H δειγματοληψία λήψης αερίων αίματος (ABG) με άμεση αγγειακή παρακέντηση

είναι μια διαδικασία που συχνά γίνεται στο περιβάλλον του νοσοκομείου.

Η σχετικά χαμηλή συχνότητα εμφάνισης σοβαρών επιπλοκών, η δυνατότητα να

πραγματοποιηθεί στο κρεβάτι του ασθενούς, καθώς και η ταχεία ανάλυση το
καθιστούν ένα σημαντικό εργαλείο που χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για τη
θεραπεία των ασθενών τους, ιδιαίτερα σε ασθενείς που είναι σε κρίσιμη κατάσταση.

Η δειγματοληψία γίνεται, συνήθως, στην κερκιδική αρτηρία, διότι είναι

επιφανειακή κι έτσι εύκολα προσβάσιμη. Ωστόσο, αυτό πρέπει να γίνεται μόνο αφού
έχει αποδειχθεί ότι υπάρχει επαρκής παράπλευρη αιμάτωση στο χέρι. Σε περιπτώσεις
όπου η αιμάτωση και οι παλμοί είναι μειωμένοι, παρακέντηση της μηριαίας ή
βραχιονίου αρτηρίας μπορεί να πραγματοποιηθεί, αντί της κερκιδικής.

Ανατομία των αρτηριών παρακέντησης για αέρια

ΒΡΑΧΙΟΝΙΑ ΑΡΤΗΡΙΑ

Η βραχιόνια αρτηρία, που αποτελεί τη συνέχεια της μασχαλιαίας αρτηρίας στο

βραχίονα, διαιρείται στην κερκιδική αρτηρία και στην ωλένια αρτηρία.

ΩΛΕΝΙΑ ΑΡΤΗΡΙΑ

Η ωλένια αρτηρία αποτελεί το έναν από τους δύο τελικούς κλάδους της βραχιόνιας
αρτηρίας και πορεύεται προς τα κάτω και έσω του πήχη, διακρίνεται σε δύο μοίρες,
την πηχιαία και την καρπική μοίρα.

ΚΕΡΚΙΔΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑ

Η κερκιδική αρτηρία αποτελεί τον έναν από τους δύο κλάδους της βραχιόνιας
αρτηρίας και πορεύεται προς τα κάτω και έξω του πήχη, διακρίνεται σε τρείς μοίρες,
την πηχιαία μοίρα, τη ραχιαία μοίρα και την παλαμιαία μοίρα.

ΛΑΓΟΝΙΑ ΑΡΤΗΡΙΑ

Η κοιλιακή αορτή διαιρείται στη δεξιά και την αριστερή κοινή λαγόνια αρτηρία.
Κάθε κοινή λαγόνια αρτηρία διχάζεται στην έξω και στην έσω λαγόνια αρτηρία. Η
έσω λαγόνια αρτηρία χορηγεί κλάδους για τα τοιχώματα και τα σπλάγχνα της μικρής
πυέλου. Η έξω λαγόνια αρτηρία μεταπίπτει στη μηριαία αρτηρία.

ΜΗΡΙΑΙΑ ΑΡΤΗΡΙΑ

Η μηριαία αρτηρία αποτελεί τη συνέχεια της έξω λαγόνιας αρτηρίας, η οποία

εμφανίζει τρία μέρη, την κοινή μηριαία αρτηρία, την επιπολής μηριαία αρτηρία και
την εν τω βάθει μηριαία αρτηρία που μεταπίπτει στην ιγνυακή αρτηρία.

Η δειγματοληψία αερίων αίματος παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για την οξεοβασική

ισορροπία. Είναι αξιόπιστη εξέταση για τον έλεγχο του αερισμού. Αποτελεί την πιο
ακριβή μέτρηση της επιτυχούς ανταλλαγής αερίων και της οξυγόνωσης. Η
δειγματοληψία αέριων αίματος είναι ο μόνος τρόπος για τον ακριβή προσδιορισμό
της κυψελιδικής-αρτηριακής κλίσης οξυγόνου.

