PORADNIKI

WWW.KATALOGPPOZ.PL Jak zapewnić

właściwy stan
techniczny
i funkcjonalny
urządzeń
przeciwpożarowych?

1 autor: Kamil Kwosek

oficer Państwowej Straży Pożarnej,
rzeczoznawca ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych

Niniejszy poradnik jest darmową publikacją przeznaczoną do swobodnego

kopiowania i rozpowszechniania wyłącznie w niezmienionej formie.

Ten i wiele innych poradników można bezpłatnie pobrać

z serwisu www.katalogppoz.pl.

[Każdy poradnik zawiera „Notę dla prewentysty”]

 Zabrania się
przekształcania
niniejszego poradnika
oraz publikowania
we fragmentach
bez indywidualnej
pisemnej zgody
właściciela praw
autorskich.

DOTYCHCZAS PRZYGOTOWANE BEZPŁATNE PORADNIKI

SERWISU WWW.KATALOGPPOZ.PL
[POBIERZ JE WSZYSTKIE!]

Poradnik nr 1
Jak zapewnić właściwy stan techniczny
i funkcjonalny urządzeń przeciwpożarowych?

Poradnik nr 2
Jak opracować wykonalne procedury postępowania
na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

PORADNIKI W PRZYGOTOWANIU:
 Jak przygotować i przeprowadzić praktyczne sprawdzenie
warunków i organizacji ewakuacji?
 Jak opracować instrukcję bezpieczeństwa pożarowego
i nie stracić przy tym dużo czasu?
 Jak przeprowadzić szkolenie przeciwpożarowe,
by nie zanudzić słuchaczy?
Jak zapewnić właściwy stan techniczny i funkcjonalny urządzeń przeciwpożarowych?
Kamil Kwosek

Szanowny Czytelniku!

Oddajemy w Twoje ręce

pierwsze na polskim rynku
bezpłatne poradniki
dotyczące zagadnień prewencji pożarowej.

Mamy nadzieję, że ich treść będzie dla Ciebie

wartościowa.

Zachęcamy do lektury
i zapraszamy do częstych odwiedzin
naszego portalu
www.katalogppoz.pl

Redaktor Naczelna

© Copyright by Kamil Kwosek & MAIS Małgorzata Kwosek

Gliwice, 2 marca 2009r.
Wszelkie prawa zastrzeżone.

WWW.KATALOGPPOZ.PL
Pierwszy internetowy katalog zabezpieczeń i usług przeciwpożarowych
strona 3
Jak zapewnić właściwy stan techniczny i funkcjonalny urządzeń przeciwpożarowych?
Kamil Kwosek

Spis treści
WSTĘP ................................................................................................5
ZAKRES OPRACOWANIA ...............................................................8
ZASADY BEZPIECZEŃSTWA W CZASIE PRÓB
I PO ICH ZAKOŃCZENIU ............................................................. 10
PRZYGOTOWANIE DO PRÓB FUNKCJONALNYCH .............. 13
PRÓBY FUNKCJONALNE URZĄDZEŃ
PRZECIWPOŻAROWYCH ............................................................ 15
STAŁE URZĄDZENIA GAŚNICZE WODNE................................. 16
STAŁE URZĄDZENIA GAŚNICZE GAZOWE .............................. 16
SYSTEM SYGNALIZACJI POŻAROWEJ
I URZĄDZENIA WYKONAWCZE .................................................... 17
SYSTEMY ODDYMIANIA .................................................................. 18
DŹWIĘKOWY SYSTEM OSTRZEGAWCZY ................................. 18
OŚWIETLENIE EWAKUACYJNE .................................................... 20
BRAMY I DRZWI PRZECIWPOŻAROWE .................................... 20
PRZECIWPOŻAROWY WYŁĄCZNIK PRĄDU ............................ 20
ZASADY KONSERWACJI I PRZEGLĄDÓW
WYNIKAJĄCE Z DOKUMENTACJI PRODUCENTÓW
URZĄDZEŃ PRZECIWPOŻAROWYCH ..................................... 22
PODSUMOWANIE I WNIOSKI ................................................... 24
NOTA DLA PREWENTYSTY ....................................................... 26

WWW.KATALOGPPOZ.PL
Pierwszy internetowy katalog zabezpieczeń i usług przeciwpożarowych
strona 4
Jak zapewnić właściwy stan techniczny i funkcjonalny urządzeń przeciwpożarowych?
Kamil Kwosek

WSTĘP
Ogromna liczba obiektów jest wyposażana w urządzenia
przeciwpożarowe (definicja – patrz ramka) ze względu na:

 obowiązek wynikający wprost z przepisów przeciwpożarowych [2],

 możliwośd zwiększenia dopuszczalnej powierzchni strefy pożarowej,

obniżenia klasy odporności pożarowej obiektu czy wydłużenia dróg
ewakuacyjnych w przypadku zastosowania stałych urządzeo
gaśniczych czy urządzeo oddymiających [3],

 koniecznośd ich zastosowania w celu rekompensaty niespełnienia

innych wymagao, w tym również eliminowania zagrożenia dla życia
ludzi (na podstawie ekspertyzy technicznej, o której mowa
w §2 rozporządzenia [3]). DEFINICJA
urządzenia przeciwpożarowe
Wydaje się więc, że urządzenia (stałe lub półstałe, uruchamiane
ręcznie lub samoczynnie) służące
naturalnym jest, iż jeżeli obiekt do wykrywania i zwalczania pożaru
został wyposażony w koszto- lub ograniczania jego skutków,
a w szczególności: stałe i półstałe urządzenia
wne urządzenia przeciwpo- gaśnicze i zabezpieczające, urządzenia
wchodzące w skład dźwiękowego systemu
żarowe mające gwarantowad ostrzegawczego i systemu sygnalizacji
pożarowej, w tym urządzenia sygnalizacyjno-
bezpieczeostwo znajdującym się alarmowe, urządzenia odbiorcze alarmów
pożarowych i urządzenia odbiorcze sygnałów
w nim ludziom, jak i samego uszkodzeniowych, instalacje oświetlenia
obiektu – niezbędne będzie ewakuacyjnego, hydranty i zawory
hydrantowe, pompy w pompowniach
utrzymywanie tych urządzeo przeciwpożarowych, przeciwpożarowe
klapy odcinające, urządzenia oddymiające,
w należytym stanie technicznym urządzenia zabezpieczające przed
wybuchem, oraz drzwi i bramy
i funkcjonalnym. przeciwpożarowe, o ile są wyposażone
w systemy sterowania (§2 ust. 1 pkt 7 [2])

WWW.KATALOGPPOZ.PL
Pierwszy internetowy katalog zabezpieczeń i usług przeciwpożarowych
strona 5
Jak zapewnić właściwy stan techniczny i funkcjonalny urządzeń przeciwpożarowych?
Kamil Kwosek

Niestety w wielu obiektach „pokutuje” przekonanie, że przeglądy

wystarczy wykonywad raz w roku, a tak nie jest, co wykażę w tym
materiale.

