İSTATİSTİK DERSİ ÇALIŞMA SORULARI (11.

HAFTA)
Olasılık, Koşullu Olasılık, Bayes Teoremi

1. A kutusunda 4 mavi, 1 kırmızı; B kutusunda 2 mavi, 3 kırmızı; C kutusunda 1 mavi,

2 kırmızı bilye vardır. Rasgele seçilen bir kutulardan rasgele seçilen bir bilyenin mavi
olduğu bilindiğine göre A kutusundan gelmesi ihtimali nedir?

𝑃(𝐴 ∩ 𝑀) = 𝑃(𝑀𝐴 ), 𝑃(𝐵 ∩ 𝑀) = 𝑃(𝑀𝐵 ), 𝑃(𝐶 ∩ 𝑀) = 𝑃(𝑀𝐶 )

her hangi bir kutunun seçilmesi

olasılıkları eşittir.
1
𝑃(𝐴) = 𝑃(𝐵) = 𝑃(𝐶) =
3
𝑇𝑜𝑝𝑢𝑛 𝑚𝑎𝑣𝑖 𝑜𝑙𝑚𝑎𝑠𝚤 𝑜𝑙𝑎𝑠𝚤𝑙𝚤ğ𝚤
𝑃(𝑀) = 𝑃(𝑀𝐴 ) + 𝑃(𝑀𝐵 ) + 𝑃(𝑀𝐶 )
𝑃(𝑀) = 0,2667 + 0,133 + 0,111
𝑃(𝑀) = 0,511
𝑃(𝐴 ∩ 𝑀) 0,2667
𝑃(𝐴\𝑀) = =
𝑃(𝑀) 0,511
= 0,5219

2. Bir sınıfta 20 kız öğrenci, 30 erkek öğrenci vardır. 15 kız öğrencinin ve 20 erkek
öğrencinin saçları siyahtır. Bu sınıftan rasgele seçilen öğrencinin kız öğrenci ya da
saçları siyah öğrenci olması olasılığı nedir?

20𝐾 + 30𝐸 = 50 öğ𝑟𝑒𝑛𝑐𝑖 15𝐾 + 20𝐸 = 35 𝑆𝑖𝑦𝑎ℎ 𝑠𝑎ç𝑙𝚤 öğ𝑟𝑒𝑛𝑐𝑖

20
𝑃(𝐾) = = 0,4 (𝑘𝚤𝑧 𝑜𝑙𝑚𝑎𝑠𝚤 𝑜𝑙𝑎𝑠𝚤𝑙𝚤ğ𝚤)
50
35
𝑃(𝑆) = = 0,7 (𝑠𝑖𝑦𝑎ℎ 𝑠𝑎ç𝑙𝚤 𝑜𝑙𝑚𝑎𝑠𝚤 𝑜𝑙𝑎𝑠𝚤𝑙𝚤ğ𝚤)
50
15
𝑃(𝐾 ∩ 𝑆) = = 0,3 (𝑆𝑖𝑦𝑎ℎ 𝑣𝑒 𝐾𝚤𝑧 𝑜𝑙𝑚𝑎𝑠𝚤 𝑜𝑙𝑎𝑠𝚤𝑙𝚤ğ𝚤)
50

𝑃(𝐾 ∪ 𝑆) = 𝑃(𝐾) + 𝑃(𝑆) − 𝑃(𝐾 ∩ 𝑆) (𝐾𝚤𝑧 𝑉𝐸𝑌𝐴 𝑆𝑖𝑦𝑎ℎ 𝑠𝑎ç𝑙𝚤 𝑜𝑙𝑚𝑎𝑠𝚤 𝑜𝑙𝑎𝑠𝚤𝑙𝚤ğ𝚤)

𝑃(𝐾 ∪ 𝑆) = 0,4 + 0,7 − 0,3 = 0,80

3. Bir denemeye ilişkin A ve B olayları için P(A)=0,4; 𝑃(𝐴 ∪ 𝐵) = 0,7 ve P(B)= p’dir.
a. p’nin hangi değeri için A ve B ayrık olaylardır?

𝑃(𝐴 ∩ 𝐵) = 0 𝑣𝑒
𝑃(𝐴 ∪ 𝐵) = 𝑃(𝐴) + 𝑃(𝐵) 𝑖𝑠𝑒 𝐴 𝑣𝑒 𝐵 𝑎𝑦𝑟𝚤𝑘𝑡𝚤𝑟.
𝑃(𝐴 ∪ 𝐵) = 𝑃(𝐴) + 𝑃(𝐵)
0,7 = 0,4 + 𝑝 𝑖𝑠𝑒
𝑝 = 0,3 𝑑𝑒ğ𝑒𝑟𝑖 𝑖ç𝑖𝑛 𝐴 𝑣𝑒 𝐵 𝑎𝑦𝑟𝚤𝑘𝑡𝚤𝑟 𝑑𝑒𝑛𝑖𝑟.

b. P’nin hangi değeri için A ve B bağımsız olaylardır?

𝑃(𝐴 ∩ 𝐵) = 𝑃(𝐴). 𝑃(𝐵) 𝑖𝑠𝑒 𝐴 𝑣𝑒 𝐵 𝑏𝑎ğ𝚤𝑚𝑠𝚤𝑧𝑑𝚤𝑟.

