grupa a

Gleby. Biosfera ...................................................

imię i nazwisko
Poniższy test składa się z 12 zadań. Przy każdym poleceniu podano
liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. ...................
Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 23 punkty. klasa
1. Zaznacz podpunkt z prawidłowo podpisanymi
poziomami glebowymi, oznaczonymi na ilustracji 5. Zaznacz zestaw zawierający wyłącznie nazwy gleb
cyframi 1–3. (0–1 p.) strefowych. (0–1 p.)
a) Gleba brunatna, gleba płowa, czarna ziemia, mada.
b) Gleba bielicowa, gleba tundrowa, czarnoziem, gleba
cynamonowa.
a) 1 – poziom próchniczny, c) Czerwonożółta gleba ferralitowa, czarnoziem, gleba
2 – poziom wmywania, płowa, gleba bagienna.
3 – skała macierzysta. d) Gleba tundrowa, gleba bielicowa, rędzina, gleba
b) 1 – ściółka, 2 – poziom górska.
próchniczny, 3 –
poziom 6. Na podstawie mapy wykonaj polecenia. (0–2 p.)
wymywania.
c) 1 – ściółka, 2 – poziom
wmywania, 3 – poziom
wymywania.
d) 1 – ściółka, 2 – poziom
wymywania,
3 – zwietrzelina skały
macierzystej.

2. Wpisz obok zdania prawdziwego literę P, a obok

zdania fałszywego – literę F. (0–4 p.) a) Podaj nazwy gleb, których zasięg występowania
zaznaczono literami A i B.
a) Proces polegający na przemianie związków
organicznych w związki mineralne to humifikacja. A. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

….. B. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
b) Jednym z abiotycznych czynników b) Określ, która z gleb jest strefowa, a która –
glebotwórczych jest działalność człowieka. ….. astrefowa.
c) Plon to ilość płodów rolnych uzyskanych A. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
z jednostki powierzchni pola. …..
B. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
d) W obrębie gruntów ornych wyróżnia się siedem
7. Określ warunki, sprzyjające tworzeniu się gleb
kompleksów rolniczej przydatności gleb. ….. bielicowych. Uwzględnij klimat, roślinność oraz rodzaj
podłoża. (0–1 p.)
3. Wyjaśnij twierdzenie, że nawet mało żyzne gleby mogą
..............................................................................
być urodzajne i dawać wysokie plony. (0–1 p.)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .
........................................................................... ..
8. Na podstawie poniższej fotografii wykonaj polecenia.
............................................................................ (0–4 p.)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . .. . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4. Zaznacz prawidłowe dokończenie zdania. (0–1 p.)

Gleby o odczynie pH równym 8 to gleby

a) kwaśne.
b) obojętne.
c) zasadowe.
a) Podaj nazwę formacji roślinnej przedstawionej na
fotografii.
......................................................................

b) Podaj nazwę strefy klimatycznej, w której ta

formacja występuje.
......................................................................

c) Podaj trzy przykłady roślin typowych dla tej

formacji.

 .................................................................
Fotografia przedstawia zwierzę występujące w krainie
 .................................................................
a) etiopskiej.
b) nearktycznej.
 .................................................................
c) australijskiej.
d) madagaskarskiej.

d) Podaj nazwę gleby występującej pod tą formacją 11. Podaj nazwy stref zaznaczonych na ilustracji
roślinną. cyframi 1–4. (0–2 p.)
......................................................................

9. Na podstawie poniższej ilustracji zapisz trzy wnioski

na temat zróżnicowania pięter klimatyczno-roślinnych
na Ziemi. (0–2 p.)

1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Himalaje Andy

 ........................................................................... 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12. Dopasuj do podanych stref krajobrazowych
 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . odpowiednie określenia. Wybierz je spośród podanych.
(0–3 p.)
. . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

 ............................................................................... Masajowie, świerk zwyczajny i modrzew,

herbata i bawełna, baobaby i akacje, wieloletnia
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .
zmarzlina, bambusy, torfowiska, pora sucha i deszczowa
10. Na podstawie fotografii zaznacz prawidłowe
dokończenie zdania. (0–1 p.) Strefa monsunowa – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

...................................................................

