PRZYKŠAD WYPROWADZENIA SFORMUŠOWANIA WARIACYJNEGO

Sformuªowanie lokalne: Znale¹¢ u(x) ∈ C 2 , takie »e

d2 u


 dx2 +u=g ∀x ∈ (a, b)


du
 dx (a) =c


u(b) = d


W elu wyprowadzenia sformuªowania sªabego mno»ymy obie strony rów-

nania ró»ni zkowego przez funk j testow¡ v i aªkujemy

Zb Zb
′′
(u + u)v dx = gv dx
a a

Caªkujemy przez z± i

Zb Zb Zb
− ′ ′
u v dx + u ′
v|ba + uv dx = gv dx
a a a

Zb Zb Zb
′ ′ ′ ′
− u v dx + u (b)v(b) − u (a)v(a) + uv dx = gv dx
a a a

Po uwzgldnieniu warunku brzegowego Neumanna u′ (a) =c i przyj iu

v(b) = 0 otrzymujemy

Zb Zb Zb
′ ′
− u v dx + uv dx = gv dx + cv(a)
a a a

Sformuªowanie sªabe: Znale¹¢ u(x), takie »e u(b) = d i

Zb Zb Zb
′ ′
− u v dx + uv dx = gv dx + cv(a) ∀ v, v(b) = 0
a a a

Wspóª zynniki ma ierzy i wektora elementu obli zamy ze wzorów:

Z Z Z
el
Kij =− ψi′ ψj′ dx + ψi ψj dx, fiel = gψi dx + cψi (a)
el el el
PSfrag repla ements PSfrag repla ements

3m

4m
PRZYKŠAD ZASTOSOWANIA MES DO KRATOWNICY
x
y

10kN
20kN/m

1
10kN
2 u4
3
2 u3
1

2
4m
20kN/m
y
1

x
2
u2 u6
3m 1 u1 3 u5

EA = 100MN Dyskretyza ja

numer elementu numery wzªów st. swobody dªugo±¢ L α s=sin α = os α

1 1, 2 >0 4/5

2 2, 3 -90
o

Ma ierz sztywno± i i wektor ob i¡»enia (dla q= onst!) elementu:

   
c2 cs −c2 −cs c
EA  cs s2 −cs −s2  qL  s 
Ke = Pe =
   
2
−c −cs c2 cs  c
L  2 
   

−cs −s2 cs s2 s
Element 1:
   
72 96 −72 −96 0
 96 128 −96 −128   0 
K 1 = 100  P1 = 
   
−72 −96 72 96  0
 
  
−96 −128 96 128 0
Element 2:
   
0 0 0 0 0
 0 250 0 −250   −40 
K 2 = 100  P2 = 
   
0 0 0 0  0
 
  
0 −250 0 250 −40
 Globalna ma ierz sztywno± i i wektor ob i¡»enia:

72 96 −72 −96 0 0 0
   

 96 128 −96 −128 0 0 


 0 

 −72 −96 72 96 0 0   0 
K = 100  P =
   
−96 −128 96 378 0 −250  −40
 
  
   
 0 0 0 0 0 0   0 
0 0 0 −250 0 250 −40

Uwzgldnienie warunków kinematy zny h i rozwi¡zanie ukªadu równa«

Ku = P + W

     
72 96 −72 −96 0 0 u1 = 0 0 0


96 128 −96 −128 0 0 u2 = 0 0 0

      
      
      
 −72 −96 72 96 0 0   u3   0   10 
100  = +
 

 −96 −128 96 378 0 −250 
 u4   −40   0 
    

 0 0 0 0 0 0 

u5 = 0  
 0
 
  0


0 0 0 −250 0 250 u6 = 0 −40 0

st¡d obli za si wektor stopni swobody:

 T
u= 0 0 0.00423 −0.00213 0 0 [m]

Deforma ja:

Obli zenie siª wzªowy h (w tym reak ji):

W = Ku − P

72 96 −72 −96 0 0 ∗ 0 −10

      

 96 128 −96 −128 0 0 

  
  0   −13.333 
  
 −72 −96 72 96 0 0     0   10 
100  − =
      
−96 −128 96 378 0 −250     −40   0 
 

      
 0 0 0 0 0 0    0   0 
0 0 0 −250 0 250 −40 93.333
 Tu nale»y narysowa¢ reak je oraz sprawdzi¢ zy rozwi¡zanie speªnia równa-

nia równowagi oraz zy przemiesz zenia s¡ sensowne.

