You are on page 1of 32

Volume (liter) Waktu (det)

No
30 60 90 30 60 90
9.73 10.42 10.58
1. 4 4 4 9.73 10.42 10.58
9.73 10.42 10.58
21.79 22.64 22.35
2. 8 8 8 21.79 22.64 22.35
21.79 22.64 22.35
40.65 41.99 42.11
3. 12 12 12 40.65 41.99 42.11
40.65 41.99 42.11

0.23
VISKOSITAS KINEMATIK

PIPA 30 PIPA 60 PIPA 90

T μ T μ T
27 8.54E-07 28 8.36E-07 29
27.23 8.50E-07 28.23 8.32E-07 29.23
28 8.36E-07 29 8.18E-07 30

T μ T μ T
27 8.54E-07 28 8.36E-07 29
27.23 8.50E-07 28.23 8.32E-07 29.23
28 8.36E-07 29 8.18E-07 30

T μ T μ T
27 8.54E-07 28 8.36E-07 29
27.23 8.50E-07 28.23 8.32E-07 29.23
28 8.36E-07 29 8.18E-07 30
T μ T μ T
20 1.004E-06 25 8.93E-07 25
23 9.03E-07 26 8.75E-07 29
25 8.36E-07 30 8.01E-07 30

T μ T μ T
20 1.004E-06 25 8.93E-07
24 9.15E-07 27 8.56E-07
25 8.93E-07 30 8.01E-07

T μ T μ T
20 1.004E-06 25 8.93E-07
28 8.38E-07
25 8.93E-07 30 8.01E-07
Pembacaan Manometer
Temp (C®)
H2O (mm) no 1 H2O (mm) no 2
30 60 90 30 60 90 30

53.7 46.9 65.4 48.5 40.9 48 27.81

52.9 47 64.9 47.5 41.3 47.4 27.81

52.8 47.4 64.9 47.4 41.4 47.7 27.81

PIPA 90

μ 8.93E-07
8.18E-07 #DIV/0!
8.14E-07 8.73E-07
8.02E-07
-1.60E-08
μ
8.18E-07
8.14E-07
8.02E-07

μ
8.18E-07
8.14E-07
8.02E-07
μ
8.93E-07
8.19E-07
8.01E-07

μ
E1A122081
nim = 81
X 8
Y 1
Temp (C®)
60 90

28.81 29.81

28.81 29.81

28.81 29.81
data praktikum
Pembacaan Manometer
volume V waktu t Diameter
No Temperatur No
(liter) (s) h sebelum h sesudah (d) (mm)
4 9.73 53.7 48.5 27.81 0.017
1. 4 9.73 53.7 48.5 27.81 0.017 1.
4 9.73 53.7 48.5 27.81 0.017
8 21.79 52.9 47.5 27.81 0.017
2. 8 21.79 52.9 47.5 27.81 0.017 2.
8 21.79 52.9 47.5 27.81 0.017
12 40.65 52.8 47.4 27.81 0.017
3. 12 40.65 52.8 47.4 27.81 0.017 3.
12 40.65 52.8 47.4 27.81 0.017

Grafik Hubungan

0.200
0.180
0.160
0.140
Head Loss (m)

0.120
0.100
0.080
0.060
0.040
0.020
0.000
1.20 1.30
Rekapitulasi
Pembacaan Manometer Luas
volume V Temperat Diameter
waktu t (s) h sesudah ur T (°C) d (m) Penampang waktu rata
(m3) h sebelum (m)
(m) A rata (s)
0.054 0.049 27.81
0.004 9.73 0.054 0.049 27.81 0.017 2.27E-04 9.73
0.054 0.049 27.81
0.053 0.048 27.81
0.008 21.79 0.053 0.048 27.81 0.017 2.27E-04 21.79
0.053 0.048 27.81
0.053 0.047 27.81
0.012 40.65 0.053 0.047 27.81 0.017 2.27E-04 40.65
0.053 0.047 27.81

kecepatan Head Loss


1.812 0.173
1.618 0.127
1.301 0.070

Grafik Hubungan Antara Kecepatan dan Head Loss pada Pipa 30

0.200
0.180
0.160
0.140
0.120
0.100
0.080
0.060
0.040
0.020
0.000
1.20 1.30 1.40 1.50 1.60 1.70 1.80 1.90