Podstawowymi aktami prawnymi regulującymi sferę nadzoru nad

urządzeniami przeciwpożarowymi są: ustawa o ochronie przeciwpożaro-
wej [1] oraz rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
z 21 kwietnia 2006r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków,
innych obiektów budowlanych i terenów [2], a konkretnie zapis art. 4 ust. 1
ustawy:

„Właściciel budynku, obiektu budowlanego lub terenu,

zapewniając ich ochronę przeciwpożarową, jest
obowiązany: (...)
3) zapewnid konserwację oraz naprawy urządzeo
przeciwpożarowych i gaśnic w sposób gwarantujący ich
sprawne i niezawodne funkcjonowanie”

a także § 3 ust. 2 i ust. 3 rozporządzenia:

„2. Urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice powinny byd

poddawane przeglądom technicznym i czynnościom
konserwacyjnym zgodnie z zasadami określonymi
w Polskich Normach dotyczących urządzeo
przeciwpożarowych i gaśnic, w odnośnej dokumentacji
techniczno-ruchowej oraz instrukcjach obsługi.

WWW.KATALOGPPOZ.PL
Pierwszy internetowy katalog zabezpieczeń i usług przeciwpożarowych
strona 6
Jak zapewnić właściwy stan techniczny i funkcjonalny urządzeń przeciwpożarowych?
Kamil Kwosek

3. Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne,

o których mowa w ust. 2, powinny byd przeprowadzane
w okresach i w sposób zgodny z instrukcją ustaloną
przez producenta, nie rzadziej jednak niż raz w roku.”

Jak ważne są to zagadnienia – niech świadczy fakt, że w wyżej

wymienionym rozporządzeniu jeszcze w dwóch miejscach jest mowa
o prowadzeniu nadzoru nad urządzeniami przeciwpożarowymi. Obowiązek
utrzymywania urządzeo przeciwpożarowych w stanie sprawności
technicznej i funkcjonalnej opisany jest w § 4 ust. 2 pkt 1 ww. rozpo-
rządzenia. We właściwej realizacji powyższego oraz prowadzenia
prawidłowego nadzoru nad urządzeniami przeciwpożarowymi i podmio-
tami serwisującymi pomocna ma byd instrukcja bezpieczeostwa
pożarowego, która zgodnie z § 6 ust. 1 pkt 2 powinna zawierad

„sposób poddawania przeglądom technicznym

i czynnościom konserwacyjnym stosowanych
w obiekcie urządzeo przeciwpożarowych i gaśnic”

Z mojego doświadczenia wynika, że powszechnie wiadomo o konie-

czności dokonywania przeglądów – gorzej jest z wiedzą na temat tego kto,
kiedy i jak powinien ich dokonywad. Zacytowane przepisy wskazują jasną
(wydawałoby się) drogę prowadzącą do sprawnych pod względem
funkcjonalnym i technicznym urządzeo mających wpływ na ochronę
przeciwpożarową, ale jak to zwykle bywa teoria jest prosta – jednak
praktyka już taka byd nie musi.

Mam nadzieję, że niniejsze opracowanie sprawi, że praktyka stanie

się chod trochę łatwiejsza.

WWW.KATALOGPPOZ.PL
Pierwszy internetowy katalog zabezpieczeń i usług przeciwpożarowych
strona 7
Jak zapewnić właściwy stan techniczny i funkcjonalny urządzeń przeciwpożarowych?
Kamil Kwosek

ZAKRES OPRACOWANIA

W myśl przytoczonego powyżej zapisu § 3 ust. 2 i ust. 3

rozporządzenia MSWiA [2] przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne
należy wykonywad zgodnie z zasadami określonymi w Polskich Normach
dotyczących urządzeo przeciwpożarowych i gaśnic, w odnośnej
dokumentacji techniczno-ruchowej oraz instrukcjach obsługi, a także byd
przeprowadzane w okresach i w sposób zgodny z instrukcją ustaloną przez
producenta, nie rzadziej jednak niż raz w roku.

Pragnę zaznaczyd, że w niniejszym opracowaniu nie znajdziesz

kompletnych wykazów czynności konserwacyjnych oraz przeglądów
technicznych urządzeo przeciwpożarowych – te są zapisane w odpo-
wiednich Polskich Normach, a także zagranicznych standardach, których
lista została zamieszczona na koocu opracowania. Wśród wymienionych
Polskich Norm są te, które zakres przeglądów i konserwacji opisują
szczegółowo (patrz: [5][6][7][9][13]) lub bardziej ogólnie (np. w [4]); na
liście zamieściłem również te normy, które wskazują na pewne parametry,
chod z założenia są raczej normami badawczymi lub służącymi
projektowaniu niż opisującymi niezbędne czynności konserwacyjne (np.
[8][10][11][12]). Dla porządku wspomnę, że coraz częściej instalacje
przeciwpożarowe są wykonywane w oparciu o zagraniczne standardy
projektowania, a następnie również w oparciu o nie prowadzony jest
nadzór nad tymi instalacjami – stąd pomysł umieszczenia wykazu.
Wymienione standardy ewoluują znacznie szybciej niż Polskie Normy, stąd
chętnie wykorzystywane są przez projektantów i rzeczoznawców jako
wiedza techniczna (zarówno do projektowania, jak i określania zasad
konserwacji).

WWW.KATALOGPPOZ.PL
Pierwszy internetowy katalog zabezpieczeń i usług przeciwpożarowych
strona 8
Jak zapewnić właściwy stan techniczny i funkcjonalny urządzeń przeciwpożarowych?
Kamil Kwosek

Moim zadaniem jest pokazanie, że wiele czynności, które są

obowiązkowe – można wykonad samodzielnie (tj. te, do przeprowadzenia
których nie potrzebna jest autoryzacja, koncesja czy specjalistyczny sprzęt
lub oprogramowanie), a także zaprezentowanie prób (testów)
funkcjonalnych, których wykonanie nie jest obowiązkowe, ale dające
konkretną wiedzę na temat prawidłowości działania (i współdziałania!)
urządzeo przeciwpożarowych, a także pozwalające na ujawnienie
rozbieżności pomiędzy ich faktycznym i zaplanowanym działaniem
(zgodnośd z algorytmem sterowao).

