Professional Documents
Culture Documents
Polski Komitet
Normalizacyjny
PN-EN 10246-12
maj 2002
Non-destructive testing of steel tubes Part 12: Magnetic particle inspection of seamless and welded
ferromagnetic steel tubes for the detection of surface imperfections
Wszelkie prawa autorskie zastrze¿one. ¯adna czêæ niniejszej normy nie mo¿e byæ
Hologram
zwielokrotniana jak¹kolwiek technik¹ bez pisemnej zgody Prezesa Polskiego Komitetu
PKN
Normalizacyjnego
ABSTRAKT NORMY
T£UMACZENIE ABSTRAKTU
Specifies the requirements and the acceptance levels for magnetic particle inspection of seamless and
welded ferromagnetic steel tubes for the detection of surface imperfections.
...................................................................................
POLSKA NORMA
PN-EN 10246-12
POLSKI
KOMITET Badania nieniszcz¹ce rur stalowych
Czêæ 12: Badanie magnetyczno-proszkowe
Zamiast:
NORMALIZACYJNY ferromagnetycznych rur stalowych
bez szwu i spawanych w celu
wykrycia nieci¹g³oci powierzchniowych
ICS 23.040.10,
77.040.20
EN 10246-12:2000, IDT
PRZEDMOWA KRAJOWA
Za³¹cznik krajowy NA jest t³umaczeniem na jêzyk polski za³¹cznika A niniejszej normy, zawieraj¹cego wykaz
czêci EN 10246 Badania nieniszcz¹ce rur stalowych.
Norma europejska
Ustanowiona przez Polski Komitet Normalizacyjny
EN 10246-12:2000
ma status dnia 17 maja 2002 r.
Polskiej Normy (Uchwa³a nr 13/2002-o)
NORMA EUROPEJSKA EN 10246-12
EUROPEAN STANDARD
NORME EUROPÉENNE
EUROPÄISCHE NORM Luty 2000
Wersja polska
Niniejsza norma jest polsk¹ wersj¹ normy europejskiej EN 10246-12:2000. Zosta³a ona przet³umaczona przez Polski
Komitet Normalizacyjny i ma ten sam status co wersje oficjalne.
Norma europejska zosta³a opracowana w trzech oficjalnych wersjach jêzykowych (angielskiej, francuskiej,
niemieckiej). Wersja w ka¿dym innym jêzyku, przet³umaczona na odpowiedzialnoæ danego cz³onka CEN i noty-
fikowana w Sekretariacie Centralnym CEN, ma ten sam status co wersje oficjalne.
Cz³onkami CEN s¹ krajowe jednostki normalizacyjne nastêpuj¹cych pañstw: Austrii, Belgii, Danii, Finlandii,
Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Islandii, Luksemburga, Niemiec, Norwegii, Portugalii, Republiki
Czeskiej, Szwajcarii, Szwecji, W³och i Zjednoczonego Królestwa.
CEN
nr ref. EN 10246-12:2000 E
stronica 2
EN 10246-12:2000
SPIS TRECI
PRZEDMOWA
1 ZAKRES NORMY
2 NORMY POWO£ANE
3 WYMAGANIA OGÓLNE
4 METODA BADANIA
5 POZIOMY AKCEPTACJI
6 OCENA WSKAZAÑ
7 KRYTERIA AKCEPTACJI
8 SPRAWOZDANIE Z BADAÑ
3
stronica 3
EN 10246-12:2000
Przedmowa
Niniejsza norma europejska zosta³a opracowana przez Komitet Techniczny ECISS/TC 29 Rury stalowe oraz
kszta³tki rurowe do rur stalowych N1), którego sekretariat jest prowadzony przez UNI.
Niniejsza norma europejska powinna uzyskaæ status normy krajowej przez opublikowanie identycznego tek-
stu lub uznanie najpóniej do sierpnia 2000 r., normy krajowe sprzeczne z dan¹ norm¹ powinny byæ wycofane
najpóniej do sierpnia 2000 r.
