Professional Documents
Culture Documents
7.1 Emniyet Önlemleri-Hava Aracı Ve Atölye
7.1 Emniyet Önlemleri-Hava Aracı Ve Atölye
UYGULAMALARI
İçindekiler Tablosu
7.1 GÜVENLİK TEDBİRLERİ-UÇAKTA VE ATÖLYEDE................................................................4
1. Atölyede Güvenlik Tedbirleri ...................................................................................................................4
1.1 Genel Güvenlik Tedbirleri...................................................................................................................4
1.2. Kaza Sebepleri ....................................................................................................................................4
1.3. Olası Tehlikelerden Kaçınma .............................................................................................................4
1.4 Kazalardan Sakınma Yöntemleri .........................................................................................................4
1.5. Çalışma Kıyafetleri.............................................................................................................................5
1.5.1. Güvenlik Botları ..........................................................................................................................5
1.5.2. Kafa Koruma ...............................................................................................................................5
1.5.3. Göz Koruma ................................................................................................................................5
1.5.4. Gürültüden Korunma ...................................................................................................................6
1.5.5. El Koruma ...................................................................................................................................6
1.6. İkaz ve Yasak İşaretleri ......................................................................................................................6
1.7. Yasak İşaretleri ...................................................................................................................................6
2. Uçakta Güvenlik Tedbirleri .......................................................................................................................9
2.1. Hafif Uçaklar ......................................................................................................................................9
2.2. Geniş Uçaklar .....................................................................................................................................9
2.3. Park ve Uçağı Bağlama Uçuşlar Arası Park .....................................................................................10
2.4. Geceleri Park Etme Tedbirler ...........................................................................................................10
2.4.1. Hafif Uçaklar .............................................................................................................................10
2.4.2. Geniş Uçaklar ............................................................................................................................10
2.4.3. Helikopterler ..............................................................................................................................11
Şekil 7.1.4: Helikopter Rotorunun Bağlanması .......................................................................................11
2.5. Jack’a Alma ......................................................................................................................................12
3. Havaalanındaki Güvenlik Önlemleri .......................................................................................................13
3.1. Havaalanı Özellikleri ........................................................................................................................13
3.2. Havaalanı Trafiği ..............................................................................................................................13
3.3. Uçak Gürültüsü.................................................................................................................................14
3.4. Uçuş Hattı Güvenliği ........................................................................................................................16
3.5. Uçağın Bağlanış Prosedürü ..............................................................................................................16
3.6. Yabancı Madde Hasarları .................................................................................................................16
3.7. Yabancı Madde Hasarlarını Önleme Yöntemleri .............................................................................16
3.8. Genel Güvenlik Kuralları Gevşek Maddeler ....................................................................................17
3.9. Switchler ve Butonlar .......................................................................................................................17
3.10. Poliüretanlar ...................................................................................................................................17
3.11.Sıkıştırılmış Gazlar ..........................................................................................................................18
2
MODÜL 7: BAKIM
UYGULAMALARI
3
MODÜL 7: BAKIM
UYGULAMALARI
Güvenlik önlemleri çalışanların atölyede alet ve makine kullanırken uğradıkları kazaları önlemek içindir.
Kaza önleme yönetmeliği her profesyonel bölümde güvenlik sağlamak ve kaza önlemek içindir. Her
teknisyen bu yönetmeliklerin tamamına uymak zorundadır. Kaza birçoğu önlenebilir.
Kazaya uğrayan personel ve hasara uğrayan ekipmanların çoğu güvenlik önlemlerini hesaba katmamaktan
kaynaklanmaktadır.
Arıza makineler, aletler ve diğer çalışma aygıtları (Bunlar hemen sorumlu personele rapor edilmelidir.)
Kaçış ve nakil yollarındaki tıkanma (Bu alanlar boş bırakılmamalıdır.)
Keskin ve sivri uçlu aletler (Bunlar çalışma giysisi içinde taşınmamalıdır.)
4
MODÜL 7: BAKIM
UYGULAMALARI
5
MODÜL 7: BAKIM
UYGULAMALARI
Kulaklık kullanma.