Siªy na ko« a h elementów (przywzªowe):

K el uel − P el = Qel

Element 1:

      
72 96 −72 −96 ∗ ∗ −10
 96 128 −96 −128       −13.333 
100  − =
      
−72 −96 72 96       10 
 

−96 −128 96 128 13.333

Element 2:

      
0 0 0 0 ∗ ∗ 0
 0 250 0 −250       −13.333 
     
100  − =
 
0 0 0 0      0 
 

0 −250 0 250 93.333

PSfrag repla ements

13.333 13.333
0
10

20

10
93.333
13.333
0

Na tej podstawie siªy w prta h:

N1 = 16.667 kN
N2 = −13.333 − 20 L ξ2 [kN ]

Na zako« zenie nale»y sprawdzi¢ równowag w wzªa h.

y y

20MNm
12MN/m

3
PRZYKŠAD ZASTOSOWANIA MES DLA BELKI
1 m

2 2

20MNm 12MN/m

1 m 1 1 2 2 3

1m 2m u2 u u4 u6 u5
1 u3

EI = 400MN Dyskretyza ja

Ma ierz sztywno± i i wektor ob i¡»enia (dla q= onst!) elementu:

 qL 
2
   
6 3L −6 3L 
 qL2 

12
2EI  3L 2L2 −3L L2   
Ke = e
P =
   
qL
L3 −6 −3L 6 −3L
  
 
2
 
L2 −3L 2L2
 
3L 
2

− qL
 
12

Element 1:

   
48 24 −48 24 0
 24 16 −24 −8   0 
K 1 = 100  P1 = 
   
−48 −24 48 −24 0
 
   
24 8 −24 16 0

Element 2:

   
6 6 −6 6 12
 6 8 −6 4   4 
K 2 = 100  P2 = 
   
−6 −6 6 −6 12
 
   
6 4 −6 8 −4
 Globalna ma ierz sztywno± i i wektor ob i¡»e« przsªowy h:

48 24 −48 24 0 0 0
   

 24 16 −24 −8 0 0 


 0 

 −48 −24 54 −18 −6 6   12 
K = 100  P =
   
24 8 −18 24 −6 4 4
 
   
   
 0 0 −6 −6 6 −6   12 
0 0 6 4 −6 8 −4

Uwzgldnienie warunków kinematy zny h i rozwi¡zanie ukªadu równa«

Ku = P + W

     
48 24 −48 24 0 0 u1 0 0


24 16 −24 −8 0 0 u2 = 0 0 0
      
      
      
 −48 −24 54 −18 −6 6  u3 = 0   12   0 
100   = + 

 24 8 −18 24 −6 4 
 u4  
 
4  
  20 


 0 0 −6 −6 6 −6

 u5 = −0.01  
 12
 
  0


0 0 6 4 −6 8 u6 −4 0

Z dwó h równa«, które zostaªy po uwzgldnieniu warunków kinematy z-

ny h, obli za si wektor stopni swobody:

 T
u= −0.0115 0 0 0.0230 −0.0100 −0.0240 [m, −]

−3
x 10
−10

−5

5
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3

Obli zenie siª wzªowy h (w tym reak ji):

W = Ku − P

48 24 −48 24 0 0 ∗ 0 0
      

 24 16 −24 −8 0 0 



 
  0  
  −9.20 

 −48 −24 54 −18 −6 6     12   −6.60 
100  − =
       
24 8 −18 24 −6 4 4 20.0
  
       
       
 0 0 −6 −6 6 −6     12   −17.4 
0 0 6 4 −6 8 −4 0

Tu nale»y narysowa¢ reak je i sprawdzi¢ zy rozwi¡zanie speªnia równania

równowagi oraz zy przemiesz zenia s¡ sensowne.

