TUTORIJAL 4 – RJEŠENJA ZADATAKA

ZADATAK BR. 1
Za jednofazni transformator poznati su sljedeći nazivni podaci: 1100/220 V, 100 kVA. Na ovom transformatoru
provedena su ispitivanja u praznom hodu i kratkom spoju, pri čemu je transformator napajan sa strane višeg napona
(primar). U pokusima praznog hoda i kratkog spoja dobiveni su sljedeći rezultati:
- prazni hod: U0 = 1100 V, I0 = 5,53 A, P0 = 610 W;
- kratki spoj: UK = 138 V, IK = 91 A, PK = 1860 W.
Izmjerena vrijednost radne otpornost primarnog namota iznosi R1 = 0,18 .
a. Odrediti parametre nadomjesne sheme transformatora: rasipnu reaktanciju namota primara (X1), radnu
otpornost i rasipnu reaktanciju namota sekundara (R2, X2), radnu otpornost i reaktanciju u paralelnoj grani
nadomjesne sheme transformatora (RFe, X);
b. Odrediti radnu i induktivnu komponentu napona kratkog spoja (UR i UX) te procentualne vrijednosti napona
kratkog spoja izražene u procentima nazivnog napona primara (uK, uR, uX);
c. Odrediti trajnu vrijednost struje kratkog spoja transformatora IkN.

RJEŠENJE:

Parametri nadomjesne sheme transformatora mogu se odrediti ispitivanjem transformatora u pokusima praznog
hoda i kratkog spoja.

a. U pokusu kratkog spoja stezaljke NN namota se kratko spoje, a VN namot se napaja sniženim naponom takvog
iznosa da namotom potekne nazivna struja. Na osnovu rezultata mjerenja u pokusu kratkog spoja određuju se
elementi nadomjesne sheme transformatora R1, R′2, X1 i X′2.

Na osnovu rezultata pokusa impedansa transformatora u kratkom spoju izračunava se kao:

U k 138
Zk = = = 1,5165 
Ik 91
Faktor snage transformatora u kratkom spoju je:
Pk 1860
Pk = U k I k cos k  cos k = = = 0,1481
U k I k 138  91
k = arccos(0,1481) = 81, 48
ELEKTROTEHNIČKI FAKULTET
ELEKTRIČNE MAŠINE TUTORIJAL 4 – RJEŠENJA ZADATAKA

Radna otpornost transformatora u kratkom spoju iznosi:

Rk = Z k cos k = 1,5165  0,1481 = 0, 2244 
Reaktansa transformatora u kratkom spoju iznosi:
X k = Z k sin k = 1,5165  sin(81, 48) = 1,5 

Svedena otpornost namota sekundara iznosi:

Rk = R1 + R2'  R2' = Rk − R1 = 0, 2244 − 0,18 = 0,0444 
Prijenosni odnos transformatora:
U1N 1100
a= = =5
U 2 N 220
Stvarna otpornost namota sekundara:
R2' 0, 0444
R2' = a 2 R2  R2 = 2
= 2
= 1, 776 10−3 
a 5
Reaktanse primara i sekundara transformatora su:
X k = X 1 + X 2' 
X k 1,5
X 1 = X 2'  = = = 0, 75 
2 2
X' 0, 75
X 2'  = a 2 X 2  X 2 = 22 = 2 = 0, 03 
a 5

U pokusu praznog hoda transformator se priključi na napon sa strane VN ili NN namota, a s druge strane se stezaljke
ostave otvorene. U praznom hodu iz mreže teče struja praznog hoda I0 koja se sastoji od reaktivne komponente za
magnetiziranje jezgre I i radne komponente u fazi s naponom koja služi za pokrivanje gubitaka u jezgri IFe.