Kulak tıkacı kullanmak.
Köpükten yapılmış plastik tapa kullanmak.
Kulak tıkacı ve köpükten yapılmış plastik tapalar kulağın içine sıkıca tutturulmalıdır.
1.5.5. El Koruma
Verimli el koruması asitler, çözücüler ve diğer tehlikeli maddelerle çalışırken gereklidir.
Kauçuk ya da sentetik eldivenler gerekli korumayı sağlayacaktır. Deri eldivenler keskin ve pürüzlü
malzemelerle çalışırken avantajlıdır.
6
MODÜL 7: BAKIM UYGULAMALARI
7
MODÜL 7: BAKIM UYGULAMALARI
8
MODÜL 7: BAKIM UYGULAMALARI
Rutin bakım dışında, uçuşlar arasında bir uçak üzerinde yapılacak görevler, çeşitli konuları kapsar. Özel
yer ekipmanları çoğu zaman bu görevlerin tatmin edici bir şekilde yerine getirilmesini mümkün kılmak
için gereklidir. Bu ekipmanın, hafif uçaklarda, çok temel bir kullanımı olabilir, ama büyük nakliye
uçakları daha sofistike bir ekipmana gereksinim duyabilir.
9
MODÜL 7: BAKIM UYGULAMALARI
sırasında hız en fazla 5 km / saat, uzun mesafeli çekmede hız en fazla 15 km/ saat olmalıdır.) Dönüş
yarıçapları ana iniş takımı ve lastiklerdeki yükleri en aza indirmek için mümkün olduğunca büyük
tutulmalıdır.
Not: Uçak park edilirken uçaklar arasında en az 5 metre mesafe olmalıdır.
Hafif uçaklar gece boyu veya uzun süre bağlı kalacaksa genellikle yere bağlanır. Bağlama halkaları ile
tutturulur (Veya picketing halkalarının pozisyonları sağlanır.) Kanatlarda ve kuyrukta ve/veya ana iniş
takımı dikmesinde bitişik picketing halkaları ile tutturulur. Uçağın rüzgâra doğru park edilmiş olması
gerekir. Picketing noktalarının zemin üzerinde uygun bağlantı noktaları (Örneğin, ağır beton bloklar) ve
güvenli olması gerekir. Mümkünse kablo veya naylon ipin yeterli gücü kullanılmalıdır. Doğal elyaftan
yapılmış halat kullanılırsa, nemli koşullarda büzülme için yeterli bolluk bırakılmalıdır. İniş takımı
dikmesini olumsuz hava koşullarında bağlanması gerekebilir. Böyle durumlarda boru hatları veya
ekipmanlara zarar vermemeye dikkat edilmelidir.
Büyük uçaklar sadece çok güçlü bir rüzgâr durumunda bağlanmaya ihtiyaç duyar. Uçağın burnu rüzgâra
doğru olmalıdır ve park frenleri uygulanmış olmalıdır ve uçak picketing noktalarına hazırlanan demirlere
giden kablolar takılı olmalıdır. Bazı durumlarda picketing kabloları, özel bileşenler ve kablo önyükleme
uygulandığında kullanılan bir gerilimölçer içerir.
10
MODÜL 7: BAKIM UYGULAMALARI
2.4.3. Helikopterler
Sadece normal şartlarda park edilmiş helikopterde hava girişi, egzoz ve pitot boşluklarının donatılmış
olması gerekir. Sert rüzgâr ve olumsuz hava koşullarında kolektif kolun ‘min’pitch konumunda olması
gerekir. Ana rotor palleri uçağa gergin bir şekilde tutturulmalıdır. Kuyruk rotor kilitleri pal hareketlerini
(Flap açma-kapama) önlemek için tutturulmalıdır. Her koşulda ana rotor palleri veya kuyruk pylonu 6
knot’ı aşan rüzgârlara karşı katlanabilmelidir. Kötü hava şartlarında, hemen uçuş gerekli değilse
helikopteri hangarda park etmek tercih edilir. Kuyruk rotor genellikle pallere ve ilgili picketing noktası ya
da tail skide bağlanmıştır.