Kecepatan (m/s)
h hitung v pada h
debit (Q) Kecepatan (m/s) h ukur v pada h
k sebelum h sebelum sesudah
(m/s) (m/s)
0.0052
4.1110.E-04 1.812 0.0052 0.854 1.1107 0.0537 1.0556
0.0052
0.0054
3.67.E-04 1.618 0.0054 0.854 1.1024 0.0529 1.0446
0.0054
0.0054
2.95.E-04 1.301 0.0054 0.854 1.1014 0.0528 1.0435
0.0054

kecepatan pressure loss temp. 27


1.812 1699.591 0.854
1.618 1245.317
1.301 683.631

Grafik Hubungan Antara Kecepatan dan Pressure Loss pada Pipa 30

1800

1600

1400
Pressure Loss (N/m2)

1200

1000

800

600

400

200

0
1.20 1.30 1.40 1.50 1.60 1.70 1.80 1.90

Kecepatan (m/s)
Analisa Perhitungan
bilangan reynolds head loss
koefisien
h sesudah ℧ Re geser L (m) d λ ν (m/s)

0.0485 8.50E-07 36247.76 0.1313 0.134 0.017 0.13 1.8121

0.047 8.50E-07 32371.80 0.1206 0.134 0.017 0.12 1.6183

0.047 8.50E-07 26028.83 0.1024 0.134 0.017 0.10 1.3012

temp. 28
0.836

pada Pipa 30

1.80 1.90
ead loss pressure loss
ρ air
v2 hv (m) ν (m/s) d (m) l (m) λ Pv
(kg/m3)

3.284 0.1733 1000 1.812 0.017 0.134 0.131 1699.591

2.619 0.127 1000 1.618 0.017 0.134 0.121 1245.317

1.693 0.070 1000 1.301 0.017 0.134 0.102 683.631


Data Praktikum
Pembacaan Manometer
volume V waktu t
No Temperatur
(liter) (s) h sebelum h sesudah
4 10.42 46.9 40.9 28.81
1. 4 10.42 46.9 40.9 28.81
4 10.42 46.9 40.9 28.81
8 22.64 47 41.3 28.81
2. 8 22.64 47 41.3 28.81
8 22.64 47 41.3 28.81
12 41.99 47.4 41.4 28.81
3. 12 41.99 47.4 41.4 28.81
12 41.99 47.4 41.4 28.81
,

Grafik H

0.1600

0.1400

0.1200
Head Loss (m)

0.1000

0.0800

0.0600

0.0400

0.0200

0.0000
1.20
Rekapitulasi
Pembacaan Manometer
Diameter volume V
No waktu t (s)
(d) (mm) (m3) h sebelum (m) h sesudah (m)
0.0469 0.0409
0.017 1. 0.004 10.42 0.0469 0.0409
0.0469 0.0409
0.047 0.0413
0.017 2. 0.008 22.64 0.047 0.0413
0.047 0.0413
0.0474 0.0414
0.017 3. 0.012 41.99 0.0474 0.0414
0.0474 0.0414

kecepatan Head Loss


1.6921 0.1427
1.5576 0.1137
1.2597 0.0634

Grafik Hubungan Antara Kecepatan dan Head Loss pada Pipa 60

0.1600

0.1400

0.1200
Head Loss (m)

0.1000

0.0800

0.0600

0.0400

0.0200

0.0000
1.20 1.30 1.40 1.50 1.60 1.70 1.80

Kecepatan (m/s)
waktu
Temperat Diameter Kecepatan
Luas Penampang A rata rata debit (Q) h ukur
ur T (°C) d (m) (m/s)
(s)
28.81 0.006
28.81 0.017 2.27E-04 10.42 3.8388.E-04 1.6921 0.006
28.81 0.006
28.81 0.006
28.81 0.017 2.27E-04 22.64 3.53.E-04 1.5576 0.006
28.81 0.006
28.81 0.006
28.81 0.017 2.27E-04 41.99 2.86.E-04 1.2597 0.006
28.81 0.006

kecepatan
1.6921
1.5576
1.2597

pa 60 Grafik Hubungan Antara Kecepata


60
1600

1400

1200
Pressure Loss (N/m2)

1000

800

600

400

200

0
1.70 1.80 1.200 1.300 1.400 1.500

Kecepatan (m/s)
Analisa P
h hitung bilangan reynolds
v pada h v pada h koefisien
k sebelum h sebelum sesudah h sesudah ℧ Re geser
(m/s) (m/s)

