I.

ORGANY KONTROLI I NADZORU BHP:

- Państwowa Inspekcja Pracy
- Państwowa Inspekcja Sanitarna
- Urząd Dozoru technicznego
- Państwowa Straż Pożarna
- Wyższy Urząd Górniczy
- Państwowa Agencja Atomistyki

II. PAŃSTWOWA INSPEKCJA PRACY:

ZADANIA:
- Analizowanie przyczyn chorób zawodowych
- Badanie okoliczności i przyczyn wypadków
- Zapobieganie i ograniczanie zagrożeń w środowisku pracy
- Kontrola legalności zatrudnienia
- Kontrola wykonywanej pracy przez cudzoziemców
- Nadzór i kontrola przestrzegania przepisów prawa pracy :
wynagrodzenia za pracę , uprawnień pracowników związanych z
rodzicielstwem , zatrudnienia młodocianych i osób
niepełnosprawnych.

Działa na podstawie ustawy o PIP z 13.04.2007r.

Podlega ona Sejmowi
Podlegają jej :
- Pracodawcy
- Podmioty świadczące usługi pośrednictwa pracy , doradztwa
personalnego , poradnictwa zawodowego oraz pracy tymczasowej
- Podmioty kierujące osoby w celu nabywania umiejętności
praktycznych
- Pracodawcy delegujący pracowników na terytorium RP
- Przedsiębiorcy albo inne jednostki organizacyjne , na rzecz
których w ramach prowadzonej przez te podmioty działalności

Pierwsza kontrola :
Urząd Dozoru technicznego - ustawy z dnia 21 grudnia 2000
roku o dozorze technicznym
Nadzór nad bezpieczeństwem technicznym:

UDT sprawuje kontrolę nad przestrzeganiem norm technicznych i

przepisów dotyczących bezpieczeństwa w różnych branżach.
Certyfikacja i badania techniczne:

UDT może przeprowadzać certyfikację produktów, urządzeń,

maszyn i instalacji, potwierdzając ich zgodność z normami.
Wykonywanie badań i ekspertyz technicznych:

UDT może być powoływany do przeprowadzania badań

technicznych i ekspertyz w przypadku wypadków, awarii lub
kontroli.
Szkolenia i edukacja:

UDT może organizować szkolenia oraz prowadzić działalność

edukacyjną w dziedzinie bezpieczeństwa technicznego.
Współpraca z innymi instytucjami:

UDT współpracuje z innymi organami nadzoru technicznego,

organami państwowymi oraz organizacjami międzynarodowymi.
Kto podlega nadzorowi UDT:
Przedsiębiorstwa i zakłady przemysłowe:

Firmy zajmujące się produkcją, przetwórstwem, czy dystrybucją

produktów podlegającego zakresowi UDT.
Instalacje techniczne:

UDT nadzoruje bezpieczeństwo instalacji, takich jak instalacje

gazowe, elektryczne, czy przemysłowe.
Produkty techniczne:

Produkty podlegające certyfikacji i badaniom UDT w celu

potwierdzenia ich zgodności z normami.
 Pracownicy wykonujący prace techniczne:

Osoby zajmujące się pracami technicznymi, zwłaszcza te związane

z bezpieczeństwem, mogą podlegać nadzorowi UDT.
Inne podmioty związane z techniką i technologią:

Inne instytucje, przedsiębiorstwa czy produkty, których działalność

lub produkty związane są z dziedziną techniczną i technologiczną.

Państwowa inspekcja sanitarna:

Państwowa Inspekcja Sanitarna (GIS) to instytucja odpowiedzialna za nadzór
nad warunkami higieny i sanitarnymi w różnych dziedzinach, mająca na celu
ochronę zdrowia publicznego. Poniżej wymieniam kilka ogólnych zadań
Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz grupy osób lub instytucji, które mogą
podlegać jej nadzorowi:

Zadania Państwowej Inspekcji Sanitarnej (GIS):

Nadzór nad jakością i bezpieczeństwem żywności:

GIS sprawuje kontrolę nad produkcją, dystrybucją, i sprzedażą żywności, dbając

o bezpieczeństwo i odpowiednią jakość produktów spożywczych.
Kontrola jakości wód i ścieków:

Inspekcja Sanitarna monitoruje jakość wód przeznaczonych do spożycia oraz

nadzoruje instalacje i systemy kanalizacyjne.
Nadzór nad placówkami opieki zdrowotnej:

GIS sprawuje kontrolę nad placówkami służby zdrowia, takimi jak szpitale,
przychodnie, czy apteki, zapewniając, że spełniają one odpowiednie standardy
sanitarno-higieniczne.
Kontrola środków chemicznych i kosmetyków:

GIS nadzoruje bezpieczeństwo i zgodność z normami środków chemicznych,

kosmetyków, a także innych substancji używanych w codziennym życiu.
Monitorowanie chorób zakaźnych:
 Inspekcja Sanitarna uczestniczy w monitorowaniu i zwalczaniu chorób
zakaźnych, w tym prowadzi działania prewencyjne i kontrolne.
Edukacja i promocja zdrowia:

GIS może prowadzić kampanie edukacyjne, informujące społeczeństwo na

temat higieny, zdrowego stylu życia i profilaktyki.
Kontrola środowiska:

Inspekcja Sanitarna nadzoruje wpływ różnych czynników na środowisko,

zwłaszcza te, które mogą mieć wpływ na zdrowie publiczne.
Kto podlega nadzorowi Państwowej Inspekcji Sanitarnej:
Przedsiębiorstwa spożywcze:

Produkcja, przetwórstwo, dystrybucja i sprzedaż żywności podlegają kontroli

GIS.
Placówki opieki zdrowotnej:

Szpitale, kliniki, przychodnie, apteki oraz inne placówki służby zdrowia

podlegają nadzorowi GIS.
Przedsiębiorstwa chemiczne i kosmetyczne:

Firmy zajmujące się produkcją i sprzedażą środków chemicznych, kosmetyków,

środków czystości itp. są objęte kontrolą.
Obiekty użyteczności publicznej:

Restauracje, hotele, obiekty rekreacyjne, baseny publiczne i inne miejsca

użyteczności publicznej mogą być kontrolowane pod kątem sanitarnym.
Gospodarstwa rolne:

Produkty rolne, takie jak mięso, mleko czy jaja, również są pod nadzorem GIS.
Społeczeństwo jako całość:

Populacja jest objęta działaniami edukacyjnymi, a także środkami

prewencyjnymi i kontrolnymi mającymi na celu ochronę zdrowia publicznego.

