TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

KHOA TOÁN KINH TẾ

BỘ MÔN TOÁN TÀI CHÍNH

BÀI GIẢNG
MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ
Thông tin học phần
oTiếng Anh: INTERNATIONAL FINANCIAL MODEL
oMã học phần: TOTC1111
oSố tín chỉ: 03
oĐiểm đánh giá:
• Điểm do giảng viên đánh giá: 10%
• Điểm kiểm tra giữa kỳ- bài tập lớn: 40%
• Điểm thi cuối kỳ: 50%

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 2
NỘI DUNG
Chương 1. Giới thiệu về quản trị tài chính quốc tế

Chương 2. Thị trường ngoại hối, xác định tỷ giá và các công cụ phái sinh

Chương 3. Quản trị rủi ro giao dịch ngoại hối

Chương 4. Các thị trường tài chính và tổ chức tài chính trên thế giới

Chương 5. Quản trị tài chính tại các công ty đa quốc gia

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 3
 Tài liệu
oGARP, Financial Markets and Products – FRM – Part 1

oEun, C., & Resnick, B. (2015). International Finance management. McGraw Hill.

oNguyễn Khắc Minh(2008), Giáo trình Mô hình tài chính quốc tế, Nxb. Khoa học
và Kỹ thuật.

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 4
 Thông tin giảng viên
• Ths. Nguyễn Thị Liên - Giảng viên Bộ môn Toán tài chính - Khoa Toán kinh tế -
ĐH Kinh tế quốc dân

• Văn phòng khoa: Phòng 1107 – tòa nhà A1

• Email: Lientkt@neu.edu.vn

• Trang web: www.mfe.edu.vn/nguyenthilien

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 5
 CHƯƠNG 1.

GIỚI THIỆU VỀ QUẢN TRỊ TÀI CHÍNH QUỐC TẾ

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 6
 NỘI DUNG CHƯƠNG 1
- Tầm quan trọng của tài chính quốc tế

- Dòng vốn quốc tế: cán cân thanh toán và vấn đề trong thương mại quốc tế

- Các tổ chức tham gia vào hoạt động tài chính quốc tế: Công ty đa quốc gia:
Cấu trúc và chức năng các tổ chức trong hoạt động tài chính quốc tế, động
lực thúc đẩy và sự biến động của thị trường tài chính quốc tế.

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 7
Chương 1. Giới thiệu về quản trị tài chính quốc tế

NỘI DUNG CHƯƠNG 1

1.1. Tầm quan trọng của tài chính quốc tế

1.2. Tổ chức thuận tiện cho dòng vốn quốc tế

1.3. Hệ thống tiền tệ quốc tế

1.4. Cán cân thanh toán quốc tế

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 8
Chương 1. Giới thiệu về quản trị tài chính quốc tế

NỘI DUNG CHƯƠNG 1

1.1. Tầm quan trọng của tài chính quốc tế

1.1.1. Các hoạt động tài chính quốc tế

1.1.2. Mục tiêu của hoạt động tài chính quốc tế

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 9
Chương 1. Giới thiệu về quản trị tài chính quốc tế 1.1. Tầm quan trọng của tài chính quốc tế

1.1.1. CÁC HOẠT ĐỘNG TÀI CHÍNH QUỐC TẾ

• Quan hệ tài chính của các quốc gia với nhau, với các tổ chức quốc tế.

• Quan hệ tài chính quốc tế của các doanh nghiệp, công ty đa quốc gia, tổ
chức tài chính trung gian.

• Quan hệ tài chính dưới hình thức di chuyển các khoản thu nhập và vốn của
các cá nhân

• Quan hệ tài chính của thị trường tài chính quốc tế.

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 10
Chương 1. Giới thiệu về quản trị tài chính quốc tế 1.1. Tầm quan trọng của tài chính quốc tế

1.1.2. MỤC TIÊU CỦA HOẠT ĐỘNG TÀI CHÍNH QUỐC TẾ

• Thúc đẩy luồng vốn luân chuyển giữa các quốc gia. Các hoạt động giao dịch
quốc tế tạo ra các dòng chảy tiền tệ từ quốc gia này sang quốc gia khác.