1
𝑃(𝐴 ∪ 𝐵) = 𝑃(𝐴) + 𝑃(𝐵) − 𝑃(𝐴). 𝑃(𝐵)
0,7 = 0,4 + 𝑝 − 0,4. 𝑝 𝑖𝑠𝑒

0,3
𝑝= = 0,5 𝑝 = 0,5 𝑖ç𝑖𝑛 𝐴 𝑣𝑒 𝐵 𝑏𝑎ğ𝚤𝑚𝑠𝚤𝑧𝑑𝚤𝑟.
0,6
4. Dört kavanoz veriliyor. Kavanozların ikisinde 3 siyah, 4 beyaz bilye; bir
tanesinde 9 siyah 5 beyaz bilye; bir tanesinde 1 siyah 6 beyaz bilye vardır.
Kavanozlardan biri ve bu kavanozdan da bir bilye rasgele seçiliyor. Seçilen bilyenin
siyah olması olasılığını bulunuz.

I. kavanoz 3S + 4B =7 bilye
II. kavanoz 3S + 4B =7 bilye
III. kavanoz 9S + 5B =14 bilye
IV. kavanoz 1S + 6B =7 bilye
Rastgele Kavanoz seçilmesi olasılığı P(I)=P(II)=P(III)=P(IV)=1/4’ tür
I. kavanozdan S VEYA II. Kavanozdan S VEYA III. kavanozdan S VEYA IV.
Kavanozdan S

𝑃(𝑆) = 𝑃(𝐼 ∩ 𝑆) + 𝑃(𝐼𝐼 ∩ 𝑆) + 𝑃(𝐼𝐼𝐼 ∩ 𝑆) + 𝑃(𝐼𝑉 ∩ 𝑆)

1 3 1 3 1 9 1 1
𝑃(𝑆) = ∗ + ∗ + ∗ + ∗ = 0,107 + 0,107 + 0,161 + 0,035 = 0,410
4 7 4 7 4 14 4 7

5. Bir alarm cihazının tehlike olduğu zaman çalışması olasılığı 0,98; tehlike
olmadığında alarm vermemesi olasılığı 0,99 ve tehlike olması olasılığı 0,01 ‘dir.

𝐴: 𝑇𝑒ℎ𝑙𝑖𝑘𝑒 𝑉𝑎𝑟
𝐵: 𝑇𝑒ℎ𝑙𝑖𝑘𝑒 𝑌𝑜𝑘
Ç: 𝑎𝑙𝑎𝑟𝑚 Ç𝑎𝑙𝚤ş𝚤𝑦𝑜𝑟
Ç = 𝑎𝑙𝑎𝑟𝑚 ç𝑎𝑙𝚤ş𝑚𝚤𝑦𝑜𝑟
P(Ç) = P(AÇ ) + P(BÇ )
𝑃(Ç) = 0,0098 + 0,0099
= 0,0197

a. Cihaz alarm verdiğine göre tehlike nedeni ile çalışmış olması olasılığı nedir?
𝑃(𝐴 ∩ Ç) 0,0098
𝑃(𝐴\Ç) = = = 0,497
𝑃(Ç) 0,0197

b. Tehlike olması ve cihazın alarm vermemesi olasılığı nedir?

𝑃(𝐴 ∩ Ç) = 𝑃(𝐴). 𝑃(Ç) = 0,01 ∗ 0,02 = 0,0002

6. Bir kırmızı ve bir siyah zar birlikte atılıyor.

a. Siyah zarın gösterdiği sayının, kırmızı zar üzerindekinin iki katı olması olasılığını
bulunuz.
İstenen durumlar = {(1,2),(2,4),(3,6)}

2
Tüm durumlar = 6 * 6 = 36
𝑖𝑠𝑡𝑒𝑛𝑒𝑛 𝑑𝑢𝑟𝑢𝑚 𝑠𝑎𝑦𝚤𝑠𝚤 3
𝑃(𝐴) = = = 0,0833
𝑡ü𝑚 𝑑𝑢𝑟𝑢𝑚𝑙𝑎𝑟𝚤𝑛 𝑠𝑎𝑦𝚤𝑠𝚤 36

b. İki zarın gösterdikleri sayıların toplamının 8 ya da 10 olması olasılığını bulunuz.

İstenen durumlar ={(2,6),(3,5),(4,4),(5,3),(6,2) ya da (4,6),(5,5),(6,4)}
𝑖𝑠𝑡𝑒𝑛𝑒𝑛 𝑑𝑢𝑟𝑢𝑚 𝑠𝑎𝑦𝚤𝑠𝚤 8
𝑃(𝐴) = = = 0,2222
𝑡ü𝑚 𝑑𝑢𝑟𝑢𝑚𝑙𝑎𝑟𝚤𝑛 𝑠𝑎𝑦𝚤𝑠𝚤 36
7. Bir sınıfta 15 kız öğrenci ve 30 erkek öğrenci vardır. Bu öğrenciler arasından
seçilecek bir kurulda 3 kız ve 2 erkek öğrenci bulunması olasılığı nedir?
15 kız dan 3 kişi seçilmesi 15’ in 3’lü Kombinasyonu
30 erkekten 2 kişi seçilmesi 30’un 2’li Kombinasyonu
45 kişiden 5 kişi seçilmesi 45’in 5’lü Kombinasyonu
15 30 15! 30! 15.14.13 30.29
( ) ( ) 3! (15 − 3)! 2! (30 − 2)!
𝑃(𝐾) = 3 2 = .= 3.2 . 2.1 = 0,0135
45 45! 45.44.43.42.41
( )
5 5! (45 − 5)! 5.4.3.2.1.
8. Bir torbada 20 siyah ve 4 kırmızı bilye vardır. Torba iyice karıştırılıyor ve
bilyeler çekileni yerine koymama koşulu altında birer birer çekiliyor. İlk kırmızı
bilyenin yedinci çekilişte çekilmesi olasılığı nedir?