N1)
Odsy³acz krajowy: Odpowiednia nazwa w jêzyku angielskim Steel tubes and fittings for steel tubes.
4
stronica 4
EN 10246-12:2000
1 ZAKRES NORMY
W niniejszej czêci EN 10246 opisano wymagania i poziomy akceptacji dla magnetyczno-proszkowego bada-
nia stalowych ferromagnetycznych rur bez szwu i spawanych, którego celem jest wykrycie powierzchniowych
nieci¹g³oci materia³u.
Niniejsz¹ czêæ EN 10246 stosuje siê do wykrywania nieci¹g³oci powierzchniowych materia³u na ca³ej ze-
wnêtrznej powierzchni rur lub jakichkolwiek ich czêci, z wy³¹czeniem koñcowych powierzchni czo³owych lub
zukosowanych.
Ponadto, niniejsza norma mo¿e byæ odpowiednio stosowana gdy zachodzi potrzeba zlokalizowania nieci¹g³o-
ci powierzchniowych wykrytych inn¹ metod¹ badania nieniszcz¹cego, np. ultradwiêkow¹, przed obróbk¹
powierzchni rury oraz po jej zakoñczeniu w celu upewnienia siê, ¿e wszystkie nieci¹g³oci zosta³y ca³kowicie
usuniête t¹ obróbk¹.
Norma europejska EN 10246 Non-destructive testing of steel tubes sk³ada siê z czêci podanych w za³¹cz-
niku A.
2 NORMY POWO£ANE
Do niniejszej czêci EN 10246 wprowadzono, drog¹ datowanego lub niedatowanego powo³ania, wymagania za-
warte w innych publikacjach. Powo³ania te znajduj¹ siê w odpowiednich miejscach w tekcie normy, a wykaz
publikacji podano poni¿ej. W przypadku powo³añ datowanych, póniejsze zmiany lub nowelizacje którejkol-
wiek z wymienionych publikacji maj¹ zastosowanie do niniejszej normy europejskiej tylko wówczas, gdy zo-
stan¹ wprowadzone do niniejszej czêci EN 10246 przez jej zmianê lub nowelizacjê. W przypadku powo³añ
niedatowanych stosuje siê ostatnie wydanie powo³anej publikacji.
1)
prEN ISO 9934-1:2000 Non-destructive testing Magnetic particle testing Part 1: General principle
(ISO/FDIS 9934-1:2000) N2)
1)
prEN ISO 9934-2:1999 Non-destructive testing Magnetic particle testing Part 2: Detection media
(ISO/DIS 9934-2:1999) N2)
1)
prEN ISO 9934-3:1998 Non-destructive testing Magnetic particle testing Part 3: Equipment
(ISO/DIS 9934-3:1998) N2)
3 WYMAGANIA OGÓLNE
3.1 Badanie magnetyczno-proszkowe rur wed³ug niniejszej czêci EN 10246 jest zwykle wykonywane po
zakoñczeniu wszystkich g³ównych operacji procesu wytwarzania.
3.2 Powierzchnia badanych rur powinna byæ dostatecznie czysta i wolna od oleju, smaru, piasku, zgorzeliny
i jakichkolwiek innych obcych materia³ów, które mog¹ przeszkadzaæ poprawnie interpretowaæ wskazania otrzy-
mane podczas badania magnetyczno-proszkowego.
UWAGA: Rodzaj wskazañ, jak równie¿ najmniejsze wymiary nieci¹g³oci powierzchniowych, które maj¹
byæ wykryte zale¿¹, od specyfiki procesu wytwarzania rur i wykoñczenia ich powierzchni.
1)
Dokument w opracowaniu; do chwili opublikowania tego dokumentu jako normy europejskiej, nale¿y w fazie zapytania oferto-
wego i zamówienia powo³ywaæ siê na odpowiednie normy krajowe.