• Theo dõi dòng vốn giữa các quốc gia giúp các công ty theo dõi xu hướng,
dòng vốn giữa các quốc gia để xác định môi trường hoạt động, đầu tư.

• Giao dịch và trao đổi vốn, tài sản tài chính giữa các quốc gia báo hiệu xu
hướng thay đổi của tỷ giá hối đoái và quản trị rủi ro tỷ giá.

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 11
Chương 1. Giới thiệu về quản trị tài chính quốc tế 1.2. Tổ chức thuận tiện cho dòng vốn quốc tế

1.2. TỔ CHỨC THUẬN TIỆN CHO DÒNG VỐN QUỐC TẾ

(1) Công ty đa quốc gia (MNCs–Multinational corporation)

(2) Ngân hàng (Banks)

(3) Công ty bảo hiểm - quỹ hưu trí

(4) Quỹ đầu tư (fund management)

(5) Chính phủ (Government)

(6) Các tổ chức khác

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 12
 Chương 1. Giới thiệu về quản trị tài chính quốc tế 1.2. Tổ chức thuận tiện cho dòng vốn quốc tế

1.2.1. CÔNG TY ĐA QUỐC GIA (MNCs)

Các hoạt động của MNCs (Multinational corporation)
• Tham gia vào kinh doanh quốc tế: đầu tư quốc tế
• Thông qua các hoạt động xuất khẩu và nhập nhẩu, công ty thành
lập các công ty con tại các nước khác
• Thực hiện quản trị tài chính quốc tế để tối đa hóa giá trị công ty, và
quyết định tài trợ vốn

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 13
Chương 1. Giới thiệu về quản trị tài chính quốc tế 1.2. Tổ chức thuận tiện cho dòng vốn quốc tế

1.2.1. CÔNG TY ĐA QUỐC GIA (MNCs)

Các hoạt động của MNCs
- Thương mại quốc tế: Xuất khẩu và nhập khẩu
- Cấp bằng sáng chế: Cung cấp bản quyền, bằng sáng chế, thương hiệu và
nhãn hiệu hàng hóa.
- Nhượng quyền kinh doanh: cung cấp dịch vụ, nhượng quyền kinh doanh có
đầu tư vốn ban đầu.
- Liên doanh: Liên kết sở hữu, liên kết làm việc hưởng lợi thế so sánh.
- Thâu tóm và kiểm soát, lập các công ty con ở nước ngoài
12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 14
 Chương 1. Giới thiệu về quản trị tài chính quốc tế 1.2. Tổ chức thuận tiện cho dòng vốn quốc tế

1.2.1. CÔNG TY ĐA QUỐC GIA (MNCs)

Vai trò của quản trị tài chính quốc tế tại MNCs
• Quản trị sự biến động của tỷ giá, lãi suất, chi phí nhân công, lạm phát và
đối thủ cạnh tranh ở nước ngoài.
• Đảm bảo tối đa hóa lợi ích, tài sản của công ty, giá trị của cổ đông; tối đa
hóa lợi ích của công ty mẹ sở hữu toàn bộ các công ty con.
• Đảm bảo giả quyết xung đột lợi ích giữa quyết định của nhà quản lý tại
công ty con (người đại diện) và các quyết định của công ty mẹ.

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 15
Chương 1. Giới thiệu về quản trị tài chính quốc tế 1.2. Tổ chức thuận tiện cho dòng vốn quốc tế

1.2.1. CÔNG TY ĐA QUỐC GIA (MNCs)

Hoạt động quản trị tài chính tại MNCs
Quản trị tài chính
• Đánh giá hoạt động định kỳ để phân bổ nguồn lực và tăng thu nhập tốt
hơn từ xem xét các báo cáo tài chính từ các công ty con .
• Thiết lập hệ thống kiểm soát dựa trên việc thiết lập các chỉ tiêu báo cáo
để đánh giá việc đạt được các mục tiêu tại các công ty con khác nhau,
các quốc gia khác nhau.