W literaturze zagranicznej przeczytad można, że współpraca

systemów powinna byd testowana poprzez symulacje prawdziwych
zdarzeo. Wszelkie testy mają za zadanie zapewnid tak wysoki poziom
niezawodności, jaki jest tylko możliwy1.

Jednocześnie w materiale podaję przykłady zapisów, z jakimi możesz

się spotkad w instrukcjach producentów, bo przecież czynności, o których
mowa, mają byd przeprowadzane w okresach i w sposób zgodny
z instrukcją ustaloną przez producenta. Przy okazji chcę podkreślid, że
bardzo ważne jest przechowywanie w obiekcie dokumentacji producenta
urządzenia, bo dzięki temu możliwe będzie zarówno prawidłowe
sporządzenie instrukcji bezpieczeostwa pożarowego (w zakresie
określonym w §6 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia [2] – patrz wstęp poradnika),
jak i prowadzenie odpowiedniego nadzoru nad urządzeniami
przeciwpożarowymi.

1
John M. Cholin; Fire Alarm Systems: Inspection, Testing and Maintenance; Chapter 5, Section 9 [25]

WWW.KATALOGPPOZ.PL
Pierwszy internetowy katalog zabezpieczeń i usług przeciwpożarowych
strona 9
Jak zapewnić właściwy stan techniczny i funkcjonalny urządzeń przeciwpożarowych?
Kamil Kwosek

ZASADY BEZPIECZEOSTWA W CZASIE PRÓB

I PO ICH ZAKOOCZENIU
Dokonywanie testów urządzeo przeciwpożarowych jest obarczone
pewnym ryzykiem – nieumiejętne przeprowadzenie testów może
doprowadzid do niepożądanych reakcji ludzi, uszkodzenia urządzeo
przeciwpożarowych oraz do strat finansowych.

W związku z powyższym testy należy przeprowadzad:

po uprzedzeniu osób przebywających w obiekcie o rozpoczęciu i – co

szczególnie ważne – o zakooczeniu prób (w szczególności w obiektach
wyposażonych w dźwiękowy system ostrzegawczy)
takie działanie zapobiegnie niepożądanej ewakuacji ludzi z obiektu,
poczuciu niepewności zarówno klientów/petentów/pacjentów, jak
i pracowników – oczywiście trudno sobie wyobrazid, że próbę DSO
przeprowadzamy w hipermarkecie pełnym ludzi w godzinach otwarcia
(o doborze dnia tygodnia i pory dnia można przeczytad w dalszej części
poradnika);

w przypadku dźwiękowego systemu ostrzegawczego – z wykorzysta-

niem komunikatu o treści neutralnej (innej niż ustalona)
tak powinniśmy przeprowadzid próby w szpitalu – tu nie pozwolimy
sobie na emisję prawdziwego komunikatu, gdyż sprowadzilibyśmy
zagrożenie dla życia i zdrowia pacjentów

w takim czasie, by móc przywrócid systemy przeciwpożarowe do stanu

„gotowości” przed rozpoczęciem użytkowania obiektu (podobną zasadę
wskazuje standard brytyjski BS 5588-12:2004 [24])
w szczególności dotyczy to oświetlenia ewakuacyjnego, które zgodnie

WWW.KATALOGPPOZ.PL
Pierwszy internetowy katalog zabezpieczeń i usług przeciwpożarowych
strona 10
Jak zapewnić właściwy stan techniczny i funkcjonalny urządzeń przeciwpożarowych?
Kamil Kwosek

z odpowiednimi Polskimi Normami musi mied czas na naładowanie

akumulatorów (potrzebny czas ładowania wynika z dokumentów
producenta opraw) – w PN-EN 50172:2005 Systemy awaryjnego
oświetlenia ewakuacyjnego [9] zapisano: „Ponieważ istnieje możliwośd
uszkodzenia oświetlenia podstawowego w krótkim czasie po testowaniu
systemu oświetlenia awaryjnego lub podczas kolejnego ładowania
akumulatorów, testy, które wymagają pełnego przewidzianego dla nich
czasu trwania, powinny byd, o ile to możliwe, podejmowane w okresach
o niskim ryzyku wystąpienia zagrożenia. Pozwoli to na bezpieczne,
ponowne naładowanie akumulatora”

w takim czasie, by umożliwid załączenie innych systemów nie będących

urządzeniami przeciwpożarowymi, a których działanie jest wymagane
dla prawidłowego pełnienia funkcji obiektu (w tym również
zapewniających odpowiednie warunki higieniczno-sanitarne)
powyższe dotyczy takich instalacji jak: wentylacja, klimatyzacja, kasy
fiskalne, serwery itp., których „uzbrojenie” wymaga kilku do
kilkudziesięciu minut

w sposób nie powodujący innych zagrożeo/strat

np. otwarcie klap dymowych w czasie deszczu może spowodowad
zalanie obiektu, próba wyłącznika prądu bez odpowiedniego
przygotowania może spowodowad utratę danych bankowych,
osobowych, technologicznych i informatycznych, a także utratę życia,
jeżeli odłączymy aparaturę podtrzymującą funkcje życiowe
(np. w szpitalach)

WWW.KATALOGPPOZ.PL
Pierwszy internetowy katalog zabezpieczeń i usług przeciwpożarowych
strona 11
Jak zapewnić właściwy stan techniczny i funkcjonalny urządzeń przeciwpożarowych?
Kamil Kwosek

w sposób nie powodujący uszkodzeo lub uniemożliwiający prawidłowe

funkcjonowanie urządzeo przeciwpożarowych po zakooczeniu testów
np. przy pneumatycznym mechanizmie uruchamiania klap dymowych
należy zaopatrzyd się w zamienny nabój

z użyciem odpowiednio dobranego sprzętu

np. próby systemu sygnalizacji pożarowej prowadzimy bez zbijania
szybki ręcznego ostrzegacza pożarowego (z użyciem śrubokrętu, którym
odkręcamy obudowę ROP-a symulując zbicie szybki lub z użyciem
specjalnego klucza, ewentualnie zaopatrujemy się w szybkę zamienną);
natomiast zadymienia czujki dymowej dokonujemy specjalnym
aerozolem lub dymem papierosowym, albo w inny sposób pamiętając,
by nie narażad czujki na bezpośrednie działanie płomienia

po uprzednim zabezpieczeniu przed przypadkowym uruchomieniem

stałych urządzeo gaśniczych gazowych lub instalacji zraszaczowej
np. w przypadku gazowych instalacji gaśniczych – przed przystąpieniem
do prób należy odłączyd instalację gaśniczą elektrycznie i mechanicznie,
zdemontowad wszystkie wyzwalacze elektryczne i pneumatyczne, jeżeli
są założone.

