Et Ema Ad 6911697109101504849170510

‫پنجشنبه ‪ 21‬دی ‪1402‬‬
‫‪ 28‬جمادیالثانی‪1445‬‬
‫گفتوگوباپرویزتناوليبهمناسبتانتشاركتاب«مفرش»‬ ‫جزییاتحملهتروریستهاي‬
‫«جیش العدل» به پاسگاه جنگل راسك‬
‫ِ‬
‫سکوت خالقه‬ ‫خلوص و‬
‫‪ 11‬ژانویه ‪2024‬‬
‫يكافسر‬
‫سال بیست و یکم‬
‫شماره ‪5676‬‬
‫‪8‬صفحه‬
‫‪ 15000‬تومان‬
‫در سياهچادرها‬ ‫نيرويانتظامي‬
‫‪Thu‬‬ ‫‪11 Jan 2024‬‬ ‫‪vol.21‬‬ ‫‪No.5676‬‬ ‫‪8 Pages‬‬ ‫‪150000 Rials‬‬ ‫‪7‬‬
‫گاهي در دستبافتههاي عشایري موضوع فراتر از همه قوانین هنري است‬
‫‪4‬‬
‫شهيدشد‬
‫فردا‪ ،‬دومين سالگرد ابالغ مصوبه‬ ‫فاطمههاشمیرفسنجانی‬ ‫یادداشت‌ها‬
‫افزايش ‪20‬درصدي پذيرش دانشجوي پزشكي است‬
‫از زندگی‪،‬درگذشت و پيگيریهای علت فوت پدرش میگويد‬ ‫‪1‬‬
‫دامنه انتقادها به باالترين‬

‫روایت دختر ازفقدان پدر‬
‫محمدرضاعارف‬
‫نقشهاشمي‬
‫درتوسعه‬
‫نهاد حاكميتي رسيد‬

‫دانشگاهها‬
‫‪8‬‬
‫حسنلطفي‬
‫دبير شوراي عالي انقالب فرهنگي‪ ،‬ضمن انتقاد از مصوبهاي كه‬ ‫ازبنيانگذارانقالب‪،‬بهجريانسازيميپرداخت‪.‬فاطمه‬
‫هاشميرفسنجاني‪،‬دخترارشدآيتاهللكهرييسبنياد‬
‫ميكرد يا در حاش��يه‪ ،‬مش��ورت ميداد و آن را كمك‬
‫ميكرد‪.‬بعدازدرگذشتهاشميرفسنجانيدر‪ 19‬دي‬
‫اكبر هاشميرفسنجاني يكي از معدود سياستمداران‬
‫ايراني اس��ت كه چه در زمان زنده بودنش و چه بعد از‬
‫با امضاي رييسجمهور ابالغ شد‪ ،‬با افزايش پذيرش دانشجو‬ ‫بيماريهاي خاص است‪ ،‬قرابت زيادي با پدر داشته و‬ ‫ماه‪ ،1۳95‬او با خاطرات و دستنوشتههايي كه دارد‪ ،‬در‬ ‫فوت كردن‪ ،‬همچنان در سياست ايران نقشآفريني‬ ‫تنهاحامي‬
‫به جاي نگهداشت پزشك در كشور مخالفت كرد‬ ‫آنگونه كه از سخنانش برميآيد‪ ،‬زمان زيادي را در كنار‬
‫صفحه‪ 4‬و‪ 5‬را بخوانید‬ ‫پدر ميگذرانده است‪.‬‬
‫فضاي سياسي ايران تاثيرگذار است‪ .‬مانند خودش كه‬
‫وقتي در قيد حيات بود‪ ،‬در چند مقطع با نقل خاطراتي‬
‫ميكند‪ .‬او در زم��ان زندگي‪ ،‬نقشهايي داش��ت كه‬
‫هموارهيكيازاركاناصليكشوربعدازانقالبراهدايت‬
‫‪3‬‬ ‫‪8‬‬
‫اسداهلل امرایي‬
‫هشدار نسبت به افزايش ركود در كشور‬ ‫پیانیستپیكادلي‬
‫ودونكیشوت‬
‫تنگناي مالي در بنگاههاي‬ ‫درالجزایر‬
‫اقتصادي شدت گرفته است‬ ‫‪8‬‬

‫ابراهیمعمران‬
‫زنگ خطر ركود شديد در اقتصاد ايران به صدا درآمده‬ ‫ندا جعفري | بر اساس آخرين نظرسنجي گردآوري‬
‫است‪ .‬اطالعات اخير در حالي منتشر شده كه پيش‬ ‫شده از سوي مركز پژوهشهاي اتاق ايران‪ ،‬شاخص‬ ‫اكبرسیاست‬
‫از اين گزارشهايي از جابهجايي نيروي كار از بخش‬ ‫مدي��ران خريد «ش��امخ» كل اقتص��اد در آذرماه به‬
‫توليدي به بخش خدمات نيز منتش��ر شده بود‪ .‬اين‬ ‫‪ 49.88‬رس��يده اس��ت كه براي س��ومين ماه پياپي‬
‫اتفاق ميتواند به نوع��ي فضاي ركودي بخش توليد‬ ‫روندي كاهش��ي داش��ته كه كمترين مقدار ‪ 11‬ماه‬
‫‪8‬‬
‫محسنآزموده‬
‫را به تصوير بكش��د كه در نهايت اثر خود را روي رشد‬ ‫اخير از بهمنماه (غير از فروردين) را به ثبت رسانده‬
‫صفحه‪ 6‬رابخوانید‬ ‫اقتصادي نشان ميدهد‪.‬‬ ‫است‪ .‬با رسيدن اين شاخص به زير عدد ‪ 50‬به نوعي‬
‫معماي «البرز»‬ ‫صد هزار جان‬
‫‪7‬‬
‫همزمان با افزايش تنشها در درياي سرخ و اختالل‬ ‫ساسانگلفر‬
‫خاطراتي از‬
‫در فرآيند كشتيراني در اين آبراه استراتژيك و برجسته‬ ‫طبیعتروبه‬
‫‪2‬‬
‫شدن پويايي ايران در خليجفارس مطرح شد‬ ‫آرش خاموشی ‪ /‬ایسنا‬ ‫انقراض ایران‬
‫به قلم خوانندگان‬ ‫تیتر اول‬ ‫تیتر اول‬
‫ميكنند و هم چراغ قرمز را رد ميكنند هم مسير ورود‬ ‫از پيامهاي خوانندگان‬ ‫در خصوص مدارس غيردولتي و چه درباره دانشگاههاي‬ ‫را نداشتند و به همين دليل منحل يا در موسسات ديگر‬ ‫نقش آيتاهلل هاشمي‬ ‫حملهكيهان‬
‫ممنوع را وارد ميش��وند و هر جور دلش��ان خواست‪،‬‬ ‫غيردولت��ي‪ .‬اما حمايت امام و پيگيريهايي كه توس��ط‬ ‫ادغام ش��دند‪ .‬برنامه اين بود كه جوانان كشور را به سمت‬
‫ميرانند! واقعا چرا پليس اصال كاري به كار انواع تخلف‬ ‫تقاضای مس��اعدت از قوه قضاييه سال ‪ 1۳97‬با توجه‬ ‫مرحوم هاشمي صورت گرفت باعث تسليم آنان در برابر‬ ‫مدركگرايي هدايت نكنيم و به سمت كارآمد كردن آنها‬ ‫در توسعه دانشگاهها‬ ‫بهآيتاهللهاشميرفسنجاني‬
‫موتورسوارها ندارد؟ پيشنهاد ميكنم يادداشتي درباره‬ ‫ب��ه تبليغات گس��ترده تعاونی مس��کن ق��وه قضاييه‬ ‫امام ش��د و دانش��گاه آزاد براي كمك به دولت براي حل‬ ‫و افزايش تواناييش��ان برويم‪ .‬در تشكيالت وزارت علوم‬ ‫محمدرضاعارف‬ ‫گروهسیاسی‬
‫اينموضوعدرروزنامهاعتمادبنويسيد‪.‬‬ ‫(پرسپوليس)‪ 28‬نفربرای خانهدار شدن در اين شرکت‬ ‫كمبود فضاي آموزش��ي آغاز به كار كرد‪.‬آقاي هاشمي با‬ ‫در شهريور س��ال‪ 60‬دفتر آموزشهاي آزاد را گنجانديم‬
‫‪0912...3865‬‬ ‫باتشكر‪-‬رستمي‬ ‫ثبتنام کردند که توافق شد طی‪ 24‬ماه واحدهایشان‬ ‫آنكه يك چهره حوزوي بود ولي اهتمام جدي به توسعه‬ ‫تا دورههاي كوتاهمدت تخصصي بدون مدرك رس��مي‬ ‫در ابتدا بايد ياد و خاطره آيتاهلل هاشميرفسنجاني كه‬ ‫نیس�ت كه ببیند روزگار آین�ده‪ ،‬همچنان‬
‫تکميلوتحويلاعضایتعاونیشود‪.‬اماازآنسالتاکنون‬ ‫دانشگاه و ارتقاي علم و دانش آكادميك داشت‪ .‬برخالف‬ ‫پايهگذاري ش��ود‪ .‬چند نفري در زمان وزارت علوم وقت‬ ‫بيش��ك يكي از چهرههاي تاثيرگذار در نظام جمهوري‬ ‫روزگار قدرت نظامي اس�ت و نه گفتمان و‬
‫كتابخانه س��راي محله ش��هرك اكباتان كه متعلق به‬ ‫پيمانکارتعاونیمسکنيادشدهچندينبارتغييرکردهکه‬ ‫كسانيكهشعاروحدتحوزهودانشگاهسرميدادند‪،‬آقاي‬ ‫اينمسالهرابهآقايهاشميمطرحكرديموگفتيممااين‬ ‫اسالمي ايران بودند را گرامي بدارم ‪ .‬انتظار بود طي هفت‬ ‫مذاكره!‬
‫سازمان شهرداري است‪ ،‬بابت استفاده از سالن مطالعه‬ ‫بههميندليلشماریازاعضایتعاونیباگرفتنوکيل‬ ‫هاشمي عمال درصدد رفع نزاع ديرينه بين علم و دين بود‬ ‫راهبردراداريم‪،‬چونقابلپيشبينيبودكهبامنابعدولتي‬ ‫سالي كه از رحلت ايش��ان ميگذرد حاكميت در تبيين‬ ‫بهرغ��م گذش��ت ‪7‬س��ال از ف��وت آي��تاهلل‬
‫ماهيانهمبلغ‪ 200‬هزارتومانرابهعنوانشهريهدريافت‬ ‫شکايت کردهاند که متاسفانه تاکنون به نتيجه نرسيده‬ ‫و براي رفع اين نزاع تاريخي به يك كوشش علمي نياز بود‬ ‫نميتوانيم توسعه جدي رسمي داشته باشيم‪ .‬آن زمان‬ ‫ديدگاهها و سلوك رفتاري آقاي هاشمي پيشگام ميشد‬ ‫هاشميرفسنجاني‪ ،‬هنوز مخالفان افراطي آيتاهلل‬
‫ميكند‪ .‬پس معنا و مفهوم خدمات شهري كه بابت آن‬ ‫است‪.‬ازاينروتقاضامیشودمسووالنمحترمقوهقضاييه‬ ‫كه ايش��ان با نگاه ژرفانديش خود در اين مسير اقدامات‬ ‫مش��كل جدي فضاي فيزيكي بود و اغلب واحدهايي كه‬ ‫كهمتاسفانهنهتنهاشاهداينمهمنبوديم‪،‬بلكهبخشهايي‬ ‫نس��بت به رويكرده��اي اعتدالي او كين��ه به دل‬
‫مالياتپرداختميكنيم‪،‬چيست؟شايانذكراستكه‬ ‫و دستاندرکاران ذیربط به کسانی کمک کنند که به‬ ‫ماندگاري از جمله تاسيس دانشگاه آزاد انجام داد‪ .‬وقتي‬ ‫منحلشدهبود‪،‬اماكنيكهدراختيارشانبود‪،‬استيجاري‬ ‫از حاكميت درصدد تخريب ايش��ان برآمد كه اميدوارم‬ ‫دارند و تالش ميكنند آي��تاهلل را بنوازند‪ .‬يكي از‬
‫با تماس با برخي از كتابخانههاي غرب تهران كه متعلق‬ ‫اميدخانهدارشدندرتعاونیثبتنامکردهاند‪،‬امااکنون‬ ‫از وحدت حوزه و دانشگاه صحبت به ميان ميآيد بايد به‬ ‫بوديامتعلقبهنهادهاييبودكهپسگرفتهبودند‪.‬اولينبار‬ ‫خانوادهآنمردبزرگكمكاريهايصورتگرفتهراجبران‬ ‫تالشهاي مس��تمر آيتاهلل هاشميرفسنجاني‬
‫بهسرايمحالتوتحتنظرسازمانشهرداريهستند‬ ‫همچنانبالتکليفهستند‪.‬‬ ‫معنایكوششیعلمیتلقيشوداگربخواهيمآنراساده‬ ‫بحثجديحمايتآقايهاشميبرايتشويقجوانانبه‬ ‫كند‪ .‬در اوايل انقالب در آيندهنگريها و بررسيهايي كه‬ ‫تالش براي جايگزيني گفتوگو و مذاكره به جاي‬
‫(فرهنگسراي فردوس‪ ،‬سراي محله بيمه‪ ،‬سراي محله‬ ‫ازاعضایتعاونیمسکنقوهقضاییه‬ ‫معنا كنيم‪ ،‬بايد بگوييم كه عالمان علوم جديد با عالمان‬ ‫سمتآموزشهايآزادمطرحشدكهكشوربهايندانشها‬ ‫صورتگرفت‪،‬نگرانيشديديازوضعيتجوانانداشتيم‪،‬‬ ‫چالشه��اي نظامي و فيزيكي ب��ود‪ .‬رويكردهايي‬
‫شاهين) متوجه شدم كه هركدام نرخ شهريه متفاوتي‬ ‫علومقديم‪،‬يعنیعالمانعلومدينیياروحانيون‪،‬دشمنی‬ ‫به ويژه تربيت كاردان بسيار احتياج داشت‪ .‬ايشان توجيه‬ ‫چراكهوقتيآمارراميديديموآنرابامدارسودانشگاهها‬ ‫كه باعث ش��د اي��ران در دوران دولت س��ازندگي‬
‫دارند‪ .‬آيا قيمتگذاري اين س��النها سليقهاي و بدون‬ ‫آنها كه س��ی و چند سال پيش خريد طرح ترافيك (به‬ ‫نداشته باش��ند و يكی از دو طرف برای طرف ديگر ايجاد‬ ‫شدندونتيجهصحبتماباآقايهاشميونتيجهصحبت‬ ‫و امكانات آن زمان براي توس��عه و برطرف كردن نيازها‬ ‫و بهرغ��م تندرويه��اي برخي اف��راد و جريانات‬
‫‪0912...9387‬‬ ‫تعرفهيمصوباست؟‬ ‫حراج گذاش��تن جان ملت) را آوردند االن مجرم اصلي‬ ‫اشكال و اخالل نكند‪ .‬پس از انقالب مفهوم وحدت حوزه‬ ‫ايشاندرنمازجمعهتهراندرنهايتتاسيسدانشگاهآزاد‬ ‫مقايسهميكرديم‪،‬هيچتناسبيبيننيازآموزشجوانان‬ ‫راديكال در جناح راس��ت‪ ،‬بتوان��د روابط مطلوب و‬
‫آلودگيهواوحواشيآنهستندوكمربهناكارآمدجلوه‬ ‫و دانشگاه كه تفاهم حوزويان و دانشگاهيان معنا میداد‬ ‫شد‪.‬بههميندليلوباآيندهنگريكهصورتگرفتبحث‬ ‫وامكاناتوجودنداشتوتفاوتآنهابعضاوحشتناكبود‪.‬‬ ‫معقولي با جهان پيراموني‪ ،‬همسايگان و اروپا برقرار‬
‫سالم؛لطفكنيدچكوبررسيشودكهموقعخريد‬ ‫دادنمجلس‪،‬دولتونابوديانقالببستهاندوطمعورود‬ ‫رفتهرفتهتبديلبهتسليمدانشگاهياندربرابرروحانيون‬ ‫تاسيس دانشگاه آزاد اسالمي با پيشگامي آقاي هاشمي‬ ‫آشنايينزديك وكاري منبا آقايهاشميبه سال‪1۳60‬‬ ‫س��ازد‪ .‬زمينههاي ارتباطي درس��تي كه در دولت‬
‫بس��ته اينترنتی موقع اتمام كار و تاييد رسيد كه به‬ ‫‪0919...8895‬‬ ‫بهمجلسوبعددولترادارند‪.‬‬ ‫و حوزويان شد‪ ،‬اما آقاي هاشمي به سهم خود تالش كرد‬ ‫و حمايت ويژه امام خميني(ره) مطرح ش��د و رهبر فقيد‬ ‫برميگ��ردد‪ .‬در دوره جديد وزارت علوم كه مس��ووليت‬ ‫اصالحات به اوج رسيد و باعث شد دامنه وسيعي از‬
‫صورت پيامك ارسال ميشود به جای خريد بسته‬ ‫تلقي برتري حوزويان بر دانش��گاهيان را از بين ببرد‪ ،‬اما‬ ‫انقالب ضمن تشويق تاسيس دانشگاههاي غيردولتي‪،‬‬ ‫پذيرفتم بحث جدي ما توس��عه كم��ي و كيفي آموزش‬ ‫ظرفيتهاي سرمايهگذاري و ارتباطي ميان ايران و‬
‫اينترنت قبض آب نوشته ميشود! چرا اين جوری‬ ‫سالمبهروزنامهاعتماد‪-‬لطفاازمسووالنبپرسيدچرادر‬ ‫مقاومتهايي هم در برابر اين تالشها صورت ميگرفت‬ ‫براي س��رمايهگذاري در دانشگاه آزاد اسالمي هم سهيم‬ ‫عالي كشور بود‪ .‬آن زمان‪ 175‬هزار دانشجو داشتيم و هر‬ ‫كشورهايديگرشكلبگيرد‪.‬اينرويكردامادردولت‬
‫هست؟ اين هم مدرك و سند جهت اطالع‪.‬‬ ‫تهران راكبان موتورسيكلت آزاد گذاشته شدهاند كه در‬ ‫از جمله اينكه وحدت حوزه و دانشگاه را كه وحدت روش‬ ‫ش��دند‪.‬البته در اوايل دهه ‪ 60‬به خاطر حاكم بودن جو و‬ ‫شاخصي را كه مطرح و احساس ميكرديم بايد چندين‬ ‫احمدينژاد به عنوان دولت مورد حمايت كيهان و‬
‫باتشكرازشما‪.‬مسعوديهستمازبندرعباس‪.‬‬ ‫پيادهروها بيايند و مزاحم عابرين پياده بشوند و وقتي به‬ ‫علمیوتحقيقیدونهادتعليميمعناپيداميكردبهسمت‬ ‫فضاي خاص انقالب‪ ،‬برخي افراد كه مسووليتهايي هم‬ ‫برابر توس��عه پيدا كند‪ .‬تعداد زيادي از مراكز آموش عالي‬ ‫بسياري از رسانهها و چهرههاي اصولگرا ‪ ،‬رنگ باخت‬
‫بانك ملي‪ -‬قبض آب‪ - ۳45.5۳0:‬حساب ‪..............:‬‬ ‫آنهااعتراضميشودپاسخشانتوهينوفحاشياست؟‬ ‫وسويشعارهايسياسيرهنمونكردندوبيشترينضربه‬ ‫در نهادهاي دولتي و عمومي داشتند به شدت با هرگونه‬ ‫كه كيفيت نداشتند‪ ،‬منحل ش��ده بود‪ .‬در دهه‪ 50‬مراكز‬ ‫وايرانبادامنهوسيعيازتحريمهاياقتصاديروبهرو‬
‫‪0917...6494‬‬ ‫مانده‪76.8۳9.764:‬‬ ‫چرا موتورس��وارها هر جور دلش��ان بخواهد رانندگي‬ ‫را به وحدت حوزه و دانشگاه زدند‪ .‬ادامهدرصفحه‪3‬‬ ‫ايجاد مراكز غيردولتي مقاومت و مخالفت ميكردند چه‬ ‫آموزش عالي زيادي ايجاد شده بودند كه حداقل كيفيت‬ ‫صفحه‪ 4‬رابخوانید‬ ‫شد‪.‬‬
‫پنجشنبه ‪ 21‬دی ‪ 28 ،1402‬جمادیالثانی ‪ 11 ، 1445‬ژانویه ‪ ،2024‬سال بيستو یکم‪ ،‬شماره ‪5676‬‬ ‫‪jahan@etemadnewspaper.ir‬‬ ‫جهان‬ ‫‪2‬‬
‫گزارش ديپلماسي‬ ‫گزارش خاورميانه‬
‫خواه در حوزه برنامه هس��تهاياش و خ��واه در منطقه در‬ ‫ساعات ابتداي سال ‪ 2024‬ایران ناو جنگياش موسوم به‬ ‫امارات فارغ از تشديد بحران در خاورميانه‬
‫قياس با گذشته افزایش یافته است‪ ،‬هراس غرب از فعل و‬ ‫«البرز» رابهدریاي سرخ اعزامكرد‪.‬ورود اینناوخبر تلخي‬ ‫به دنبال تحقق جاهطلبيهايش است‬
‫انفعالهاي ایران نيز بيشتر شده است‪ .‬مقامات اطالعاتي‬ ‫براي امریكا و متحدان غربياش بود‪ ،‬بازیگراني كه امروز با‬
‫امریكاواروپاميگویندكهتهرانخواهانرویارویيمستقيم‬ ‫چالش حمالت موشكي و پهپادي انصاراهلل یمن به دریاي‬ ‫ابوظبي در جستوجوي نفت‬
‫باایاالتمتحدهیااسرایيلنيست‪،‬اماهستندگروهيدیگر‬ ‫سرخ روبهرو هستند‪ .‬ناظران غربي مدعياند كه ورود البرز‬ ‫باكو و بنادر قاهره‬
‫كه مدعياند تنها یك خطاي اس��تراتژیك یا راهبردي از‬ ‫پاسخيبودبهفعاليتهاي«ائتالفنگهبانرفاه»؛ائتالفي‬
‫جانب غرب ميتواند بس��يار پرهزینه باشد‪ .‬صنم وكيل‪،‬‬ ‫كهایاالتمتحدهباهدفبازگردانآرامشادعایيبهدریاي‬
‫مدیر برنامه خاورميانه و ش��مال آفریقا در چتم هاوس در‬ ‫سرختعریفكردهاست‪.‬‬
‫این باره به نيویورك تایمز گفت‪« :‬من ایران را در موقعيت‬
‫خوبيميبينم‪،‬اینكشورامریكاومنافعآندرخاورميانهرا‬ ‫معناي استقرار البرز در درياي سرخ‬
‫كيشوماتكردهاست‪.‬ایراندرتماممرزهافعالاست‪».‬‬ ‫فارین پالس��ي با انتشار یادداشتي مدعي شد كه در كمتر‬
‫از یك روز پس از غرق ش��دن س��ه قایق انصاراهلل توسط‬
‫بازي هولناك در منطقهاي مورد مناقشه‬ ‫ني��روي دریایي ایاالت متحده‪ ،‬الب��رز از خليج عدن عبور‬
‫دریاي سرخ براي پادشاهيهاي عربي خليجفارس و شاخ‬ ‫كرد و در دریاي س��رخ مس��تقر ش��د‪ .‬در ماههاي اخير‪،‬‬ ‫ش��يخ محمد بن زاید آل نهيان‪ ،‬ریيسجمه��ور امارات‬
‫آفریقا محيطي استراتژیك اس��ت؛ این گروه از بازیگران‬ ‫ایران نيروي دریایي خود را گس��ترش داده است‪ .‬در سال‬ ‫متح��ده عربي روز دوش��نبه ب��ه آذربایجان س��فر كرد؛‬
‫تالش دارند تا تهدیدهاي سياسي حاكم بر این جغرافيا‬ ‫‪ ،2022‬گزارش ش��د كه یك قایق گشتي رزمي موسوم‬ ‫رخدادي ك��ه ميتواند روابط انرژي بين دو كش��ور را در‬
‫را به حداقل برس��انند‪.‬با این حال از منظر ایاالتمتحده‪،‬‬ ‫به سردار «قاسم س��ليماني»‪ ،‬فرمانده ارشد سپاه قدس‬ ‫بحبوحه جنگهاي غ��زه و اوكراین تقویت كند‪.‬محمد‬
‫بحرانهاي ش��اخ آفریقا در ميانه درگيريه��ا در غزه و‬ ‫ایران به ناوهاي پيش��رفته ایران اضافه ش��ده؛ ناوي كه به‬ ‫بن زاید‪ ،‬رهبر امارات از طریق پرواز هواپيمایي این كشور‬
‫افزایش احتم��ال رویارویي با ایران گم اس��ت‪ .‬به بياني‬ ‫گفته مقامهاي كشورمان قادر است «عمليات مختلفي‬ ‫وارد باكو شد و مورد اس��تقبال مقامات آذربایجاني قرار‬
‫دیگر‪ ،‬دیپلماس��ي ادعایي قایقهاي توپدار در دریاي‬ ‫را در آبه��اي دور انجام دهد‪ ».‬همزم��ان تهران تایمز از‬ ‫گرفت‪ .‬به گزارش خبرگزاري رس��مي امارات‪ ،‬او از بناي‬
‫سرخ ‪-‬كشتيهاي جنگي كه تحت عمليات نگهبان رفاه‬ ‫پيشرفت قایقهاي موشكانداز نوشته و تاكيد داشته كه‬ ‫یادبود سربازان آذربایجاني بازدید كرد و سپس در ضيافت‬
‫براي محافظت از كشتيها در برابر حمالت انصاراهلل در‬ ‫ایرانچندینناووكشتيجنگياشراارتقادادهوهمزمان‬ ‫شامي كه الهام علياف‪ ،‬ریيسجمهور آذربایجان ترتيب‬
‫یمن مستقر شدهاند‪ -‬اولویت دارد‪ .‬اگر دریاي سرخ درگير‬ ‫انواع سختافزارهاي نظامي توس��عه یافته و توليد شده‬ ‫داده بود‪ ،‬شركت داشت‪.‬به نوشته المانيتور‪ ،‬هيات همراه‬
‫سناریوي سال ‪ 1۹67‬شود و همانطور كه بعد از جنگ‬ ‫محلي‪،‬مانندرزمناوپيشرفتهرادارگریزموسومبه(شهيد)‬ ‫رهبر امارات عبارت بودند از‪ :‬عبداهلل بن زاید آل نهيان وزیر‬
‫اعراب و اسرایيل از كار افتاد‪ ،‬درگير انفعال گردد‪ ،‬تاثيرات‬ ‫ابومهدي المهندس و ‪ 100‬كشتي تندرو را به تجهيزات‬
‫منفياش بر تج��ارت بين اروپا و آس��يا از نظر اقتصادي‬ ‫همزمان با افزايش تنشها در درياي سرخ و اختالل در فرآيند كشتيراني در اين‬ ‫نظامياشافزودهاست‪.‬فارغازاینها‪،‬ناظرانمدعياند‪،‬ورود‬
‫امور خارجه‪ ،‬سهيل بن محمد المزروعي وزیر انرژي‪ ،‬انور‬
‫قرقاش مشاور دیپلماتيك‪ ،‬محمدحسن السویدي وزیر‬
‫شدید خواهد بود‪ .‬عالوه بر این گزاره‪ ،‬مبارزات قدرتهاي‬
‫منطقهاي و جهاني در عرصه دریاي سرخ قابل تامل است‪.‬‬ ‫آبراه استراتژيك و برجسته شدن پويايي ايران در خليجفارس مطرح شد‬ ‫البرزبهدریايسرخمملوازمعنااستومدیرانكشتيراني‬
‫باید بدانند كه این معاني چيست‪ .‬نيل رابرتز‪ ،‬دبير كميته‬
‫سرمایهگذاري‪ ،‬سلطان احمد الجابر وزیر صنعت‪ ،‬علي بن‬
‫حمد الشمسي ریيس امنيت ملي و سایر مقامات ارشد‪.‬‬
‫معماي «البرز»‬
‫هفت كشور از جمله امریكا‪ ،‬چين‪ ،‬تركيه و امارات در این‬ ‫جنگمشتركصنعتبيمهدریانوردي‪،‬دراینبارهمدعي‬ ‫به نوشته رس��انهها‪ ،‬این نخستين سفر محمد بن زیاد به‬
‫جغرافيا پایگاههاي دریای��ي دارند‪ .‬بازیگران دیگر چون‬ ‫ش��د‪ :‬ورود البرز قطعا یك هشدار است‪.‬سيمون الكوود‪،‬‬ ‫آذربایجان از سال‪ 2022‬است؛ یعني زماني كه این چهره‬
‫ایران و روسيه‪ ،‬ناوهايش��ان را در مجاورت این منطقه‬ ‫مدیركشتيرانيویليستاورزواتسون‪،‬كارگزاربيمه‪،‬ادعاي‬ ‫رهبرياماراتراعهدهدارشد‪.‬بهباورگروهيازتحليلگران‪،‬‬
‫مستقركردهوفعاالنهدرجستوجويپایگاههستند‪.‬بندر‬ ‫دیگ��ري را مطرح كرد و گفت‪« :‬معلوم نيس��ت ایران چرا‬ ‫سفر محمد بن زاید به آذربایجان از چند منظر با اهميت‬
‫ایالت در خليج عقبه‪ ،‬همانگونه كه حمالت انصاراهلل به‬ ‫ايران‪ ،‬امريكا را كيش و مات كرد!‬ ‫فارغ از ادعاهایي كه درباره وظایفش مطرح ش��ده‪ ،‬قادر به‬ ‫كه صنعت حمل و نقل را به وحش��ت مياندازد‪ .‬خطوط‬ ‫اینگونه قدرتمند در دریاي س��رخ و خليج عدن حضور‬ ‫است‪.‬امارات متحده عربي و آذربایجان اخيرا تمایل خود را‬
‫كشتيراني نشان داده‪ ،‬از منظر راهبردي براي اسرایيل با‬ ‫در ش��رایطي كه معماها درباره چرای��ي ورود «البرز» به‬ ‫اجراي ماموریتش هست یا نه‪ .‬بس��ياري از ناظران براین‬ ‫كش��تيراني و خدمه بهطور معمول آب و هواي سخت را‬ ‫یافتهاست‪،‬آیاهدفشرویارویياحتماليباائتالفدریایي‬ ‫براي تقویتروابطدوجانبهنشاندادهاند‪.‬همزمان محمد‬
‫اهميت است‪.‬این درحالي است كه مدتها است بازیگران‬ ‫دریايسرخ‪،‬پيچيدهترشدهاست‪.‬بایدنودستيارانارشد‬ ‫باورند كه اعضاي ائتالف درباب استراتژي واحد توافق نظر‬ ‫كنترل ميكنند‪ ،‬زیرا چنين آب و هوایي قابل پيشبيني‬ ‫ادعایيامریكااست؟»‬ ‫بن زای��د و علياف در ماه اكتبر تماس تلفني داش��تند و‬
‫عرب تالش دارند تا از طریق دریاي سرخ در قاره سياه براي‬ ‫امنيتملياوتابستانگذشتهبراینباوربودندكهاحتمال‬ ‫ندارند‪.‬ازهمينروزمانيكهصنعتكشتيرانيدرموردآنچه‬ ‫استوازالگويخاصيپيرويميكند‪.‬اماحمالتانصاراهلل‬ ‫جيحون بایراموف‪ ،‬وزیر امور خارجه آذربایجان در همان‬
‫خودمنطقهايامنيتيتعریفكنند‪.‬‬ ‫رویارویي ادعایي با ایران و محور مقاومت به صفر رس��يده‬ ‫ائتالف«نگهبانرفاه»مدعياست‪،‬اطمينانحاصلكندو‬ ‫قابلپيشبينينيست‪.‬‬ ‫ماموريت شكست خورده ائتالف؟‬ ‫ماه از ابوظبي بازدید كرد‪.‬‬
‫عربستانس��عودي مدتهاست كه س��واحل آفریقایي‬ ‫است‪.‬باالخصبعداز آزادي‪ 5‬امریكایيزندانيو آزادسازي‬ ‫در این باره اطالعات شفافتري به دست بياورد‪ ،‬مدیرانش‬ ‫در این مي��ان گروهي دیگر از تحليلگ��ران مدعياند كه‬
‫دریاي سرخ را بخشي از محدوده امنيتي خود ميبيند‪.‬‬ ‫‪ 6‬ميليارد دالر س��رمایه مس��دود ش��ده ایران و تعدادي‬ ‫ميتوانندتصميمدقيقتريبگيرند‪.‬بااینحال‪،‬اینتصميم‬ ‫معادلهايكه پيچيدهترشد‬ ‫پيشبيني ماموریت البرز در دریاي سرخ غيرممكن است‬ ‫خيز براي دسترسي به منابع انرژي باكو‬
‫قط��ر و تركيه به دنبال نفوذ در س��ودان و س��ومالياند‪.‬‬ ‫از زندانيان ایراني‪ .‬اما حمله حماس به اس��رایيل و پاس��خ‬ ‫همچنينبهاینبستگيداردكهآیامدیراناجرایيمعتقدند‬ ‫گروهي دیگر ضمن تایيد ادعاي ف��وق بر این باورند كه با‬ ‫و نميتوان گفت آیا تعداد بيشتري از كشتيهاي نيروي‬ ‫در ماه دسامبر‪ ،‬السویدي از باكو بازدید كرد و زاید و علياف‬
‫اس��رایيل با احتياط به دنبال نقش تعيينكنندهاي در‬ ‫تهاجمي تلآویو معادالت را تغيير داده اس��ت‪ .‬به ادعاي‬ ‫كهاینماموریتميتواندموثرباشدیاخيرواقداماتبعدي‬ ‫وجودالبرز‪-‬واحتماالكشتيهايایرانيبيشتر‪-‬دردریاي‬ ‫دریایي ایران به آن ملحق خواهند ش��د یا خير‪ .‬رابرتز در‬ ‫تماس دیگري برقرار كردند‪.‬روابط ام��ارات و آذربایجان‬
‫منطقه بوده اس��ت‪.‬اما آنگونه كه ریسپانسيبل استيت‬ ‫نيویوركتایمز‪،‬اكنونمقاماتامریكایيواسرایيليكهبراي‬ ‫ایراندرپاسخبه آنچهخواهدبود‪.‬‬ ‫سرخ‪،‬پاسخگویيبهحمالتانصاراهللبراينيرويدریایي‬ ‫این باره مدعي است «درست قبل از اینكه ائتالف موسوم‬ ‫به ویژه در زمينه انرژي تقویت ش��ده است‪ .‬المانيتور در‬
‫كرفت نوشته‪ ،‬بازیگر اصلي امارات است‪.‬كشوري كوچك‬ ‫حفظجریانتجارتدردریايسرخبهطورهماهنگتالش‬ ‫در این ميان هس��تند گروهي كه مدعياند‪ ،‬اهداف ایران‬ ‫ایاالتمتحده و ش��ركاي این بازیگر در اتالف موس��وم به‬ ‫به «نگهبان رفاه» تعریف ش��ود‪ ،‬مالكان كش��تي درگير‬ ‫گزارشي اختصاصي نوشته اس��ت كه شركت ملي نفت‬
‫و ثروتمند كه از نيروه��اي نيابتي براي نمایش قدرتش‬ ‫ميكنند‪،‬رویارويایرانقرارگرفتهاند‪،‬باالخصآنكهمحور‬ ‫منوط به روند درگيري اس��رایيل و حماس است‪ .‬تهران‬ ‫«نگهبانرفاه»پيچيدهوخطرناكميشود‪.‬حقبيمهخطر‬ ‫موشكها و پهپادهاي پرتابي گس��ترده به سوي دریاي‬ ‫ابوظبي (‪ )ADNOC‬و ش��ركت دولتي نفت جمهوري‬
‫اس��تفاده ميكند و از جدایيطلب��ان در بيتوجهي به‬ ‫مقاومت از لبنان گرفته تا دریاي سرخ و عراق‪ ،‬مواضع این‬ ‫ممكن است تصميم بگيرد كه جدا از استقرار ناو «البرز»‬ ‫جنگ در دریاي سرخ در حال حاضر به نرخهاي اوليه بين‬ ‫س��رخ بودند‪ .‬غرب خطوط كشتيراني چون «مرسك» را‬ ‫آذربایجان(‪)SOCAR‬درماهدسامبرقراردادهمكاريدر‬
‫هنجارهاي بينالمللي حمایت‪ .‬مشتریان ابوظبي شامل‬ ‫بازیگرانراهدفحمالتتندخودقراردادهاند‪.‬‬ ‫و شاید با دیگر كشتيهایش در دریاي سرخ به اندازه كافي‬ ‫‪ 0.45‬تایكدرصدرسيدهاستكهحتيازبنادرخطرناكي‬ ‫مجبور كرد تا دوباره وارد دریاي سرخ شود و اكنون دوباره‬ ‫زمينه فناوريهايكمكربنامضاكردند‪.‬همزمانشركت‬
‫بازیگران كليدي در ليبي و چاد هستند؛ همانهایي كه‬ ‫همزمان و آنگونه كه گروهي از ناظران مدعياند‪ ،‬برنامه‬ ‫خطوطكشتيرانيغربيراترساندهوائتالف«نگهبانرفاه»‬ ‫مانندبنغازيباالتراست‪.‬اوایلدسامبر‪،‬نرخهاياصليبراي‬ ‫این خط كشتيراني فعاليتش را متوقف كرده است‪ .‬در هر‬ ‫امارات��ي انرژيهاي تجدیدپذیر «مص��در» در ماه اكتبر‬
‫خود را به عنوان پادش��اه در شاخ نشان ميدهند‪ .‬امارات‬ ‫هستهايایرانبهطورناگهانيپيشرفتجديداشتهاست‪.‬‬ ‫را متزل��زل کند‪ .‬اما به ادعاي گروه��ي دیگر‪ ،‬در جایي كه‬ ‫دریاي س��رخ حدود ‪0.07‬درصد بود‪ ،‬به این معنا كه یك‬ ‫ستاد حمل و نقل‪ ،‬مدیران در حال گفتوگو در مورد این‬ ‫قراردادهایي را براي پروژههاي انرژي بادي و خورشيدي‬
‫از اتيوپي حمایت كرده و این بازیگر را تس��ليح ميكند‪.‬‬ ‫بهادعايبازرسانبينالمللي‪،‬ایرانغنيسازياورانيومخود‬ ‫ناوچه در آبهاي مورد مناقشه وجود دارد‪ ،‬خطر درگيري‬ ‫كشتي با ارزش كل‪ ،‬مثال‪ 10‬ميليون دالر‪ ،‬اكنون ميتواند‬ ‫گزاره هس��تند كه آیا باید تغيير مسير دهند یا خير‪ .‬همه‬ ‫در آذربایجان امضا كرد‪.‬در این ميان‪ ،‬ش��ركت ملي نفت‬
‫این كشور در حال حاضر بسياري از بنادر در منطقه را در‬ ‫را به ميزان سه برابر افزایش داده است و در آستانه عبور از‬ ‫خطرناك وجود دارد‪.‬ب��ه ادعاي آنها‪ ،‬اگر البرز كه احتماال‬ ‫صدهزاردالرحقبيمهاضافيبرايخطرجنگبپردازد‪.‬اما‬ ‫اینهانشانهایناستكهدادههاياطالعاتيموثقدراختيار‬ ‫ابوظبي‪30،‬درصدازسهامميدانگازيآبشرونآذربایجان‬
‫كنترل دارد ‪ -‬از جمله‪ ،‬بندر پيشنهادي اتيوپي و پایگاه‬ ‫گریزهستهايقراردارد‪.‬درهمينراستا‪،‬نيكالسديریویر‪،‬‬ ‫تعداد بيشتري از ش��ناورهاي نيروي دریایي ایران به آن‬ ‫مدیران كشتيراني صرفا در مورد ماموریت البرز و اینكه آیا‬ ‫نيست‪.‬اینتحليلگردرادامهادعایشآوردهكهفقطتصميم‬ ‫را در ماه آگوست به دست آورد‪.‬آذربایجان به خاطر ذخایر‬
‫دریایي در زمين اجاره شده از سوماليلند‪ .‬اما ابوظبي هنوز‬ ‫دیپلماتارشدفرانسويكهدرمذاكرهبرسرتوافقهستهاي‬ ‫ملحقميشود‪،‬بهكمكقایقهايانصاراهللبيایند‪،‬طبيعتا‬ ‫سایركشتيهاينيرويدریایيایرانبهآنملحقميشوند‬ ‫انصاراهللبرايهدفقراردادنكشتيغربمهمنيست‪.‬هر‬ ‫باالي نفت و گاز خود شناخته شده است‪ .‬براساس بررسي‬
‫اهداف استراتژیك خود را براي دریاي سرخ و شاخ آفریقا‬ ‫‪ 2015‬ایران مش��اركت داشت‪ ،‬هفته گذشته مدعي شد‪:‬‬ ‫ایاالتمتحده منفعل خواهد شد‪ ،‬چراكه هرگونه خطایي‬ ‫یا در دریاي سرخ به تنهایي مستقر ميمانند‪ ،‬درگير ابهام‬ ‫بازیگريميتواندضربهبخورد‪.‬اینموشكهادقتخاصي‬ ‫آم��اري انرژي جهاني بریتيش پتروليوم‪ ،‬این كش��ور در‬
‫روشن نكرده است‪.‬‬ ‫«مابهنقطهاولبازگشتهایم»درشرایطيكهپویایيایران‪،‬‬ ‫ميتواندجنگيتمامعياررارقمبزند‪.‬‬ ‫نيستند‪،‬آنهابهدرستينميدانندكهائتالف«نگهبانرفاه»‬ ‫دارند‪.‬ازمنظراو‪،‬ماهيتخودسرانهحمالتانصاراهللاست‬ ‫سال ‪ 2022‬روزانه ‪ 685‬هزار بشكه نفت و ‪ 34.1‬ميليارد‬
‫گزارش‬ ‫مترمكعبگازطبيعيتوليدكرد‪.‬آژانسبينالملليانرژي‬
‫نيزگفتهاست‪«:‬انتظارميرودكهاستخراجگازدردهههاي‬
‫ناظران ميگويند رايزنيهاي آنتوني بلينكن و بنيامين نتانياهو‬ ‫آیندهبهطورچشمگيريبهاقتصاداینكشوركمككند‪».‬‬
‫در باب آينده غزه پساجنگ بينتيجه مانده است‬ ‫عطش ژئوپليتيكي ابوظبي‬
‫«بيبي» گروگان شاهينهاي اسراييل‬

‫درحاليكهانصاراهللبهكشتيهاياسرایيليیاكشتيهایي‬
‫كه به مقصد اسرایيل در حركت هستند‪ ،‬حمله ميكند‪،‬‬
‫برخي شركتها ناچار ش��دهاند تا از این آبراه خود را دور‬
