Fundamenty

Starosolski W.: Konstrukcje żelbetowe wg Eurokodu 2 i norm związanych. PWN, W-wa 2012.
Rozdział 14:
Punkty: 14.1, 14.3.1.1, 14.3.1.2, 14.3.1.4, 14.3.2, 14.4.2.1, 14.4.2.2, 14.4.3
 Charakterystyka ogólna
• Fundamenty przekazują obciążenia
z konstrukcji na podłoże gruntowe.
Rozróżnia się:
✓ stopy – niezależnie pod każdym słupem

✓ ławy fundamentowe pod rzędem

słupów lub ścianą
 Charakterystyka ogólna

✓ płyty fundamentowe – pod układem

słupów lub ścian w wypadku:
• niewielkiej nośności gruntu,
• wysokiego poziomu wód
gruntowych (szczelność
kondygnacji podziemnych),
• konieczność łagodzenia
niejednorodności gruntu.
 Kształtowanie stóp
fundamentowych
• Stopy fundamentowe mogą być betonowe
lub żelbetowe.

• Przy tym samym polu podstawy stopy

betonowe wymagają większej masy
betonu oraz mniejszej ilości zbrojenia niż
stopy żelbetowe.
 Kształtowanie stóp fundamentowych

• Gdy wymiar fundamentu jest mniejszy niż

120 ÷ 140 cm stosuje się jednolity blok.
Większe fundamenty wykonuje się
z odsadzkami, lub coraz rzadziej w formie
ostrosłupa ściętego (konieczność pełnego
deskowania).
 Kształtowanie stóp fundamentowych

• Wysokość odsadzek przyjmuje się

w granicach 30 ÷ 50 cm.
• W stopach ostrosłupowych pionowa
krawędź podstawy powinna wynosić co
najmniej 15 cm, natomiast pozioma
odsadzka przy słupie minimum 5 cm.

• Wysokość stóp betonowych określa się na

podstawie nachylenia pobocznicy
przekazujących się obciążeń.

tg  = 1,5  2,0
 Kształtowanie stóp fundamentowych

• Jeżeli wysokość stopy fundamentowej

powinna być mała stosuje się stopy
żelbetowe, w których:
tg   1
• Ze względów ekonomicznych zaleca się,
aby przy obciążeniach jednostkowych w
gruncie w granicach 0,1 ÷ 0,25 MPa
wysokość stopy żelbetowej wynosiła:

h = (0,3  0,4)  (b − bs ),
gdzie b jest szerokością podstawy,
bs – szerokością słupa.
 Kształtowanie stóp fundamentowych

• Do osadzenia w fundamencie słupa

prefabrykowanego stosuje się kielichy
 Kształtowanie stóp fundamentowych

Długość kielicha:
l k = l bd + s + a 1 + a 2 + 5 cm

gdzie lbd – długość zakładu

wyznaczona dla największej
średnicy zbrojenia w połączeniu,

s – odległość między
skrajnym zbrojeniem
słupa i kielicha,
a1, a2 – odległość
zbrojenia od czoła
fundamentu i słupa.
 Kształtowanie stóp fundamentowych

• Ponadto wymaga się aby l k  1,2  b s ,

gdzie bs jest
większym wymiarem
słupa.

• W celu
zapewnienia
współpracy w
połączeniu koniec
słupa i wnętrze
kielicha powinno
być lekko
zdyblowane
 Obliczanie zbrojenia stóp
fundamentowych
• W stopie fundamentowej obciążonej osiowo
przyjmuje się, że naprężenia w gruncie w
poziomie podstawy rozkładają się
równomiernie.

• W stopie trajektorie naprężeń głównych są

zbliżone do schematu
 Obliczanie zbrojenia stóp fundamentowych

• Dolna część stopy ulega znacznemu

rozciąganiu i zarysowaniu. Do
przeniesienia sił rozciągających w dolnej
części potrzebne jest zbrojenie.
• Zarysowania dzielą stopę na szereg
ostrosłupowych elementów

Model ten jest podstawą

metody Lebelle`a
 Obliczanie zbrojenia stóp fundamentowych

Do zbliżonych wartości sił rozciągających dochodzi się

stosując bardzo prostą metodę wsporników
prostokątnych.