Επειδή τα αποτελέσματα της δειγματοληψίας αντικατοπτρίζουν μόνο την

φυσιολογική κατάσταση του ασθενούς κατά τον χρόνο της δειγματοληψίας, είναι
σημαντικό να προσέξουμε την εξελισσόμενη κλινική εικόνα του ασθενούς.

Ενδείξεις λήψης αερίων αρτηριακού αίματος

Οι ενδείξεις λήψης αερίων αρτηριακού αίματος είναι:

 Ταυτοποίηση των αναπνευστικών, μεταβολικών και μικτών οξεοβασικών

διαταραχών με ή χωρίς αντιστάθμιση φυσιολογική, μέσω του pH ([H +]), και
των επιπέδων του CO2 (μερική πίεση CO2)
 Μέτρηση των πιέσεων των αναπνευστικών αερίων που εμπλέκονται στην
οξυγόνωση και τον αερισμό
 Παρακολούθηση της κατάστασης των οξέων-βάσεων, σε ασθενείς με
διαβητική κετοξέωση
  Εκτίμηση της απόκρισης σε θεραπευτικές παρεμβάσεις, όπως μηχανικό
αερισμό σε έναν ασθενή με αναπνευστική ανεπάρκεια
 Προσδιορισμός των αρτηριακών αναπνευστικών αερίων κατά τη διάρκεια
διαγνωστικών αξιολογήσεων, (π.χ αξιολόγηση της ανάγκης για θεραπεία με
οξυγόνο στο σπίτι σε ασθενείς με προχωρημένη χρόνια πνευμονική νόσο)
 Ποσοτικοποίηση της οξυαιμοσφαιρίνης, η οποία, σε συνδυασμό με την
μέτρηση της αρτηριακής τάσης οξυγόνου (PaO2), παρέχει χρήσιμες
πληροφορίες σχετικά με την ικανότητα μεταφοράς οξυγόνου του ασθενούς
 Ποσοτικοποίηση των επιπέδων παθολογικών αιμοσφαιρινών (π.χ.,
καρβοξυαιμοσφαιρίνη και μεθαιμοσφαιρίνη)
 Λήψη ενός δείγματος αίματος σε μια οξεία κατάσταση έκτακτης ανάγκης,
όταν η φλεβική δειγματοληψία δεν είναι εφικτή (πολλές βιοχημικές εξετάσεις
αίματος μπορεί να γίνουν με αρτηριακό αίμα)

Αντενδείξεις λήψης αερίων αρτηριακού αίματος

Οι αντενδείξεις για την λήψη αερίων αρτηριακού αίματος είναι:

 Μια παθολογική δοκιμασία Allen

 Τοπική λοίμωξη στο σημείο παρακέντησης (π.χ., από προηγούμενες
χειρουργικές επεμβάσεις, συγγενείς ή επίκτητες δυσμορφίες, ή εγκαύματα)
 Παρουσία αρτηριοφλεβώδους συριγγίου ή αγγειακού μοσχεύματος, στην
οποία η αρτηριακή παρακέντηση δεν θα πρέπει να επιχειρείται
 Εάν υπάρχουν υπόνοιες σοβαρής περιφερικής αγγειακής νόσου του
εμπλεκόμενου άκρου
 Σοβαρή διαταραχή της πήξης
 Αντιπηκτική αγωγή με βαρφαρίνη, ηπαρίνη και τα παράγωγά τους, άμεσοι
αναστολείς θρομβίνης, ή αναστολεις του παράγοντα X. Η ασπιρίνη δεν
αποτελεί αντένδειξη για την αρτηριακή αγγειακή παρακέντηση
 Χρήση θρομβολυτικών παραγόντων, όπως στρεπτοκινάσης ή ενεργοποιητή
πλασμινογόνου ιστού

Για τη λήψη αρτηριακού αίματος επιλέγεται η κερκιδική αρτηρία, επειδή από την
ωλένιο αρτηρία εκπορεύεται ευρεία παράπλευρος κυκλοφορία, έτσι, ώστε, σε τυχόν
σύμβαμα κατά την αρτηριοκέντηση της κερκιδικής δεν απειλείται η αιμάτωση της
παλάμης.
Μυστικά για την τεχνική λήψης αερίων αρτηριακού αίματος

Η δειγματοληψία μπορεί να είναι δύσκολο να διεξαχθεί σε ασθενείς που δεν είναι

συνεργάσιμοι ή στους οποίους οι παλμοί δεν μπορούν να προσδιοριστούν εύκολα.
Αυτή η κατάσταση εμφανίζεται συνήθως σε ασθενείς με άνοια, προχωρημένη
εκφυλιστική νόσο των αρθρώσεων, ή ιδιοπαθή τρόμο.