‫‪ 2005‬اس��رایيل براي تخليه ‪ 21‬شهرك و تخليه حدود‬ ‫ایاالتمتح��ده براي ایفاي نقش تش��كيالت خودگردان‬ ‫نگه دارند‪.‬یك��ي از آنها اپراتور بنادر مس��تقر در ابوظبي‬
‫احسان لطيفي‬
‫‪۹‬هزارغيرنظامياسرایيليازغزهانتقادكردهومدتهاست‬ ‫فلسطينبرايآیندهغزهراردكردهاست‪.‬‬ ‫است كه روز جمعه از توافق با مصر براي توسعه پایانههاي‬
‫كهمنتظرمعكوسكردناینتصميمهستند‪.‬درحاليكه‬ ‫همچنين وزراي راستگراي اس��رایيل بهطور فزایندهاي‬ ‫آنتوني بلينكن‪ ،‬وزیر ام��ور خارجه ایاالت متحده با هدف‬ ‫كش��تيهاي تفریحي دریاي س��رخ خبر داد؛ گزارهاي‬
‫چنينایدهايتاحديازحمایتاسرایيليهابهرهمنداست‪،‬‬ ‫خواس��تار خروج فلس��طينيان از غزه ب��وده و از یهودیان‬ ‫ادعایي جلوگيري از تبدیل ش��دن جنگ غزه به جنگي‬ ‫كه نش��اندهنده ادامه تمایل امارات متحده عربي براي‬
‫اماهمچناندیدگاهاقليتبودهوتحليلگرانسياسيعموما‬ ‫ميخواهند كه براي بازس��ازي شهركهاي اسرایيلي به‬ ‫منطقهايوترسيممسيرآیندهسرزمينهايفلسطيني‪،‬‬ ‫دسترسيبهایندریادرصنعتبنادربهرغممسائلامنيتي‬
‫آنرانتيجهايغيرواقعيميدانند‪.‬‬ ‫نوار برگردند‪.‬این لفاظيهاي رادیكال به ضرر تالشهاي‬ ‫با رهبران ارشد اسرایيل گفتوگو كرد‪.‬دیدار روز سهشنبه‬ ‫ناشي از جنگ غزه است‪.‬‬
‫براساس نظرس��نجي ماه نوامبر اندیش��كده انستيتوي‬ ‫بنيامين نتانياهو براي حمایت دیپلماتيك از جنگ عليه‬ ‫بلينكنبخشيازیكتوردیپلماسيشاتلياودرخاورميانه‬ ‫‪ AD Ports Group‬اعالمكردكه توافقنامه‪ 15‬سالهاي‬
‫دموكراس��ي اس��رایيل از یكچه��ارم اس��رایيليها از‬ ‫حماسوهمچنينتضمينبقايسياسياشاست‪.‬‬ ‫بود‪ .‬این س��فرها درحالي انجام ميشود كه تنشها بين‬ ‫را با اداره بندر دریاي سرخ مصر جهت راهاندازي و مدیریت‬
‫شهركسازيدرغزهحمایتميكند؛درحاليكه‪64‬درصد‬ ‫نتانياهوبایكيازبزرگترینتهدیدهابرايرهبري‪16‬ساله‬ ‫اسرایيل و حزباهلل لبنان با ترور یكي از فرماندهان ارشد‬ ‫سه پایانه مسافربري در بنادر شرمالشيخ‪ ،‬غرقاده و صفاگا‬
‫حمالتنيروهايمقاومتعليهمواضعامریكاوهمچنين‬ ‫ضرري اس��تراتژیك خواهد بود‪ ،‬چراكه حمایت امریكا از‬ ‫از آنها با خ��روج كامل از این منطقه یا حفظ نوعي كنترل‬ ‫خودمواجهاست‪.‬پسازحمله‪ 7‬اكتبرحماس‪،‬محبوبيت‬ ‫این گروه در روز دوشنبه رو به افزایش است‪.‬‬ ‫در دریا آغاز كرده است‪ .‬این شركت در بيانيهاي گفت كه‬
‫حمالتامریكاعليهمواضعآنهابهشدتباالگرفتهاست‪.‬‬ ‫اس��رایيل را بسيار دش��وارتر ميكند‪ ».‬آري هارو‪ ،‬ریيس‬ ‫امنيتيدرفردايپسازجنگ‪،‬موافقهستند‪.‬بهرغماینكه‬ ‫«بيبي»بهشكلنااميدكنندهايكاهشیافتهوكابينهاش‬ ‫ایاالتمتحدهازاسرایيلميخواهدكهازشدتعملياتهاي‬ ‫این قرارداد همچنين شامل نوسازي ترمينال شرمالشيخ‬
‫درخواستهاي فزایندهاي از پارلمان و نيروهاي مقاومت‬ ‫سابقدفترنتانياهوگفتكهایاالتمتحدهاحتماالميداند‬ ‫وزرايراستگرايافراطيعضويازكابينهنتانياهوهستند‪،‬‬ ‫درخطرفروپاشيقراردارد‪.‬اوهمچنينبهرغمفشارهایيكه‬ ‫خود در غ��زه بكاهد تا تلفات غيرنظاميان كمتر ش��ده و‬ ‫باهدف «افزایش تجربهگردشگري سفردریایي»در مصر‬
‫عراقي به گوش ميرسد كه دولت محمد شياع سوداني‪،‬‬ ‫كه بازسازي شهركهاي یهودي در غزه «چيزي نيست‬ ‫اما كرس��ي كافي در پارلمان‪ 120‬نفره اس��رایيل ندارند؛‬ ‫امریكاواردكرده‪،‬نسبتبهایناظهاراتساكتبودهاست‪.‬‬ ‫فلسطينيهايآوارهبتوانندبهمحضفراهمشدنشرایط‬ ‫خواهدبود‪.‬بهگفتهاینشركت‪،‬گروه‪3ADPorts‬ميليون‬
‫نخستوزیر عراق را تحت فشار گذاشته است تا نيروهاي‬ ‫كه كابينه نتانياه��و آن را جدي بگيرد»‪ ،‬اما «امریكایيها‬ ‫بنابرایننميتوانندبهنتانياهوودیگرمتحدانشفشارآورند‪.‬‬ ‫بلينكندرجریانسفرخاورميانهايخود‪،‬چنيناظهاراتي‬ ‫بهخانههايخودبازگردند‪.‬روزدوشنبه‪،‬بلينكنگفت‪«:‬من‬ ‫دالر در پایانهها طي ‪ 15‬سال سرمایهگذاري خواهد كرد‬
‫امریكایيوائتالفراازكشوربيرونبراند‪.‬‬ ‫انتظار دارند كه نتانياهو باالخره موضعي اتخاذ كند‪ ».‬در‬ ‫يك گام تا سقوط‬ ‫راتحریكآميزوغيرمسووالنهخواند‪.‬اوگفت‪«:‬اینسخنان‬ ‫برضرورتمحافظتازغيرنظاميانوانجاماقداماتبيشتر‬ ‫تا دسترسي اپراتورهاي كروز را بهبود بخشد و برنامههاي‬
‫اماپایگاهپوليتيكومدعيشدهكهنخستوزیرعراقبهطور‬ ‫همين حال‪ ،‬نتانياهو از ابهامگرایي براي كنترل فشارهاي‬ ‫باشروعجنگ‪،‬بنيگانتز‪،‬رهبرحزبراستگراوميانهروي‬ ‫فقطتامينآیندهغزهتحترهبريفلسطينيانرادشوارتر‬ ‫براي تضمين رس��يدن كمكهاي بشردوستانه به دست‬ ‫س��فر دریایي جدی��د را اضافه كن��د‪.‬وزارت حملونقل‬
‫خصوصي به مقام��ات امریكایي گفته ك��ه بهرغم اعالم‬ ‫ائتالفاستفادهميكند‪.‬درحاليكهتعدادرايوزرايراست‬ ‫«وحدت ملي» به كابينه اضطراري فراحزبي پيوست‪ .‬این‬ ‫ميسازد‪».‬بزاللاسموتریچ‪،‬وزیردارایيكابينهنتانياهوكه‬ ‫كساني كه به آن نياز دارند‪ ،‬تاكيد ميكنم‪».‬ایاالتمتحده‬ ‫مصر روز پنجش��نبه در بيانيهاي اعالم كرد كه قرارداد با‬
‫اخيرش مبني بر آغاز روند خ��روج نيروهاي امریكایي از‬ ‫افراطي از نتانياهو و متحدانش كمتر است‪ ،‬اما ميتوانند‬ ‫اتفاقبهنتانياهوكمككردكهحتيبدوناحزابافراطي‪،‬‬ ‫حزب«صهيونيسممذهبي»رارهبريميكند‪،‬گفتهبود‬ ‫همچني��ن ميخواهد ب��ه حمالت انص��اراهلل یمن عليه‬ ‫‪ AD Ports Group‬به توسعه گردشگري كشتيهاي‬
‫كشور‪ ،‬او ميخواهد براي حفظ حضور نظاميان امریكایي‬ ‫از كابينهاش خارج ش��وند‪ .‬در صورت برگزاري انتخابات‪،‬‬ ‫اكثریتخوددرپارلمانراحفظكند‪.‬‬ ‫كه اسرایيل باید ش��هركهاي یهودي در غزه كه در سال‬ ‫كش��تيهاي تجاري در دریاي س��رخ پایان دهد‪ .‬در پي‬ ‫تفریحي و كشتيهاي تفریحي در مصر كمك ميكند‪،‬‬
‫در این كشور مذاكره كند‪ .‬طبق متني كه از وزارت خارجه‬ ‫نظرسنجيهانشانميدهدكهحزبراستگرايليكودبه‬ ‫البته اما اگر وزراي راس��ت افراطي از ائتالف خارج شوند‪،‬‬ ‫‪ 2005‬تخليه ش��ده بود را بازس��ازي كند‪ .‬او همچنين از‬ ‫حمالت انصاراهلل‪ ،‬ش��ركتهاي كشتيراني مجبور شدند‬ ‫ازجملهخطوطكروزبينبندرمينازاید‪.‬‬
‫ایاالتمتحده به دست پوليتيكو رس��يد‪ ،‬مشاوران ارشد‬ ‫رهبرينتانياهوحدودیكسومكرسيهايخوددركنست‬ ‫در درازمدت بر توانایي نتانياه��و براي حفظ قدرت تاثير‬ ‫اس��رایيل خواست تا «كوچ داوطلبانه فلسطينيان غزه به‬ ‫تا مسير ترانزیت خود را تغيير داده و هزینههاي بيشتري‬ ‫چنينتوافقيدرميانهاختالالتكشتيرانيدردریايسرخ‬
‫الس��وداني به مقام��ات امریكایي گفتند كه اظه��ارات او‬ ‫را از دست ميدهد‪ .‬در عوض‪ ،‬حمایت از حزب راست ميانه‬ ‫خواهدگذاشت؛زیراگانتزگفتهكهاوتنهاتاپایانجنگدر‬ ‫كشورهایي كه با پذیرش آنها به عنوان پناهنده موافقند را‬ ‫متحمل ش��وند‪ .‬نيروي دریایي ایاالت متحده اخيرا سه‬ ‫حاصل ميشود‪ .‬از زمان جنگ غزه‪ ،‬انصاراهلل یمن حمالت‬
‫«تالشي براي جلب رضایت مخاطبان سياسي داخلي»‬ ‫«وحدت ملي» به رهبري گانتز افزایش یافته است‪ .‬گانتز‬ ‫ائتالفباقيخواهدماند‪.‬بااینحال‪،‬امتناعنتانياهوازانكار‬ ‫تبليغ كند‪ ».‬ایتامار بن گویر‪ ،‬وزیر امنيت داخلي اسرایيل‬ ‫قایق یمني كه به سمت كشتيهاي تجاري آتش گشوده‬ ‫خودبهكشتيهايبينالملليبهمقصداسرایيلراافزایش‬
‫بوده و س��وداني خود را «متعهد» به مذاك��ره درباره ادامه‬ ‫گفته كه اجازه نميده��د افراطگراهایي مانند بنگویر و‬ ‫اظهاراتوزرایشتنشهايدیپلماتيكيباایاالتمتحدهرا‬ ‫ریيس حزب «قدرت یهودي» نيز گفته كه «تش��ویق به‬ ‫بودندراغرقكرد‪.‬پسازتوقفدرعربستانسعودي‪،‬قطر‪،‬‬ ‫داده است‪.‬به گزارش خبرگزاري فرانسه‪ ،‬غول كشتيراني‬
‫حضورائتالفميداند‪.‬‬ ‫اسموتریچبخشيازائتالفاوباشند‪.‬مایكلاورن‪،‬فرستاده‬ ‫برانگيختهومنعكسكنندهچالشهايواشنگتندربرابر‬ ‫مهاجرت»راهحلمناسبيبرايدرگيرياست‪.‬اوهمچنين‬ ‫تركيه و سایر كش��ورها‪ ،‬بلينكن به سرزمينهاي اشغالي‬ ‫مرسكروزجمعهاعالمكردكهكشتيهايخوددرمسير‬
‫پسازحملهپهپاديامریكاكهمنجربهتروریكيازاعضاي‬ ‫سابقاسرایيلدرایاالتمتحدهومعاونوزیردركابينهقبلي‬ ‫چيزياستكهتحليلگرانآنراراستگراترین‪،‬مذهبيترین‬ ‫خواستاربازسازيشهركهاشد‪.‬‬ ‫رفت‪ .‬او دوشنبهش��ب هنگام آماده ش��دن ب��راي ترك‬ ‫آفریقا و كانال س��وئز و دریاي س��رخ را براي «آینده قابل‬
‫ارشد محور مقاومت در بغداد شد‪ ،‬سروصداي عمومي بهپا‬ ‫نتانياهوگفت‪«:‬نتانياهوميداندكهاگردرانتخاباتشركت‬ ‫وافراطيترینكابينهتاریخاسرایيلميدانند‪.‬‬ ‫كش��ورهاي عرب��ي از جمله مص��ر‪ ،‬هرگون��ه مهاجرت‬ ‫عربستانسعوديبهمقصدسرزمينهاياشغاليگفت‪«:‬هر‬ ‫پيشبيني» دور خواهد زد‪.‬روز یكش��نبه‪ ،‬نيروي دریایي‬
‫شد و دفتر سوداني را واداشت تا اعالم كند كه دولتش در‬ ‫كند‪،‬بازندهخواهدبود‪.‬بدونافراطيهااوائتالفيندارد‪».‬‬ ‫حسين ایبيش‪ ،‬محقق ارش��د موسسه كشورهاي عربي‬ ‫دس��تهجمعي فلس��طينيان به خاك خ��ود را رد كرده و‬ ‫جا كه رفتم‪ ،‬با رهبراني مالقات كردم كه مصمم هستند از‬ ‫امریكادردفاعازیكيازكشتيهايتجاريغولكشتيراني‬
‫حالتشكيلكميتهايدوجانبهبرايپایاندادنبهحضور‬ ‫محرمانهادعايي‬ ‫خليجفارس در واشنگتن گفت‪« :‬كوچ فلسطينيان اتفاق‬ ‫گفتهاندكهاجازهنميدهندفلسطينيهادوبارهآوارهشوند‪.‬‬ ‫گسترشدرگيريكهاكنونشاهدشهستيم‪،‬جلوگيري‬ ‫دانماركي مرس��ك‪ ،‬سه كشتي انصاراهلل را هدف قرار داد‪.‬‬
‫نيروهايبينالملليبهرهبريایاالتمتحدهاست‪.‬‬ ‫صبح سهش��نبه‪ ،‬وزیر امور خارجه امریكا به دیدار آیزاك‬ ‫نخواهد افتاد‪ ،‬ام��ا منعكسكنن��ده افراطگرایي كابينه‬ ‫نتانياهو و كابينه جنگي او چش��مانداز روشني براي غزه‬ ‫كرده و هر چه كه الزم باش��د را براي جلوگيري از تشدید‬ ‫روز چهارش��نبه‪ ،‬ایاالتمتحده و متحدانش به انصاراهلل‬
‫تمای��ل عراق ب��راي حفظ نيروه��اي امریكای��ي در این‬ ‫هرتزوگ‪،‬ریيسجمهوراسرایيلرفتوبابنياميننتانياهو‬ ‫اسرایيلاست‪.‬نتانياهوجلوياینسخنانرانميگيرد‪،‬زیرا‬ ‫پساجنگ بيان نكردهاند‪ ،‬گزارهاي كه نگرانيها در جامعه‬ ‫تنشهاانجامدهند‪».‬گفتوگوهايتازهبارهبرانمنطقهدر‬ ‫هشداردادندوگفتنددرصورتادامهحمالت‪«،‬مسووليت‬
‫كشور براي دولت بایدن حياتي اس��ت‪ .‬به ادعاي ناظران‪،‬‬ ‫(نخستوزیراسرایيل)‪،‬یوآوگاالنت(وزیردفاعاسرایيل)و‬ ‫این افراد به گونهاي این حرفها را ميزنند كه به نتانياهو‬ ‫بينالملليدرموردآنچهپسازجنگاتفاقخواهدافتادرا‬ ‫موردآیندهسياسيفلسطينياننوارغزهوكرانهباخترينيز‬ ‫عواقب آن برعهدهش��ان خواهد بود‪ ».‬دیگر شركتهاي‬
‫ایاالتمتحدهحضورخوددرعراقرابرايمقابلهبانفوذایران‬ ‫دیگرمقاماتاسرایيليدیدارداشت‪.‬‬ ‫كمك ميكند در قدرت بماند‪ ».‬درحالي كه پيشنهادات‬ ‫برانگيختهاست‪.‬امارهبرياسرایيلمدعيشدهكهاسرایيل‬ ‫دردستوركاربلينكنقرارداشت‪.‬اوخاطرنشانكرد‪«:‬كرانه‬ ‫بزرگ كشتيراني‪ ،‬مانند هاپاگ‪-‬لوید آلمان‪ ،‬اخيرا اعالم‬
‫درمنطقهمهمميداند‪.‬امریكایيهاادعاميكنندكههرگونه‬ ‫مقامات مصري اعالم كردند كه هياتي اسرایيلي در اواخر‬ ‫وزراي راس��ت افراطي تقریبا هيچ شانس��ي براي تحقق‬ ‫نميخواهدغزهرامجددااشغالكردهوبرنامهايبرايبيرون‬ ‫باختريوغزهبایدتحتحكومتفلسطينيانمتحدشوند‪».‬‬ ‫كردهاند كه از دریاي سرخ عبور نميكنند‪.‬با این حال‪ ،‬به‬
‫تصميم الس��وداني براي بيرون راندن نيروهاي امریكایي‬ ‫روزدوشنبهبراياحيايمذاكراتباميانجيگريمصر‪،‬وارد‬ ‫ندارند‪ ،‬اما نه تنها براي ایاالتمتحده‪ ،‬بلكه براي متحدان‬ ‫راندنفلسطينيهاازغزهندارد‪.‬‬ ‫بهانهشاهينهايكابينه«بيبي»‬ ‫نظر ميرس��د كه فعاليتهاي ‪ AD Ports Group‬در‬
‫از كش��ور نيز ميتواند تالش واشنگتن براي جلوگيري از‬ ‫قاهره شد‪ .‬در صورت حصول توافق‪ ،‬حماس سایر اسيران‬ ‫ميانهروي عرب مانند مصر و اردن و همچنين كشورهاي‬ ‫روز سهشنبه‪ ،‬دفتر نتانياهو در مصاحبهاي با نخستوزیر‬ ‫انتظ��ار ميرفت كه اهداف بلندمدت دول��ت بایدن براي‬ ‫دریاي س��رخ دوبرابر شود‪ .‬عالوه بر توافق روز پنجشنبه‪،‬‬
‫گسترشجنگدرغزهراتضعيفكند‪.‬‬ ‫اس��رایيلي كه در غزه بهس��ر ميبرند را در ازاي تضمين‬ ‫خليجفارسكهاسرایيلبهنقشآفرینيدرغزهپساجنگ‬ ‫مدعيشد‪«:‬برخالفادعاهاينادرست‪،‬اسرایيلبهدنبال‬ ‫اسرایيل با مقاومت كابينه راستگراي اسرایيل كه مخالف‬ ‫گروه ‪ AD Ports‬یك قرارداد ‪ 30‬س��اله با سازمان بنادر‬
‫درحالي كه به مقامات امریكایي گفته شده كه عراق مایل‬ ‫آتشبس طوالنيمدت و آزادي اس��يران فلسطيني‪ ،‬آزاد‬ ‫اميدوار بوده‪ ،‬موجب دردسر ش��ده است‪ .‬غيث العمري‪،‬‬ ‫آوارهكردنمردمغزهنيست‪.‬باتوجهبهبررسيهايامنيتي‪،‬‬ ‫ایجاد كشور مستقل فلسطين است‪ ،‬مواجه شود‪ .‬تمركز‬ ‫دریاي س��رخ در اواخر ماه گذشته براي توسعه یك پایانه‬
‫بهگفتوگودرموردحفظنيروهايامریكایيدراینكشور‬ ‫ميكن��د‪ .‬تور منطق��هاي بلينكن ش��امل دیدارهاي روز‬ ‫عضو ارشد موسسه واشنگتن براي سياست خاور نزدیك‬ ‫سياست اسرایيل این اس��ت كه به افرادي كه قصد ترك‬ ‫كابينه نتانياهو بر كنار گذاش��تن حم��اس از غزه و توقف‬ ‫چند منظوره در بندر صفاگا امضا كرد‪ .‬به گفته این گروه‪،‬‬
‫است‪ ،‬این امكان وجود دارد كه فشارهاي سياسي پارلمان‬ ‫چهارشنبهدركرانهباختريومصرخواهدبود‪.‬‬ ‫گفت‪« :‬وقتي این مساله به یكي از اصليترین نقاط تنش‬ ‫نوار را دارند‪ ،‬اجازه انجام این كار را بدهد‪ ».‬براي بس��ياري‬ ‫حزباهلللبناناست‪.‬نتانياهوبقايسياسيخودرامتكيبر‬ ‫این قرارداد ش��امل ‪ 200‬ميليون دالر سرمایهگذاري در‬
‫عراق‪،‬سودانيرامجبوربهخروجنيروهايامریكایيكند‪.‬‬ ‫اما تنشهاي منطقه تنها به غزه ختم نش��ده و عراق نيز با‬ ‫عمومي و حتي درگيري با دولت امریكا تبدیل ميش��ود‪،‬‬ ‫از رايدهندگان ناسيوناليست اسرایيلي از تصميم سال‬ ‫ممانعتازشكلگيريكشورفلسطينيميبيندوپيشنهاد‬ ‫طول سه سال خواهد بود‪.‬‬
‫‪3‬‬ ‫جامعه‬ ‫‪Ejtemaee@etemadnewspaper.ir‬‬ ‫پنجشنبه ‪ 21‬دی ‪ 28 ،1402‬جمادیالثانی ‪ 11 ، 1445‬ژانویه ‪ ،2024‬سال بيستو یکم‪ ،‬شماره ‪5676‬‬
‫بازتاب‬ ‫سالمت‬
‫جوابيهدادگستريكلاستانالبرزبه‬ ‫به نظرات كارشناسي نهادهاي دلسوز و مسووالني كه طي‬ ‫گروه اجتماعي‬
‫این‪ 40‬سالبهادغامآموزشپزشكيدرعرصهمراقبتهاو‬
‫گزارششماره‪ ۵۶۷۶‬روزنامهاعتماد‬ ‫خدماتبهداشتودرمان‪،‬كشوررابهایننقطهافتخارآميز‬ ‫در آستانه دومين س��ال ابالغ مصوبه افزایش‪20‬درصدي‬
‫در پي انتشار گزارش روزنامه اعتماد با عنوان «دادگاه‬ ‫رساندهاند‪ ،‬عنایت شود‪.‬لذا الزم است در شرایط فعلي نظر‬ ‫پذیرش دانش��جوي پزشكي‪ ،‬دبير ش��وراي عالي انقالب‬
‫متهمان قتل مهرجویي و همسرش هفته آینده برگزار‬ ‫وزارت بهداشت‪ ،‬كميسيون بهداش��ت و درمان مجلس‪،‬‬ ‫فرهنگيباجمالتيسوالبرانگيز‪،‬ازعملكرددولتدرنحوه‬
‫ميشود» در ش��ماره ‪ 5676‬سهشنبه ‪ 19‬دي ‪،1402‬‬ ‫فرهنگستان علوم پزشكي كشور و سازمان نظام پزشكي‬ ‫اجراياینمصوبهانتقادكردو بازبانغيرمستقيم‪،‬همتاي‬
‫توضيحاتزیرجهت تنویرافكارعموميارسال ميشود‬ ‫و قاطبه جامعه پزش��كي كه دلس��وزترین قشر نسبت به‬ ‫پيشينخودوسایرموافقاناجراياینمصوبهرادرمشكالت‬
‫ومقتضياستبراساسماده‪ 23‬قانونمطبوعاتكشور‬ ‫سالمت مردم و آگاهترین به نيازهاي جامعه در این عرصه‬ ‫ایجادشدهبرايدانشگاههايعلومپزشكي‪،‬سهيمدانست‪.‬‬
‫در همان صفحه منتشر شود‪.‬‬ ‫هستند‪ ،‬لحاظ ش��ود تا خداي ناخواس��ته در این شرایط‬ ‫‪ 10‬دي امسال‪ ،‬عبدالحسين خسروپناه در آیين تجليل از‬
‫در پي اعالم خبر قتل مرحوم مهرجویي و مرحومه رقيه‬ ‫دشوار همهگيري كرونا‪ ،‬روح و روان جامعه پزشكي در این‬ ‫پژوهشگرانبرتردانشگاههايعلومپزشكيگفت‪«:‬دریك‬
‫(وحيده)محمديفردرحوزهقضایيشهرستانفردیس‬ ‫كارزار سخت‪ ،‬بيش از این فرسوده نشود‪.‬وزارت بهداشت‪،‬‬ ‫بيمارستانیكتخلفيیاشبهتخلفيرخداده‪.‬شرایطقانوني‬
‫در اس��تان البرز در ‪ 22‬مهرماه س��ال جاري‪ ،‬بالفاصله‬ ‫فرهنگستان علوم پزشكي كشور‪ ،‬سازمان نظام پزشكي و‬ ‫آن مشخص است‪ ،‬ش��اكي ميتواند شكایت كند و هيات‬
‫تحقيقات مقدمات��ي آغاز و با تالشهاي انجام ش��ده‬ ‫كميسيونبهداشتودرمانمجلسضمناحترامبهجایگاه‬ ‫نظارت وزارت بهداشت هم وجود دارد اما اینكه یك دادیار‪،‬‬
‫توسط دادگستري كل اس��تان و پليس آگاهي استان‬ ‫شورايعاليانقالبفرهنگيمصرانهاستدعاداردكهموضوع‬ ‫بابيحرمتيباپزشكبرخوردكندوپزشكرامدتيدریك‬
‫البرز‪ ،‬متهمان در كمتر از پنج روز شناسایي و بازداشت‬ ‫افزایش ظرفيت رشتههاي پزشكي از دستور شوراي عالي‬ ‫سلول نگه دارد تا ش��بهه رفع شود‪ ،‬مصداق بيحرمتي به‬
‫شدند‪.‬تحقيقات انجام شده منجر به اثبات حضور چهار‬ ‫انقالبفرهنگيخارجشود‪».‬‬ ‫پزشكاست‪.‬ماچطورانتظارداشتهباشيمپزشكانباانگيزه‬
‫نفر در صحنه قتل مرحوم مهرجویي و همسر وي شد و‬ ‫به دنب��ال این مكاتبه‪ ،‬ابراهيم ریيس��ي در نامهاي به دبير‬ ‫كارش��ان را انجام دهند درحالي كه این بيحرمتيها رخ‬
‫بازسازيصحنهواستعالماتپزشكيقانونيوتشخيص‬ ‫شوراي عالي انقالب فرهنگي دس��تور به بررسي مصوبه‬ ‫ميدهد؟مادرشورايعاليانقالبفرهنگيمصوبكردیم‬
‫هوی��ت فراجا درخصوص كيفيت جنای��ت انجام و در‬ ‫افزایش ظرفيت دانشجوي پزشكي داد كه این نامه‪ ،‬اولين‬ ‫هر س��ال ‪20‬درصد ظرفيت پذیرش دانشجوي پزشكي‬
‫چندین مرحله از متهمان با حضور وكالي تس��خيري‬ ‫واكنش رسمي ریيسجمهور به هشدارهاي كارشناسان‬ ‫افزایشپيداكندامااینمصوبهیكپيوستهمداردوآناین‬
‫آنها و نيز وكيل اولياي دم بازجویي شد‪.‬پس از تحقيقات‬ ‫حوزه س��المت درباره تبعات افزایش غير كارشناس��انه و‬ ‫استكهسازمانبرنامهوبودجهزیرساختهايدانشگاههاي‬
‫مفصلوتكميلي‪،‬پروندهباصدوركيفرخواستبهدادگاه‬ ‫شتابزده و پرابهام پذیرش دانشجوي پزشكي بود اما جواب‬ ‫علومپزشكيراتقویتكندامازیرساختهاتقویتنميشود‬
‫كيفري یك استان البرز ارسال شد و دادگاه مزبور پس‬ ‫عامليبهدرخواستریيسي‪ ،‬اصراربردور زدنكارشناسان‬ ‫و تعداد دانش��جو افزایش پيدا ميكند و یكدفعه‪ ،‬حجم‬
‫از طي تش��ریفات قانوني‪ ،‬تهيه گزارش جامع و جلسه‬ ‫حوزهسالمتبود‪«:‬دستگاههايمرتبطباموضوعازجهت‬ ‫عظيمي از دانش��جویان با كمترین امكانات از نظر استاد و‬
‫مقدماتي‪ ،‬دستور تعيين وقت رسيدگي را براساس ماده‬ ‫تامين منابع مالي‪ ،‬موافقت خود را براي افزایش دانشجوي‬ ‫درمانگاه و بيمارستان و كالس مواجه ميشوند و دانشگاه‬
‫‪ 391‬قانون آیين دادرسي كيفري صادر كرد‪ .‬متهمان‬ ‫پزش��كي اعالم كردهاند و نيز مطالع��ات دقيقي در زمينه‬ ‫فردا‪ ،‬دومين سالگرد ابالغ مصوبه افزايش‪20‬درصدي پذيرش دانشجوي پزشكي است‬ ‫ميخواهدایندانشجویانرابهپزشكآیندهكشور تبدیل‬
‫دامنهانتقادهابهباالتريننهادحاكميتيرسيد‬
‫اصلي پرونده چهار نفر هس��تند كه یكي از آنها به اتهام‬ ‫مصوبه افزایش دانشجوي پزش��كي صورت گرفته است‪.‬‬ ‫كند‪ .‬من در سفرهاي استاني خود با اساتيد علوم پزشكي‬
‫«مباش��رت در قتل عمدي» و بقيه ب��ا اتهاماتي نظير‬ ‫كميسيونهاي تخصصي ش��وراي عالي انقالب فرهنگي‬ ‫صحبت كردم‪ ،‬این استادان تاكيد كردند كه امكانات الزم‬
‫«معاونت در قتل» و «شروع به قتل» و نيز جرایم دیگر‬ ‫نزدیك به‪ 20‬جلسه به این موضوع اختصاص دادهاند و دو‬ ‫براي تربيت دانشجو وجود ندارد‪ .‬اي كاش آن زمان كه این‬
‫در انتظار رس��يدگي توسط دادگاه هستند‪ .‬تحقيقات‬ ‫جلسه هم با حضور ذينفعان موضوع در ستاد نقشه جامع‬ ‫مصوبهتصویبميشداینتاكيدمضاعفرابهسازمانبرنامه‬
‫انجام شده در دادسرا و كيفرخواست صادره بيانگر آن‬ ‫علمي كش��ور مورد بحث و بررس��ي قرار گرفته و افزایش‬ ‫و بودج��ه اعالم ميكردند‪ .‬یكي از علل كاهش پزش��كان‪،‬‬
‫است كه اتهام قتل متوجه یكي از متهمان است‪ .‬بدیهي‬ ‫پذیرشدانشجويپزشكيدرستادنقشهجامععلميكشور‬ ‫دبير شوراي عالي انقالب فرهنگي‪ ،‬ضمن انتقاد از مصوبهاي كه با امضاي رييسجمهور‬ ‫مهاجرت اس��ت‪ .‬راه مقابله با مهاج��رت‪ ،‬افزایش ظرفيت‬
‫است تش��خيص تكميل تحقيقات یا نقص در پرونده‬
‫با دادگاه اس��ت كه قضات رس��يدگيكننده با مطالعه‬
‫تصویبشدهاست‪».‬‬
‫بيتوجهي ش��وراي عالي انقالب فرهنگي به درخواست‬
‫ابالغ شد‪ ،‬با افزايش پذيرش دانشجو به جاي نگهداشت پزشك در كشور مخالفت كرد‬ ‫پذیرشدانشجونيست‪.‬راهمقابلهبامهاجرت‪،‬تكریموحفظ‬
‫كرامت پزشكان و استادان دانشگاه است‪ .‬آنهاباید احساس‬
‫پرونده و استماع گزارش جامع و بررسي مطالب اعالمي‬ ‫متولياننظامسالمت‪،‬دليلمهميبودكهوزارتبهداشت‬ ‫به امكانات موج��ود و اهميت كيفيت آم��وزش در حوزه‬ ‫سالمت تصویب شده است‪ .‬مجري این برنامه تلویزیوني با‬ ‫جایگزیني استادان مستقل با معرفيشدگان داراي سابقه‬ ‫هویت كنند‪ .‬برخي از موانعي كه در تعارض با این احساس‬
‫و ایرادات وكال‪ ،‬پرونده را معد تعيين وقت رس��يدگي‬ ‫راواداشتتاازدونفرازكارشناسانسازمانجهانيبهداشت‬ ‫سالمتمردماینافزایشبایدشيبمالیمومنطقيداشته‬ ‫انتقادازمصوبهايكهازاولينسالاجرا‪،‬چالشهايواضحي‬ ‫مبهماند تا خالصس��ازي در دانش��گاههاي علوم پزشكي‬ ‫هویت است باید رفع ش��ود‪ ».‬مصوبه شوراي عالي انقالب‬
‫تشخيص دادند و درنهایت نيز دادگاه پس از برگزاري‬ ‫دعوت كند به ایران بيایند و در یك هماندیش��ي مشترك‬ ‫باشد‪ .‬افزایش دسترس��ي مردم به پزشك‪ ،‬فقط از طریق‬ ‫در دانشگاههاي علوم پزشكي ایجاد كرد‪ ،‬با ذكر مصداقي از‬ ‫را تس��ري دهند‪ .‬به نظر ميرسد تصميم حاميان افزایش‬ ‫فرهنگي كه طي دو س��ال اخير انتقادات فراواني به دنبال‬
‫جلسه رسيدگي حكم مقتضي را صادر خواهد نمود‪.‬‬ ‫با وزیر بهداش��ت و چند تن از معاونانش در روزهاي پایاني‬ ‫افزایشظرفيتپزشكيمحققنميشود؛تازمانيكهنظام‬ ‫چالش هاي ایجاد شده به دليل پرداخت نشدن اعتبارات‬ ‫ظرفيتپذیرشدانشجويپزشكيبهبهانه«رفعبيعدالتي‬ ‫داشته‪ ،‬سندي است كه‪ 23‬آذر‪ 1400‬تصویب شد و مقرر‬
‫آذر‪ ،1400‬مس��اله افزایش ظرفيت پذیرش دانش��جوي‬ ‫س��طحبندي و ارجاع با اولویت خدمات ارتقاي سالمت و‬ ‫و تامين نشدن زیر س��اختها‪ ،‬به نقل از یكي از مسووالن‬ ‫در نظام سالمت» و با كليدواژه «مبارزه با تعارض منافع»‬ ‫كردكهازسال‪ 1401‬تا‪،1404‬ظرفيتپذیرشدانشجوي‬
‫ادامه از صفحه اول‬
‫پزش��كي را از ابعاد فن��ي و تخصصي بررس��ي كنند‪ .‬این‬ ‫پيشگيري و فرآیند بوميگزیني پزشكان و نظام پرداخت‬ ‫وزارتبهداشتگفتكه درحالحاضركالسدرسبرخي‬ ‫كه در دولت دوازدهم به نتيجه نرسيد اما در اولين ماههاي‬ ‫پزشكيدرهرسال‪20‬درصدافزایشیابدتابااینشيوه‪،‬رفع‬
‫نقشآيتاهللهاشمي‬ ‫كارشناسان بينالمللي كه از صاحبنظران تامين نيروي‬ ‫عادالنهاصالحنشود‪،‬حتياگرظرفيتهاراچندبرابركنيم‪،‬‬ ‫دانشگاههايعلومپزشكيدرپاركينگیاحياطدانشگاهها‬ ‫فعاليت دولت سيزدهم به ثمر نشس��ت‪ ،‬یك پروژه چند‬ ‫كمبودتعدادپزشكمحققشود‪.‬بهدنبالتصویباینسند‪،‬‬
‫انساني حوزه سالمت در سازمان جهاني بهداشت هستند‪،‬‬ ‫بازهم مشكل دسترسي به پزش��ك در مناطق محروم را‬ ‫برگزارميشود‪.‬‬ ‫وجهي در دانشگاههاي علوم پزشكي است كه مصوبه ‪23‬‬ ‫سعيدرضا عاملي؛ دبير وقت شوراي عالي انقالب فرهنگي‬
‫درتوسعهدانشگاهها‬ ‫بعد از برگزاري این جلسه اعالم كردند‪« :‬افزایش ظرفيت‬ ‫خواهيم داش��ت‪ .‬اگر افزایش تعداد پزشكان مشكلگشا‬ ‫آذر ‪ 1400‬شوراي عالي انقالب فرهنگي‪ ،‬اولين فصل این‬ ‫اعالم كرد كه ریيس سازمان برنامه و بودجه‪ ،‬قول داده كه‬
‫البته تالش مرحوم هاش��مي در توس��عه دانشگاه صرفا‬ ‫پذیرش دانشگاههاي علوم پزشكي موضوعي چندوجهي‬ ‫بود‪،‬مردمكشورهايهمسایهازجملهعراقباوجودداشتن‬ ‫ازسالاولابالغمصوبهخبرياز«پول»نبود‬ ‫پروژهبودهاست‪.‬‬ ‫براي ایجاد زیرساختهاي مورد نياز در دانشگاههاي علوم‬
‫محدود به تاس��يس دانشگاه آزاد نميش��ود‪ .‬زماني كه‬ ‫استونبایدتنهابهیكجنبهتعدادپزشكونسبتپزشك‬ ‫تعداد متخصص بيش��تر از ما‪ ،‬جهت درمان بيماريهاي‬ ‫پایانشهریور‪،1400‬بهرامعيناللهيكهبهتازگيبرصندلي‬ ‫پزش��كي‪ ،‬بودجه اختصاص دهد‪ .‬این مصوبه روز ‪ 22‬دي‬
‫ریاست دانشگاه تهران را برعهده داشتم یكي از مهمترین‬ ‫به جمعيت اكتفا كرد بلكه باید هم��ه مهارتهایي كه در‬ ‫سادهوپيچيدهبهكشورماسفرنميكردند‪.‬ظرفيتجذب‬ ‫وزارتنشستهبودوتوليتسالمترادردستگرفتهبود‪،‬در‬ ‫متخصصانحوزهسالمت‬ ‫‪ 1400‬با امضاي ابراهيم ریيس��ي به عنوان ریيس شوراي‬
‫دغدغههاي آقاي هاشمي‪ ،‬توسعه دانشگاه بود‪.‬‬ ‫گردشكاریكنظامسالمتاستدرنظرگرفتهشوند؛هيچ‬ ‫دانشجويپزشكيرابایدعالمانهوهوشمندانهوبا توجهبه‬ ‫اوليننشستمشتركبادبيرواعضايشورايعاليانقالب‬ ‫«گوشفهيم»ميخواهند‬ ‫عالي انقالب فرهنگي‪ ،‬به سازمان سنجش آموزش كشور‬
‫دانش��گاه تهران در س��ال ‪ 72‬و ‪ 73‬با دو تغيير مدیریتي‬ ‫استانداردي در جهان براي تعداد پزشكان و نسبت پزشك‬ ‫زیرساختها و امكانات افزایش داد و همزمان آینده شغلي‬ ‫فرهنگي‪ ،‬چراغ س��بز موافقت با افزایش ظرفيت پذیرش‬ ‫ازاواخرشهریور‪ 1400‬تاحاال‪،‬مسووالنيازوزارتبهداشت‬ ‫و وزارت بهداشت ابالغ شد‪ .‬طبق گفته كارشناسان حوزه‬
‫روبهرو بود كه تلق��ي دانش��گاهيان از آن‪ ،‬برخوردهاي‬ ‫به جمعيت وجود ندارد و س��ازمان بهداشت جهاني‪ ،‬عدد‬ ‫آنها را نيز تضمين كرد‪ ،‬در غير این صورت ما پزشكان را با‬ ‫دانشجوي پزشكي را روش��ن كرد‪ .‬دو ماه بعد‪ ،‬وقتي ستاد‬ ‫و متخصصاني از حوزه س��المت‪ ،‬بارها حرفهاي مش��ابه‬ ‫سالمت و آموزش پزش��كي و همچنين مسووالن وزارت‬
‫جناحي و دعواي چپ و راست بود‪ .‬در سال ‪ 73‬وضعيت‬ ‫مشخصيراارایهنميكند‪.‬درتربيتنيرويانسانيومحاسبه‬ ‫خوندلتربيتكردهوتحویلكشورهايهمسایهوخارجي‬ ‫ِ‬ ‫راهبرينقشهجامععلميكشوروازوابستگانشورايعالي‬ ‫خسروپناه گفتهاند و شاید بتوان فرض كرد كه دبير جدید‬ ‫بهداش��ت‪ ،‬تا امروز و با گذشت دو سال از ابالغ این مصوبه‪،‬‬
‫دانشگاهتهرانتقریبانگرانكنندهبهنظرميرسيدوآقاي‬ ‫افزایشنيروهابایدبهداشتهها توجهكرد‪.‬افزایش ظرفيت‪،‬‬ ‫خواهيمداد‪».‬‬ ‫انقالب فرهنگي‪ ،‬با توسل به موافقت ضمني وزیر بهداشت‬ ‫شورايعاليانقالبفرهنگيهمازهمينكارشناساناهل‬ ‫هيچبودجهايبرايتامينزیرساختهايمتناسبباافزایش‬
‫هاشمي در جلسهاي من را دعوت كردند و خدمت ایشان‬ ‫بارزیاديبرنظامآموزشتحميلميكندكهشایدامكانات‬ ‫ب��ه دنبال این اظه��ارات‪ ،‬وزارت بهداش��ت ه��م با صدور‬ ‫پيشسند «افزایش سه هزار ظرفيت پزشكي به ظرفيت‬ ‫فنبراينقدهایشالگوگرفتهاست‪....‬‬ ‫تعداددانشجويپزشكيبهدانشگاههاپرداختنشدهاست‪.‬‬
‫رفتم‪.‬خيليصریحگفتندكهاالنوضعيتدانشگاهتهران‬ ‫كافيمهيانباشد؛اینموضوعنبایدبهكاهشكيفيتدامن‬ ‫اطالعيهاي در جواب مدافع��ان افزایش ظرفيت پذیرش‬ ‫موجودطيمدت‪ 5‬سال»رابهتصویبرساند‪،‬متخصصان‬ ‫عليرضا زالي؛ ریيس دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي‬