0.836 1.0491 0.0469 0.9797 0.0409 8.32E-07 34579.88 0.1241

0.836 1.05 0.047 0.98 0.041 8.32E-07 31830.59 0.1166

0.836 1.05 0.047 0.99 0.041 8.32E-07 25743.44 0.0994

pressure loss temp. 28 temp. 29


1400.2137 0.836 0.818
1114.9436
621.9606

gan Antara Kecepatan dan Pressure Loss pada Pipa


60

1.400 1.500 1.600 1.700 1.800

Kecepatan (m/s)
Analisa Perhitungan
head loss
L (m) d λ ν (m/s) v2 hv (m)

0.134 0.017 0.12 1.69 2.86 0.1427

0.134 0.017 0.12 1.56 2.43 0.1137

0.134 0.017 0.10 1.26 1.59 0.0634


pressure loss
ρ air
ν (m/s) d (m) l (m) λ Pv
(kg/m3)

1000 1.692 0.017 0.134 0.1241 1400.2137

1000 1.558 0.017 0.134 0.11661 1114.9436

1000 1.260 0.017 0.134 0.099449 621.9606


Tabel rekapitulasi pipa 45
Volume Waktu Pembacaan Manometer H (ukur) v d L
No T K
(v) (s) H1 H2 (m) (m/s) (m) (m)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
10.58
1 3 10.58 0.0654 0.0480 22.65 0.0174 1.6665 0.49 0.017 0,134
10.58
22.35
2 5 22.35 0.0649 0.0474 22.65 0.0175 1.5778 0.49 0.017 0,134
22.35
42.11
3 7 42.11 0.0649 0.0477 22.65 0.0172 1.2561 0.49 0.017 0,134
42.11

Volume Waktu Pembacaan Manometer H (ukur) v d L


No T K
(v) (s) H1 H2 (m) (m/s) (m) (m)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
9.73
1 3 9.73 0.0537 0.0485 27.81 0.0052 1.8121 0.85 0.017 0,134
9.73
21.79
2 5 21.79 0.0529 0.0475 27.81 0.0054 1.6183 0.85 0.017 0,134
21.79
40.65
3 7 40.65 0.0528 0.0474 27.81 0.0054 1.3012 0.85 0.017 0,134
40.65

Volume Waktu Pembacaan Manometer H (ukur) v d L


No T K
(v) (s) H1 H2 (m) (m/s) (m) (m)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
10.42
1 3 10.42 0.0469 0.0409 28.81 0.0060 1.6921 0.85 0.017 0,134
10.42
22.64
2 5 22.64 0.047 0.0413 28.81 0.0057 1.5576 0.85 0.017 0,134
22.64
41.99
3 7 41.99 0.0474 0.0414 28.81 0.0060 1.2597 0.85 0.017 0,134
41.99
Hand made by :

rhaniarist
Q v hitung (m/s)
μ Re f hv Pv
(m/s) sebelum sesudah
12 13 14 15 16 17 18 19

3.7807.E-04 1.25245 1.07298 8.50E-07 34790.50 0.1220 0.1361 1335.6147

3.5794.E-04 1.24766 1.06626 8.50E-07 32938.12 0.1171 0.1171 1149.0424

2.8497.E-04 1.24766 1.06963 8.50E-07 26223.00 0.0987 0.0626 613.8197

Q v hitung (m/s)
μ Re f hv Pv
(m/s) sebelum sesudah
12 13 14 15 16 17 18 19

4.1110.E-04 1.11073 1.05558 8.14E-07 36247.76 0.1313 0.1733 1699.5915

3.6714.E-04 1.1024 1.04464 8.14E-07 32371.80 0.1206 0.1269 1245.3171

2.9520.E-04 1.1014 1.0435 8.14E-07 26028.83 0.1024 0.0697 683.6311

Q v hitung (m/s)
μ Re f hv Pv
(m/s) sebelum sesudah
12 13 14 15 16 17 18 19

3.8388.E-04 1.04914 0.97973 8.32E-07 34579.88 0.1241 0.1427 1400.2137

3.5336.E-04 1.05026 0.98451 8.32E-07 31830.59 0.1166 0.1137 1114.9436

2.8578.E-04 1.05472 0.9857 8.32E-07 25743.44 0.0994 0.0634 621.9606


niarista
volume waktu pembacaan manometer
No
(v) (s) H2O (mm) no 1 H2O (mm) no 2
1 2 3 4 5
44.94
1 10 44.7 44.8 27
45.56
54.8
2 15 54.98 45 27.4
55.83
71.1
3 20 70.5 44.5 26.5
70.74

volume waktu pembacaan manometer


No
(v) (s) H2O (mm) no 1 H2O (mm) no 2
1 2 3 4 5
41.25
1 10 42.22 59.4 45.5
42.22
54.46
2 15 54.44 58.8 44.8
54.2
69.16
3 20 68.87 58.4 44
68.87

volume waktu pembacaan manometer


No
(v) (s) H2O (mm) no 1 H2O (mm) no 2
1 2 3 4 5
43.7
1 10 43.67 59.3 31.3
43.88
54.76
2 15 55.3 58.7 31.4
55.3
71.57
3 20 71.7 58 30.3
71.8
temperatur
(0C)
6