Faktor snage transformatora u praznom hodu:

P0 610
P0 = U 0 I 0 cos 0  cos 0 = = = 0,1
U 0 I 0 1100  5,53
0 = arccos(0,1) = 84, 24
Radna komponenta struje praznog hoda:
I Fe = I 0 cos 0 = 5,53  0,1 = 0,553 A
Reaktivna komponenta struje praznog hoda:
I  = I0 sin 0 = 5,53  sin(84, 24) = 5,502 A

Uz zanemarenje gubitaka na otporu R1 (R1 << RFe) i rasipne reaktancije VN namota (X1 << X), otpornost RFe iznosi:
U 0 1100
RFe = = = 1989,15 
I Fe 0,553
Reaktansa magnetizacije X:
U 0 1100
X = = = 199,93 
I  5,502

2
ELEKTROTEHNIČKI FAKULTET
ELEKTRIČNE MAŠINE TUTORIJAL 4 – RJEŠENJA ZADATAKA

b. Procentualna vrijednost napona kratkog spoja je:

Uk 138
U k (%) = 100 = 100 = 12,55 %
U1N 1100
Radna komponenta napona kratkog spoja je:
Ur I R P 1860
U r (%) = 100 = 1N k 100 = k 100 = 100 = 1,86 %
U1N U1N SN 100 103

Reaktivna komponenta napona kratkog spoja je:

U k (%) = U r2 (%) + U x2 (%)

U x (%) = U k2 (%) − U r2 (%) = 12,552 − 1,862 = 12, 41 %

c. Trajna struja kratkog spoja transformatora IkN definira se kao struja koja
bi protekla kroz transformator u kratkom spoju ako bi se VN namot
priključio na nazivni napon:
U k U1 N
=
Ik I kN
U1 N 1100
I kN = I k = 91  = 725,36 A
Uk 138

3
ELEKTROTEHNIČKI FAKULTET
ELEKTRIČNE MAŠINE TUTORIJAL 4 – RJEŠENJA ZADATAKA

ZADATAK BR. 2
Za jednofazni transformator poznati su sljedeći parametri nadomjesne sheme: R1= 0,4 ; X1 = 2 ; R2 = 0,25 ;
X2 = 0,8 ; RFe = 1000 ; X = 150 . Transformator ima prijenosni odnos a = 1,6. Strana višeg napona
transformatora (primar) priključena je na mrežu, a na strani nižeg napona (sekundar) priključeno je trošilo radno-
induktivnog karaktera impedancije za koje je poznato: U2 = 120 V; I2 = 20 A; cos2 = 0,8.
Odrediti:
a. efektivnu vrijednost svedene sekundarne struje transformatora I'2;
b. efektivnu vrijednost struje kroz paralelnu granu I0;
c. efektivnu vrijednost primarne struje transformatora I1;
d. efektivnu vrijednost napona mreže na koju je priključen primar transformatora U1;
e. gubitke u namotima primara i sekundara PCu1 i PCu2 i gubitke u željeznoj jezgri PFe;
f. faktor korisnosti transformatora ;
g. reaktivnu snagu Q1 koju transformator preuzima iz mreže.

RJEŠENJE:

Analizira se potpuna nadomjesna T-shema realnog transformatora:

a. Svođenje sekundarnih veličina na primarnu stranu:

U 2' = a  U 2 = 1, 6 120 = 192 V
I 2 20
I 2' = = = 12,5 A
a 1, 6
R2' = a 2  R2 = 1, 62  0, 25 = 0, 64 
X 2'  = a 2  X 2 = 1, 62  0,8 = 2, 05 
Pretpostavlja se je fazor napona sekundara referentni, pa vrijedi:
U 2 = U 2' e j 0 = 192 V
'

2 = arccos(0,8) = 36,87
Z T = ZT' e j2
'

Radno-induktivno trošilo na sekundaru ekvivalentira se svedenom impedansom Z'T pri čemu vrijedi:
U 2' 192
U 2 = − Z T  I 2  ZT' = = = 15, 26 
' ' '

I 2' 12,5
Z T = ZT' e j2 = 15, 26e j 36,87 
'

Z T = 15, 26 ( cos 36,87 + j sin 36,87 ) = (12, 288 + j9, 216 ) 

'

Fazor svedene struje sekundara je:

192e j180
'
U 192
I = − '2 = − = = 12,5e j143,13 A
'
2 j 36,87 j 36,87
ZT 15,36e 15,36e
I 2 = 12,5( cos143,13 + j sin143,13)  = ( −10 + j7,5 ) A
'

4
ELEKTROTEHNIČKI FAKULTET
ELEKTRIČNE MAŠINE TUTORIJAL 4 – RJEŠENJA ZADATAKA

b. Na osnovu nadomjesne sheme postavi se relacija:

U AB = U 2 − I 2 ( R2' + jX 2'  ) = 192 − ( −10 + j 7,5)( 0,64 + j 2,05 )
' '

