POLSKA NORMA

P ol sk i Kom itet
N or mali z a c yj ny
PN·EN 22768·1
kw ieci eń 1999

Tolerancje ogólne
Tolerancje wymiarów liniowych i kątowych
bez indywidualnych ozn a czeń tolerancji

Generaltolerances - Part 1: To'erances for linear and anguJar cimensions without individual tolerance indi-
calions (ISO 2768 -1:1989 )

,~ .ł'; Telerances qenerales - Partie1:Telerances pourdimensions lineaires et angułai res nonaffectśe s de telerances

:"; I~ l
..~;.1 indivtcuelles (ISO 2768-1:1989) .

..
Allqernemtoleranzen - Teill : Toleranzen fur Lanqen- und
(ISO 2768- 1:1989)
W'nkelma~e obne einzelneToleranzemtraqunq
.~ c: .•.1
Ol - ~ <
l •~ . ;"c. ; .~
~ ~,a ~ i.
g,~ a :... ln:u
.. o . • ~)o ~J
: ~ fl·~i;
a " · · '~.' :D . f

na
00 ?4",Q Z '
°3 .~
~
I CJI C1
I\)
co 0l
ta: '0"3

~ l' ---©-z-'a-d-n-a-c-z-ę-ś-ć-n-in-j-ej-s-ze-j-n-o-r-m-y-n-i-e-m-O-Ż-e-b-Y-Ć-p-rz-e-d-ru-k-o-wyw
--a-n-a-a-n-i-k-O-P-io-w-a-n-a-­
~ . ~ ~ '5'
~ • j a kąko l wi e k te c h n i k ą bez pisemnej zgody Prezesa Polsk iego Komitetu Norm alizacyjnego
. ',r
AB STRA KT NORMY

Ustalono czt ery klasy tolerancj i ogól nych wymiarów przedm iotów wykonanych metod ą skrawania metali
lub tłocze nia z blach y. Pooanc trzy tablic e i załączn i k info rmacyjny dotyczący koncepcji tolerowania
ogólnego wymia rów.

TŁUMACZENIE ABSTRAKTU

Specmes gene ra ł tolerances in four tolerance class es. It ap plies lo the d imensio ns of workpiece s tha l
are procJuced by metal removat ar ere form ed fram sneet metal. tt contains tbree tabfes and an mforrna-
tive annex w ith regard to conceots behind general lole ranci ng ot dimensions.

Deskryptory: OS13034A - cz ęści maszyn. 05625 64 - odchyłki wymiarów, 039 9734 - tolerancje wym ia-
rów . 0 56 2 70 6 - tolerancje kątowe . 088 943 6 - wy miary metote rowane . 03 96727 - wymagania .

Norma o pracowana w No rm al izacyjnej K o m isj i Problemowej nr 48

ds. Po dst aw B udowy Mas zy n

Pierwsze wy danie no rmy (ro k) i lala Kolejn ych nowelizacji

Zmia ny wprowadzone do normy

Numer zmi any Data wprowadzenia

 ... ~ •. ,.
kwiecień 1999

POLSKA NORMA

PN-EN 22768-1
POLSKI
KOMITET Tolerancj e ogólne
Zamiast :
NORMALIZACYJNY Tolerancje wymiarów liniowyc h
PN·91/M..Q2168/01
i kąt owyc h bez indywidualnych PN.78i M..QZ139
ozna czeń tolerancji

rcs 17.040.10

EN 227 68-1:1993 : lOT

This national document rs toenncar wllh EN 22768· 1:1993 and is publis hed wrth
lhe permi sslon ol CEN ; rue de Stassart 36; B·l 0 S0 Bruxene s. Belqiu m.
Niniejsza Pols ka Norma jest iden tyczn a z EN 2276801 1993 i jest publi kowan a
za zgodą CEN; rue de Stassart 36 ; B·l0S0 Bruksela, Belgia .

PRZED MOWA KRAJ OWA

Niniejsza normajesl tłum acze n i em angielskiej wersji normy EN 22768-1:1993 sta nowiącej wprowadzenie ( metodą
noty uznaniowej) normy m iędzyna ro d owej ISO 2768- 1:1989 i jest wyda na jako norma identyczna z wprowadzon ą
normą europej ską.

W normie są stosowane odsyłacze krajowe oznaczone od "voo N12).