Państwowa straż pożarna

Państwowa Straż Pożarna (PSP) to jednostka organizacyjna odpowiedzialna za
zwalczanie pożarów, ratownictwo techniczne, pomoc społeczną oraz działania
prewencyjne mające na celu zapobieganie sytuacjom awaryjnym. Poniżej
wymieniam kilka ogólnych zadań Państwowej Straży Pożarnej oraz grupy osób
lub instytucji, które mogą podlegać jej nadzorowi:
Zadania Państwowej Straży Pożarnej (PSP):
1. Zwalczanie pożarów:
 PSP jest głównie odpowiedzialna za gaszenie pożarów budynków,
lasów, pojazdów, itp.
2. Ratownictwo techniczne:
 Działania ratownicze w przypadku wypadków drogowych, katastrof
budowlanych, awarii technicznych oraz innych sytuacji, gdzie
konieczne jest udzielenie pomocy poszkodowanym.
3. Pomoc społeczna:
 Udzielanie pomocy ludziom w sytuacjach kryzysowych, takich jak
powodzie, burze, czy inne klęski żywiołowe.
4. Działania prewencyjne:
 Edukacja społeczeństwa w zakresie przeciwdziałania pożarom oraz
przeprowadzanie działań prewencyjnych, takich jak kontrola i
sprawdzanie obiektów pod kątem zabezpieczeń
przeciwpożarowych.
5. Nadzór nad zabezpieczeniem przeciwpożarowym:
 Kontrola i nadzór nad zabezpieczeniem przeciwpożarowym w
budynkach i obiektach użyteczności publicznej.
6. Działania ratunkowe podczas klęsk żywiołowych:
 Pomoc w sytuacjach katastrof naturalnych, takich jak powodzie,
trzęsienia ziemi, itp.
Kto podlega nadzorowi Państwowej Straży Pożarnej:
 1. Jednostki samorządu terytorialnego:
 Jednostki samorządu terytorialnego są odpowiedzialne za
organizację jednostek PSP na swoim obszarze.
2. Przedsiębiorstwa, instytucje i obiekty użyteczności publicznej:
 Firmy, placówki edukacyjne, placówki opieki zdrowotnej, obiekty
handlowe, hotele i inne obiekty użyteczności publicznej podlegają
obowiązkowi przestrzegania przepisów przeciwpożarowych.
3. Mieszkańcy i społeczność lokalna:
 Społeczeństwo jest objęte działaniami edukacyjnymi mającymi na
celu zwiększenie świadomości w zakresie bezpieczeństwa
przeciwpożarowego.
Państwowa Straż Pożarna działa na podstawie ustawy o Państwowej Straży
Pożarnej, a jej zadania oraz kompetencje są określone w przepisach prawa. W
Polsce jest to ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 roku o Państwowej Straży Pożarnej
(Dz.U. z 2018 r. poz. 2049, z późn. zm.).

Wyższy urząd górniczy

Wyższy Urząd Górniczy (WUG) w Polsce to centralny organ administracji

rządowej odpowiedzialny za sprawy związane z górnictwem, bezpieczeństwem
pracy w zakresie górnictwa oraz ochroną środowiska w związku z działalnością
górniczą. Poniżej wymieniam kilka ogólnych zadań Wyższego Urzędu
Górniczego oraz grupy osób lub instytucji, które mogą podlegać jego
nadzorowi:
Zadania Wyższego Urzędu Górniczego (WUG):
1. Nadzór nad górnictwem:
  WUG sprawuje nadzór nad realizacją zasad polityki górniczej,
dbając o bezpieczeństwo, ekonomiczność i efektywność
działalności górniczej.
2. Bezpieczeństwo pracy w górnictwie:
 Zapewnienie bezpiecznych warunków pracy w kopalniach i
zakładach górniczych, w tym kontrola przestrzegania przepisów
bezpieczeństwa.
3. Zatwierdzanie projektów górniczych:
 Zatwierdzanie projektów związanych z prowadzeniem działalności
górniczej, w tym planów robót górniczych i dokumentacji
technicznej.
4. Nadzór nad ochroną środowiska w górnictwie:
 Monitorowanie wpływu działalności górniczej na środowisko
naturalne oraz kontrola przestrzegania przepisów dotyczących
ochrony środowiska.
5. Prowadzenie ewidencji górniczej:
 Gromadzenie i zarządzanie danymi dotyczącymi zasobów
geologicznych, działalności górniczej i innych istotnych informacji.
6. Udzielanie koncesji górniczych:
 Wydawanie koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż
kopalin stałych oraz zezwoleń na prowadzenie działalności
górniczej.
7. Współpraca z innymi instytucjami:
 Współpraca z innymi organami administracji rządowej, organami
samorządu terytorialnego oraz organizacjami branżowymi.
Kto podlega nadzorowi Wyższego Urzędu Górniczego:
1. Przedsiębiorstwa górnicze:
 Kopalnie, zakłady górnicze oraz inne podmioty prowadzące
działalność związane z wydobywaniem kopalin podlegają
nadzorowi WUG.
2. Pracownicy górniczy:
 Osoby zatrudnione w branży górniczej podlegają przepisom
bezpieczeństwa pracy, które są nadzorowane przez WUG.
3. Inne instytucje związane z górnictwem:
 Firmy i instytucje świadczące usługi związane z górnictwem, takie
jak firmy projektowe czy dostawcy sprzętu, mogą podlegać
regulacjom WUG.
 4. Organizacje naukowe i badawcze:
 Jednostki prowadzące badania naukowe w dziedzinie górnictwa
mogą współpracować z WUG i podlegać regulacjom dotyczącym
dziedziny górniczej.
Zakres kompetencji Wyższego Urzędu Górniczego oraz szczegółowe zadania
mogą się różnić w zależności od specyfiki branżowej oraz aktualnych przepisów
prawa.