W przypadku obiektów połączonych z Paostwową Strażą Pożarną (PSP)

w systemie monitoringu pożarowego rozpoczęcie prób powinno byd
poprzedzone skutecznym powiadomieniem PSP o zamiarze ich prowadzenia,
a w niektórych przypadkach (gdy nie są sprawdzane tory transmisji alarmu)
zablokowaniem sygnału monitoringu w centrali sygnalizacji pożarowej. Takie
działanie jest niezbędne w celu wyeliminowania generowania fałszywych
alarmów, które docierając do straży wymuszą (niepotrzebnie) jej interwencję.

WWW.KATALOGPPOZ.PL
Pierwszy internetowy katalog zabezpieczeń i usług przeciwpożarowych
strona 12
Jak zapewnić właściwy stan techniczny i funkcjonalny urządzeń przeciwpożarowych?
Kamil Kwosek

PRZYGOTOWANIE DO PRÓB FUNKCJONALNYCH

Prawidłowe przeprowadzenie prób/testów nie będzie możliwe bez

odpowiedniego do nich przygotowania, w tym również opracowania planu
testów, który pozwoli na skrócenie czasu ich trwania. Jest to możliwe, gdyż
dokładne zaplanowanie prób pozwala na sprawdzenie większej liczby
elementów/sterowao przy mniejszej ich liczbie.

Wyodrębniłem cztery najważniejsze moim zdaniem czynności, które

należy wykonad zanim przystąpimy do prób:

krok 1: określamy cel, jaki zamierzamy osiągnąd: np. poprawnośd

współpracy centrali sygnalizacji pożarowej z dźwiękowym
systemem ostrzegawczym (przecież nie musimy każdorazowo
dokonywad prób kompleksowych, chod nie ukrywam, że jest to
bardziej korzystne) oraz sprawdzenie wymagao Polskich Norm
i instrukcji producenta urządzenia,

krok 2: analiza algorytmu sterowao – jeżeli taki algorytm był

opracowany w dokumentacji projektowej systemu; jeżeli nie
– koniecznym jest jego sporządzenie, gdyż trudno stwierdzid
poprawnośd sterowao, jeśli nie wiadomo, jakie są przewidziane
(lub np. po każdym przeprogramowaniu centrali będą inne
w zależności od uznania serwisanta); nie jest oczywiście
powiedziane, że algorytm nie może ulegad zmianie – wręcz
przeciwnie powinien ewoluowad w zależności od zmian
dokonywanych w obiekcie czy zmian w procedurze ewakuacyjnej
np. po praktycznym sprawdzeniu organizacji i warunków
ewakuacji;

WWW.KATALOGPPOZ.PL
Pierwszy internetowy katalog zabezpieczeń i usług przeciwpożarowych
strona 13
Jak zapewnić właściwy stan techniczny i funkcjonalny urządzeń przeciwpożarowych?
Kamil Kwosek

krok 3: zapewnienie czasu na przeprowadzenie prób

(ustalenie/wyznaczenie dnia tygodnia i pory dnia); próby
funkcjonalne oświetlenia ewakuacyjnego należy przeprowadzad
w porze nocnej – podobnie jest z próbami sterowao systemu
sygnalizacji pożarowej; dobór odpowiedniej pory dnia na
przeprowadzenie prób jest bardzo ważny ze względu na
konsekwencje ich prowadzenia podczas użytkowania obiektu
– np. próby systemu sygnalizacji pożarowej w obiekcie
wyposażonym w dźwiękowy system ostrzegawczy mogą
doprowadzid do paniki klientów w hipermarkecie; konkretny
dzieo dobieramy m.in.: w hotelach (w czasie przebywania
mniejszej liczby klientów, w szpitalach (gdy nie przeprowadza się
operacji), w biurowcu (w zależności np. od międzynarodowych
spotkao Prezesa) – obowiązują podobne kryteria, jak przy
doborze dnia prowadzenia praktycznego sprawdzenia warunków
i organizacji ewakuacji2

krok 4: przygotowanie planu testów, w którym określimy

procedurę (parametry), którą zamierzamy sprawdzid, sposób
realizacji zadania (w tym również kolejnośd prób), wyznaczymy
dane, które będziemy sprawdzad (mierzyd) i zapisywad
w dokumentacji z testów3

2
będzie można o tym przeczytad w jednym z kolejnych poradników z serii: „Poradniki www.katalogppoz.pl”
(dotyczącym przeprowadzania praktycznego sprawdzenia organizacji i warunków ewakuacji)
3
na podstawie [25]

WWW.KATALOGPPOZ.PL
Pierwszy internetowy katalog zabezpieczeń i usług przeciwpożarowych
strona 14
Jak zapewnić właściwy stan techniczny i funkcjonalny urządzeń przeciwpożarowych?
Kamil Kwosek

PRÓBY FUNKCJONALNE URZĄDZEO PRZECIWPOŻAROWYCH

Wyróżnid należy testy (sprawdzenia) wizualne i manualne. Te

pierwsze mogą dotyczyd odczytów: manometrów instalacji tryskaczowej,
pozycji zaworów, informacji na panelu czołowym centrali sygnalizacji
pożaru czy informacji z tablicy synoptycznej. Wiele testów właściciele
i zarządcy obiektów mogą wykonywad sami (lub poprzez swoje służby
techniczne). Takimi są testy codzienne i cotygodniowe, a nawet miesięczne
i kwartalne – o ile producent urządzenia nie zastrzegł tych czynności dla
siebie lub serwisów autoryzowanych czy koncesjonowanych
(licencjonowanych) przez niego.

Specjaliści NFPA4 wskazują, że dopiero przeglądy dłuższe niż

miesięczne powinny byd wykonywane przez fachowców, pozostałe można
wykonad samodzielnie ograniczając koszty do minimum [27].

Pamiętad należy, że wyniki testów muszą znaleźd odzwierciedlenie

w raportach pisemnych, gdyż inaczej nie będzie można udowodnid ich
wykonania. Należy przy tym uwzględnid wymagania Polskich Norm – jeżeli
regulują te zagadnienia. Często sami producenci dostarczają dzienniki
kontroli wraz z urządzeniem. Testy wizualne często dokonywane są przez
służby ochrony obiektu i zapisywane w dzienniku/zeszycie służby.

