ISI DEĞİŞTİRİCİLER 7.

1 ISI DEĞİŞTİRİCİLERİNİN SINIFLANDIRILMASI Isı değiştiricileri Isı

değiştiriciler soğutma sistemlerinde yoğuşturucu ve buharlaştırıcı olarak birincil standart soğutma
çevrimlerinin entegre parçalarıdır, bunun yanında birincil veya ikincil soğutkandan ortama soğu
aktarma için de tek fazlı ısı değiştiriciler de yoğun olarak kullanılırlar. Isı değiştiriciler çeşitli
özelliklerine göre sınıflandırılabilir. Bu sınıflandırma şekilleri yüzey geometrilerinin, ısı değişiminin,
faz değişiminin vs. nasıl olduğuna göre değişik şekillerde sınıflandırılabilir. Bu sınıflandırmalara bir 1.
Isı Değişim Şekline Göre • Akışkanların Direk Temasta Olduğu Isı Değiştiriciler • Akışkanların Direk
Temasta Olmadığı(aralarında iki akışkanı birbirinden ayıran bir yüzeyin olduğu) ısı Değiştiricileri 2.
Isı Geçiş Yüzeyinin Isı Geçiş Hacmine Oranına Göre Sınıflandırma (Kompaktlık Oranı) (β: Yüzey
Alanı Yoğunluğu) 𝛽 = 𝐼𝑠𝚤 𝐺𝑒ç𝑖ş 𝑌ü𝑧𝑒𝑦𝑖(𝑚2 ) 𝐼𝑠𝚤 𝐷𝑒ğ𝑖ş𝑡𝑖𝑟𝑚𝑒 ℎ𝑎𝑐𝑚𝑖(𝑚3) ( ) 2 3  700 m m
kompakt ( ) 2 3  =700 m m veya ( ) 2 3   700 m m kompakt olmayan ısı değiştirici olarak
adlandırılırlar. 3. Farklı akışkan – faz sayısına göre sınıflandırma • 2 Akışkan (Faz) • 3 Akışkan (Faz)
• n Akışkan (Faz) Genelde iki akışkanlı ısı değiştiriciler kullanılırlar. Üç akışkanlı ısı değiştiricilere
örnek olarak havanın ayrıştırılması, suyun buharlaştırılması ve hidrojenin saflaştırılması verilebilir. 4.
Isı Geçiş Mekanizmasına Göre Sınıflandırma • İki Tarafta da Tek Fazlı Akış (Radyatör, Konvektör) •
Bir Tarafta Tek Fazlı Diğer Tarafta Çift Fazlı Akış (Buharlaştırıcılar-Yoğuşturucular) • Her İki
Tarafta da Çift Fazlı Akış • Taşınım ve Işınımla Beraber Isı Geçişi Isı değiştiricinin bir tarafında
akışkan olarak yüksek sıcaklıkta gaz kullanılıyorsa radyasyon ve taşınımla ısı transferi gerçekleşir.
(yanma gazları-buhar kazanı) 5. Konstrüksiyon Özelliklerine Göre Sınıflandırma 1. Borulu Isı
Değiştiriciler • Düz Borulu Isı Değiştiriciler • Spiral Borulu Isı Değiştiriciler • Gövde ve Boru tipi Isı
Değiştiriciler 2. Levhalı Isı Değiştiriciler • Contalı Levhalı Isı Değiştiriciler • Gövde-Levhalı ısı
değiştiriciler • Spiral Levhalı Isı Değiştiriciler • Lamelli Levhalı Isı Değiştiriciler 3. Kanatlı Yüzeyli
Isı Değiştiriciler • Levhalı Kanatlı Isı Değiştiriciler • • Borulu Kanatlı Isı Değiştiriciler 4. Rejeneratif
Isı Değiştiriciler • Sabit Dolgu Maddeli Rejeneratörler • Döner Dolgu Maddeli Rejeneratörler
Ljungstrom tipi rejeneratif hava ısıtıcıhava 5. Konstrüksiyon Özelliklerine Göre Sınıflandırma • Tek
Geçişli Isı Değiştiriciler (en yaygın) • Paralel Akımlı Isı Değiştiriciler • Ters Akımlı Isı Değiştiriciler
• Çapraz Akımlı Isı Değiştiriciler • Çok Geçişli Isı Değiştiriciler • Çapraz Ters ve Çapraz Paralel Isı
Değiştiriciler • Çok Geçişli Gövde Borulu Isı Değiştiriciler • n Adet Paralel Levha Geçişli Isı
Değiştiriciler Isı değiştiricilerin tasarımında en çok karşımıza çıkan problem boyutlandırma ve
verimliliktir. İncelememizde iki akışkanlı ve direk transfer işlemi içeren ısı değiştiricilerini ele
alacağız. Verim probleminde elimizde mevcut bir ısı değiştirici için belirli bir kütlesel debi, giriş-çıkış
sıcaklıkları ve izin verilen basınç kayıpları için akışkan çıkış sıcaklıkları ve transfer edilen enerji
miktarı hesaplanır. Hesaplanan bu değerler kullanılarak da sistemin uygun olup olmadığına karar
verilir. Tasarımda karşımıza çıkacak diğer bir sorun da boyutlandırmadır. Bu problemde amacımıza
uygun bir ısı değiştirici tipi seçilerek ve bu ısı değiştiricide sıcak ve soğuk akışkanların giriş çıkış
sıcaklıkları, kütlesel debiler ve ΔP belirlenerek bu koşullardaki ısı transferini sağlayacak ısı
değiştiricinin boyutları hesaplanır. Daha önceki sınıflandırmamızı da dikkate alarak ısı değiştiricileri
akış düzenlemelerine göre farklı şekilde isimlendirmiştik