Norma zawiera załączn ik krajowy NA, którego treści ą jest wykaz co oowecnikó w norm powołanych w tekście EN.

nr ref. PN-EN 22768-1 :19 99

Norma europejska Ustanowiona przez Polsk i Komit et Normalizacyjny

EN 22768-1 :199 3 dnia 19 kwietnia 19 99 r.
ma status
(Uchw ala nr 17199-0)
.1i Polskiej Normy
NORMA EUROPEJSKA EN 22768-1
EUROPEAN STANDARD
NORME EUROPEEN NE
EUROpAISCHE NORM kwie cień 1993

tcs 70040.10
Deskryptory : czę ś ci maszyn, tolerancje wym iarów. tolerancje kątów, wymiary nletoterowene. odchyłki wymi arów,
specyfikacje.

Wersj a polska

Tol erancje og ólne - Arkusz 1: Tolerancje wym iarów liniowych

i kąto wy c h bez ind ywid ua ln yc h ozna czeń tolerancji
(IS O 2768-1: 1989)

General tol erances - Pa rt 1.
Toteranc e s lO( linear and angular
dimensioo s withoul indMdual
toręrance mdications
(ISO 2768 - 1:198 9)
jotę ra n ces qe nerates - Partie 1:
r cre rarces pour dimensi ons
hneaires e t ang ulaires no n aeecr-
ee s de tołeraoce s individuelles
(ISO 2768 -1.1989)
AIIgemei nlol eranze n - Teil 1:
Toleranzen fur U i ngen- u no Wi n-
kelman.e ołme einzelne r crer ao-
ze inlragu ng
(ISO 276 8- 1:1989 )

Niniejsza norma je st pols ką wersją t\()(my europejskiej EN 22 768- 1.1993 _Została ona przetłu maczona przez Pols ki Komilet
NormalizaCYjny i ma len sam sta tus co wersje o fICjaln e

Norma eu ropejska zostala przyjęta przez C EN 1993-04-15. Zgo dnie z wewn ęt rzny m i przepisami CE N/CENE LEC
członkowie CEN są zobowiązani, do nadan ia nonn ie europejskiej statusu nonny krajowej bez wprowadzan ia jakich-
kolwiek zm ian.

Aktual ne wykazy norm krajowych (powstałyc h w wyn iku nadania normi e europejski ej statusu nonn y krajo wej),
łączn ie z ich danymi bibliog raficznymi, można otrz ym ać w Sekretariacie Centralnym C EN lub w krajow ych jed-
nos tkac h normanz acymy ch b ęd ących czło n ka rtu CEN .

Norma europej svd została opra cowana w trzech oficjalnych we rsjach ję z~tk owych (ang ielskiej, francu skiej i nie-
mieck iej) . W ers ja w każdym innym jęz yk u , prz etłumaczon a na odpowredztaino ś ć oaneqc czło n k a CEN i zareje-
strowana w Sekret ariacie Centralnym CEN, ma ten sa rn status co we rsje oficjalne.

Czło n ka mi C EN są krajowe jednostki nor malizacyjne na s t ę puj ąc ych pa ń stw : A ustri i, Belgii , Da ni i, Finla ndii,
Francj i, G recji, Hiszpanii. Holand ii, Irland ii, Islandii, Luksemburga, Niemiec. Norweg ii. Portugalii, Szwajcari i,
Szwecji. W ielkie j Brytanii i Włoch .

CEN
Europejski Komite t Norm alizacyjny
Europ ean Comrmttee for Standarcnzauon
Comlte Europeen de Normausatron
Eu roparscnes Kom itee fur Normu ng

Nr r ef. EN 22 768-1 :1993 E

 stronica 2
EN 22768-1 :1993

Przed mowa

W 1991 r. norma międzynarodowa ISO 2768-1:1989 ~Gene ra l tolerances - Part 1: Tolerances for linear and
angular dimensions without individual toierance indications" zośtata podda na procedurze an kiety wstę pn ej CE N.

Po uzys kaniu pozytywnej oceny projektu CEN/eS, norma ISO 2768-1:1989 została przedłożon a do głosowania
formalnego .

Wynik głosowan ia formalnego był pozytywny.

Niniejsza norma europejska powinna uzys k ać status normy krajowej . przez opublikowanie klen tycznego tekstu
lub uznan ie, na/póżnieJ do październi ka 1993 r.• a normy krajowe sprzeczne z daną normą powinny być wyco fa-
ne najpóźniej do październi ka 1993 r.