 Siªy na ko« a h elementów (przywzªowe):

K el uel − P el = Qel

Element 1:

      
48 24 −48 24 ∗ ∗ 0
 24 16 −24 −8      −9.20 
100  − =
      
−48 −24 48 −24 0
 
      
24 8 −24 16 9.20

Element 2:

      
6 6 −6 6 ∗ ∗ −6.60
 6 8 −6 4      10.8 
100  − =
      
−6 −6 6 −6 −17.4
 
      
6 4 −6 8 0

PSfrag repla ements

Na tej podstawie wykresy momentu zginaj¡ ego i siªy poprze znej

−9.2 6.6
−
+
+ −
10.8
−17.4
20 M [M N m] Q[M N ]

Na zako« zenie nale»y sprawdzi¢ równowag w wzªa h.

 Przykład rozwiązania kratownicy płaskiej
za pomocą metody elementów skończonych

Y
Q5 P = 10 kN

Q6
X 3 5 4
EA Q7
Q8
1 3 2EA
1m
2EA
EA 4

1 2 EA
2
Q1 Q3
Q2 Q4
1m 1m

LW = 4 LE = 5 LSSW = 2 LSSE = 4 LSSU = 8

LW - liczba węzłów
LE - liczba elementów
LSSW - liczba stopni swobody węzła
LSSE - liczba stopni swobody elementu
LSSU - liczba stopni swobody układu

Dane do zadania
- moduł Younga E = 105 kPa
- pole powierzchni przekroju poprzecznego pręta A = 0.01 m 2
 1 1
- element 1 L= 2 , c= , s= , p=0
2 2

- element 2 L =1 , c =1 , s = 0 , p=0

- element 3 L = 1 , c = 0 , s = −1 , p=0

1 1
- element 4 L= 2 , c= , s= , p=0
2 2

- element 5 L =1 , c =1 , s = 0 , p=0

Globalna macierz sztywności - całego układu dyskretnego

⎡ 2 2 2 2 ⎤
⎢ +1 −1 0 − − 0 0 ⎥
⎢ 2 2 2 2 ⎥
⎢ 2 2 2 2 ⎥
⎢ 0 0 − − 0 0 ⎥
⎢ 2 2 2 2 ⎥
⎢ 2 2 2 2⎥
⎢ −1 0 1+ 0 0 − − ⎥
⎢ 2 2 2 2 ⎥
⎢ 2 2 2 2⎥
⎢ 0 0 1+ 0 −1 − − ⎥
K = EA ⎢ 2 2 2 2 ⎥
⎢ 2 2 2 2 ⎥
⎢ − − 0 0 +1 −1 0 ⎥
⎢ 2 2 2 2 ⎥
⎢ 2 2 2 2 ⎥
⎢ − − 0 −1 +1 0 0 ⎥
⎢ 2 2 2 2 ⎥
⎢ 2 2 2 2 ⎥
⎢ 0 0 − − −1 0 +1 ⎥
⎢ 2 2 2 2 ⎥
⎢ 2 2 2 2 ⎥
⎢ 0 0 − − 0 0 ⎥
⎣ 2 2 2 2 ⎦

Generacja globalnego wektora prawej strony - z uwzględnieniem obciążenia skupionego P na

kierunku 8-go stopnia swobody

F = [0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, −10]T
Rozwiązanie układu równań po uwzględnieniu warunków kinematycznych - przemieszczenia
węzłów

[0, 0, − 10, 0, 24.14, − 10, 34.14, − 58.28]T /( AE )

Obliczenie sił węzłowych

W = Ku − P = [0, − 10, 0, 20, 0, 0, 0, − 10]T

Obliczenie sił w prętach

- element 1 rozciąganie 14.14 kN

- element 2 ściskanie 10 kN

- element 3 ściskanie 10 kN

- element 4 ściskanie 14.14 kN

- element 5 rozciąganie 10 kN