ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΡΙΟ Μ.Ε.

Τάξη: Γ Μάθημα: Φυσική Προσανατολισμού

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο ΣΤΕΡΕΟ ΣΩΜΑ
Ονοματεπώνυμο μαθητή ……………………………………………………………………………….
Ημερομηνία……………………………………………………………………………………………………..

ΘΕΜΑ 1ο
Στις ερωτήσεις 1 – 4 να γράψετε στην κόλλα τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα σε κάθε
αριθμό το γράμμα που αντιστοιχεί στην σωστή απάντηση.

1) Αυτοκίνητο κινείται Ανατολικά και κάποια στιγμή πατάει φρένο για να σταματήσει. Ο ρυθμός
μεταβολής της στροφορμής ενός τροχού του, είναι διάνυσμα με κατεύθυνση
α) Ανατολικά β) Δυτικά γ) Βόρεια δ) Νότια ( Μονάδες 5)

2) Αν το αλγεβρικό άθροισμα των ροπών που δρουν πάνω σ' ένα στερεό σώμα, το οποίο
περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα, είναι μηδέν, τότε
α) η γωνιακή του ταχύτητα μεταβάλλεται.
β) η γωνιακή του ταχύτητα είναι σταθερή.
γ) η γωνιακή του επιτάχυνση μεταβάλλεται.
δ) η ροπή αδράνειας ως προς τον άξονα περιστροφής του μεταβάλλεται. ( Μονάδες 5)

3) Η μονάδα μέτρησης της στροφορμής είναι

α) 1 kg  m2/s . β) 1 kg  m/s2 .
γ) 1 kg  m2 . δ) 1 kg m/s . ( Μονάδες 5)
4) Χορευτής στον πάγο περιστρέφεται γύρω από κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από το
κέντρο βάρους. Οταν ο χορευτής μαζέψει τα χέρια του στο στήθος, η γωνιακή του ταχύτητα:
α) αυξάνεται β) ελαττώνεται γ) παραμένει σταθερή
δ) αρχικά αυξάνεται και στην συνέχεια ελαττώνεται ( Μονάδες 5)

5) Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές;

i) Η γωνιακή επιτάχυνση ενός στερεού σώματος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα
είναι ανάλογη προς τη συνολική εξωτερική ροπή που ασκείται στο σώμα.
ii) Αν η στροφορμή ενός στερεού σώματος παραμένει σταθερή, τότε η συνολική εξωτερική ροπή
που ασκείται στο σώμα είναι μηδέν.
iii) Η ροπή αδράνειας εκφράζει την αδράνεια στη μεταφορική κίνηση.
iv) Η μονάδα μέτρησης της ροπής αδράνειας είναι 1 kg·m2.
v) Η ροπή ζεύγους δυνάμεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σημείο του επιπέδου που ορίζουν.
( Μονάδες 5)

ΘΕΜΑ 2ο
2Α I) Ένας τροχός περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα με κινητική ενέργεια Κ. Αν διπλασιάσουμε
την στροφορμή του, η κινητική του ενέργεια θα γινει:
α) 2Κ β) 4Κ γ) 8Κ
( Μονάδες 2)

ΙΙ) Δικαιολογείστε την απάντησή σας. ( Μονάδες 6)

2Β I) Μια σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει πάνω σε τραπέζι ύψους h. Την στιγμή που η σφαίρα
εγκαταλείπει το τραπέζι, ο λόγος της μεταφορικής προς την περιστροφική κινητική της ενέργεια είναι
k 5
= . Λίγο πριν η σφαίρα ακουμπήσει στο δάπεδο, ο λόγος των κινητικών της ενεργειών είναι:
k 2
 5 5 5
α) ίσος με β) μεγαλύτερος από γ) μικρότερος από ( Μονάδες 2)
2 2 2

II) Δικαιολογείστε την απάντησή σας. ( Μονάδες 7)