- Państwowa Agencja Atomistyki

zadania Państwowej Agencji Atomistyki:

Nadzór nad bezpieczeństwem jądrowym:

Monitorowanie i kontrola bezpieczeństwa w zakresie energetyki

jądrowej, w tym elektrowni jądrowych, instalacji badawczych i
innych obiektów związanych z technologią jądrową.
Licencjonowanie i zatwierdzanie projektów:

Zatwierdzanie projektów dotyczących budowy i eksploatacji

instalacji jądrowych oraz przyznawanie odpowiednich licencji.
Nadzór nad ochroną radiologiczną:

Monitorowanie i kontrola działań związanych z ochroną przed

promieniowaniem jonizującym, zarówno w sferze zawodowej, jak i
publicznej.
Kontrola transportu materiałów promieniotwórczych:

Nadzór nad transportem i przechowywaniem substancji

promieniotwórczych oraz zarządzanie odpadami radioaktywnymi.
Monitorowanie środowiska:

Badanie wpływu działalności związanej z energią jądrową na

środowisko naturalne oraz społeczność lokalną.
Badania naukowe i rozwój technologii jądrowej:

Prowadzenie lub wspieranie badań naukowych oraz działań

związanych z rozwijaniem technologii jądrowej.
Kto może podlegać nadzorowi Państwowej Agencji Atomistyki:
Operatorzy elektrowni jądrowych:

Firmy lub organizacje zarządzające elektrowniami jądrowymi.

Przedsiębiorstwa przemysłu jądrowego:

Firmy zajmujące się produkcją, przetwarzaniem i dystrybucją

materiałów promieniotwórczych.
Instytucje badawcze i naukowe:

Organizacje prowadzące badania naukowe w dziedzinie technologii

jądrowej.
Transport i przechowywanie materiałów promieniotwórczych:

Firmy odpowiedzialne za transport oraz przechowywanie substancji

promieniotwórczych.
Społeczność lokalna i ogół społeczeństwa:

Ludność żyjąca w pobliżu instalacji jądrowych oraz społeczeństwo

jako całość, które może być narażone na ewentualne skutki
działalności związanej z energią jądrową.
Warto zaznaczyć, że konkretny zakres obowiązków i kompetencji
agencji atomistyki może się różnić w zależności od kraju i
specyfiki lokalnych przepisów. Jeśli Państwowa Agencja
Atomistyki istnieje w Polsce lub w innym kraju, zalecam
sprawdzenie aktualnych przepisów prawnych i informacji
dostępnych na oficjalnej stronie internetowej tej instytucji.

I. PAŃSTWOWA INSPEKCJA PRACY

 zadania, na mocy jakiego aktu działa, komu podlega, jakie
podmioty i w jaki sposób może kontrolować, jak wygląda kontrola,
obowiązki pracodawcy, pierwsza kontrola, konsekwencje czyli kary
lub ich brak, legalność zatrudnienia

1. Zadania Państwowej Inspekcji Pracy (PIP):

 Nadzór nad przestrzeganiem przepisów prawa pracy.
 Kontrola warunków pracy oraz świadczeń socjalnych dla pracowników.
 Monitorowanie legalności zatrudnienia i przeciwdziałanie nielegalnemu zatrudnieniu.
 Badanie warunków bezpieczeństwa i higieny pracy.
 Edukacja pracodawców i pracowników w zakresie prawa pracy.
2. Akt Prawny:
Państwowa Inspekcja Pracy działa na podstawie ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o
Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.U. z 2019 r. poz. 1668, z późn. zm.).
3. Podległość: SEJMOWI
Kontrola Państwowej Inspekcji Pracy:
1. Podmioty podlegające kontroli:
 Wszystkie podmioty zatrudniające pracowników, niezależnie od formy
prawnoprawnej (firmy prywatne, spółki, instytucje publiczne).
2. Sposoby kontroli:
 Kontrole planowe: Regularne kontrole przeprowadzane na podstawie wcześniej
ustalonego planu.
 Kontrole interwencyjne: Kontrole, które są wynikiem zgłoszeń lub sytuacji
wymagających natychmiastowej interwencji.
3. Wygląd kontroli:
 Sprawdzanie dokumentów: PIP może żądać przedstawienia dokumentów
związanych z zatrudnieniem, warunkami pracy, umowami, rozliczeniami płac, itp.
 Inspekcje miejsc pracy: Sprawdzanie warunków pracy bezpośrednio na miejscu.
4. Obowiązki Pracodawcy:
 Przestrzeganie prawa pracy: Zapewnienie zgodności z przepisami dotyczącymi
zatrudnienia i warunków pracy.
 Współpraca z Inspekcją Pracy: Pracodawca ma obowiązek współpracować z PIP,
udostępniać dokumenty i umożliwiać przeprowadzanie kontroli.
Pierwsza Kontrola i Konsekwencje:
1. Pierwsza kontrola:
 Losowa kontrola planowa: Pracodawca może zostać wybrany do kontroli na
podstawie planu PIP.
2. Konsekwencje, kary, lub ich brak:
 Rekomendacje: PIP może zalecać poprawę warunków pracy i dostosowanie się do
przepisów.
 Kary administracyjne: W przypadku stwierdzenia naruszeń prawa pracy, PIP może
nałożyć kary administracyjne na pracodawcę.
 Postępowanie karne: W przypadku poważnych naruszeń, sprawa może być
przekazana do organów ścigania.
Legalność Zatrudnienia:
 PIP sprawdza, czy umowy o pracę są zgodne z przepisami, czy pracownicy są
zgłoszeni do ubezpieczeń społecznych, czy pobierane są odpowiednie składki itp.
Warto zaznaczyć, że powyższe informacje są ogólne i mogą ulec zmianom w zależności od
konkretnych przepisów prawa oraz aktualnych regulacji. Zaleca się sprawdzenie najnowszych
przepisów i informacji na stronach internetowych

. PRACODAWCA:
Najważniejsze obowiązki pod kątem BHP (Bezpieczeństwo i Higiena Pracy):

Przestrzeganie przepisów BHP:

Ponosi koszty dotyczące działań podejmowanych w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy ,

TLKO ON !!

Zapewnienie zgodności z przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy.