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 16
 Chương 1. Giới thiệu về quản trị tài chính quốc tế 1.2. Tổ chức thuận tiện cho dòng
vốn quốc tế

1.2.1. CÔNG TY ĐA QUỐC GIA (MNCs)

Hoạt động quản trị tài chính tại MNCs
Quản trị dòng tiền
• Theo dõi và đánh giá báo cáo tình hình tài sản lưu động, tài sản ngắn
hạn tại công ty con để điều chỉnh và luân chuyển tiền mặt, ....
• Theo dõi kỳ hạn các khoản phải thu/phải trả để quản lý bằng các tài sản
phù hợp (ví dụ: thư tín dụng – Letter of Credit)
• Đánh giá rủi ro chính trị và vị thế kinh tế của quốc gia nước ngoài để
tránh mối đe dọa khi chuyển đổi tiền tệ.
12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 17
Chương 1. Giới thiệu về quản trị tài chính quốc tế 1.2. Tổ chức thuận tiện cho dòng vốn quốc tế

1.2.1. CÔNG TY ĐA QUỐC GIA (MNCs)

Hoạt động quản trị tài chính tại MNCs
Quản trị nội bộ, ngân sách vốn
- Xác định mức giá chuyển nhượng nội bộ giữa các công ty con để xác định
mức giá tính thuế tại các quốc gia khác nhau.
- Thực hiện các biện pháp để tăng lợi nhuận bằng cách sử dụng lợi thế so sánh
và chinh sách thuế giữa các quốc gia
- Xác định vốn đầu tư cho các tài sản dài hạn có cân nhắc đến rủi ro về chính
trị, lợi thế so với đầu tư trong nước.
12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 18
Chương 1. Giới thiệu về quản trị tài chính quốc tế 1.2. Tổ chức thuận tiện cho dòng vốn quốc tế

1.2.1. CÔNG TY ĐA QUỐC GIA (MNCs)

Mô hình định giá công ty MNCs
Phương pháp nội địa: Định giá một công ty không tham gia vào bất kỳ một giao
dịch quốc tế nào.
𝑛
𝐸(𝐶𝐹$,𝑡
𝑉= ෍
1+𝑘 𝑡
𝑡=1
E(CF$,t): Dòng tiền kỳ vọng theo đồng nội tệ nhận tại thời kỳ t
k: chi phí vốn trong bình có trọng số lợi suất yêu cầu)
n: thời kỳ tương lai dòng tiền được nhận.
12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 19
Chương 1. Giới thiệu về quản trị tài chính quốc tế 1.2. Tổ chức thuận tiện cho dòng vốn quốc tế

Ví dụ 1.1. Định giá công ty đa quốc gia

Công ty A có doanh thu và chi phí kỳ vọng cho công ty vào cuối năm như sau (đơn vị:
tỷ USD)
Năm 2023 2024 2025
Doanh thu 88.5 104.4 123.2
Chi phí 77.3 90.9 106.8

Chi phí vốn trung bình cho các dự án của công ty là 12%/năm.

Tính giá trị công ty tại đầu năm 2023.

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 20
Chương 1. Giới thiệu về quản trị tài chính quốc tế 1.2. Tổ chức thuận tiện cho dòng vốn quốc tế

1.2.1. CÔNG TY ĐA QUỐC GIA (MNCs)

Mô hình định giá công ty MNCs
Định giá dòng tiền quốc tế: Định giá một công ty có tham gia vào giao dịch quốc
tế với các quốc giá khác.
𝑚

𝐸(𝐶𝐹$,𝑡 ) = ෍ 𝐸 𝐶𝐹𝑗,𝑡 𝑥 𝐸(𝑆𝑗,𝑡 )

𝑗=1

E(𝐶𝐹$,𝑡 ): Dòng tiền kỳ vọng theo đồng nội tệ nhận tại thời kỳ t
E(𝐶𝐹𝑗,𝑡 ): Dòng tiền kỳ vọng theo đồng ngoại tệ j nhận tại thời kỳ t
E(𝑆$,𝑡 ): Tỷ giá hối đoái kỳ vọng theo đồng ngoại tệ chuyển thành nội tệ tại thời
kỳ t.
12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 21
Chương 1. Giới thiệu về quản trị tài chính quốc tế 1.2. Tổ chức thuận tiện cho dòng vốn quốc tế