U AB = ( 213,78 + j15,7 ) V = 214,36e j 4,2 V

Radna i reaktivna komponenta struje u poprečnoj grani su:
U AB 214,36e j 4,2
I Fe = = = 0, 2144e j 4,2 A = ( 0, 214 + j 0, 0157 ) A
RFe 1000
U AB 214,36e j 4,2
I = = j 90
= 1, 429e− j 85,8 A = ( 0,10466 − j1, 4252 ) A
jX  150e
Fazor struje u poprečnoj grani:
I 0 = I Fe + I  = 0, 214 + j 0, 0157 + 0,10466 − j1, 4252
I 0 = ( 0,3187 − j1, 4095 ) A = 1, 4451e − j 77,26 A

c. Za čvor A nadomjesne sheme vrijedi:

I 0 = I 1 + I 2  I 1 = I 0 − I 2 = 0,3187 − j1, 4095 − ( −10 + j 7,5)
' '

I 1 = (10,3187 − j 2,9095) A = 13,633e− j 40,81 A

d. Fazor napona primara je:

U 1 = U AB + I 1 ( R1 + jX 1 ) = 213, 78 + j15, 7 + (10,3187 − j8,9095 )( 0, 4 + j 2 )
U 1 = ( 235, 73 + j 32, 77 ) V = 238e j 7,91 V

e. Gubici u namotu primara iznose:

PCu1 = I12 R1 = 13,6332  0, 4 = 74,34 W
Gubici u namotu sekundara iznose:
 R2'  ' 2 '
PCu 2 = I R2 = ( a  I
2
2 2 )
' 2
  2  = I 2  R2 = 12,52  0, 64 = 100 W
a 
Gubici u željeznoj jezgri iznose:
PFe = I Fe
2
RFe = 0, 21442 1000 = 45,97 W

f. Aktivna snaga koja se predaje trošilu je:

2  R  '2 '
'
P2 = I 22 RT = ( a  I 2' )   T2  = I 2  RT = 12,5 12, 288 = 1920 W
2

a 
Aktivna snaga koju transformator uzima iz mreže je:
Pg = PCu1 + PFe + PCu 2 = 74,34 + 45,97 + 100 = 220,31 W
P1 = P2 + Pg = 1920 + 220,31 = 2140,31 W
Faktor korisnosti transformatora je:
P2 1920
= = = 0,897 = 89,7 %
P1 2140,31

g. Reaktivna snaga koju transformator uzima iz mreže:

Q1 = U1 I1 sin 1
1 = (U 1 , I 1 ) = 7,91 − (−40,81) = 48, 72
Q1 = 238 13, 633  sin 48, 72 = 2438,34 VAr

5
ELEKTROTEHNIČKI FAKULTET
ELEKTRIČNE MAŠINE TUTORIJAL 4 – RJEŠENJA ZADATAKA

ZADATAK BR. 3
Jednofazni transformator nazivne snage SN = 5 kVA, U1N/U2N = 250/100 V ispitan je u praznom hodu na
niskonaponskoj strani, i u kratkom spoju na visokonaponskoj strani, pri čemu su dobiveni sljedeći podaci:
– prazni hod: U0 = 100 V, I0 = 2 A, P0 = 100 W
– kratki spoj: Uk = 40 V, Ik = 20 A, Pk = 200 W.
Odrediti:
a. parametre nadomjesne sheme svedene na visokonaponsku stranu.
b. pad napona u transformatoru u slučaju kad je na NN stranu transformatora priključeno trošilo nazivne snage
i radno-induktivnog faktora snage cos = 0,6.
c. faktor korisnosti transformatora u pogonskom slučaju opisanom u dijelu zadatka b.
Dodatni gubici se mogu zanemariti. Pri proračunu pada napona zanemariti utjecaj parametara poprečne grane u
nadomjesnoj shemi.