20S + 4 K =24 bilye

4
𝐴: 𝑘𝚤𝑟𝑚𝚤𝑧𝚤 ç𝑒𝑘𝑖𝑙𝑚𝑒𝑠𝑖 𝑜𝑙𝑎𝑠𝚤𝑙𝚤ğ𝚤 𝑃(𝐴) =
24
20
𝐵: 𝑆𝑖𝑦𝑎ℎ ç𝑒𝑘𝑖𝑙𝑚𝑒𝑠𝑖 𝑜𝑙𝑎𝑠𝚤𝑙𝚤ğ𝚤 𝑃(𝐵) =
24
𝑃(𝑋): 𝑖𝑙𝑘 𝑘𝚤𝑟𝑚𝚤𝑧𝚤 𝑏𝑖𝑙𝑦𝑒𝑛𝑖𝑛 7. ç𝑒𝑘𝑙𝑖ş𝑡𝑒 𝑔𝑒𝑙𝑚𝑒𝑠𝑖 𝑜𝑙𝑎𝑠𝚤𝑙𝚤ğ𝚤
𝑃(𝑋) = 𝑖𝑙𝑘 6 𝑑𝑢𝑟𝑢𝑚𝑢𝑛 𝑆𝑖𝑦𝑎ℎ 𝑔𝑒𝑙𝑚𝑒𝑠𝑖 𝑣𝑒 7. 𝑑𝑒𝑛𝑒𝑚𝑒𝑑𝑒 𝐾𝚤𝑟𝑚𝚤𝑧𝚤 𝑔𝑒𝑙𝑚𝑒𝑠𝑖
𝑃(𝑋) = 𝑃(𝐵). 𝑃(𝐵). 𝑃(𝐵). 𝑃(𝐵). 𝑃(𝐵). 𝑃(𝐵). 𝑃(𝐴)

20 19 18 17 16 15 4
𝑃(𝑋) = ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ = 0,063994
24 23 22 21 20 19 18

9. Bir zarın iki yüzü kırmızıya üç yüzü yeşile bir yüzü de sarıya boyanmıştır. Bu zar
üç kez atılıyor.
P(K)=2/6 P(Y)=3/6 P(S)=1/6
Olaylar ayrık, atışlar ise birbirinden bağımsızdır.
a. Birinci ve ikinci atışta kırmızı, üçüncü atışta yeşil gelmesi olasılığı nedir?
2 2 3 12
𝑃(𝐾𝐾𝑌) = ∗ ∗ = = 0,0555
6 6 6 216

b. Üç atışın ikisinde kırmızı birinde yeşil gelmesi olasılığı nedir?

𝑃(𝐾𝐾𝑌) + 𝑃(𝐾𝑌𝐾) + 𝑃(𝑌𝐾𝐾) = 3 ∗ 0,0555 = 0,1666

c. Üçüncü atışın yeşil geldiği bilindiğine göre ilk iki atışın kırmızı olması olasılığı
nedir?
Olaylar ayrık olduğundan üçüncü atışın Yeşil gelmesi ilk iki durumu
değiştirmemektedir. O halde

3
 2 2
P(KK) = ∗ = 0,111
6 6

10. İki zar birlikte atılıyor. Birinci zarın gösterdiği rakamın çift olduğu bilindiğine
göre ikinci zarın 5 gelmesi olasılığı nedir?
Y: birinci zarın çift olması olayı
X: ikinci zarın 5 gelmesi olayı
Y ve X olayı bağımsız olaydır bundan dolayı ilk zarın üst yüze gelen sayısı ikinci zarı
etkilemez o yüzden sadece ikinci zarın 5 gelmesi olasılığını hesaplarsak
P(X)=1/6
11. A kutusunda 16 sağlam 4 bozuk; B kutusunda 15 sağlam 5 bozuk; C kutusunda 18
sağlam 12 bozuk lamba vardır. Biz zar atılıyor. 1, 2 gelirse A kutusundan; 3, 4, 5
gelirse B kutusundan; 6 gelirse C kutusundan alınanı yerine koymadan iki lamba
seçiliyor.
A kutusunda 16S + 4B = 20 lamba
B kutusunda 15S + 5B = 20 lamba
C kutusunda 18S + 12B = 30 lamba
Zarın durumuna göre;
A kutusunu seçme yani zarın {1veya 2} gelmesi olasılığı =1/3
B kutusunu seçme yani zarın {3 veya 4 veya 5} gelmesi olasılığı =1/2
C kutusunu seçme yani zarın {6} gelmesi olasılığı =1/6

a. Her iki lambanın da sağlam olması olasılığı nedir?