Το ποσό του υποδόριου λίπους σε υπέρβαρους και παχύσαρκους ασθενείς μπορεί να

περιορίσει την πρόσβαση στο αγγειακό χώρο.

Η αρτηριοσκλήρωση των περιφερικών αρτηριών, όπως παρατηρείται σε

ηλικιωμένους ασθενείς και σε ασθενείς με νεφρική νόσο τελικού σταδίου, μπορεί να
προκαλέσει αυξημένη ακαμψία στο τοίχωμα του αγγείου.

Η σύριγγα των αερίων αίματος πρέπει να ανακινείται και να αφαιρείται τυχόν αέρας.

Οι παρακάτω προτάσεις μπορούν να ενισχύσουν την απόδοση της τεχνικής

λήψης αερίων αρτηριακού αίματος:

-Οι ασθενείς με κακή περιφερική αιμάτωση (π.χ. στην προχωρημένη καρδιακή

ανεπάρκεια, ή σε αγγειοσυσπαστική θεραπεία) μπορεί να μην έχουν ισχυρή
αρτηριακή πίεση. Ο γιατρός ή ο νοσηλευτής μπορεί να χρειαστεί να τραβήξει πίσω το
έμβολο της σύριγγας για να πάρει το δείγμα αίματος, αν και αυτό αυξάνει τον κίνδυνο
λήψης φλεβικού αίματος αντί για αρτηριακού.

-Η παρακέντηση της κερκιδικής αρτηρίας συνήθως προτιμάται λόγω της

προσβασιμότητας, και της ευκολίας άσκησης τοπικής πίεσης στη συνέχεια, ώστε να
μην υπάρχει αιμορραγία.
-Αν δεν είναι εφικτή η λήψη αερίων αίματος από την κερκιδική αρτηρία, η
παρακέντηση μηριαίας αρτηρίας είναι μια πιθανή εναλλακτική λύση. Ο πιθανός
κίνδυνος μόλυνσης στο σημείο εισόδου, η εγγύτητα της αρτηρίας προς την μηριαία
φλέβα και το νεύρο θα πρέπει να ληφθούν υπόψη. Όσο βαθύτερη είναι η αγγειακή
δομή, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος βλάβης σε παρακείμενες δομές.
Η παρακέντηση της μηριαίας αρτηρίας απαιτεί παρατεταμένη παρακολούθηση. Οι
γιατροί συνιστούν ότι η μηριαία αρτηρία παρακέντηση πρέπει να αποφεύγεται όποτε
είναι δυνατόν, ειδικά αν οι ασθενείς αυτοί είναι πιθανό να απαιτήσουν καρδιακό
καθετηριασμό ή τοποθέτηση ενδοαορτικής αντλίας στο εγγύς μέλλον.

-Η βραχιόνιος αρτηρία βρίσκεται βαθύτερα στο χέρι ό, τι η κερκιδική αρτηρία. Κατά

συνέπεια, είναι συνήθως πιο δύσκολο να εντοπιστεί και να επιτευχθεί αιμόσταση.
Επιπλέον, η βραχιόνιος αρτηρία είναι ένα σχετικά μικρού διαμετρήματος αγγείο και
δεν έχουν εκτεταμένη παράπλευρη κυκλοφορία. Για τους λόγους αυτούς, η βραχιόνια
αρτηρία είναι η λιγότερο προτιμώμενη θέση για παρακέντηση.

-Οι επαναλαμβανόμενες λήψης αερίων αρτηριακού αίματος στον ίδιο χώρο αυξάνει
τον κίνδυνο αιματώματος, καταστροφής της αρτηρίας, και ουλές. Επίσης, αυξάνει
τις πιθανότητες λανθασμένης δειγματοληψίας φλεβικού αίματος. Αν απαιτούνται
επαναλαμβανόμενες δειγματοληψίες, το υγειονομικό προσωπικό πρέπει να
εναλλάσσει σημεία παρακέντησης ή να εξεταστεί η τοποθέτηση ενός μόνιμου
αρτηριακού καθετήρα.