Ví dụ 1.2. Định giá công ty đa quốc gia

IBM có lợi nhuận kỳ vọng là 21 tỷ USD tại Mỹ và 240 tỷ KRW ở Hàn quốc và
270 tỷ INR ở Ấn Độ tại thời điểm cuối kỳ 2023. Giả sử tỷ giá Won được kỳ
vọng là 1 USD = 1.160 KRW, và 1 USD = 71,34 INR

Xác định lợi nhuận kỳ vọng của IBM trong năm 2023.

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 22
Chương 1. Giới thiệu về quản trị tài chính quốc tế 1.2. Tổ chức thuận tiện cho dòng vốn quốc tế

1.2.1. CÔNG TY ĐA QUỐC GIA (MNCs)

Mô hình định giá công ty MNCs

Dòng tiền quốc tế sử dụng nhiều đồng tiền: Định giá công ty có tham gia
vào giao dịch quốc tế với một quốc giá khác.
𝑛
σ𝑚𝑗=1 𝐸 𝐶𝐹𝑗,𝑡 𝑥 𝐸(𝑆𝑗,𝑡 )
𝑉= ෍
1+𝑘 𝑡
𝑡=1
Rủi ro của công ty: Biến động dòng tiền nước ngoài (Do tăng trưởng kinh
tế giảm, Rủi ro chính trị), Rủi ro tỷ giá.

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 23
Chương 1. Giới thiệu về quản trị tài chính quốc tế 1.2. Tổ chức thuận tiện cho dòng vốn quốc tế

1.3.2. NGÂN HÀNG (Banks)

Hoạt động và rủi ro của ngân hàng

➢Market Risks (exchange rates, interest rates, commodity prices, equity prices)

➢Credit Risks (Downgrade risk, bankruptcy risk)

➢Liquidity risk

➢ Operational Risks (Anti-money laundering risk, Cyber risk)

➢Strategic Risk, legal risk…

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 24
Chương 1. Giới thiệu về quản trị tài chính quốc tế 1.2. Tổ chức thuận tiện cho dòng vốn quốc tế

1.3.2. NGÂN HÀNG (Banks)

Quy định về quản trị tài chính

➢Quản trị vốn (capital)

➢Thanh khoản (Liquidity Ratios)

➢Hiệp ước Basel (Basel Committee )

➢Standardized Models và Internal Models

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 25
Chương 1. Giới thiệu về tài chính quốc 1.2. Tổ chức thuận tiện cho dòng vốn quốc tế

1.3.2. NGÂN HÀNG (Banks)

Hiệp ước Basel

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 26
 Chương 1. Giới thiệu về quản trị tài chính quốc tế 1.2. Tổ chức thuận tiện cho dòng vốn quốc tế

1.3.2. NGÂN HÀNG (Banks)

Giá trị rủi ro VaR

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 27
Chương 1. Giới thiệu về quản trị tài chính quốc tế 1.2. Tổ chức thuận tiện cho dòng vốn quốc tế

1.3.2. NGÂN HÀNG (Banks)

Rủi ro tín dụng

Rủi ro tín dụng của một khoản vay được đo lường bởi:

EL = EAD X LGD X PD

PD: Xác suất vỡ nợ (Probability of Default)

EAD: Dư nợ tại thời điểm vỡ nợ (Exposure At Default)

LGD: Tỷ trọng tổn thất ước tính (Loss Given Default)

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 28
Chương 1. Giới thiệu về quản trị tài chính quốc tế 1.2. Tổ chức thuận tiện cho dòng vốn quốc tế

1.3.2. NGÂN HÀNG (Banks)

NGÂN HÀNG (Banks) – Cấu trúc quản trị tài chính

• Rank
• Name
• Score
• Categorize
• Measure
• Understand 1. 2. • Quantify
IDENTIFY ANALYZE