Ocenianie ryzyka zawodowego:

Dokonywanie oceny ryzyka zawodowego i wprowadzanie odpowiednich środków

zaradczych.
Zapewnienie odpowiednich warunków pracy:

Dostarczanie odpowiednich środków ochrony indywidualnej i zbiorowej.

Przeprowadzanie szkoleń BHP:

Organizacja szkoleń BHP dla pracowników, w tym instruktażu z zakresu bezpiecznej pracy.
Dostęp do informacji o zagrożeniach:

Informowanie pracowników o zagrożeniach związanych z wykonywaną pracą.

Dostosowanie stanowiska pracy:

Dostosowanie stanowiska pracy do specyfiki wykonywanej pracy i potrzeb pracownika.

Przeprowadzanie badań okresowych:

Zapewnienie przeprowadzania badań lekarskich okresowych i kontrolnych dla pracowników.

Współpraca z Inspekcją Pracy:

Współpraca z Państwową Inspekcją Pracy oraz innymi organami nadzoru.

Reagowanie na wypadki i incydenty:
Podejmowanie działań zaradczych po wypadkach i incydentach oraz prowadzenie analizy
przyczyn.
II. PRACODAWCA: Najważniejsze informacje dla pracowników:
Regulamin wewnętrzny:

Zawsze ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie.

Pracodawca Ma obowiązek:
poinformować pracownika o zasadach bezpiecznego wykonywania pracy
, zapoznać z oceną ryzyka zawodowego
, przekazać wiedzę o zasadach ochrony przed zagrożeniami

Dostarczenie pracownikom regulaminu wewnętrznego, zawierającego informacje o zasadach

bezpieczeństwa i higieny pracy.
Instrukcje BHP:

Udostępnianie instrukcji BHP dla poszczególnych stanowisk pracy.

Szkolenia BHP:

Informowanie o terminach i uczestnictwie w szkoleniach BHP.

Znaki bezpieczeństwa:

Zaznaczanie i informowanie o miejscach szczególnego zagrożenia poprzez odpowiednie

oznaczenia i znaki bezpieczeństwa.
Dostęp do środków ochrony:

Informowanie o dostępie do środków ochrony indywidualnej.

Kontakty do służb ratowniczych:

Udostępnianie informacji o numerach alarmowych i procedurze postępowania w sytuacjach

awaryjnych.

III. MIEJSCE WSPÓLNE (PLAC BUDOWY):

Bezpieczeństwo na placu budowy:

Zapewnienie odpowiedniego oznakowania, ochrony przed upadkiem, segregacji obszarów itp.

Dostęp do informacji o BHP:

Umieszczenie widocznych i dostępnych miejscach informacji o zasadach bezpieczeństwa i

higieny pracy na placu budowy.
Kontrola dostępu:

Ustalenie procedur kontroli dostępu na placu budowy oraz rejestrowanie osób wchodzących i
wychodzących.
Środki pierwszej pomocy:

Zlokalizowanie i udostępnienie środków pierwszej pomocy na placu budowy.

Zapewnienie porządku i czystości:
Organizacja sprzątania i utrzymanie porządku na placu budowy w celu minimalizacji ryzyka
wypadków.

Pracownik
Podstawowe obowiązki pracownika w zakresie BHP:
Przestrzeganie wszystkich przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy
obowiązujących w miejscu pracy.
Uczestniczenie w szkoleniach z zakresu BHP zgodnie z harmonogramem przewidzianym
przez pracodawcę.
Noszenie odpowiednich środków ochrony indywidualnej (np. kask, okulary ochronne,
rękawice) w miejscach pracy, gdzie jest to wymagane.
Zgłaszanie pracodawcy lub przełożonemu wszelkich nieprawidłowości, zagrożeń lub
wypadków związanych z bezpieczeństwem pracy.
Aktywne uczestnictwo w procedurach ewakuacyjnych i przestrzeganie zasad udzielania
pierwszej pomocy.

Sankcje za nieprzestrzeganie przepisów BHP przez pracownika:

Upomnienie ustne lub pisemne w zależności od stopnia naruszenia przepisów BHP.
Kary finansowe, jeśli pracownik świadomie ignoruje zasady bezpieczeństwa.
Tymczasowe zawieszenie w wykonywaniu pracy, zwłaszcza jeśli stanowi to
bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia pracownika lub innych osób.

Sankcje za nieprzestrzeganie przepisów BHP przez osoby kierujące pracownikami:

Kary dyscyplinarne, które mogą obejmować upomnienia, kary finansowe, a w
przypadkach poważnych naruszeń - nawet zwolnienie z pracy.
Odpowiedzialność prawna, jeśli zaniechanie przestrzegania przepisów BHP przez
kierownictwo skutkuje poważnymi konsekwencjami dla pracowników.

Prawa pracownika w zakresie BHP:

Prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
Prawo do dostępu do informacji dotyczących zagrożeń związanych z pracą.
Prawo do szkoleń z zakresu BHP.
Prawo do noszenia i korzystania z odpowiednich środków ochrony indywidualnej.
Prawo do odmowy pracy w warunkach zagrażających życiu lub zdrowiu, bez narażania
się na represje ze strony pracodawcy.

ŚRODKI HIGIENY OSOBISTEJ

Kiedy pracodawca musi dostarczyć odzież i obuwie robocze:

Pracodawca jest zobowiązany dostarczyć odzież i obuwie robocze, jeżeli praca
pracownika niesie ze sobą zagrożenia dla zdrowia lub życia, a stosowanie tych środków jest
niezbędne do ochrony przed tymi zagrożeniami.
W przypadku specyficznych branż, takich jak budownictwo, przemysł chemiczny, czy
ochrona zdrowia, dostarczanie odzieży i obuwia roboczego może być obligatoryjne ze
względów bezpieczeństwa.
 Na jakich warunkach przydzielana jest odzież i obuwie robocze pracownikom:
Odzież i obuwie powinny być dostosowane do rodzaju wykonywanej pracy i ryzyka
związanego z danym stanowiskiem.
Pracownik powinien otrzymać odpowiednie szkolenie w zakresie korzystania z odzieży i
obuwia roboczego oraz zasad higieny związanych z ich użytkowaniem.
Odzież i obuwie powinny być utrzymane w należytej kondycji, a pracownik ma
obowiązek zgłaszania wszelkich problemów związanym z ich zużyciem lub uszkodzeniem.