‫آزاردهنده ش��ده و در اكثر جلسات شوراي عالي امنيت‬ ‫بزند‪.‬موضوعكمبودنيرويانسانيدرتمامدنيامطرحاست‬ ‫دانشجوي پزشكي به بهانه كمبود پزشك در كشور اعالم‬ ‫حوزه س��المت به تكاپو افتادند كه نظر وزیر را تغيير داده‬ ‫كه خرداد پارس��ال و در اولين س��ال اجراي این مصوبه در‬ ‫تشكيلجبههسياسيدرمقابلموافقان‬
‫ملي‪ ،‬بحث دانش��گاه تهران مطرح ميش��ود و همه هم‬ ‫و تربيت پزش��ك گرانترین و طوالنيترین راهحل است و‬ ‫كرد‪«:‬بهاستنادگزارشسازمانبهداشتجهانيكهرویت‬ ‫و از لطمات جبرانناپذیر براي آموزش پزش��كي كش��ور‬ ‫شرح مش��كالت پيش روي این دانش��گاه گفته بود «‪14‬‬ ‫افزايشظرفيتپذيرشدانشجويپزشكي‬
‫نگران هس��تند‪ .‬یكي از افرادي كه براي ریاست دانشگاه‬ ‫بایدتربيتنيروهايبينابينيدرسيستمبهداشتيدرماني‬ ‫آن براي عموم مردم امكانپذیر بوده‪ ،‬سرانه پزشك در ازاي‬ ‫پيشگيريكنند‪،‬چراكه«سندتوسعهمتوازنآموزشعالي‬ ‫خوابگاه پراكنده با ظرفيت ‪ 3700‬نفر در دانش��گاه داریم‬ ‫دبير شوراي عالي انقالب فرهنگي‪ ،‬یك بار پيش از این هم‬
‫تهران مطرح شده شما هستيد و من نميدانم ميتوانيد‬ ‫مثلمراقبينسالمتوبهورزاندردستوركارقرارگيرد‪».‬‬ ‫هر ‪ 10‬هزار نفر جمعيت در عراق ‪ 7‬نفر‪ ،‬پاكستان ‪ 12‬نفر‪،‬‬ ‫علومپزشكيكالنمناطقآمایشي»تاسال‪ 1408‬تكليف‬ ‫درحاليكهازجمع‪ 13‬هزارو‪ 750‬دانشجويایندانشگاه‪،‬‬ ‫از عملكرد دولت س��يزدهم و نحوه اجراي مصوبه افزایش‬
‫مشكل را حل كنيد یا نه؟ من هم صحبتهایي با ایشان‬ ‫این نشست درحالي برگزار شد كه همزمان‪ 165،‬نماینده‬ ‫سوریه‪ 13‬نفر‪،‬ایران‪ 16‬نفروتركيه‪ 18‬نفراعالمشدهوطبق‬ ‫نحوه پذیرش دانشجو در هر دانشگاه علوم پزشكي و حتي‬ ‫‪70‬درصد غيربومي هستند و توانایي تامين خوابگاه براي‬ ‫پذیرش دانشجوي پزشكي انتقاد كرده بود و اوایل دي ماه‬
‫كردم و وقت خواس��تم‪ .‬بعد از دو هفته خدمت ایش��ان‬ ‫مجلسدرنامهايبهریيسجمهورازطرحافزایشظرفيت‬ ‫اعالم‪ ،WHO‬اگر به ازاي هر‪ 10‬هزار نفر‪ 10،‬پزش��ك در‬ ‫توزیعپزشكوتامينعدالتدسترسيراروشنكردهبودو‬ ‫این دانش��جویان را نداریم»‪ ،‬آذر امس��ال هم در یك اعالم‬ ‫امسال‪ ،‬در گفتوگو با «ایسكانيوز» با نقد عملكرد سازمان‬
‫رسيدم و نگاه و تحليل خود را از وضعيت آموزش عالي و‬ ‫پذیرش دانشجوي پزش��كي حمایت كردند و خطاب به‬ ‫كشور وجود داشته باشد‪ ،‬شرایط مطلوب است كه ما قطعا‬ ‫ظرفيتپذیرشهردانشگاههمبا توجهبهامكانات‪،‬بودجه‬ ‫رس��انهاي‪ ،‬در اتمام حجت با دولت‪ ،‬اجراي مصوبه شوراي‬ ‫برنامهوبودجهبهدليلتعللدرتاميناعتبارزیرساختهاي‬
‫به خصوص دانشگاه تهران با ایشان مطرح كردم‪ .‬سابقه‬ ‫ریيسينوشتند‪«:‬تمامسناریوهايمطرحشدهدرنهادهاي‬ ‫باالي‪ 10‬پزشكبهازاي‪ 10‬هزارنفردركشورداریم‪.‬باتوجه‬ ‫و زیرس��اختهاي مورد نياز تعيين شده بود و با وجود این‬ ‫عالي انقالب فرهنگي در س��ال آینده را ب��ه تامين اعتبار‬ ‫افزایش ظرفيت دانشجوي پزش��كي گفته بود‪« :‬سازمان‬
‫اجرایي من هم پيشتر در آموزش عالي بود و ایشان هم‬ ‫مختلف‪ ،‬نشاندهنده كمبود شدید پزشك و دندانپزشك‬ ‫به افزایش پذیرش دانشجوي پزشكي از‪ 5500‬نفر در سال‬ ‫سند‪ ،‬دیگر نيازي به دخالت نهادهاي غير در نحوه آموزش‬ ‫مشروطكردوگفت‪«:‬ایندانشگاهبراياجراي‪ 4‬سالهطرح‬ ‫برنامه و بودجه باید مصوبه شوراي عالي انقالب فرهنگي و‬
‫از سابقهام اطالع داشت‪ .‬در آن جلسه شروطي را مطرح‬ ‫نسبت به جمعيت كشور در مقایسه با منطقه و كشورهاي‬ ‫‪ 93‬به‪ 8500‬نفر در سال‪ 1400‬یعني رشد پذیرش حدود‬ ‫پزشكيوتربيتنيرويمتخصصنبود‪ .‬چشماندازمداخله‬ ‫افزایش ظرفيت پذیرش دانشجوي پزشكي حدود‪1760‬‬ ‫ابالغریيسجمهوررااجراكند‪.‬شورايعاليانقالبفرهنگي‬
‫كردم‪ .‬ایشان هم با شروط من خيلي خوب برخورد كرد و‬ ‫پيش رو در نظام سالمت است‪ .‬ستاد راهبري نقشه جامع‬ ‫‪ 55‬درصديطي‪ 7‬سال‪،‬بایدمنتظرماندتاایندانشجویان‬ ‫شوراي عالي انقالب فرهنگي در آموزش پزشكي به حدي‬ ‫ميليارد تومان براي زیرساختها‪ ،‬نيروي انساني‪ ،‬توسعه‬ ‫تاكنونچندبارموضوعنبودزیرساختهاراازسازمانبرنامه‬
‫گفت این موارد خيلي طبيعي است و باید اتفاق بيفتند‪،‬‬ ‫علمي كشور در اقدامي بجا و قابل تقدیر‪ ،‬افزایش ظرفيت‬ ‫به تدریج فارغالتحصيل ش��وند كه این خود باعث افزایش‬ ‫نگرانكننده بود كه متخصصاني از هر جناح سياسي هم‬ ‫فضاي آزمایش��گاهي و كالس درس و تملك دارایي الزم‬ ‫و بودجه پيگيري و بارها با ریيسجمهور و سازمان برنامه‬
‫من هم مس��ووليت را قبول كردم‪ .‬انصافا هم ایش��ان در‬ ‫پذیرش دانشجوي رشته پزش��كي به ميزان ساالنه‪ 3‬تا‪5‬‬ ‫چشمگيرسرانهپزشكدرایرانخواهدشد‪.‬مادرحالحاضر‬ ‫وارد ميدان شدند تا بابت عواقبي كه شتابزدگي منتفعان‬ ‫دارد‪ .‬اعمال افزایش ظرفيت پزشكي در سالهاي آینده به‬ ‫و بودجه نامهنگاري كرده و اگر س��ازمان برنامه و بودجه به‬
‫مدتي كه ریيس دانشگاه تهران بودم نهایت همكاري را‬ ‫هزار نفر به مدت ‪ 5‬س��ال را مصوب كرده اما متاسفانه این‬ ‫‪ 50‬هزاردانشجويپزشكيدرسطحكشوروطبقآمارنظام‬ ‫افزایشظرفيتپذیرشدانشجويپزشكيبهنظامسالمت‬ ‫شرطيانجامميشودكهاینبودجههاتامينشود‪.‬درحال‬ ‫این مصوبه عمل نكرده‪ ،‬باید از آنها پيگيري شود‪ .‬گالیهها‬
‫در راستاي همان شروط و حتي فراتر از آن با من داشتند‪.‬‬ ‫اقدامازسوينهادهايصنفيپزشكيبهشدتموردهجمه‬ ‫پزشكي اكنون ‪ 150‬هزار نظام پزشكي مختص پزشكان‬ ‫تحميلخواهدكردهشداربدهند‪.‬كامرانباقريلنكراني؛‬ ‫حاضرحدود‪ 66‬هزاردانشجودردانشگاههايعلومپزشكي‬ ‫مبنيبرنبودامكاناترفاهيوازدحامدانشجویانحاضردر‬
‫اگر طرح ساماندهي و توسعه دانشگاه تهران را توانستيم‬ ‫قرار گرفته و این نهادها با نامهنگاري با شما خواستار خروج‬ ‫داریمكهبرآوردهانشانميدهدحدود‪ 110‬هزارنفرازاین‬ ‫وزیربهداشتدولتنهمویكاصولگرايتندرو‪،‬ازجملهاین‬ ‫سراسركشورمشغولبهتحصيلند‪.‬ایننگرانيوجودداردكه‬ ‫كالسهاي درس كامال صحيح اس��ت‪ .‬من از كالسهاي‬
‫شروعكنيموبهنتایجخوبيهمرسيدیم‪،‬بهخاطرحمایت‬ ‫این مصوبه از دستور كار شدهاند‪ .‬از حضرتعالي خواستاریم‬ ‫پزشكاندركشورحضوردارند؛یعنيتا‪ 6‬الي‪ 7‬سالآینده‪،‬‬ ‫متخصصان بود كه ‪ 20‬آذر ‪ 1400‬در نقد افزایش ظرفيت‬ ‫مابرايایجادفرصتهايشغليبرايهمينميزاندانشجو‬ ‫درس دانشگاههاي علوم پزشكي بازدید كردم و از نزدیك‬
‫و همراهي آقاي هاشمي بود‪ .‬اگر آقاي هاشمي حمایت‬ ‫كه منافع مردم را در اولویت تصميمگيري خود قرار داده و‬ ‫به ميزان نصف پزشكان موجود در كشور به تعداد پزشكان‬ ‫دانشجويپزشكيبدونحلمشكالتمتعددنظامسالمت‬ ‫نيز با چالش روبهرو باشيم‪ .‬اكثر روساي دانشگاههاي علوم‬ ‫اینمشكالترادیدهام‪.‬دانشجویانكالسهايدرسبرخي‬
‫بيش از تعهد خود را نداشت‪ ،‬ساماندهي دانشگاه تهران‬ ‫درراستاي عمل به وعده خود مبني بر رفع انحصار از حوزه‬ ‫كنونياضافهخواهدشد‪ ».‬اوجثمردهيتالشكارشناسان‬ ‫كشور نوشت‪ « :‬سالمت در كشور ما با وضع مطلوب فاصله‬ ‫پزشكيدرخواستدارندكههرچهسریعترمنابعبودجهاي‬ ‫از دانشگاهها زیاد شده‪ ،‬در نتيجه اداره كالس براي استادان‬
‫اصال عملي نميشد‪ .‬البته توسعه دانشگاه تهران در سه‬ ‫سالمتنسبتبهتصویبواجراياینمصوبهتوجهاتویژه‬ ‫حوزهسالمتبرايمجابكردنوزیربهداشت‪،‬نامهايبود‬ ‫دارد‪.‬اینفاصلهباافزایشپزشكانحلنميشود‪.‬برايبهبود‬ ‫وزیرساختيموردنيازتهيهشود‪.‬دردانشگاهعلومپزشكي‬ ‫نيزسختشدهاست‪.‬زمانيكهدانشجویانعلومپزشكيبه‬
‫فاز پيشبيني شده بود كه بعد از فاز اول‪ ،‬فازهاي بعد در‬ ‫خودرا مبذولدارید‪».‬‬ ‫كهدومآذر‪ 1400‬باامضايمشتركوزیربهداشت‪،‬ریيس‬ ‫شاخصهايسالمتدرایرانبایدنظامارایهخدماتاصالح‬ ‫شهيدبهشتي‪،‬ظرفيتكالسهامملوازدانشجویانشدهو‬ ‫مرحلهتحصيالتبالينيميرسند‪،‬طبيعتامشكالتمربوط‬
‫دولتهايبعديعمالمتوقفشد‪.‬مرحومهاشميخيلي‬ ‫فرهنگستانعلومپزشكي‪،‬ریيسكلنظامپزشكيوریيس‬ ‫شودتاپایداريخدماتدرهمهجايكشورصرفنظرازبعد‬ ‫درحالحاضربامحدودیتكالسهايدرس‪،‬آزمایشگاهها‪،‬‬ ‫به زیرساختها هم بيشتر ميش��ود‪ .‬افزایش دانشجویان‬
‫خوب همراهي كرد و دانشگاه توانست وارد وظيفه اصلي‬ ‫مصوبهايكهمرزهايسياسيراازبينبرد‬ ‫كميسيونبهداشتمجلسبهدفترریيسجمهوررسيدو‬ ‫جغرافيایي فراهم شود‪ .‬آمارهاي تلخي از تجميع پزشكان‬ ‫محدودیتفضاهايفيزیكي‪،‬بودجهوفرصتهايمطالعاتي‬ ‫رشته پزش��كي و رشتههاي پيراپزش��كي یكي از نيازها و‬
‫خود ش��ود و بعد از مدتي محيط دانش��گاه آرام شد و اثر‬ ‫مصوبهشورايعاليانقالبفرهنگيوقطعيشدنافزایش‬ ‫امضاكنندگان خواستار ملغي شدن طرح افزایش ظرفيت‬ ‫ومتخصصاندرپنجشهربزرگكشوریعنيتهران‪،‬شيراز‪،‬‬ ‫براي اس��تادان مواجهيم‪ .‬كمبود خوابگاهها مشكل اصلي‬ ‫ضرورتهايحالحاضركشوراستامامعتقدنيستيمكه‬
‫این آرامش هم تقریبا در كل آموزش عالي قابل مشاهده‬ ‫‪20‬درصدي پذیرش دانشجوي پزشكي‪ ،‬شليك نهایي به‬ ‫پذیرش دانشجوي پزشكي شدند و نوشتند‪« :‬در شرایطي‬ ‫اصفهان‪،‬تبریزومشهدوجودداردوطبقاعالمسازماننظام‬ ‫اس��ت و هماكنون دانش��جویان را برخالف شاخصهاي‬ ‫جبرانكمبودپزشكفقطازطریقافزایشظرفيتپزشكي‬
‫بود‪ .‬آرامش ایجاد شده در دهه ‪ 70‬و اینكه آموزش عالي‬ ‫كيفيت آموزش پزشكي بود و بعد از ‪ 23‬آذر ‪ ،1400‬دیگر‬ ‫كهبيشاز‪ 20‬ماهاستكهجامعهپزشكيعليرغمتمامي‬ ‫پزشكي‪ ،‬حدود‪ 30‬هزار نفر از پزشكان عمومي كشور یا به‬ ‫استاندارد در خوابگاهها اسكان دادهایم‪ .‬ظرفيت آزمایشگاه‬ ‫است‪ .‬نباید گذاش��ت نخبگان حوزه پزشكي و افرادي كه‬
‫توانست یك حركت جهشي را در دولت اصالحات انجام‬ ‫تكاپويمتخصصانحوزهسالمتبرايلغومصوبهفایدهاي‬ ‫مشكالت معيشتي و با تقدیم بيش از‪ 200‬شهيد‪ ،‬در خط‬ ‫شغل دیگري مشغولند یا در مراكز زیبایيو اعتياد شاغلند‬ ‫نيزبامحدودیتمواجهاستدرحاليكهبایدبهميزانالزم‬ ‫سالها براي آنان هزینه شده تا پزشك و متخصص شوند‪،‬‬
‫دهد به خاطر نگاه آقاي هاشمي بود كه از دانشگاه تهران‬ ‫نداشت‪.‬همتا‪ 22‬ديهمانسالكهابراهيمریيسيتكاليف‬ ‫مقدممبارزهنفسگيرباكروناجانفشانيميكند‪،‬انتظارآن‬ ‫و در چرخه نظام سالمت حاضر نيستند‪ .‬تعداد مهاجرین‬ ‫آزمایش��گاه در عرصه باليني فراهم شود تا دانشجویان در‬ ‫به سادگي از دست بروند‪ .‬ما باید براي فراهم كردن زمينه‬
‫آغاز ش��د و خوش��بختانه با آمدن آقاي خاتمي و دولت‬ ‫جدید وزارت بهداشت براي پذیرش دانشجوي پزشكي را‬ ‫استكهحداقلدرشرایطفعليازطرحبحثهايحاشيهاي‬ ‫پزشك روبه فزوني گذارده و كشورهاي همسایه و دورتر با‬ ‫آزمایشگاههامهارتآموزيكنندتابعدهادربيمارستانها‬ ‫بازگشتنخبگانيكهازكشورمهاجرتكردهاندنيز تالش‬
‫اصالحات در سال ‪ 76‬این روند و مسير با شتاب بيشتري‬ ‫ابالغ كرد آن هم درحالي كه الیحه بودجه‪ 1401‬را حدود‬ ‫كه روح و روان جامعه پزشكي را آزرده و فرسوده ميسازد‪،‬‬ ‫حقوقهاي نجومي در مقياس دریافتيها در داخل كشور‪،‬‬ ‫و مراكز درماني آزمون و خطا نداشته باشند چون فرصت‬ ‫كنيم‪ ».‬امروز ‪ 21‬دي‪ ،‬خس��روپناه درحالي اولين س��ال‬
‫ادامه پيدا كرد‪ .‬دس��تاوردهاي ارزشمند علمي را در این‬ ‫یك ماه قبلش به مجلس ارایه داده بود و تكليف اعتبارات‬ ‫خودداري ش��ود تا بتوان به كمك آحاد ملت‪ ،‬از این بحران‬ ‫درحالجذبآنهاهستند‪.‬چرایيازدستدادنایننيروها‬ ‫تجربهآموزيوآزمونوخطادرحرفهسالمتوجودندارد‪».‬‬ ‫فعاليت در كسوت دبيري شوراي عالي انقالب فرهنگي را‬
‫دوره شاهد بودیم كه بسترسازي آن با نگاه آقاي هاشمي‬ ‫دانشگاههاي علوم پزش��كي در این الیحه‪ ،‬بدون توجه به‬ ‫دشوار به سالمت عبور كرد‪ .‬در حال حاضر پيچيدهترین و‬ ‫و عدم ماندگاري نيروهاي سالمت در مناطق مورد نياز اگر‬ ‫حاال با گذشت دو سال از جلس��ات پيوسته شوراي عالي‬ ‫پشت سر ميگذارد كه نه تنها حرفهایي كه طي دو هفته‬
‫در دهه ‪ 70‬ب��ود به خصوص با حمایتي كه از برنامههاي‬ ‫بودجه موردني��از اجراي مصوبه افزایش تعداد دانش��جو‬ ‫بهروزترینخدماتدرمانيتوسطفرزندانتوانمنداینمرز‬ ‫پاسخي در خور نيابند‪ ،‬افزایش ظرفيتها به كشور كمكي‬ ‫انقالب فرهنگي براي تحميل ‪20‬درصدي تعداد دانشجو‬ ‫اخير گفته‪ ،‬بوي عقبنشيني سياس��ي از اجراي قاطعانه‬
‫دانشگاه تهران و توسعه علم و فناوري در كشور داشتند‪.‬‬ ‫معلوم شده بود و هم در روزهاي بعد از آن و در این دو سال‪،‬‬ ‫وبومبهمردمارایهميشودواینهمهدرسایهسياستهاي‬ ‫نخواهدكردبلكهشرایطراپيچيدهترخواهدكرد‪.‬اگرازمن‬ ‫به دانشگاههاي علوم پزش��كي‪ ،‬برگههایي از رخدادهاي‬ ‫مصوبه این نهاد فراقانوني ميدهد‪ ،‬نقدهاي سربستهاش از‬
‫به عبارتي دیگر توس��عه‪ ،‬امنيت و اعتالي ایران اسالمي‬ ‫جمع زیادي ازكارشناسانو متخصصان حوزه سالمت‪ ،‬در‬ ‫ادغ��ام آموزش پزش��كي در عرصه مراقبته��ا و خدمات‬ ‫بپرسند ظرفيتهايپزشكيبایدزیاد شوند یاكم‪،‬خواهم‬ ‫پنهاناینجلساتروشدهكهشتابزدگياعضايشورابراي‬ ‫نحوهعملكرددولتسيزدهموتصميماتهمتايپيشين‬
‫با بهرهگيري از تجارب جهاني و البته سازگار با فرهنگ‬ ‫گفتوگوهايرسانهايیادرمكاتباتيكهباسرانقواداشتند‪،‬‬ ‫بهداشت و درمان توسط مس��ووالن و خادمان دلسوز در‬ ‫گفت اول مسائل اساسي نظام سالمت را باید حل كرد و از‬ ‫تصویبتصميميباپسوپيشمبهم راپررنگكردهاست؛‬ ‫خود‪ ،‬نبش قبر از ش��بهههاي كهنه درباره انتفاع مدافعان‬
‫ایراني‪-‬اسالمي در صدر برنامههاي ایشان بود‪.‬‬ ‫مداخله شورايعاليانقالب فرهنگيدرآموزشپزشكيو‬ ‫حوزهسالمتبهدستآمدهولذاتداوماینمسيرغرورانگيز‬ ‫ميانه ماجرا به مشكالت نگاه نكرد‪ .‬اگر نظام ارایه خدمات‬ ‫حدود دو ماه قبل‪ ،‬مصطفي مصطفوي كه استاد دانشگاه و‬ ‫و طرفداران افزایش ظرفيت پذیرش دانش��جوي پزشكي‬
‫به نظرم نظام و كشور در شرایط كنوني بيش از هر زماني‬ ‫تربيت نيروي متخصص را نقد كردند و براي نخستينبار‪،‬‬ ‫و پرافتخار‪ ،‬هوش��مندي و درایت عظيم الزم دارد‪ .‬افزایش‬ ‫براساسآنچهدرقانوناساسيوسياستهايكليسالمت‬ ‫مجريبرنامهتلویزیوني«كشيكسالمت»است‪،‬ازتریبون‬ ‫است‪.‬اخيرا‪،‬بسيجدانشجویيدانشگاهعلومپزشكيشهيد‬
‫به مشي عقالیي آقاي هاشمي نيازمند است‪.‬‬ ‫اصولگ��را و اصالحطل��ب و ميانهرو‪ ،‬با یك زب��ان و امضاي‬ ‫ظرفيتخارجازبرنامهجامعوزارتبهداشت‪،‬نهتنهاضامن‬ ‫آمدهباهماهنگيهمهبخشهااصالحنشود‪،‬تغييرظرفيت‬ ‫سيمااعالمكردكهبنابهگفتهیكمنبعموثقوازحاضران‬ ‫بهشتي در نامهاي خطاب به ریاست این دانشگاه‪ ،‬از تهيه‬
‫ایش��ان مصلحت نظام را مصلحت كشور و ملت تعریف‬ ‫مشترك‪ ،‬بابت آنچه با این مصوبه بر سر آموزش پزشكي و‬ ‫دسترسيبيشترمردمبهخدماتنخواهدبودكهمشكالت‬ ‫چهكمشدنیازیادشدن‪،‬فقطكاررادشوارميكند‪».‬‬ ‫درجلساتآذرماه‪ 1400‬شورايعاليانقالبفرهنگي‪،‬در‬ ‫فهرستمحرمانهدربارهحضور‪ 19‬دانشجوكهنحوهقبولي‬
‫ميكرد و این خود بزرگترین باطلالس��حر نقشههاي‬ ‫آیندهنظامسالمتميآمدنگرانشدهاند‪.‬حاالوبااظهاراتي‬ ‫فعلي جامعه پزشكي را تشدید خواهد كرد‪.‬آموزش كيفي‬ ‫درنهایت‪،‬تالشكارشناسانحوزهسالمتبرايتغييرنگاه‬ ‫زمانتصميمگيرينهایيبرايافزایش‪20‬درصديظرفيت‬ ‫ابهامآميزداشتهاماحاالبرخالفقانونسنجشوپذیرش‪،‬‬
‫دشمنان براي ایجاد شكاف بين ملت و حاكميت بود‪.‬‬ ‫كه خسروپناه؛ دبير مهمترین نهاد فراقانوني كشور در نقد‬ ‫در رشتههاي پزش��كي متفاوت از سایر رشتهها و نيازمند‬ ‫وزیرنوپاتااینحدنتيجهبخشبودكهدرسومينماهفعاليت‬ ‫پذیرشدانشجويپزشكي‪،‬هيچیكازاعضايكميسيون‬ ‫در رش��تههاي پرطرفدار دانشگاه مشغول تحصيلند خبر‬
‫البته درخصوص جایگاه اف��راد در نظام نباید به گونهاي‬ ‫تصميمات اعضاي پيشين این شورا گفته و حتي امضاي‬ ‫زیرساختهایي همچون آزمایشگاه‪ ،‬سالنهاي تشریح‪،‬‬ ‫دولت سيزدهم‪ ،‬ابوالفضل باقري فرد؛ معاون آموزشي وزیر‬ ‫بهداشتودرمانمجلسدراینجلساتحضورنداشتندبا‬ ‫داد و در مهلتي دو هفتهاي‪ ،‬خواس��تار شفافسازي براي‬
‫عمل ش��ود كه تلقي قدس��ي بودن آن شخص به اذهان‬ ‫ریيس شورا پاي مصوبه افزایش دانشجوي پزشكي را هم‬ ‫مراكز آموزش س��رپایي‪ ،‬بخشهاي باليني آموزش��ي و‬ ‫به صراحت از مخالفت وزارت بهداشت با افزایش ظرفيت‬ ‫وجودآنكهحسينعليشهریاري؛ریيسكميسيونبهداشت‬ ‫اذهان عمومي و بازگشت فوري دانشجویان غيرقانوني به‬
‫متبادر ش��ود باید با حفظ حرمت شخصيتها نقدهاي‬ ‫زیر سوال برده‪ ،‬فقط یك روزنه اميد باقي ميماند؛ پرداخت‬ ‫اعضاي هيات علمي باليني است كه رعایت كيفيت در این‬ ‫جذب دانشجوي پزشكي خبر داد و گفت‪« :‬افزایش ساالنه‬ ‫و درمان مجلس‪ ،‬عضو ش��وراي عالي انقالب فرهنگي (و از‬ ‫دانشگاهمبداوبرخوردباهرگونهورودابهامآميزدانشجویان‬
‫منصفانه هم مطرح شود كه البته درباره مرحوم هاشمي‬ ‫نشدناعتباراتموردنيازاجرايمصوبهواوجگيرياعتراض‬ ‫فرآیندهاي آموزش��ي با اهميت جان انسانها و سالمتي‬ ‫‪ 3‬هزارنفرظرفيتپزشكيكشور(حدود‪ 40‬درصد)مغایر‬ ‫مخالفان افزایش ظرفيت پذیرش دانش��جو) است اما در‬ ‫به دانش��گاه ش��د و اعالم كرد كه در صورت رویهاي غير از‬
‫نقدها بعضا با رویكرد تخریبي همراه ب��ود كه اميدوارم‬ ‫وانتقادمتخصصاننظامسالمتازخساراتمشهوداجراي‬ ‫آنها ارتباط مس��تقيم دارد‪ .‬افزایش بيرویه و بيمالحظه‬ ‫با بررسيهاي كارشناسي وزارت بهداشت و تهدیدكننده‬ ‫عوض‪ ،‬از اعضاي كميسيون اصل‪ 90‬مجلس (و از موافقان‬ ‫این‪ ،‬موضوع را از طریق مراجع انتظامي و قضایي پيگيري‬
‫نسل جوان با بازخواني مشي توس��عهگرایانه و اخالقي‬ ‫دوسالهاینمصوبه‪،‬اعضايشوراكهحاالتركيبيمتفاوتاز‬ ‫ظرفيتپذیرشحتمابهكيفيتآموزشيمتصدیانآینده‬ ‫سالمتمردماست‪.‬مطالعاتوزارتبهداشتنشانميدهد‬ ‫سرسخت افزایش ظرفيت) در این جلسات حاضر بودهاند‬ ‫خواهدكرد‪.‬ازابتدايسالجاريهممنابعآگاهدرگفتوگو‬
‫چهرههایي همچون آقاي هاشمي مسيري را براي عبور‬ ‫آذر‪ 1400‬هستندرابهبازنگريدرجزیياتمصوبهواصالح‬ ‫سالمت مردم آسيب جدي ميرساند‪ .‬تدبير حكم ميكند‬ ‫كه براساس معيارهاي داخلي و بينالمللي‪ ،‬نياز به پزشك‬ ‫وبنابراین‪،‬افزایش‪20‬درصديظرفيتپذیرشدانشجوي‬ ‫با خبرنگاران رس��انههاي منتس��ب به اصالحطلبان خبر‬
‫از بحرانها و مخاطرات فراهم آورد‪.‬‬ ‫آنمصممكند‪.‬‬ ‫در بحثهاي تخصصي مرتبط با رشتههاي علوم پزشكي‪،‬‬ ‫خصوصا پزشك متخصص در كشور وجود دارد اما با توجه‬ ‫پزش��كي‪ ،‬در غياب برخي صاحبنظران متخصص حوزه‬ ‫دادندكهروسايبرخيدانشگاههايعلومپزشكيدرصدد‬
‫‪5‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪siasat@etemadnewspaper.ir‬‬ ‫پنجشنبه ‪ 21‬دی ‪ 28 ،1402‬جمادیالثانی ‪ 11 ، 1445‬ژانویه ‪ ،2024‬سال بيستو یکم‪ ،‬شماره ‪5676‬‬ ‫پنجشنبه ‪ 21‬دی ‪ 28 ،1402‬جمادیالثانی ‪ 11 ، 1445‬ژانویه ‪ ،2024‬سال بيستو یکم‪ ،‬شماره ‪5676‬‬ ‫‪siasat@etemadnewspaper.ir‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪4‬‬
‫گفتوگو‬ ‫رویداد‬
‫حمله‌كيهان‌به‌آيت‌اهلل‌هاشمي‌رفسنجاني‬
‫این اواخر حفاظت بابا خوب نبود‪ .‬به ایشان هم گفتم كه ما‬ ‫خيليخوشحالشدوگفتكهمنمسووليتخودمراانجام‬ ‫نميتوانستند این كار را انجام دهند‪ .‬آقاي كروبي هم از این‬ ‫درستاست؛بابایكنفرراهمزندانينكرد؛اینهمهتوهين‬ ‫در ای��ن خانه بود‪ ،‬غير از یكي‪ ،‬دو تا از مبلهایش‪ ،‬بقيه هنوز‬
‫وقتي ميآیيم اصال نميپرسند چه كسي است و با ریموت‬ ‫دادمومقابلمردموخدادیگرمسوولنيستم‪.‬‬ ‫صحبتهاي بابا ناراحت ش��دند و نامهاي هم خطاب به بابا‬ ‫وحملهبهباباانجامشدمثلماجرايقمیاحرمامام؛اماایشان‬ ‫همانهاست‪.‬‬
‫در را باز ميكنند‪ .‬چند اتفاق دیگري هم از ناحيه ریيس تيم‬ ‫ای�ننظروج�ودداردكهرايآق�ايروحاني‪،‬بابت‬ ‫نوشتند‪.‬‬ ‫هميشهميگفتكسيرانگيریدومنمخالفاینكارهستم‪.‬‬ ‫یك زمان�ي برجهاي زیادي را ميگفتند متعلق به‬
‫حفاظتافتادهبود‪.‬بابامحافظينشراخيليدوستداشتو‬ ‫حمایت آقاي هاش�مي و آقاي خاتمي از ایشان بود‪.‬‬ ‫ایشانیكسنتداشتكهقبلازچنينتصميماتي‬ ‫دورهسازندگيكهصحبتشراميكنند‪،‬كشورورشكستهاي‬ ‫خانوادهشماست‪.‬‬ ‫نيست كه ببيند روزگار آینده‪ ،‬همچنان روزگار‬
‫تاحرفيميزدیمبهماتنديميكردكهاینهاخيليزحمت‬ ‫از طرف دیگر آقاي هاش�مي در دولت یازدهم نقش‬ ‫با آیتاهلل خامنهاي مش�ورت ميكرد‪ .‬سال ‪ ۸۴‬هم‬ ‫داش��تيم؛ نه تنها ذخيره ارزي نداشتيم‪ ،‬بلكه حتي بدهكار‬ ‫دروغ ميگفتند؛ ما هيچ كدام تا به حال برج نساختيم‪ .‬همه‬ ‫قدرت نظامي است و نه گفتمان و مذاكره!‬
‫ميكشند و این حرفها را نگویيد‪.‬‬ ‫یكموازنهگررابيندولتوالیههايباالیيحاكميت‬ ‫مشورتكردیادرجریانقراردادند؟‬ ‫ارزيهمبودیموخزانهخاليبود‪.‬بایدهمدركشورسازندگي‬ ‫دروغ است‪ .‬فائزه پایش به كانادا نرسيده است‪ .‬آنقدر شایعه‬ ‫به رغ��م گذش��ت ‪7‬س��ال از ف��وت آی��ت اهلل‬
‫محافظينتغييركردهبودند؟‬ ‫داشت‪ .‬نقش ایش�ان را در موفقيتهاي دولت آقاي‬ ‫سال ‪ 84‬را خاطرم نيست‪ ،‬اما سال ‪ 92‬را ميدانم كه ابتدا به‬ ‫ميشد‪ .‬شهرهاي جنگزده باید بازسازي ميشد تا مردم به‬ ‫درستكردندكهدركانادابرجساختهوفالن‪.‬همهدروغاست‪.‬‬ ‫هاشميرفس��نجاني‪ ،‬هنوز مخالفان افراطي آیتاهلل‬
‫مرتبدرحالبازنشستهشدنبودندوباباهمچندبارخواسته‬ ‫روحانيوبهخصوصدرموردبرجامچقدرميبينيد؟‬ ‫آقايخامنهايگفتهبودمننميآیم؛وليبازچونفشاربراي‬ ‫خانه و كاشانهشان بازگردند‪ .‬ایشان با درایت خاص كشور را‬ ‫منشااینحرفوحدیثهاكجاست؟‬ ‫نس��بت به رویكردهاي اعتدالي او كينه به دل دارند و‬
‫بود كه اینها را اجازه دهيد‪ ،‬بمانند‪ .‬اما آنها عوض ميشدند‪.‬‬ ‫اتفاقا بابا روي برجام خيلي كار كرد‪ ،‬چون معتقد بود كه اگر‬ ‫نامزد شدن روي ایشان زیاد بود‪ ،‬یادم است كه تا جمعه ظهر‬ ‫از آن ورطه نجات دادند‪ .‬معموال مردم وقتي از نظر اقتصادي‬ ‫اینهاراابتدامجاهدینخلققبلازانقالبشروعكردند‪.‬پيش‬ ‫تالش ميكنند آیتاهلل را بنوازند‪ .‬یكي از تالشهاي‬
‫ریيستيمحفاظتهمعوضشدكهالبتهریيستيمجدید‬ ‫اینكاردرستنشود‪،‬تحریمهابرداشتهنميشودواقتصادهم‬ ‫(یكروزقبلازپایانمهلتثبتنام)كهماخانهایشانبودیم‪،‬‬ ‫و رفاه زندگي خوبي داش��ته باشند‪ ،‬به فكر توسعه سياسي‬ ‫از انقالب‪ ،‬بابا به مجاهدین خلق كمك ميكرد و از زماني كه‬ ‫مس��تمر آیتاهلل هاشميرفس��نجاني ت��الش براي‬
‫ازبچههايقدیميمحافظينبابابود‪.‬ایناواخرخيليمسائل‬ ‫درست نخواهد شد‪ .‬االن هم ميبينيد كه روز به روز در حال‬ ‫ميگفت كه نامزد نميشوم‪ .‬ما هم خوشحال بودیم‪ ،‬چون‬ ‫ميافتند‪ .‬اگر وضع اقتصادي مناس��ب نباشد كه به سمت‬ ‫گرایشات آنها ماركسيستي شد‪ ،‬ایشان هم كمكهایش را‬ ‫جایگزیني گفتوگو و مذاكره ب��ه جاي چالشهاي‬
‫را رعایت نميكردند‪ .‬بابا اصال توجهي نداش��ت و ميگفت‬ ‫بدترشدناست‪.‬تحریمهابهاقتصادضربهميزنند‪،‬اقتصادكه‬ ‫عالقهاينداشتيموارداینموضوعاتشود‪.‬‬ ‫توسعهسياسينميروندودنبالحلمشكالتاقتصاديشان‬ ‫قطع كرد‪ .‬از همان زمان مجاهدین از آقاي هاشمي عصباني‬ ‫بزرگترین دشمن ایران از نگاه هاشمي چه بود؟ آري‪،‬‬ ‫نظامي و فيزیكي بود‪ ،‬رویكردهایي كه باعث شد ایران‬
‫همين است و هر چه كه شد! تا اینكه این اتفاق افتاد‪ .‬من هر‬ ‫درستنباشد‪،‬بهامنيتضربهميخوردونهایتامردمآسيب‬ ‫قبلازآنمشورتيباآیتاهللخامنهاينكردهبود؟‬ ‫هستند‪.‬بنابراینمردمرضایتپيداكردندازوضعيتآنزمانو‬ ‫بودند‪ .‬قبل از انقالب‪ ،‬ما مدرسه رفاه ميرفتيم و بيشتر هم‬ ‫هاشمي بزرگترین دشمن ایران را فقر و از بين رفتن‬ ‫در دوران دولت سازندگي و بهرغم تندرويهاي برخي‬
‫چه به ریيس تيم حفاظت گفتم برویم دوربينهاي استخر‬ ‫ميبينند و ناراضي ميشوند‪ .‬روز اول وقتي آقاي روحاني به‬ ‫به آقاي خامنهاي گفته بود كه نامزد نميش��وم‪ .‬من دیدم‬ ‫برايیكوضعيتسياسيتازهدركشورآمادگيپيداكردند‪.‬‬ ‫بچههاي مجاهدین خلق بودند‪ .‬آن زمان خانه ما اس��تخر‬ ‫طبقه متوسط ميدانست و با اتكا به مباني اسالمي كه‬ ‫افراد و جریانات رادیكال در جناح راست‪ ،‬بتواند روابط‬
‫را ببينيم؛ به من ميگفت تو به من ش��ك داري؟ من گفتم‬ ‫دیدارایشانآمد‪،‬گفتكهمنهيچدخالتينميكنموليهر‬ ‫جمعه شب بابا در حال تماس با منزل آقاي خامنهاي است؛‬ ‫آنزمانهمروزنامههافعالبودندوباباعاملبستنروزنامهها‬ ‫داشت؛ یادم هست كه همشاگرديها ميآمدند خانه ما و از‬ ‫آمدن فقر را معادل رفتن ایمان و معيشت عمومي را‬ ‫مطلوب ومعقوليبا جهانپيراموني‪ ،‬همسایگان و اروپا‬
‫بحثم شما نيستي‪ ،‬اما برویم ببينيم چه اتفاقي افتاده است‪.‬‬ ‫جایيكهمشورتبخواهيد‪،‬منمشكليندارم‪.‬تاكيدداشت‬ ‫گفتم به نظر ميرسد كه قصد نامزد شدن دارید! گفت كه‬ ‫نبودوازجاهايدیگريایناتفاقاتميافتاد‪.‬‬ ‫استخراستفادههمميكردندوبعدبهماميگفتندشمافئودال‬ ‫الزمهرستگاري و دینداريمردمميداند‪،‬هيچ اولویتي‬ ‫برقرار سازد‪ .‬زمينههاي ارتباطي درستي كه در دولت‬
‫اول اج��ازه نميداد؛ بعد گفت آنجا را پلم��ب كردند و اجازه‬ ‫كه برجام مهم است و باید این اتفاق بيفتد‪ .‬در خاطرات بابا‬ ‫فشار زیاد است و ميگویند مردم نااميد هستند و اگر نيایم‬ ‫در دوره اصالحات‪ ،‬آقاي هاشمي مورد هجمههاي‬ ‫هستيد!خباگرفئودالهستيمچرااینجاميآیيد؟!منظور‬ ‫را باالتر از رفاه عمومي جامعه و مبارزه با فقر و رقم زدن‬ ‫اصالحات به اوج رس��يد و باعث شد دامنه وسيعي از‬
‫نميدهند‪ .‬او باید هماهنگ ميكرد كه ما فيلم دوربينها را‬ ‫نوشته شده است كه ميگوید‪« :‬وقتي بحث امضاي برجام‬ ‫راي نميدهند و آرا پایين ميآید و حاال چون من به آقاي‬ ‫شدیديواقعشد‪.‬ایشانتعامليباآنهانداشت؟‬ ‫اینكه از آن زمان شروع ش��ده بود‪ .‬بعد از انقالب مجاهدین‬ ‫توسعهاي پایدار براي كشور نميدانست‪.‬‬ ‫ظرفيتهاي س��رمایهگذاري و ارتباطي ميان ایران و‬
‫ببينيموهماهنگنميكرد‪.‬تااینكهیكروزبهاوخيليتند‬ ‫بود و متوجه ش��دم كه آقاي ظریف و آق��اي روحاني از این‬ ‫خامنهاي گفتهام كه نميآیم‪ ،‬باید با ایشان صحبت كنم و‬ ‫در سخنرانيها و مطالبي كه ایشان گفتهاند‪ ،‬هر اتفاقي در‬ ‫خلق و گروهها در دانشگاهها بودند و همين شایعات را دامن‬ ‫گرچه هاش��مي دقيقا ‪ 7‬س��ال قبل و در شرایطي كه‬ ‫كشورهاي دیگر شكل بگيرد‪ .‬این رویكرد اما در دولت‬
‫شدیموگفتيمالبدخودتحركتيكرديكهاجازهنميدهي‬ ‫بابتنگرانهستند‪.‬منبهدفترآقايروحانيرفتموباایشان‬ ‫بگویم كه احتماال ميآیم‪ .‬تماس كه گرفت‪ ،‬آن شب جواب‬ ‫كش��ور رخ ميداد ایش��ان نميگفت فالني یا بهماني؛ چه‬ ‫ميزدند‪ .‬بعد هم مجله فوربس نوش��ت كه آقاي هاش��مي‬ ‫كشور رشد دورقمي ناشي از برجام و شرایط مطلوب‬ ‫احمدينژاد به عنوان دولت م��ورد حمایت كيهان و‬