A kutusundan(𝐴𝑠 ) VEYA B kutusundan(𝐵𝑠 ) VEYA C kutusundan(𝐶𝑠 ) 2 Sağlam seçme

𝑃(𝑆) = 𝑃(𝐴 ∩ 𝑆𝐴 ) + 𝑃(𝐵 ∩ 𝑆𝐵 ) + 𝑃(𝐶 ∩ 𝑆𝐶 )

1 16 15 1 15 14 1 18 17
𝑃(𝑆) = ∗ ∗ + ∗ ∗ + ∗ ∗ = 0,545463
3 20 19 2 20 19 6 30 29

b. İki lambanın da sağlam olduğu bilindiğine göre B kutusundan seçilmesi olasılığı

nedir?
𝑃(𝐵 ∩ 𝑆) 0,276316
𝑃(𝐵\𝑆) = = = 0,506571
𝑃(𝑆) 0,545463

12. Bir genel yetenek sınavına giren öğrencilerin % 50’si birinci sınıf; % 25 ‘i ikinci
sınıf ve geriye kalanı üçüncü sınıftır. Birinci ve ikinci sınıf öğrencilerinin söz konusu
sınavda başarılı olma olasılığı sırasıyla %50 ve % 40‘dır. Üçüncü sınıf öğrencilerinin
başarılı olma olasılığı ise bilinmemektedir. Sınav sonucunda başarılı olan
öğrencilerin %12,5’nun başarılı üçüncü sınıf öğrencisi olduğu görülmüştür. Buna göre;

4
 𝑃(𝐼𝐼𝐼 ∩ 𝐵𝑎ş𝑎𝑟𝚤𝑙𝚤) = 0,10
𝑃(𝐵𝑎ş𝑎𝑟𝚤𝑙𝚤) = 𝑃(𝐼) + 𝑃(𝐼𝐼)
+ 𝑃(𝐼𝐼𝐼)
𝑃(𝐵𝑎ş𝑎𝑟𝚤𝑙𝚤) = 0,25 + 0,10
+ 0,25. 𝑝
𝑃(𝐵𝑎ş𝑎𝑟𝚤𝑙𝚤) = 0,35 + 0,25. 𝑝

p:3. Sınıf öğrencilerinin başarılı

olması olasılığı

𝑃(𝐼𝐼𝐼 ∩ 𝐵𝑎ş𝑎𝑟𝚤𝑙𝚤) 0,25. 𝑝

𝑃(𝐼𝐼𝐼\𝐵𝑎ş𝑎𝑟𝚤𝑙𝚤) = = = 0,125
𝑃(𝐵𝑎ş𝑎𝑟𝚤𝑙𝚤) 0,35 + 0,25. 𝑝
𝑏𝑢𝑟𝑎𝑑𝑎𝑛 0,125 ∗ (0,35 + 0,25. 𝑝) = 0,25. 𝑝
0,04375
0,04375 = 0,25. 𝑝 − 0,03125. 𝑝 𝑖𝑠𝑒 𝑝 = = 0,2 𝑜𝑙𝑎𝑟𝑎𝑘 𝑏𝑢𝑙𝑢𝑛𝑢𝑟
0,21875
c. Üçüncü sınıftan bir öğrencinin sınavı başarma olasılığını bulunuz.
𝑃(𝐵𝑎ş𝑎𝑟𝚤𝑙𝚤\𝐼𝐼𝐼) = 𝑝 = 0,2
d. Herhangi bir öğrencinin sınavda başarılı olma olasılığını bulunuz.
𝑃(𝐵𝑎ş𝑎𝑟𝚤𝑙𝚤) = 0,35 + 0,25. 𝑝 = 0,35 + 0,25 ∗ 0,20 = 0,40
13. Bir sigorta şirketi müşterilerini kazaya meyilli olanlar ve olmayanlar olmak
üzere 2 gruba ayırmaktadır. İstatistiklere göre kazaya meyilli bir kişinin kaza
geçirme olasılığının 0,4; kazaya meyilli olmayan bir kişinin kaza geçirme olasılığının
ise 0,2 olduğu bilinmektedir. Müşterilerin % 30’u kazaya meyilli olduğuna göre;

𝑀: 𝑘𝑎𝑧𝑎𝑦𝑎 𝑚𝑒𝑦𝑖𝑙𝑙𝑖
𝑃(𝑀) = 0,3

𝑁: 𝑘𝑎𝑧𝑎𝑦𝑎 𝑚𝑒𝑦𝑖𝑙𝑙𝑖 𝑑𝑒ğ𝑖𝑙

𝑃(𝑁) = 0,7

𝐾: 𝑘𝑎𝑧𝑎 𝑣𝑎𝑟
𝑃(𝐾) = 0,12 + 0,14 = 0,26

𝐾: 𝑘𝑎𝑧𝑎 𝑦𝑜𝑘
𝑃(𝐾) = 1 − 0,26 = 0,74

a. Müşterilerden herhangi birinin kaza geçirme olasılığı nedir?

𝑃(𝐾) = 𝑃(𝑀𝐾 ) + 𝑃(𝑁𝐾 )
𝑃(𝐾) = 0,12 + 0,14 = 0,26

b. Kaza geçirdiği bilinen bir müşterinin kazaya meyilli olan gruptan olması olasılığı
nedir?

𝑃(𝑀 ∩ 𝐾) 0,12
𝑃(𝑀\𝐾) = = = 0,4615
𝑃(𝐾) 0,26

5
14. Bir laboratuvar kan testi, belli bir hastalığı tespit etmede % 99 etkilidir.
Nüfusun % 1’inde hastalığın olduğu bilindiğine göre yapılan kan testi sonucu pozitif
çıkan bir kişinin gerçekten hasta olması olasılığı nedir?