Zgod nie z przepisami wewnętrznymi C EN/CENELEC do wprowadzenia nmiejszej normy europejskiej sązobo­
wiązane na stępujące kraje : Austria . Belgia. Dania . Finlandia , Francja . Grecja. Hiszpania , Holand ia . Irlandia,
Islandia. Luksemburg. Niemcy. Norwegia. Portug alia . Szwajcaria . Szwecja . Wielka Brytania. Wlochy_

Nota uznaniowa

Tekst normy międzynarodowej ISO 2768- 1:1989 zastal przyję ty przez CEN jaka norma europejska bez jakich-
kolwiek zmian.

UWAGA : Europejskie powołania publikacji międzynarodowych podan o w załączni ku lA (normatywnym).

3
stro nica 3
EN 22768- 1:1993

Wprowadz enie

Każd y element czę ści maszyny ma zawsze o kreś lony wym iar i kształt. Wymagan ia funkcjonalne powod uj ą ogra-
r uczema odch yłek wym iaru i od chyłek geometrycznych ( ks ztałtu, kierunku i IOkalizacji)Nl ) - ich przekroczenie
prowadzi do utraty funkcjona l no ści danej czę ści .

W celu zapewnienia właściwych wymiarów i geome trii wszystkich elementów, tolerowanie na rysunku powinno
być kompletne, tzn. nic nie pow inno być pozostawione do myslom albo do rozstrz ygn i ę c i a przez wy kona wcę lub
kontrolę tecn r nczną.

Stosowanie tolerancji ogólnych wy miarów i geometrii upra szcza zadanie osiąg n ięcia tego celu.

1 Zakres normy

Niniejszy arkusz normy ISO 2768 ma na celu uprosz czenie oz n acze ń na rysunkach. Ustalono w nim cztery klasy
tolerancji ogólnych wym iarów liniowych i k ątowych , nie mających indywidualnych oz n acz eń tolerancji.

lNłAG A 1- Koncepcję tolerow ania ogólnego wymiarów liniowych i kątowycłl pr zedstawiono w załączniku A.

Norma dotyczy wymiarów przedmiotów metalowych wykonanych metod ą obróbki skrawaniem lub tłoc zo n y ch
z blachy.

lNYAGl

2 To le rancje te mogą m ieć zasto sowanie rów nie ż w pr zypad k u materia łów in nyc h n i ż metal.

3 I st nieją lub są pr zewidywane analogiczne normy m iędzyna rodowe, patrz np . IS O 8062 1 ~ "1 ~d otycząc a odl ewó w .

Niniejszy arkusz normy ISO 2768 dotycz y tylko na stępujących wym iarów nie m ających ind ywidualnych ozna-
cze ń tolerancji:

a ) wym iarów liniowych (np. wymiary zewnę trzne , wymia ry wewnętrzne , wvso koścr stOpniN3l , śred nice , pro-
mienie , odległości N4 I , promie nie ze wnętrz ne i sze rokoś ci Ś CIęĆ krawędzi zała m an y ch ) ;

b ) wym iarów kątowych l ącz n i e z kąta m i przed stawianymi zw ykle bez wymiarów, np, kąt prosty (90°), J eżel i
nie powołano si ę na no rm ę ISO 2768-2 lub k ąty wieloboków forem nych;

c) wym iarów liniowych i kątowych otrzymanych po obróbce skrawaniem zmontow anych podzespołów.

Nie dotyczy on na s t ępuj ących wymiarów:

a ) wym iarów liniowych i kątowych , objętych Innymi powoła nymi normami d otycz ącym i tolerancji ogól nych;

b ) wymiarów pomocniczych podan ych w nawiasach;

c) wymiarów nominalnych pod anych w prostokątnych ramkach'?'.