Okres używania odzieży i obuwia roboczego:

Okres używania odzieży i obuwia roboczego zależy od rodzaju i intensywności pracy.
Pracodawca jest odpowiedzialny za regularną ocenę stanu technicznego odzieży i
obuwia oraz za wymianę zużytych lub uszkodzonych elementów.

Ekwiwalent (używanie własnej odzieży i środków higieny osobistej):

W przypadku, gdy pracownik korzysta z własnej odzieży i środków higieny osobistej,
pracodawca może przewidzieć ekwiwalent finansowy lub inny rodzaj rekompensaty.
Wysokość ekwiwalentu powinna być ustalona na podstawie rzeczywistych kosztów
ponoszonych przez pracownika na zakup odzieży i środków higieny osobistej.
Wartościowe wyposażenie, które pracownik musi dostarczyć sam, powinno być
adekwatnie rekompensowane.

. Środki Ochrony Indywidualnej (SOI):

1. Czym są środki ochrony indywidualnej:
Środki ochrony indywidualnej to wszelkie urządzenia, przyrządy, środki transportu lub inne
przedmioty noszone lub stosowane przez pracownika w celu ochrony przed zagrożeniami dla
jego zdrowia lub życia.

2. Czego nie zaliczamy do środków ochrony indywidualnej:

Do SOI nie zalicza się:

Urządzeń ochronnych zakładanych na stałe (np. instalacje przeciwpożarowe, wentylacja).

Ogólnodostępnych urządzeń służących do ochrony zdrowia (np. apteki, kliniki).
3. Kiedy należy przydzielać SOI i w jaki sposób:
Ocena ryzyka zawodowego: Przydzielanie SOI powinno wynikać z oceny ryzyka
zawodowego na danym stanowisku pracy.
Szkolenie pracowników: Pracownicy powinni być przeszkoleni w zakresie korzystania z SOI
i świadomi konieczności ich stosowania.
4. Kto wybiera i od czego zależą SOI:
Pracodawca: Ma obowiązek dostarczyć i opłacić SOI, dbając o ich odpowiednią jakość.
Ocena ryzyka: Wybór SOI zależy od wyników oceny ryzyka zawodowego, rodzaju
wykonywanej pracy oraz specyfiki zagrożeń.
5. Konsekwencje braku SOI:
Po stronie pracodawcy:

Odpowiedzialność prawna: Pracodawca może ponosić odpowiedzialność prawną za brak SOI,

szczególnie w przypadku wypadków przy pracy.
Kary administracyjne: Inspekcja Pracy może nałożyć kary administracyjne za naruszenia
przepisów dotyczących SOI.
Po stronie pracownika:

Zagrożenia zdrowotne: Brak SOI naraża pracownika na bezpośrednie zagrożenia zdrowotne i

życiowe.
Odmowa wykonywania pracy: Pracownik może odmówić wykonania pracy, jeśli nie są mu
zapewnione odpowiednie SO

ŚRODKI OCHRONY ZBIOROWEJ

Pracodawca ma zapewnić pierwszeństwo stosowania środków ochrony zbiorowej nad

środkami ochrony indywidualnej

Czym są środki ochrony zbiorowej:

Środki ochrony zbiorowej to wszelkie środki, urządzenia lub systemy mające na celu
ochronę zdrowia i życia pracowników poprzez eliminację lub ograniczanie ryzyka na
poziomie źródła. Są one preferowane przed środkami ochrony indywidualnej, ponieważ
chronią wszystkich pracowników jednocześnie.

Rodzaje środków ochrony zbiorowej:

Alarm przeciwpożarowy: System sygnalizacji pożaru informujący pracowników o
zagrożeniu, umożliwiający szybkie reagowanie i ewakuację.
Rusztowania: Konstrukcje umożliwiające pracę na wysokościach, zapewniające
bezpieczeństwo pracownikom, którzy wykonują prace na budowie czy konserwacji.
Balustrady: Barierki lub poręcze zabezpieczające otwory, krawędzie czy schody,
minimalizujące ryzyko upadku.
Oświetlenie: Odpowiednie oświetlenie miejsc pracy, przejść ewakuacyjnych czy
schodów, aby zapobiec wypadkom związanym z brakiem widoczności.
Systemy wentylacji: Zapewnienie odpowiedniej wymiany powietrza w miejscach pracy,
szczególnie tam, gdzie występują substancje szkodliwe dla zdrowia.
Zabezpieczenia maszyn: Systemy chroniące przed przypadkowym uruchomieniem
maszyn czy też chroniące przed dostępem do niebezpiecznych obszarów.

Hierarchia ważności środków ochrony:

Eliminacja lub zminimalizowanie ryzyka: Najważniejszym środkiem ochrony jest
eliminacja lub zminimalizowanie ryzyka na poziomie źródła. To może obejmować zmiany w
procesach pracy, substytucję niebezpiecznych substancji czy reorganizację stanowisk.
Środki ochrony zbiorowej: Następnie w hierarchii znajdują się środki ochrony zbiorowej,
które chronią wszystkich pracowników jednocześnie.
Środki ochrony indywidualnej (SOI): Na ostatnim miejscu stoją środki ochrony
indywidualnej, takie jak kaski, gogle, czy słuchawki. Są one stosowane, gdy niemożliwe jest
zastosowanie wcześniejszych środków.

Rodzaje badań lekarskich:

Przed zatrudnieniem: Wstępne badania lekarskie mające na celu ocenę zdolności pracownika
do wykonywania określonej pracy.
Okresowe: Regularne badania lekarskie przeprowadzane cyklicznie w trakcie zatrudnienia
mające na celu monitorowanie stanu zdrowia pracownika i ocenę jego zdolności do pracy w
danym środowisku.

Przypadkowe: Badania lekarskie w sytuacjach, gdy pracownik zgłasza się z powodu

problemów zdrowotnych lub dozna urazu w miejscu pracy.

2. Kto może być zwolniony z badań i kiedy:

Zwolnienie lekarskie: Pracownik może być zwolniony z badań lekarskich w przypadku, gdy
posiada ważne orzeczenie o niepełnosprawności.