Wyznacza się zbrojenie w

przekrojach pionowych
przechodzących przez:

✓ słup w odległości 0,15bs od

a krawędzi
– przekrój I-I,

✓ krawędź odsadzek
– przekrój II-II.

Wymiary prostokątnej podstawy

stopy: a, b
 Obliczanie zbrojenia stóp fundamentowych

• W stopie obciążonej osiowo:

✓ Momenty zginające:

przekrój I-I
a
M SdI = 0,125  (b − 0,7  bs )  a
2

przekrój II-II
M SdII = 0,125  (b − b1 )  a
2

a – bok stopy w drugim kierunku

 Obliczanie zbrojenia stóp fundamentowych

• W stopie obciążonej osiowo:

✓ Powierzchnia przekroju
poprzecznego
zbrojenia:
przekrój I-I
MSdI
ASI = ,
0,9  d I  f yd
przekrój II-II
MSdII
ASII = .
0,9  d II  f yd
• W kierunku prostopadłym „a” postępuje
się analogicznie.
 Obliczanie zbrojenia stóp fundamentowych

• W stopach obciążonych mimośrodowo

odpór gruntu σ ma rozkład trapezowy.

• Wyznaczając momenty w
identycznie określonych
przekrojach oblicza się
wypadkową W’ z
rozkładu prostokątnego
na mimośrodzie e’ oraz
wypadkową W’’ z
rozkładu trójkątnego na
mimośrodzie e”.
 Obliczanie zbrojenia stóp fundamentowych

• Obliczając stopy trapezowe do

wymiarowania zbrojenia należy przyjąć
wysokość d
w przekroju oddalonym od krawędzi
słupa o 1/3 odległości od tej krawędzi
 Obliczanie zbrojenia stóp fundamentowych

• Stopa fundamentowa musi być

zabezpieczona przed przebiciem. Sposób
obliczania jest podobny jak strefy
podporowej nie zbrojonej w stropach
płaskich
• Zniszczenie
charakteryzuje się
wyodrębnieniem
ostrosłupa
ściętego wzdłuż
płaszczyzn
poślizgu
 Obliczanie zbrojenia stóp fundamentowych

• Sprawdzenie przebicia wg EC-2

Stopa obciążona osiowo

VEd,red = VEd – ∆Ved

u = 4‧b + 2‧π‧a, u0 = 4‧b,

d = 0,5(dx + dy)

Acrit = b2 + 4‧b‧a + π‧a2

∆VEd = σ‧Acrit σ – odpór gruntu

a – wg wykresu (Rys. 16.14) w Knauff M. i

inni. Tablice i wzory do projektowania
konstrukcji żelbetowych z przykładami
obliczeń. PWN, Warszawa 2013.
 Obliczanie zbrojenia stóp fundamentowych

• Sprawdzenie przebicia wg EC-2

Stopa obciążona osiowo
Sprawdzamy dwa warunki:

1) νEd ≤ νEd,max

2) νEd ≤ νRd

𝑉𝐸𝑑
Warunek 1): νEd = ≤ νEd,max =
𝑢0 ∙𝑑
𝑓𝑐𝑘
0,4‧ν‧fcd , gdzie: ν = 0,6‧(1 – )
250

𝑉𝐸𝑑,𝑟𝑒𝑑
Warunek 2): νEd = ≤ νRd ,
𝑢∙𝑑
gdzie:
νRd = CRdc‧k‧(100‧ρl‧fck)⅓∙(2∙d)/a,

0,18 0,18
CRdc = = = 0,128,
𝛾𝑐 1,4
 Obliczanie zbrojenia stóp fundamentowych

• Sprawdzenie przebicia wg EC-2

Stopa obciążona osiowo

lecz νRd nie mniej niż

νmin = 0,035‧k1,5‧fck0,5,
200
k=1+ ≤ 2,0, d – w [mm]
𝑑
𝐴𝑠𝑥
ρl = 𝜌𝑙𝑥 ∙ 𝜌𝑙𝑦 ≤ 0,02, ρlx = ,
1,0∙𝑑𝑥
𝐴𝑠𝑦 𝐴𝑠
ρly = , gdy Asx=Asy=As to ρl =
1,0∙𝑑𝑦 1,0∙𝑑
Asx , Asy ,As – pole zbrojenia na 1 mb stopy
Obliczanie zbrojenia ławy fundamentowej