-Η υπερηχογραφία είναι μία μη επεμβατική τεχνική με ένα εξαιρετικό προφίλ

ασφαλείας. Είναι μια σημαντική επιλογή σε περιπτώσεις που η αγγειακή
δειγματοληψία αποδεικνύεται δύσκολη. Η χρήση του υπερηχογραφήματος επιτρέπει
την ακριβέστερη αναγνώριση, οριοθέτηση, και στόχευση της επιλεγείσας δομής των
αγγείων. Ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο αγγειακής τρώσης και την καταστροφή των γύρω
δομών.

-Αν και καθοδήγηση της αρτηριακής παρακέντησης με υπερήχους είναι ένα ασφαλές
και αποτελεσματικό εργαλείο για τους ασθενείς με αδύναμους παλμούς, μια
καλύτερη επιλογή για τους ασθενείς σε βαθύ σοκ ή στη μέση μιας καρδιοπνευμονικής
ανάνηψης είναι να ληφθεί αρτηριακό αίμα από την μηριαία αρτηρία. Όταν το άκρο
του πέμπτου δακτύλου τοποθετείται στην ηβική σύμφυση και η άκρη του αντίχειρα
στην πρόσθια άνω λαγόνια άκανθα, η μηριαία αρτηρία βρίσκεται πάντα κάτω από το
μεσαίο δάχτυλο.

Η τεχνική της παρακέντησης για την λήψη αερίων αρτηριακού αίματος

Υλικά

 Ειδική σύριγγα ανάλυσης αερίων αίματος ή ηπαρινισμένη σύριγγα 2-5 ml με

λεπτή βελόνα (24G/μοβ για κερκιδική αρτηρία, κανονική βελόνα 21
G/πράσινη για μηριαία αρτηρία.
 Αντισηψία με αντισηπτική ουσία και αποστειρωμένη γάζα και εκ νέου
επάλειψη με αντισηπτικό μετά από 30 δευτερόλεπτα και καθαρισμός του
δέρματος με αντισηπτική γάζα.
  Αποστειρωμένα γάντια
 Μάσκα στόματος

-Η τεχνική για την μηριαία αρτηρία για τη λήψη αερίων αρτηριακού αίματος

Ο άρρωστος είναι ξαπλωμένος σε σκληρή επιφάνεια, τα ισχία είναι σε έκταση

(ενδεχομένως τοποθετείται μαξιλάρι κάτω από την λεκάνη).

Γίνεται αντισηψία δέρματος, δείκτη και μέσου αριστερού χεριού με τα οποία γίνεται
η ψηλάφηση.

Ψηλαφείται η μηριαία αρτηρία κάτω από τον βουβωνικό σύνδεσμο με το δείκτη και
το μέσο δάκτυλο με τέτοιο τρόπο (έσω ή μηριαία φλέβα, έξω το μηριαίο νεύρο) ώστε
να βρίσκεται μεταξύ των παράλληλα τοποθετημένων δακτύλων.

Γίνεται άνοιγμα των δακτύλων κατά 1 cm περίπου. Με αυτόν τον τρόπο γίνεται
ταυτόχρονη διάταση του δέρματος και σταθεροποίηση της μηριαίας αρτηρίας.

Γίνεται παρακέντηση, με ταυτόχρονη αναρρόφηση, κάθετα στο δέρμα μεταξύ των

δυο δακτύλων μέχρι να εμφανιστεί αίμα. Ενδεχομένως να είναι αναγκαίο να
τραβηχτεί η βελόνα αργά προς τα πίσω.

Σε επιτυχή παρακέντηση της αρτηρίας σφύζει αίμα ανοιχτού χρώματος στη σύριγγα.

Μετά την αφαίρεση βελόνας γίνεται συμπίεση της θέσης παρακέντησης για 5 λεπτά
και έλεγχος αιμόστασης. Καλύτερα να τοποθετείται μικρός σάκος άμμου για 30
λεπτά.

