterystycznych wartości oddziaływań i właściwości gruntu (γF, γM = 1,0).
Zaleca się aby wartości graniczne przemieszczeń i drgań były określone w projekcie fundamentów i
uzgodnione z inwestorem.
Podane szczegółowe zalecenia dotyczące sposobu sprawdzania wyodrębnionych stanów granicznych, dotyczą
tylko sprawdzania stanu granicznego osiadań. Sposób sprawdzania stanów granicznych związanych z
wyniesieniem fundamentów czy też drganiami nie jest w normie określony.
Strona 59 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Strona 60 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
W obliczeniach osiadań wymaga się uwzględnienia wszystkich czynników, które mają wpływ na
powstanie różnic osiadań, a więc:
różnic obciążeń,
uwarstwienia podłoża,
wpływu sumowania się w podłożu naprężeń od sąsiednich fundamentów lub występujących w
sąsiedztwie obciążeń.
Strona 61 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Obliczanie osiadań całkowitych jako wynik trzech składników, których właściwe wyznaczenie jest
trudne, nie prowadzi do większej dokładności niż „osiadania całkowite” zgodne z normą B-03020.
Strona 62 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
EC-7 dopuszcza również wyznaczanie osiadań metodami uproszczonymi lub półempirycznymi, tj. na
podstawie badań polowych (np. CPTU) i korelacji pomiędzy wynikami badań a osiadaniem.
Strona 63 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
s = (p ⋅ b ⋅ f ) E m
gdzie:
Em - wartość obliczeniowa modułu sprężystości,
f - współczynnik osiadania,
p - nacisk na grunt pod fundamentem.
Strona 64 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Strona 65 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Strona 66 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Strona 67 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
ρ - osiadanie,
δp – różnica osiadań,
θ - obrót,
α - odkształcenie kątowe,
∆ - ugięcie względne,
∆/L – wskaźnik ugięcia,
ω - przechylenie,
β - względny obrót
Strona 69 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Strona 70 z 71
Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki
Fundamentowanie
Strona 71 z 71