(test %99 etkili ise hasta olmayana negatif, hasta olana ise pozitif değerinin %99
etki ile test etmektedir.)

𝑃(𝑝𝑜𝑧𝑖𝑡𝑖𝑓) = 0,0001 + 0,0099 = 0,01

𝑃(ℎ𝑎𝑠𝑡𝑎 ∩ 𝑝𝑜𝑧𝑖𝑡𝑖𝑓) = 0,0099
𝑃(ℎ𝑎𝑠𝑡𝑎) = 0,01
𝑃(ℎ𝑎𝑠𝑡𝑎 ∩ 𝑝𝑜𝑧𝑖𝑡𝑖𝑓)
𝑃(ℎ𝑎𝑠𝑡𝑎\𝑝𝑜𝑧𝑖𝑡𝑖𝑓) =
𝑃(𝑝𝑜𝑧𝑖𝑡𝑖𝑓)

0,0099
𝑃(ℎ𝑎𝑠𝑡𝑎\𝑝𝑜𝑧𝑖𝑡𝑖𝑓) = = 0,99
0,01

15. Çalışan evli çiftin yıllık gelirleri üzerine bir çalışma için 500 çift üzerinde bir
araştırma yapılıyor. Araştırma sonucunda aşağıdaki sonuçlar elde ediliyor.

ÇİFTLER ERKEK
GELİR DÜŞÜK YÜKSEK TOPLAM
DÜŞÜK 212 198 410
KADIN
YÜKSEK 36 54 90
TOPLAM 248 252 500

Buna göre;
a. Erkeklerin düşük gelir sahibi olması olasılığı nedir?

248
𝑃(𝐸 ∩ 𝐷) = = 0,496
500
b. Erkeklerin yüksek gelir sahibi olduğu bilindiğine göre eşlerinin düşük kazanç
sahibi olması olasılığı nedir?
198
𝑃(𝐾𝐷\𝐸𝑌) = = 0,7857
252
c. Erkeklerin düşük gelir sahibi olduğu bilindiğine göre eşlerinin yüksek kazanç
sahibi olması olasılığı nedir?
36
𝑃(𝐾𝑌\𝐸𝐷) = = 0, ,1451
248
16. Bir sigorta şirketi müşterilerini düşük risk grubu, orta risk grubu ve yüksek risk
grubu olmak üzere 3 sınıfa ayırıyor. Düşük risk grubunun kazaya uğrama olasılığı
0,05; orta risk grubunun kazaya uğrama olasılığı 0,15 ve yüksek risk grubunun kazaya
uğrama olasılığı 0,30 olarak saptanıyor. Müşterilerin % 20’si düşük risk, % 50’si orta
risk; % 30’u yüksek risk grubundan olduğuna göre;

6
P(D)=0,05 * müşterilerin %20si
P(O)=0,15 * müşterilerin %50si
P(Y)=0,30 * müşterilerin %30u

a. Bir müşterinin kazaya uğraması olasılığı nedir?

Düşük risk grubu VEYA orta risk grubu VEYA Yüksek risk grubu
20 50 30
𝑃(𝐴) = 0,05 ∗ + 0,15 ∗ + 0,30 ∗ = 0,175
100 100 100
b. Hiç kazası olmayan bir müşterinin yüksek risk grubunda olması olasılığı nedir?
Hiç kaza yapmaması olasılığı(B)=1-Kazaya uğraması olasılığı
𝑃(𝐵) = 1 − 0,175 = 0,825
Yüksek risk grubunda olması(Y) ve kaza yapmaması olasılığı(B)
𝑃(𝑌 ∩ 𝐵) = 𝑃(𝑌). 𝑃(𝐵) = 0,7 ∗ 0,3 = 0,21
𝑃(𝑌 ∩ 𝐵) 0,21
𝑃(𝑌\𝐵) = = = 0,2545
𝑃(𝐵) 0,825

17. Bir zar atılıyor. Gelen sayının 3’den büyük olduğu bilindiğine göre çift olması
olasılığı nedir?
𝑆 = {1,2,3,4,5,6}
𝐴 = {4,5,6} 𝑃(𝐴) = 0,5
Ç = {2,4,6} 𝑃(Ç) = 0,5
𝐴 ∩ Ç = {4,6} 𝑃(𝐴 ∩ Ç) = 0,333

𝑃(𝐴 ∩ Ç) 0,333
𝑃(Ç\𝐴) = = = 0,6667
𝑃(𝐴) 0,5

18. Bir sınıftaki 36 kişiden 20’si matematikten kalmıştır. Matematikten geçenlerin

10’u erkek öğrencidir. Sınıftan rasgele seçilen bir öğrencinin matematikten geçtiği
bilindiğine göre kız olması olasılığı nedir?
36 kişiden 20 si kaldı ise 16 sı geçmiştir. Geçenlerin 10u erkek ise 6 sı bayandır.
ERKEK BAYAN TOPLAM
GEÇTİ 10 6 16
KALDI -- - 20
TOPLAM -- - 36