Προσοχή! Λανθασμένη ή ανεπαρκής συμπίεση μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικό

αιμάτωμα!

Για τα αέρια αρτηριακού αίματος η σύριγγα κλείνεται αεροστεγώς, χωρίς αέρα μέσα.

-Η τεχνική για την κερκιδική αρτηρία για τη λήψη αερίων αρτηριακού αίματος

Η πηχεοκαρπική τοποθετείται σε υπερέκταση.

Γίνεται το Allen Test: Συμπίεση της κερκιδικής και ωλένιας αρτηρίας. Μετά
περίπου 1 λεπτό υπάρχει χλωμάδα του άκρου χεριού. Εάν το χέρι γίνει αμέσως
ρόδινο, μετά τη διακοπή της συμπίεσης των αρτηριών, το αρτηριακό τόξο της
παλάμης είναι διαβατό (Allen test θετικό). Αν παραμένει το χέρι μετά από την
αποσυμπίεση της ωλένιας αρτηρίας χλωμό (Allen test αρνητικό) δεν γίνεται
παρακέντηση της κερκιδικής αρτηρίας.

Ενδεχομένως γίνεται τοπική αναισθησία, με βελόνα παρακέντησης (24G) με

τοποθετημένη σύριγγα, εισέρχεται σε γωνία 39 ο από την περιφέρεια προς το κέντρο
και από την πλευρά του αντίχειρα. Περαιτέρω χειρισμός όπως παραπάνω.

Μόνιμος αρτηριακός καθετήρας

Ενδείξεις μόνιμου αρτηριακού καθετήρα

 Άμεση επεμβατική, αιματηρή μέτρηση αρτηριακής πίεσης σε μονάδα

εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) ή σε μεγάλες επεμβάσεις
 Συχνός έλεγχος αρτηριακών παραμέτρων με ανάλυση αερίων αίματος, έλεγχο
της οξεοβασικής ισορροπίας
 Σε παρακέντηση μηριαίας με μόνιμο αρτηριακό καθετήρα γίνεται συνεχής
αρτηριοφλεβική αιμοκάθαρση και τοποθετείται καθετήρας αριστερής καρδιάς.

Αντενδείξεις τοποθέτησης μόνιμου αρτηριακού καθετήρα

Είναι ίδιες με τις αντενδείξεις λήψης αερίων αρτηριακού αίματος (βλέπετε

παραπάνω)

Τεχνική τοποθέτησης μόνιμου αρτηριακού καθετήρα

Τεχνική τοποθέτησης μόνιμου αρτηριακού καθετήρα για κερκιδική αρτηρία

 Έλεγχος παρακαμπτήριας κυκλοφορίας στο μη επικρατούν χέρι (τεστ Allen-

βλέπετε παραπάνω)
 Υπερέκταση πηχεοκαρπικής
  Αντισηψία με αντισηπτική ουσία και αποστειρωμένη γάζα και εκ νέου
επάλειψη με αντισηπτικό μετά από 30 δευτερόλεπτα και καθαρισμός του
δέρματος με αντισηπτική γάζα
 Αποστειρωμένα γάντια
 Μάσκα στόματος
 Τοποθέτηση αναισθησίας υποδορίως
 Εισαγωγή της βελόνας παραμονής στην αρτηρία κεντρικά του καρπικού
συνδέσμου, σε γωνία 30 ο προς το δέρμα και πολύ αργή προώθηση. Το αίμα
εισέρχεται στη βάση της βελόνας όταν η τελευταία εισέλθει στην αρτηρία. Η
βελόνα χαμηλώνεται και προωθείται οριζόντια, περίπου 2 mm (ασφαλής
ενδαγγειακή θέση της άκρης της βελόνας)
 Προώθηση της εξωτερικής πλαστικής βελόνας και αφαίρεση της βελόνας
παρακέντησης. Επί ασφαλούς τοποθέτησης πετάγεται αίμα ρυθμικά από τη
βελόνα. Σταθεροποίηση. Καμιά τοποθέτηση άμεσα στην τριοδική παροχή της
βελόνας.