‫فيلمهاراببينيم‪.‬نهایتابرادرانمرفتهبودندكهبازهمفيلمهارا‬ ‫صحبت كردم كه حتما باید این كار را انجام دهد و در زماني‬ ‫تلفن داده نشد و نتوانست با آقاي خامنهاي تلفني صحبت‬ ‫اتفاق خوب و چه اتفاق بد؛ ميگفت آنجایي كه كاري خراب‬ ‫پنجمينفردثروتمنددنياست!دردوردومریاستجمهوري‬ ‫اقتصادي را تجربه ميكرد‪ ،‬از دنيا رفت‪ ،‬اما با هشدارها و‬ ‫بسياري از رسانهها و چهرههاياصولگرا‪ ،‬رنگ باخت‬
‫نشانندادندوگفتندمابلدنيستيمروشنكنيم!آنهاهمیك‬ ‫كه آقاي روحاني دودل و نگران شده بود‪ ،‬برايشان دالیلي‬ ‫كند‪.‬صبحشنبهكهبهمجمعرفت‪،‬چندینبارتماسگرفت؛‬ ‫ش��ده «ما» بودیم و آنجایي هم كه كار خوبي شده هم «ما»‬ ‫آقاي هاش��مي‪ ،‬اختالفاتي درباره مسائل فرهنگ و اقتصاد‬ ‫ابراز نگرانيهایش امروز ما راكه جامعه در منجالب فقر‬ ‫و ایران با دامنه وسيعي از تحریمهاي اقتصادي روبهرو‬
‫دوريآنجازدندوبرگشتند!همانماهاولبعدازفوت‪،‬بهیكي‬ ‫آوردمو قانعشكردم‪».‬‬ ‫یكبارگفتندكهآقايخامنهايدرجلسهعموميهستندو‬ ‫بودیم‪ .‬یعني مسووليت هيچ كاري را گردن شخص دیگري‬ ‫شروع شده بود و گروههایي‪ ،‬مانند مداحان شروع كردند به‬ ‫وبحرانمعيشتگرفتارشدهپيشبينيميكرد‪.‬اوفقير‬ ‫ش��د‪ .‬تحریمهایي كه در سالهاي ابتدایي دهه ‪ 90‬تا‬
‫ازمحافظينگفتم‪،‬ميشودفيلمهايدوربينهايمجمع‪،‬از‬ ‫دراینمواردبامقاممعظمرهبريرایزنيهمميكرد‪.‬‬ ‫نميتوانند صحبت كنند‪ .‬دوباره تماس گرفت؛ گفتند براي‬ ‫نميانداختوبانگاهجمعيبهمسائلنگاهميكرد‪.‬وقتيدر‬ ‫گفتناینحرفهايدروغ‪.‬‬ ‫شدنجامعهرابهمنزلهرویگردانيازانقالبميدانست‬ ‫امضاي برجام طي س��الهاي ‪ 94‬و ‪ 95‬و از سال ‪ 97‬تا‬
‫یكي‪،‬دوروزقبلتایكي‪،‬دوروزبعدازفوتبابارابهمنبدهيد‪.‬‬ ‫با آقاي خامنهاي كه هميشه صحبت ميكردند‪ .‬خاطرتان‬ ‫اس��تراحت رفتهاند و در پاسخ تماس بعدي هم گفتند كه‬ ‫كشور یك نفر مسووليت دارد‪ ،‬تنها كه نيست؛ قوه قضایيه‪،‬‬ ‫اصالحطلبانهمجزوایندستهبودند؟‬ ‫و نميخواس��ت به هيچ قيمتي‪ ،‬زندگي مردم قرباني‬ ‫به امروز‪ ،‬تنها در حوزه صادرات نفت‪ ،‬بر اس��اس اعالم‬
‫اولگفتكهميدهيم‪،‬امابعدازدوهفتهگفتكههمهفيلمها‬ ‫هست كه صحبتهاي ایشان با آقاي خامنهاي درباره مزایا‬ ‫ایشان خوابيدهاند‪ .‬چندین بار زنگ زد‪ ،‬اما نتوانست با آقاي‬ ‫مقننه‪،‬سازمانهاونهادهايمختلفيهستند‪.‬‬ ‫اول اینها شروع كردند و اصالحطلبان بعدها روي موج اینها‬ ‫شعارهاي ماجراجویانه در سياست خارجي و داخلي‬ ‫اوپك ضرر ‪450‬ميليارد دالري را متوجه ایران ساخته‬
‫پاك شده است! متوجه نشدیم كه چطور در عرض دو هفته‬ ‫و معایب رابطه با امریكا منتشر شد كه آقاي خامنهاي هم در‬ ‫خامنهاي صحبت كند تا اینكه باالخ��ره با آقاي حجازي‬ ‫س�ال‪ ۸۴‬چه اتفاقي افتاد كه اصالحطلبان و آقاي‬ ‫آمدند‪ .‬هر جا ميرفتيم‪ ،‬ميگفتند اینجا متعلق به خانواده‬ ‫شود‪ .‬سخن هاشمي با آنان كه نگران اسالم و انقالب و از‬ ‫است‪ .‬احمدينژاد اما بدون توجه به این مشكالت در‬
‫پاكشدند‪.‬بعدمعلومشدكهریيستيمبادراختيارگذاشتن‬ ‫نهایتگفتندجوابخدابامن‪.‬درموردچنينمسائليهمواره‬ ‫تماس گرفت و صحبت كرد‪ .‬به آقاي حجازي گفت كه اوال‬ ‫هاشميبههمدیگرنزدیكشدند؟‬ ‫هاشمي است‪ .‬ميگفتند كيش مال هاشمي است! ریيس‬ ‫دسترفتنآنهادرجامعههستند‪،‬اینبودكهمعيشت‬ ‫آن دوران خطاب به اعضاي شوراي امنيت سازمان ملل‬
‫فيلمهابهما‪،‬مخالفتكردهبود؛اینمحافظبعدشبهماگفت‬ ‫باهمحرفميزدند‪.‬هميشههمبهآقايخامنهايميگفت‬ ‫فشار روي من زیاد است و بعد هم آقاي خامنهاي ميخواهد‬ ‫در سال‪ 84‬هم اصالحطلبان به سمت ایشان نيامدند؛ اتفاقا‬ ‫یكي از س��تادهاي آقاي احمدينژاد‪ ،‬ه��ر جا كه ميرفت‪،‬‬ ‫عمومي و توسعه كشور را مختل نكنيد كه اگر فقر در‬ ‫اعالم ميكرد‪« :‬آنقدر قطعنامه عليه ایران صادر كنيد‬
‫كهریيستيمبهاوگفتهكهخودشفيلمهارابهماخواهدداد؛‬ ‫كهتاوقتيحكمحكومتينباشد‪،‬مننظرمرابهشماميگویم‬ ‫حماسه سياس��ي اتفاق بيفتد و بر اساس گزارشهایي كه‬ ‫آمدندتارايایشانرابشكنند‪.‬آقايمعينباحكمحكومتي‬ ‫ميگفتكيشمالآقايهاشمياست؛اتفاقاخودشبعدها‬ ‫جامعهاي وارد شود‪ ،‬دین از آن خارج ميشود‪».‬‬ ‫تا قطعنامهدانتان پاره شود!» این قطعنامهها اما ایران‬
‫او ميگوید كه حتي‪ 4‬عدد سيدي هم از من گرفت و گفته‬ ‫و نظر خودم را اجرا ميكنم‪ ،‬اما اگر ش��ما به عنوان وليفقيه‬ ‫ميرسد مردم بيتفاوت شدهاند و ممكن است این امر رخ‬ ‫تایيد شد‪ .‬آنها آمده بودند تا ایشان راي نياورد‪ .‬من آن زمان‬ ‫ریيسسازمانعمرانكيششد‪.‬یكباركهآنجارفتهبودیم‪،‬‬ ‫سخنان انتزاعي آقاي محسن هاشمي در حالي است‬ ‫رادرگيرتحریمهایيساختكهسایهسنگينآنهنوز‬
‫خودمبهخانوادهميرسانمكهنرساند‪.‬‬ ‫بگویيدنه‪،‬منمجبورمقبولكنم‪.‬‬ ‫ندهد و با آقاي خامنهاي از صبح این كار را داش��تم؛ چون‬ ‫به ش��هرهاي دیگر س��فر ميكردم‪ ،‬بچههاي اصالحطلب‬ ‫گفتمحاالواقعااینجامالآقايهاشمياست؟!گفتیكبرگه‬ ‫كه تبلور رویكرد مرحوم هاش��مي در دولت برجام‪ ،‬به‬ ‫اقتصاد و معيشت خانوادههاي ایراني را تحتالشعاع‬
‫وصيتنامه اصلي آقاي هاش�مي س�رانجام به كجا‬ ‫بعد از فوت آقاي هاشمي‪ ،‬گفته ميشود كه دولت‬ ‫به ایش��ان گفته بودم كه نخواهم آمد‪ ،‬ميخواستم اطالع‬ ‫ميگفتند كه برخي در ستادها به ما ميگویند‪ ،‬نميخواهد‬ ‫توصيههمازایشانپيدانكردم؛حتيهروقتكهاینجاآمده‪،‬‬ ‫پرهزینهتری��ن مدیریت در حوزه اقتصاد و سياس��ت‬ ‫قرار داده اس��ت‪ .‬دیروز اما كيهان با انتشار یادداشتي‬
‫رسيد؟آیاتوانستيدآنراپيداكنيد؟‬ ‫آقاي روحان�ي در موضع ضعف قرار گرفت و حتي به‬ ‫بدهم كه خواهم آمد‪ .‬آقاي حجازي گفت كه من پيغام شما‬ ‫برايكسيكاريكنيدوفقطعليههاشميكاركنيد‪.‬‬ ‫هزینههایشراخودشپرداختكردهاست‪.‬باباشخصاهمه‬ ‫خارجيختمشد‪.‬آنمرحومامروزنيستتاببيندرفتار‬ ‫به نقد دیدگاههاي آیتاهلل در خصوص ضرورت اتخاذ‬
‫آنشبيكهبابافوتشد‪،‬محسندنبالوصيتنامهميگشت؛‬ ‫س�مت الیههایي از قدرت چرخش داش�ت‪ .‬چقدر‬ ‫را ميرس��انم‪ .‬باز یكي‪ ،‬دو مرتبه بابا براي صحبت با آقاي‬ ‫البته منظورم دور دوم انتخابات سال‪ ۸۴‬است؛ در‬ ‫هزینههاراپرداختميكرد‪.‬‬ ‫كامال همراه و منفعل دولت مورد حمایت وي‪ ،‬چگونه‬ ‫رویكردهايمذاكرهايبهجايتنازعاتميدانينوشت‪:‬‬
‫چون من بيشتر در خانه با بابا و در جریان كارهایش بودم‪ ،‬به‬ ‫موافقایننظرهستيد؟‬ ‫خامنهاي تماس گرفت كه موفق به انجام نش��د‪ .‬سرانجام‬ ‫آن زمان چه شد كه آقاي هاشمي و اصالحطلبان در‬ ‫م�ورد دیگر‪ ،‬ماجراي رفتن به س�د لتي�ان در روز‬ ‫امين یاری ‪ /‬موج‬ ‫به هار شدن بيشتر دولتهاي اوباما و ترامپ و بایدن در‬ ‫«هاشمي نبود تا ببيند روزگار آینده همچنان روزگار‬
‫یكسمتقرارگرفتند؟‬ ‫تاسوعا كه در خاطرات ایش�ان آمده‪ ،‬در بين برخي‬ ‫امریكا (و در انگليس و فرانسه و آلمان) انجاميد‪ .‬اجراي‬ ‫قدرت نظامي است و نه گفتمان و مذاكره! نبود تا ببيند‬
‫فاطمه‌هاشمی‌رفسنجانی‌از‌زندگی‪‌،‬درگذشت‌و‌پيگيری‌های‌علت‌فوت‌پدرش‌می‌گويد‬
‫من گفت كه وصيتنام��ه در گاوصندوق و چمدان كوچكي‬ ‫باالخره پشتوانهاي قوي براي دولت بود‪ .‬قطعا فقدان ایشان‬ ‫ساعت ‪ 5‬و نيم عصر بود كه خاطرم نيست بابا دوباره با آقاي‬
‫كه بابا داش��ت‪ ،‬نيست‪ .‬گفتم به مجمع برویم‪ ،‬چون بابا یك‬ ‫براي دولت آقاي روحاني اثرگذاربود‪ .‬آقاي روحاني درخيلي‬ ‫حجازي تماس گرفت یا آقاي حجازي تماس گرفت؛ اما من‬ ‫دور دوم چون دیدند كه ضرر كردند؛ هم مغضوب و هم كنار‬ ‫گروههاخيليسروصداكردهاست‪.‬‬ ‫نسخهمدنظرمرحومهاشميوبرخيگروههايمدعي‬ ‫برخالف مش��ورت دروغ مش��اورانش‪ ،‬آلمان و ژاپن‬
‫گاو صندوق و دو تا كشو هم در مجمع داشت كه كليدهاي‬ ‫موضوعات كه به مش��كل ميخورد‪ ،‬باب��ا ميرفت و با آقاي‬ ‫كنار ایشان نشسته بودم كه آقاي حجازي گفت آقا گفتهاند‬ ‫گذاشته شدند و كسي كه ميتوانست ميانداري كند‪ ،‬آقاي‬ ‫چه اش��كالي دارد؟ ایش��ان اگر ميخواس��ت ریا كند‪ ،‬این‬ ‫اعتدال و اصالحات موجب شد هم برنامه هستهاي كه‬ ‫باالترین سرمایهگذاريهاي نظامي را در دنيا داشته و‬

‫كشوهاهميشهدستخودشبود‪.‬وليكليدگاوصندوقنه؛‬ ‫خامنهاي صحبت ميكرد یا خود آقاي روحاني از ایش��ان‬ ‫كه این حرفها را پاي تلفن نميشود گفت‪ .‬بابا هم گفت كه‬ ‫هاشمياست‪.‬آنهاهمبهاقتضايزمانونيازخودشانآمدند‪.‬‬ ‫مس��ائل را نمينوش��ت‪ .‬چند بار هم به ایش��ان گفتم این‬ ‫چند ده سال براي آن زحمت كشيده شده بود‪ ،‬تا مرز‬ ‫باز هم بر حجم آن افزودهاند‪».‬‬
‫آن را خود محافظين بلد بودند كه باز كنند‪ .‬وقتي به مجمع‬ ‫مشورتميگرفتونظرميدادكهاینخيليتاثيرداشت‪.‬‬ ‫دیگر براي صحبت حضوري وقتي نيست و مهلت در حال‬ ‫مثال در س��ال ‪ 92‬اصالحطلبان از اتفاقاتي كه در ‪ 8‬س��ال‬ ‫م��وارد را چرا مينویس��يد؟ گفت كه مينویس��م تا مردم‬ ‫تعطيلي پيش برود‪ ،‬هم تحریمها بر اثر گستاخ شدن‬ ‫كيهان ادامه داد‪ :‬محسنهاشمي در سالگرد درگذشت‬
‫رفتند‪،‬آنجاچيزينبود‪.‬خيليچيزهارابردهبودندوكشوها‬ ‫حالووضعایشاندرروزفوتچگونهبود؟‬ ‫تمامشدناست؛بهآقايحجازيگفتكهبهآقايخامنهاي‬ ‫دولت احمدينژاد افت��اده بود‪ ،‬ناراحت بودند و بابت همين‬ ‫بدانند ریيسجمهورشان چه كارهایي ميكرده یا زندگي‬ ‫دشمن دوبرابر شود‪ ،‬هم ضریب جيني (نشانگر شكاف‬ ‫مرحوم هاشمي نوشت‪« :‬در رسانههاي رسمي ما‪ ،‬واژه‬
‫خاليبودهاست‪.‬‬ ‫خيليخوببود‪.‬منشنبه(روزقبلازفوت)تماممدتكنار‬ ‫بگویدكهپسمنميرومتاثبتنامكنم‪.‬ایشانوقتيگوشي‬ ‫به س��مت بابا آمدند‪ .‬وقتي آقاي خاتمي نيامد و آقاي عارف‬ ‫خصوصياش چگونه بوده اس��ت‪ .‬خيلي از آقایان دیگر هم‬ ‫طبقاتي) روند صعودي بگيرد و هم باالترین نرخ تورم‬ ‫دشمن‪ ،‬كلمه پرتكراري است و همراه با تئوري توطئه‬
‫یعنيدرساعاتاوليهتخليهشدهبود؟‬ ‫بابا بودم‪ .‬شب هم وقتي ایشان راهي منزل شد من به خانه‬ ‫را گذاشت‪ ،‬بسماهلل گفت و قرار شد كه برویم‪.‬‬ ‫و روحاني ماندند‪ ،‬ایش��ان پيش��نهاد كرد براي آنكه رايها‬ ‫ميرفتند؛ حاال نميتوانم اس��م ببرم‪ .‬همان سد لتيان هم‬ ‫به ميزان ‪ 60‬درصد ثبت شود‪.‬‬ ‫بهترجيعبندمواضعوسخنانمسووالنمختلفكشور‬
‫مرحوم هاشمي نبود تا ببيند برخالف تصور و اظهاراتش‬ ‫در قواي سهگانه تبدیل شده است‪ .‬اینكه بزرگترین‬
‫شمخانی‌آخرين‌بار‌گفت‌که‌به‌من‌می‌گويند‌تو‌می‌خواهی‌آقای‌هاشمی‌را‌شهيد‌اعالم‌کنی‬
‫بابا وقتي كه به عراق ميرفت‪ ،‬وصيتنامهاش را نوشت؛ اما دو‬ ‫خودم رفتم و كارهایي كه داش��تم را انجام دادم و دوباره به‬ ‫ایشانردصالحيتشراپيشبينيميكرد؟‬ ‫نشكند‪،‬یككميتهايتشكيلشودوگفتاگرهردوبمانند‬ ‫ميرفتند؛باهليكوپترهمميرفتند!‬
‫باروصيتنامهاشراازنونوشت‪.‬اینوصيتنامههمكهمحسن‬ ‫خانه ایشان رفتم‪ .‬بابا معموال ساعت‪ 10‬و نيم ميخوابيد و تا‬ ‫اگر پيشبيني ميكرد ما در جریان نبودیم‪ ،‬چون در این‬ ‫راينميآورید‪.‬‬ ‫ایننقدهاراواردميدانيد؟‬ ‫مبني بر اینكه وزیر خارجه امریكا قول داده كمكاري در‬ ‫دش��من جامعه ایران‪ ،‬اس��تكبار جهاني و دش��منان‬
‫خواند‪ ،‬مربوط به‪ 20‬س��ال پيش بود! آن آخرین وصيتنامه‬ ‫زمانيكهخوابيدآنجابودموبعدشبهمنزلخودمبرگشتم‪.‬‬ ‫مورد هيچ اشارهاي به ما نداش��ت‪ .‬چند روز كه از ثبتنام‬ ‫درموردانتخابات‪ ۸۸‬چطور؟ایشاندخالتيدرامور‬ ‫خير! باالخره تعطيالتي بوده و ایشان كال سر كار بوده و حاال‬ ‫برجام را جبران كند‪ ،‬یك فریب بزرگ بود و بازگش��ت‬ ‫خارجي است‪ ،‬اینكه اكثر قدرتهاي بينالمللي جمع‬
‫نبود و نفهميدیم كجا رفت و هنوز هم پيدا نشده است‪ .‬اگر‬ ‫روز یكشنبه هم از صبح‪ 4-۳‬مرتبه با ایشان تلفني صحبت‬ ‫گذشت‪ ،‬از شوراي نگهبان پيغام دادند كه صالحيت شما‬ ‫سياسيداشت؟چونایشانرامتهمبهسازماندهي‬ ‫یكروزهمميرفتهتااستراحتكند‪.‬همهميرفتند‪.‬‬ ‫جمهوريكجاهستند؟اینهاكارهايپرزحمتوپرحاشيهاي‬ ‫منزلبرايپوشيدنحجابوچادربهشماوخواهرتان‬ ‫افتاد؛ یعني تندرويها و حمالت زیاد ش��د‪ ،‬چون به قدرت‬ ‫پدر بيشتر روي این مساله كار ميكرد كه هماهنگي باشد‬ ‫اكبرهاشميرفسنجانيیكيازمعدودسياستمداران‬ ‫تحریمها و تهدی��د طرفهاي همكاري با ایران در قالب‬ ‫شدهاند تا ما به اهداف خود نرسيم‪ ،‬اینكه باید به دنبال‬
‫شما كاري سر آقاي هاشمي نياوردهاید‪ ،‬چرا به دفتر كارش‬ ‫كردم كه خودشان هم به من زنگ زد و گفت كه من دارم به‬ ‫تایيد شده است؛ البته رس��مي نبود ولي یكي از دوستان‬ ‫سياسيميكنند‪.‬‬ ‫برخيمعتقدندكهآقايهاشميازسال‪ ۸۴‬زاویهاي‬ ‫بودكهبرابرشانمقاومتميشد‪.‬دربارههمينبازيهايزنان‬ ‫اجباريواردميكرد؟‬ ‫رسيده بودند‪ ،‬چراكه تا پيش از آن در قدرت نبودند و كمتر‬ ‫تا آسيب نبينيم‪ .‬گرچه بين ارتش و سپاه اختالفات زیادي‬ ‫ایراني است كه چه در زمان زنده بودنش و چه بعد از‬ ‫تحریمهاي ویزا و آیس��ا و سيسادا (و سپس بسترسازي‬ ‫نفوذيهایيباشيمكهظاهروسخنانغيرانقالبيدارند‪.‬‬
‫رفتهاید؟‬ ‫استخر ميروم‪ .‬من احساس ميكنم شاید ایشان خودش‬ ‫شوراي نگهبان به دیدن بابا ميآمد و خبرها را ميآورد‪ .‬او‬ ‫در سال‪ 88‬بحث اینبودكه اولگفتند آقاي خاتمي ميآید‬ ‫با حاكميت پيدا كرد؛ مثل نام�هاي كه بعد از دور دوم‬ ‫كشورهاياسالميوروزنامهزن‪،‬فائزهخيلياذیتشد‪.‬بقيه‬ ‫خير‪ ،‬ما خودمان انتخاب كردیم كه این پوش��ش را داشته‬ ‫مخالفت ميكردند‪ .‬البته كه قبل از اصالحات هم‪ ،‬روزنامه‬ ‫بودوروشهايیكدیگرراقبولنداشتند؛ذهنيتعدهايآن‬ ‫فوتكردن‪،‬همچناندرسياستایراننقشآفریني‬ ‫براي تصویب قانون مادر تحریمها‪ /‬كاتسا) از همان دولت‬ ‫اما آیا واقعا اینگونه است؟‬
‫متوجهنشدیدكهچهكسيیاكسانيرفتهاند؟‬ ‫یك چيزهایي فهميده بود‪ ،‬چون هيچ وقت روز یكش��نبه‬ ‫تعریف كرده بود كه وقتي در جلسه شما مطرح شدهاید‪،‬‬ ‫و وقتي ایشان نيامد‪ ،‬آقاي موسوي آمد و تصميم بر این شد‬ ‫انتخاباتمنتشركردند‪.‬‬ ‫همميتوانستندانجامدهندولينكردند!امامثالدخترآقاي‬ ‫باشيم‪ .‬فقط ميگفتند پوشيده باشيد‪ .‬در خانواده و فاميل‪،‬‬ ‫داشتند و حرفهايش��ان را ميگفتند اما به شدت دوران‬ ‫زماناینبودهكهارتشهنوزوابستهبهشاهاستوميگفتند‬ ‫ميكن�د‪ .‬او در زمان زندگي‪ ،‬نقشهایي داش�ت كه‬ ‫اوباما آغاز ش��د‪ .‬نبود تا ببيند به قول وي «تابوشكني در‬ ‫انتخاب نام «رفاه» براي مدرسه اسالمي در دورهاي كه‬
‫خير‪ ،‬یك بار از بچههاي حفاظت فيزیكي مجمع سراغ من‬ ‫خودش تماس نميگرفت كه تو و مادرت به آنجا (استخر)‬ ‫گفتند كه خب ایش��ان كه تایيد ش��ده هستند و موردي‬ ‫كههمهدورآقايموسويجمعشوند‪.‬امابااینحالباباهيچ‬ ‫نه این را هم قبول ندارم؛ در سال ‪ 84‬ایشان دو مساله مهم‬ ‫طالقانيیاخانممصطفويدخترامام‪،‬هركدامسازماندرباره‬ ‫همه چادري بودند و براي ما چادر از ابتدا جا افتاده بود‪ .‬مثل‬ ‫اصالحات نبود‪ .‬ولي باز هم ایش��ان در آن شرایط‪ ،‬در جهت‬ ‫ارتشبایدمنحلشود؛تالشایشانحفظونگهداريشرایط‬ ‫همواره یكي از اركان اصلي كش�ور بع�د از انقالب را‬ ‫مذاكرهباامریكا»فقطامریكاراطلبكارتركردتاوعدههاي‬ ‫شاهد اوج گرفتن تفكرات چپ و سوسياليسم اسالمي‬
‫آمدوگفتزمانيكهماهنوزنميدانستيمایشانفوتكرده‬ ‫بيایيد‪ .‬هيچ وقت یكشنبه تماس نميگرفت‪ .‬من گفتم كه‬ ‫نداریم‪.‬تااینكهآقايمصلحيوزیراطالعاتوقتبههمراه‬ ‫دخالتي در این امر نداشت‪ ،‬چون براي ایشان آقاي موسوي‬ ‫داشت؛ اول اینكه معتقد بودند آقاي احمدينژاد مناسب‬ ‫زنانایجادكردند؛اینبهميزانفعاليتهرشخصبرميگردد‪.‬‬ ‫یك لباس خانوادگي بود‪ .‬اما وقتي من ميخواستم دانشگاه‬ ‫منافعكشورموضعگيريميكرد‪.‬هيچوقتنيامدازخودش‬ ‫موجود و همچنين كاهش و اداره اختالفات فيمابين بود كه‬ ‫هدایت ميكرد یا در حاشيه‪ ،‬مشورت ميداد و آن را‬ ‫برجاميراگروبگيردوواگذاريقدرتنظاميومنطقهاي‬ ‫در جامعه بودیم كه در س��خنان مرحوم ش��ریعتي و‬
‫وهمانموقعدونفرآمدندوبهاتاقحاجآقارفتهاند‪.‬‬ ‫مامان ناهار ميهمان اس��ت‪ ،‬اما تماس ميگيرم كه ببينم‬ ‫معاونينش براي حضور در جلس��ه شوراي نگهبان به این‬ ‫وآقايخاتميتفاوتينداشت؛البتهنظرشاننسبتبهآقاي‬ ‫دولت نيست و به درد كشور نميخورد؛ خب نشان هم داد‬ ‫اما مثال مواضعي كه در روزنامه زن منتشر ميشد‪،‬‬ ‫بروم‪ ،‬از ایشان پرس��يدم كه با چادر بروم یا ميتوانم با مانتو‬ ‫دفاعیابرخوردكند؛اگرهمبرخورديشده‪،‬ازناحيهبابانبوده‬ ‫سرانجام هم امام ایش��ان را مسوول هماهنگي بين ارتش و‬ ‫كمك ميكرد‪ .‬بعد از درگذشت هاشميرفسنجاني‬ ‫راطلبكند‪.‬نبودتاببيندكهانكاردشمنيدشمنموجب‬ ‫مواضع روش��نفكران ما بروز پررنگي داشت‪ ،‬شاید از‬
‫یعنيقبلازاینكهخبرفوتاعالمشود؟‬ ‫ميآیدیاخير؛چونمنزلدخترخالهامميهمانبود‪.‬بامادرم‬ ‫شورارفت‪.‬درابتدامانعورودآنهابهجلسهشدندوميگفتند‬ ‫موسويوخاتميمثبتبود‪،‬امااقدامودخالتينكردند‪.‬‬ ‫و االن ميبينيد آنهایي كه از احمدينژاد خيلي طرفداري‬ ‫پايآقايهاشمينوشتهميشد‪.‬‬ ‫بروم؛البتهآنموقعمانتوهمنبود؛لباسيشبيهمانتوبودكه‬ ‫وازناحيهحاكميتبودهاست‪.‬‬ ‫سپاهكردند؛چونایشانهميشهسعيداشتاعتداليرابين‬ ‫در‪ ۱۹‬ديماه‪،۱۳۹۵‬اوباخاطراتودستنوشتههایي‬ ‫توقف دشمنيها نميشود‪ .‬هاشمي نبود تا ببيند روزگار‬ ‫یك مبارز انقالبي نظير هاشمي و همفكران ایشان در‬
‫نميدانم‪ ،‬چون اینها بر سر پست هستند و شاید اعالم شده‬ ‫تماس گرفتم و گفت كه تا‪ 6-5‬عصر آنجا هستم‪ .‬بعد بابا به‬ ‫اینكه افرادي غير از اعضاي ش��ورا در جلسه باشند‪ ،‬امكان‬ ‫بعد از مناظره آقاي موسوي و احمدينژاد در سال‬ ‫ميكردن��د االن به او بد ميگوین��د‪ .‬آنهایي كه ميگفتند‬ ‫در خانواده ما‪ ،‬همه مس��تقل بودند؛ چه برادرانم و چه من و‬ ‫تا باالي زانو قرار داشت و نامش تونيك بود‪ ،‬چون در دانشگاه‬ ‫البته ب��راي هر فردي ای��ن موضوع ص��دق ميكند كه در‬ ‫آنها برقرار كند تا دعوا و جدال پيش نياید‪ .‬دهه ‪ 70‬كه دهه‬ ‫كهدارد‪،‬درفضايسياسيایرانتاثيرگذاراست‪.‬مانند‬ ‫آینده همچنان روزگار قدرت نظامي است و نه گفتمان و‬ ‫تاسيسمدرسهرفاهازجملهشهيدانباهنروبهشتيو‬
‫بوده و اینها متوجه نشده بودند‪ .‬بابا ساعت ‪ 4‬عصر از مجمع‬ ‫من گفت كه خودت بيا؛ اي كاش رفته بودم (گریه ميكند)‬ ‫ندارد و نهایتا آقاي جنتي قب��ول كرد كه فقط خود آقاي‬ ‫‪ ،۸۸‬آقاي هاش�مي وارد ماجرا شد یا همچنان كنار‬ ‫معجزه هزاره سوم‪ ،‬االن ابراز ناراحتي ميكنند دورهاي كه‬ ‫فائزه‪ .‬نظراتمان را ميگفتيم‪ ،‬اما م��ن خودم هر چه پدرم‬ ‫مثال ورزش یا ب��ازي ميكردیم‪ ،‬همه با همين لباس بودند‪.‬‬ ‫دوران زندگي تكامل پيدا ميكند؛ چون بيشتر ميخواند و‬ ‫سازندگي بود؛ باالخره كشوري كه همه زیربناهایش خراب‬ ‫خودش كه وقتي در قيد حيات بود‪ ،‬در چند مقطع با‬ ‫مذاكره! نبود تا ببيند برخالف مشورت دروغ مشاورانش‪،‬‬ ‫رجایي بعيد به نظر ميرسد‪ .‬اما در نگاه آیتاهلل هاشمي‬
‫بيرون آمدهبود‪.‬بعدهمخودشانگفتندرادیواكتيوبودهكه‬ ‫گفتممنوقتدندانپزشكيدارم؛بيایم؟گفتنهدیگردكتر‬ ‫مصلحي تنها داخلبرود‪ .‬ایشانكهبه جلسهرفت‪،‬درآنجا‬ ‫ایس�تاده بود؟ یا در زمان اعتراض�ات‪ ۸۸‬با رهبري‬ ‫پول زیادي وارد كشور شد را از دست دادیم و بهرهبرداري‬ ‫ميگفت‪ ،‬گوش ميدادم ولي فائزه بيشتر نظرات خودش را‬ ‫ایشانپاسخدادكهاتفاقابامانتوبرودانشگاهكهمتوجهشوند‬ ‫شرایط زماني متفاوت ميشود‪ ،‬اتفاقاتي كه چه در داخل و‬ ‫شدهبودوبهزیرساختهايآب‪،‬برقوگازآسيبجديوارد‬ ‫نقل خاطراتي از بنيانگذار انقالب‪ ،‬به جریانس�ازي‬ ‫آلمانوژاپنباالترینسرمایهگذاريهاينظاميرادردنيا‬ ‫و همفكران ایشان‪ ،‬بزرگترین نياز جامعه رفاه مردم‬
‫فكر كنم ما را س��ر كار گذاشتند‪ ،‬چون رادیواكتيو بالفاصله‬ ‫داري‪ .‬من فيلم آن روز بابا را دارم كه جلسه كميسيون انرژي‬ ‫ميگوید آقاي هاشمي اینقدر راي دارد و راي ایشان روز به‬ ‫رایزنيهایيكهرسانهاينشدهباشد‪،‬داشتند؟‬ ‫درس��تي انجام نشد‪ .‬مساله دیگر این بود كه ایشان معتقد‬ ‫اعمال ميكرد‪ .‬اما خب بحث در خانه ما هميشه بوده و هنوز‬ ‫مانتو هم حجاب است‪ .‬من هم گاهي با مانتو و گاهي با چادر‬ ‫چه در سطح بينالمللي رخ ميدهد براي یك سياستمدار‬ ‫شدهبود؛مردمازنظرمعيشتمشكلداشتندوهنوزكوپنو‬ ‫ميپرداخت‪.‬‬ ‫داشته و باز هم بر حجم آن افزودهاند‪.‬‬ ‫بود و از اینرو مهمترین آرمان و هدف را ایجاد رفاه براي‬
‫كسيرانميكشدوزمانميبرد‪.‬بهآقايشمخانيگفتمكه‬ ‫را در مجمع برگزار كرد‪ .‬همه ميگفتند آقاي هاشمي چند‬ ‫روز در حال بيشتر شدن است و شاید به‪95‬درصد برسد و‬ ‫بابا در انتخابات دخالتي نميكرد؛ در انتخاباتي كه خودش‬ ‫بود كه در آن انتخابات تقلب ش��ده است‪ .‬بعد از انتخابات‪،‬‬ ‫هم هست‪ .‬بحث سياسي كه مطرح ميشود‪ ،‬هر كسي یك‬ ‫دانشگاه ميرفتم‪.‬‬ ‫فرق ميكند‪ .‬روشها و تاكتيكها عوض ميش��وند وگرنه‬ ‫سهميهبنديادامهداشت؛نميشدتاابدمردمبههمينروش‬ ‫فاطمه هاشميرفس�نجاني دختر ارشد آیتاهلل كه‬ ‫از سوي دیگر باید به محسن هاشمي یادآور شد دولت‬ ‫جامعه اسالمي و مردم ایران ميدانستند‪.‬‬
‫اینرادیواكتيوازكجاواردبدنمادرمشدهاست؟‬ ‫باراینپلههاراباالوپایينرفت‪.‬ماخيليهمپيگيريكردیم‬ ‫سه راه بيشتر نداریم‪ ...‬یا باید ردصالحيت شود یا خودش‬ ‫هم حضور داشت‪ ،‬بيشتر ستادها كار ميكردند و خودشان‬ ‫یك قاضي از یك اس��تاني نامهاي براي ایشان فرستاد كه‬ ‫نظري داشت و بابا هم معموال فقط گوش ميكرد و آخر نظر‬ ‫ایش�ان براي حضور زن�ان در مدیریت و حاكميت‬ ‫عقيدههايشانهماناست‪.‬‬ ‫زندگيكنند‪.‬بایدیكاتفاقاتيصورتميگرفت‪.‬ایشانتمام‬ ‫ریيسبنيادبيماريهايخاصاست‪،‬قرابتزیاديبا‬ ‫كارگزاران‪ ،‬برنامه توزیع ثروت به برخي بيعدالتيها‬ ‫هاشميرفسنجاني در دوره ریاستجمهوري نيز تمام‬
‫شماهمداشتيد‪.‬‬ ‫ولي آقاي شمخاني ادامه نداد‪.‬‬ ‫انصراف دهد كه بهتر است‪ ،‬انصراف دهد‪ .‬آقاي كدخدایي‬ ‫نقشآنچنانيایفانميكردند‪.‬دربارهاعتراضاتكهحرفهم‬ ‫حدود ‪ 110‬نف��ر را كه از حاكميت بودن��د‪ ،‬بابت اتهامات‬ ‫خودشانرابيانميكردوميگفتایننظرمناست‪،‬دوست‬ ‫مالحظهايداشت؟‬ ‫ایش�ان در یك دورهاي در دهه ‪ ،۶۰‬درباره حجاب‬ ‫توان خود را روي سازندگي كشور گذاشتند‪ .‬وزرایي هم كه‬ ‫پدر داشته و آنگونه كه از سخنانش برميآید‪ ،‬زمان‬ ‫و تبعيضه��ا را پایهگ��ذاري كرد و ضمن��ا تورم ‪49‬‬ ‫هموغم خود را در جهت توسعه اقتصادي ایران و تامين‬
‫الكيگفتند؛مادرمرامدامایندكتروآندكتربردم؛حتيدر‬ ‫چراپيگيريهاراادامهنداد؟‬ ‫پيش آقاي روحاني رفت و آقاي روحاني هم با بابا مالقات و‬ ‫زد؛ اما موضوعي كه مدنظر شماست‪ ،‬قطعا با آقاي خامنهاي‬ ‫انتخاباتي گرفتهاند و نامهاش را هم به بابا داده بودند و البته‬ ‫دارید گوش كنيد یا گوش نكني��د‪ .‬با این وجود مثال درباره‬ ‫ایشان زن و مرد را جدا نميدانس��تند و بر اساس توان نگاه‬ ‫در خطبههاي نماز جمعه تاكيد داشت و در این مورد‬ ‫انتخابكردندهمازجناحچپبودندوهمازجناحراستكه‬ ‫زیاديرادركنارپدرميگذراندهاست‪.‬ازهمينبابت‬ ‫درصدي را در س��ال ‪ 1۳74‬به ثبت رساند كه تا قبل‬ ‫رفاه براي نسل فعلي و نسلهاي آینده قرار داد و نام دو‬
‫منزلدستگاهنصبكردندوازاینبازيها!بعدگفتندآلودگي‬ ‫آخرینجلسهايكهآقايشمخانيمارابهشورايعاليامنيت‬ ‫مطرح كرد كه ایشان قبول نكرد‪ .‬بعد گویا آقاي كدخدایي‬ ‫صحبتكردندوليدرجریانقرارنداشتيم‪.‬اگرهمدرجریان‬ ‫كاري با آنها نكردند‪.‬‬ ‫روزنامهزنهمكهمروركنيد‪،‬ميبينيدكهاینروزنامهموضع‬ ‫ميكردند‪ .‬بابا معتقد بودند كه زنان توان باالیي دارند و براي‬ ‫موضعگيريميكرد‪.‬‬ ‫چپها به حضور راستيها معترض بودند و جناح راست هم‬ ‫او یكي از گزینههایي اس�ت كه ميتواند روایتهاي‬ ‫از ركورد تورمي دولت روحاني (‪ 60‬درصد)‪ ،‬باالترین‬ ‫دوره ریاستجمهوري را دولت سازندگي برگزیدند‪.‬‬
‫رادیواكتيو مامان ‪ ۳‬درصد بيشتر از حد معمول است و من‬ ‫مليدعوتكرد‪،‬بهماگفتكهمندیگربيشترازایننميتوانم‬ ‫به آقاي علي الریجاني هم گفته بود‪ .‬وقتي آقاي الریجاني‬ ‫قرار داشته باشيم‪ ،‬نميتوانيم بگویيم؛ یعني االن شرایطش‬ ‫ایننامهراپيگيرينكردند؟‬ ‫منفينداشتوتنهابابتانتشاریكخبردرباره«فرحپهلوي»‬ ‫محدود نگهداشتن آنها در عرصههاي مختلف چه در زمان‬ ‫حجابي كه آقاي هاشمي تاكيد داشت‪ ،‬نظر حاكميت بود‪.‬‬ ‫به حضور چپيها اعتراض داشتند‪ .‬ایشان اما ميگفت كه از‬ ‫دقيقي از فعاليتهاي پدرش در زم�ان زنده بودن و‬ ‫رك��ورد تورمي چند ده��ه اخير ب��ود‪ .‬بدین ترتيب‬ ‫نگاه هاش��مي به رفاه و توس��عه تنها متكي به داخل‬
‫همیكدرصد‪.‬پرسيدندچهكسيبابابابيشترغذاميخورده‬ ‫موضوعراادامهدهموبهمنميگویندكهتوميخواهيآقاي‬ ‫براي جلسه با آقاي هاش��مي آمده بود‪ ،‬من هم در جلسه‬ ‫نيست‪.‬صحبتهايزیاديميشد‪،‬امااالننميشودگفت‪.‬‬ ‫ميدانستندچهكسانيهستندوبایگانيشد‪ 110.‬نفرازیك‬ ‫توقيفشد‪.‬االنكه‪ 22‬بهمنميشود‪،‬درصداوسيما‪،‬شاهو‬ ‫ش��اه و چه بعد از انقالب‪ ،‬زنان نتوانستند خودشان را نشان‬ ‫باالخرهامامميخواستندمردمحجابداشتهباشند؛ایشان‬ ‫منتهياليه چپ و راست انتخاب ميكنم و دولت من‪ ،‬دولت‬ ‫حتيازروزفوتوبعدازفوتپدرشارایهكند‪.‬‬ ‫بزرگترین آس��يبها به طبقات پایين و متوس��ط‬ ‫نبود‪ ،‬بلكه او سياس��ت خارجي را نيز در خدمت این‬
‫اس��ت؟ گفتم من و مادرم با بابا غذا ميخوردیم؛ همهمان با‬ ‫هاشميراشهيداعالمكني!جملهايبودكهایشانبهماگفت‬ ‫بودم‪ .‬ایشان به بابا گفت كه گفتهاند بيایيد انصراف دهيد؛‬ ‫آقايهاشميدرچندانتخاباتبودكهشخصاحضور‬ ‫گروهيفقطدریكاستانبودند!مننامهاشراهمدیدمودر‬ ‫فرحبيشترمطرحميشودتابقيه!باالخرهروزنامهزنطرفدار‬ ‫دهند‪ .‬خاطرم هس��ت كه وقتي زنان ميآمدند و با بابا دیدار‬ ‫كهنميتوانستبرخالفنظرامامصحبتكنند‪.‬‬ ‫كار است و سياسي نيس��ت‪ .‬در مجلس هم گفت كه من به‬ ‫او عالقه زیادي به پدرش داش�ته و این نه از گفتهها‪،‬‬ ‫جامعه در دولتهاي هاشمي و روحاني زده شد‪ .‬شاید‬ ‫نگاه قرار داد‪ ...‬نگاه هاشمي دقيقا مقابل رویكردي بود‬
‫ایشانغذاميخوردیم؛حتيمحافظينباباباغذاميخوردند‬ ‫درحاليكهماشواهدزیاديداریم‪.‬‬ ‫باباهمگفتخباینچهكارياست؟منبيایماولثبتنام‬ ‫داش�ت‪ .‬در انتخابات مجلس ششم ش�ركت كرد و‬ ‫همانكشویيبودكهبعداز فوتایشانایننامهراهمبردند‪.‬‬ ‫پيداكردهبودوخوبفروشميرفت‪.‬‬ ‫ميكردند‪ ،‬به آنها ميگفت كه خودتان باید حركت كنيد و‬ ‫براساسنظريكهداشت‪،‬باامامصحبتينكردهبود؟‬ ‫اندازهكافيسياسيهستمودولتيراانتخابكردمكهدولت‬ ‫بلكه ازبغضو اش�ك ریختنشدرهنگام صحبت از‬ ‫محسن هاشمي دوست نداشته باشد مرور كند‪ ،‬اما به‬ ‫كه ای��ران و توان ایران را س��رمایهاي در جهت تحقق‬