3I) Ο άξονας του αρχικά ακίνητου ομογενή τροχού

του σχήματος (α) είναι ακλόνητος. Γύρω από τον τροχό
έχει τυλιχθεί πολλές φορές αβαρές νήμα, το οποίο δεν
ολισθαίνει πάνω στον τροχό. Στην ελεύθερη άκρη του
νήματος ασκείται σταθερή δύναμη F , η οποία προσφέρει στον τροχό έργο W και μετά καταργείται.
Στο σχήμα (β) ένας ίδιος αρχικά ακίνητος τροχός κυλίεται υπό την επίδραση της ίδιας σταθερής
δύναμης F , η οποία προσφέρει στον τροχό το ίδιο έργο W όπως και στην περίπτωση (α) και μετά
καταργείται. Η γωνιακή ταχύτητα, μόλις καταργηθεί η δύναμη F , είναι :
α) μεγαλύτερη στον τροχό α β) μεγαλύτερη στον τροχό β. γ) ίση στους δύο τροχούς.
( Μονάδες 2)

II) Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. ( Μονάδες 6)

ΘΕΜΑ 3ο
Ράβδος μάζας Μ και μήκους l, μπορεί να περιστρέφεται χωρίς
τριβές σε κατακόρυφο επίπεδο, ως προς οριζόντιο άξονα
περιστροφής που περνά από το άκρο της Ο. Στο άλλο άκρο της
ράβδου στερεώνουμε δίσκο μάζας m και ακτίνας r, με το κέντρο
μάζας του δίσκου να ταυτίζεται με το άκρο της ράβδου.
3A) Να υπολογιστεί η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς το
άκρο της Ο σε συνάρτηση με τη μάζα και το μήκος της. ( Μονάδες 5)
3B) Φέρουμε τη ράβδο και τον δίσκο σε οριζόντια θέση, και τα
αφήνουμε ακίνητα. Η ράβδος στρέφεται ενώ ο δίσκος εκτελεί κύλιση χωρίς ολίσθηση στο εσωτερικό
κυκλικού οδηγού όπως φαίνεται στο σχήμα. Αν l=5r, υπολογίστε τον λόγο της γωνιακής ταχύτητας του
δίσκου ως προς την γωνιακή ταχύτητα της ράβδου. ( Μονάδες 7)
3Γ) Αν σε κάθε χρονική στιγμή οι κινητικές ενέργειες δίσκου και ράβδου είναι ίσες μεταξύ τους
υπολογίστε τον λόγο των μαζών m προς Μ . ( Μονάδες 6)
3Δ) Υπολογίστε την μεταφορική ταχύτητα του δίσκου την στιγμή που το σύστημα ράβδος – δίσκος
έχει γίνει κατακόρυφο. Δίνονται, το μήκος της ράβδου l= 0,3m , η επιτάχυνση της βαρύτητας g=10
m/s2, και οι ροπές αδράνειας ως προς το κέντρο μάζας, για τον δίσκο Ιδ=mr2/2 και για την ράβδο
Ιρ=Ml2/12. ( Μονάδες 7)

ΘΕΜΑ 4ο
Αβαρής ράβδος ΑΓ έχει μήκος λ=2m και είναι αρθρωμένη στο
άκρο της Α από το οποίο μπορεί να στρέφεται χωρίς τριβές. Στο
άλλο άκρο Γ φέρει σημειακή μάζα Μ=1kg. Καθώς περιστρέφεται
γύρω από το Α δέχεται στο μέσον της Κ σταθερή δύναμη F=10Ν
που διατηρείται συνεχώς κάθετη στη ράβδο και σε κατεύθυνση
αντίθετη από αυτή της κίνησης της ράβδου.
Αφήνουμε τη ράβδο να κινηθεί σε κατακόρυφο επίπεδο. Να
υπολογιστούν :4Α) Η γωνιακή επιτάχυνση τη στιγμή που η ράβδος
αφήνεται ελεύθερη. ( Μονάδες 6)
4Β) Η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου στην κατακόρυφη θέση. ( Μονάδες 7)
4Γ) Η γωνία στροφής της ράβδου σε εκείνη τη θέση στην οποία έχει μέγιστη γωνιακή ταχύτητα.
( Μονάδες 6)
4Δ) Όταν η ράβδος φτάνει στην κατακόρυφη θέση μηδενίζεται η F και αμέσως μετά συγκρούεται στο
μέσο της με ακίνητο σημειακό σώμα μάζας m=4kg και σταματάει ενώ το σώμα κινείται σε κυκλική
τροχιά ακτίνας λ/2 μετά την κρούση. Να εξετάσετε αν η κρούση είναι ελαστική. Δίνεται g=10 m/s2.
( Μονάδες 6)
ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΤΣΙΛΙΒΙΓΚΟΣ