Zwolnienie tymczasowe: W przypadku choroby, pracownik może być czasowo zwolniony z

obowiązku poddania się badaniom.

3. Kto może dokonywać badań profilaktycznych:

Lekarz medycyny pracy: Badania profilaktyczne są przeprowadzane przez lekarza medycyny
pracy lub specjalistę w zakresie medycyny pracy.

Lekarz specjalista: W niektórych przypadkach badania specjalistyczne mogą być

wykonywane przez lekarza specjalistę, np. okulista, audiolog.

4. Rodzaje orzeczeń lekarskich i tryb odwoławczy:

Zdolność do pracy: Orzeczenie stwierdzające, czy pracownik jest zdolny do pracy na danym
stanowisku, bądź czy wymaga dostosowań.

Niezdolność do pracy: Orzeczenie o czasowym lub stałym zwolnieniu pracownika z

obowiązku pracy.

Tryb odwoławczy: Pracownik, który nie zgadza się z orzeczeniem lekarskim, może wnieść
odwołanie do odpowiednich organów medycznych.

5. Kto i jakie koszty ponosi z tytułu badań profilaktycznych:

Pracodawca: Ponosi koszty badań lekarskich przed zatrudnieniem, okresowych oraz badań
związanych z wystąpieniem ryzyka zawodowego.

Pracownik: W przypadku badań profilaktycznych, które są niezwiązane z ryzykiem

zawodowym, pracownik może być zobowiązany do pokrycia kosztów badań.

I. WYPADEK PRZY PRACY

Definicja wypadku przy pracy (4 warunki):

Zdarzenie nagłe: Wypadek przy pracy musi być wynikiem nagłego zdarzenia, które występuje
w jednym momencie lub w krótkim czasie.
Związane z pracą: Wypadek musi zdarzyć się w związku z wykonywaną pracą lub z powodu
wykonywania obowiązków służbowych.

Powodujące obrażenia lub śmierć: W wyniku wypadku pracownik musi odnieść obrażenia
ciała lub dojść do śmierci.

Nieplanowane zdarzenie: Wypadek przy pracy musi być nieplanowanym zdarzeniem, które
nie można było przewidzieć.

Rodzaje wypadków (4 rodzaje):

Wypadki mechaniczne: Spowodowane działaniem maszyn, narzędzi lub innych urządzeń

mechanicznych.

Wypadki chemiczne: Wynikające z kontaktu z substancjami chemicznymi, takimi jak kwasy,

zasady lub inne niebezpieczne substancje.

Wypadki związane z wysiłkiem fizycznym: Powodowane przeciążeniem, przemęczeniem,

kontuzjami spowodowanymi ciężką pracą fizyczną.

Wypadki związane z organizacją pracy: Wynikające z błędów w organizacji pracy, np.

nieprawidłowe zarządzanie czasem, brak odpowiednich instrukcji.

Obowiązki pracodawcy kiedy zdarzy się wypadek:

Zawiadomienie odpowiednich służb: Natychmiastowe powiadomienie odpowiednich służb,

takich jak straż pożarna, policja czy służby medyczne, jeśli to konieczne.

Zabezpieczenie miejsca wypadku: Zapewnienie bezpieczeństwa na miejscu wypadku,

unikanie dalszych niebezpieczeństw.

Zgłoszenie wypadku do organów nadzoru: Obowiązek zgłoszenia wypadku do odpowiednich

organów nadzoru pracy, takich jak Państwowa Inspekcja Pracy.

Zapewnienie pomocy medycznej: Zapewnienie szybkiej i profesjonalnej pomocy medycznej

poszkodowanemu pracownikowi.

Postępowanie powypadkowe:

Zespół ds. Bezpieczeństwa i Higieny Pracy: Utworzenie zespołu, który będzie

odpowiedzialny za koordynację działań powypadkowych.

Sporządzenie protokołu wypadku: Dokładne udokumentowanie wszystkich szczegółów

związanych z wypadkiem.

Analiza przyczyn wypadku: Przeprowadzenie analizy, aby zidentyfikować przyczyny

wypadku i wprowadzić odpowiednie środki zapobiegawcze.

Powiadomienia: Zawiadomienie odpowiednich organów, ubezpieczycieli i innych

zainteresowanych stron o wypadku.
Konsekwencje wypadku:

Dla pracownika: Możliwe obrażenia ciała, trwałe uszczerbki na zdrowiu, a w skrajnych

przypadkach śmierć.

Dla pracodawcy: Kary finansowe, odpowiedzialność prawna, utrata reputacji, konieczność

wprowadzenia zmian w organizacji pracy.

Dla innych pracowników: Wprowadzenie nowych środków bezpieczeństwa, szkolenia, obawy

o własne bezpieczeństwo.

CHOROBY ZAWODOWE

Czym jest choroba zawodowa:

Choroba zawodowa to schorzenie, które jest wynikiem ekspozycji na szkodliwe czynniki
zawodowe obecne w miejscu pracy. Czynniki te mogą powodować schorzenia układu
oddechowego, skóry, narządu wzroku, układu nerwowego i inne, zależnie od rodzaju i
intensywności ekspozycji.

Obowiązki pracodawcy pod względem chorób zawodowych:

Zidentyfikowanie zagrożeń zawodowych: Pracodawca ma obowiązek zidentyfikować

potencjalne czynniki szkodliwe w miejscu pracy, które mogą prowadzić do chorób
zawodowych.

Zapobieganie chorobom zawodowym: Pracodawca powinien podjąć środki mające na celu

minimalizację ryzyka wystąpienia chorób zawodowych, takie jak dostarczanie odpowiednich
środków ochrony osobistej, szkolenie pracowników i monitorowanie środowiska pracy.

Dostarczanie informacji: Pracodawca musi dostarczyć pracownikom informacji dotyczących

potencjalnych zagrożeń zdrowotnych związanych z pracą, a także instrukcji dotyczących
korzystania z środków ochrony.

Zgłaszanie chorób zawodowych: Pracodawca jest zobowiązany do zgłaszania przypadków

chorób zawodowych odpowiednim organom, takim jak Państwowa Inspekcja Pracy.