11
MODÜL 7: BAKIM UYGULAMALARI
Bir uçak değişik sebeplerle jack’a alınabilir. Örneğin servis, kaldırma, tekerlek değişimi ve test için.
Jack’a alma işlemi sırasında uçakların zarar görmesini önlemek gereklidir. Jack noktaları genellikle kanat
ve gövdeden tüm uçağı kaldırmak içindir ve ayrı ayrı tekerlek, burun ve ana iniş takımının değiştirilmesi
içindir.
12
MODÜL 7: BAKIM UYGULAMALARI
Bazı uçaklarda her jack noktası ve tutturulmuş her nokta için jack pad gerekebilir. Diğer durumlarda özel
stirrups veya kirişler ayrı ayrı aks kaldırmak için gerekli olabilir. Çünkü uçuş için tatmin edici olsa da
bazı uçakların ağırlık merkezi, ana jack noktasının gerisine düşebilir ve böylece jack’a alma konumu
jack’a alma amaçları için tatmin etmeyici olacaktır. Bu gibi durumlarda ilgili bakım kılavuzunda
belirtilen limitler dâhilinde ağırlık merkezini getirmek için ana jack noktalarının ilerisine balast eklemek
gerekli olabilir. Ayrıca her jack veya steadying (sabitleme) noktası, bir yük sınırını aştığı takdirde, yapısal
hasara yol açabilir. Jack noktasındaki yüklenmenin aşırı olmasından sakınmak gerekir. Bazen hidrolik ve
elektriksel yükler steadying noktasının aşırı yüklenmesini önlemek için kullanılabilir. Mikroswiçler ana
iniş takımı dikmesine tutturulmalıdır ve shock absorberlarların uzaması ve kısalması elektrik devrelerinin
açılması ve kapanması için kullanılır. Uçak jack’a alınmışken bu devreler uçuşa kadar çalışacaktır. Ancak
bu istenmeyebilir. Bu nedenle bu devreler, uygun devre kesicileri açma veya gerektiğinde ilgili sigortalar
kaldırarak izole edilmelidir. Büyük uçaklar rüzgâra doğru olduğunda yüzey, düzey ve jack noktalarda
uçakların ağırlığını destekleyecek kadar güçlü olması şartıyla jack’a alınabilir. Jack’a almak için
maksimum güvenli bir rüzgâr hızı genellikle ilgili bakım kılavuzunda belirtilir. Jack noktası bulunan bir
kuyruk desteği ile burun iniş takımının yükseltilmesi gerekebilir.
Tekerlek jack’a alındığında yerden birkaç inch yukarda olmalıdır. Uçağın yere indirilmesinden önce, tüm
zemin ekipmanlarının, iş stantlarının, desteklerin, vb. yanlışlıkla zarar görmesini önlemek için kaldırılmış
olması gerekir. Tekerlekler de frenlerin serbest olup olmadığını kontrol etmek için el ile rotasyona tabi
tutulmalıdır. Jack, pressure relief valfleri açılarak yavaş ve eş zamanlı olarak indirilmelidir. Jack
somunları hatalara karşı jack’in 50mm (2inch) altına takılır. Uçak tekerlekleri yere tam değdiğinde jack
tam inmeli pressure relief valfleri kapatılmalıdır. Sonra takozlar yerleştirilmelidir, jack, jack pad ve
adaptörler uçaktan çıkarılmalı ve elektrik devreleri, güvenlik önlemi olarak kapalı olarak iade edilmelidir.
13
MODÜL 7: BAKIM UYGULAMALARI
Pistte yapılan hareketler ancak hava trafik kontrolü (Kule) izniyle olur.
Genellikle apronda maksimum hız 30km / h ile sınırlıdır. Bu hız limiti, yangın söndürme, kurtarma ve
operasyon araçları ve ambulans için geçerli değildir.
Uçak taxi işlemi daima yol hakkına sahiptir. Diğer tüm araçlar için yol hakkını alma sırası aşağıdaki
gibidir:
14
MODÜL 7: BAKIM UYGULAMALARI
15
MODÜL 7: BAKIM UYGULAMALARI
Kokpit kontrollerinin veya elektrik devrelerinin kısa devre olmasını önlemek içindir.