N2)
Odsy³acz krajowy: Norma opracowywana w CEN/TC 138.
5
stronica 5
EN 10246-12:2000
4 METODA BADANIA
4.1 Podczas badania w toku produkcji, nale¿y rurê magnesowaæ w kierunku obwodowym je¿eli maj¹ byæ
wykryte nieci¹g³oci wzd³u¿ne lub w kierunku równoleg³ym do g³ównej osi rury je¿eli maj¹ byæ wykryte nieci¹-
g³oci poprzeczne, przy czym magnesowanie powinno odbywaæ siê z równoczesnym nanoszeniem odpo-
wiednio proszku lub zawiesiny fluorescencyjnej, tak by ujawniæ obecnoæ powierzchniowych nieci¹g³oci przy
natê¿eniu owietlenia nie mniejszym ni¿ 350 lux.
W przypadkach gdy czu³oæ badania jest niewystarczaj¹ca, na przyk³ad z powodu zbyt s³abego kontrastu
miêdzy proszkiem lub zawiesin¹ a powierzchni¹ badanej rury, lub z powodu stosowanej techniki magnesowa-
nia, powierzchniê rury nale¿y przed badaniem pokryæ bia³¹ farb¹ podk³adow¹ celem zwiêkszenia kontrastu,
albo nale¿y u¿yæ proszku lub zawiesiny fluorescencyjnej. Je¿eli stosowany jest proszek lub zawiesina fluore-
scencyjna, to oglêdziny powierzchni nale¿y prowadziæ w zaciemnionym pomieszczeniu stosuj¹c ród³o pro-
mieniowania UV(A). Natê¿enie napromienienia UV(A) powinno wynosiæ co najmniej 10 W/m2, a poziom owie-
tlenia t³a wiat³em bia³ym nie powinien przekraczaæ 20 lux.
Ca³a zewnêtrzna powierzchnia rury lub jej czêæ, jeli takie s¹ wymagania, powinna byæ badana metod¹
magnetyczno-proszkow¹ w celu wykrycia wzd³u¿nych i/lub poprzecznych nieci¹g³oci powierzchniowych przy
zastosowaniu magnesowania pr¹dem sta³ym lub przemiennym oraz proszków lub zawiesin magnetycznych,
odpowiednio do przyjêtej techniki badania i zgodnie z wymaganiami podanymi w prEN ISO 9934-1:2000,
prEN ISO 9934-2:1999 i prEN ISO 9934-3:1998.
Badanie magnetyczno-proszkowe nie pozwala okreliæ rodzaju, kszta³tu, a szczególnie g³êbokoci nieci¹g³o-
ci powierzchniowych ujawnionych w postaci wskazañ. Wymiary wskazania i iloæ zgromadzonego w nim
proszku nie przedstawiaj¹ rzeczywistych wymiarów nieci¹g³oci powierzchniowej wywo³uj¹cej to wskazanie.
b) wskazania zaokr¹glone o kszta³cie okr¹g³ym lub eliptycznym i d³ugoci mniejszej od trzech ich szerokoci;
c) skupisko wskazañ co najmniej trzy wskazania liniowe lub zaokr¹glone wystêpuj¹ce w linii lub w grupie,
gdy odleg³oæ miêdzy nimi nie przekracza ich w³asnego, pojedynczego wymiaru;
a) technika A przep³ywu pr¹du elektrycznego. W tej technice pr¹d pobierany z zewnêtrzego ród³a napiê-
cia sta³ego, przemiennego lub przemiennego wyprostowanego, ca³o- lub pó³okresowo przep³ywa miêdzy
dwoma obszarami kontaktowymi na powierzchni rury. Ta technika nadaje siê do wykrywania g³ównie nie-
ci¹g³oci zorientowanych równolegle do kierunku przep³ywu pr¹du.