‫یا از همان غذایي كه بابا ميخورده‪ ،‬ميخوردهاند‪ .‬اما از آنها‬ ‫چهجورشواهديدارید؟‬ ‫كنموبعدبرومانصرافدهم؟اینیعنيبازيبامردمواصال‬ ‫سيامشدوهمينموضوعدستمایهشوخيوجوك‬ ‫دربرابراینانتخابات‪،‬انتخاباتخبرگانرهبريدرسال‪1۳86‬‬ ‫در زم�ان دولت آقاي هاش�مي‪ ،‬منتق�دان حرف‬ ‫اگرحركتنكنيدبهآنچهميخواهيدنميرسيد‪.‬ميگفتند‬ ‫اصالدیگرآنزمانداستانحجابتمامشدهبود؛ازهركسي‬ ‫كار باشد‪ .‬این را هم در نظر بگيرید كه اختالفات در آن زمان‬ ‫روز درگذشت هاشميرفسنجاني پدر معلوم است‪.‬‬ ‫یاد ایش��ان ميآوریم كه ميراث دولت مورد حمایت‬ ‫اهداف ایدئولوژیك و رسالتهاي انقالبي ميدانست و‬
‫تس��ت نگرفتند‪ .‬من‪ ،‬مادرم را به خارج از كشور بردم كه این‬ ‫در آبان ماه یعني دو ماه قبل از فوت بابا‪ ،‬دو نفر آقا به دانشگاه‬ ‫چنين كاري را انج��ام نميدهم‪ .‬آقاي الریجاني گفت كه‬ ‫وطعنههايسياسيهمشد‪.‬اساسادرفضايآنزمان‬ ‫قرارداردكهبابابارايباالیيپيروزشد‪.‬‬ ‫معروفيداش�تندوميگفتندكهقش�رضعيفالي‬ ‫كهشمازنهستيدووقتيزنانبرايانتخاباتنامزدميشوند‪،‬‬ ‫كهميپرسيمچهشدكهحجاباجباريشد‪،‬همهميگویند‬ ‫شدیدبود‪.‬تازمانيكهامامبودند‪،‬حرفآخرراایشانميزدند؛‬ ‫فاطمه هاشميرفس�نجاني‪ ،‬در گفتوگوي بيش از‬ ‫مرحوم هاش��مي در حوزه اقتصادي‪ ،‬كسري بودجه‬ ‫با تضعيف قدرت اقتصادي و قرباني كردن رفاه جامعه‬
‫آزمایشهاراانجامدهندوگفتندكههيچآلودگيندارد‪.‬این‬ ‫آمدند كه من آنها را نميشناختم‪ .‬من بين كالسها كه یك‬ ‫ممكناستبخواهندردصالحيتكنندوباباهمگفتكه‬ ‫باچهاستدالليدرانتخاباتشركتكرد؟‬ ‫واكنشرهبريچهبود؟‬ ‫چرخدندههاي توس�عه له ميشود‪ .‬چقدر این گزاره‬ ‫خودتان به آنها راي نميدهيد و این هم مش��كلي است كه‬ ‫نميدانيم! ما خودمان در آن زمان بودیم نفهميدیم چه شد!‬ ‫مثالدرگيريهایيكهبينآقايخامنهايوآقايموسويدر‬ ‫یك س�اعته با «اعتماد»‪ ،‬از زندگي و سياستورزي‬ ‫‪ 480‬ه��زار ميلياردي و بده��ي ‪ 1500‬هزار ميليارد‬ ‫ميخواست كه جهان را تغيير دهد‪.‬‬
‫ميزاني كه وجود دارد مربوط ميش��ود به مسائل محيطي‬ ‫ربع زمان بود‪ ،‬بيرون نميآمدم و با بچهها صحبت ميكردم‪.‬‬ ‫هرتصميميميخواهندبگيرند‪،‬امامنانصرافنميدهم‪.‬‬ ‫ایشان اصال نميخواس��ت وارد انتخابات شود؛ آن زمان من‬ ‫گفتنددیگرتمامشدهاست‪.‬‬ ‫راقبولدارید؟‬ ‫وجود دارد‪ .‬هرجا زنان وارد ميدان ش��دند و خود را نش��ان‬ ‫چوندریكي‪،‬دو سالاولزنانميتوانستندحجابنداشته‬ ‫دولتشانوجودداشت‪،‬باباسعيميكردایناختالفاتراكم‬ ‫پ�درش ميگوی�د‪ ،‬از آخری�ن تماسه�اي مرحوم‬ ‫توماني بوده است‪.‬‬ ‫اكن��ون ميتوانيم به این پرس��ش پاس��خ دهيم كه‬
‫و غيره كه همه همينها را دارن��د‪ .‬گزارش آزمایشهاي ما‬ ‫گفتند این دو فرد آمدهاند و در دفتر منتظر من هس��تند‪.‬‬ ‫آقايالریجانيازطرفخودشپرسيدكهاگرآقايخامنهاي‬ ‫تصادفكردهبودمووقتيبابابرايعيادتبهبيمارستانآمد‪،‬‬ ‫مواضع آقاي هاشمي در سال‪ ۸۸‬نسبت به‪ ۸۴‬هم‬ ‫اینها شعاري بود؛ یكي از بحثهایي كه بابا دنبال ميكرد و‬ ‫دادند‪،‬موفقشدند‪.‬‬ ‫باشند و ميگفتند اش��كالي ندارد و ناگهان دستور حجاب‬ ‫كند‪.‬بعدازامامبهگونهدیگريمشكالتشروعشد‪.‬گروههاي‬ ‫هاشميرفسنجاني با او‪ ،‬س�اعتي قبل از درگذشت‬ ‫خبررسمی‬
‫را كه ابتدا نميدادند؛ بعد گفتيم كه ميخواهيم بدانيم اگر‬ ‫هيچ وقت مالقاتي نداشتم‪ .‬باالخره رفتم و دیدم دو نفر آقا با‬ ‫تندتر شد‪ .‬زاویه پيدا كردن ایشان با حاكميت را در‬ ‫نگذاشتند كه انجام شود‪ ،‬تعدیل اقتصادي بود‪ .‬خب االن كه‬ ‫دردولتخودشانهمزنانحضورداشتند؟اساسا‬ ‫و درخواس�تي كه از او داش�ته‪ ،‬ميگوید و افسوس‬
‫مادرمان هم آلوده اس��ت یك كاري كنيم‪ .‬به زور گزارش را‬ ‫سن حدود ‪ 60‬سال و موهاي جوگندمي نشستهاند‪ .‬گفتم‬ ‫اینسالهمقبولندارید؟‬ ‫تعدیلاقتصاديبافشاريبهمراتببيشترازآنزماندرحال‬ ‫اعتقاديبهاینموضوعداشت؟‬ ‫ميخ�ورد‪ .‬در ادامه مش�روح گفتوگ�وي بيش از‬ ‫جزييات‌حمله‌تروريست‌هاي‌«جيش‌العدل»‌به‌پاسگاه‌جنگل‌راسك‌‬
‫گرفتيم وگفتندبههيچكسنبایدنشان دهيد‪ .‬منگزارش‬ ‫كه من كالس دارم و باید بروم‪ .‬گفتند چند دقيقه بنشينيد‬ ‫در آن سال هم دليل دارد‪ .‬گفتم كه باید شرایط را بسنجيد‪.‬‬ ‫انجام است! ایش��ان معتقد بود كه سالی‪ 10‬درصد افزایش‬ ‫در سطح وزیر خير‪ ،‬اما در سطح معاون وزیر‪ ،‬معاون زن بود‪.‬‬ ‫یكس�اعته با «فاطمه هاشميرفسنجاني» فرزند‬
‫را كه در خارج از كشور نش��ان دادم‪ ،‬گفتند اصال این اعداد‬ ‫تا ما حرفهايمان را بگویيم و برویم‪ .‬قرار ش��د بيشتر از ‪5‬‬ ‫در س��ال‪ 88‬مردم به خيابانها آمده بودند و اعتراضات زیاد‬ ‫قيمتداشتهباشيم‪،‬چوندردورانجنگقيمتهاهمهثابت‬ ‫دفتر امور زنان و مشاور امور زنان و خانواده ریاستجمهوري‬ ‫«اكبر»ميآید‪.‬‬ ‫يك‌افسر‌نيروي‌انتظامي‌شهيد‌شد‌‬
‫بيربط هس��تند! آقاي روحاني چطور؟ ایش�ان هم‬ ‫دقيقه صحبت نكنند تا به كالس برسم‪ .‬آنها از كربالي ‪ 4‬و‬ ‫بود‪ .‬نميشد كه مردم را نادیده گرفت و حق را به مردم نداد‪.‬‬ ‫مانده بود‪ ،‬دیگر با این شيوه نميشد ادامه داد‪ .‬امروز همه به‬ ‫اولينبار در دولت آقاي هاش��مي راهاندازي ش��د كه خانم‬
‫همان شيوه برگشتند و ‪ 10‬برابرش هم گران ميكنند‪ .‬كار‬
‫تروریس��تها كه تاب مقاوم��ت در مقابل آتش جان‬ ‫فرماندار راسك در جنوب سيستان و بلوچستان گفت‪:‬‬
‫پيگيريكرد؟‬ ‫كرب��الي ‪ 5‬صحبت كردند و من هم گفتم كه این حرفها‬ ‫ایشانهميشهطرفدارمردمبودند‪.‬آنزمانهمصحبتهاي‬ ‫حبيبي مسووليت آن را برعهده داشت‪ .‬در آن زمان‪ ،‬در همه‬ ‫عدهاي معتقدند كه مواضع سياسي آقاي هاشمي‬
‫درستيبودودرحالاجرابودكهمانعشدند‪.‬‬
‫بركفان فراجا را نداشته با توجه به تاریكي هوا از محل‬ ‫در درگيري مسلحانه نيروهاي انتظامي پاسگاه جنگل‬
‫منكهخودمباآقايروحانيصحبتنكردم‪،‬اماگزارشيكه‬ ‫چه ارتباطي به من دارد؛ صحبتهايتان را بگویيد‪ ،‬چون‬ ‫مردم را اعالم كردند‪ .‬اما همان سخنان ایشان در نماز جمعه‬ ‫وزارتخانههاواستانداريها‪،‬مشاورزنمنصوبشد‪.‬ایشاندو‬ ‫دردهههاي‪ ۶۰‬و‪ ۷۰‬بادهههاي‪ ۸۰‬و‪ ۹۰‬متفاوتاست‪.‬‬
‫از این بابت ميپرس�م ك�ه اوایل ده�ه‪ ،۷۰‬افراد و‬
‫متواريميشوند‪.‬استواردوماميرحسينحسينآبادي‬ ‫راس��ك با اعضاي یك گروهك‪ ،‬یكي از كاركنان این‬
‫آقاي ش��مخاني براي آقاي روحاني فرستاد را آقاي روحاني‬ ‫كالسدارم‪.‬گفتنداینهاراميگویيمكهوقتيشماخواستي‬ ‫آبرويآتشبود‪.‬آنسالمردمخيليعصبانيبودندوهمه‬ ‫تادخترداشتندوماازهمانابتدافعالبودیم؛مادرمبعضامارا‬ ‫اینراقبولدارید؟‬
‫گروههایيبودندكهبهاس�تنادجملهايازایشاندر‬
‫بر اثر اصابت گلوله مجروح و به بيمارس��تان اعزام كه‬ ‫پاسگاهبهشهادترسيد‪.‬سليمكدخدابيانكرد‪:‬دراین‬
‫قبولنكردهاست‪.‬زیرشپارافكردهوفقطميدانيمكهقبول‬ ‫براي پدرت توضيح بدهي‪ ،‬ایشان بداند كه ما آدمهاي الكي‬ ‫هم منتظر بودند ببينند ایشان در نماز جمعه چه ميگوید‬ ‫نهيميكردوميگفتكهبهخانهوزندگيتانبرسيد‪،‬امابابا‬ ‫منقبولندارم‪.‬‬
‫نماز جمعه‪ ،‬آقاي هاشمي را پایهگذار اشرافيگري و‬
‫متاسفانه بر اثر ش��دت جراحات وارده به درجه رفيع‬ ‫درگيريسهساعتهگروهباناميرحسينحسينآبادي‬
‫نكردهاند و گویا س��والي مطرح كردهاند‪ .‬آقاي شمخاني هم‬ ‫نيستيم و كساني هستيم كه در جبهه و از نزدیكان ایشان‬ ‫كهالبتههمههمراضيرفتند‪.‬‬ ‫تشویقهمميكرد‪.‬البتههميشهميگفتكهبچهوزندگي‬ ‫چرا؟‬
‫تجملگرایيمعرفيكردند‪.‬‬
‫ش��هادت نائل ميشود‪ .‬این دومين حمله افراد مسلح‬ ‫به شهادت رسيد‪ .‬وي كه با ایرنا گفتوگو ميكرد‪ ،‬ادامه‬
‫مستقيمگفتندكه ادامهنميدهم‪.‬اولگفتندادرارشآلوده‬ ‫بودیم‪ .‬اسمي هم گفتند كه البته اساميشان را كه درست‬ ‫وليبرخيمعتقدندكهآقايهاشميبهخصوصبعد‬ ‫مهماست‪،‬اماهردورابایدباهمانجامدهيد‪.‬تاكيدشانهميشه‬ ‫چونمواضعبابایكيبود‪.‬زمانيكهانقالبشدومسنددولت‬
‫اش��رافيگري چ��ه ب��ود؟ دوران��ي ك��ه آق��اي خامنهاي‬
‫طي یك ماه اخير به پاس��گاههاي مرزي شهرس��تان‬ ‫داد‪ :‬تالش نيروهاي انتظامي براي دس��تگيري افراد‬
‫بوده و بعد گفتند حولهاش هم آلوده بوده است‪ .‬گفتم حتما‬ ‫نميگویند! گفتم خب بعد؛ گفتند ما آمدهایم كه بگویيم‪،‬‬ ‫ازآننمازجمعهمغضوبشد‪.‬‬ ‫اینبودكهدرستانراتاآخربخوانيدوبعدواردكارشوید‪.‬من‬ ‫و مجلس را بر عهده گرفتند‪ ،‬اولين مسالهاي كه در فكرشان‬
‫ریيسجمهوري بودند هر چه ف��رش در مكانهاي دولتي‬
‫راسك اس��ت؛ ‪ 24‬آذرماه نيز بر اثر حمله افراد مسلح‬ ‫مسلح ش��رور ادامه دارد‪ .‬بامداد دیروز تروریستهاي‬
‫وقتي در بيمارستان سوند زدند و درآوردند‪ ،‬حوله را زیرش‬ ‫ميخواهندپدرشمارابكشندوطوريپدرشماراميكشند‬ ‫از نظر حاكميت مغضوب ش��د در صورتي كه آن حرفها و‬ ‫وقتيليسانسراگرفتم‪،‬پيگيريميكردكهچهزمانيبراي‬ ‫بود‪ ،‬سربلندي ایران و س��ازندگي بود‪ .‬نگاه پدر به مردم بود‪.‬‬
‫بودرادرانبارهاجمعكردهبودند‪.‬اشرافيگريازاینجاشروع‬
‫به یكي از پاسگاههاي انتظامي در شهرستان راسك‪،‬‬ ‫ك��وردل كه قص��د نفوذ به پاس��گاه جن��گل واقع در‬
‫گذاشتهبودندواز این طریق آلوده شدهاست؛بعد ازجلسهبا‬ ‫كه خود شما هم فكر ميكنيد به مرگ طبيعي فوت كرده‬ ‫اقداماتبابابهنفعحاكميتبود؛اگرایشانهمميآمدوهمان‬ ‫فوقليسانساقدامميكنم‪.‬زمانيكهدخترمبهدنياآمدهبود‪،‬‬ ‫یعني صحبتهاي ایشان را كه ببينيد‪ ،‬تكيه بر مردم دارد‪.‬‬
‫شد كه بابا وقتي ریيسجمهوري شد‪ ،‬گفت این چه كاري‬
‫‪ 11‬مامور نيروي انتظامي به شهادت رسيدند‪ .‬گروهك‬ ‫شهرستان راسك سيستان و بلوچستان را داشتند با‬
‫عمویموپزشكانيكهآنجابودند‪،‬تماسگرفتموپرسيدمكه‬ ‫است‪ .‬گفتم چرا پدر من را بكشند؟ گفتند براي اینكه آنها‬ ‫حرفهاي حاكميت را تكرار ميكرد‪ ،‬از عصبانيت مردم كم‬ ‫ميخواستم بيشتر در خانه باشم‪ ،‬اما بارها سوال ميكردند‬ ‫ميگویندبامردمانقالبكردیم‪،‬بامردمجنگراادارهكردیم‬
‫اس��ت؟ باید پول انبارداري و نگهداري بدهيم و فرشها در‬ ‫آمد‪ .‬آقاي هاشمي در دانش��گاه شهيد بهشتي درباره زن و‬ ‫چپيكهآنزمانبودندازانتخابآقايخامنهايراضينبودند‬
‫تروریس��تي جيش الظلم با انتش��ار بيانيهاي حمله‬ ‫مقاومت جانانه كاركنان انتظامي روبهرو ميشوند‪ .‬در‬
‫آیا زیر پاي بابا حولهاي وجود داشت كه گفتند هيچ حولهاي‬ ‫نگران بعد از آقاي خامنهاي هستند‪ .‬در ضمن سه انتخابات‬ ‫بگویند چطور؟ انصراف ميدهي��د؟ بابا هم جواب داد كه‬ ‫گفتم یك وقت نروید كاندید شوید؛ بابا واقعا نميخواست‬ ‫ميشد؟ خب نميشد! در نماز جمعه اعالم كرد كه ما با شما‬ ‫كهكيميخواهيدرسراادامهبدهيد؟تاكيدداشتندروي‬ ‫و با مردم سازندگي را جلو بردیم‪ .‬من االن به سخنرانيهاي‬
‫انبارها پوسيده ميشوند؛ خب اینها را در ادارات پهن كنيد‪.‬‬ ‫حجاب صحبت كرد و از ایشان پرسيدند حجاب چيست؟‬ ‫وحمالتشانرانسبتبهباباشروعكردند‪.‬‬
‫تروریستي به پاس��گاه جنگل در شهرستان راسك را‬ ‫این درگيري كه تا ساعاتي به طول ميانجامد ضمن‬
‫نبودهاست‪.‬هميشهیكچيزيشبيهاسپيكر(یاافاف)بود‬ ‫را هم از دس��ت دادهاند؛ ریاس��تجمهوري ‪ ،92‬مجلس و‬ ‫اگر بگویند من انصراف ميدهم و اعالم ميكنم كه ایشان‬ ‫نامزدشود‪،‬امافشارواصرارگروههايراستباعثشدایشان‬ ‫هستيم و حكومت مال مردم است و اگر مردم ما را نخواهند‬ ‫مطالعه؛وقتيدرخانهدورهمجمعبودیم‪،‬ميگفتتازگيها‬ ‫دهه ‪ 60‬ایش��ان چه زمان مجلس و چه ریاستجمهوري‪،‬‬
‫خب یك مس��الهاي كه از قبل بوده‪ ،‬ميشود اشرافيگري؟‬ ‫كه گفتند كت و دامن هم حجاب است و ميتوانيد بپوشيد‬ ‫یعنيایشانرامسوولاینكارميدانستند؟‬
‫بر عهده گرفت‪.‬‬ ‫مقاومت افراد داخل پاسگاه‪ ،‬با اعزام نيروهاي كمكي‪،‬‬
‫كه با آن به بيرون زن��گ ميزد‪ ،‬اما همان روز آن را هم جمع‬ ‫خبرگان‪ 94‬بوده و ليستي كه آقاي هاشمي حمایت كرده‪،‬‬ ‫خواستند كه انصراف دهم‪ .‬آن جلسه هم تمام شد و چند‬ ‫نامزدشود‪.‬‬ ‫باید برویم؛ در این زمينه خيلي واضح صحبت كردند اما آن‬ ‫كتابدستتاننميبينم‪.‬‬ ‫همان حرفهاي دهههاي اخير را درباره مس��ائل جامعه‪،‬‬
‫كردهبودندوگفتندكهخودحاجآقاگفتندجمعشكنيد!‬ ‫راي آورده است و اینها نگران انتخاباتهاي بعدي هستند؛‬ ‫روزبعدماازتلویزیونشنيدیمكهباباراردصالحيتكردهاند‪.‬‬ ‫اعتبار سياسي ایش�ان در آن انتخابات خدشهدار‬ ‫طرفخوششاننيامد‪.‬‬ ‫االن كه دهها برابر آن اتفاقات ميافتد‪ .‬از سر همين موضوع‬ ‫برخيانتقادميكنندكهشمایاخواهرتانباتوجهبه‬ ‫و بيرون بيایيد‪ .‬اما ایش��ان ریيس مجلس ب��ود و وقتي امام‬ ‫بله‪ ،‬آنها دنبال ش��خص دیگري بودند‪ ،‬اما ایشان را مسوول‬ ‫مانند زنان‪ ،‬ورزش‪ ،‬مسائل فرهنگي و ‪ ...‬گفتهاند‪ .‬من بيشتر‬
‫آخر دوربينهاي اس�تخر روشن بوده؟ یا خاموش‬ ‫یكي سال ‪ 96‬كه البته در مقابل انتخابات خبرگان بعدي‬ ‫یعنيآقايهاشميخودشهمازتلویزیونمتوجه‬ ‫شد‪.‬‬ ‫انتقاديكهبهدورهریاستجمهوريآقايهاشمي‬ ‫اشرافيگري شروع شد‪.‬وقتي آقاي محلوجي (وزیر معادنو‬ ‫موقعيتپدرتوانستيدبرخيكارهاراانجامدهيد‪.‬مثال‬ ‫تصميمي را ميگرفتند‪ ،‬ميشد مخالف حرف امام صحبت‬ ‫ميدانستندومعتقدبودندكهآقايهاشميدرانتخابآقاي‬ ‫سخنرانيهاي دوران ریاستجمهوري ایش��ان را در حال‬ ‫وزير‌كشور‪‌:‬‬
‫بوده؟یااصالخراببوده؟‬ ‫اهمي��ت زیادي ندارد‪ .‬انتخابات خبرگان برايش��ان مهم‬ ‫شد؟‬ ‫ایشان‪ ،‬تمام مسووليتهایي كه داشته را از مردم راي گرفته‬ ‫وارد ميكنند‪ ،‬این است كه توسعه سياسي را جدي‬ ‫فلزات وقت) ساختمان وزارتخانه را بازسازي و از سنگهاي‬ ‫بنياد بيماريهاي خاص یا بازيهاي زنان كشورهاي‬ ‫كند؟! نميشود كه پس باید آنطور كه امام ميخواستند‪،‬‬ ‫خامنهاي نقش داشته اس��ت‪ .‬البته قرار بود شوراي رهبري‬ ‫پيگيري هس��تم؛ با چه نگاهي ورزش زنان را جلو ببریم و با‬
‫خودشانميگوینددوربينهاروشنبودهاست‪.‬دوربينهارا‬ ‫است ‪.‬من هم خندیدم و گفتم باباي من كه ‪ 5‬سال از آقاي‬ ‫باالخره دو ت��ا پيغ��ام آورده بودند كه اگر انص��راف ندهي‬ ‫بود‪ .‬حاال غير از ریاست مجمع تشخيص مصلحت‪ ،‬اما بقيه‬ ‫نميگرفت‪.‬‬ ‫ایرانياستفادهكردندواینراهماشرافيگريخواندند؛خب‬ ‫اسالمي؛ ایش�ان از چنين فعاليتهایي شما را منع‬ ‫آن موضوع را در كش��ور جا ميانداختند‪ .‬اما با هر كاري در‬ ‫باشد‪ ،‬اما ش��وراي رهبري در مجلس خبرگان راي نياورد و‬ ‫چه نگاهي بحثهاي فرهنگي و خوشحالي و شادي مردم را‬ ‫‌يكي‌از‌انتحاري‌هاي‌انفجار‌كرمان‌تاجيكستاني‌بود‌‬
‫شورايعاليامنيتمليگرفتهبودهكهباباچهزمانيداخل‬
‫ميرود؛ چقدر طول ميكش��د؛ چه زماني بيرون ميآید؛‬
‫خامنهاي بزرگتر اس��ت‪ .‬اگر هم بنا بر سن باشد‪ ،‬پدر من‬
‫زودترفوتميكند‪.‬گفتندكهنه؛درجلساتخصوصيشان‬
‫ردصالحيتميكنندوبابامتوجهشدهبودكهقضيهازچهقرار‬
‫است‪ .‬ولي خبر نهایي را وقتي شب منزل پدر بودیم‪ ،‬متوجه‬
‫مس��ووليتها همه با راي مردم بوده است‪ .‬هيچ كس اندازه‬
‫ایشاندرانتخاباتشركتنكردهاست‪.‬‬
‫اگر توسعه سياسي جدي گرفته نش��ده بود‪ ،‬آقاي خاتمي‬
‫انتخاب نميشد‪.‬‬
‫ایده خوبي بود كه وقتي مهمانهاي خارجي ميآیند یك‬
‫نمایشگاهسنگباشد‪.‬‬ ‫خير‪ ،‬درباره همين بنياد بيماريهاي خاص كه تاس��يس‬
‫نميكرد؟‬ ‫دین كه با اجبار باش��د‪ ،‬مخالف بود و ميگفت اجبار در دین‬
‫جوابنميدهد‪.‬معتقدبودبایدبهگونهايكاركنيمكهمردم‬
‫ناچار شدند كه فرد انتخاب كنند؛ بابا اعتقاد خودش شوراي‬
‫رهبريبود‪.‬خاطرمهستكههمانشباولهمسهنفربراي‬
‫جلوببریم‪.‬شرایطفرقميكند‪.‬وقتيشرایطتغييرميكند‪،‬‬
‫روشهامتفاوتميشود‪.‬مثالدهههاي‪ 60‬و‪ 70‬راببينيدكه‬
‫احتماال‌نفر‌دوم‌هم‌تاجيكستاني‌باشد‌‬
‫مثال بعد از اینك��ه محافظين بابا را از آب بي��رون آوردند‪،‬‬ ‫ميگویند آقاي هاشمي سالم و قبراق است و از این خيلي‬ ‫شدیم كه اتفاقا ایشان خيلي هم خوشحال شد‪ ،‬چون واقعا‬ ‫درسال‪ ۸۴‬بابتچهمسالهايواردشد؟‬ ‫ميگویندكهرايبهآقايخاتميدرواكنشبهوضع‬ ‫البته اش�رافيگري و تجملگرایي را براي سبكي‬ ‫كردیم‪ ،‬از ایش��ان مشورت گرفتم كه تاكيد داشتند دولتي‬ ‫خودشانبهآنسمتبيایند‪.‬صداوسيمادراختيارحاكميت‬ ‫عضویت در شوراي رهبري انتخاب شده بودند ولي مجلس‬ ‫مسووليتمجلسوریاستجمهوريراداشتند‪،‬برههايبود‬ ‫شناسایي ميشوند و با آنها برخورد ميشود‪.‬‬ ‫وزیر كش��ور احتمال داد كه نفر دوم مرتبط با حادثه‬
‫‪ 12‬دقيقه آنجانگهداشتهبودند تابيمارستانبرسانند‪11‬‬ ‫نگراني دارند‪ .‬شب كه به منزل بابا رفتم خيلي گریه كردم‬ ‫نميخواست بياید و ميگفت االن كار خيلي سنگين است‬ ‫آن زمان هم قصدي براي نامزد ش��دن نداشت و در روزهاي‬ ‫سياسيجامعهدردولتایشانبودهاست‪.‬مثالهایي‬ ‫از زندگي هم كه ميگویند آقاي هاش�مي مروج آن‬ ‫نباشدودرچهزمينههایيفعاليتكند‪.‬منتاآخرینلحظه‬ ‫اس��ت؛ بخشهاي فرهنگي در دس��ت دولت و حاكميت‬ ‫خبرگانراينداد‪.‬بعدشدیگررويفردتمركزكردند‪.‬جناح‬ ‫كه در دهه‪ 60‬اختالفات كم بود‪ .‬مشكالت گروههایي بودند‬ ‫ويگفت‪:‬اعالمشدكهیكموردانتحاريتاجيكستاني‬ ‫تروریس��تي كرمان هم تاجيكس��تاني باشد‪ .‬احمد‬
‫دقيقهطولكشيدهبود‪.‬درصورتيكهازآنجاتابيمارستان‬ ‫و برایش ماجرا را گفتم‪ .‬خيلي اصرار كردم كه مراقب باش‬ ‫و اوضاع كشور به هم ریخته است و با این شرایط و حاكميت‬ ‫آخر براي این امر تصميم گرفت‪ .‬اما نگران آینده كشور بود‬ ‫ميآورند كه آزادي بيان نس�بت به دوره اصالحات‬ ‫ب�وده‪ ،‬به كار ميگيرن�د؛ برخي درب�اره كل خانواده‬ ‫عمرشان براي همه كاري‪ ،‬از ایشان مشورت ميگرفتم‪ .‬اما‬ ‫هستند؛چرانتوانستيممسائلدینيكهحاكميتميخواهد‬ ‫چپ از این بابت از بابا عصباني بود‪ .‬موضعگيريهاي بابا در‬ ‫كهموضعگيريميكردند؛گروههایيمانندمجاهدینخلق‪،‬‬ ‫بود و مورد دیگر باید دقيقتر معلوم شود كه شهروند‬ ‫وحيدي چهارشنبه در حاش��يه جلسه هيات دولت‬
‫‪ 2‬دقيقههمنيست‪.‬خودشانميگویندبهاورژانسآدرس‬ ‫ميخواهند تو را بكشند‪ .‬گفت كه این چه حرفي است كه‬ ‫و گروههاي مختلف سياس��ي‪ ،‬خيلي سخت است‪ ،‬اما باز به‬ ‫و ميگفت كه اگر كاندیدایي بياید كه من مطمئن باش��م‪،‬‬ ‫كمتربودهودولتباروزنامههابرخوردميكردهیامثال‬ ‫هاشميرفسنجانياینموضعرادارند‪.‬‬ ‫دربارهموارديكهگفتيد‪،‬خبدخترانبقيهروسايجمهوري‬ ‫را طوري به مردم بگویيم كه خودشان به سمت آن بيایند و‬ ‫دولت خودش كامل مشخص است؛ فقط به فكر سازندگي‬ ‫كومله‪،‬چریكهايفدایي‪،‬پيكارو‪...‬بودندكهموضعگيريها‬ ‫كجا بودند‪ .‬احتماال نفر دوم هم تاجيكستاني باشد‪ .‬وي‬ ‫درباره افراد بازداشت شده مرتبط با حادثه تروریستي‬
‫اشتباه داده شده بوده است‪ .‬ميخواهم بگویم كه برايمان‬ ‫ميگویي! به هيچ ك��س این حرف را نگو؛ حتي به مادرت‪،‬‬ ‫خواست مردم نامزد شد و گفت كه وقتي مردم ميخواهند‪،‬‬ ‫ميتواند كش��ور را به خوبي اداره كن��د‪ ،‬من نميآیم‪ .‬تا آخر‬ ‫ماجراينامه اقتصاددانهابه آقاي هاشمي كهبا آنها‬ ‫سبك زندگي ما را بيایند ببينند؛ خانه بابا موزه شده است‪.‬‬ ‫همميتوانستندهمينكارهاراانجامدهند؛چراانجامندادند؟‬ ‫ازآناستقبالكنند؛پسجایيازكاراشكالداشتهاست‪.‬‬ ‫كشوربودواتحادرامدنظرداشت‪.‬ميگفتهرجاتفرقهباشد‪،‬‬ ‫درباره آنها مش��خص ب��ود‪ .‬در دهه ‪ 60‬جنگ ه��م بود كه‬ ‫افزود‪ :‬تروریس��تها از یكي از كشورهاي همسایه به‬ ‫كرمان اظهار كرد‪ :‬دستگيري این افراد جریان مستمر‬
‫شبهاتزیاداست‪.‬‬ ‫چون نگران ميش��ود‪ .‬اتفاقات دیگري هم ميافتاد‪ .‬مثال‬ ‫نميشود من حرف خودم را بزنم‪ .‬وقتي این اتفاق افتاد‪ ،‬بابا‬ ‫هم صبر كردند و به نظر ایشان آنهایي كه نامزد شده بودند‪،‬‬ ‫برخوردشدكهالبتهمرحومهاشمياینراردميكند‪.‬‬ ‫خب دروغ ميگفتند‪ .‬همان وسایلي كه از زمان استقرار ما‬ ‫مگركسيمانعشانميشود؟خباالندخترانبقيهروساي‬ ‫با توجه به اینكه ایش�ان دو فرزند دختر دارند‪ ،‬در‬ ‫مشكالت پيش ميآید‪ .‬در دوران اصالحات اتفاقات دیگري‬ ‫باالخره هماهنگي بين قوا و امنيت كش��ور خيلي مهم بود‪.‬‬ ‫صورت غيرقانوني وارد كشور شدند‪.‬‬ ‫است و هر چه پيشتر برویم عوامل مرتبط با این حادثه‬
‫‪5‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪siasat@etemadnewspaper.ir‬‬ ‫پنجشنبه ‪ 21‬دی ‪ 28 ،1402‬جمادیالثانی ‪ 11 ، 1445‬ژانویه ‪ ،2024‬سال بيستو یکم‪ ،‬شماره ‪5676‬‬ ‫پنجشنبه ‪ 21‬دی ‪ 28 ،1402‬جمادیالثانی ‪ 11 ، 1445‬ژانویه ‪ ،2024‬سال بيستو یکم‪ ،‬شماره ‪5676‬‬ ‫‪siasat@etemadnewspaper.ir‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪4‬‬
‫گفتوگو‬ ‫رویداد‬
‫حمله‌كيهان‌به‌آيت‌اهلل‌هاشمي‌رفسنجاني‬
‫این اواخر حفاظت بابا خوب نبود‪ .‬به ایشان هم گفتم كه ما‬ ‫خيليخوشحالشدوگفتكهمنمسووليتخودمراانجام‬ ‫نميتوانستند این كار را انجام دهند‪ .‬آقاي كروبي هم از این‬ ‫درستاست؛بابایكنفرراهمزندانينكرد؛اینهمهتوهين‬ ‫در ای��ن خانه بود‪ ،‬غير از یكي‪ ،‬دو تا از مبلهایش‪ ،‬بقيه هنوز‬
‫وقتي ميآیيم اصال نميپرسند چه كسي است و با ریموت‬ ‫دادمومقابلمردموخدادیگرمسوولنيستم‪.‬‬ ‫صحبتهاي بابا ناراحت ش��دند و نامهاي هم خطاب به بابا‬ ‫وحملهبهباباانجامشدمثلماجرايقمیاحرمامام؛اماایشان‬ ‫همانهاست‪.‬‬
‫در را باز ميكنند‪ .‬چند اتفاق دیگري هم از ناحيه ریيس تيم‬ ‫ای�ننظروج�ودداردكهرايآق�ايروحاني‪،‬بابت‬ ‫نوشتند‪.‬‬ ‫هميشهميگفتكسيرانگيریدومنمخالفاینكارهستم‪.‬‬ ‫یك زمان�ي برجهاي زیادي را ميگفتند متعلق به‬
‫حفاظتافتادهبود‪.‬بابامحافظينشراخيليدوستداشتو‬ ‫حمایت آقاي هاش�مي و آقاي خاتمي از ایشان بود‪.‬‬ ‫ایشانیكسنتداشتكهقبلازچنينتصميماتي‬ ‫دورهسازندگيكهصحبتشراميكنند‪،‬كشورورشكستهاي‬ ‫خانوادهشماست‪.‬‬ ‫نيست كه ببيند روزگار آینده‪ ،‬همچنان روزگار‬
‫تاحرفيميزدیمبهماتنديميكردكهاینهاخيليزحمت‬ ‫از طرف دیگر آقاي هاش�مي در دولت یازدهم نقش‬ ‫با آیتاهلل خامنهاي مش�ورت ميكرد‪ .‬سال ‪ ۸۴‬هم‬ ‫داش��تيم؛ نه تنها ذخيره ارزي نداشتيم‪ ،‬بلكه حتي بدهكار‬ ‫دروغ ميگفتند؛ ما هيچ كدام تا به حال برج نساختيم‪ .‬همه‬ ‫قدرت نظامي است و نه گفتمان و مذاكره!‬
‫ميكشند و این حرفها را نگویيد‪.‬‬ ‫یكموازنهگررابيندولتوالیههايباالیيحاكميت‬ ‫مشورتكردیادرجریانقراردادند؟‬ ‫ارزيهمبودیموخزانهخاليبود‪.‬بایدهمدركشورسازندگي‬ ‫دروغ است‪ .‬فائزه پایش به كانادا نرسيده است‪ .‬آنقدر شایعه‬ ‫به رغ��م گذش��ت ‪7‬س��ال از ف��وت آی��ت اهلل‬
‫محافظينتغييركردهبودند؟‬ ‫داشت‪ .‬نقش ایش�ان را در موفقيتهاي دولت آقاي‬ ‫سال ‪ 84‬را خاطرم نيست‪ ،‬اما سال ‪ 92‬را ميدانم كه ابتدا به‬ ‫ميشد‪ .‬شهرهاي جنگزده باید بازسازي ميشد تا مردم به‬ ‫درستكردندكهدركانادابرجساختهوفالن‪.‬همهدروغاست‪.‬‬ ‫هاشميرفس��نجاني‪ ،‬هنوز مخالفان افراطي آیتاهلل‬
‫مرتبدرحالبازنشستهشدنبودندوباباهمچندبارخواسته‬ ‫روحانيوبهخصوصدرموردبرجامچقدرميبينيد؟‬ ‫آقايخامنهايگفتهبودمننميآیم؛وليبازچونفشاربراي‬ ‫خانه و كاشانهشان بازگردند‪ .‬ایشان با درایت خاص كشور را‬ ‫منشااینحرفوحدیثهاكجاست؟‬ ‫نس��بت به رویكردهاي اعتدالي او كينه به دل دارند و‬
‫بود كه اینها را اجازه دهيد‪ ،‬بمانند‪ .‬اما آنها عوض ميشدند‪.‬‬ ‫اتفاقا بابا روي برجام خيلي كار كرد‪ ،‬چون معتقد بود كه اگر‬ ‫نامزد شدن روي ایشان زیاد بود‪ ،‬یادم است كه تا جمعه ظهر‬ ‫از آن ورطه نجات دادند‪ .‬معموال مردم وقتي از نظر اقتصادي‬ ‫اینهاراابتدامجاهدینخلققبلازانقالبشروعكردند‪.‬پيش‬ ‫تالش ميكنند آیتاهلل را بنوازند‪ .‬یكي از تالشهاي‬
‫ریيستيمحفاظتهمعوضشدكهالبتهریيستيمجدید‬ ‫اینكاردرستنشود‪،‬تحریمهابرداشتهنميشودواقتصادهم‬ ‫(یكروزقبلازپایانمهلتثبتنام)كهماخانهایشانبودیم‪،‬‬ ‫و رفاه زندگي خوبي داش��ته باشند‪ ،‬به فكر توسعه سياسي‬ ‫از انقالب‪ ،‬بابا به مجاهدین خلق كمك ميكرد و از زماني كه‬ ‫مس��تمر آیتاهلل هاشميرفس��نجاني ت��الش براي‬
‫ازبچههايقدیميمحافظينبابابود‪.‬ایناواخرخيليمسائل‬ ‫درست نخواهد شد‪ .‬االن هم ميبينيد كه روز به روز در حال‬ ‫ميگفت كه نامزد نميشوم‪ .‬ما هم خوشحال بودیم‪ ،‬چون‬ ‫ميافتند‪ .‬اگر وضع اقتصادي مناس��ب نباشد كه به سمت‬ ‫گرایشات آنها ماركسيستي شد‪ ،‬ایشان هم كمكهایش را‬ ‫جایگزیني گفتوگو و مذاكره ب��ه جاي چالشهاي‬
‫را رعایت نميكردند‪ .‬بابا اصال توجهي نداش��ت و ميگفت‬ ‫بدترشدناست‪.‬تحریمهابهاقتصادضربهميزنند‪،‬اقتصادكه‬ ‫عالقهاينداشتيموارداینموضوعاتشود‪.‬‬ ‫توسعهسياسينميروندودنبالحلمشكالتاقتصاديشان‬ ‫قطع كرد‪ .‬از همان زمان مجاهدین از آقاي هاشمي عصباني‬ ‫بزرگترین دشمن ایران از نگاه هاشمي چه بود؟ آري‪،‬‬ ‫نظامي و فيزیكي بود‪ ،‬رویكردهایي كه باعث شد ایران‬
‫همين است و هر چه كه شد! تا اینكه این اتفاق افتاد‪ .‬من هر‬ ‫درستنباشد‪،‬بهامنيتضربهميخوردونهایتامردمآسيب‬ ‫قبلازآنمشورتيباآیتاهللخامنهاينكردهبود؟‬ ‫هستند‪.‬بنابراینمردمرضایتپيداكردندازوضعيتآنزمانو‬ ‫بودند‪ .‬قبل از انقالب‪ ،‬ما مدرسه رفاه ميرفتيم و بيشتر هم‬ ‫هاشمي بزرگترین دشمن ایران را فقر و از بين رفتن‬ ‫در دوران دولت سازندگي و بهرغم تندرويهاي برخي‬
‫چه به ریيس تيم حفاظت گفتم برویم دوربينهاي استخر‬ ‫ميبينند و ناراضي ميشوند‪ .‬روز اول وقتي آقاي روحاني به‬ ‫به آقاي خامنهاي گفته بود كه نامزد نميش��وم‪ .‬من دیدم‬ ‫برايیكوضعيتسياسيتازهدركشورآمادگيپيداكردند‪.‬‬ ‫بچههاي مجاهدین خلق بودند‪ .‬آن زمان خانه ما اس��تخر‬ ‫طبقه متوسط ميدانست و با اتكا به مباني اسالمي كه‬ ‫افراد و جریانات رادیكال در جناح راست‪ ،‬بتواند روابط‬
‫را ببينيم؛ به من ميگفت تو به من ش��ك داري؟ من گفتم‬ ‫دیدارایشانآمد‪،‬گفتكهمنهيچدخالتينميكنموليهر‬ ‫جمعه شب بابا در حال تماس با منزل آقاي خامنهاي است؛‬ ‫آنزمانهمروزنامههافعالبودندوباباعاملبستنروزنامهها‬ ‫داشت؛ یادم هست كه همشاگرديها ميآمدند خانه ما و از‬ ‫آمدن فقر را معادل رفتن ایمان و معيشت عمومي را‬ ‫مطلوب ومعقوليبا جهانپيراموني‪ ،‬همسایگان و اروپا‬
‫بحثم شما نيستي‪ ،‬اما برویم ببينيم چه اتفاقي افتاده است‪.‬‬ ‫جایيكهمشورتبخواهيد‪،‬منمشكليندارم‪.‬تاكيدداشت‬ ‫گفتم به نظر ميرسد كه قصد نامزد شدن دارید! گفت كه‬ ‫نبودوازجاهايدیگريایناتفاقاتميافتاد‪.‬‬ ‫استخراستفادههمميكردندوبعدبهماميگفتندشمافئودال‬ ‫الزمهرستگاري و دینداريمردمميداند‪،‬هيچ اولویتي‬ ‫برقرار سازد‪ .‬زمينههاي ارتباطي درستي كه در دولت‬
‫اول اج��ازه نميداد؛ بعد گفت آنجا را پلم��ب كردند و اجازه‬ ‫كه برجام مهم است و باید این اتفاق بيفتد‪ .‬در خاطرات بابا‬ ‫فشار زیاد است و ميگویند مردم نااميد هستند و اگر نيایم‬ ‫در دوره اصالحات‪ ،‬آقاي هاشمي مورد هجمههاي‬ ‫هستيد!خباگرفئودالهستيمچرااینجاميآیيد؟!منظور‬ ‫را باالتر از رفاه عمومي جامعه و مبارزه با فقر و رقم زدن‬ ‫اصالحات به اوج رس��يد و باعث شد دامنه وسيعي از‬