Kto może zgłosić podejrzane choroby:

Pracownicy: Osoby pracujące, które podejrzewają, że ich schorzenia są wynikiem ekspozycji

na szkodliwe czynniki zawodowe, mają prawo zgłosić podejrzenie choroby zawodowej.

Lekarze: Lekarze mają obowiązek zgłaszania przypadków podejrzanych chorób zawodowych

organom odpowiedzialnym za kontrolę zdrowia publicznego.

Konsekwencje:

Dla pracownika: Możliwe konsekwencje obejmują problemy zdrowotne, obniżenie jakości

życia, a w skrajnych przypadkach niezdolność do pracy.
Dla pracodawcy: Odpowiedzialność prawna, kary finansowe, utrata reputacji, konieczność
wprowadzenia zmian w warunkach pracy. Jeśeli pracownik nie zostanie przeniesiony do innej
pracy w terminie określomy w orzeczeniu lekarskim PRADOWNIK MOŻE ROZWIĄZAĆ
UMOWE BEZ WYPOWIEDZENIA

Prace szczególnie niebezpieczne:

Prace w przemyśle chemicznym: Ekspozycja na toksyczne substancje chemiczne.

Prace w górnictwie: Narażenie na pyły, gazy i inne niebezpieczne substancje.

Prace w zawodach budowlanych: Ekspozycja na pyły, hałas, wibracje i niebezpieczne

narzędzia.

Prace w sektorze zdrowia: Narażenie na zakażenia, substancje chemiczne i inne czynniki

biologiczne.

OCHRONA KOBIET I MŁODOCIANCYCH W ŚWIETLE KODEKSU PRACY

Zmiana kodeksu pracy dotycząca pracy kobiet:

W związku z ochroną praw kobiet w miejscu pracy, kodeks pracy może zawierać przepisy
dotyczące zakazu dyskryminacji ze względu na płeć. Dopuszczalne są także specjalne
przepisy chroniące zdrowie i bezpieczeństwo kobiet w okresie ciąży i po porodzie.

Prace zabronione kobietom w ciąży:

Prace narażające na szkodliwe substancje: Kobiety w ciąży nie powinny wykonywać prac,
które narażają je na kontakt z substancjami toksycznymi lub szkodliwymi dla zdrowia.

Prace wymagające dużego wysiłku fizycznego: Zadania, które mogą być szkodliwe dla
zdrowia kobiety w ciąży ze względu na duży wysiłek fizyczny, również mogą być
zabronione.

Prace zabronione kobietom karmiącym dziecko piersią:

Prace związane z ekspozycją na substancje szkodliwe: Podobnie jak w przypadku kobiet w

ciąży, kobiety karmiące dziecko piersią powinny unikać prac, które narażają je na szkodliwe
substancje.

Nocne prace i nadgodziny: Ograniczenia mogą również dotyczyć pracy nocnej i nadgodzin,
które mogą zakłócać regularność karmienia piersią.

Kim jest młodociany w świetle kodeksu pracy:

Młodocianym, zgodnie z kodeksem pracy, jest osoba pomiędzy 15. a 18. rokiem życia.

Prace wzbronione młodocianym:

Prace w warunkach szkodliwych dla zdrowia: Młodociani nie mogą wykonywać prac
narażających ich zdrowie na szkodliwe czynniki, takie jak substancje chemiczne czy czynniki
fizyczne.

Prace narażające na wysiłek fizyczny: Ograniczenia obejmują również prace wymagające

dużego wysiłku fizycznego, które mogą negatywnie wpływać na rozwój młodocianego.

Prace nocne: Młodocianym jest zabronione pracowanie w nocy, chyba że zostały spełnione
określone warunki i uzyskane zgody.

Obowiązki pracodawcy zatrudniającego młodocianych:

Zapewnienie bezpiecznych warunków pracy: Pracodawca musi zagwarantować, że warunki

pracy są bezpieczne dla młodocianego z uwzględnieniem ich fizycznego i psychicznego
rozwoju.

Szkolenia i nadzór: Pracodawca ma obowiązek dostarczenia młodocianemu niezbędnych

szkoleń oraz zapewnienia odpowiedniego nadzoru podczas wykonywania pracy.

Ograniczenia czasowe: Pracodawca powinien przestrzegać ograniczeń czasowych

dotyczących czasu pracy młodocianych, takich jak zakaz pracy w nocy czy nadgodzin.

RYZYKO ZAWODOWE

Przepisy nie wskazują jak często należy dokonywać oceny ryzyka zawodowego
Pracodawca ma obowiązek poinformować pracowników o ryzyku zawodowym

Czym jest ryzyko zawodowe:

Ryzyko zawodowe to prawdopodobieństwo wystąpienia szkody lub straty w związku z
wykonywaną pracą. Obejmuje ono wszelkie niebezpieczeństwa i zagrożenia, które mogą
wpłynąć na zdrowie, bezpieczeństwo oraz dobre samopoczucie pracowników w miejscu
pracy.

Kto dokonuje oceny ryzyka:

Do jego oceny powinno być zaangażowanych jak najwięcej pracowników

Ocena ryzyka zawodowego to proces przeprowadzany przez:

Pracodawcę , pracownika służby bhp , pracownika któremu powierzono wykonywania zadań
służby bhp lub Eksperta spoza zakładu

Obowiązki pracodawcy związane z ryzykiem zawodowym:

Identyfikacja zagrożeń: Pracodawca musi zidentyfikować potencjalne zagrożenia związane z

danym stanowiskiem pracy czy procesem produkcyjnym.
Ocena ryzyka: Pracodawca lub specjaliści ds. BHP powinni przeprowadzić ocenę ryzyka,
analizując prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia oraz potencjalne konsekwencje dla
zdrowia i bezpieczeństwa pracowników.

Wdrożenie środków zapobiegawczych: Na podstawie wyników oceny ryzyka, pracodawca

jest zobowiązany wprowadzić odpowiednie środki zapobiegawcze, takie jak dostarczanie
środków ochrony osobistej, szkolenia pracowników czy modyfikacje w organizacji pracy.

Monitorowanie skuteczności środków zapobiegawczych: Pracodawca musi stale monitorować

skuteczność podjętych środków zapobiegawczych i wprowadzać ewentualne zmiany w celu
poprawy warunków bezpieczeństwa.