b) technika B w³o¿onego prêta/kabla. W tej technice pr¹d (tak jak w technice A) jest przepuszczany przez
sztywny prêt lub elastyczny kabel w³o¿ony do wnêtrza rury, w przybli¿eniu wspó³osiowo do otworu. Ta
technika nadaje siê (podobnie jak technika A) do wykrywania g³ównie nieci¹g³oci zorientowanych równo-
legle do kierunku pr¹du przep³ywaj¹cego przez w³o¿ony prêt/kabel.
c) technika C cewki przelotowej. W tej technice sztywna lub pó³sztywna cewka zasilana pr¹dem jest umiesz-
czona doko³a rury i powierzchnia rury znajduj¹ca siê w jej zasiêgu jest magnesowana w kierunku rów-
noleg³ym do g³ównej osi rury, dziêki czemu s¹ wykrywane optymalnie nieci¹g³oci zorientowane po-
przecznie.
6
stronica 6
EN 10246-12:2000
d) technika D przep³ywu strumienia magnetycznego. W tej technice rura lub jej czêæ stanowi czêæ obwo-
du magnetycznego elektromagnesu zasilanego z zewnêtrznego ród³a pr¹du (jak w technice A). T¹ tech-
nik¹ s¹ wykrywane optymalnie nieci¹g³oci zorientowane prostopadle wzglêdem linii prostej poprowadzo-
nej przez bieguny elektromagnesu.
Uwaga: Mog¹ byæ stosowane inne techniki magnesowania lub kombinacje przedstawionych wy¿ej technik
pod warunkiem, ¿e s¹ spe³nione wymagania dotycz¹ce wielkoci i kierunku pola.
4.4 W zakres niniejszej czêci EN 10246 nie wchodzi ustalenie wielkoci pr¹du i pola magnetycznego wy-
maganego dla ujawnienia obecnoci niedopuszczalnych powierzchniowych nieci¹g³oci, a to z powodu sze-
rokiej gamy technik badania magnetyczno-proszkowego, jakie s¹ do dyspozycji i mog¹ byæ stosowane do
tego celu.
Jednak w ka¿dym przypadku nale¿y przestrzegaæ wymagañ podanych w prEN ISO 9934-1:2000,
prEN ISO 9934-2:1999 i prEN ISO 9934-3:1998 odnonie magnesowania oraz proszków i zawiesin magne-
tycznych
4.5 Podczas badania rur w toku produkcji, poziom magnesowania wytwarzanego przez stosowan¹ aparatu-
rê i technikê powinien byæ sprawdzany w regularnych odstêpach czasu, nie przekraczaj¹cych czterech godzin
za pomoc¹, na przyk³ad, odpowiedniego wskanika strumienia magnetycznego lub miernika natê¿enia pola
magnetycznego.
5 POZIOMY AKCEPTACJI
5.1 Ustala siê cztery poziomy akceptacji, odpowiadaj¹ce czterem poziomom ostroci wymagañ, okrelone
przez maksymaln¹ dopuszczaln¹ liczbê i/lub maksymalne dopuszczalne wymiary (rednica lub d³ugoæ) wska-
zañ jak podano w tablicach 1 i 2.
Rodzaj wskazania
7
stronica 7
EN 10246-12:2000
Rodzaj wskazania
5.2 Oglêdziny powierzchni powinny byæ przeprowadzane bez jakichkolwiek przyrz¹dów optycznych powiêk-
szaj¹cych obraz. W tablicy 3 podano minimalne wymiary wskazañ, poni¿ej których nie s¹ one brane pod
uwagê w poszczególnych poziomach akceptacji.