Oprócz prostych czynności okresowych – właściciel lub zarządca

obiektu może również samodzielnie przeprowadzid bardziej zaawansowane
próby – niezależnie od harmonogramu testów realizowanych przez
specjalistyczną firmę. Poniżej prezentuję testy funkcjonalne w zależności od
rodzaju urządzenia przeciwpożarowego.

WWW.KATALOGPPOZ.PL
Pierwszy internetowy katalog zabezpieczeń i usług przeciwpożarowych
strona 15
Jak zapewnić właściwy stan techniczny i funkcjonalny urządzeń przeciwpożarowych?
Kamil Kwosek

STAŁE URZĄDZENIA GAŚNICZE WODNE

sprawdzenie działania hydroforu i trybu uruchomienia
pomp/silników poprzez zasymulowanie otwarcia tryskacza na
zaworze koocowym lub w podcentrali tryskaczowej
– wywołanie spadku ciśnienia spowoduje uruchomienie pompy
Jockey (przy małym spadku), a następnie hydroforu (I próba);
po przywróceniu stanu „normalnego” blokujemy hydrofor
poprzez zamknięcie zaworu na przewodzie zasilającym
instalację tryskaczową i ponownie wywołujemy spadek
ciśnienia, który powinien spowodowad uruchomienie pomp
zasilających (II próba); w przypadku tryskaczy ESFR od razu
powinny zastartowad pompy zasilające (III próba – taka reakcja
będzie wynikad z dokumentacji projektowej instalacji);
samodzielnie można również przeprowadzid sprawdzenie czasu
napełniania instalacji tryskaczowej suchej poprzez
zasymulowanie otwarcia tryskacza na zaworze koocowym
(IV próba).

STAŁE URZĄDZENIA GAŚNICZE GAZOWE

po zdemontowaniu wyzwalaczy elektrycznych i pneuma-
tycznych zadymiamy czujkę (lub czujki – zwykle stosuje się
koincydencję dwuczujkową lub dwuliniową, tzn. że zadymienie
pojedynczej czujki nie powinno wywoład akcji gaśniczej)
i sprawdzamy reakcję systemu – w tym również uruchomienie
sygnału akustycznego i świetlnego (I próba), podobne próby
przeprowadzamy sprawdzając sterowanie z „ogólnego”
systemu wykrywania pożaru, jeżeli takowy znajduje się

4
National Fire Protection Association

WWW.KATALOGPPOZ.PL
Pierwszy internetowy katalog zabezpieczeń i usług przeciwpożarowych
strona 16
Jak zapewnić właściwy stan techniczny i funkcjonalny urządzeń przeciwpożarowych?
Kamil Kwosek

w obiekcie (II próba); następnie sprawdzamy działanie

przycisków „START” i „STOP” (III próba).

SYSTEM SYGNALIZACJI POŻAROWEJ

I URZĄDZENIA WYKONAWCZE
sprawdzamy realizację algorytmu sterowao urządzeniami
wykonawczymi – w tym celu przeprowadzamy kilka prób
sprawdzając kolejno działanie systemu i poszczególnych
sterowao: a) poprzez symulowanie wykrycia pożaru przez
czujkę, b) po uruchomieniu ręcznego ostrzegacza pożarowego,
c) po uzyskaniu informacji o pożarze z czujnika ciśnienia stałej
instalacji gaśniczej (dla przypomnienia dodam, że w przy-
padkach b) i c) system powinien generowad od razu alarm
II stopnia); w przypadku a) dokonujemy pomiaru czasu od
alarmu I stopnia do alarmu II stopnia (I próba – bez
potwierdzenia alarmu I stopnia) oraz od potwierdzenia alarmu
I stopnia do alarmu II stopnia (II próba – z potwierdzeniem),
wygenerowanie przez centralę alarmu II stopnia powinno
(w obiektach monitorowanych do straży pożarnej) spowodowad
transmisję alarmu PRZYKŁADOWE NIEPRAWIDŁOWOŚCI

do alarmowego cen- niezgodnośd sterowao z założonym

scenariuszem: czas zwłoki w przesłaniu
trum odbiorczego sygnału o pożarze poprzez monitoring
w Paostwowej Straży został zaprogramowany na uzgodnione
z Komendantem Miejskim PSP 3 minuty,
Pożarnej (należy spra- jednak po potwierdzeniu
alarmu I stopnia na centrali systemu
wdzid czy faktycznie czas ten wydłużał się do 7 minut;
w innym obiekcie programowalne windy
sygnał dotarł do realizowały tryb jazdy normalnej chod
powinny zjechad na parter i uniemożliwid
straży). dalsze użycie

WWW.KATALOGPPOZ.PL
Pierwszy internetowy katalog zabezpieczeń i usług przeciwpożarowych
strona 17
Jak zapewnić właściwy stan techniczny i funkcjonalny urządzeń przeciwpożarowych?
Kamil Kwosek

Nieodłącznym elementem prób systemu sygnalizacji pożarowej

powinno byd dokonanie inspekcji urządzeo wykonawczych
w celu porównania wydruku ze stanem faktycznym poprzez
fizyczne sprawdzenie czy sterowania wynikające z wydruku
dokonały się.

SYSTEMY ODDYMIANIA
sprawdzamy czas otwarcia PRZYKŁADOWE NIEPRAWIDŁOWOŚCI
niewłaściwe zamontowanie siłownika
klap/okien oddymiających, klapy dymowej
– uniemożliwiające jej pełne otwarcie
kąt otwarcia (czy jest
(w trakcie próby siłownik uległ
zgodny z założeniami pro- uszkodzeniu – wrzeciono zgięło się po
oparciu o element budowlany)
jektowymi i dokumentacją
producenta urządzenia), dokonujemy osobnych prób
wysterowania z przycisków (I próba) i czujek własnych systemu
(II próba) oraz – jeśli jest w obiekcie – z systemu sygnalizacji
pożarowej (III próba); w przypadku wentylatorów
oddymiających sprawdzamy czy następuje równoczesne
uruchomienie urządzeo dopowietrzających (IV próba).