l) ISO 8062:1984, Caslmgs _ System o t dlm enSJonal lolarances,

" ' l Odsyłacz krajOWY: Odchyłlli kierunku (rówooegłoSd j prostooa cncśo) oraz odchyłki Iokalllaql (symetrii, współosIOWOści i biCIa )
zascza
Się do grupy odchyłek elemersów relatywnych (patrz PN·EN 22768-2 p.5.2 ).
" li Odsyła cz kraJOWY: Norm a powołana w celu infor macyj nym.
..31 Ods vtacz krajo wy : Wym iary wys o k o ś ci i głębo kości zalic za ne za zwyczaj w lite ratu rze k rajowej do grupy wy miarów nu e-
sza nych .
...) Odsyłacz kra}OWy: Wy miary odległośCI elementó w zal icza ne zazwyczaj w literaturze kraJ()YI,'eJ do grupy wy miarów m,eszanych
lub wym Iary od1eglosci OSI elementów zalicz ane do gru py wy mlartiw pośrednich.
"S, Odsyłacz kraJOwy: Wymiary określające polożemc nommetne elementów, do których odnoszą Si ę toleranCje geometryczne ,
np. tolerancj e po q CJi.

4
 stroniCa 4
EN 22768-1 .1993

2 Postanowi enia ogólne

Wybi erając k lasę tole rancj i. n al e ż y wzi ąć pod u wag ę odpowi edn i poziom zwyc zajnej do kładno ści w ars ztatowej .
Jeżeli Jest wym agana mn iejsza tolerancja danego elem entu lub jest dopuszczalna i uza sadn iona ekonomicz nie ,
tolerancj a w i ę k s z a Nti). to taka toleran qa jest oznaczona indywidualnie za odpowiednim(i) wymia rem(a mi) norm-
na lnym(i).

ToleranCje ogólne wymiarów liniowych i kątowych obowiązują. gdy na rysunku lub w związanych z nimi specyfi-
kacjach powalano się na niniejszy erxusz norm y ISO 2768 zgod nie z rozdz iała m i 4 i 5. W przypad ku stosowa-
nia tolera ncji ogólnych dotyczących innych procesów technologicznych ustalonych w innych normach mię­
dzynarodo wych. powi nny być one powoła ne na rys unkach lub w związ a nych z nim i specyfi kacj ac h. Dla wy -
miaru m i ęd zy powie rzc h n ią n ieo b ro b i oną i o brobio ną. np . odlewów lub od kuwek . któreg o toleran cji indywi dual-
nej nie oznaczono b ezpoś red nio . stosuje się wi ę kszą z dwóch rozpatryw anych tolerancji ogólnych, np. dla od le-
wów, patrz ISO 806 2 1). N 2).

3 Normy powoła n e '"!

Wym ienione niżej normy zawierają postanowienia. które - przez określone powalan ie się (na daną normę ) w treś­
ci niniejszego arkusza normy ISO 2768 - stają się również postano wieniami niniejszej nonny. W momencie publi-
kacji (niniejszego arkusza normy międzynarodowej), pod ane niżej wydania norm były aktualne . Po n ieważ jednak
wszystkie normy podl eg ają nowelizacji, strony zawi eraj ące um owy na podstawie niniejszego arkusza normy
ISO 2768 za ch ęca si ę do zba dania m oż l iwo śc i zastoso wania najno wszego wy dan ia wymienionych niż ej norm .
Rejest ry ak tualnych norm mi ęd zyn arodow ych prowad zą wszyscy człon kowie ISO i lEC.

ISO 2768-2: 1989, General tolerances - Part 2: Geometrical to/e rances for fe atures wlth out individual tote -
rance in d ica tion s.

ISO 8015 :1985 . Technicaf drawings - F undam en rai rolera ncing princip le .

4 Toleran cj e o gólne

4.1 W ymi ary lini owe

Tolerancje ogólne wym iarów liniowy ch podan o w tablica ch 1 i 2.

4.2 W y m i a ry k ątowe

Tolerancje ogólne wyrażone w jednostkach kąta ogra niczaj ą tylko kierunek og ólny lini i, w tym równ ież linii stano-
W iących elemen ty po wierzchni. natomiast nie og rani czają odchyłe k Ich kształtu .

Kierunek ogólny linii sta nowi ącej element powierzchn i rze czywistej wyzn acza linia p rzylegająca o ge ometrycz-
nie idealnym ksztalcic N8l . N ajwiększa od l egłość między l i n ią przyleg aj ącą i hnią rzeczywi stą powinn a być napn mej-
sza z m o ż l iwyc h (pa trz ISO 8015).

Odchyłk i graniczne wym iarów kątowyc h podano w tablicy 3.