RJEŠENJE:
a. S obzirom da su parametri uzdužne grane nadomjesne sheme višestruko manji od onih u poprečnoj grani, pri
analizi praznog hoda može se zanemariti njihov utjecaj. Pokus praznog hoda izveden je na NN strani pri čemu je NN
namot priključen na nazivni napon U0 = U2N. Otpornost RFe koja ekvivalentira gubitke u željezu može se odrediti kao:
U 22N 1002
''
RFe = = = 100 
P0 100
Radna komponenta struje praznog hoda:
U 2 N 100
''
I Fe = ''
= =1 A
RFe 100
Struja magnetiziranja, odnosno induktivnakomponenta struje praznog hoda je:
I '' = I 0''2 − I Fe
'' 2
= 22 − 12 = 1, 73 A
Reaktansa magnetiziranja je:
U 2 N 100
X '' = = = 57,74 
I '' 1,73
Dobiveni parametri poprečne grane nadomjesne sheme na NN strani mogu se direktno preračunati na VN stranu
koristeći se prijenosnim odnosom transformatora:
U1 250
a= = = 2,5
U 2 100
RFe = a 2  RFe
''
= 2,52 100 = 625 
X  = a 2  X '' = 2,52  57, 74 = 361 
Iz rezultata pokusa kratkog spoja dobiju se radne i rasipne induktivneotpornosti. Ukupna radna otpornost kratkog
spoja iznosi:
Pk 200
Rk = R1 + R2' = = = 0,5 
I k2 202
Radne otpornosti namota primara i sekundara:
Rk 0,5
R1  R2' = = = 0, 25 
2 2
Ukupna impedansa u kratkom spoju iznosi:
U k 40
Zk = = =2 
I k 20
a ukupna rasipna reaktansa je:
X k = X1 + X 2'  = Z k 2 − Rk2 = 22 − 0,52 = 1,94 
Rasipne reaktanse primara i sekundara:
X k 1,94
X 1  X 2'  = = = 0,97 
2 2

6
ELEKTROTEHNIČKI FAKULTET
ELEKTRIČNE MAŠINE TUTORIJAL 4 – RJEŠENJA ZADATAKA

b. Ako se može zanemariti komponenta struje u poprečnoj grani, koja je višestruko manja u odnosu na ukupnu
struju, pad napona može odrediti primjenom sljedeće relacije:
u (%) =  0, 005   ( u x (%) cos  2 − ur (%) sin  2 ) + ur (%) cos  2 + u x (%) sin  2 
2
 
gdje je  relativno opterećenje transformatora:
S2 S N
= = =1
SN SN
urN i uxN su procentualne vrijednosti radnog i induktivnog napona kratkog spoja:
Uk 40
uk (%) = 100 = 100 = 16 %
U1 N 250
U rk Pk P 200
ur (%) = 100 = 100 = k 100 = 100 = 4 %
U1 N I1NU1N SN 5000
u x (%) = uk 2 (%) − ur 2 (%) = 162 − 42 = 15,5 %

Procentualni pad napona na transformatoru iznosi:

cos 2 = 0, 6  sin 2 = 1 − 0, 62 = 0,8
u (%) = 1 0, 005 1 (15,5  0, 6 − 4  0,8 ) + 4  0, 6 + 15,5  0,8
2
 
u (%) = 14,99 %
Svedeni napon sekundara iznosi:
U u 14,99
u = 100  U = U1N  = 250  = 37, 47 V
U1 N 100 100
U = U 2' N − U 2'  U 2' = U 2' N − U = 250 − 37, 47 = 212,53 V
a stvarni napon na trošilu je:
U 2' 212,53
U2 = = = 85 V
a 2,5
c. Pokus praznog hoda napravljen je kod nazivnoga napona, a pokus kratkog spoja kod nazivne struje, pa se ukupni
gubici transformatora kod nazivnog opterećenja dobiju sabiranjem ovih gubitaka:
Pg = PgN = P0 N + PCuN = 100 + 200 = 300 W
Faktor korisnosti u razmatranom režimu:
P2 S N cos 2 5000  0,6 3000
= = = = = 0,9091 = 90,91 %
P1 S N cos 2 + PgN 5000  0,6 + 300 3300

7
ELEKTROTEHNIČKI FAKULTET
ELEKTRIČNE MAŠINE TUTORIJAL 4 – RJEŠENJA ZADATAKA

ZADATAK BR. 4
Za jednofazni transformator poznati su sljedeći podaci: nazivna snaga SN = 50 kVA, gubici u kratkom spoju pri
nazivnoj struji PCuN = 1300 W, gubici u praznom hodu pri nazivnom naponu P0 = 250 W. Primarna strana
transformatora priključena je na mrežu nazivnog napona i frekvencije.
a. Odrediti prividnu snagu S2 trošila priključenog na sekundarnoj strani transformatora pri kojoj se postiže
maksimalan faktor korisnosti transformatora.
b. Izračunati vrijednost maksimalnog faktora korisnosti MAX ako je na sekundarnoj strani transformatora
priključeno trošilo koje ima faktor snage cos2= 0,8.