Tajga – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Sawanna – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
grupa b
Gleby. Biosfera ...................................................
imię i nazwisko
Poniższy test składa się z 12 zadań. Przy każdym poleceniu podano
liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. ...................
Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 23 punkty. klasa
1. Zaznacz podpunkt z prawidłowo podpisanymi Gleby o odczynie pH równym 6 to gleby
poziomami glebowymi, oznaczonymi na ilustracji a) kwaśne.
cyframi 1–3 (0–1 p.) b) obojętne.
c) zasadowe.

5. Zaznacz zestaw zawierający wyłącznie nazwy gleb

astrefowych. (0–1 p.)
a) 1 – poziom
próchniczny,
a) Gleba brunatna, gleba wulkaniczna, czarna ziemia,
2 – poziom
mada.
wymywania,
b) Gleba bielicowa, terra rossa, czarnoziem, gleba
3 – poziom
cynamonowa.
wmywania.
c) Czerwonożółta gleba ferralitowa, czarnoziem,
b) 1 – poziom gleba płowa, gleba bagienna.
próchniczny, d) Czarna ziemia, rędzina, gleba górska, mada.
2 – poziom
wmywania, 6. Na podstawie mapy wykonaj polecenia. (0–2 p.)
3 – poziom
wymywania.
c) 1 – ściółka, 2 – poziom
wmywania, 3 –
poziom
wymywania.
d) 1 – ściółka, 2 – poziom
wymywania,
3 – zwietrzelina skały
macierzystej.

a) Podaj nazwy gleb, których zasięg występowania

2. Wpisz obok zdania prawdziwego literę P, a obok
zaznaczono literami A i B.
zdania fałszywego – literę F. (0–4 p.)
A. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
a) Systemy korzeniowe roślin destabilizują glebę i
B. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
zwiększają intensywność erozji. …..
b) Określ, która z gleb jest strefowa, a która –
b) Rozkład substancji organicznych pod wpływem astrefowa.
bakterii oraz grzybów to humifikacja. ….. A. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
c) W obrębie gruntów ornych wyróżnia się B. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
17 kompleksów rolniczej przydatności gleb. ….. 7. Określ warunki, sprzyjające tworzeniu się
d) Jednym z abiotycznych czynników glebotwórczych czarnoziemów. Uwzględnij klimat, roślinność oraz
rodzaj podłoża. (0–1 p.)
jest rzeźba terenu. …..
.....................................................................….....

3. Wyjaśnij twierdzenie, że działalność człowieka może ............................................................................

sprzyjać procesom glebotwórczym lub je hamować.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(0–1 p.)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .
........................................................................... ..
8. Na podstawie poniższej fotografii wykonaj polecenia.
............................................................................. (0–4 p.)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4. Zaznacz prawidłowe dokończenie zdania. (0–1 p.)

 a) Podaj nazwę formacji roślinnej przedstawionej na
Fotografia przedstawia zwierzę występujące
fotografii.
w krainie
. a) etiopskiej.
.....................................................................
b) nearktycznej.
b) Podaj nazwę strefy klimatycznej, w której ta c) neotropikalnej.
formacja występuje. d) madagaskarskiej.

...................................................................... 11. Podaj nazwy stref zaznaczonych na ilustracji

cyframi 1–4. (0–2 p.)
c) Podaj trzy przykłady roślin typowych dla tej
formacji.

 .................................................................

 .................................................................

 .................................................................

d) Podaj nazwę gleby występującej pod tą formacją

roślinną.
1. ….....................................................................................
......................................................................

9. Na podstawie poniższej ilustracji zapisz trzy wnioski na 2. ….....................................................................................

temat zróżnicowania pięter klimatyczno-roślinnych na
3. ….....................................................................................
Ziemi. (0–2 p.)
4. ….....................................................................................

12. Dopasuj do podanych stref krajobrazowych

odpowiednie określenia. Wybierz je spośród podanych.
(0–3 p.)
ostnica, brzoza karłowata, piołun, intensywne wietrzenie
chemiczne, czarnoziem, Eskimosi, brak pór roku
.

Andy G. Skandynawskie Selwa – – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

 ...........................................................................
. . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Tundra – – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

 ...............................................................................

Step – – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .

. . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10. Na podstawie fotografii wybierz prawidłowe

dokończenie zdania. (0–1 p.)