11 ISO 8062 :1984 Castings _ System

" 2) Ods ył a cz
o, dimensional tolerances.
krajowy: Norma powołana w celu inform aCYJnym.
"6) Ods vtacz krajowy : Tole rancja mniejsza lub więk sza od toleranCji ogólnej.
" ' ) Odsyłacz kraJOWy : Patrz załączn ik kraJOWY NA
...s, Odsyłacz kraJOwy : Prosta przylegająca

5
uroruca 5
::N 22768-1"1993

5 Oznaczenia na rys u n kac h

Jeżel i tolerancje ogólne zgodnie z niniejszym arkuszem normy ISO 2768 powinny obow iązywać, wówczas w ta-
bliczce rynnowe] lub w jej pobl i żu powinny być umieszczane na stępujące dane :

al ISO 2768"19);

,
b) klasa tolerancji zgodnie z niniejszym arkuszem normy ISO 2768.

PRZYKŁAD
,
ISO 2768-m

'\
6 Kwalifikacja' "?'
Jeżeli nie postanawiano inaczej. przekroczenie tolerancji ogólnych nie powi nno prowad zić bezpośred n io do
odrzucenia wyr obu, pod warunkiem jednak, że wyrób ten nie utra c ił zdo lności spełn ie ni a przewidzian ej dla
niego funkcji (patrz rozdz i ał A.4),

Tab li ca 1 - Odc h yłki graniczn e wymiarów linio wych. % wyjątk i em wymiarów krawędz i
załamanych (promienie zewn ę t rzn e i sze ro kości ś cię ć , patrz tablica 2)

Wa rtości w milimetrach

Kl asa t ol eran cji O dchyłki graniczne d la przedz i ału wymiarów nomina lnyc h

powyżej powyżej p owyżej powyżej powyżej powyżej p owyżej

0.5 ' l 3 6 30 120 40 0 1000 2 000
Oz n aczen ie Nazw a do do do do do do do do
3 6 30 120 400 1000 2 000 4000

f dokład na tO,OS tO ,05 tO ,1 tO ,15 ±O.2 ±O.3 tO.5 -

m średniodo kładn a t O,1 ±O.l iO ,2 10,3 10,5 10,8 11,2 ±2

c
,
zgrubna

bardzo zgrubna
±O.2

-
±O.3

10,5
tO ,5

"
.o.s
t 1,5
11,2

tVi . .
±2 13

' lW przyp adku wymiarów nominalnych poniżej 0,5 mm , odchyłki graniczne powinny b yć oznaczo ne indYWidualnie bez-
.4

••
pośred nio za odpowiedmm (i) wymlarem(ami) nomlna lnym(i).

Ni I Odsyłacz k ralOWY: W krajU powołUje S ię PN-EN 22768-1"1999.

>;1(1 I Od syłacz kr ajOWY· W a ngle!sk leJ ....e rsp normy ISO - ReJectlon.

-----------
 stronica 6
EN 22768 -1,1993

Tablica 2 - Od chyłki graniczne wym ia ró w krawędzi załamanych

(promienie zewn ętrzn e i szero kości ścięć)
Wartości w milim etrach

Klasa t ol erancji Odchy ł k i granic zne dla przedziału wymi aró w n omin aln y ch
Oz na c ze n ie Nazwa 0,5 11do 3 p owyżej 3 do 6 powyż ej 6

f dokładna
±O,2 ±O,S
m średniodokładna "
c zgrubna
tO,4 ±2
v bardzo zgru bna "
ll W przypadku wymiarów nominalnych poniżej 0,5 mm, odchył ki gran icz ne powin ny b yć oznaczone ind yw idualnie bez -
pośrednio za oopowiednim(i ) wy m iarem(ami) nomin alnym(i).

Tablica 3 - O d c h ył k i grani czne wymiarów k ątowych

K lasa tolera nc j i Od ch yłki g ran ic zn e dla przedziału długo ś ci krót szego rami enia k ąta ,
w milimetrac h
Oz n ac zen ie Nazw a do 10 po wyżej 10 d o 50 powy żej 50 do 120 powyżej 120 d o 400 powyżej 400

f d okładna
". tO·30' tO·20' t O· , O' tO· S'

m średniodokładna

c zgrubna t 1·30' ". t O' 30' tO·1 5' tO· 10'

v bard zo zgrub na '3· ". ±1" tO·30' t O· 20'

7
stronica 7
EN 22768-1:1993

Załączni kA
(info rmac yjny )

Koncepcja tolerowania ogó lnego wymia rów liniowyc h i kątowy c h

A.1 Tolerancje og ólne oznacza się na rysu nku przez powoła nie się na niniejszy arkusz normy ISO 2768 zgod nie
z rczo ziatem 5.

tolerancji ogó lnych od powi a d aj ą poziomom zwyczajn ej do kładności warsztatowej . a odpowiednią xta-
Warto śc i
sętolerancj i wybiera s ię i oznacza na rysun ku stosownie do wymagań , którym powinny oo powiaoać części składo­
we wyrobu .