RJEŠENJE:

a. Faktor korisnosti transformatora definira se kao odnos aktivne snage P2 koja sepredaje trošilu i aktivne snage P1
koja se uzima iz mreže na koju je priključen primar:
P2 P2 S2 cos 2
= = =
P1 P2 + Pg S2 cos 2 + PFe + PCu
Gubici u željeznoj jezgri ne ovise o opterećenju, nego ovise o naponu (odnosno magnetnoj indukciji i frekvenciji), pa
se za transformator koji radi na mreži nazivnog napona i frekvencije pretpostavlja da su gubici u jezgri konstantni i
jednaki gubicima u praznom hodu:
PFe = P0
Gubici u namotima ovise o iznosu opterećenja prema relaciji:
2
S 
PCu = PCuN  2 
 SN 
Uvrštavanjem prethodnih izraza u relaciju za faktor korisnosti transformatora dobije se:
S 2 cos 2
= 2
S 
S 2 cos 2 + P0 + PCuN  2 
 SN 
Kada se izraz za faktor korisnosti derivira po S2 i izjednači s nulom dobije se:

d ( S2 )
=0
dS2 S = S
s 2 max

  S2max  
2
  S2max  
2

cos 2   S2max cos 2 + P0 + PCuN    = cos 2  S2max cos 2 + 2 PCuN   

  SN    SN  
   
2
S  P0
PCuN  2max  = P0  S 2max = S N
 SN  PCuN
250
S2max = 50 103 = 21,93 kVA
1300

odnosno, maksimalni faktor korisnosti postiže se za relativno opterećenje u iznosu:

S 2 max P0 250
 max = = = = 0, 4385
SN PCuN 1300
 max (%) = 43,85 %

8
ELEKTROTEHNIČKI FAKULTET
ELEKTRIČNE MAŠINE TUTORIJAL 4 – RJEŠENJA ZADATAKA

b. Maksimalni faktor korisnosti može se izraziti kao:

P0
SN cos 2
S 2max cos 2 PCuN
max = 2
= 2
S  P0 S P0 
S 2max cos 2 + P0 + PCuN  2max  SN cos 2 + P0 + PCuN  N 
 SN  PCuN  SN PCuN 
P0
SN cos  2
PCuN cos  2
max = =
P0 P P
SN cos 2 + 2 P0 cos 2 + 2 0 CuN
PCuN SN

Za opterećenje s faktorom snage cos2 = 0,8 moguće je postići maksimalni faktor korisnosti:
0,8
max = = 0,9723 = 97, 23 %
250 1300
0,8 + 2 
50 103

9
ELEKTROTEHNIČKI FAKULTET
ELEKTRIČNE MAŠINE TUTORIJAL 4 – RJEŠENJA ZADATAKA

ZADATAK BR. 5
Jednofazni transformator sa podacima: 6 kVA, 220 V/ 60 V, 50 Hz, ima relativni napon kratkog spoja uk = 12,5%.
Primar transformatora priključen je na nazivni napon, a sekundar je opterećen sa 2,5 kW uz induktivni faktor snage
cos2 = 0,7. U ovom režimu rada stepen korisnosti transformatora je maksimalan i iznosi 90%. Odrediti napon U2 na
sekundaru transformatora.

RJEŠENJE:

Prividna snaga u razmatranom radnom režimu je:

P 2500
S= = = 3,57 kVA
cos  0, 7
Ukupni gubici snage u transfomatoru su:
1 − 1 − 0,9
Pg = P  = 2500 = 277, 7 W
 0,9
Transformator postiže maksimalni stepen korisnosti kada su gubici koji zavise od opterećenja (gubici u bakru) jednaki
gubicima koji ne zavise od opterećenja (gubici u željezu):
Pg 277,7
PCu = PFe = = = 138,85 W
2 2
S obzirom da su gubici u bakru proporcionalni kvadratu opterećenja transformatora, nazivni gubici u bakru su:
2
 S 
2 2
 SN   6000 
PCu = PCuN    PCuN = PCu   = 138,85   3570  = 392, 2 W
 SN   S   