Czym jest zagrożenie i jego konsekwencje:

Zagrożenie: Zagrożenie to potencjalne niebezpieczeństwo lub sytuacja, która może prowadzić

do szkody, wypadku lub choroby zawodowej.

Konsekwencje zagrożenia: Konsekwencje zagrożeń mogą obejmować obrażenia, choroby

zawodowe, utratę zdolności do pracy, a także skutki psychospołeczne, takie jak stres czy
obniżenie motywacji pracowników.

Częstotliwość dokonywania oceny ryzyka:

Ocena ryzyka powinna być przeprowadzana regularnie, zwłaszcza gdy pojawiają się zmiany
w warunkach pracy, procesach produkcyjnych, czy wprowadzane są nowe technologie.
Ponadto, konieczne jest przeprowadzanie ocen ryzyka po każdym wypadku lub chorobie
zawodowej w celu zidentyfikowania przyczyn i wprowadzenia odpowiednich środków
zaradczych.

Dla kogo są szkolenia BHP:

Szkolenia BHP (Bezpieczeństwo i Higiena Pracy) są przeznaczone dla wszystkich
pracowników na różnych poziomach hierarchii oraz dla pracodawców. W zależności od
specyfiki zawodu, pracowników administracyjnych, produkcyjnych, jak i pracowników
sektora usług może obowiązywać różny zakres szkoleń.

Rodzaje szkoleń BHP:

Szkolenie wstępne dla nowozatrudnionych: Pracodawcy zobowiązani są do przeprowadzenia

szkolenia wstępnego dla nowozatrudnionych pracowników, które obejmuje zagadnienia
związane z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy w danym miejscu pracy.

Szkolenie okresowe: Regularne szkolenia okresowe mają na celu uaktualnianie wiedzy

pracowników na temat bezpieczeństwa i higieny pracy. Częstotliwość tych szkoleń zależy od
rodzaju wykonywanej pracy i ryzyka zawodowego.

Szkolenia specjalistyczne: Pracownicy wykonujący zadania specjalistyczne, np. obsługujący

maszyny, pracujący z substancjami chemicznymi czy pracujący na wysokościach, mogą być
objęci szkoleniami specjalistycznymi dostosowanymi do ich potrzeb.
Szkolenie dla pracodawców: Pracodawcy mają obowiązek uczestniczenia w szkoleniach
dotyczących zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Szkolenia te obejmują aspekty związane z
zarządzaniem bezpieczeństwem w miejscu pracy.

Kto organizuje szkolenia BHP i w jakiej formie:

Pracodawcy: Pracodawcy są odpowiedzialni za organizację szkoleń BHP, zwłaszcza tych,

które są związane z konkretnymi warunkami pracy w danej firmie. Mogą korzystać z
zewnętrznych firm szkoleniowych lub specjalistów ds. BHP.

Firmy szkoleniowe: Specjalistyczne firmy szkoleniowe oferują szkolenia BHP, często

posiadając doświadczonych instruktorów. Szkolenia mogą być przeprowadzane zarówno
stacjonarnie, jak i online.

Państwowa Inspekcja Pracy (PIP): W niektórych przypadkach, PIP może być zaangażowana
w organizację szkoleń BHP, zwłaszcza w zakresie kontroli przestrzegania przepisów BHP.

ERGONOMIA

Czym jest ergonomia:

Ergonomia to nauka zajmująca się dostosowywaniem warunków pracy do człowieka
oraz projektowaniem narzędzi, urządzeń, i systemów pracy w taki sposób, aby zapewnić
optymalną wydajność, komfort i bezpieczeństwo dla pracowników. Ergonomia bada
interakcje między ludźmi a ich środowiskiem pracy, dążąc do zminimalizowania ryzyka
urazów, chorób zawodowych i zwiększenia efektywności.

Cel i podział ergonomii:

Cel ergonomii: Zapewnienie optymalnych warunków pracy, które poprawią wydajność,
zdrowie, i zadowolenie pracowników.
Podział ergonomii:
Ergonomia fizyczna: Skupia się na dostosowaniu warunków fizycznych pracy, takich
jak układ mebli, narzędzi, i sprzętu, aby zminimalizować zmęczenie i ryzyko urazów.
Ergonomia kognitywna: Koncentruje się na dostosowaniu warunków pracy do
zdolności poznawczych pracowników, obejmuje m.in. organizację zadań, przepływ
informacji i interfejsy użytkownika.
Ergonomia organizacyjna: Obejmuje dostosowanie struktury organizacyjnej,
systemów zarządzania i warunków socjalnych w celu poprawy efektywności i zadowolenia
pracowników.

Obecne wytyczne i standardy:

Istnieje wiele norm i wytycznych dotyczących ergonomii, takich jak ISO 9241 dotycząca
ergonomicznych wymagań dla systemów pracy związanych z ekranami, czy ISO 6385
dotycząca zasad projektowania ergonomicznego systemów pracy. Organizacje i
przedsiębiorstwa stosują te standardy jako punkt odniesienia dla projektowania miejsc pracy i
środowisk, które są korzystne dla zdrowia i efektywności pracowników.

II. CSR – SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ BIZNESU

Czym jest CSR (Społeczna Odpowiedzialność Biznesu):

 CSR oznacza, że firmy biorą pod uwagę społeczne i środowiskowe konsekwencje
swoich działań, dążąc do równowagi między zyskiem a pozytywnym wpływem na
społeczeństwo i środowisko. Społeczna Odpowiedzialność Biznesu obejmuje podejście
etyczne, dbałość o pracowników, zaangażowanie społeczności lokalnych, troskę o środowisko
naturalne i transparentność w działaniu.

Cele CSR:
Budowanie pozytywnego wizerunku firmy.
Zwiększanie zaufania klientów i inwestorów.
Dbałość o dobrostan społeczności lokalnych.
Redukcja wpływu działalności na środowisko.
Stworzenie warunków pracy sprzyjających rozwojowi pracowników.

Działania w ramach CSR:

Przestrzeganie standardów etycznych w biznesie.
Promowanie zrównoważonego rozwoju.
Działania charytatywne i społeczne.
Troska o zdrowie i dobrostan pracowników.
Ochrona środowiska naturalnego.