DŹWIĘKOWY SYSTEM OSTRZEGAWCZY

sprawdzenie emisji komunikatu ostrzegawczego: po jakim
czasie został wyemitowany od wykrycia zasymulowanego
pożaru (pomiar czasu) oraz czy spowodował przerwanie
nadawania dźwięków z innych źródeł, czy jest poprzedzony
dźwiękiem zwracającym uwagę oraz czy jego treśd odpowiada
wcześniejszym ustaleniom – zgodnie z projektem lub instrukcją
bezpieczeostwa pożarowego (odsłuchanie powinno byd
możliwe na głośniku kontrolnym lub poprzez słuchawki); ważne

WWW.KATALOGPPOZ.PL
Pierwszy internetowy katalog zabezpieczeń i usług przeciwpożarowych
strona 18
Jak zapewnić właściwy stan techniczny i funkcjonalny urządzeń przeciwpożarowych?
Kamil Kwosek

jest sprawdzenie hierarchii źródeł dźwięków – w szczególności

priorytetu mikrofonu strażaka nad innymi źródłami: najpierw
nadajemy komunikat z „mikrofonu strażaka” wymuszając
przerwanie nadawania tła muzycznego, następnie podobną
próbę wykonujemy w momencie nadawania komunikatu
„użytkowego” z innych pulpitów mikrofonowych, w następnej
kolejności sprawdzamy możliwośd użycia „mikrofonu strażaka”
podczas emisji komunikatu ewakuacyjnego zapisanego
w pamięci systemu. Konieczne jest również sprawdzenie
poprawności zaprogramowania przycisków na pulpicie DSO (czy
funkcja przez nie realizowana jest zgodna z opisem) – test
realizujemy poprzez PRZYKŁADOWE NIEPRAWIDŁOWOŚCI
niewłaściwie zapisane komunikaty
wciśnięcie przycisku danej w pamięci centrali DSO – zamiast
komunikatu odwołującego
strefy oraz przycisku zapamiętany był dwukrotnie
komunikat o ewakuacji;
komunikatu – sprawdzamy w innym obiekcie stwierdzono brak
działania dźwiękowego systemu
kolejno każdą strefę
ostrzegawczego na zasilaniu
naprzemiennie wymusza- akumulatorowym

jąc emisję komunikatu ewakuacyjnego (lub kilku komunikatów)

oraz odwołującego; próbę kooczymy sprawdzeniem czy
prawidłowo jest realizowana funkcja anulowania emisji
komunikatu. Koniecznym jest również sprawdzenie działania
DSO na zasilaniu akumulatorowym.

WWW.KATALOGPPOZ.PL
Pierwszy internetowy katalog zabezpieczeń i usług przeciwpożarowych
strona 19
Jak zapewnić właściwy stan techniczny i funkcjonalny urządzeń przeciwpożarowych?
Kamil Kwosek

OŚWIETLENIE EWAKUACYJNE
sprawdzenie działania poszczególnych opraw (z własnym
zasilaniem); sprawdzenie działania oświetlenia ewakuacyjnego
przy lokalnym zaniku, który wywołujemy na tablicy
bezpiecznikowej (I próba), a następnie uruchamiamy
przeciwpożarowy wyłącznik PRZYKŁADOWE NIEPRAWIDŁOWOŚCI
brak działania opraw oświetlenia
prądu i sprawdzamy czy ewakuacyjnego po wyłączeniu
zasilania podstawowego w obiekcie
wszystkie oprawy oświe-
(uruchomienie przeciwpożarowego
tlenia ewakuacyjnego pra- wyłącznika prądu spowodowało
wyłączenie zasilania wszystkich
cują (II próba). odbiorów)

BRAMY I DRZWI PRZECIWPOŻAROWE

sprawdzamy skutecznośd zamknięcia bram i drzwi, które
w normalnym stanie pracy są utrzymywane w pozycji otwartej

PRZYKŁADOWE NIEPRAWIDŁOWOŚCI przez trzymacze

brama przeciwpożarowa nie zamknęła się elektromagnetyczne
pomimo zwolnienia jej
z trzymacza elektromagnetycznego przez – w przypadku bram
system sygnalizacji pożarowej
ze względu na folię zabezpieczającą i drzwi dwuskrzydło-
bramę przed uszkodzeniami w czasie
transportu, która nie została zdjęta wych test łączy się
od czasu budowy, a po kilku latach
użytkowania obiektu zrolowała się
ze sprawdzeniem
skutecznie stawiając opór przeciwwadze kolejności zamyka-
bramy
nia poszczególnych
skrzydeł, tj. prawidłowości ustawienia regulatora kolejności
zamykania.

PRZECIWPOŻAROWY WYŁĄCZNIK PRĄDU

testy powinny obejmowad sprawdzenie wyłączenia zasilania
obwodów za wyjątkiem tych, które mają działad w czasie

WWW.KATALOGPPOZ.PL
Pierwszy internetowy katalog zabezpieczeń i usług przeciwpożarowych
strona 20
Jak zapewnić właściwy stan techniczny i funkcjonalny urządzeń przeciwpożarowych?
Kamil Kwosek

pożaru, sprawdzenie czy nie załącza się inne źródło zasilania

oraz sprawdzenie stanu technicznego samego wyłącznika;
wielokrotnie stwierdzam brak możliwości skutecznego
wyłączenia zasilania w energię elektryczną ze względu na rodzaj
lub stan techniczny przeciwpożarowego wyłącznika prądu (brak
dźwigni wyłącznika, zablokowana dźwignia, wyłącznik
wielopozycyjny).

Testy warto wykonywad każdorazowo po:

zmianie oprogramowania np. centrali sygnalizacji pożarowej

(CSP),

zmianie użytkownika, sposobu użytkowania lub nazwy

pomieszczenia (konieczna jest zmiana opisu w CSP), a także
zmianie geometrii pomieszczenia (np. gdy powstało duże biuro
z kilku mniejszych [26] lub odwrotnie)

pracach mogących uszkodzid lub zabrudzid czujki,

fałszywym alarmie z instalacji wykrywania [26],

zmianie sposobu alarmowania i procedury ewakuacyjnej [26],

wymianie elementów urządzeo (np. trzymaczy

elektromagnetycznych, regulatorów kolejności zamykania,
siłowników w systemach oddymiania),

zmianie osób obsługujących CSP i CDSO5.