16
𝑃(𝐺) = = 0,44445
36
6
𝑃(𝐵 ∩ 𝐺) = = 0,16667
36
6
𝑃(𝐵 ∩ 𝐺) 36 6
𝑃(𝐵\𝐺) = = = = 0,375
𝑃(𝐺) 16 16
36
19. A, B ve C bir hedefe atış yapan 3 atıcıdır. A’nın hedefi vurması olasılığı 1/3; B’nin
hedefi vurma olasılığı 1/4 ve C’nin hedefi vurma olasılığı 1/5’tir. Bu atıcıların üçünün
de hedefe bir kez atış yapması sonucunda hedefin vurulması olasılığı nedir?
1 2
𝑃(𝐴) = 𝑃(𝐴) =
3 3

7
 1 3
𝑃(𝐵) = 𝑃(𝐵) =
4 4
1 4
𝑃(𝐶) = 𝑃(𝐶) =
5 5
Atışlar birbirinden bağımsız olduğundan

𝑃(𝐴 ∪ 𝐵 ∪ 𝐶) = 𝑃(𝐴) + 𝑃(𝐵) + 𝑃(𝐶) − 𝑃(𝐴 ∩ 𝐵) − 𝑃(𝐴 ∩ 𝐶) − 𝑃(𝐵 ∩ 𝐶) + 𝑃(𝐴 ∩ 𝐵 ∩ 𝐶)

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 36
𝑃(𝐴 ∪ 𝐵 ∪ 𝐶) = + + − ∗ − ∗ − ∗ + ∗ ∗ =
3 4 5 3 4 3 5 4 5 3 4 5 60
= 0,6
2.yol:

𝑃(𝐴 ∪ 𝐵 ∪ 𝐶) = 1 − 𝑃(𝐴 ∪ 𝐵 ∪ 𝐶) = 1 − 𝑃(𝐴 ∩ 𝐵 ∩ 𝐶) = 1 − 𝑃(𝐴). 𝑃(𝐵). 𝑃(𝐶)

2 3 4
= 1 − ∗ ∗ = 1 − 0,4 = 0,6
3 4 5
20. İçinde top bulunan iki torbadan birincisinde 4 beyaz, 6 siyah; ikincisinde 2 beyaz
5 siyah top vardır. Birinci torbadan bir top alınıp rengine bakılmadan ikinci torbaya
atılıyor. İkinci torbadan rasgele bir top çekildiğinde topun beyaz olması olasılığı
nedir?
1. Torbada 4B+6S=10 top
2. Torbada 2B+5S + 1 (I. Torbadan gelen Top) =8 top
1. torbadan çekilen topların olasılığı
P(B)=0,4 P(S)=0,6
1. torbadan Beyaz VE 2. Torbadan Beyaz VEYA 1. Torbadan Siyah VE 2. Torbadan
Beyaz olması olasılığı
𝑃(𝐵𝐵) = 𝑃(𝐵1 ∩ 𝐵2 ) + 𝑃(𝑆1 ∩ 𝐵2 )
4 3 6 2 12 12
𝑃(𝐵𝐵) = ∗ + ∗ = + = 0,3
10 8 10 8 80 80

21. A torbasında 3 beyaz, 4 kırmızı; B torbasında 5 beyaz, 2 kırmızı top vardır. Aynı
anda her iki torbadan birer top seçilip diğer torbaya atılıyor. Bu işlem sonucunda
torbalardaki kırmızı ve beyaz top sayılarının başlangıçtakiyle aynı olması olasılığı
nedir?

A torbasında 3B+ 4K=7 top

B torbasında 5B +2K=7 top
İki topun beyaz olması VEYA iki topun kırmızı olması olasılığı
3 5
𝑃(𝐵𝐴 𝐵𝐵 ) = ∗ = 0,3061
7 7
4 2
𝑃(𝐾𝐴 𝐾𝐵 ) = ∗ = 0,16326
7 7
𝑃(𝐴𝑦𝑛𝚤 𝑘𝑎𝑙𝑚𝑎𝑠𝚤) = 𝑃(𝐵𝐴 𝐵𝐵 ) + 𝑃(𝐾𝐵 𝐾𝐵 )
𝑃(𝐴𝑦𝑛𝚤 𝑘𝑎𝑙𝑚𝑎𝑠𝚤) = 0,3061 + 0,16326 = 0,46936
22. Bir üniversitede öğrencilerin % 25’i matematikten, % 15’i kimyadan ve %10’u hem
matematik hem kimyadan başarısızdır. Rasgele bir öğrenci seçiliyor.
𝑃(𝑀) = 0,25 𝑃(𝑀) = 0,75
𝑃(𝐾) = 0,15 𝑃(𝐾) = 0,85
𝑃(𝑀 ∩ 𝐾) = 0,10
𝑃(𝑀 ∪ 𝐾) = 𝑃(𝑀) + 𝑃(𝐾) − 𝑃(𝑀 ∩ 𝐾) = 0,25 + 0,15 − 0,10 = 0,30