Τεχνική τοποθέτησης μόνιμου αρτηριακού καθετήρα για μηριαία αρτηρία

Ενδεχομένως ξύρισμα

Αντισηψία με αντισηπτική ουσία και αποστειρωμένη γάζα και εκ νέου επάλειψη με

αντισηπτικό μετά από 30 δευτερόλεπτα και καθαρισμός του δέρματος με αντισηπτική
γάζα

Αποστειρωμένα γάντια

Μάσκα στόματος

Ελαφρά έξω στροφή και απαγωγή, ψηλάφηση της μηριαίας αρτηρίας κάτω από το
βουβωνικό σύνδεσμο (εσωτερικά βρίσκεται η φλέβα, εξωτερικά το νεύρο)
Παρακέντηση με ανάλογη βελόνα (π.χ. 18G, 5F) και με άδεια σύριγγα 10 ml, σε
γωνία 45ο μέχρι να αναρροφηθεί αίμα και διαπιστωθούν ρυθμικές σφύξεις.
Ακολούθως όπως στην τεχνική Seldinger

Χρησιμοποιείται η τεχνική Seldinger με σύρμα οδηγό για ελαφρύ τραυματισμό και

μειωμένη πιθανότητα λοίμωξης.

1.Γίνεται παρακέντηση της μηριαίας αρτηρίας με τη βελόνη εισόδου.

2.Το σπειροειδές σύρμα του Seldinger προωθείται μέσα από τη βελόνα στο αγγείο.

3.Αφαιρείται η βελόνα εισόδου.

4.Διεύρυνση της τομής με μικρό μαχαιρίδιο για διευκόλυνση εισαγωγής του

καθετήρα

5.Ο καθετήρας εισάγεται με οδηγό το σπειροειδές σύρμα. Οι στροφικές κινήσεις

διευκολύνουν.

6.Ο σπειροειδής αγωγός αφαιρείται ενώ ταυτόχρονα σταθεροποιείται ο καθετήρας

στην επιθυμητή θέση.

Σταθεροποίηση με ραφή

Σύνδεση μέτρησης πίεσης ή του συστήματος αιμοκάθαρσης

Επί μέτρησης πίεσης αίματος σύνδεση με το λήπτη πίεσης (transducer) και

ακολούθως ρύθμιση, σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσης της συσκευής. Η αρτηριακή
πρόσβαση πρέπει να πλένεται τακτικά με διάλυμα NaCl ηπαρίνης

Προσοχή! Πρέπει να γίνεται σαφές μαρκάρισμα της αρτηρίας για να μην δοθούν
κατά λάθος ενδαρτηριακά φάρμακα.
Αποτελέσματα αερίων αρτηριακού αίματος

Να θυμάστε, ότι η παλμική οξυμετρία είναι μια εναλλακτική μέθοδος.

Τα αέρια αρτηριακού αίματος μετρούν την μερική πίεση του αρτηριακού οξυγόνου
(PaO2), την μερική πίεση του διοξειδίου του άνθρακα (PaCO2), και την οξύτητα
(pH). Επιπλέον, ο κορεσμός της αρτηριακής οξυαιμοσφαιρίνης (SaO2) μπορεί να
προσδιοριστεί. Οι πληροφορίες αυτές είναι ζωτικής σημασίας κατά τη φροντίδα των
ασθενών με κρίσιμη νόσο ή αναπνευστική νόσο. Ως αποτέλεσμα, η μέτρηση αερίων
αρτηριακού αίματος είναι μία από τις πιο συχνές εξετάσεις που πραγματοποιούνται
σε ασθενείς σε μονάδες εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ).

Σύγχρονοι αναλυτές αερίων αίματος.

Αυτές οι συσκευές είναι σε θέση να μετρούν pH, PCO2, pO2, SatO2, Na +, K +, Cl-,
Ca + 2, αιμοσφαιρίνη (ολική και παράγωγα: O2Hb, MetHb, COHb, HHB, CNHb,
SHB), αιματοκρίτη, ολική χολερυθρίνη, γλυκόζη, γαλακτικό οξύ και ουρία.