‫نميدهند‪ .‬او باید هماهنگ ميكرد كه ما فيلم دوربينها را‬ ‫نوشته شده است كه ميگوید‪« :‬وقتي بحث امضاي برجام‬ ‫راي نميدهند و آرا پایين ميآید و حاال چون من به آقاي‬ ‫شدیديواقعشد‪.‬ایشانتعامليباآنهانداشت؟‬ ‫اینكه از آن زمان شروع ش��ده بود‪ .‬بعد از انقالب مجاهدین‬ ‫توسعهاي پایدار براي كشور نميدانست‪.‬‬ ‫ظرفيتهاي س��رمایهگذاري و ارتباطي ميان ایران و‬
‫ببينيموهماهنگنميكرد‪.‬تااینكهیكروزبهاوخيليتند‬ ‫بود و متوجه ش��دم كه آقاي ظریف و آق��اي روحاني از این‬ ‫خامنهاي گفتهام كه نميآیم‪ ،‬باید با ایشان صحبت كنم و‬ ‫در سخنرانيها و مطالبي كه ایشان گفتهاند‪ ،‬هر اتفاقي در‬ ‫خلق و گروهها در دانشگاهها بودند و همين شایعات را دامن‬ ‫گرچه هاش��مي دقيقا ‪ 7‬س��ال قبل و در شرایطي كه‬ ‫كشورهاي دیگر شكل بگيرد‪ .‬این رویكرد اما در دولت‬
‫شدیموگفتيمالبدخودتحركتيكرديكهاجازهنميدهي‬ ‫بابتنگرانهستند‪.‬منبهدفترآقايروحانيرفتموباایشان‬ ‫بگویم كه احتماال ميآیم‪ .‬تماس كه گرفت‪ ،‬آن شب جواب‬ ‫كش��ور رخ ميداد ایش��ان نميگفت فالني یا بهماني؛ چه‬ ‫ميزدند‪ .‬بعد هم مجله فوربس نوش��ت كه آقاي هاش��مي‬ ‫كشور رشد دورقمي ناشي از برجام و شرایط مطلوب‬ ‫احمدينژاد به عنوان دولت م��ورد حمایت كيهان و‬
‫فيلمهاراببينيم‪.‬نهایتابرادرانمرفتهبودندكهبازهمفيلمهارا‬ ‫صحبت كردم كه حتما باید این كار را انجام دهد و در زماني‬ ‫تلفن داده نشد و نتوانست با آقاي خامنهاي تلفني صحبت‬ ‫اتفاق خوب و چه اتفاق بد؛ ميگفت آنجایي كه كاري خراب‬ ‫پنجمينفردثروتمنددنياست!دردوردومریاستجمهوري‬ ‫اقتصادي را تجربه ميكرد‪ ،‬از دنيا رفت‪ ،‬اما با هشدارها و‬ ‫بسياري از رسانهها و چهرههاياصولگرا‪ ،‬رنگ باخت‬
‫نشانندادندوگفتندمابلدنيستيمروشنكنيم!آنهاهمیك‬ ‫كه آقاي روحاني دودل و نگران شده بود‪ ،‬برايشان دالیلي‬ ‫كند‪.‬صبحشنبهكهبهمجمعرفت‪،‬چندینبارتماسگرفت؛‬ ‫ش��ده «ما» بودیم و آنجایي هم كه كار خوبي شده هم «ما»‬ ‫آقاي هاش��مي‪ ،‬اختالفاتي درباره مسائل فرهنگ و اقتصاد‬ ‫ابراز نگرانيهایش امروز ما راكه جامعه در منجالب فقر‬ ‫و ایران با دامنه وسيعي از تحریمهاي اقتصادي روبهرو‬
‫دوريآنجازدندوبرگشتند!همانماهاولبعدازفوت‪،‬بهیكي‬ ‫آوردمو قانعشكردم‪».‬‬ ‫یكبارگفتندكهآقايخامنهايدرجلسهعموميهستندو‬ ‫بودیم‪ .‬یعني مسووليت هيچ كاري را گردن شخص دیگري‬ ‫شروع شده بود و گروههایي‪ ،‬مانند مداحان شروع كردند به‬ ‫وبحرانمعيشتگرفتارشدهپيشبينيميكرد‪.‬اوفقير‬ ‫ش��د‪ .‬تحریمهایي كه در سالهاي ابتدایي دهه ‪ 90‬تا‬
‫ازمحافظينگفتم‪،‬ميشودفيلمهايدوربينهايمجمع‪،‬از‬ ‫دراینمواردبامقاممعظمرهبريرایزنيهمميكرد‪.‬‬ ‫نميتوانند صحبت كنند‪ .‬دوباره تماس گرفت؛ گفتند براي‬ ‫نميانداختوبانگاهجمعيبهمسائلنگاهميكرد‪.‬وقتيدر‬ ‫گفتناینحرفهايدروغ‪.‬‬ ‫شدنجامعهرابهمنزلهرویگردانيازانقالبميدانست‬ ‫امضاي برجام طي س��الهاي ‪ 94‬و ‪ 95‬و از سال ‪ 97‬تا‬
‫یكي‪،‬دوروزقبلتایكي‪،‬دوروزبعدازفوتبابارابهمنبدهيد‪.‬‬ ‫با آقاي خامنهاي كه هميشه صحبت ميكردند‪ .‬خاطرتان‬ ‫اس��تراحت رفتهاند و در پاسخ تماس بعدي هم گفتند كه‬ ‫كشور یك نفر مسووليت دارد‪ ،‬تنها كه نيست؛ قوه قضایيه‪،‬‬ ‫اصالحطلبانهمجزوایندستهبودند؟‬ ‫و نميخواس��ت به هيچ قيمتي‪ ،‬زندگي مردم قرباني‬ ‫به امروز‪ ،‬تنها در حوزه صادرات نفت‪ ،‬بر اس��اس اعالم‬
‫اولگفتكهميدهيم‪،‬امابعدازدوهفتهگفتكههمهفيلمها‬ ‫هست كه صحبتهاي ایشان با آقاي خامنهاي درباره مزایا‬ ‫ایشان خوابيدهاند‪ .‬چندین بار زنگ زد‪ ،‬اما نتوانست با آقاي‬ ‫مقننه‪،‬سازمانهاونهادهايمختلفيهستند‪.‬‬ ‫اول اینها شروع كردند و اصالحطلبان بعدها روي موج اینها‬ ‫شعارهاي ماجراجویانه در سياست خارجي و داخلي‬ ‫اوپك ضرر ‪450‬ميليارد دالري را متوجه ایران ساخته‬
‫پاك شده است! متوجه نشدیم كه چطور در عرض دو هفته‬ ‫و معایب رابطه با امریكا منتشر شد كه آقاي خامنهاي هم در‬ ‫خامنهاي صحبت كند تا اینكه باالخ��ره با آقاي حجازي‬ ‫س�ال‪ ۸۴‬چه اتفاقي افتاد كه اصالحطلبان و آقاي‬ ‫آمدند‪ .‬هر جا ميرفتيم‪ ،‬ميگفتند اینجا متعلق به خانواده‬ ‫شود‪ .‬سخن هاشمي با آنان كه نگران اسالم و انقالب و از‬ ‫است‪ .‬احمدينژاد اما بدون توجه به این مشكالت در‬
‫پاكشدند‪.‬بعدمعلومشدكهریيستيمبادراختيارگذاشتن‬ ‫نهایتگفتندجوابخدابامن‪.‬درموردچنينمسائليهمواره‬ ‫تماس گرفت و صحبت كرد‪ .‬به آقاي حجازي گفت كه اوال‬ ‫هاشميبههمدیگرنزدیكشدند؟‬ ‫هاشمي است‪ .‬ميگفتند كيش مال هاشمي است! ریيس‬ ‫دسترفتنآنهادرجامعههستند‪،‬اینبودكهمعيشت‬ ‫آن دوران خطاب به اعضاي شوراي امنيت سازمان ملل‬
‫فيلمهابهما‪،‬مخالفتكردهبود؛اینمحافظبعدشبهماگفت‬ ‫باهمحرفميزدند‪.‬هميشههمبهآقايخامنهايميگفت‬ ‫فشار روي من زیاد است و بعد هم آقاي خامنهاي ميخواهد‬ ‫در سال‪ 84‬هم اصالحطلبان به سمت ایشان نيامدند؛ اتفاقا‬ ‫یكي از س��تادهاي آقاي احمدينژاد‪ ،‬ه��ر جا كه ميرفت‪،‬‬ ‫عمومي و توسعه كشور را مختل نكنيد كه اگر فقر در‬ ‫اعالم ميكرد‪« :‬آنقدر قطعنامه عليه ایران صادر كنيد‬
‫كهریيستيمبهاوگفتهكهخودشفيلمهارابهماخواهدداد؛‬ ‫كهتاوقتيحكمحكومتينباشد‪،‬مننظرمرابهشماميگویم‬ ‫حماسه سياس��ي اتفاق بيفتد و بر اساس گزارشهایي كه‬ ‫آمدندتارايایشانرابشكنند‪.‬آقايمعينباحكمحكومتي‬ ‫ميگفتكيشمالآقايهاشمياست؛اتفاقاخودشبعدها‬ ‫جامعهاي وارد شود‪ ،‬دین از آن خارج ميشود‪».‬‬ ‫تا قطعنامهدانتان پاره شود!» این قطعنامهها اما ایران‬
‫او ميگوید كه حتي‪ 4‬عدد سيدي هم از من گرفت و گفته‬ ‫و نظر خودم را اجرا ميكنم‪ ،‬اما اگر ش��ما به عنوان وليفقيه‬ ‫ميرسد مردم بيتفاوت شدهاند و ممكن است این امر رخ‬ ‫تایيد شد‪ .‬آنها آمده بودند تا ایشان راي نياورد‪ .‬من آن زمان‬ ‫ریيسسازمانعمرانكيششد‪.‬یكباركهآنجارفتهبودیم‪،‬‬ ‫سخنان انتزاعي آقاي محسن هاشمي در حالي است‬ ‫رادرگيرتحریمهایيساختكهسایهسنگينآنهنوز‬
‫خودمبهخانوادهميرسانمكهنرساند‪.‬‬ ‫بگویيدنه‪،‬منمجبورمقبولكنم‪.‬‬ ‫ندهد و با آقاي خامنهاي از صبح این كار را داش��تم؛ چون‬ ‫به ش��هرهاي دیگر س��فر ميكردم‪ ،‬بچههاي اصالحطلب‬ ‫گفتمحاالواقعااینجامالآقايهاشمياست؟!گفتیكبرگه‬ ‫كه تبلور رویكرد مرحوم هاش��مي در دولت برجام‪ ،‬به‬ ‫اقتصاد و معيشت خانوادههاي ایراني را تحتالشعاع‬
‫وصيتنامه اصلي آقاي هاش�مي س�رانجام به كجا‬ ‫بعد از فوت آقاي هاشمي‪ ،‬گفته ميشود كه دولت‬ ‫به ایش��ان گفته بودم كه نخواهم آمد‪ ،‬ميخواستم اطالع‬ ‫ميگفتند كه برخي در ستادها به ما ميگویند‪ ،‬نميخواهد‬ ‫توصيههمازایشانپيدانكردم؛حتيهروقتكهاینجاآمده‪،‬‬ ‫پرهزینهتری��ن مدیریت در حوزه اقتصاد و سياس��ت‬ ‫قرار داده اس��ت‪ .‬دیروز اما كيهان با انتشار یادداشتي‬
‫رسيد؟آیاتوانستيدآنراپيداكنيد؟‬ ‫آقاي روحان�ي در موضع ضعف قرار گرفت و حتي به‬ ‫بدهم كه خواهم آمد‪ .‬آقاي حجازي گفت كه من پيغام شما‬ ‫برايكسيكاريكنيدوفقطعليههاشميكاركنيد‪.‬‬ ‫هزینههایشراخودشپرداختكردهاست‪.‬باباشخصاهمه‬ ‫خارجيختمشد‪.‬آنمرحومامروزنيستتاببيندرفتار‬ ‫به نقد دیدگاههاي آیتاهلل در خصوص ضرورت اتخاذ‬
‫آنشبيكهبابافوتشد‪،‬محسندنبالوصيتنامهميگشت؛‬ ‫س�مت الیههایي از قدرت چرخش داش�ت‪ .‬چقدر‬ ‫را ميرس��انم‪ .‬باز یكي‪ ،‬دو مرتبه بابا براي صحبت با آقاي‬ ‫البته منظورم دور دوم انتخابات سال‪ ۸۴‬است؛ در‬ ‫هزینههاراپرداختميكرد‪.‬‬ ‫كامال همراه و منفعل دولت مورد حمایت وي‪ ،‬چگونه‬ ‫رویكردهايمذاكرهايبهجايتنازعاتميدانينوشت‪:‬‬
‫چون من بيشتر در خانه با بابا و در جریان كارهایش بودم‪ ،‬به‬ ‫موافقایننظرهستيد؟‬ ‫خامنهاي تماس گرفت كه موفق به انجام نش��د‪ .‬سرانجام‬ ‫آن زمان چه شد كه آقاي هاشمي و اصالحطلبان در‬ ‫م�ورد دیگر‪ ،‬ماجراي رفتن به س�د لتي�ان در روز‬ ‫امين یاری ‪ /‬موج‬ ‫به هار شدن بيشتر دولتهاي اوباما و ترامپ و بایدن در‬ ‫«هاشمي نبود تا ببيند روزگار آینده همچنان روزگار‬
‫یكسمتقرارگرفتند؟‬ ‫تاسوعا كه در خاطرات ایش�ان آمده‪ ،‬در بين برخي‬ ‫امریكا (و در انگليس و فرانسه و آلمان) انجاميد‪ .‬اجراي‬ ‫قدرت نظامي است و نه گفتمان و مذاكره! نبود تا ببيند‬
‫فاطمه‌هاشمی‌رفسنجانی‌از‌زندگی‪‌،‬درگذشت‌و‌پيگيری‌های‌علت‌فوت‌پدرش‌می‌گويد‬
‫من گفت كه وصيتنام��ه در گاوصندوق و چمدان كوچكي‬ ‫باالخره پشتوانهاي قوي براي دولت بود‪ .‬قطعا فقدان ایشان‬ ‫ساعت ‪ 5‬و نيم عصر بود كه خاطرم نيست بابا دوباره با آقاي‬
‫كه بابا داش��ت‪ ،‬نيست‪ .‬گفتم به مجمع برویم‪ ،‬چون بابا یك‬ ‫براي دولت آقاي روحاني اثرگذاربود‪ .‬آقاي روحاني درخيلي‬ ‫حجازي تماس گرفت یا آقاي حجازي تماس گرفت؛ اما من‬ ‫دور دوم چون دیدند كه ضرر كردند؛ هم مغضوب و هم كنار‬ ‫گروههاخيليسروصداكردهاست‪.‬‬ ‫نسخهمدنظرمرحومهاشميوبرخيگروههايمدعي‬ ‫برخالف مش��ورت دروغ مش��اورانش‪ ،‬آلمان و ژاپن‬
‫گاو صندوق و دو تا كشو هم در مجمع داشت كه كليدهاي‬ ‫موضوعات كه به مش��كل ميخورد‪ ،‬باب��ا ميرفت و با آقاي‬ ‫كنار ایشان نشسته بودم كه آقاي حجازي گفت آقا گفتهاند‬ ‫گذاشته شدند و كسي كه ميتوانست ميانداري كند‪ ،‬آقاي‬ ‫چه اش��كالي دارد؟ ایش��ان اگر ميخواس��ت ریا كند‪ ،‬این‬ ‫اعتدال و اصالحات موجب شد هم برنامه هستهاي كه‬ ‫باالترین سرمایهگذاريهاي نظامي را در دنيا داشته و‬

‫كشوهاهميشهدستخودشبود‪.‬وليكليدگاوصندوقنه؛‬ ‫خامنهاي صحبت ميكرد یا خود آقاي روحاني از ایش��ان‬ ‫كه این حرفها را پاي تلفن نميشود گفت‪ .‬بابا هم گفت كه‬ ‫هاشمياست‪.‬آنهاهمبهاقتضايزمانونيازخودشانآمدند‪.‬‬ ‫مس��ائل را نمينوش��ت‪ .‬چند بار هم به ایش��ان گفتم این‬ ‫چند ده سال براي آن زحمت كشيده شده بود‪ ،‬تا مرز‬ ‫باز هم بر حجم آن افزودهاند‪».‬‬
‫آن را خود محافظين بلد بودند كه باز كنند‪ .‬وقتي به مجمع‬ ‫مشورتميگرفتونظرميدادكهاینخيليتاثيرداشت‪.‬‬ ‫دیگر براي صحبت حضوري وقتي نيست و مهلت در حال‬ ‫مثال در س��ال ‪ 92‬اصالحطلبان از اتفاقاتي كه در ‪ 8‬س��ال‬ ‫م��وارد را چرا مينویس��يد؟ گفت كه مينویس��م تا مردم‬ ‫تعطيلي پيش برود‪ ،‬هم تحریمها بر اثر گستاخ شدن‬ ‫كيهان ادامه داد‪ :‬محسنهاشمي در سالگرد درگذشت‬
‫رفتند‪،‬آنجاچيزينبود‪.‬خيليچيزهارابردهبودندوكشوها‬ ‫حالووضعایشاندرروزفوتچگونهبود؟‬ ‫تمامشدناست؛بهآقايحجازيگفتكهبهآقايخامنهاي‬ ‫دولت احمدينژاد افت��اده بود‪ ،‬ناراحت بودند و بابت همين‬ ‫بدانند ریيسجمهورشان چه كارهایي ميكرده یا زندگي‬ ‫دشمن دوبرابر شود‪ ،‬هم ضریب جيني (نشانگر شكاف‬ ‫مرحوم هاشمي نوشت‪« :‬در رسانههاي رسمي ما‪ ،‬واژه‬
‫خاليبودهاست‪.‬‬ ‫خيليخوببود‪.‬منشنبه(روزقبلازفوت)تماممدتكنار‬ ‫بگویدكهپسمنميرومتاثبتنامكنم‪.‬ایشانوقتيگوشي‬ ‫به س��مت بابا آمدند‪ .‬وقتي آقاي خاتمي نيامد و آقاي عارف‬ ‫خصوصياش چگونه بوده اس��ت‪ .‬خيلي از آقایان دیگر هم‬ ‫طبقاتي) روند صعودي بگيرد و هم باالترین نرخ تورم‬ ‫دشمن‪ ،‬كلمه پرتكراري است و همراه با تئوري توطئه‬
‫یعنيدرساعاتاوليهتخليهشدهبود؟‬ ‫بابا بودم‪ .‬شب هم وقتي ایشان راهي منزل شد من به خانه‬ ‫را گذاشت‪ ،‬بسماهلل گفت و قرار شد كه برویم‪.‬‬ ‫و روحاني ماندند‪ ،‬ایش��ان پيش��نهاد كرد براي آنكه رايها‬ ‫ميرفتند؛ حاال نميتوانم اس��م ببرم‪ .‬همان سد لتيان هم‬ ‫به ميزان ‪ 60‬درصد ثبت شود‪.‬‬ ‫بهترجيعبندمواضعوسخنانمسووالنمختلفكشور‬
‫مرحوم هاشمي نبود تا ببيند برخالف تصور و اظهاراتش‬ ‫در قواي سهگانه تبدیل شده است‪ .‬اینكه بزرگترین‬
‫شمخانی‌آخرين‌بار‌گفت‌که‌به‌من‌می‌گويند‌تو‌می‌خواهی‌آقای‌هاشمی‌را‌شهيد‌اعالم‌کنی‬
‫بابا وقتي كه به عراق ميرفت‪ ،‬وصيتنامهاش را نوشت؛ اما دو‬ ‫خودم رفتم و كارهایي كه داش��تم را انجام دادم و دوباره به‬ ‫ایشانردصالحيتشراپيشبينيميكرد؟‬ ‫نشكند‪،‬یككميتهايتشكيلشودوگفتاگرهردوبمانند‬ ‫ميرفتند؛باهليكوپترهمميرفتند!‬
‫باروصيتنامهاشراازنونوشت‪.‬اینوصيتنامههمكهمحسن‬ ‫خانه ایشان رفتم‪ .‬بابا معموال ساعت‪ 10‬و نيم ميخوابيد و تا‬ ‫اگر پيشبيني ميكرد ما در جریان نبودیم‪ ،‬چون در این‬ ‫راينميآورید‪.‬‬ ‫ایننقدهاراواردميدانيد؟‬ ‫مبني بر اینكه وزیر خارجه امریكا قول داده كمكاري در‬ ‫دش��من جامعه ایران‪ ،‬اس��تكبار جهاني و دش��منان‬
‫خواند‪ ،‬مربوط به‪ 20‬س��ال پيش بود! آن آخرین وصيتنامه‬ ‫زمانيكهخوابيدآنجابودموبعدشبهمنزلخودمبرگشتم‪.‬‬ ‫مورد هيچ اشارهاي به ما نداش��ت‪ .‬چند روز كه از ثبتنام‬ ‫درموردانتخابات‪ ۸۸‬چطور؟ایشاندخالتيدرامور‬ ‫خير! باالخره تعطيالتي بوده و ایشان كال سر كار بوده و حاال‬ ‫برجام را جبران كند‪ ،‬یك فریب بزرگ بود و بازگش��ت‬ ‫خارجي است‪ ،‬اینكه اكثر قدرتهاي بينالمللي جمع‬
‫نبود و نفهميدیم كجا رفت و هنوز هم پيدا نشده است‪ .‬اگر‬ ‫روز یكشنبه هم از صبح‪ 4-۳‬مرتبه با ایشان تلفني صحبت‬ ‫گذشت‪ ،‬از شوراي نگهبان پيغام دادند كه صالحيت شما‬ ‫سياسيداشت؟چونایشانرامتهمبهسازماندهي‬ ‫یكروزهمميرفتهتااستراحتكند‪.‬همهميرفتند‪.‬‬ ‫جمهوريكجاهستند؟اینهاكارهايپرزحمتوپرحاشيهاي‬ ‫منزلبرايپوشيدنحجابوچادربهشماوخواهرتان‬ ‫افتاد؛ یعني تندرويها و حمالت زیاد ش��د‪ ،‬چون به قدرت‬ ‫پدر بيشتر روي این مساله كار ميكرد كه هماهنگي باشد‬ ‫اكبرهاشميرفسنجانيیكيازمعدودسياستمداران‬ ‫تحریمها و تهدی��د طرفهاي همكاري با ایران در قالب‬ ‫شدهاند تا ما به اهداف خود نرسيم‪ ،‬اینكه باید به دنبال‬
‫شما كاري سر آقاي هاشمي نياوردهاید‪ ،‬چرا به دفتر كارش‬ ‫كردم كه خودشان هم به من زنگ زد و گفت كه من دارم به‬ ‫تایيد شده است؛ البته رس��مي نبود ولي یكي از دوستان‬ ‫سياسيميكنند‪.‬‬ ‫برخيمعتقدندكهآقايهاشميازسال‪ ۸۴‬زاویهاي‬ ‫بودكهبرابرشانمقاومتميشد‪.‬دربارههمينبازيهايزنان‬ ‫اجباريواردميكرد؟‬ ‫رسيده بودند‪ ،‬چراكه تا پيش از آن در قدرت نبودند و كمتر‬ ‫تا آسيب نبينيم‪ .‬گرچه بين ارتش و سپاه اختالفات زیادي‬ ‫ایراني است كه چه در زمان زنده بودنش و چه بعد از‬ ‫تحریمهاي ویزا و آیس��ا و سيسادا (و سپس بسترسازي‬ ‫نفوذيهایيباشيمكهظاهروسخنانغيرانقالبيدارند‪.‬‬
‫رفتهاید؟‬ ‫استخر ميروم‪ .‬من احساس ميكنم شاید ایشان خودش‬ ‫شوراي نگهبان به دیدن بابا ميآمد و خبرها را ميآورد‪ .‬او‬ ‫در سال‪ 88‬بحث اینبودكه اولگفتند آقاي خاتمي ميآید‬ ‫با حاكميت پيدا كرد؛ مثل نام�هاي كه بعد از دور دوم‬ ‫كشورهاياسالميوروزنامهزن‪،‬فائزهخيلياذیتشد‪.‬بقيه‬ ‫خير‪ ،‬ما خودمان انتخاب كردیم كه این پوش��ش را داشته‬ ‫مخالفت ميكردند‪ .‬البته كه قبل از اصالحات هم‪ ،‬روزنامه‬ ‫بودوروشهايیكدیگرراقبولنداشتند؛ذهنيتعدهايآن‬ ‫فوتكردن‪،‬همچناندرسياستایراننقشآفریني‬ ‫براي تصویب قانون مادر تحریمها‪ /‬كاتسا) از همان دولت‬ ‫اما آیا واقعا اینگونه است؟‬
‫متوجهنشدیدكهچهكسيیاكسانيرفتهاند؟‬ ‫یك چيزهایي فهميده بود‪ ،‬چون هيچ وقت روز یكش��نبه‬ ‫تعریف كرده بود كه وقتي در جلسه شما مطرح شدهاید‪،‬‬ ‫و وقتي ایشان نيامد‪ ،‬آقاي موسوي آمد و تصميم بر این شد‬ ‫انتخاباتمنتشركردند‪.‬‬ ‫همميتوانستندانجامدهندولينكردند!امامثالدخترآقاي‬ ‫باشيم‪ .‬فقط ميگفتند پوشيده باشيد‪ .‬در خانواده و فاميل‪،‬‬ ‫داشتند و حرفهايش��ان را ميگفتند اما به شدت دوران‬ ‫زماناینبودهكهارتشهنوزوابستهبهشاهاستوميگفتند‬ ‫ميكن�د‪ .‬او در زمان زندگي‪ ،‬نقشهایي داش�ت كه‬ ‫اوباما آغاز ش��د‪ .‬نبود تا ببيند به قول وي «تابوشكني در‬ ‫انتخاب نام «رفاه» براي مدرسه اسالمي در دورهاي كه‬
‫خير‪ ،‬یك بار از بچههاي حفاظت فيزیكي مجمع سراغ من‬ ‫خودش تماس نميگرفت كه تو و مادرت به آنجا (استخر)‬ ‫گفتند كه خب ایش��ان كه تایيد ش��ده هستند و موردي‬ ‫كههمهدورآقايموسويجمعشوند‪.‬امابااینحالباباهيچ‬ ‫نه این را هم قبول ندارم؛ در سال ‪ 84‬ایشان دو مساله مهم‬ ‫طالقانيیاخانممصطفويدخترامام‪،‬هركدامسازماندرباره‬ ‫همه چادري بودند و براي ما چادر از ابتدا جا افتاده بود‪ .‬مثل‬ ‫اصالحات نبود‪ .‬ولي باز هم ایش��ان در آن شرایط‪ ،‬در جهت‬ ‫ارتشبایدمنحلشود؛تالشایشانحفظونگهداريشرایط‬ ‫همواره یكي از اركان اصلي كش�ور بع�د از انقالب را‬ ‫مذاكرهباامریكا»فقطامریكاراطلبكارتركردتاوعدههاي‬ ‫شاهد اوج گرفتن تفكرات چپ و سوسياليسم اسالمي‬
‫آمدوگفتزمانيكهماهنوزنميدانستيمایشانفوتكرده‬ ‫بيایيد‪ .‬هيچ وقت یكشنبه تماس نميگرفت‪ .‬من گفتم كه‬ ‫نداریم‪.‬تااینكهآقايمصلحيوزیراطالعاتوقتبههمراه‬ ‫دخالتي در این امر نداشت‪ ،‬چون براي ایشان آقاي موسوي‬ ‫داشت؛ اول اینكه معتقد بودند آقاي احمدينژاد مناسب‬ ‫زنانایجادكردند؛اینبهميزانفعاليتهرشخصبرميگردد‪.‬‬ ‫یك لباس خانوادگي بود‪ .‬اما وقتي من ميخواستم دانشگاه‬ ‫منافعكشورموضعگيريميكرد‪.‬هيچوقتنيامدازخودش‬ ‫موجود و همچنين كاهش و اداره اختالفات فيمابين بود كه‬ ‫هدایت ميكرد یا در حاشيه‪ ،‬مشورت ميداد و آن را‬ ‫برجاميراگروبگيردوواگذاريقدرتنظاميومنطقهاي‬ ‫در جامعه بودیم كه در س��خنان مرحوم ش��ریعتي و‬
‫وهمانموقعدونفرآمدندوبهاتاقحاجآقارفتهاند‪.‬‬ ‫مامان ناهار ميهمان اس��ت‪ ،‬اما تماس ميگيرم كه ببينم‬ ‫معاونينش براي حضور در جلس��ه شوراي نگهبان به این‬ ‫وآقايخاتميتفاوتينداشت؛البتهنظرشاننسبتبهآقاي‬ ‫دولت نيست و به درد كشور نميخورد؛ خب نشان هم داد‬ ‫اما مثال مواضعي كه در روزنامه زن منتشر ميشد‪،‬‬ ‫بروم‪ ،‬از ایشان پرس��يدم كه با چادر بروم یا ميتوانم با مانتو‬ ‫دفاعیابرخوردكند؛اگرهمبرخورديشده‪،‬ازناحيهبابانبوده‬ ‫سرانجام هم امام ایش��ان را مسوول هماهنگي بين ارتش و‬ ‫كمك ميكرد‪ .‬بعد از درگذشت هاشميرفسنجاني‬ ‫راطلبكند‪.‬نبودتاببيندكهانكاردشمنيدشمنموجب‬ ‫مواضع روش��نفكران ما بروز پررنگي داشت‪ ،‬شاید از‬
‫یعنيقبلازاینكهخبرفوتاعالمشود؟‬ ‫ميآیدیاخير؛چونمنزلدخترخالهامميهمانبود‪.‬بامادرم‬ ‫شورارفت‪.‬درابتدامانعورودآنهابهجلسهشدندوميگفتند‬ ‫موسويوخاتميمثبتبود‪،‬امااقدامودخالتينكردند‪.‬‬ ‫و االن ميبينيد آنهایي كه از احمدينژاد خيلي طرفداري‬ ‫پايآقايهاشمينوشتهميشد‪.‬‬ ‫بروم؛البتهآنموقعمانتوهمنبود؛لباسيشبيهمانتوبودكه‬ ‫وازناحيهحاكميتبودهاست‪.‬‬ ‫سپاهكردند؛چونایشانهميشهسعيداشتاعتداليرابين‬ ‫در‪ ۱۹‬ديماه‪،۱۳۹۵‬اوباخاطراتودستنوشتههایي‬ ‫توقف دشمنيها نميشود‪ .‬هاشمي نبود تا ببيند روزگار‬ ‫یك مبارز انقالبي نظير هاشمي و همفكران ایشان در‬
‫نميدانم‪ ،‬چون اینها بر سر پست هستند و شاید اعالم شده‬ ‫تماس گرفتم و گفت كه تا‪ 6-5‬عصر آنجا هستم‪ .‬بعد بابا به‬ ‫اینكه افرادي غير از اعضاي ش��ورا در جلسه باشند‪ ،‬امكان‬ ‫بعد از مناظره آقاي موسوي و احمدينژاد در سال‬ ‫ميكردن��د االن به او بد ميگوین��د‪ .‬آنهایي كه ميگفتند‬ ‫در خانواده ما‪ ،‬همه مس��تقل بودند؛ چه برادرانم و چه من و‬ ‫تا باالي زانو قرار داشت و نامش تونيك بود‪ ،‬چون در دانشگاه‬ ‫البته ب��راي هر فردي ای��ن موضوع ص��دق ميكند كه در‬ ‫آنها برقرار كند تا دعوا و جدال پيش نياید‪ .‬دهه ‪ 70‬كه دهه‬ ‫كهدارد‪،‬درفضايسياسيایرانتاثيرگذاراست‪.‬مانند‬ ‫آینده همچنان روزگار قدرت نظامي است و نه گفتمان و‬ ‫تاسيسمدرسهرفاهازجملهشهيدانباهنروبهشتيو‬
‫بوده و اینها متوجه نشده بودند‪ .‬بابا ساعت ‪ 4‬عصر از مجمع‬ ‫من گفت كه خودت بيا؛ اي كاش رفته بودم (گریه ميكند)‬ ‫ندارد و نهایتا آقاي جنتي قب��ول كرد كه فقط خود آقاي‬ ‫‪ ،۸۸‬آقاي هاش�مي وارد ماجرا شد یا همچنان كنار‬ ‫معجزه هزاره سوم‪ ،‬االن ابراز ناراحتي ميكنند دورهاي كه‬ ‫فائزه‪ .‬نظراتمان را ميگفتيم‪ ،‬اما م��ن خودم هر چه پدرم‬ ‫مثال ورزش یا ب��ازي ميكردیم‪ ،‬همه با همين لباس بودند‪.‬‬ ‫دوران زندگي تكامل پيدا ميكند؛ چون بيشتر ميخواند و‬ ‫سازندگي بود؛ باالخره كشوري كه همه زیربناهایش خراب‬ ‫خودش كه وقتي در قيد حيات بود‪ ،‬در چند مقطع با‬ ‫مذاكره! نبود تا ببيند برخالف مشورت دروغ مشاورانش‪،‬‬ ‫رجایي بعيد به نظر ميرسد‪ .‬اما در نگاه آیتاهلل هاشمي‬
‫بيرون آمدهبود‪.‬بعدهمخودشانگفتندرادیواكتيوبودهكه‬ ‫گفتممنوقتدندانپزشكيدارم؛بيایم؟گفتنهدیگردكتر‬ ‫مصلحي تنها داخلبرود‪ .‬ایشانكهبه جلسهرفت‪،‬درآنجا‬ ‫ایس�تاده بود؟ یا در زمان اعتراض�ات‪ ۸۸‬با رهبري‬ ‫پول زیادي وارد كشور شد را از دست دادیم و بهرهبرداري‬ ‫ميگفت‪ ،‬گوش ميدادم ولي فائزه بيشتر نظرات خودش را‬ ‫ایشانپاسخدادكهاتفاقابامانتوبرودانشگاهكهمتوجهشوند‬ ‫شرایط زماني متفاوت ميشود‪ ،‬اتفاقاتي كه چه در داخل و‬ ‫شدهبودوبهزیرساختهايآب‪،‬برقوگازآسيبجديوارد‬ ‫نقل خاطراتي از بنيانگذار انقالب‪ ،‬به جریانس�ازي‬ ‫آلمانوژاپنباالترینسرمایهگذاريهاينظاميرادردنيا‬ ‫و همفكران ایشان‪ ،‬بزرگترین نياز جامعه رفاه مردم‬
‫فكر كنم ما را س��ر كار گذاشتند‪ ،‬چون رادیواكتيو بالفاصله‬ ‫داري‪ .‬من فيلم آن روز بابا را دارم كه جلسه كميسيون انرژي‬ ‫ميگوید آقاي هاشمي اینقدر راي دارد و راي ایشان روز به‬ ‫رایزنيهایيكهرسانهاينشدهباشد‪،‬داشتند؟‬ ‫درس��تي انجام نشد‪ .‬مساله دیگر این بود كه ایشان معتقد‬ ‫اعمال ميكرد‪ .‬اما خب بحث در خانه ما هميشه بوده و هنوز‬ ‫مانتو هم حجاب است‪ .‬من هم گاهي با مانتو و گاهي با چادر‬ ‫چه در سطح بينالمللي رخ ميدهد براي یك سياستمدار‬ ‫شدهبود؛مردمازنظرمعيشتمشكلداشتندوهنوزكوپنو‬ ‫ميپرداخت‪.‬‬ ‫داشته و باز هم بر حجم آن افزودهاند‪.‬‬ ‫بود و از اینرو مهمترین آرمان و هدف را ایجاد رفاه براي‬
‫كسيرانميكشدوزمانميبرد‪.‬بهآقايشمخانيگفتمكه‬ ‫را در مجمع برگزار كرد‪ .‬همه ميگفتند آقاي هاشمي چند‬ ‫روز در حال بيشتر شدن است و شاید به‪95‬درصد برسد و‬ ‫بابا در انتخابات دخالتي نميكرد؛ در انتخاباتي كه خودش‬ ‫بود كه در آن انتخابات تقلب ش��ده است‪ .‬بعد از انتخابات‪،‬‬ ‫هم هست‪ .‬بحث سياسي كه مطرح ميشود‪ ،‬هر كسي یك‬ ‫دانشگاه ميرفتم‪.‬‬ ‫فرق ميكند‪ .‬روشها و تاكتيكها عوض ميش��وند وگرنه‬ ‫سهميهبنديادامهداشت؛نميشدتاابدمردمبههمينروش‬ ‫فاطمه هاشميرفس�نجاني دختر ارشد آیتاهلل كه‬ ‫از سوي دیگر باید به محسن هاشمي یادآور شد دولت‬ ‫جامعه اسالمي و مردم ایران ميدانستند‪.‬‬
‫اینرادیواكتيوازكجاواردبدنمادرمشدهاست؟‬ ‫باراینپلههاراباالوپایينرفت‪.‬ماخيليهمپيگيريكردیم‬ ‫سه راه بيشتر نداریم‪ ...‬یا باید ردصالحيت شود یا خودش‬ ‫هم حضور داشت‪ ،‬بيشتر ستادها كار ميكردند و خودشان‬ ‫یك قاضي از یك اس��تاني نامهاي براي ایشان فرستاد كه‬ ‫نظري داشت و بابا هم معموال فقط گوش ميكرد و آخر نظر‬ ‫ایش�ان براي حضور زن�ان در مدیریت و حاكميت‬ ‫عقيدههايشانهماناست‪.‬‬ ‫زندگيكنند‪.‬بایدیكاتفاقاتيصورتميگرفت‪.‬ایشانتمام‬ ‫ریيسبنيادبيماريهايخاصاست‪،‬قرابتزیاديبا‬ ‫كارگزاران‪ ،‬برنامه توزیع ثروت به برخي بيعدالتيها‬ ‫هاشميرفسنجاني در دوره ریاستجمهوري نيز تمام‬
‫شماهمداشتيد‪.‬‬ ‫ولي آقاي شمخاني ادامه نداد‪.‬‬ ‫انصراف دهد كه بهتر است‪ ،‬انصراف دهد‪ .‬آقاي كدخدایي‬ ‫نقشآنچنانيایفانميكردند‪.‬دربارهاعتراضاتكهحرفهم‬ ‫حدود ‪ 110‬نف��ر را كه از حاكميت بودن��د‪ ،‬بابت اتهامات‬ ‫خودشانرابيانميكردوميگفتایننظرمناست‪،‬دوست‬ ‫مالحظهايداشت؟‬ ‫ایش�ان در یك دورهاي در دهه ‪ ،۶۰‬درباره حجاب‬ ‫توان خود را روي سازندگي كشور گذاشتند‪ .‬وزرایي هم كه‬ ‫پدر داشته و آنگونه كه از سخنانش برميآید‪ ،‬زمان‬ ‫و تبعيضه��ا را پایهگ��ذاري كرد و ضمن��ا تورم ‪49‬‬ ‫هموغم خود را در جهت توسعه اقتصادي ایران و تامين‬
‫الكيگفتند؛مادرمرامدامایندكتروآندكتربردم؛حتيدر‬ ‫چراپيگيريهاراادامهنداد؟‬ ‫پيش آقاي روحاني رفت و آقاي روحاني هم با بابا مالقات و‬ ‫زد؛ اما موضوعي كه مدنظر شماست‪ ،‬قطعا با آقاي خامنهاي‬ ‫انتخاباتي گرفتهاند و نامهاش را هم به بابا داده بودند و البته‬ ‫دارید گوش كنيد یا گوش نكني��د‪ .‬با این وجود مثال درباره‬ ‫ایشان زن و مرد را جدا نميدانس��تند و بر اساس توان نگاه‬ ‫در خطبههاي نماز جمعه تاكيد داشت و در این مورد‬ ‫انتخابكردندهمازجناحچپبودندوهمازجناحراستكه‬ ‫زیاديرادركنارپدرميگذراندهاست‪.‬ازهمينبابت‬ ‫درصدي را در س��ال ‪ 1۳74‬به ثبت رساند كه تا قبل‬ ‫رفاه براي نسل فعلي و نسلهاي آینده قرار داد و نام دو‬
‫منزلدستگاهنصبكردندوازاینبازيها!بعدگفتندآلودگي‬ ‫آخرینجلسهايكهآقايشمخانيمارابهشورايعاليامنيت‬ ‫مطرح كرد كه ایشان قبول نكرد‪ .‬بعد گویا آقاي كدخدایي‬ ‫صحبتكردندوليدرجریانقرارنداشتيم‪.‬اگرهمدرجریان‬ ‫كاري با آنها نكردند‪.‬‬ ‫روزنامهزنهمكهمروركنيد‪،‬ميبينيدكهاینروزنامهموضع‬ ‫ميكردند‪ .‬بابا معتقد بودند كه زنان توان باالیي دارند و براي‬ ‫موضعگيريميكرد‪.‬‬ ‫چپها به حضور راستيها معترض بودند و جناح راست هم‬ ‫او یكي از گزینههایي اس�ت كه ميتواند روایتهاي‬ ‫از ركورد تورمي دولت روحاني (‪ 60‬درصد)‪ ،‬باالترین‬ ‫دوره ریاستجمهوري را دولت سازندگي برگزیدند‪.‬‬
‫رادیواكتيو مامان ‪ ۳‬درصد بيشتر از حد معمول است و من‬ ‫مليدعوتكرد‪،‬بهماگفتكهمندیگربيشترازایننميتوانم‬ ‫به آقاي علي الریجاني هم گفته بود‪ .‬وقتي آقاي الریجاني‬ ‫قرار داشته باشيم‪ ،‬نميتوانيم بگویيم؛ یعني االن شرایطش‬ ‫ایننامهراپيگيرينكردند؟‬ ‫منفينداشتوتنهابابتانتشاریكخبردرباره«فرحپهلوي»‬ ‫محدود نگهداشتن آنها در عرصههاي مختلف چه در زمان‬ ‫حجابي كه آقاي هاشمي تاكيد داشت‪ ،‬نظر حاكميت بود‪.‬‬ ‫به حضور چپيها اعتراض داشتند‪ .‬ایشان اما ميگفت كه از‬ ‫دقيقي از فعاليتهاي پدرش در زم�ان زنده بودن و‬ ‫رك��ورد تورمي چند ده��ه اخير ب��ود‪ .‬بدین ترتيب‬ ‫نگاه هاش��مي به رفاه و توس��عه تنها متكي به داخل‬
‫همیكدرصد‪.‬پرسيدندچهكسيبابابابيشترغذاميخورده‬ ‫موضوعراادامهدهموبهمنميگویندكهتوميخواهيآقاي‬ ‫براي جلسه با آقاي هاش��مي آمده بود‪ ،‬من هم در جلسه‬ ‫نيست‪.‬صحبتهايزیاديميشد‪،‬امااالننميشودگفت‪.‬‬ ‫ميدانستندچهكسانيهستندوبایگانيشد‪ 110.‬نفرازیك‬ ‫توقيفشد‪.‬االنكه‪ 22‬بهمنميشود‪،‬درصداوسيما‪،‬شاهو‬ ‫ش��اه و چه بعد از انقالب‪ ،‬زنان نتوانستند خودشان را نشان‬ ‫باالخرهامامميخواستندمردمحجابداشتهباشند؛ایشان‬ ‫منتهياليه چپ و راست انتخاب ميكنم و دولت من‪ ،‬دولت‬ ‫حتيازروزفوتوبعدازفوتپدرشارایهكند‪.‬‬ ‫بزرگترین آس��يبها به طبقات پایين و متوس��ط‬ ‫نبود‪ ،‬بلكه او سياس��ت خارجي را نيز در خدمت این‬