5
Centrala dźwiękowego systemu ostrzegawczego

WWW.KATALOGPPOZ.PL
Pierwszy internetowy katalog zabezpieczeń i usług przeciwpożarowych
strona 21
Jak zapewnić właściwy stan techniczny i funkcjonalny urządzeń przeciwpożarowych?
Kamil Kwosek

ZASADY KONSERWACJI I PRZEGLĄDÓW

WYNIKAJĄCE Z DOKUMENTACJI PRODUCENTÓW
URZĄDZEO PRZECIWPOŻAROWYCH
Zgodnie z zapowiedzią poniżej prezentuję zapisy, jakie można spotkad
w dokumentacjach technicznych urządzeo przeciwpożarowych
wystawianych przez producentów – trzeba przyznad, iż znajdują się w nich
często bardzo precyzyjne zapisy, charakterystyczne wyłącznie dla
konkretnego urządzenia; oto kilka z nich:

centralę sygnalizacji pożarowej należy diagnozowad z wykorzysta-

niem konkretnego programu,

konserwację termobezpiecznika alkoholowego „Otwiera-

nie/zamykanie” i przebijaka naboju CO2 do pneumatycznego
systemu oddymiania należy przeprowadzid odkręcając nabój CO2
i sprawdzając ostrośd iglicy, jeżeli jest stępiona – należy ją
wymienid,

konserwację skrzynki CO2 „tylko otwieranie” do pneumatycznego

systemu oddymiania przeprowadzid porównując ciężar 2 naboi
CO2 z ciężarem wskazanym na etykiecie; jeśli różnica ciężaru jest
większa niż 10% to należy wymienid nabój(e) na nowy(e),

przegląd techniczny bram przeciwpożarowych przesuwnych

należy przeprowadzad w odstępach trzymiesięcznych (!) poprzez
sprawdzenie stanu ruchowego bramy i skuteczności działania,
każde stwierdzenie pęknięd drutów w linie cięgna kwalifikuje ją
do wymiany,

po 4 latach użytkowania wymienid akumulatory zasilania

rezerwowego (producent wskazuje bezwzględną wymianę!),

WWW.KATALOGPPOZ.PL
Pierwszy internetowy katalog zabezpieczeń i usług przeciwpożarowych
strona 22
Jak zapewnić właściwy stan techniczny i funkcjonalny urządzeń przeciwpożarowych?
Kamil Kwosek

badania okresowe ręcznych ostrzegaczy pożarowych powinny byd

przeprowadzone przynajmniej raz na 6 miesięcy,

wszelkie nieautoryzowane przeróbki w systemie powodują

unieważnienie certyfikatu (obecnie będzie to świadectwo
dopuszczenia) CNBOP6, który jest integralnie związany
z konserwowanym systemem.

Jak można się zorientowad producenci określają zarówno konkretne

narzędzia do obsługi swoich produktów (np. oprogramowanie), zwracają
uwagę na szczegóły, których niesprawdzenie może skutkowad tym,
że urządzenie nie zadziała w potrzebie (a przecież przeglądy wykonuje się,
by zwiększyd jego niezawodnośd), jak i wskazują czasookresy przeglądów
znacznie krótsze niż jeden rok. Ponadto w ogromnej większości
przypadków producenci wskazują, iż przeglądy i konserwacje mogą byd
wykonywane przez producenta lub firmę posiadającą jego autoryzację lub
koncesję (ewentualnie firmę, której pracownicy odbyli odpowiednie
szkolenie); naprawy zaś rezerwują tylko i wyłącznie dla siebie. I trudno się
dziwid, gdyż takie zastrzeżenia gwarantują (a przynajmniej powinny)
odpowiedni poziom usług związanych z utrzymaniem technicznej
i funkcjonalnej sprawności urządzeo przeciwpożarowych.

Szczególnie dotkliwe są konsekwencje opisane w ostatnim

przykładzie producenckich zapisów; utrata certyfikatu jest równoznaczna
z koniecznością wyposażenia obiektu w nowy system. Dodam, że zapis taki
odnalazłem w dokumentacji techniczno-ruchowej dźwiękowego systemu
ostrzegawczego – można sobie wyobrazid jak duże trzeba ponieśd koszty,
by znów uznad spełnienie odpowiednich wymogów formalno-prawnych.

6
Centrum Naukowo Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej w Józefowie

WWW.KATALOGPPOZ.PL
Pierwszy internetowy katalog zabezpieczeń i usług przeciwpożarowych
strona 23
Jak zapewnić właściwy stan techniczny i funkcjonalny urządzeń przeciwpożarowych?
Kamil Kwosek

PODSUMOWANIE I WNIOSKI

Obowiązek zapewnienia odpowiedniej sprawności funkcjonalnej

i technicznej urządzeo przeciwpożarowych spoczywa na właścicielu,
zarządcy i użytkowniku obiektu. Wiadomo jednak, że nie można się znad na
wszystkim i z tego też powodu zobowiązani podpisują stosowne umowy
z innymi podmiotami mającymi profesjonalnie zrealizowad za nich tak
ważny obowiązek. Wykonanie czynności wskazanych w odpowiedniej
dokumentacji i normach oraz prób funkcjonalnych opisanych w niniejszym
poradniku pozwala na wykrycie nieprawidłowości w pracy (współpracy)
urządzeo przeciwpożarowych lub uznanie ich za sprawne.

Jak zapewne zauważyłeś – pisałem również o przeciwpożarowym

wyłączniku prądu, mimo iż zgodnie z definicją obecnie obowiązującego
rozporządzenia w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków (…) nie
jest on urządzeniem przeciwpożarowym. Znając jednak projekt najbliższej
nowelizacji tego przepisu, zgodnie z którym wyłącznik „stanie” się
urządzeniem przeciwpożarowym – uznałem, że powinienem opisad
czynności mające na celu zapewnienie jego sprawności technicznej
i funkcjonalnej.

Mam nadzieję, że zwróciłem Twoją uwagę na wiele aspektów

gwarantujących właściwy nadzór nad omawianymi urządzeniami i prze-
konałem do przechowywania dokumentacji producentów zastosowanych
w obiekcie urządzeo, a także przekonałem do samodzielnego wykonywania
prób funkcjonalnych – niezależnie od testów wykonywanych przez
profesjonalne firmy.

WWW.KATALOGPPOZ.PL
Pierwszy internetowy katalog zabezpieczeń i usług przeciwpożarowych
strona 24
Jak zapewnić właściwy stan techniczny i funkcjonalny urządzeń przeciwpożarowych?
Kamil Kwosek

Ostatecznym weryfikatorem stanu urządzeo jest samo życie,

uprzedzid je może ewentualnie dociekliwy strażak, który przychodząc na
kontrolę zażąda instrukcji producenta urządzenia przeciwpożarowego,
sprawdzi zawartośd protokołów serwisowych, a następnie poleci
wykonanie prób w jego obecności.

Dla chcących przygotowad się do ewentualnej kontroli Paostwowej

Straży Pożarnej oraz dla funkcjonariuszy komórek kontrolno-
rozpoznawczych PSP przygotowałem „Notę dla prewentysty” znajdującą się
na następnej stronie.

Zachęcam do jej przeczytania – nie tylko prewentystów.