3.
• Avoid 4.
MANAGE ASSESS • Effects
• Retain IMPACT
• Mitigate • Knock-Ons
• Transfer • Repercussions

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 29
 Chương 1. Giới thiệu về quản trị tài chính quốc tế 1.2. Tổ chức thuận tiện cho dòng vốn quốc tế

1.3.3. CÔNG TY BẢO HIỂM VÀ QUỸ HƯU TRÍ

(Insurance Companies and Pension Plans) - Hoạt động và rủi ro

- Bảo hiểm nhân thọ (Life Insurance) – Survival probability

- Đầu tư (trái phiếu) - Lãi suất

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 30
 Chương 1. Giới thiệu về quản trị tài chính quốc tế 1.2. Tổ chức thuận tiện cho dòng vốn quốc tế

1.3.3. CÔNG TY BẢO HIỂM VÀ QUỸ HƯU TRÍ

Solvency II (2016)
- Quy định về vốn tối thiểu (minimum capital requirement - MCR)
- Quy định về yêu cầu vốn thanh toán (solvency capital requirement - SCR)

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 31
 Chương 1. Giới thiệu về quản trị tài chính quốc tế 1.2. Tổ chức thuận tiện cho dòng vốn quốc tế

1.3.3. CÔNG TY BẢO HIỂM VÀ QUỸ HƯU TRÍ

Risk - based capital

❑C-1: asset risk (Rủi ro của việc vỡ nợ hoặc giảm giá trị thị trường của tài sản)
❑C-2: Insurance risk (Rủi ro bảo hiểm liên quan đến rủi ro được định giá thấp
(underpricing), tỷ lệ tử vong hoặc tỷ lệ bệnh tật)
❑C-3: Interest rate risk (rủi ro biến động liên quan tới niên kim hoặc kinh
doanh hưu trí)
❑C-4: All other business risk: là rủi ro liên quan tất cả các loại rủi ro kinh doanh
khác

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 32
Chương 1. Giới thiệu về quản trị tài chính quốc tế 1.2. Tổ chức thuận tiện cho dòng vốn quốc tế

1.3.4. QUẢN LÝ QUỸ

QUẢN LÝ QUỸ (Fund management)
• Người quản lý quỹ có thể có nhiều kiến thức chuyên môn đầu tư hơn khách
hàng.
• Chi phí giao dịch (theo tỷ lệ phần trăm của số tiền được giao dịch) là thường
thấp hơn cho các giao dịch lớn hơn cho các giao dịch nhỏ.
• Rất khó để một nhà đầu tư nhỏ có thể đa dạng hóa tốt, nhưng quỹ lớn với hàng
tỷ đô la sẽ không gặp khó khăn gì trong việc đa dạng hóa.
• Các dạng quỹ: Quỹ tương hỗ (Mutual Funds), Money market funds, Bond funds,
Equity funds …

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 33
 Chương 1. Giới thiệu về quản trị tài chính quốc tế 1.2. Tổ chức thuận tiện cho dòng vốn quốc tế

1.3.5. CHÍNH PHỦ

CHÍNH PHỦ (Government) - Hoạt động và mục tiêu

• Theo dõi dòng vốn giữa quốc gia với phần còn lại của thế giới nhằm theo dõi
xu hướng, dòng vốn để xác định môi trường hoạt động, đầu tư của quốc gia.

• Theo dõi biến động lãi suất và biến động tỷ giá, điều tiết chính sách tiền tệ,
điều chỉnh mức dự trữ ngoại hối của quốc gia thông qua hoạt động mua bán
ngoại tệ, đi vay…

• Các hoạt động khác của chính phủ

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 34
 Chương 1. Giới thiệu về quản trị tài chính quốc tế 1.2. Tổ chức thuận tiện cho dòng vốn quốc tế

1.3.6. CÁC TỔ CHỨC KHÁC

- Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF)

- Ngân hàng thế giới

- Ngân hàng thanh toán quốc tế

- Tổ chức thương mại thế giới

12/21/2023 MÔ HÌNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ – Nguyễn Thị Liên – MFE - NEU 35