W folwarku szlacheckim.

1. Powstanie i rozwój folwarków szlacheckich

Majątek szlachecki składał się z dwóch kategorii gruntów:
– gospodarstw oddawanych w użytkowanie chłopom w zamian za czynsz lub
pańszczyznę czyli darmową pracę w zamian za możliwość użytkowania pola.
– folwarku czyli dużego gospodarstwa pańskiego, na terenie folwarku znajdował się dwór,
zabudowa gospodarcza i pola uprawne, uprawiano na nich produkty rolne na sprzedaż
Wzrost cen zbóż spowodował, że szlachta zaczęła rozwijać folwarki
– zwiększała ich wielkość
– do pracy zatrudniała chłopów, którzy w ten sposób odrabiali pańszczyznę

2. Folwark szlachecki
W skład folwarku wchodziły:
drów szlachecki – dom właściciela i jego rodziny,
zabudowa gospodarcza taka jak lamus – miejsce do składowana,
łąki, lasy, stawy, pastwiska, pola uprawne
W obrębie gospodarstwa budowano:
spichlerz – magazynowano w nim zboże,
stodołę – młócono w nim zboże,
młyn

3. Wisłą do Gdańska
Po odzyskaniu przez Polskę dostępu do morza w 1466r Wisła stała się głównym szlakiem
transportu głównie zboża. Zboże było spławiane na szkutach (statkach) do Gdańska i tam
sprzedawane zagranicznym kupcom. Dzięki spławowi wiślanemu, który był tani i
bezpieczny rozwinęły się ośrodki miejskie leżące nad tą rzeką. Szczególnie wzbogacił się
Gdańsk który w XVIw był największym i najbogatszym miastem.

4. Ustawy antymieszczańskie i antychłopskie

Aby zapewnić sobie wyłączność na produkcję zboża szlachta dążyła do ograniczenia praw
mieszczan i chłopów. Udało się to w 1496r gdy król Jan Olbracht planował wyruszyć na
Mołdawię. Za udział w tej wyprawie szlachta wymogła na władcy nadanie statutów
piotrkowskich.
Statuty piotrkowskie:
pogorszyły sytuację mieszczan
– zakazywały mieszczanom posiadania ziemi i sprawowania urzędów
– zwalniały szlachtę z płacenia ceł, które musieli płacić mieszczanie
– ceny na niektóre towary mieli ustalać urzędnicy szlacheccy, zmniejszając w ten sposób
dochody mieszczan
pogarszały sytuację chłopów
– ustalały, że tylko jeden chłop w ciągu roku mógł opuścić wieś