8
a. Eğer öğrenci kimyadan başarısız ise matematikten de başarısız olma olasılığı
nedir?
𝑃(𝑀 ∩ 𝐾) 0,10
𝑃(𝑀\𝐾) = = = 0,666
𝑃(𝐾) 0,15
b. Eğer öğrenci matematikten başarısız ise kimyadan da başarısız olma olasılığı
nedir?
𝑃(𝑀 ∩ 𝐾) 0,10
𝑃(𝐾\𝑀) = = = 0,40
𝑃(𝑀) 0,25
c. Öğrencinin kimyadan veya matematikten başarısız olma olasılığı nedir?
(her hangi birinden başarısız olması olasılığı)
𝑃(𝑀 ∪ 𝐾) = 𝑃(𝑀) + 𝑃(𝐾) − 𝑃(𝑀 ∩ 𝐾) = 0,25 + 0,15 − 0,10 = 0,30
d. Öğrencinin kimyadan veya matematikten başarısız olmama olasılığı nedir?
(her hangi birinden başarılı olması olasılığı)
𝑃(𝑀 ∪ 𝐾) = 𝑃(𝑀) + 𝑃(𝐾) − 𝑃(𝑀 ∩ 𝐾) = 0,75 + 0,85 − 0,7 = 0,90
𝑃(𝑀 ∪ 𝐾) = 1 − 𝑃 (𝑀 ∪ 𝐾) = 1 − 𝑃(𝑀 ∩ 𝐾) = 1 − 0,10 = 0,90
23. Bir futbol takımı 0,6 olasılıkla maçlarını kazanmakta, 0,3 olasılıkla kaybetmekte,
0,1 olasılıkla da berabere kalmaktadır. Futbol takımı bir hafta boyunca 3 maç
yapıyor.
A: Takımın kazanma olasılığı p1=0,6 P(𝐴) = 0,4
B: Takımın kaybetme olasılığı p2=0,3 𝑃(𝐵) = 0,7
C:Takımın berabere kalma olasılığı p3=0,1 𝑃(𝐶) = 0,9
a. Bu maçların 2’sini kazanıp, hiç kaybetmemesi olasılığı nedir?
Hiç kaybetmeme durumu; kazanması veya berabere kalması durumu
𝑃(𝐴 ∩ 𝐴 ∩ 𝐵) = 𝑃(𝐴)𝑃(𝐴)𝑃(𝐵) = 0,6 ∗ 0,6 ∗ 0,7 = 0,252
b. Takımın bir galibiyet, bir beraberlik ve bir yenilgi alması olasılığı nedir?
𝑃(𝐴 ∩ 𝐵 ∩ 𝐶) = 𝑃(𝐴)𝑃(𝐵)𝑃(𝐶) = 0,6 ∗ 0,3 ∗ 0,1 = 0,018
24. Bir merminin hedefi vurma olasılığı 0,3’dür. Merminin hedefi en az % 80
olasılıkla vurması için hedefe yapılması gereken en az atış sayısı kaçtır?
P(M)=merminin hedefi vurması olasılığı p= 0,3
Hedefi vurmama olasılığı q=0,7
Hedefe yapılan atış sayısı =n
𝑃(𝑋 ≥ 1) = 1 − 𝑃(𝑋 = 0) = 1 − (0,7)𝑛
= 1 − (0,7)𝑛 ≥ 0,80
= (0,7)𝑛 < 0,20
𝑛 = 5 𝑎𝑡𝚤ş𝑡𝑎 𝑏𝑢 𝑜𝑙𝑎𝑠𝚤𝑙𝚤𝑘 𝑠𝑎ğ𝑙𝑎𝑛𝚤𝑟.

25. P(A)= 0,6; P(B)=0,3 ve 𝑃(𝐴 ∩ 𝐵) = 0,2 𝑖𝑠𝑒

a. 𝑃(𝐴 ∪ 𝐵) =?
𝑃(𝐴 ∪ 𝐵) = 𝑃(𝐴) + 𝑃(𝐵) − 𝑃(𝐴 ∩ 𝐵)
𝑃(𝐴 ∪ 𝐵) = 0,6 + 0,3 − 0,2 = 0,7

b. P (A\B)=?
𝑃(𝐴 ∩ 𝐵) 0,2
𝑃(𝐴\𝐵) = = = 0,6667
𝑃(𝐵) 0,3
c. P (B\A)=?
𝑃(𝐵 ∩ 𝐴) 0,2
𝑃(𝐵\𝐴) = = = 0,3333
𝑃(𝐴) 0,6

9
 26. Bir üniversitede verilen lisans diplomalarının % 48’inin kadınlar tarafından
alındığı; verilen lisans diplomalarının % 17,5’inin işletme alanında verildiği ve işletme
alanında diploma alan kadınların toplam diploma alanlar içindeki yüzdesinin % 7.7
olduğu bilinmektedir. Buna göre “Lisans diploması alan kadınlar” olayı ile “Lisans
diploması işletme dalındadır” olayları bağımsız mıdır?

Bağımsız olması şartı;

𝑃(𝐴 ∩ 𝐵) = 𝑃(𝐴). 𝑃(𝐵) olamalı
𝑃(𝐾) = Diploma alan kadınların oranı olsun =0,48
𝑃(İ)=İşletme mezunu olanların oranı = 0,175
𝑃(𝐾 ∩ İ)=işletme mezunu kadınlar=0,077
İse bağımsız olması için gerekli şart;
𝑃(𝐾 ∩ İ) = 𝑃(𝐾). 𝑃(İ) Olmalı
0,077 = 0,48 ∗ 0,175
0,077 ≠ 0,084
Olduğundan Lisans diploması alan kadınlar olayı ile Lisans diploması işletme dalında
olması olayı bağımsız değildir.