A.2 Zwiększe nie tolerancji powyżej pewnej w a rtości nie wpływa zazwyc zaj na obni żkę kos ztów produkcji. J eż el i
np . przedm iot o śred n icy 35 mm mógłby być wykonany zupełnie prawiołowo' " " w za kładz ie reprezentującym
~śre d ni poziom zwyczajnej dokładności warsztatowe r ' lo przyjęcie odchyłek gran icznych ± 1 mm nie przyn iesie
korz yści temu ko nkretnemu za kładowi , pon iew aż zupeł n ie odpow iednie będą od c h ył ki ±O.3 mm , wyni kające
z tolera ncji ogó lnej.

Jeżeń jednak. ze wzg l ędu na funkcję danego elemen tu . wymaga się tolerancj i mn iejszej n iż . tole ra nq a oqólna".
wówczas przyjmuje s ię tolerancj ę m n iejszą i ozn acza się Ją ind ywidual nie bezpośredn io za wymiarem d l ugości
lub kąta . Tego typu tole rancji nie zalicza s i ę do tole rancji ogólnych.

W przypa dkach . gdy funkcja elementu dopus zcza tolera ncję równą lub wię k szą od tolerancji ogólnej. nie oznacza
s ię od powied nich odchyłek za wymiarem , lec z podaje się je na rysunku w sposób opis any w rozdziale 5. Ten
ty p toleran cji u m oż l iw ia w pełn i wykorzystan ie koncep cji tolerow ania ogó lnego .

Do wyjątków od reguły zalicza się przypade k, kiedy funk cja elementu umożl iwia przyjęcie toleran cj i w iększej od
tolerancji ogólnej i zastosowanie tolerancj i większej wpłynie na obn i że n ie kosztów prod ukcji. W tych specjal-
nyc h przyp adkach większą to lera ncję oznacza się indywidualnie za wymiarem danego elementu . np. głębo­
ko ś ć otworów nie prz eio towvctt Wiercon ych przy montażu .

A .3 Stoso wanie tolerancji ogólnych prz ynosi na stępujące korzyści :

a) rysunki są czytelniejsze i w związku z tym przekazywanie informacji użytkownikowi dokumentacji jest bar-
dziej sprawne;

b) konstruktor nie traci czasu na szczegółowe obl iczanie tolera ncji. ponieważ wyst arczy tyłka wied zieć, że
funkcja elementu pozwala na przyjęcie tolerancji WIęk szych lub rów nych toreranqom ogól nym;

c ] na rysunku wyra żn ie wskaza no . który element m oż e być wykonany w normalnym procesie produkcyj-
nym N l 2J• co og ran icza zakres pra c służb kontroli jak ości dzięk i możnwo ś c zmniejs ze nia liczby zabiegów
kont rolnych ;

d) pozo stałe wymiary, których tolerancje pod an o indywidualnie , s ą w w ięk szości wymiaram i tych eleme n-
tów . który ch funk cja wymaga stosowania małych tolerancji i w związku z tym wyma ga ć mogą szczególnej
s ta ra n ności wyk onan ia - może to być pomocne w przygotowaniu pro dukCji i ułatw i a prac ę służb sterowarsa
j a kością przy an aliza ch wyma ga ń kontroli ;

e ) slużby techniczne zaopatrzenia i kooperacji mogą bardz Iej sprawnie uzgad niać zamówienia. ponieważ . po-
ziom zwyczajnej o oata d ooś c warsztatowe]" znany jest przed zawarciem um owy ; umożliwia to równ ież unik-
ni ęc ie n i epo rozu mień m iędzy stronami przy odbiorze dostaw. gdyż dokumentacja zaw iera wszystkie po-
trzebne dane.