27.43

26.43

28.43

temperatur
(0C)
6

25.43

29.43

27.43

temperatur
(0C)
6

27.43

29.43

30.43
data praktikum
Pembacaan Manometer
volume V waktu t Diameter
No Temperatur No
(liter) (s) h sebelum h sesudah (d) (mm)

4 10.58 65.4 48 29.81 0.017


1. 4 10.58 65.4 48 29.81 0.017 1.
4 10.58 65.4 48 29.81 0.017
8 22.35 64.9 47.4 29.81 0.017
2. 8 22.35 64.9 47.4 29.81 0.017 2.
8 22.35 64.9 47.4 29.81 0.017
12 42.11 64.9 47.7 29.81 0.017
3. 12 42.11 64.9 47.7 29.81 0.017 3.
12 42.11 64.9 47.7 29.81 0.017

0.65
Rekapitulasi
Pembacaan Manometer Luas
volume V Temperat Diameter
waktu t (s) Penampang
(m3) h sebelum (m) h sesudah (m) ur T (°C) d (m) A
0.0654 0.0480 29.81
0.004 10.58 0.0654 0.0480 29.81 0.017 2.27E-04
0.0654 0.0480 29.81
0.065 0.0474 29.81
0.008 22.35 0.065 0.047 29.81 0.017 2.27E-04
0.0649 0.047 29.81
0.0649 0.048 29.81
0.012 42.11 0.0649 0.048 29.81 0.017 2.27E-04
0.0649 0.048 29.81
0

kecepatan Head Loss


1.6665 0.1361
1.5778 0.1171
1.2561 0.0626

Grafik Hubungan Antara Kecepatan d


1600

1400

1200
Pressure Loss (N/m2)

1000

800

600

400
1200

Pressure Loss (N/m2)


1000

800

600

400

200

0
1.20 1.25 1.30 1.35 1.40 1.45

Kecepatan (m/s)
h hitung
Kecepatan
waktu rata debit (Q) h ukur v pada h sebelum
(m/s) k
rata (s) (m/s)
0.0174
10.58 3.7807.E-04 1.6665 0.0174 0.818 1.2525
0.0174
0.0175
22.35 3.5794.E-04 1.5778 0.0175 0.818 1.2477
0.0175
0.0172
42.11 2.8497.E-04 1.2561 0.0172 0.818 1.2477
0.0172

kecepatan pressure loss


1.6665 1335.6147
1.5778 1149.0424
1.2561 613.8197

ngan Antara Kecepatan dan Pressure Loss pada Pipa 90


1.35 1.40 1.45 1.50 1.55 1.60 1.65 1.70

Kecepatan (m/s)
Analisa Perhitungan
h hitung v pada h bilangan reynolds
koefisien
h sebelum sesudah h sesudah ℧ Re geser L (m)
(m/s)

0.06540 1.07298 0.0480 8.14E-07 34790.50 0.1220 0.134

0.06490 1.06626 0.0474 8.14E-07 32938.12 0.1171 0.134

0.06490 1.06963 0.0477 8.14E-07 26223.00 0.0987 0.134

temp.29 temp.30
0.818 0.802 Grafik Hubungan Antara Kecepatan dan Head Loss pada Pipa 9

0.1600

0.1400

0.1200
Head Loss (m)

0.1000

0.0800

0.0600

0.0400

0.0200

0.0000
1.20 1.25 1.30 1.35 1.40 1.45 1.50 1.55 1.60 1.65

Kecepatan (m/s)
SS
head loss pressure los
ρ air
d λ ν (m/s) v2 hv (m) ν (m/s)
(kg/m3)

0.017 0.122 1.6665 2.7772 0.1361 1000 1.667

0.017 0.117 1.5778 2.4894 0.1171 1000 1.578

0.017 0.099 1.2561 1.5778 0.0626 1000 1.256

dan Head Loss pada Pipa 90

1.50 1.55 1.60 1.65 1.70

/s)
pressure loss
d (m) l (m) λ Pv

0.017 0.134 0.122 1335.6147

0.017 0.134 0.117 1149.0424

0.017 0.134 0.099 613.8197

You might also like