27. A,B ve C adında 3 öğrenci istatistik dersinde sorulan soruları

cevaplamaktadırlar ve soruyu cevaplayan öğrenci bir sonraki soruyu cevaplaması için
diğer öğrenciyi seçmektedir. Dersin öğretmeni A ve B’yi seçmesi olasılığı 0,35’tir, A
soruyu çözdükten sonra diğer soru için B yi seçme olasılığı 0,6’dır, B soruyu
cevapladıktan sonra C’yi seçme olasılığı 0,5’dir, C soruyu çözdükten sonra A’yı seçmesi
olasılığı 0,7’tir. Buna göre aşağıdaki olasılıkları hesaplayınız.

Ağaç Diyagramı yardımı ile soruların genel çözümünü görebiliriz.

a. İlk soruyu A çözdükten sonra 3. Soruyu da A nın çözmesi olasılığı nedir?

ABA VEYA ACA olabilir.

10
 0,35*0,6*0,5 + 0,35*0,4*0,7=0,105+,098=0,203
b. İkinci soruyu B’nin çözmesi olasılığı nedir?
AB VEYA CB olabilir
0,35*0,6 + 0,30*0,30=0,21+0,09=0,30
c. 3 soru boyunca A’nın soruya cevap vermeme olasılığı nedir?
BCB VEYA CBC şeklinde olabilir.
0,35*0,50*0,30+0,30*,30*0,50=0,0525+0,045=0,0975
d. 3. Soruyu C’nin çözmesi olasılığı nedir?
ABC VEYA BAC VEYA CAC VEYA CBC olabilir.
0,35*0,6*0,5 + 0,35*0,50*0,40 + 0,30*0,70*0,40 + 0,30*0,30*0,50
=0,105 + 0,07 + 0,112+0,06=0,347
e. 3. Soruyu B’nin cevaplandığı biliniyorsa ilk soruyu A’nın çözmesi olasılığı nedir?
ACB olması olayı ile ACB VEYA CAB VEYA BAB VEYA BCB
olaylarının birbirlerine oranları ile elde edilir.
0,35 ∗ 0,40 ∗ 0,30
0,35 ∗ 0,40 ∗ 0,30 + 0,30 ∗ 0,70 ∗ 0,60 + 0,35 ∗ 0,50 ∗ 0,60 + 0,35 ∗ 0,50 ∗ 0,30
0,042 0,042
= = = 0,129
0,042 + 0,126 + 0,105 + 0,0525 0,3255
f. Sorulan 5 sorunun en az 3 ünü A’nın cevaplamış olması olasılığı nedir?
ABACA VEYA ABABA VEYA ACABA VEYA ACACA
olması durumları mevcuttur.
0,35 ∗ 0,6 ∗ 0,5 ∗ 0,4 ∗ 0,7 + 0,35 ∗ 0,6 ∗ 0,5 ∗ 0,6 ∗ 0,5 + 0,35 ∗ 0,4 ∗ 0,7 ∗ 0,6 ∗ 0,5 + 0,35 ∗ 0,4 ∗ 0,7 ∗ 0,4 ∗ 0,7
= 0,0294 + 0,0315 + 0,0294 + 0,02744 = 0,11774
28. Bir Öğrencinin hesap makinesinde “3” tuşuna bastığında 0,6 olasılıkla “3”, 0,3
olasılıkla “6” ve 0,1 olasılıkla “4” sayısı yazılmaktadır. Buna göre

12
a. 23 − ( ) sayısının sonucu en az 21, en fazla 22 olması olasılığı nedir?
3
Gerçekleşebilecek durumlar göz önüne alındığında şu şekilde olmaktadır.
12 12 12
23 − ( ) = 19 VEYA 23 − ( 4 ) = 20 VEYA 23 − ( 6 ) = 21 VEYA
3
12 12 12
24 − ( ) = 20 VEYA 24 − ( 4 ) = 21 VEYA 24 − ( 6 ) = 22 VEYA
3
12 12 12
26 − ( ) = 22 VEYA 26 − ( 4 ) = 23 VEYA 26 − ( 6 ) = 24
3
Tüm durumlara bakıldığında istenen durumların oluşması
İlk 3 ikinci 6 olması durumu 0,6*0,3=0,18
İlk 4 ikinci 4 olması durumu 0,1*0,1=0,01
İlk 4 ikinci 6 olması durumu 0,1*03=0,03
İlk 6 ikinci 3 olması durumu 0,3*0,6=0,18
Tüm durumları topladığımızda =0,18+0,01+0,03+0,18=0,30

b. 43 − 35 sayısının pozitif olma olasılığı nedir?

Gerçekleşebilecek durumlar göz önüne alındığında şu şekilde olmaktadır.

11
𝟒𝟑 − 𝟑𝟓 = 𝟖 VEYA 43 − 45 = −2 VEYA 43 − 65 = −22 VEYA
𝟒𝟒 − 𝟑𝟓 = 𝟗 VEYA 44 − 45 = −1 VEYA 44 − 65 = −21 VEYA
𝟒𝟔 − 𝟑𝟓 = 𝟏𝟏 VEYA 46 − 45 = 1 VEYA 46 − 65 = −19
Tüm durumlara bakıldığında istenen durumların oluşması
İlk 3 ikinci 3 olması durumu 0,6*0,6=0,36
İlk 4 ikinci 3 olması durumu 0,1*0,6=0,06
İlk 6 ikinci 3 olması durumu 0,3*06=0,18
İlk 6 ikinci 4 olması durumu 0,3*0,1=0,03
Tüm durumları topladığımızda =0,36+0,06+0,18+0,03=0,63

12