WWW.KATALOGPPOZ.PL
Pierwszy internetowy katalog zabezpieczeń i usług przeciwpożarowych
strona 25
Jak zapewnić właściwy stan techniczny i funkcjonalny urządzeń przeciwpożarowych?
Kamil Kwosek

NOTA DLA PREWENTYSTY

W celu dokonania w trakcie czynności kontrolno-rozpoznawczych

prawidłowej oceny stanu technicznego i funkcjonalnego urządzeo
przeciwpożarowych należy:

1) zgromadzid i załączyd do protokołu kserokopie:

a) wszelkich dokumentów świadczących o przeprowadzanych

przeglądach technicznych i czynnościach konserwacyjnych urządzeo
przeciwpożarowych (protokoły, dzienniki),

b) dokumentów odniesienia (dokumentacje techniczno-ruchowe),

c) dokumentów świadczących o posiadaniu przez podmiot wykonujący

te przeglądy autoryzacji, koncesji czy licencji wydanej przez
producenta urządzenia,

2) wykonad praktyczne sprawdzenie działania poszczególnych urządzeo

i współdziałania z systemem sygnalizacji pożarowej – próby można
wykonad stosując podpowiedzi zawarte w niniejszym poradniku (strony
15-21); w trakcie prób nie należy osobiście uruchamiad urządzeo lecz
nakazad wykonywanie potrzebnych czynności przez stronę
kontrolowaną (najlepiej serwisanta urządzenia); rozpoczęcie prób
poprzedzid należy czynnościami wskazanymi w niniejszym poradniku
(strony 10-14). Spodziewane sterowania należy naocznie sprawdzid,
a do protokołu załączyd wydruk z centrali sygnalizacji pożarowej.

W postępowaniu administracyjnym (pokontrolnym) należy sprawdzid

czy dostarczone dokumenty (protokoły, dzienniki) spełniają wymagania
dokumentów odniesienia (Polskich Norm, instrukcji producenta) oraz czy
wyniki przeprowadzonych prób są zgodne z przewidywanymi algorytmami
lub ustaleniami z PSP (w zakresie czasu zwłoki przesłania alarmu
pożarowego do PSP lub wynikającymi z postanowienia o uzgodnieniu
rozwiązao zamiennych).

WWW.KATALOGPPOZ.PL
Pierwszy internetowy katalog zabezpieczeń i usług przeciwpożarowych
strona 26
Jak zapewnić właściwy stan techniczny i funkcjonalny urządzeń przeciwpożarowych?
Kamil Kwosek

PRZEPISY KRAJOWE

[1] Ustawa o ochronie przeciwpożarowej z dnia 24 sierpnia 1991r.

(j.t.: Dz. U. z 2002r. nr 147, poz. 1229 z późniejszymi zmianami)
[2] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
z 21 kwietnia 2006r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków,
innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. z 2006r. Nr 80, poz. 563)
[3] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r.
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadad budynki
i ich usytuowanie (Dz. U. z 2002r. Nr 75, poz. 690 z późniejszymi
zmianami)
NORMY POLSKIE
[4] PN-EN 60849:2001 Dźwiękowe systemy ostrzegawcze
[5] PN-M-51540:1997 Ochrona przeciwpożarowa. Urządzenia tryskaczowe.
Zasady projektowania i instalowania oraz odbioru i eksploatacji
(opublikowana w języku polskim – została zastąpiona przez normę
uznaniową wymienioną poniżej)
[6] PN-EN 12845:2005 (U) Stałe urządzenia gaśnicze. Automatyczne
urządzenia tryskaczowe. Projektowanie, instalacja i konserwacja
[7] PN-EN 671-3:2002 Stałe urządzenia gaśnicze. Hydranty wewnętrzne.
Częśd 3: Konserwacja hydrantów wewnętrznych z wężem półsztywnym
i hydrantów wewnętrznych z wężem płaskoskładanym
[8] PN-EN 1838:2005 Zastosowania oświetlenia. Oświetlenie awaryjne
[9] PN-EN 50172:2005 Systemy awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego
[10] PN-B-02877-2:1998 Ochrona przeciwpożarowa budynków. Instalacje
grawitacyjne do odprowadzania dymu i ciepła. Klapy dymowe.
Wymagania i metody badao
[11] PN-B-02877-4:2001 Ochrona przeciwpożarowa budynków. Instalacje
grawitacyjne do odprowadzania dymu i ciepła. Zasady projektowania
[12] aneks do PN-B-02877-4:2001/Az1 (wrzesieo 2006)
[13] PKN-CEN/TS 54-14 Systemy sygnalizacji pożarowej. Częśd 14:
Wytyczne planowania, projektowania, instalowania, odbioru,
eksploatacji i konserwacji
STANDARDY NFPA
[14] NFPA 11, Standard for Low-Expansion Foam
[15] NFPA 12, Standard on Carbon Dioxide Extinguishing Systems

WWW.KATALOGPPOZ.PL
Pierwszy internetowy katalog zabezpieczeń i usług przeciwpożarowych
strona 27
Jak zapewnić właściwy stan techniczny i funkcjonalny urządzeń przeciwpożarowych?
Kamil Kwosek

[16] NFPA 12A, Standard on Halon 1301 Fire Extinguishing Systems

[17] NFPA 13, Standard for the Installation of Sprinkler Systems
[18] NFPA 15, Standard for Water Spray Fixed Systems for Fire Protection
[19] NFPA 16, Standard for the Installation of Foam-Water Sprinkler and
Foam-Water Spray Systems
[20] NFPA 17, Standard for Dry Chemical Extinguishing Systems
[21] NFPA 20, Standard for the Installation of Stationary Pumps for Fire
Protection
[22] NFPA 25, Standard for the Inspection, Testing, and Maintenance of
Water-Based Fire Protection Systems
[23] NFPA 2001, Standard on Clean Agent Fire Extinguishing Systems
TEKSTY ŹRÓDŁOWE
[24] BS 5588-12:2004 Fire precautions in the design, construction and use of
buildings. Part 12: Managing fire safety
[25] Fire Protection Handbook. Nineteenth Edition. National Fire Protection
Association. Quincy, Massachusetts.
[26] Hans Neuenschwander, Kurt Fahndrich; „Zuverlassige
Brandfruherkennung, Brandmeldeanlagen regelmassig kontrollieren“;
Sicherheit/Securite/Sicurezza 2006/1; Sicherheitsinstitut 2006
[27] Alisa Wolf, “NFPA 25: Inspection testing maintenance”; NFPA Journal
May/Jun 2001

WWW.KATALOGPPOZ.PL
Pierwszy internetowy katalog zabezpieczeń i usług przeciwpożarowych
strona 28