Aktivna i reaktivna komponenta napona kratkog spoja mogu se izračunati kao:

PCuN 392, 2
ur = 100 = 100 = 6,54%
SN 6000
u x = uk2 − ur2 = 10, 65%

Relativni pad napona na transformatoru je:

S
u  ( ur cos  + ux sin  ) = 7, 42%
SN

Napon na sekundaru transformatora je:

 u   7, 428 
U 2 = U 20 1 −  = 60 − 1 −  = 55,54 V
 100   100 

10
ELEKTROTEHNIČKI FAKULTET
ELEKTRIČNE MAŠINE TUTORIJAL 4 – RJEŠENJA ZADATAKA

ZADATAK BR. 6
Za trofazni transformator poznati su sljedeći podaci:
- broj zavoja jedne faze primarnog namota transformatora N1= 2080;
- broj zavoja jedne faze sekundarnog namota transformatora N2 = 80.
Primarni namot transformatora priključen je na mrežu napona U1 = 3300 V.
Odrediti linijski napon na sekundaru transformatora U2 i odnose faznih i linijskih napona primara i sekundara (U1F/U2F
i U1/U2) za sljedeće spojeve namota:
a. Yy;
b. Yd;
c. Dy;
d. Dd.

RJEŠENJE:
Prijenosni odnos transformatora:
N1 2080
a= = = 26
N2 80
a. Za spoj namota Yy:
- fazni napon primara u spoju zvijezda:
U1 3300
U1 f = = = 1905, 26 V
3 3
- fazni napon sekundara u spoju zvijezda:
N1 U1 f U1 f 1905, 26
a= =  U2 f = = = 73, 28 V
N2 U 2 f a 26
- linijski napon sekundara:
U2
U2 f =  U 2 = 3U 2 f = 3  73, 28 = 126,92 V
3
- odnos faznih napona primara i sekundara:
U1 f N1
= = a = 26
U2 f N2
- odnos linijskih napona primara i sekundara:
U1 3  U1 f U1 f N
= = = 1 = a = 26
U2 3 U 2 f U 2 f N 2

b. Za spoj namota Yd:

- fazni napon primara u spoju zvijezda:
U1 3300
U1 f = = = 1905, 26 V
3 3
- fazni napon sekundara u spoju trokut:
N1 U1 f U1 f 1905, 26
a= =  U2 f = = = 73, 28 V
N2 U 2 f a 26
- linijski napon sekundara:
U2 = U2 f = 73, 28 V
- odnos faznih napona primara i sekundara:
U1 f N1
= = a = 26
U2 f N2
- odnos linijskih napona primara i sekundara:
U1 3  U1 f U N
= = 3  1 f = 3  1 = 3  a = 45
U2 U2 f U2 f N2

11
ELEKTROTEHNIČKI FAKULTET
ELEKTRIČNE MAŠINE TUTORIJAL 4 – RJEŠENJA ZADATAKA

c. Za spoj namota Dy:

- fazni napon primara u spoju trokut:
U1 f = U1 = 3300 V
- fazni napon sekundara u spoju zvijezda:
N1 U1 f U1 f 3300
a= =  U2 f = = = 126,92 V
N2 U 2 f a 26
- linijski napon sekundara:
U2
U2 f =  U 2 = 3  U 2 f = 3 126,9 = 219,8 V
3
- odnos faznih napona primara i sekundara:
U1 f N
= 1 = a = 26
U 2 f N2
- odnos linijskih napona primara i sekundara:
U1 U1 f 1 U1 f 1 N1 a
= =  =  = = 15
U2 3 U 2 f 3 U2 f 3 N2 3

d. Za spoj namota Dd:

- fazni napon primara u spoju trokut:
U1 f = U1 = 3300 V
- fazni napon sekundara u spoju trokut:
N1 U1 f U1 f 3300
a= =  U2 f = = = 126,92 V
N2 U 2 f a 26
- linijski napon sekundara:
U2 = U2 f = 126,9 V
- odnos faznih napona primara i sekundara:
U1 f N1
= = a = 26
U2 f N2
- odnos linijskih napona primara i sekundara:
U1 U1 f N
= = 1 = a = 26
U 2 U 2 f N2

12