Η δοκιμή χρησιμοποιείται, κυρίως, για τον προσδιορισμό του ρΗ του αίματος, της
μερικής πίεσης του διοξειδίου του άνθρακα και του οξυγόνου, καθώς και των
επιπέδων διττανθρακικών.

Δύο μέθοδοι ανάλυσης των αερίων αρτηριακού αίματος

pH-stat: Το pH και άλλα αποτελέσματα των αερίων αποτιμώνται στην πραγματική

θερμοκρασία του ασθενούς. Ο στόχος είναι να διατηρηθεί ένα ρΗ 7.40 και μια τάση
αρτηριακού διοξειδίου του άνθρακα (PaCO2) στα 5,3 kPa (40 mmHg) στην
πραγματική θερμοκρασία του ασθενούς.

a-stat: Το ρΗ και τα άλλα αποτελέσματα των αερίων μετρώνται στους 37 ° C. Ο

στόχος είναι να διατηρηθεί η αρτηριακή τάση διοξειδίου του άνθρακα στα 5,3 kPa
(40mmHg) και το ρΗ στο 7,40 όταν μετράται στους 37 ° C.

Ανάλυση των αερίων αίματος

Γίνεται καθορισμός της μερικής πίεσης O2 (paO2), της μερικής πίεσης διοξειδίου του
άνθρακα (paCO2) και της χωρητικότητας του συστήματος διατήρησης ηλεκτρολυτών
στο αρτηριακό ή αρτηριοποιημένο αίμα τριχοειδών. Οι τιμές αναφοράς για paO2
εξαρτώνται από την ηλικία και τον παράγοντα Broca (ύψος σώματος-100) (20 ετών >
85mmHg, 70 ετών > 70mmHg).

Εάν πρόκειται για πάθηση του πνευμονικού παρεγχύματος, έχει επηρεαστεί η

αναπνευστική ανταλλαγή αερίων με συνέπεια αρτηριακή υποξαιμία χωρίς υποκαπνία
(αναπνευστική μερική ανεπάρκεια).

Εάν πρόκειται για διαταραχή της αναπνευστικής λειτουργίας ή της αναπνευστικής

μηχανικής, εμφανίζεται επιπλέον υποκαπνία, λόγω του κυψελιδικού υποαερισμού
(αναπνευστική ολική ανεπάρκεια)

Εάν, μετά από χορήγηση οξυγόνου, αυξηθεί αναλόγως η pO2, πρόκειται πιθανώς για
διαταραχή της διάχυσης ή υπάρχει πνευμονική επικοινωνία (shunt).

Ανάλυση αερίων PO2 PCO2 Κορεσμός οξυγόνου

αίματος
95+/-5mmHg 40+/-2mmHg 97+/-2%
Αναπνευστική μερική ↓ ↓/Φυσιολογική ↓
ανεπάρκεια
Αναπνευστική ολική ↓ ↑ ↓
ανεπάρκεια

Ανάλυση αερίων αίματος

ph pCO2 Διττανθρακικά Περίσσεια

βάσης
mmHg mmol/L
mmol/L

Φυσιολογικές 7,36- 36-44 22-26 -2 έως +2

τιμές 7,42
Μεταβολική ↓ ή ↔ ↔ ή ↓ ↓ αρνητική
οξέωση
Μεταβολική ↑ ή ↔ ↑ ↔ ή ↑ θετική
αλκάλωση
Αναπνευστική ↓ ή ↔ ↑ ↔ή↑ θετική
οξέωση
Αναπνευστική ↑ ή ↔ ↓ ↔ή↓ αρνητική
αλκάλωση

Επί αντιρροπούμενων διαταραχών το PH παραμένει εντός των φυσιολογικών

ορίων λόγω αυξημένης ή ελαττωμένης απέκκρισης διττανθρακικών ή/και
απομάκρυνσης CO2 με την εκπνοή, η pCO2, η περίσσεια βάσης και τα σταθερά
διττανθρακικά είναι εντούτοις παθολογικά

Πρακτικός κανόνας: Μεταβολικά Μαζί: Επί μεταβολικών διαταραχών, το ph, τα

διττανθρακικά και η pCO2, μεταβάλλονται πάντα προς την ίδια κατεύθυνση.

