LESSCHEMA D1 De Atlantische handel en slavernij

1 De Europese ontdekkingsreizen en koloniale expansie wijzigen de economische verhoudingen

en leiden tot verdere vernieuwingen

• Tijdens de ME → handelscontacten tussen Europa en Afrika en Azië (niet met Amerika)

• Zwaartepunt van de intercontinentale handel = Indische Oceaan

• Via de Middellandse Zee → oosterse luxeproducten → Europa (via Italië)

• Eind 15e eeuw → rechtstreekse zeeweg tussen Europa en Indië + ontsluiting van het
Amerikaanse continent

• Geleidelijke verschuiving economisch zwaartepunt in Europa (Middellandse Zeehavens →

Atlantische havensteden)
- 16e eeuw: Lissabon, Sevilla en Antwerpen
- 17e eeuw: Amsterdam
- 18e eeuw: Londen

• Handel tussen Europa en Azië = eenrichtingsverkeer

- Azië → Europa: veel producten
- Europa → Azië: weinig producten → wel veel geld (edelmetaal)

→ Tekort aan betaalmiddelen in Europa

Oplossingen:
- Goud en zilver uit Amerika → inflatie
- Uitbreiding en verbetering van de betalings- en kredietmogelijkheden
- Eerste bankbiljetten

• Intercontinentale handel = duur

→ meer samenwerking (o.a. risicospreiding) → naamloze vennootschappen bv. Verenigde Oost-

Indische Compagnie (VOC)

Frankrijk en Engeland → mercantilisme

STORIA HD classic 4 – Lesschema Les D1 © VAN IN – 1

2 De Atlantische slavenhandel

Naast allerlei afgewerkte producten, grondstoffen en landbouwproducten, ook menselijke

koopwaar

Oorzaak? Nood aan arbeidskrachten voor de mijnen en plantages in de Amerikaanse kolonies

De ‘duivelse driehoekshandel’

Miljoenen mensen worden zo verscheept.

Met onder andere Bijbelse en racistische argumenten proberen sommigen die handel goed te
praten.

18e eeuw → groeiend verzet tegen de slavernij en slavenhandel (abolitionisme)

Begin 19e eeuw → Groot-Brittannië verbiedt de handel in de slaven.

Andere landen volgen en ook de slavernij wordt geleidelijk afgeschaft (weliswaar niet enkel uit
menslievendheid).

STORIA HD classic 4 – Lesschema Les D1 © VAN IN – 2