Jak działa system antyplagiatowy na

Uniwersytecie SWPS?

dr Aleksandra Bagieńska-Masiota
Koordynator Procedur Antyplagiatowych
Poznań 2022
 Dlaczego chronimy prawa autorskie?

Stoimy na stanowisku, że twórca ma prawo żądać, by nie przywłaszczano sobie owoców jego pracy

Przywłaszczenie polegać może na:

nieoznaczeniu twórcy w przypadku cytowania;
przepisaniu całości czyjegoś tekstu lub innego utworu i podpisaniu go swoim imieniem i nazwiskiem.

Świadome przywłaszczenie cudzej twórczości jest czynem zabronionym przez Ustawę o prawie autorskim i prawach pokrewnych (art. 115)
- plagiat, oraz naruszeniem praw osobistych twórcy (art. 16 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych w zw. z art. 78 tejże ustawy).

Plagiat pracy dyplomowej, wykryty ex post, uzasadnia stwierdzenie przez Rektora nieważności dyplomu.
 Co robimy?

Uniwersytet SWPS uczy studentów co jest dozwolone, a co zakazane w dziedzinie praw autorskich

Stworzony został 5 godzinny kurs e-learningowy dla studentów pt. „Ochrona praw autorskich”. Studenci obowiązkowo wykonują ten kurs
już na pierwszym roku studiów.

Wymagamy od studenta posługiwania się nabytą w kursie wiedzą podczas całego cyklu kształcenia.
Oznacza to, że student pisząc pracę zaliczeniową na drugim roku studiów, a pod koniec studiów - pracę dyplomową, nie może zasłaniać
się niewiedzą w zakresie ochrony praw autorskich.
 Co jeszcze robimy?

Korzystamy z narzędzi pozwalających na wskazanie zapożyczeń

Dajemy wykładowcom możliwość sprawdzenia każdej pisemnej pracy przygotowanej przez studenta w toku studiów np. pracy zaliczeniowej, programem
antyplagiatowym „Antyplagiat”.

Sprawdzamy wszystkie prace dyplomowe przed ich obroną dwoma programami antyplagiatowymi: programem „Antyplagiat” oraz z Jednolitym
Programem Antyplagiatowym (dalej JSA).

Przekazujemy sprawdzone JSA pisemne prace dyplomowe naszych studentów do Ogólnopolskiego Repozytorium Pisemnych Prac Dyplomowych.
Repozytorium to pełni także rolę bazy referencyjnej (porównawczej) dla JSA

Zintegrowaliśmy „Antyplagiat” i JSA z Akademickim Systemem Archiwizacji Prac (dalej ASAP).

Aplikacja ASAP jest dostępna dla wykładowców i studentów (od momentu rozpoczęcia seminarium dyplomowego).
ASAP umożliwia komunikację student-wykładowca i autor-recenzent oraz porządkuje wersje dokumentu z komentarzami promotora i historią dokumentu.
 Zasady na których opiera się sprawdzanie prac dyplomowych
programami „Antyplagiat” i JSA

Samodzielność promotorów w zakresie przekazywania prac do sprawdzania programami antyplagiatowymi

oraz weryfikowania wyników badania.

Możliwość wielokrotnego sprawdzania pracy dyplomowej lub jej fragmentów programami antyplagiatowymi.

Możliwość sprawdzenia pracy dyplomowej lub jej fragmentu programami antyplagiatowym przez promotora
na wniosek studenta.

Możliwość skierowania pracy dyplomowej do poprawy po zapoznaniu się z wynikiem badania programu
antyplagiatowego.
 System JSA wykrywa:

1. podobieństwa, to znaczy:
– klony prac dyplomowych,

Jak działa JSA? – zapożyczenia fragmentów z dokumentów w bazach referencyjnych,

– fragmenty podobne semantycznie do tekstów z baz referencyjnych
(niezależnie od szyku słów we frazie);

2. manipulacje, tj.:
Jak działa JSA? – dzielenie wyrazów mikrospacjami,
– różnego typu łączenie wyrazów,
– zamianę czcionek w wyrazach
– ukryte znaki specjalne;

Program JSA generuje Raport, który podlega analizie przez
promotora.
Raport pokazuje, w jakiej części sprawdzona praca jest samodzielna
oraz, czy wymaga dodatkowej interpretacji przez wykładowcę lub
promotora.
3. zmiany stylu pisania pracy.
Do badania antyplagiatowego stosowane jest również badanie
stylometryczne mające pomóc w określeniu czy praca napisana została
samodzielnie. Badanie to jest możliwe jeśli 70% pracy będzie napisana
jednym stylem oraz jest ono wyłączone dla pracy wielu autorów.