M1 1,5
M2 2,0
M3 3,0
M4 5,0
6 OCENA WSKAZAÑ
6.1 Oceniaj¹c spe³nienie wymagañ poziomu akceptacji, nale¿y braæ pod uwagê tylko wskazania istotne,
których g³ówne wymiary s¹ równe lub wiêksze od wartoci podanych w tablicy 3. Wskazañ nieistotnych nie
nale¿y braæ pod uwagê podczas oceny.
a) Gdy badanie dotyczy powierzchni rury, ca³ej lub jej obszaru miejscowego, nale¿y wzi¹æ pod uwagê po-
wierzchniê odniesienia o wymiarach 100 mm × 150 mm umieszczon¹ w miejscu o najwiêkszym nasileniu
istotnych wskazañ. Wskazania w obrêbie powierzchni odniesienia nale¿y sklasyfikowaæ odpowiednio do
ich rodzaju, liczby i wymiarów oraz odpowiednio do wymagañ poziomu akceptacji podanych w tablicy 1.
8
stronica 8
EN 10246-12:2000
b) Gdy badanie dotyczy szwu rury, nale¿y wzi¹æ pod uwagê powierzchniê odniesienia o wymiarach 50 mm ×
× 150 mm, zorientowan¹ tak, by rodki boków 50 mm le¿a³y na osi szwu rury i umieszczon¹ w miejscu
o najwiêkszym nasileniu istotnych wskazañ. Wskazania w obrêbie powierzchni odniesienia nale¿y sklasy-
fikowaæ odpowiednio do ich rodzaju, liczby i wymiarów oraz odpowiednio do wymagañ poziomu akceptacji
podanych w tablicy 2.
c) Przy okrelaniu ³¹cznej d³ugoci skupiska wskazañ nale¿y braæ pod uwagê g³ówne osie wskazañ linio-
wych i zaokr¹glonych. W przypadku, gdy odstêp miêdzy s¹siednimi wskazaniami jest mniejszy od d³ugo-
ci lub rednicy wiêkszego z dwóch wskazañ, nale¿y je uwa¿aæ za jedno wskazanie i jako d³ugoæ ³¹czn¹
nale¿y przyj¹æ sumê poszczególnych d³ugoci lub rednic plus odstêp.
7 KRYTERIA AKCEPTACJI
7.1 Rurê, w której nie wystêpuj¹ wskazania wykraczaj¹ce poza zakres okrelony przez poziom akceptacji,
nale¿y uznaæ za spe³niaj¹c¹ wymagania.
7.2 Rurê, w której wystêpuj¹ wskazania wykraczaj¹ce poza zakres okrelony przez poziom akceptacji, na-
le¿y uznaæ za zakwestionowan¹.
7.3 Z rurami zakwestionowanymi nale¿y post¹piæ wed³ug jednego lub kilku z wymienionych sposobów, od-
powiednio do wymagañ normy wyrobu:
8 SPRAWOZDANIE Z BADAÑ
Je¿eli tak ustalono, dostawca powinien dostarczyæ zamawiaj¹cemu sprawozdanie z badañ zawieraj¹ce przy-
najmniej nastêpuj¹ce informacje:
c) poziom akceptacji;
d) owiadczenie zgodnoci;
9
stronica 9
EN 10246-12:2000
ZA£¥CZNIK A
(informacyjny)
Liquid penetrant testing of seamless and welded steel tubes for the
11 12095
Nieci¹g³oci detection of surface imperfections.
powierzchniowe Magnetic particle inspection of seamless and welded ferromagnetic
12 13665
steel tubes for the detection of surface imperfections.
10
PN-EN 10246-12:2002 EN 10246-12:2000
1
ZA£¥CZNIK KRAJOWY NA
11
PUNKTY OBS£UGI KLIENTA
Informacje o:
nowo wydrukowanych PN, projektach PN i programach prac normalizacyjnych
nowo ustanowionych PN, zmianach do PN, notyfikacjach programów prac normalizacyjnych
wycofaniu czêciowym lub ca³kowitym PN w WTO TBT
ze zbioru Polskich Norm
s¹ zamieszczane w Normalizacji Aktualnociach, suplemencie do miesiêcznika Normalizacja.