Σε μια PaO2 μικρότερη από 60 mm Hg, συμπληρωματικό οξυγόνο θα πρέπει να

χορηγηθεί. Σε μια PaO2 μικρότερη από 26 mmHg, ο ασθενής είναι σε κίνδυνο
και πρέπει να οξυγονώνεται αμέσως.

Το διοξείδιο του άνθρακα μερική πίεση (PaCO2) είναι ένας δείκτης της
παραγωγής και την απομάκρυνσης του CO2: για σταθερό μεταβολικό ρυθμό, η
PaCO2 καθορίζεται εξ ολοκλήρου από την απομάκρυνση μέσω του αερισμού. Μια
υψηλή PaCO2 (αναπνευστική οξέωση ή υπερκαπνία) δείχνει υποαερισμό (ή, πιο
σπάνια υπερμεταβολική διαταραχή), μία χαμηλή PaCO2 (αναπνευστική αλκάλωση ή
υποκαπνία) δείχνει υπεραερισμό.

Χαμηλά HCO3 δείχνουν μεταβολική οξέωση, υψηλά HCO3 δείχνει μεταβολική

αλκάλωση. Η συσχέτιση θα πρέπει να ελέγχεται σε σχέση με τα συνολικά επίπεδα
CO2 που μετρούνται.

Η περίσσεια βάσης χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση των μεταβολικών

διαταραχών οξέων-βάσεων, και υποδεικνύει εάν ο ασθενής έχει μεταβολική οξέωση ή
μεταβολική αλκάλωση.

pH

Υπό φυσιολογικές συνθήκες, η εξίσωση Henderson-Hasselbalch θα δώσει το pH του

αίματος

Όπου:

6.1 είναι η σταθερά διαστάσεως οξέος του ανθρακικού οξέος (H2CO3) σε κανονική
θερμοκρασία σώματος

[HCO3-] είναι η συγκέντρωση των διττανθρακικών στο αίμα σε mEq / L

PaCO2 είναι η μερική πίεση του διοξειδίου του άνθρακα στο αρτηριακό αίμα σε torr

Τα νεφρά και το ήπαρ είναι δύο κύρια όργανα υπεύθυνα για τη μεταβολική
ομοιόσταση του ρΗ.
Τα διττανθρακικά ιόντα είναι μία βάση που βοηθά να δεχτεί περίσσεια των ιόντων
υδρογόνου όποτε υπάρχει οξυναιμία. Ωστόσο, ο μηχανισμός αυτός είναι πιο αργός
από την αναπνευστική οδό και μπορεί να διαρκέσει από μερικές ώρες έως 3 ημέρες
για να ρυθμίσει την ομοιόσταση.

Σε οξυαιμία, τα όξινο ανθρακικό επίπεδα αυξάνονται, ούτως ώστε να μπορεί να

εξουδετερώσει την περίσσεια του οξέος, ενώ το αντίθετο συμβαίνει όταν υπάρχει
αλκαλαιμία.

Σε γενικές γραμμές, είναι πολύ ευκολότερο να διορθωθούν οξείες διαταραχές pH με

την αναπνοή. Οι μεταβολικές ρυθμίσεις λαμβάνουν χώρα σε ένα πολύ μεταγενέστερο
στάδιο.

Ωστόσο, σε μια κρίσιμη κατάσταση, ένας ασθενής με ένα κανονικό ρΗ, ένα υψηλό
CO2, και υψηλά διττανθρακικά σημαίνει ότι, αν και υπάρχει ένα υψηλό επίπεδο
διοξειδίου του άνθρακα, υπάρχει μεταβολική ρύθμιση. Ως εκ τούτου πρέπει να
είμαστε προσεκτικοί ώστε να μην μειωθεί το διοξείδιο του άνθρακα απότομα
τεχνητά μέσω της αναπνοής. Σε μια τέτοια περίπτωση, η απότομη μείωση του
διοξειδίου του άνθρακα σημαίνει ότι τα όξινα ανθρακικά θα είναι σε περίσσεια και θα
προκαλέσουν μια μεταβολική αλκάλωση. Σε μια τέτοια περίπτωση, τα επίπεδα του
διοξειδίου του άνθρακα θα πρέπει να ελαττωθούν αργά.