Dane z prac sprawdzanych w JSA są porównywane do danych

z następujących repozytoriów:
baza aktów prawnych i orzeczeń sądowych i administracyjnych,
Internet, w tym Wikipedia
ORPPD tj. Ogólnopolskie Repozytorium Pisemnych Prac
Dyplomowych,
baza dokumentów OpenAccess,
Praca wymaga interpretacji Raportu, gdy system wskazuje, że wykryto
np. manipulacje. Wówczas promotor może:
1.stwierdzić, że praca jest utworem studenta, który się pod nią podpisał,
a zapożyczenia są prawidłowo oznaczone i mają charakter pomocniczy
(dokonać akceptacji pracy);
2.skierować pracę do poprawy;
3.dojść do wniosku, że z uwagi na podejrzenie plagiatu należy
powiadomić tym o Rektora, ten ma obowiązek zlecić wszczęcie
postępowania wyjaśniającego przez rzecznika dyscyplinarnego.
 Jak działa „Antyplagiat”?
Praca wymaga interpretacji Raportu podobieństwa,
gdy podwyższone są współczynniki, które pokazują
np. frazy zapożyczone z Internetu.

Kiedy praca ma podwyższone współczynniki

Wykładowca lub Promotor może:
Program „Antyplagiat” generuje Raport podobieństwa.
Raport dostracza informacji, które pozwalają zidentyfikować liczbę 1.stwierdzić, że praca jest utworem studenta, który
zapożyczeń w analizowanym tekście i określić ich źródła.
się pod nią podpisał, a zapożyczenia są prawidłowo
System wykrywa w badanym dokumencie wszystkie fragmenty oznaczone i mają charakter pomocniczy (czyli
identyczne z tekstami umieszczonymi w: dokonać jej akceptacji);
Internecie
w Bazie Aktów Prawnych, 2.skierować pracę do poprawy;
w tym także prawidłowo oznaczone cytaty i przypisy,
a także fragmenty, które nie są chronione prawem autorskim (np.
akty prawne). 3.dojść do wniosku, że z uwagi na podejrzenie
System nie wskazuje, który z tekstów został napisany jako pierwszy. plagiatu należy powiadomić tym o Rektora, ten ma
obowiązek zlecić wszczęcie postępowania
W Raporcie może się także pojawić Alert. Jest to sygnał wystąpienia wyjaśniającego przez rzecznika dyscyplinarnego.
w badanym dokumencie znaków pochodzących z alfabetów innych
niż łacińskie.
 Jakie są konsekwencje wszczęcia postępowania
wyjaśniającego?

Postępowanie wyjaśniające prowadzi rzecznik dyscyplinarny do spraw studentów, na podstawie ustawy Prawo o
szkolnictwie wyższym i nauce.

Jego zadaniem jest wyjaśnienie, czy doszło do złamania prawa oraz zebranie dowodów na poparcie wniosku końcowego.
Rzecznik zbiera dowody np. w postaci przesłuchania studenta i promotora oraz analizuje pracę.

Końcowym etapem jego pracy może być:

1.wniosek do komisji dyscyplinarnej wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego i o ukaranie

2.umorzenie postępowania
3.złożenie wniosku do Rektora o wymierzenie kary upomnienia.
 Jakie są konsekwencje wszczęcia postępowania
wyjaśniającego?

Jeżeli rzecznik złożył wniosek do Komisji, to wówczas ta, działając na podstawie przepisów Ustawy Prawo o szkolnictwie
wyższym i nauce, może orzec w stosunku do studenta następujące kary dyscyplinarne:
1.upomnienie,
2.naganę,
3.naganę z ostrzeżeniem,
4.zawieszenie w określonych prawach studenta na okres do jednego roku oraz
5.wydalenie z uczelni.

Od orzeczenia Komisji dyscyplinarnej, przysługuje studentowi odwołanie do Odwoławczej komisji dyscyplinarnej.

Od prawomocnego orzeczenia Odwoławczej komisji dyscyplinarnej służy skarga do sądu administracyjnego.

 Jakie są konsekwencje wszczęcia postępowania
wyjaśniającego?

Nie stosuje się przedawnienia w odniesieniu do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego wobec

studenta, któremu zarzuca się popełnienie plagiatu (art. 287 ust. 2 ustawy Prawo o szkolnictwie
wyższym i nauce).

W przypadku gdy w pracy dyplomowej stanowiącej podstawę nadania tytułu zawodowego osoba
ubiegająca się o ten tytuł przypisała sobie autorstwo istotnego fragmentu lub innych elementów
cudzego utworu lub ustalenia naukowego, rektor, w drodze decyzji administracyjnej, stwierdza
nieważność dyplomu (art. 77 Ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce).
 Źródła

USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r.o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Dz. U.2021.1062 t.j. z dnia 2021.06.14.
USTAWA z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, Dz.U.2021.478 t.j. z dnia 2021.03.16.

www.jsa.op.org.pl
www.plagiat.pl