Çalışma ayakkabısı veya bot, yapıyı ve bağlantı parçaları korumak için yumuşak tabana sahip
olmalıdır.
Uçak servisi sırasında tehlikeli bölgeler işaretlenmelidir. Örneğin; radyasyon tehlikesi.
Uçak motorları çalıştırılmadan önce personel ve ekipman bölgeden uzaklaştırılmalıdır.
16
MODÜL 7: BAKIM UYGULAMALARI
Yakıt ve hidrolik boruları gibi boruları doğru kapakla kapatın. Yapışkan kapaklardan kullanmayın,
çıkarırken statik elektrik ile yüklenir.
Yabancı maddeleri erişim kapıları ve panelleri kapatmadan önce kontrol edin.
Temizlik, hijyen testi yapılmadan (contamine olabilir) akışkanları kullanmayın.
Bir hata oluşursa, ne olursa ilgili amire rapor edin.
3.10. Poliüretanlar
Sprey veya diğer püskürtme yöntemleri ile uygulanan poliüretan boyalar, sağlık için tehlikelidir.
Aşağıdaki önlemlerin alınması gerekir:
Bu tür boyalar kullanan tüm personel ellerine koruyucu krem sürerek kendilerini korumalıdır.
Sıçraması halinde derhal sabun ve su ile yıkanmalıdır.
Bu boyaların kullanıldığı alanlarda sigara içmek ve yiyecek yemek yasaktır.
Koruyucu maskeler giyilmelidir.
Hava sis konsantrasyonu düşük tutmak için her türlü çaba sarf edilmelidir.
Hava temizlenene kadar hangara kimsenin girmesine izin verilmemelidir.
17
MODÜL 7: BAKIM UYGULAMALARI
3.11.Sıkıştırılmış Gazlar
Gazların depolanması için tasarlanmış silindirin normalde manuel durdurma vanası çelikten imal edilmiş
ve bir basınç regülatörü ve basınç göstergesine sahiptir. Silindirin üzerinde bir renkte boyanmıştır ve
içerik adı zıt renkte büyük harflerle basılmıştır. Uçaklar tarafından kullanılan yaygın gazlar şunlardır:
Gazlar için renk kodu işaretleri çok önemlidir. Çünkü yanlış bir gaz bir sistem ya da bileşen içine
yanlışlıkla dolarsa ise mürettebat ve uçak için felaket olabilir. Gaz silindirleri ile oluşan ciddi kazaların
çoğu yanlış ve hatalı depolama sonucu oluşur. Uygun güvenlik önlemleri ve gaz silindirleri taşıma ve
kullanımı ile ilgili emniyet kurallarını bilen her silindir operatörü doğrudan sorumluluk sahibidir.
18
MODÜL 7: BAKIM UYGULAMALARI
Sıkıştırılmış hava ve yağın vücuda teması ciddi yaralanmalara neden olabilir. Bu nedenle yüksek basınçlı
hava veya yağ giysiye, ellere veya vücudun herhangi bir diğer bölgesine asla yöneltilmemelidir.
19
Asla sıkıştırılmış havayı başkasına doğrultmayın. Asla sıkıştırılmış havayı küçük parçaları temizlemek
içim kullanmayın yanlışlıkla göze veya vücudun diğer parçalarına gelebilir.
3.13. Oksijen
Yağ veya gres ile temas saf oksijen, kendiliğinden bir patlama ve ardından yangın sebep olabilir. Bir
oksijen sisteminde herhangi bir sızıntı, valf ve boru hatları temiz olmadığı sürece tehlikelidir.
3.14.3. Metil-Bromür
Metil bromür, yangın söndürücülerde kullanılan bir sıvıdır, ateş ya da sıcak malzeme ile temas halinde
toksin gaz oluşturur. Bunun yanı sıra sıvı olarak ortaya çıkan gaz, ciltte yanıklara veya kabarcıklara neden
olur. Sıvı ellere veya vücudun diğer bölümlerine sıçrar ise, etkilenen kısım derhal sabun ve su ile
yıkanmalıdır. Buhardan etkilenen personel sigara içmemeli ve acil tıbbi yardım almalıdır. Yangın
söndürücüler kullanılan başka bir kimyasal temizleyici karbon tetraklorür. Etkileri ve alınması gereken
önlemler, yukarıda açıklandığı gibi aynıdır.