‫اس��ت؟ گفتم من و مادرم با بابا غذا ميخوردیم؛ همهمان با‬ ‫هاشميراشهيداعالمكني!جملهايبودكهایشانبهماگفت‬ ‫بودم‪ .‬ایشان به بابا گفت كه گفتهاند بيایيد انصراف دهيد؛‬ ‫آقايهاشميدرچندانتخاباتبودكهشخصاحضور‬ ‫گروهيفقطدریكاستانبودند!مننامهاشراهمدیدمودر‬ ‫فرحبيشترمطرحميشودتابقيه!باالخرهروزنامهزنطرفدار‬ ‫دهند‪ .‬خاطرم هس��ت كه وقتي زنان ميآمدند و با بابا دیدار‬ ‫كهنميتوانستبرخالفنظرامامصحبتكنند‪.‬‬ ‫كار است و سياسي نيس��ت‪ .‬در مجلس هم گفت كه من به‬ ‫او عالقه زیادي به پدرش داش�ته و این نه از گفتهها‪،‬‬ ‫جامعه در دولتهاي هاشمي و روحاني زده شد‪ .‬شاید‬ ‫نگاه قرار داد‪ ...‬نگاه هاشمي دقيقا مقابل رویكردي بود‬
‫ایشانغذاميخوردیم؛حتيمحافظينباباباغذاميخوردند‬ ‫درحاليكهماشواهدزیاديداریم‪.‬‬ ‫باباهمگفتخباینچهكارياست؟منبيایماولثبتنام‬ ‫داش�ت‪ .‬در انتخابات مجلس ششم ش�ركت كرد و‬ ‫همانكشویيبودكهبعداز فوتایشانایننامهراهمبردند‪.‬‬ ‫پيداكردهبودوخوبفروشميرفت‪.‬‬ ‫ميكردند‪ ،‬به آنها ميگفت كه خودتان باید حركت كنيد و‬ ‫براساسنظريكهداشت‪،‬باامامصحبتينكردهبود؟‬ ‫اندازهكافيسياسيهستمودولتيراانتخابكردمكهدولت‬ ‫بلكه ازبغضو اش�ك ریختنشدرهنگام صحبت از‬ ‫محسن هاشمي دوست نداشته باشد مرور كند‪ ،‬اما به‬ ‫كه ای��ران و توان ایران را س��رمایهاي در جهت تحقق‬
‫یا از همان غذایي كه بابا ميخورده‪ ،‬ميخوردهاند‪ .‬اما از آنها‬ ‫چهجورشواهديدارید؟‬ ‫كنموبعدبرومانصرافدهم؟اینیعنيبازيبامردمواصال‬ ‫سيامشدوهمينموضوعدستمایهشوخيوجوك‬ ‫دربرابراینانتخابات‪،‬انتخاباتخبرگانرهبريدرسال‪1۳86‬‬ ‫در زم�ان دولت آقاي هاش�مي‪ ،‬منتق�دان حرف‬ ‫اگرحركتنكنيدبهآنچهميخواهيدنميرسيد‪.‬ميگفتند‬ ‫اصالدیگرآنزمانداستانحجابتمامشدهبود؛ازهركسي‬ ‫كار باشد‪ .‬این را هم در نظر بگيرید كه اختالفات در آن زمان‬ ‫روز درگذشت هاشميرفسنجاني پدر معلوم است‪.‬‬ ‫یاد ایش��ان ميآوریم كه ميراث دولت مورد حمایت‬ ‫اهداف ایدئولوژیك و رسالتهاي انقالبي ميدانست و‬
‫تس��ت نگرفتند‪ .‬من‪ ،‬مادرم را به خارج از كشور بردم كه این‬ ‫در آبان ماه یعني دو ماه قبل از فوت بابا‪ ،‬دو نفر آقا به دانشگاه‬ ‫چنين كاري را انج��ام نميدهم‪ .‬آقاي الریجاني گفت كه‬ ‫وطعنههايسياسيهمشد‪.‬اساسادرفضايآنزمان‬ ‫قرارداردكهبابابارايباالیيپيروزشد‪.‬‬ ‫معروفيداش�تندوميگفتندكهقش�رضعيفالي‬ ‫كهشمازنهستيدووقتيزنانبرايانتخاباتنامزدميشوند‪،‬‬ ‫كهميپرسيمچهشدكهحجاباجباريشد‪،‬همهميگویند‬ ‫شدیدبود‪.‬تازمانيكهامامبودند‪،‬حرفآخرراایشانميزدند؛‬ ‫فاطمه هاشميرفس�نجاني‪ ،‬در گفتوگوي بيش از‬ ‫مرحوم هاش��مي در حوزه اقتصادي‪ ،‬كسري بودجه‬ ‫با تضعيف قدرت اقتصادي و قرباني كردن رفاه جامعه‬
‫آزمایشهاراانجامدهندوگفتندكههيچآلودگيندارد‪.‬این‬ ‫آمدند كه من آنها را نميشناختم‪ .‬من بين كالسها كه یك‬ ‫ممكناستبخواهندردصالحيتكنندوباباهمگفتكه‬ ‫باچهاستدالليدرانتخاباتشركتكرد؟‬ ‫واكنشرهبريچهبود؟‬ ‫چرخدندههاي توس�عه له ميشود‪ .‬چقدر این گزاره‬ ‫خودتان به آنها راي نميدهيد و این هم مش��كلي است كه‬ ‫نميدانيم! ما خودمان در آن زمان بودیم نفهميدیم چه شد!‬ ‫مثالدرگيريهایيكهبينآقايخامنهايوآقايموسويدر‬ ‫یك س�اعته با «اعتماد»‪ ،‬از زندگي و سياستورزي‬ ‫‪ 480‬ه��زار ميلياردي و بده��ي ‪ 1500‬هزار ميليارد‬ ‫ميخواست كه جهان را تغيير دهد‪.‬‬
‫ميزاني كه وجود دارد مربوط ميش��ود به مسائل محيطي‬ ‫ربع زمان بود‪ ،‬بيرون نميآمدم و با بچهها صحبت ميكردم‪.‬‬ ‫هرتصميميميخواهندبگيرند‪،‬امامنانصرافنميدهم‪.‬‬ ‫ایشان اصال نميخواس��ت وارد انتخابات شود؛ آن زمان من‬ ‫گفتنددیگرتمامشدهاست‪.‬‬ ‫راقبولدارید؟‬ ‫وجود دارد‪ .‬هرجا زنان وارد ميدان ش��دند و خود را نش��ان‬ ‫چوندریكي‪،‬دو سالاولزنانميتوانستندحجابنداشته‬ ‫دولتشانوجودداشت‪،‬باباسعيميكردایناختالفاتراكم‬ ‫پ�درش ميگوی�د‪ ،‬از آخری�ن تماسه�اي مرحوم‬ ‫توماني بوده است‪.‬‬ ‫اكن��ون ميتوانيم به این پرس��ش پاس��خ دهيم كه‬
‫و غيره كه همه همينها را دارن��د‪ .‬گزارش آزمایشهاي ما‬ ‫گفتند این دو فرد آمدهاند و در دفتر منتظر من هس��تند‪.‬‬ ‫آقايالریجانيازطرفخودشپرسيدكهاگرآقايخامنهاي‬ ‫تصادفكردهبودمووقتيبابابرايعيادتبهبيمارستانآمد‪،‬‬ ‫مواضع آقاي هاشمي در سال‪ ۸۸‬نسبت به‪ ۸۴‬هم‬ ‫اینها شعاري بود؛ یكي از بحثهایي كه بابا دنبال ميكرد و‬ ‫دادند‪،‬موفقشدند‪.‬‬ ‫باشند و ميگفتند اش��كالي ندارد و ناگهان دستور حجاب‬ ‫كند‪.‬بعدازامامبهگونهدیگريمشكالتشروعشد‪.‬گروههاي‬ ‫هاشميرفسنجاني با او‪ ،‬س�اعتي قبل از درگذشت‬ ‫خبررسمی‬
‫را كه ابتدا نميدادند؛ بعد گفتيم كه ميخواهيم بدانيم اگر‬ ‫هيچ وقت مالقاتي نداشتم‪ .‬باالخره رفتم و دیدم دو نفر آقا با‬ ‫تندتر شد‪ .‬زاویه پيدا كردن ایشان با حاكميت را در‬ ‫نگذاشتند كه انجام شود‪ ،‬تعدیل اقتصادي بود‪ .‬خب االن كه‬ ‫دردولتخودشانهمزنانحضورداشتند؟اساسا‬ ‫و درخواس�تي كه از او داش�ته‪ ،‬ميگوید و افسوس‬
‫مادرمان هم آلوده اس��ت یك كاري كنيم‪ .‬به زور گزارش را‬ ‫سن حدود ‪ 60‬سال و موهاي جوگندمي نشستهاند‪ .‬گفتم‬ ‫اینسالهمقبولندارید؟‬ ‫تعدیلاقتصاديبافشاريبهمراتببيشترازآنزماندرحال‬ ‫اعتقاديبهاینموضوعداشت؟‬ ‫ميخ�ورد‪ .‬در ادامه مش�روح گفتوگ�وي بيش از‬ ‫جزييات‌حمله‌تروريست‌هاي‌«جيش‌العدل»‌به‌پاسگاه‌جنگل‌راسك‌‬
‫گرفتيم وگفتندبههيچكسنبایدنشان دهيد‪ .‬منگزارش‬ ‫كه من كالس دارم و باید بروم‪ .‬گفتند چند دقيقه بنشينيد‬ ‫در آن سال هم دليل دارد‪ .‬گفتم كه باید شرایط را بسنجيد‪.‬‬ ‫انجام است! ایش��ان معتقد بود كه سالی‪ 10‬درصد افزایش‬ ‫در سطح وزیر خير‪ ،‬اما در سطح معاون وزیر‪ ،‬معاون زن بود‪.‬‬ ‫یكس�اعته با «فاطمه هاشميرفسنجاني» فرزند‬
‫را كه در خارج از كشور نش��ان دادم‪ ،‬گفتند اصال این اعداد‬ ‫تا ما حرفهايمان را بگویيم و برویم‪ .‬قرار ش��د بيشتر از ‪5‬‬ ‫در س��ال‪ 88‬مردم به خيابانها آمده بودند و اعتراضات زیاد‬ ‫قيمتداشتهباشيم‪،‬چوندردورانجنگقيمتهاهمهثابت‬ ‫دفتر امور زنان و مشاور امور زنان و خانواده ریاستجمهوري‬ ‫«اكبر»ميآید‪.‬‬ ‫يك‌افسر‌نيروي‌انتظامي‌شهيد‌شد‌‬
‫بيربط هس��تند! آقاي روحاني چطور؟ ایش�ان هم‬ ‫دقيقه صحبت نكنند تا به كالس برسم‪ .‬آنها از كربالي ‪ 4‬و‬ ‫بود‪ .‬نميشد كه مردم را نادیده گرفت و حق را به مردم نداد‪.‬‬ ‫مانده بود‪ ،‬دیگر با این شيوه نميشد ادامه داد‪ .‬امروز همه به‬ ‫اولينبار در دولت آقاي هاش��مي راهاندازي ش��د كه خانم‬
‫همان شيوه برگشتند و ‪ 10‬برابرش هم گران ميكنند‪ .‬كار‬
‫تروریس��تها كه تاب مقاوم��ت در مقابل آتش جان‬ ‫فرماندار راسك در جنوب سيستان و بلوچستان گفت‪:‬‬
‫پيگيريكرد؟‬ ‫كرب��الي ‪ 5‬صحبت كردند و من هم گفتم كه این حرفها‬ ‫ایشانهميشهطرفدارمردمبودند‪.‬آنزمانهمصحبتهاي‬ ‫حبيبي مسووليت آن را برعهده داشت‪ .‬در آن زمان‪ ،‬در همه‬ ‫عدهاي معتقدند كه مواضع سياسي آقاي هاشمي‬
‫درستيبودودرحالاجرابودكهمانعشدند‪.‬‬
‫بركفان فراجا را نداشته با توجه به تاریكي هوا از محل‬ ‫در درگيري مسلحانه نيروهاي انتظامي پاسگاه جنگل‬
‫منكهخودمباآقايروحانيصحبتنكردم‪،‬اماگزارشيكه‬ ‫چه ارتباطي به من دارد؛ صحبتهايتان را بگویيد‪ ،‬چون‬ ‫مردم را اعالم كردند‪ .‬اما همان سخنان ایشان در نماز جمعه‬ ‫وزارتخانههاواستانداريها‪،‬مشاورزنمنصوبشد‪.‬ایشاندو‬ ‫دردهههاي‪ ۶۰‬و‪ ۷۰‬بادهههاي‪ ۸۰‬و‪ ۹۰‬متفاوتاست‪.‬‬
‫از این بابت ميپرس�م ك�ه اوایل ده�ه‪ ،۷۰‬افراد و‬
‫متواريميشوند‪.‬استواردوماميرحسينحسينآبادي‬ ‫راس��ك با اعضاي یك گروهك‪ ،‬یكي از كاركنان این‬
‫آقاي ش��مخاني براي آقاي روحاني فرستاد را آقاي روحاني‬ ‫كالسدارم‪.‬گفتنداینهاراميگویيمكهوقتيشماخواستي‬ ‫آبرويآتشبود‪.‬آنسالمردمخيليعصبانيبودندوهمه‬ ‫تادخترداشتندوماازهمانابتدافعالبودیم؛مادرمبعضامارا‬ ‫اینراقبولدارید؟‬
‫گروههایيبودندكهبهاس�تنادجملهايازایشاندر‬
‫بر اثر اصابت گلوله مجروح و به بيمارس��تان اعزام كه‬ ‫پاسگاهبهشهادترسيد‪.‬سليمكدخدابيانكرد‪:‬دراین‬
‫قبولنكردهاست‪.‬زیرشپارافكردهوفقطميدانيمكهقبول‬ ‫براي پدرت توضيح بدهي‪ ،‬ایشان بداند كه ما آدمهاي الكي‬ ‫هم منتظر بودند ببينند ایشان در نماز جمعه چه ميگوید‬ ‫نهيميكردوميگفتكهبهخانهوزندگيتانبرسيد‪،‬امابابا‬ ‫منقبولندارم‪.‬‬
‫نماز جمعه‪ ،‬آقاي هاشمي را پایهگذار اشرافيگري و‬
‫متاسفانه بر اثر ش��دت جراحات وارده به درجه رفيع‬ ‫درگيريسهساعتهگروهباناميرحسينحسينآبادي‬
‫نكردهاند و گویا س��والي مطرح كردهاند‪ .‬آقاي شمخاني هم‬ ‫نيستيم و كساني هستيم كه در جبهه و از نزدیكان ایشان‬ ‫كهالبتههمههمراضيرفتند‪.‬‬ ‫تشویقهمميكرد‪.‬البتههميشهميگفتكهبچهوزندگي‬ ‫چرا؟‬
‫تجملگرایيمعرفيكردند‪.‬‬
‫ش��هادت نائل ميشود‪ .‬این دومين حمله افراد مسلح‬ ‫به شهادت رسيد‪ .‬وي كه با ایرنا گفتوگو ميكرد‪ ،‬ادامه‬
‫مستقيمگفتندكه ادامهنميدهم‪.‬اولگفتندادرارشآلوده‬ ‫بودیم‪ .‬اسمي هم گفتند كه البته اساميشان را كه درست‬ ‫وليبرخيمعتقدندكهآقايهاشميبهخصوصبعد‬ ‫مهماست‪،‬اماهردورابایدباهمانجامدهيد‪.‬تاكيدشانهميشه‬ ‫چونمواضعبابایكيبود‪.‬زمانيكهانقالبشدومسنددولت‬
‫اش��رافيگري چ��ه ب��ود؟ دوران��ي ك��ه آق��اي خامنهاي‬
‫طي یك ماه اخير به پاس��گاههاي مرزي شهرس��تان‬ ‫داد‪ :‬تالش نيروهاي انتظامي براي دس��تگيري افراد‬
‫بوده و بعد گفتند حولهاش هم آلوده بوده است‪ .‬گفتم حتما‬ ‫نميگویند! گفتم خب بعد؛ گفتند ما آمدهایم كه بگویيم‪،‬‬ ‫ازآننمازجمعهمغضوبشد‪.‬‬ ‫اینبودكهدرستانراتاآخربخوانيدوبعدواردكارشوید‪.‬من‬ ‫و مجلس را بر عهده گرفتند‪ ،‬اولين مسالهاي كه در فكرشان‬
‫ریيسجمهوري بودند هر چه ف��رش در مكانهاي دولتي‬
‫راسك اس��ت؛ ‪ 24‬آذرماه نيز بر اثر حمله افراد مسلح‬ ‫مسلح ش��رور ادامه دارد‪ .‬بامداد دیروز تروریستهاي‬
‫وقتي در بيمارستان سوند زدند و درآوردند‪ ،‬حوله را زیرش‬ ‫ميخواهندپدرشمارابكشندوطوريپدرشماراميكشند‬ ‫از نظر حاكميت مغضوب ش��د در صورتي كه آن حرفها و‬ ‫وقتيليسانسراگرفتم‪،‬پيگيريميكردكهچهزمانيبراي‬ ‫بود‪ ،‬سربلندي ایران و س��ازندگي بود‪ .‬نگاه پدر به مردم بود‪.‬‬
‫بودرادرانبارهاجمعكردهبودند‪.‬اشرافيگريازاینجاشروع‬
‫به یكي از پاسگاههاي انتظامي در شهرستان راسك‪،‬‬ ‫ك��وردل كه قص��د نفوذ به پاس��گاه جن��گل واقع در‬
‫گذاشتهبودندواز این طریق آلوده شدهاست؛بعد ازجلسهبا‬ ‫كه خود شما هم فكر ميكنيد به مرگ طبيعي فوت كرده‬ ‫اقداماتبابابهنفعحاكميتبود؛اگرایشانهمميآمدوهمان‬ ‫فوقليسانساقدامميكنم‪.‬زمانيكهدخترمبهدنياآمدهبود‪،‬‬ ‫یعني صحبتهاي ایشان را كه ببينيد‪ ،‬تكيه بر مردم دارد‪.‬‬
‫شد كه بابا وقتي ریيسجمهوري شد‪ ،‬گفت این چه كاري‬
‫‪ 11‬مامور نيروي انتظامي به شهادت رسيدند‪ .‬گروهك‬ ‫شهرستان راسك سيستان و بلوچستان را داشتند با‬
‫عمویموپزشكانيكهآنجابودند‪،‬تماسگرفتموپرسيدمكه‬ ‫است‪ .‬گفتم چرا پدر من را بكشند؟ گفتند براي اینكه آنها‬ ‫حرفهاي حاكميت را تكرار ميكرد‪ ،‬از عصبانيت مردم كم‬ ‫ميخواستم بيشتر در خانه باشم‪ ،‬اما بارها سوال ميكردند‬ ‫ميگویندبامردمانقالبكردیم‪،‬بامردمجنگراادارهكردیم‬
‫اس��ت؟ باید پول انبارداري و نگهداري بدهيم و فرشها در‬ ‫آمد‪ .‬آقاي هاشمي در دانش��گاه شهيد بهشتي درباره زن و‬ ‫چپيكهآنزمانبودندازانتخابآقايخامنهايراضينبودند‬
‫تروریس��تي جيش الظلم با انتش��ار بيانيهاي حمله‬ ‫مقاومت جانانه كاركنان انتظامي روبهرو ميشوند‪ .‬در‬
‫آیا زیر پاي بابا حولهاي وجود داشت كه گفتند هيچ حولهاي‬ ‫نگران بعد از آقاي خامنهاي هستند‪ .‬در ضمن سه انتخابات‬ ‫بگویند چطور؟ انصراف ميدهي��د؟ بابا هم جواب داد كه‬ ‫گفتم یك وقت نروید كاندید شوید؛ بابا واقعا نميخواست‬ ‫ميشد؟ خب نميشد! در نماز جمعه اعالم كرد كه ما با شما‬ ‫كهكيميخواهيدرسراادامهبدهيد؟تاكيدداشتندروي‬ ‫و با مردم سازندگي را جلو بردیم‪ .‬من االن به سخنرانيهاي‬
‫انبارها پوسيده ميشوند؛ خب اینها را در ادارات پهن كنيد‪.‬‬ ‫حجاب صحبت كرد و از ایشان پرسيدند حجاب چيست؟‬ ‫وحمالتشانرانسبتبهباباشروعكردند‪.‬‬
‫تروریستي به پاس��گاه جنگل در شهرستان راسك را‬ ‫این درگيري كه تا ساعاتي به طول ميانجامد ضمن‬
‫نبودهاست‪.‬هميشهیكچيزيشبيهاسپيكر(یاافاف)بود‬ ‫را هم از دس��ت دادهاند؛ ریاس��تجمهوري ‪ ،92‬مجلس و‬ ‫اگر بگویند من انصراف ميدهم و اعالم ميكنم كه ایشان‬ ‫نامزدشود‪،‬امافشارواصرارگروههايراستباعثشدایشان‬ ‫هستيم و حكومت مال مردم است و اگر مردم ما را نخواهند‬ ‫مطالعه؛وقتيدرخانهدورهمجمعبودیم‪،‬ميگفتتازگيها‬ ‫دهه ‪ 60‬ایش��ان چه زمان مجلس و چه ریاستجمهوري‪،‬‬
‫خب یك مس��الهاي كه از قبل بوده‪ ،‬ميشود اشرافيگري؟‬ ‫كه گفتند كت و دامن هم حجاب است و ميتوانيد بپوشيد‬ ‫یعنيایشانرامسوولاینكارميدانستند؟‬
‫بر عهده گرفت‪.‬‬ ‫مقاومت افراد داخل پاسگاه‪ ،‬با اعزام نيروهاي كمكي‪،‬‬
‫كه با آن به بيرون زن��گ ميزد‪ ،‬اما همان روز آن را هم جمع‬ ‫خبرگان‪ 94‬بوده و ليستي كه آقاي هاشمي حمایت كرده‪،‬‬ ‫خواستند كه انصراف دهم‪ .‬آن جلسه هم تمام شد و چند‬ ‫نامزدشود‪.‬‬ ‫باید برویم؛ در این زمينه خيلي واضح صحبت كردند اما آن‬ ‫كتابدستتاننميبينم‪.‬‬ ‫همان حرفهاي دهههاي اخير را درباره مس��ائل جامعه‪،‬‬
‫كردهبودندوگفتندكهخودحاجآقاگفتندجمعشكنيد!‬ ‫راي آورده است و اینها نگران انتخاباتهاي بعدي هستند؛‬ ‫روزبعدماازتلویزیونشنيدیمكهباباراردصالحيتكردهاند‪.‬‬ ‫اعتبار سياسي ایش�ان در آن انتخابات خدشهدار‬ ‫طرفخوششاننيامد‪.‬‬ ‫االن كه دهها برابر آن اتفاقات ميافتد‪ .‬از سر همين موضوع‬ ‫برخيانتقادميكنندكهشمایاخواهرتانباتوجهبه‬ ‫و بيرون بيایيد‪ .‬اما ایش��ان ریيس مجلس ب��ود و وقتي امام‬ ‫بله‪ ،‬آنها دنبال ش��خص دیگري بودند‪ ،‬اما ایشان را مسوول‬ ‫مانند زنان‪ ،‬ورزش‪ ،‬مسائل فرهنگي و ‪ ...‬گفتهاند‪ .‬من بيشتر‬
‫آخر دوربينهاي اس�تخر روشن بوده؟ یا خاموش‬ ‫یكي سال ‪ 96‬كه البته در مقابل انتخابات خبرگان بعدي‬ ‫یعنيآقايهاشميخودشهمازتلویزیونمتوجه‬ ‫شد‪.‬‬ ‫انتقاديكهبهدورهریاستجمهوريآقايهاشمي‬ ‫اشرافيگري شروع شد‪.‬وقتي آقاي محلوجي (وزیر معادنو‬ ‫موقعيتپدرتوانستيدبرخيكارهاراانجامدهيد‪.‬مثال‬ ‫تصميمي را ميگرفتند‪ ،‬ميشد مخالف حرف امام صحبت‬ ‫ميدانستندومعتقدبودندكهآقايهاشميدرانتخابآقاي‬ ‫سخنرانيهاي دوران ریاستجمهوري ایش��ان را در حال‬ ‫وزير‌كشور‪‌:‬‬
‫بوده؟یااصالخراببوده؟‬ ‫اهمي��ت زیادي ندارد‪ .‬انتخابات خبرگان برايش��ان مهم‬ ‫شد؟‬ ‫ایشان‪ ،‬تمام مسووليتهایي كه داشته را از مردم راي گرفته‬ ‫وارد ميكنند‪ ،‬این است كه توسعه سياسي را جدي‬ ‫فلزات وقت) ساختمان وزارتخانه را بازسازي و از سنگهاي‬ ‫بنياد بيماريهاي خاص یا بازيهاي زنان كشورهاي‬ ‫كند؟! نميشود كه پس باید آنطور كه امام ميخواستند‪،‬‬ ‫خامنهاي نقش داشته اس��ت‪ .‬البته قرار بود شوراي رهبري‬ ‫پيگيري هس��تم؛ با چه نگاهي ورزش زنان را جلو ببریم و با‬
‫خودشانميگوینددوربينهاروشنبودهاست‪.‬دوربينهارا‬ ‫است ‪.‬من هم خندیدم و گفتم باباي من كه ‪ 5‬سال از آقاي‬ ‫باالخره دو ت��ا پيغ��ام آورده بودند كه اگر انص��راف ندهي‬ ‫بود‪ .‬حاال غير از ریاست مجمع تشخيص مصلحت‪ ،‬اما بقيه‬ ‫نميگرفت‪.‬‬ ‫ایرانياستفادهكردندواینراهماشرافيگريخواندند؛خب‬ ‫اسالمي؛ ایش�ان از چنين فعاليتهایي شما را منع‬ ‫آن موضوع را در كش��ور جا ميانداختند‪ .‬اما با هر كاري در‬ ‫باشد‪ ،‬اما ش��وراي رهبري در مجلس خبرگان راي نياورد و‬ ‫چه نگاهي بحثهاي فرهنگي و خوشحالي و شادي مردم را‬ ‫‌يكي‌از‌انتحاري‌هاي‌انفجار‌كرمان‌تاجيكستاني‌بود‌‬
‫شورايعاليامنيتمليگرفتهبودهكهباباچهزمانيداخل‬
‫ميرود؛ چقدر طول ميكش��د؛ چه زماني بيرون ميآید؛‬
‫خامنهاي بزرگتر اس��ت‪ .‬اگر هم بنا بر سن باشد‪ ،‬پدر من‬
‫زودترفوتميكند‪.‬گفتندكهنه؛درجلساتخصوصيشان‬
‫ردصالحيتميكنندوبابامتوجهشدهبودكهقضيهازچهقرار‬
‫است‪ .‬ولي خبر نهایي را وقتي شب منزل پدر بودیم‪ ،‬متوجه‬
‫مس��ووليتها همه با راي مردم بوده است‪ .‬هيچ كس اندازه‬
‫ایشاندرانتخاباتشركتنكردهاست‪.‬‬
‫اگر توسعه سياسي جدي گرفته نش��ده بود‪ ،‬آقاي خاتمي‬
‫انتخاب نميشد‪.‬‬
‫ایده خوبي بود كه وقتي مهمانهاي خارجي ميآیند یك‬
‫نمایشگاهسنگباشد‪.‬‬ ‫خير‪ ،‬درباره همين بنياد بيماريهاي خاص كه تاس��يس‬
‫نميكرد؟‬ ‫دین كه با اجبار باش��د‪ ،‬مخالف بود و ميگفت اجبار در دین‬
‫جوابنميدهد‪.‬معتقدبودبایدبهگونهايكاركنيمكهمردم‬
‫ناچار شدند كه فرد انتخاب كنند؛ بابا اعتقاد خودش شوراي‬
‫رهبريبود‪.‬خاطرمهستكههمانشباولهمسهنفربراي‬
‫جلوببریم‪.‬شرایطفرقميكند‪.‬وقتيشرایطتغييرميكند‪،‬‬
‫روشهامتفاوتميشود‪.‬مثالدهههاي‪ 60‬و‪ 70‬راببينيدكه‬
‫احتماال‌نفر‌دوم‌هم‌تاجيكستاني‌باشد‌‬
‫مثال بعد از اینك��ه محافظين بابا را از آب بي��رون آوردند‪،‬‬ ‫ميگویند آقاي هاشمي سالم و قبراق است و از این خيلي‬ ‫شدیم كه اتفاقا ایشان خيلي هم خوشحال شد‪ ،‬چون واقعا‬ ‫درسال‪ ۸۴‬بابتچهمسالهايواردشد؟‬ ‫ميگویندكهرايبهآقايخاتميدرواكنشبهوضع‬ ‫البته اش�رافيگري و تجملگرایي را براي سبكي‬ ‫كردیم‪ ،‬از ایش��ان مشورت گرفتم كه تاكيد داشتند دولتي‬ ‫خودشانبهآنسمتبيایند‪.‬صداوسيمادراختيارحاكميت‬ ‫عضویت در شوراي رهبري انتخاب شده بودند ولي مجلس‬ ‫مسووليتمجلسوریاستجمهوريراداشتند‪،‬برههايبود‬ ‫شناسایي ميشوند و با آنها برخورد ميشود‪.‬‬ ‫وزیر كش��ور احتمال داد كه نفر دوم مرتبط با حادثه‬
‫‪ 12‬دقيقه آنجانگهداشتهبودند تابيمارستانبرسانند‪11‬‬ ‫نگراني دارند‪ .‬شب كه به منزل بابا رفتم خيلي گریه كردم‬ ‫نميخواست بياید و ميگفت االن كار خيلي سنگين است‬ ‫آن زمان هم قصدي براي نامزد ش��دن نداشت و در روزهاي‬ ‫سياسيجامعهدردولتایشانبودهاست‪.‬مثالهایي‬ ‫از زندگي هم كه ميگویند آقاي هاش�مي مروج آن‬ ‫نباشدودرچهزمينههایيفعاليتكند‪.‬منتاآخرینلحظه‬ ‫اس��ت؛ بخشهاي فرهنگي در دس��ت دولت و حاكميت‬ ‫خبرگانراينداد‪.‬بعدشدیگررويفردتمركزكردند‪.‬جناح‬ ‫كه در دهه‪ 60‬اختالفات كم بود‪ .‬مشكالت گروههایي بودند‬ ‫ويگفت‪:‬اعالمشدكهیكموردانتحاريتاجيكستاني‬ ‫تروریس��تي كرمان هم تاجيكس��تاني باشد‪ .‬احمد‬
‫دقيقهطولكشيدهبود‪.‬درصورتيكهازآنجاتابيمارستان‬ ‫و برایش ماجرا را گفتم‪ .‬خيلي اصرار كردم كه مراقب باش‬ ‫و اوضاع كشور به هم ریخته است و با این شرایط و حاكميت‬ ‫آخر براي این امر تصميم گرفت‪ .‬اما نگران آینده كشور بود‬ ‫ميآورند كه آزادي بيان نس�بت به دوره اصالحات‬ ‫ب�وده‪ ،‬به كار ميگيرن�د؛ برخي درب�اره كل خانواده‬ ‫عمرشان براي همه كاري‪ ،‬از ایشان مشورت ميگرفتم‪ .‬اما‬ ‫هستند؛چرانتوانستيممسائلدینيكهحاكميتميخواهد‬ ‫چپ از این بابت از بابا عصباني بود‪ .‬موضعگيريهاي بابا در‬ ‫كهموضعگيريميكردند؛گروههایيمانندمجاهدینخلق‪،‬‬ ‫بود و مورد دیگر باید دقيقتر معلوم شود كه شهروند‬ ‫وحيدي چهارشنبه در حاش��يه جلسه هيات دولت‬
‫‪ 2‬دقيقههمنيست‪.‬خودشانميگویندبهاورژانسآدرس‬ ‫ميخواهند تو را بكشند‪ .‬گفت كه این چه حرفي است كه‬ ‫و گروههاي مختلف سياس��ي‪ ،‬خيلي سخت است‪ ،‬اما باز به‬ ‫و ميگفت كه اگر كاندیدایي بياید كه من مطمئن باش��م‪،‬‬ ‫كمتربودهودولتباروزنامههابرخوردميكردهیامثال‬ ‫هاشميرفسنجانياینموضعرادارند‪.‬‬ ‫دربارهموارديكهگفتيد‪،‬خبدخترانبقيهروسايجمهوري‬ ‫را طوري به مردم بگویيم كه خودشان به سمت آن بيایند و‬ ‫دولت خودش كامل مشخص است؛ فقط به فكر سازندگي‬ ‫كومله‪،‬چریكهايفدایي‪،‬پيكارو‪...‬بودندكهموضعگيريها‬ ‫كجا بودند‪ .‬احتماال نفر دوم هم تاجيكستاني باشد‪ .‬وي‬ ‫درباره افراد بازداشت شده مرتبط با حادثه تروریستي‬
‫اشتباه داده شده بوده است‪ .‬ميخواهم بگویم كه برايمان‬ ‫ميگویي! به هيچ ك��س این حرف را نگو؛ حتي به مادرت‪،‬‬ ‫خواست مردم نامزد شد و گفت كه وقتي مردم ميخواهند‪،‬‬ ‫ميتواند كش��ور را به خوبي اداره كن��د‪ ،‬من نميآیم‪ .‬تا آخر‬ ‫ماجراينامه اقتصاددانهابه آقاي هاشمي كهبا آنها‬ ‫سبك زندگي ما را بيایند ببينند؛ خانه بابا موزه شده است‪.‬‬ ‫همميتوانستندهمينكارهاراانجامدهند؛چراانجامندادند؟‬ ‫ازآناستقبالكنند؛پسجایيازكاراشكالداشتهاست‪.‬‬ ‫كشوربودواتحادرامدنظرداشت‪.‬ميگفتهرجاتفرقهباشد‪،‬‬ ‫درباره آنها مش��خص ب��ود‪ .‬در دهه ‪ 60‬جنگ ه��م بود كه‬ ‫افزود‪ :‬تروریس��تها از یكي از كشورهاي همسایه به‬ ‫كرمان اظهار كرد‪ :‬دستگيري این افراد جریان مستمر‬
‫شبهاتزیاداست‪.‬‬ ‫چون نگران ميش��ود‪ .‬اتفاقات دیگري هم ميافتاد‪ .‬مثال‬ ‫نميشود من حرف خودم را بزنم‪ .‬وقتي این اتفاق افتاد‪ ،‬بابا‬ ‫هم صبر كردند و به نظر ایشان آنهایي كه نامزد شده بودند‪،‬‬ ‫برخوردشدكهالبتهمرحومهاشمياینراردميكند‪.‬‬ ‫خب دروغ ميگفتند‪ .‬همان وسایلي كه از زمان استقرار ما‬ ‫مگركسيمانعشانميشود؟خباالندخترانبقيهروساي‬ ‫با توجه به اینكه ایش�ان دو فرزند دختر دارند‪ ،‬در‬ ‫مشكالت پيش ميآید‪ .‬در دوران اصالحات اتفاقات دیگري‬ ‫باالخره هماهنگي بين قوا و امنيت كش��ور خيلي مهم بود‪.‬‬ ‫صورت غيرقانوني وارد كشور شدند‪.‬‬ ‫است و هر چه پيشتر برویم عوامل مرتبط با این حادثه‬
‫پنجشنبه ‪ 21‬دی ‪ 28 ،1402‬جمادیالثانی ‪ 11 ، 1445‬ژانویه ‪ ،2024‬سال بيستو یکم‪ ،‬شماره ‪5676‬‬ ‫‪eghtesad@etemadnewspaper.ir‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪6‬‬
‫گزارش‬ ‫خودرو‬
‫هشدار‌نسبت‌به‌افزايش‌ركود‌در‌كشور‬ ‫بهمن‌خودروي‌تحويل‌ارديبهشت‌را‌بهمن‌ماه‌مي‌دهد‬
‫تنگنايماليدربنگاههاياقتصاديشدتگرفتهاست‬
‫مشتریان طرح س��امانه یكپارچه فروش خودرو كه موعد‬
‫تحویل فيدليتي پرایم آنها اردیبهشت سال آینده است‪،‬‬
‫ميتوانندباتقاضايتبدیلبهریسپكت‪ 2‬خودرويخودرا‬
‫تا‪ 10‬روز دیگر تحویل بگيرند‪ .‬این طرح به صورت محدود‬
‫(یكهفته)برايمتقاضيانتبدیلخودرواجراخواهدشد‪.‬‬
‫افزايش‌ركود‌اقتصادي‌در‌كشور‬
‫نداجعفري‬ ‫عامليتهاي فروش گروه بهمن دریافتكننده تقاضاي‬
‫قدرتاهلل اماموردي‪ ،‬اقتصاددان و استاد دانشگاه در‬
‫مشتریانسامانهیكپارچهبرايتبدیلاختياريفيدليتي‬
‫مورد وضعيت «شامخ» در آذرماه ‪ 1402‬به «اعتماد»‬ ‫بر اس��اس آخرین نظرسنجي گردآوري شده از سوي‬
‫پرایم به ریسپكت‪ 2‬هستند‪ .‬از جمله امكانات ریسپكت‪2‬‬
‫گفت‪ :‬این ش��اخص بر اساس نظرسنجي است كه از‬ ‫مركز پژوهشهاي اتاق ایران‪ ،‬شاخص مدیران خرید‬
‫همراه‪ ،‬سامانه كنترل پایداري الكتریكي‪ ،‬سامانه كنترل‬ ‫ميتوان به توان‪ 154‬اس��ب بخار و گش��تاور‪ 230‬نيوتن‬
‫كسب و كارها در حوزه توليد و صنعت به دست آمده‬ ‫«شامخ» كل اقتصاد در آذرماه به ‪ 49.88‬رسيده است‬
‫شروعحركتدرسرباالیي‪،‬نورپردازيكابين‪،‬شيشههاي‬ ‫متر اش��اره كرد‪ .‬همچنين جعبه دنده این خ��ودرو از نوع‬
‫و اصطالحا این اطالعات را از كف بازار ميگيرند كه‬ ‫كه براي س��ومين ماه پياپي روندي كاهش��ي داشته‬
‫دوديعقبو‪...‬مجهزاست‪.‬نكتهحائزاهميتآنكهدرتيپ‬ ‫اتوماتيك‪ CVT‬با تعویض دنده‪ 9‬س��رعته است و توان را‬
‫اگر عدد به دست آمده بيش از ‪ 50‬باشد‪ ،‬نشاندهنده‬ ‫ك��ه كمترین مقدار ‪ 11‬ماه اخي��ر از بهمنماه (غير از‬
‫جدید ریسپكت قابليت دسته دنده الكتریكي و جلو آمپر‬ ‫به چرخهاي جلو ميرس��اند‪ .‬این خودرو به شش كيسه‬
‫بهبود وضعيت كس��ب و كار اس��ت و در صورتي كه‬ ‫فروردین) را به ثبت رس��انده اس��ت‪ .‬با رس��يدن این‬
‫تمامدیجيتالاضافهشدهاست‪.‬جلوآمپرجدیدریسپكت‪2‬‬ ‫هواي‪ 10‬نقطهاي‪ ،‬سانروف‪ ،‬فرمان كمكي برقي‪ ،‬گرمكن‬
‫عدد به دست آمده زیر ‪ 50‬باشد‪ ،‬نشاندهنده ركود‬ ‫شاخص به زیر عدد‪ 50‬به نوعي زنگ خطر ركود شدید‬
‫این ویژگي را دارد تا اطالعات بيشتري را دراختيار راننده‬ ‫صندليهاي جلو‪ ،‬صندلي برقي راننده‪ ،‬تهویه الكتریكي‬
‫و انقباض در بخش توليد است كه اگر با كاهش توليد‬ ‫در اقتصاد ایران به صدا درآمده است‪.‬‬
‫بگذارد‪ .‬همچنين در ریسپكت‪ 2‬از تعليق مك فرسون در‬ ‫دستي‪ ،‬نمایشگر لمسي‪ ،‬دوربين‪ 360‬درجه‪ ،‬سنسور نور‪،‬‬
‫در كشور روبهرو شویم اصطالحا به آن ركود اقتصادي‬ ‫اطالعات اخير در حالي منتش��ر شده كه پيش از این‬
‫بخش جلو و تعليق مولتي لينك در بخش عقب استفاده‬ ‫سنسورباران‪،‬استارتدكمهاي‪،‬قابليتروشنشدنخودرو‬
‫گفته ميشود‪.‬‬ ‫گزارشهایي از جابهجایي نيروي كار از بخش توليدي‬
‫ميش��ود و خود یك برتري ریسپكت ‪ 2‬نسبت به برخي‬ ‫ازرويریموت‪ ،‬ترمزپاركبرقي‪،‬اتوهلد‪ ،‬تریمداخليچرم‬
‫ام��اموردي ادام��ه داد‪ :‬این گزارش نش��ان ميدهد‬ ‫بهبخشخدماتنيزمنتشرشدهبود‪.‬ایناتفاقميتواند‬
‫رقبایشبهدنبالداشتهاست‪.‬‬ ‫مصنوعي‪ ،‬فناوري ‪ LED‬چراغها‪ ،‬ش��ارژر بيسيم تلفن‬
‫كه ش��اخص در ‪ 9‬ماهه به زیر ‪ 50‬س��قوط كرده كه‬ ‫به نوعي فضاي ركودي بخش توليد را به تصویر بكشد‬
‫نشاندهنده ركود در اقتصاد است و وضعيت خوبي در‬ ‫كه در نهایت اثر خود را روي رش��د اقتصادي نش��ان‬ ‫ويژه‬
‫اقتصاد كشور نيست و باید گفت در بخش برنامههاي‬ ‫ميدهد‪.‬‬
‫توليدي و ارزش افزوده و رش��د اقتص��ادي چندان‬
‫رش��دي نبوده و اگر رش��دي حاصل شده در بخش‬
‫عباس آرگون‪ ،‬عضو هياتریيسه اتاق بازرگاني تهران‬
‫در مورد سقوط شاخص «شامخ» به كمتر از‪ 50‬و ورود‬
‫روند‌تلكوبانك‌ها‌به‌سمت‌پرداخت‌هاي‌اعتباري‌است‬
‫فروش نفت بوده و درآمدهاي نفتي رشد داشته است‪.‬‬ ‫اقتصاد به منطق��ه ركود و انقباض به «اعتماد» گفت‪:‬‬ ‫مطابق روندهاي فناورانه جهاني پيش برویم‪ ،‬باید به سمت‬ ‫نشستتخصصي«تلكوبانكها»بارویكردخلقارزشافزوده‬
‫این كارش��ناس اقتصادي تصریح كرد‪ :‬واقعيت این‬ ‫تاریخ��ي عبور كند كه اگر تعلل��ي در این خصوص از‬ ‫در ابتدا بخشي از مبلغ را دریافت ميكند و مابقي آن‬ ‫این روزها موضوع تامين مالي به عنوان شریان حياتي‬ ‫پرداختهاياعتباريوخریدهايماليازطریقموبایلرفت‪.‬‬ ‫از دو صنع��ت مكمل دیروز چهارش��نبه‪ 20‬دي‪ 1402‬در‬
‫اس��ت كه به دليل عدم ثب��ات درآمدها و كس��ري‬ ‫س��وي صادركنندهاي ميش��ود به دليل اختالف در‬ ‫را پس از توليد كاال و با فاصله ‪ 3‬تا ‪ 6‬ماهه ميپذیرد‪.‬‬ ‫بنگاهها به یكي از مهمترین دغدغههاي ش��ركتها‬ ‫معاون فناوري شركت مخابراتگفت شركتهاي تلكامي‬ ‫جریان برگزاري نهمين نمایشگاه تراكنش ایران‪ ،‬با حضور‬
‫بودج��هاي كه ناش��ي از عدم فروش نف��ت بوده این‬ ‫نرخ ارز است‪.‬‬ ‫آرگون تصریح ك��رد‪ :‬با توجه به افت ارزش پول ملي و‬ ‫تبدیل ش��ده‪ ،‬چراكه اغلب ش��ركتها ب��راي اجراي‬ ‫هموارهازدیربازبرايحفظونگهداشتمشتركانخودسعي‬ ‫نمایندگانيازاپراتورهايتلفنهمراهوثابتبرگزارومبحث‬