'1 " 1 Od syłacz kraJOwy: Ze względ u na cech y funkcjonalne tego przedrr netu.
'1'1) Od sytacz kraJOWY: Bez mcooso-, w zwykłych wa runkach odPOWIadaj ących poZ IOmowi zwyc zaJne} ciol<ladnOśd warszta tOWej
danego za kładu lub WYĆZłalU produkCYJnego.

---------
 sircoca 8
EN 22768- 1:1993

Korzyści te uzy skuje się w pełni tylko wted y. gdy istnieje dostateczna pewność. że tolerancje ogólne nie zostaną
przekroczone. tzn. gdy poziom zwyczajnej dokładno ści warsztatowej danego zakła du je st równ y lub deklad niej-
szy ni ż określony w dokumentacji tolera ncjami oq ćrnvmt .

W związku z tym za kład :

- ok reś la za p omocą pomiarów swój poziom zw ycz ajnej d okła dn o ści wars ztatowej;

- przyjmuje tył ka dokumentację z tol erancjami ogół n ym i rów nymi lub wi ę k s zy m i niż odpowiadające pozio-
mowi zwyczajnej dokładnoś ci warsztatowe j teg o zakładu ;

- sprawdza wyrywkowo , czy określony poziom zwyczajnej dokładności warsztatowej zakładu nie zmienia się .

Koncepqa tolerancji ogóln ych wymiarów liniowych i kątowych u możliwia zrezygnowanie ze stosowania nieok re-
słonego bliżej pojęcia ~dobrei roboty" ze wszystkimi jego nepewnoscarni i nieporozum ieniami. Tolerancje ogólne
wym iarów IiniQwych i kątowych o k reś lają ściśle wymaganą dokładność .dobrej roboty".

A.4 Tolerancja dopuszczalna ze wzg lędów funkCjona lnych jest cz ęsto większa od tolerancji og óln ej . Tak w ięc
przekroczenie tolerancji ogólnej da nego e lementu (z d a rzaj ące się sporadycznie) nie zaw sze powoduje zakłć­
ceni e cech funkcjona lnych prz edmiotu . Odrz uce nie przedmiotu ze wzgl ędu na prze kroczenie tolerancj i ogól nej
powinno na stąpi ć tylko wtedy, gdy utrac i ł on m ożliwoś ć s p ełn i a n ia przewidz ianej dla niego funkcji.

9
stronica 9
EN 22768-1:1993

ZAŁĄCZNIK ZA (normatywny)

NORMY I DOKUMENTY POWOŁANE W NORMIE

M IĘDZYNARODOWEJ liCH ODPOWIEDNIKI EUROPEJSKIE

0 0 niniejszej normy europej skiej wprowadzono . d rogą datowanego lub niedatowanego powołan ia się , wymaga-
nia zawarte w innych publikaqach . Powołania te znaic!uią się w odpowiednich miejscach w tekście normy. a wykaz
publ ikacji podan o poniże]. W przypadku powołań datowanych pó źniejsze zmiany lub nowelizacja którejkolwiek
z wy mienio nych pub likacji mają zastosowanie do niniejszej normy europejskiej tylko wów czas, j eżel i zostan ą
wprowadzone do lej normy przez jej zmi a n ę lub noweliz a cj ę . W przypadku powala ń nłe o atowanycn stosuje si ę
ostatnie wydanie powołanej publikacj i (łączn ie ze zmi anami).

Publikacja EN/HO

ISO 2768~2 Oe nerat toierances - Part 2: Geometrical tolerance s for features

without individual lolerance indications

ISO 8015 'techmcal drawings - Fundam ental toterancmq pnncipt e

10
 PN-EN 22768-1:1999

Załącz n i k krajowy NA
(in form acyjny)

NORMY I DOKU MENTY POWOŁA NE W TRESC I NORMY EUROPEJSKIEJ

liCH ODPOWIEDNIK I KRAJOWE

UWAGA - Zaleca s ię s pra wdz ić, cz y podane w wykazie normy i ich odpowiedniki krajowe nie są zaktualizowan e.

Normy powoła ne w EN Odpow ied ni ki kr aj ow e

ISO 2768-2: 198 9 - PN·EN 22768-2 :1999 Tolerancj e ogólne - Toler ancje geometryc zne elemen-
tów bez indywidualnych oz nacze ń toleran cji

15 0 801 5:198 5 - PN-88/M-Q1142 Rysunek techn iczny mas zynowy - Wymiarowanie - Pod sta-
wowa zasada tolerowania

11