20
4. Yangın
A Sınıfı: Yangınların çoğu A sınıfıdır, ahşap, kâğıt ve bez gibi malzemelerin yanması buna örnektir.
Bu tip yangın, en etkili olarak su ile söndürülür.
B sınıfı:B sınıfı yangınlar parafin, benzin, boya, vernik, yağ ve gres yağlar gibi yanıcı sıvılarından oluşan
yangınları gösterir. En etkili söndürme yolu, köpük veya oksijeni hariç diğer söndürücüler ile
söndürmektir.
C Sınıfı: C sınıfı elektriksel ekipman ve kablolardan çıkan yangınları gösterir. Söndürmek için en güvenli
yöntem kuru kimyasal toz kullanmaktır.
21
Şekil 7.1.9: Yangın Söndürücü Tipleri
Tipik söndürücüler 12kg (26,5 Ibs) ya da 6kg (13,2 Ibs) kuru kimyasal toz ile doldurulur.
Kuru kimyasal toz söndürücüler aşağıdakileri içerir:
Bir basınç rahatlatma valfi söndürme ekipmanlarını basınca karşı korur. 24 bar(Yaklaşık olarak 350 psi)
Rotary valf açılarak CO2 tamamen serbest bırakılır. Gaz borular üzerinden akar ve çek valfler söndürücü
gövdesi içindedir. Yavaş yavaş açılırken kuru kimyasal toz ve yangın söndürücü gövdesi içindeki basınç
yükselir.15 bar(Yaklaşık olarak 220 psi).
Yangın söndürücü artık kullanıma hazırdır. Boşaltma kolu çalıştırıldığında, kuru kimyasal toz, hortum ve
püskürtme ucu üzerinden ile gaz basıncı ile boşaltılır. Boşaltma kolunun serbest bırakılması ile kuru
kimyasal toz kesilebilir.
22
Rotary valfi tam olarak açın. Sıkıştırılmış gaz, gerekli basınca ulaşana kadar bekleyin. (Tıslama sesi
sonrası 4 ile 5 s durana kadar)
Söndürmek için denemeden önce yangın söndürme tozu küçük bir patlama ile boşaltılır. Bu
söndürücünün aktive edilmesini sağlar.
Eğer mümkünse, yangın yerinden güvenli bir mesafede durun: 3 - 5 m (9,8-16,4 ft) söndürme etkisi
bir toz bulutu gibi oluşur.
Kuru kimyasal tozu boşaltmak için kısa bir patlama başlayacaktır. Güvenlik için basınçlı hortumu
(elinizin arkasında) tutun.
Mümkün olduğunca yangından uzak durun (Kendinizi yangına karşı korumak için).
Kuru kimyasal tozu yangına doğru yönlendirir ve tüm yangını kapsayacak şekilde püskürtün.
Sıvı yangınlarına doğrudan püskürtmeyin (B sınıfı).
Kullanımdan sonra, baş aşağı çevirin ve yangın söndürme hortumunu tutarken boşaltma koluna
basarak söndürücüdeki tüm basıncı serbest bırakın. Söndürücüyü desteğine tekrar takmayın ama hemen
yeniden doldurun.
CO2 yangın söndürücüler, elektrik sistemi, boya atölyeleri gibi yerlerde çıkan yangınları söndürmek,
küçük yangınlar ile mücadelede ve az miktardaki sıvı yangınlarını söndürmek için tasarlanmıştır. Renkleri
siyahtır. Karbondioksit elektriksel olarak iletken değildir ve herhangi bir kalıntı bırakmaz. B sınıfı
yangınlar için idealdir ama aynı zamanda küçük A ve C sınıfı yangınları söndürmede de kullanılabilir.