M Sd = 0,125   (b − 0,7  bs ) 1,0[m]

2

M Sd
AS = ,
0,9  d I  f yd
AS

b – szerokość ławy
bs – szerokość ściany
dI – wysokość obliczeniowa
 Obliczanie połączenia stopy
z prefabrykowanym słupem
(kielich)
• W kielichu łączącym stopę fundamentową
z prefabrykowanym słupem siły ściskające
i rozciągające ze
słupa przekazują się
na fundament przez
przyczepność
betonu
zaklinowanego
w styku.
 Konstrukcja stóp
fundamentowych
• Fundamenty umieszcza się na wcześniej
rozścielonym betonie podkładowym o
grubości 5 ÷ 25 cm.

Beton podkładowy
C12/15, (B15)
 Konstrukcja stóp fundamentowych

• Otulenie zbrojenia fundamentów

umieszczonych na podkładzie powinno
wynosić min. 5 cm + odchyłka 1 cm.
 Konstrukcja stóp fundamentowych – zbrojenie główne

• Siatki o stałym rozstawie prętów stosuje do stóp o boku b ≤ 1,5 m.

• Powyżej tego wymiaru należy zagęścić zbrojenie w strefie
środkowej. W stopach o bokach b > 3,0 m można skracać co drugą
wkładkę o 20%.
 Konstrukcja stóp fundamentowych

Zasada rozkładania zbrojenia w stopach o większych

wymiarach
 Konstrukcja stóp fundamentowych

Zasada kotwienia zbrojenia stóp

w zależności od proporcji a/hF
 Konstrukcja stóp fundamentowych

• W stopach monolitycznych w fundamencie

umieszcza się pręty o polu przekroju
równym zbrojeniu słupa w miejscu
połączenia.
 Konstrukcja stóp fundamentowych

• Narożne pręty powinny dochodzić do siatki

zbrojeniowej i opierać się na niej hakami
prostymi.
 Konstrukcja stóp fundamentowych

• Pozostałe pręty wystarczy zakotwić na

głębokości lbd.
• Pręty zakotwione w fundamencie należy objąć
strzemionami analogicznie jak w słupie.
 Konstrukcja stóp fundamentowych

• Nad fundamentem na całej długości zakładu

rozstaw strzemion powinien wynosić:
✓ s  7,5ø przy stopniu zbrojenia
podłużnego ρ  3%,
✓ s  5ø przy ρ > 3%,

• Taki sam
rozstaw należy
przyjąć dla
pierwszych
3÷4
strzemion
w fundamencie.
Konstrukcja stóp fundamentowych

33
 Konstrukcja ław fundamentowych

Sposoby zbrojenia ław obciążonych w sposób ciągły

Konstrukcja ław fundamentowych

Dozbrojenie ławy pod

otworem w ścianie:

a) wykres obciążeń
ścianą

b) schemat zbrojenia

c) wykres momentów
zginających

d) wykres oddziaływań
 Konstrukcja ław fundamentowych

Wpływ sztywności nadbudowy na rozkład momentów zginających w

ławie: a) nadbudowa sztywna, b) nadbudowa wiotka
 Konstrukcja kielicha
• Jeżeli w podstawie słupa zachodzi warunek
M Sd
eo =  0,15  bs
FV ,Sd
ścianki kielicha
zbroi się
obustronnie,
zarówno w
kierunku
pionowym
jak i poziomym
 Konstrukcja kielicha
M Sd
• Jeżeli e o =  0,15  b s ścianki kielicha są słabo
FV ,Sd

obciążone i dopuszcza
się jednostronne
zbrojenie, zarówno
pionowe jak i poziome.
Przykład zbrojenia stopy
kielichowej

39