Karbon dioksit (Havadan 1,5 kat daha ağırdır) yangını söndürür ve atmosferik oksijenin parçalarını
ortadan kaldırır. Karbon dioksit ek bir soğutma ile yangını söndürür.6kg(13,2 Ibs) yaklaşık olarak 3.000 I
(792,5 gal) karbon dioksit gazına eşittir.
23
Şekil 7.1.10: Taşınabilir CO2 Yangın Söndürücü
Yangın söndürücü el çarkı ile aktive edilir. Boşaltma valfi açılarak, sıvı karbondioksit yüksek basınç
hortumu üzerinden akar ve kar tüpü genişler. Boşaltma valfi, basıncın birikmesini önlemek için bir
diyafram ile bir güvenlik cihazı içermektedir. Diyafram rüptüre olduğunda, yeşil veya kırmızı bir kapak
disk kırmızı-beyaz çizgili belirten diski açığa çıkarır.CO2 serbest bırakılır. 50 ° C (122 F) üstünde
(tropikal alanlarda) test ederken CO2 şarjı azaltılmalıdır.CO2 basıncının 186,4 bar(2.702 psi)’ı
geçmemesi için güvenlik cihazıyla CO2 serbest bırakılır.
NOT: Şarj faktörü: Şarj kilonun hacimle oranıdır.
4.6.Tedbirler
Yangınlar can, ekipman ve malzeme kayıplarına neden olabilir. Bu nedenle tüm personel söndürücüler ve
yangını önlemek için gerekli eğitim almalıdır. Tüm yangın söndürücüler her zaman hazır olmalıdır.
24
Aşağıdaki ek kural ve hususlar dikkate alınmalıdır:
25
Şekil 7.1.11: Sıvı Akışkanların Renk Kodları
Pistonlu motorlar için yağlayıcılar, ham petrol türevleri ve türbin yağlarıdır, bugün ise tamamen sentetik
yağlardır. POL (petrol, oil, lubricants) hidrolik yağlar, su metanol karışımları, özel yağlar, temizlik
sıvıları, özel bir gres yağıdır. POL’ün her tipinin veya spesifikasyon numarası geçerli kılavuz çizgileri
doğrultusunda kullanılmalıdır. POL’ün depolama süresine, paketin üzerinde belirtilen tarihlere göre
uyulmalıdır.
POL’ün yer destek ekipmanları, türü ve miktarı doldurulması belirten dolum boyutlarına göre
yapılmalıdır.
26
5.1. Benzinlerin Kullanımı
Havacılık yakıtlarında tetra etil kullanımı nedeniyle (% 0.06 ila% 0,12) toksik içermektedir. Oksit silindir
içinde egzoz gazları, egzoz tüpleri ve aero motor yağları biraz toksit içerebilir. Havacılık yakıtları -25
C‘de yanma noktasına sahiptir. Örneğin, bu sıcaklıkta yakıtın yüzeyine buhar verilirse hemen yanmaya
başlayacaktır. Bu nedenle, uçağın çevresinde sigara ve açık ateş ile çalışmak kesinlikle yasaktır.
Türbin yakıtları(JET A/JET A1) yüksek sülfür oranı (% 0,2 ile % 0,4 ) nedeniyle ciltte tahrişlere neden
olabilir.
5.3Kimyasalların Kullanımı
Sülfürik asit, hidroklorik asit ve nitrik asit korozif özellikleri nedeniyle son derece tehlikeli maddelerdir.
Hidroflorik asit, aşındırıcı ve zehirli özellikleri nedeniyle son derece tehlikeli bir malzemedir.
Dahası, personel üzerinde çok büyük tehlikeleri vardır. Isı veya radyasyon ile çalışırken tehlike
potansiyeli yüksek kan dolaşımı nedeniyle artar. Yüksek hava nemi ciltte kabarma yapar ve böylece daha
açık hale getirir. Yukarıda belirtilen nedenlerden dolayı, vücut parçaları çok büyük tehlike altındadır,
tehlikeli kimyasallar ile ilgili temas yoluyla cilde girinimi önlemek için uygun şekilde korunmuş
olunmalıdır.
27