‫سيگنال به بازار داده ش��ده كه دولت درآمدي براي‬ ‫این فعال حوزه تجاري ادامه داد‪ :‬در صورتي كه كشور‬ ‫تورمهاي باالي‪ 40‬درصد مسلما نياز به منابع مالي هم‬ ‫طرحهاي توسعهاي خود به سرمایه در گردش و تامين‬ ‫داشتهاندتادرلبهتكنولوژيباشند‪.‬درضمندرایننشست‬ ‫تلكوبانكينگبهنقدگذاشتهوحوزههايجدیدپرداختهاي‬
‫تكميل پروژههایش ندارد و تولي��د هم افت كرده و‬ ‫به سمت ارز تك نرخي حركت كند و به نوعي نرخ ارز‬ ‫افزایشپيداميكندواگرشركتيدرحالفعاليتباشد‬ ‫مالينيازمندند‪.‬‬ ‫روندفعاليتتلكوبانكها‪،‬مدلهايكسبوكاريودرآمدي‬ ‫اعتباري تشریح ش��د‪ .‬مدیركل كسبوكار سازماني همراه‬
‫چشماندازها هم مثبت نيست‪.‬‬ ‫صادركنندگان به نرخ بازار آزاد نزدیك باش��د‪ ،‬رغبت‬ ‫و بخواهد فعاليت خود را در همين سطح فعلي یا سطح‬ ‫آرگون با بيان اینكه بقا و رش��د كسب و كارها نيازمند‬ ‫آنها و جایگاه شركتهاي تلكامي به عنوان بازیگران جدي‬ ‫اولگفت که تلكوبانكينگ در ایران به دليل دسترسپذیر‬
‫صادركنندگانهمبرايبازگشتارزبيشترخواهدشد‪.‬‬ ‫گذشتهاش حفظ كند به اندازه تورم نياز این شركت به‬ ‫سرمایه در گردش آنهاس��ت‪ ،‬گفت‪ :‬در ایران به دليل‬ ‫حوزههايكيفپولوپرداختنيزتشریحشد‪.‬‬ ‫بودنخدماتبانكيموضوعيجدينيست؛امااگربخواهيم‬
‫درآمدهاي‌نفتي‌محقق‌نشد‬ ‫منابع مالي هم بيشتر ميشود‪.‬‬ ‫تورمهايباالشرایطكميپيچيدهترشدهاست؛چراكه‬
‫این اقتصاددان در مورد عدم تخصيص ارز به بنگاهها‬ ‫چرا‌تراز‌تجاري‌منفي‌شد؟‬ ‫ارزش پول ملي هر س��ال افت ميكند و بنگاهها براي‬ ‫‪‌35‬ميليارد‌تومان‌اعتبار‌مورد‌نياز‌جهت‌تكميل‌پست‌برق‌گرمه‬
‫نيز گفت‪ :‬این روزها دولت با كمبود ارز مواجه ش��ده‬ ‫او با اشاره به شاخص ميزان صادرات كاال و خدمات در‬ ‫عدم‌تخصيص‌به‌موقع‌ارز‌به‌بنگاه‌ها‬ ‫اینكه بتوانند به فعاليت خودشان ادامه بدهند به منابع‬
‫كه علت اصلي آن هم به موض��وع افزایش تحریمها‬ ‫آذرماه و رسيدن آن به ‪ 43.91‬گفت‪ :‬در ‪ 8‬ماهه ابتداي‬ ‫این عضو هياتریيس��ه اتاق بازرگاني تهران با تاكيد‬ ‫مالي بيشتري هم نياز دارند و دسترسي به منابع مالي‬ ‫برايتوسعهبرقشهركصنعتيگرمهوجاجرمدرخراسان‬ ‫مدیرعامل برق منطقهاي خراس��ان با اشاره به پيشرفت‬
‫برميگردد و اینكه دولت قادر نيست به درستي نفت‬ ‫سال جاري تراز تجاري كشور (غيرنفتي) به منفي ‪10‬‬ ‫بر رفع محدودیتهاي سياس��ي خاطرنش��ان كرد‪:‬‬ ‫خارجيهمبهخاطرشرایطتحریميكمترازقبلشده‬ ‫شمالياحداثپست‪ 132‬كيلوولتبرقبههمراهاحداث‪17‬‬ ‫‪ 70‬درصدي ساخت پست برق‪ 132‬كيلو ولت شهرستان‬
‫خود را بفروشد و درآمدهاي نفتي بودجه ‪ 1402‬هم‬ ‫ميليارد دالر رسيده كه به دليل قيمتهاي جهاني و‬ ‫در صورتي كه كش��ور از شرایط تحریمي خارج شود‪،‬‬ ‫و اغلب بنگاهها قادر نيستند از سرمایههاي خارجي و‬ ‫كيلومترخطانتقالبرقبامشاركتشهركهايصنعتيدر‬ ‫گرمه گفت‪ :‬براي تكميل و راهاندازي این پس��ت برق نياز‬
‫محقق نشده است و تنها شاید حدود ‪ 60‬درصد از این‬ ‫افت توليد كاال و عدم بازگشت ارز و پيمانسپاري ارزي‬ ‫ميتوان��د از ش��يوههاي مختلفي ه��م تامين مالي‬ ‫یوزانس و فاینانس استفاده كنند‪.‬‬ ‫حالانجاماستكهتاكنونپيشرفتقابلقبوليدارند‪.‬وي‬ ‫به ‪ 35‬ميليارد تومان اعتبار و عمل به تعهدات مس��ووالن‬
‫درآمدها تحقق یافته باشد‪.‬اماموردي افزود‪ :‬اجزاي‬ ‫و ‪ ...‬این كاهش رخ داده است‪.‬‬ ‫داشته باش��د و موضوع بعدي هم به افزایش نرخ تورم‬ ‫بيان كرد‪ :‬براي تكميل این پروژه نياز به‪ 350‬ميليارد ریال‬ ‫شهركهاي صنعتي داریم‪ .‬به گزارش روابط عمومي برق‬
‫منابع پولي بانك مركزي نش��اندهنده آن است كه‬ ‫آرگون افزود‪ :‬خوشبختانه در سال جاري با یك ثبات‬ ‫برميگردد كه اميدواریم ریشههاي تورمي از بين برود‬ ‫در‌شرايط‌تحريمي‌هزينه‌ها‌بيشتر‌مي‌شود‬ ‫اعتبارداریمكهدرصورتعملكردنشهركهايصنعتي‬ ‫منطقهايخراسان‪،‬درسال‪ 1401‬مجلسشوراياسالمي‬
‫حجم منابع خارجي بانك مركزي به ش��دت كاهش‬ ‫نس��بي در نرخ ارز روب��هرو بودیم و نرخ ارز نوس��انات‬ ‫تا شاهد تورمهاي حداقلي باشيم‪ ،‬چراكه با افت تورم‬ ‫اینعضوهياتریيسهاتاقبازرگانيتهرانتصریحكرد‪:‬‬ ‫بهتعهداتشانوتاميناعتبارسهماستانتاپایانسالاین‬ ‫مصوبهاي داخلي را تصویب ك��رد كه در آن به دولت اجازه‬
‫پيدا كرده و بانك مركزي ارز كافي براي تخصيص به‬ ‫سالهاي گذشته را نداشت و اميدواریم این ثبات نه به‬ ‫نياز به تامين مالي هم در بنگاهها كاهش پيدا ميكند‪.‬‬ ‫ضمن اینكه ایران در شرایط تحریمي به سر ميبرد و‬ ‫پروژهبهبهرهبرداريخواهدرسيد‪.‬همچنينويبااشارهبه‬ ‫داده ميش��د تا كمكهاي الزم را براي تامي��ن آب و برق‬
‫بنگاهها در اختيار ن��دارد‪ .‬تخصيص كافي و به موقع‬ ‫صورت اسمي‪ ،‬بلكه در نرخ حقيقي باشد تا افراد بتوانند‬ ‫آرگون با اشاره به عدم تخصيص ارز به بنگاهها افزود‪:‬‬ ‫در چنين شرایطي شركتها باید منابع مالي بيشتري‬ ‫ساختپستهايبرقخوسفودیهوكدرخراسانجنوبي‬ ‫شهركهاي صنعتي تا ورودي آنها انجام دهد‪ .‬محمودي‪،‬‬
‫ارز به شركتها نيازمند یك راهكار بلندمدت است‬ ‫وضعيت اقتصادي آتي را پيشبيني كنند‪ .‬هر چه این‬ ‫یك بخش��ي از این مساله ناش��ي از محدودیتهاي‬ ‫هم هزینه كنند‪ ،‬چراكه براي (‪ )LC‬یا اعتبار اسنادي‬ ‫و پروژه تامين برق منطقه ویژه اقتصادي بجنورد‪ ،‬افزود‪ :‬از‬ ‫مدیرعاملبرقمنطقهايخراسانبابياناینكهبراياولينبار‬
‫و موضوعي نيس��ت كه بتوان آن را به س��رعت و در‬ ‫شرایط قابل پيشبينيتر باشد‪ ،‬فعاالن اقتصادي هم‬ ‫تحریمي است و اینكه صادركنندگان واقعي این الزام‬ ‫واردات كاال‪ ،‬كل مبلغ را در ابتداي قرارداد از ایرانيها‬ ‫دیگر پروژههاي بزرگ برق منطقهاي خراسان ميتوان به‬ ‫در كشور برق منطقهاي خراس��ان چندین پروژه بزرگ را‬
‫كوتاهمدت حل كرد‪ ،‬اما در كوتاهمدت ش��اید بتوان‬ ‫بهتر ميتوانند فعاليت كنند تا اندوختههاي خود را در‬ ‫را دارند ت��ا ارزهاي صادراتي را به كش��ور بازگردانند‬ ‫ميگيرند تا سفارش مورد نظر را توليد كنند‪ ،‬این در‬ ‫پروژه تامين برق ش��هرك صنعتي فاروج اشاره كرد كه به‬ ‫در شهرس��تانهاي مختلف همزمان براي برقرساني به‬
‫برخي ناترازيهاي اقتصادي را حل كرد‪.‬‬ ‫این نوسانات ارزي از دست ندهند‪.‬‬ ‫تا در این شرایط تحریمي كش��ور به نوعي از این پيچ‬ ‫حالي است كه در شرایط عادي تجاري طرف خارجي‬ ‫زوديآغازميشود‪.‬‬ ‫شهركهايصنعتيآغازكردهودرحالتكميلاست‪،‬گفت‪:‬‬
‫‪Sport@etemadnewspaper.ir‬‬ ‫ورزش‬
‫گزارش‬ ‫گفتوگو‬
‫در كوآليفيكيشن آسيا به قرقيزستان باخت و همين‬ ‫حميد‌درخشان‌در‌گفت‌وگو‌با‌«اعتمادآنالين»‪:‬‬

‫موضوع صداي رس��انهها و طرفداران فوتبال عمان‬
‫را درآورد‪ .‬عمانيها اعتق��اد دارند كه به برانكو زمان‬
‫كافي داده شده اما نتوانسته انتظارات را برآورده كند‪.‬‬
‫تيم‌ملي‌ايراداتي‌دارد‌كه‌بايد‌برطرف‌شود‬
‫در این ش��رایط و با درنظر گرفت��ن اینكه این مربي‬ ‫براي‌پرسپوليس‌مربي‌داخلي‌بهتر‌است‬
‫وارد هفتمين دهه از زندگياش ش��ده و كمكم باید‬ ‫باتجربه بودن بازیكن��ان كمك ميكند ولي تجربه تا‬
‫به بازنشستگي فكر كند باید تا پایان بازيهاي جام‬ ‫دقيق��ه ‪ 60‬و ‪ 70‬كمك ميكند و از آن به بعد كار ما را‬ ‫علیولیاللهی‬
‫ملتها منتظر بود و دید چه فكري در سر او ميگذرد!‬ ‫سخت ميكند‪ .‬ما با تيمهاي خيلي توفاني بازي داریم‪.‬‬ ‫حميد درخش��ان ميگوید در آخرین بازي دوستانه‬
‫اما مدیران باشگاه پرسپوليس كه تحت فشار هواداران‬ ‫كره و ژاپن تيمهایي هستند كه سرعتشان بسيار باال‬ ‫تيم ملي ایراداتي به چشم آمد كه بایدبر طرف شود‪.‬‬
‫قرار دارند چه روی��هاي در پيش ميگيرند؟ چنانچه‬ ‫است‪ .‬عربستان را نميتوانم در این سطح در نظر بگيرم‬ ‫دوشنبه شب در یكي از زمينهاي محله سعادتآباد‬
‫مشكل مالياتي برانكو را حل كنند اما مابقي مشكالت‬ ‫اما استراليا تيم بسيار خوبي است‪ .‬در هر صورت ما باید‬ ‫تهران دو تيم كانون مربيان تهران و تيم رس��انه یك‬
‫به قوت خ��ودش باقي بمان��د و او از س��فر به تهران‬ ‫عيبهايمان را برطرف كنيم‪».‬‬ ‫بازي دوستانه انجام دادند‪ .‬در تيم كانون مربيان تهران‬
‫سربازبزند هم زمان از دست خواهد رفت و هم خزانه‬ ‫حميد درخشان ادامه داد‪« :‬ما داشتههاي خيلي خوبي‬ ‫نفراتي همچون حميد درخشان‪ ،‬هادي طباطبایي‪،‬‬
‫بيپول این باشگاه خاليتر از قبل ميشود‪ .‬شرایط در‬ ‫داریم‪.‬بازیكنانباكيفيتوقابليداریم‪.‬اميدوارمبتوانند‬ ‫بهروزسلطاني‪،‬سيروسدینمحمدي‪،‬محمودكلهرو‬
‫آن صورت براي این تيم بحرانيتر از حاال ميشود‪.‬‬ ‫آن شرایط تاكتيكي آمادگي جسماني را حتما در این‬ ‫چندپيشكسوت و مربي دیگر حضور داشتند‪ .‬مجتبي‬
‫از س��مت دیگر شنيده ميش��ود بعضيها از اطراف‬ ‫بازيها به نمایش بگذارند‪ .‬ضمن اینكه در آخرین بازي‬ ‫خورشيدي سرپرست س��ابق تيم ملي هم مدیریت‬
‫باشگاه به مدیران پرسپوليس توصيه كردند كه قيد‬ ‫دوستانه اگر یادتان باش��د ما بيشتر در درگيريهاي‬ ‫تيم را به عهده داشت‪ .‬عادل فردوسيپور و همكاران‬
‫ادامه همكاري با برانكو را بزنند چون او با مدیري كه‬ ‫فيزیكي ما توپ را از دس��ت ميدادی��م‪ .‬اميدوارم این‬ ‫رس��انهاياش هم در تيم مقابل حضور داشتند‪ .‬این‬
‫زحمت مذاكره مستقيم به خودش را نداده و تا عمان‬ ‫مس��ائل را كادرفني درنظر داش��ته باش��د تا بتوانيم‬ ‫بازي با برتري ‪ 4‬بر ‪ 3‬كانون مربيان به پایان رسيد كه‬
‫نرفته همكاري نميكند اما شرایط وقتي پيچيدهتر‬ ‫انشاءاهلل در بازيها با اقتدار بازي كنيم‪».‬‬ ‫محمد ميرغفاري از مربيان پایه فوتبال ایران در این‬
‫ميشود كه بدانيد نزدیكان برانكو نظر دیگري دارند‬ ‫او در پاسخ به این س��وال كه پيشبينياش از نتيجه‬ ‫بازي هتتریك كرد‪ .‬اما بعد از بازي فرصت شد دقایقي‬
‫و اعتقاد دارند با س��ماجت و پيگيريهاي باشگاه و‬ ‫تيممليدرجامملتهاچيست‪،‬گفت‪«:‬نتيجه؟حتما‬ ‫كوتاهباحميددرخشانستارهسالهايدور تيممليو‬
‫برداشتن بعضي از موانع حضور او در تهران‪ ،‬بازگشت‬ ‫اميدوارم با تيمي كه داریم جزو چهارتا باش��يم‪ .‬آنجا‬ ‫پرسپوليس در مورد اینبازي‪ ،‬شرایط تيم ملي و اوضاع‬
‫پروفس��ور به ایران به عنوان آخرین كشوري كه او به‬ ‫دیگر یك بحث جداگانه پيش ميآید‪».‬‬ ‫پرسپوليسگپبزنيم‪.‬‬
‫عنوان مربي در خارج از كرواس��ي مربيگري خواهد‬ ‫درخشان كه هم س��ابقه بازي در پرسپوليس را دارد‬ ‫حميد درخش��ان در مورد حضورش در این مسابقه‬
‫كرد اصال دور از دسترس نيست‪.‬‬ ‫هم مدتي سرمربيگري این تيم را برعهده داشت در‬ ‫دوستانه گفت‪« :‬من به این بازي دعوت شدم و آمدم‪.‬‬
‫به م��وازات همين پيگيريهاي جس��ته و گریخته‬ ‫ادامه به شرایط سرخپوشان اشاره كرد و گفت‪« :‬فكر‬ ‫قرار بود ب��ا بچههاي مطبوعات بازي كنيم‪ .‬تيمي كه‬
‫از برانك��و‪ ،‬تي��م مذاكرهكنندهاي از جانب باش��گاه‬ ‫گزارش‌اختصاصي‌«اعتماد»‌از‌وضعيت‌برانكو‪‌،‬پرسپوليس‌و‌نيمكت‌داغ‌سرخ‌ها‬ ‫ميكنم اینجا تدابير كادر مدیریتي خيلي مهم است‪.‬‬ ‫من در قال��ب آن بازي كردم تيم كانون مربيان تهران‬
‫پرسپوليس مامور بررسي سایر گزینههاي خارجي‬
‫عمان ميخواست برانكو را اخراج كند اما‪...‬‬

‫به خصوص اعضاي هياتمدیره‪ .‬یك تصميم خوبي‬ ‫بود‪ .‬بچههاي كانون بودند و از من هم خواستند بيایم‪.‬‬
‫است‪ .‬سوال اینجاست اگر برانكو حاضر به همكاري‬ ‫بگيرند و به تيم كمك كنند‪ .‬پرسپوليس تيم بزرگي‬ ‫خيلي خوشحال شدم بچههاي مطبوعات و رسانه را‬
‫با پرسپوليس نشود باتوجه به اینكه پولي در باشگاه‬ ‫اس��ت و خيليها آمدند و رفتند‪ .‬قرار نيست با رفتن‬ ‫دیدم‪ .‬خيلي وقت هم بود زیارتشان نكرده بودم‪ .‬یك‬
‫نيست كدام مربي بزرگ حاضر ميشود به تهران بياید‬ ‫یك نفر همه چيز متالشي شود‪ .‬من اميدوارم كه‬ ‫شبخيليخوبيرادرذهنمنثبتكردند‪.‬قبالهم‬
‫تا روي نيمكت پرس��پوليس بنشيند؟ اصال منطقي‬ ‫تدابير خوبي مدیریت باشگاه در نظر بگيرد‬ ‫آمده بودم ولي مدت زیادي دور بودم‪ .‬خيلي‬
‫پش��ت این تصميم هس��ت كه تيمي كه در كورس‬ ‫با‌پيگيري‌بيشتر‌مي‌توان‌پروفسور‌را‌راضي‌كرد‬ ‫و بتوانيم آن انسجام را به تيم برگردانيم و‬ ‫خوش��حال ش��دم بچههایي كه در عرصه‬
‫قهرماني قرار دارد با یك مربي ناآشنا با فوتبال ایران‬ ‫در نيمفصل دوم با اقتدار بازيها را دنبال‬ ‫ورزش تالش ميكنند را دیدم‪».‬‬
‫به كارش ادامه دهد؟‬ ‫همين هم برانكو راغب نيس��ت با بازگشت مجدد به‬ ‫مش��كل فقط عدم پرداخت دیرك��رد ماليات برانكو‬ ‫كنيم‪».‬‬ ‫مليپوش اس��بق فوتبال ای��ران در مورد‬
‫پرسپوليس و دست و پنجه نرم كردن با این مشكالت‬ ‫است كه رضا چلنگر مترجم اسبق این مربي در تيم‬ ‫روزبه دالور‬
‫پلن بعدي مدیران پرسپوليس كه با شرایط فعلي این‬ ‫درخشان در پاس��خ به این سوال كه براي‬ ‫اوضاع تيم ملي در آس��تانه جام ملتها‬
‫باشگاه جور است و فعال نياز به پول هم ندارد استفاده از‬ ‫و درنهایت عدم نتيجهگيري احتمالي خاطرات خوش‬ ‫ملي به آن اشاره كرده؟ اگر مشكل همين است چرا‬ ‫براساس آخرین اخبار رس��يده به خبرنگار روزنامه‬ ‫پرسپوليسمربيداخليبهتراست‬ ‫اظهار داشت‪« :‬بازيهایي كه‬
‫گزینه داخلي ميباشد كه به هيچوجه مقبول هواداران‬ ‫دوران گذشته با این تيم را از بين ببرد‪.‬‬ ‫برانكو بهطور رسمي از آن حرف نميزند و چلنگر را‬ ‫اعتم��اد پروژه بازگرداندن برانكو فعال منتفي ش��ده‬ ‫یا خارجي‪ ،‬گفت‪« :‬من اعتقاد‬ ‫انجام داد نش��ان داد تيم‬
‫نيست! عالوه بر این گزینه قابل قبولي هم وجود ندارد‪.‬‬ ‫با این حال او باید پيگير وضعيت آینده ش��غلياش‬ ‫جلو انداخته؟‬ ‫است‪ ،‬مگر اینكه در ادامه اتفاق خاصي رخ دهد‪.‬‬ ‫دارم داخلي باشد ميتواند‬ ‫ملي چند تا عيب دارد‬
‫تنهااساميموجوددراینفهرستیكيعليدایياست‬ ‫هم باش��د‪ .‬طبق اطالعاتي كه خبرنگار «اعتماد» از‬ ‫در یكي‪ ،‬دو گ��زارش اختصاصي در روزهاي اخير به‬ ‫به گ��زاش روزنامه اعتم��اد‪ ،‬مدیران پرس��پوليس‬ ‫كمك كن��د‪ ،‬چون مربي‬ ‫كه تا روز مسابقات‬
‫كه سالهاست مربيگري نكرده و قصدي براي برگشت‬ ‫فدراسيون عمان به دست آورده با توجه به اینكه فشار‬ ‫دالیل عدم بازگش��ت مجدد ایوانكوویچ پرداختيم‪.‬‬ ‫پ��س از قطع هم��كاري با یحي��ي گلمحمدي یك‬ ‫خارجي ت��ا بياید و تا جا‬ ‫باید برطرف شود‪.‬‬
‫نداردودیگريمهديتارتاركههوادارانقبولشندارند‪.‬‬ ‫هواداران فوتبال در این كشور روي ریيس فدراسيون‬ ‫مس��ائلي مثل ع��دم موافقت با درخواس��تش براي‬ ‫عضو ناش��ناس از اعض��اي هياتمدی��ره را به دیدار‬ ‫بيفتد ممكن است تيم‬ ‫فكرميكنمتيمما‬
‫در چنين ش��رایطي كه نه پولي در بس��اط است و نه‬ ‫عمان زیاد است او تصميم داشت قبل از جام ملتهاي‬ ‫بازگش��ت كریم باقري ی��ا جلوگي��ري از همراهي‬ ‫برانكو فرس��تادند تا با این مربي كروات مذاكره كند؛‬ ‫چند امتياز از دس��ت‬ ‫یك مقدار مسن‬
‫بخت و اقبال با مدیریت راه ميآید به نظر ميرس��د‬ ‫آس��يا برانكو را اخراج كند اما باتوج��ه به زمان كم تا‬ ‫دس��تيارانش ب��ا او در تهران ب��راي صرفهجویي در‬ ‫مذاكرهاي بيسرانجام و شاید بيسر و ته! تا جایي كه‬ ‫بدهد و از كورس عقب‬ ‫است و این ممكن‬
‫عرصه ب��راي ادامه حضور درویش در پرس��پوليس‬ ‫ش��روع مس��ابقات قطع همكاري با مرد كروات را به‬ ‫هزینهها و مدت قرارداد پيشنهادي‪ .‬همان چيزهایي‬ ‫س��رمربي فعلي عمان تصميم گرفت با یك ویس در‬ ‫بيفتد‪ .‬ولي در مجموع‬ ‫است مشكلساز‬
‫تنگتر از قبل شده و شاید در روزهاي آینده تغييرات‬ ‫پایان این بازيها موكول كرد‪.‬‬ ‫كه در مذاكره با عضو هياتمدیره پرسپوليس نشان‬ ‫فضاي مجازي پاسخ مدیران پرسپوليس را بدهد‪ ،‬اما‬ ‫فكرميكنممربيداخلي‬ ‫شود‪ .‬حاال ممكن‬
‫به سطح مدیریتي این باشگاه هم برسد!‬ ‫نارضایتي عمومي از برانكو زماني بيشتر شد كه عمان‬ ‫از آشفتگي مدیریتي و مالي در این تيم داشت و براي‬ ‫گره كار كجاست؟‬ ‫بتواندكمككند‪».‬‬ ‫استبرخيبگویند‬
‫‪7‬‬ ‫هنروادبيات‬ ‫‪honar@etemadnewspaper.ir‬‬ ‫پنجشنبه ‪ 21‬دی ‪ 28 ،1402‬جمادیالثانی ‪ 11 ، 1445‬ژانویه ‪ ،2024‬سال بيستو یکم‪ ،‬شماره ‪5676‬‬
‫يادداشت‬ ‫گفتوگو‬
‫نگاهي به مستند «رخ»‪ ،‬درباره علياكبر صادقي‬ ‫سال ‪ 1344‬يكي از خوانين‬

‫عش�اير قش�قايي‪ ،‬از او‬
‫كندوكاو در روياهاي نقاش‬ ‫دع�وت ميكند تا س�فري‬
‫به منطقه ف�ارس كند‪ .‬طي‬
‫خانه و آتليه هنرمند س��اخته شده و بخشي از فيلم هم‬ ‫س�ه چهار روزي ك�ه آنجا‬
‫مجيد فروغي‬
‫تصاویرياستكهكارگردانازخوابهاورویاهايصادقي‬ ‫اقام�ت دارد‪ ،‬از نزدي�ك با‬
‫ساخته و در آنها منشأ آثارش را جستوجو كرده است‪.‬‬ ‫مستند «رخ» به دنبال كشف رمز و راز ایدهها و آثار هنري‬ ‫پرويزبراتي‬
‫همه وس�ايلي كه عش�اير‬
‫فرزندانعلياكبرصادقيبيرونازقاعدهمرسوممصاحبه‬ ‫علياكبر صادقي در درون این هنرمند اس��ت‪ .‬چيزي را‬ ‫ايل قش�قايي ب�ا آن زندگي ميكنند‪ ،‬آش�نا‬ ‫ِ‬
‫با پدر گفتوگو ميكنند‪ ،‬ميپرس��ند‪ ،‬قانع نميشوند و‬ ‫كه جس��توجو ميكند اما به تمامي كشف نميشود‪.‬‬ ‫ميشود و لذت زيادي ميبرد و از همان زمان‪،‬‬
‫اصرار ميكنند تا راهي بيایند و به پاس��خ پرسش خود‬ ‫این پوش��يدگي در پایان فيلم همچنان باقي ميماند و‬ ‫اعجاز دستبافتههاي عشايري او را به سوي‬
‫برس��ند‪ .‬فيلم‪ ،‬هنرمند را در موقعيته��اي مختلف با‬ ‫آنچه در جریان فيلم حاصل ميشود‪ ،‬همراهي مخاطب‬ ‫جم�عآوري اين دس�تبافتهها ميكش�اند‪.‬‬
‫پرسشهايبازیاگفتوگوهايمشخصوبستهبااعضاي‬ ‫با این نامكشوفي كامل درون هنرمند است و نامكشوفي‬ ‫«مف�رش» را هم�ان ج�ا كش�ف ميكن�د؛‬
‫خانوادهاش مواجه ميكند اما گویا آنچه مستند رخ دنبال‬ ‫درون انسان‪ .‬عناصر و عواملي كه در فيلم حضور دارند و‬ ‫محفظهاي دردار ش�بيه صندوقهاي شهري‬
‫ميكند‪،‬ازآشكارشدنوگشودگيگریزانوباپوشيدگي‬ ‫به كار گرفته ش��دهاند‪ ،‬ميخواهند در مسير هدف فيلم‬ ‫و دس�تبافتهاي بس�يار زيبا با ش�كلهاي‬
‫همنشين است‪ .‬در فيلم ارتباط علياكبر صادقي با جهان‬ ‫حركت كنن��د‪ .‬براي همين همهچي��ز در نزدیكترین‬ ‫مختلف كه عش�اير هنگام مهاج�رت يا كوچ‪،‬‬
‫بيرون از خانه و آتليه آشنا‪ ،‬فارغ از خوابهایي كه تصویر‬ ‫فاصله به س��وژه قرار گرفته اس��ت‪ .‬خان��واده و فرزندان‬ ‫بارهايش�ان را داخل آن ميگذارند و قابلمه‬
‫شده‪ ،‬وقتي است كه تنها ایستاده و به درختان و اره كردن‬ ‫علياكبر صادقي‪ ،‬دوربيني كه بس��يار به سوژه نزدیك‬ ‫و ماهيتابه را اليش قرار ميدهند و با ِر ش�تر‬
‫شاخههاي آنها نگاه ميكند‪.‬‬ ‫ش��ده و حتي به خوابهاي‬ ‫ميكنند‪ ،‬چون س�نگين است‪ .‬عشاير شبها‬
‫صداي اره ك��ردن درختان‬ ‫هنرمند هم س��ر زده است‪.‬‬ ‫رختخوابهاي شان را روي زمين پهن ميكنند‬
‫به گوش ميرس��د و آرش‪،‬‬ ‫روانكاوي كه دانش و تجربه‬ ‫و روي ش�ان ميخوابند و روزها آنها را داخل‬
‫پسرش ميپرس��د صداي‬ ‫روانشناس��ي خ��ود را براي‬ ‫مفرش ميگذارند‪ ،‬دور تا دور چادر ميچينند و‬
‫چي��زي ميآی��د و صادقي‬ ‫آگاه��ي از درون هنرمند و‬ ‫به آن تكيه ميدهند‪ .‬عشاير دستكم ده گونه‬
‫ميگوید صداي اره است‪ .‬او‬ ‫ارتباط آن با نقاشيهایش به‬ ‫و شايد هم بيش�تر محفظه دارند؛ توتوندان‪،‬‬
‫درختان را ميبيند‪ ،‬صداي‬ ‫كار ميگيرد‪ .‬مستند رخ به‬ ‫چپقدان‪ ،‬قيچ�يدان ‪ -‬محفظه خاصي براي‬
‫ارههاي جهان را ميشنود‪.‬‬ ‫معرفي آثار فراوان و متنوع‬ ‫قيچ�ي‪ -‬قاش�قدان ‪ -‬محفظه خاص�ي براي‬
‫صداهای��ي از جهان ميش��نود‪ ،‬درختان��ي را در جهان‬ ‫علياكبر صادقي و نسبت آنها با اسطوره‪ ،‬ادبيات‪ ،‬تاریخ و‬ ‫قاش�ق‪ -‬و‪ ...‬چق�در عجيب كه آن س�الها از‬
‫ميبيند كه ایستادهاند و شاخههایي كه قطع ميشوند‬ ‫فرهنگ و تكنيك‪ ،‬سبك و تحليل آثار كاري ندارد و خود‬ ‫ديد فروش�ندگان بازار‪ ،‬اين دس�تبافتهها و‬
‫و ميافتند‪ ،‬صداهایي كه به آثار او تبدیل ميشوند‪ .‬رخ با‬ ‫آثار موضوع فيلم نيست‪ .‬براي همين ضرورت هم نداشته‬ ‫هنرهاي زنان عشايري كارهاي پيش پا افتاده و‬
‫لحن شوخطبعانه و حرفها و كارهاي رها و بازیگوشانه‬ ‫است كس��ي از اهل هنر در فيلم حضور داشته باشد كه‬
‫علياكبر صادقي تمام درون هنرمند را آشكار نميكند‬ ‫درباره ش��خصيت هنري و آثار این هنرمند حرف بزند و‬ ‫گفتوگو با پرويز تناولي به مناسبت انتشار كتاب «مفرش»‬ ‫بيارزشي تلقي ميشدند و جزو ارزانترينها‬
‫و در حقيقت پسزدهها بودند! بعدا كه ديدند‬
‫خلوص‌و‌سکوت‌خالقه‌در‌سیاه‌چادرها‬
‫ِ‬
‫اما ضرورت تام��ل‪ ،‬تفكر و تخيل را براي م��ا درباره آثار‬ ‫جایگاه او را در هنر توضيح دهد‪ .‬تصاویري هم كه از آثار‬ ‫پرويز تناولي طرفدار اينها اس�ت‪ ،‬بازاري هم‬
‫هنرمندونگاهشبهجهانباقيميگذارد‪.‬آنچهدرمسير‬ ‫هنرمند در فيلم ميبينيم قرار است درباره همان مقصود‬ ‫براي آنه�ا پيدا ش�د و مجموعهدارهاي ديگر‬
‫رخ حاصل ميشود ناممكني و دش��واري آشكار شدن‬ ‫یگانهفيلمباشدكهمارابهدرونهنرمندببردتاازچرایيو‬ ‫در خارج به اينگونه بافتهها عالقهمند ش�دند‬
‫درون هنرمند و انسان است‪ .‬هدفي كه دليل ساخت این‬ ‫چگونگيشكلگيرياینآثارنشانورديببينيم‪.‬هرچه‬ ‫و از طرفهاي معاملهش�ان ميخواستند «از‬
‫مستند شده است‪.‬‬
‫مستند«رخ»بهكارگردانيسامكالنتريوتهيهكنندگي‬
‫در فيلم به كار گرفته ش��ده متمركز و در خدمت همين‬
‫امر است‪ .‬عناصر و عوامل آشنا و نزدیك به هنرمند تالش‬
‫گاهي در دستبافتههاي عشايري موضوع فراتر از همه قوانين هنري است‬ ‫آنهايي ك�ه تناول�ي ميخرد» ب�راي آنها هم‬
‫بخرند! بعده�ا در دهههاي ‪ 80‬و ‪ 90‬ميالدي به‬
‫آرش صادقي درباره علياكبر صادقي ساخته شده است‪.‬‬ ‫ميكنندازالبهاليگفتهها‪،‬پاسخهاوخوابهايصادقي‬ ‫مشاجره ميكشد! البته این ش��انس من بود زماني‬ ‫طرف مرزهاي ایران نيز مفرشبافي چنداني وجود‬ ‫و گاو و نماد فروهر و ‪ ...‬هم به چشم ميخورد يا‬ ‫بعد‪ ،‬قيمتهايشان افس�انهاي شد و زياد از‬
‫انيميشني هم به نام «رخ» به نویسندگي ابراهيم فروزش‬ ‫آنچه را در درونش زمينه شكلگيري آثارش شده است‪،‬‬ ‫كه كسي به این دستبافتهها نگاه نميكرد‪ ،‬اقدام به‬ ‫ندارد‪ .‬به جز چند مفرشكار اقوام قره باغ ‪ -‬آن سوي‬ ‫نقوش به كار رفته در مفرشها بيش�تر حاصل‬ ‫ِ‬ ‫حد باال رفت ولي تناولي اگر باز هم قطعه نادري‬
‫و كارگرداني علياكبر صادقي و با موس��يقي اسفندیار‬ ‫بيرون بكشند‪ .‬كارگردان در نزدیكترین فاصله ممكن با‬ ‫جمعآوري آنها كردم‪.‬‬ ‫ش��رق تركيه‪ ،‬هيچ‬
‫ِ‬ ‫رود ارس‪ -‬و برخ��ي از كردهاي‬ ‫خيال بافنده آنهاست؟‬
‫ِ‬ ‫ميديد‪ ،‬از خريد آن كوتاهي نميكرد‪.‬‬
‫منفردزاده در سال ‪ 1353‬ساخته شده است‪.‬‬ ‫علياكبر صادقي قرار گرفته است‪ .‬فيلم در فضاي آشناي‬ ‫آي�ا ميتوانيم به يم�ن مولفههايي همچون‬ ‫مفرش��ي از دیگر ایالت این مناطق و كش��ور عراق‪،‬‬ ‫نقوش روي مفرشها هم��ه برگرفته از گل و‬ ‫خي��ر‪ِ ،‬‬ ‫امروز ساخت دستبافتههاي عشايري ايران‬
‫رويداد‬ ‫ارزشه�اي بص�ري و انتزاعيگ�ري و‪ ...‬اي�ن‬ ‫پاكستان‪ ،‬افغانستان و تركمنستان دیده نشده است‪.‬‬ ‫گياه و گاه پرندگان اس��ت كه در نهایت اس��تيليزه‬ ‫تقريبا متوقف ش�ده و كمتر كسي اين روزها‬
‫دس�تبافتهها را هنر بدانيم؟ به نظر شما اين‬ ‫بنابراین اگر این محفظه بزرگ و سه بعدي را مختص‬ ‫شده است‪ .‬روس��تایيان مفرش ندارند و تنها عشای ِر‬ ‫نمك�دان و خورجي�ن و ُج�ل اس�ب و مفرش‬
‫نگاهيبهنمايشگاهنقاشيرهامحسنيكرمانشاهيدرفرهنگسراينياوران‬ ‫دس�تبافتهها در كدام س�بك هن�ري قرار‬ ‫زاگرسنشينان به ویژه شاهسونها دانست سخني‬ ‫كوچرو مفرش بافند‪.‬‬ ‫ميبافد‪ .‬در حال حاضر بس�ياري از عشاير در‬
‫ميگيرند؟‬ ‫دور از حقيقت گفته نشده است‪.‬‬ ‫اين ‪ 80‬مفرش كه در كتاب آوردهايد متعلق‬ ‫چادرهاي ش�ان از فرش ماش�يني اس�تفاده‬
‫خاطراتي از طبيعت رو به انقراض ايران‬ ‫جواب این سوالها كار آساني نيست زیرا نظرات من‬
‫با آنچه در دنياي امروز حكمفرماست‪ ،‬تفاوت دارد‪.‬‬
‫مفرشها نيز كار دست و حاصل ذهن و خيال‬
‫زنان عشاير هستند؟‬
‫به كداميك از ايالت و عشاير هستند و اصوال‬
‫چه تفاوتهايي در مفرشهاي ايالت و عشاير‬
‫ميكنند و طي سي‪ ،‬چهل سال اخير بسياري‬
‫از دستبافتههاي عشايري و روستايي از بين‬
‫نقاشي رها محسني كرمانش��اهي ميبخشد‪ ،‬تابلوهاي‬ ‫دنياي هنر امروز‪ ،‬مفرش و گب��ه و خورجين را هنر‬ ‫مفرش توس��ط دختران د ِم بخت بافته ميش��ود و‬ ‫مختلف ايران وجود دارد؟‬ ‫رفته است‪ .‬س�بك زيست عشاير تغيير كرده‬
‫ساسان گلفر‬
‫نقاش��ي منظرهاي كه تعدادي از آنها در روزهاي مياني‬ ‫نميداند و از آنها اغلب تحت عنوان صنایع دستي یا‬ ‫بخت شهري و روستایي‬ ‫همانگونه كه دختران دم ِ‬ ‫هر قوم عشایري مفرش مخصوص به خود را دارد‪ .‬هم‬ ‫اس�ت‪ .‬آنها ديگر با ش�تر و اس�ب و االغ كوچ‬
‫ديماه‪ 1402‬به مدت یك هفته در فرهنگسراي نياوران‬ ‫نيكوس كازانتزاكيس (‪ )1883-1957‬نوش��ته اس��ت‪:‬‬ ‫هنر عش��ایري ‪ -tribal art-‬یاد ميكند‪Hi art .‬‬ ‫صن��دوق چوبي یك��ي از بهترین وس��ایل جهيزیه‬ ‫در اندازه و هم طرح و رنگآميزي مفرشهاي هر قوم‬ ‫نميكنند‪ ،‬ب�ا وانت و كاميون ك�وچ ميكنند‪.‬‬
‫به نمای��ش درآمد‪ .‬در مقدمهاي ك��ه مجيد مالنوروزي‪،‬‬ ‫«چش��مانداز طبيعت بر روان انس��ان‪ -‬بر روح و جسم و‬ ‫یا هنر خاص را صرف��ا كار هنرمنداني ميدانند كه‬ ‫آنهاست‪ ،‬داشتن مفرش نيز همان قدر براي دختران‬ ‫با دیگر اقوام ف��رق دارد‪ .‬به عنوان مثال مفرشهاي‬ ‫زمينهاي شان را گرفتهاند و كارخانه و شهرك‬
‫نقاش و پژوهش��گر تاریخ هنر‪ ،‬بر این نمایشگاه نوشته‪،‬‬ ‫تامالت دروني انس��ان‪ -‬تاثير ميگذارد‪ ،‬درس��ت مانند‬ ‫صاحب امضا هستند‪ .‬در دستهبندي هنرها ‪Hi art‬‬ ‫د ِم بخت عش��ایر اهميت دارد و ه��ر دختر دم بخت‬ ‫لُرهاي بختياري به مرات��ب بزرگتر از مفرشهاي‬ ‫ساختهاند و بسيار آسيب ديدهاند‪ .‬با سرعتي‬
‫آقاي محسني كرمانش��اهي به درستي «هنرمندي كه‬ ‫موس��يقي‪ .‬هرزمان ك��ه طبيعت را عميقتر احس��اس‬ ‫یا هنرهاي زیب��ا در صدر قرار دارن��د و بقيه هنرها‬ ‫الاقل دو مفرش باید داشته باش��د‪ .‬البته این نيز به‬ ‫شاهسوني است و طرح و نقش و ساختار هركدام نيز‬ ‫كه ايران به سوي مدرنگرايي ميرود‪ ،‬ديري‬
‫با تجربهاي بيش از چهار دهه نقاش��ي از طبيعت آثاري‬ ‫ميكنيد‪ ،‬بيشتر با آن همنوا ميشوید و به عناصر تازهاي‬ ‫با عناویني چ��ون ‪ hand crafts، tribal art‬و‬ ‫وضعيت مالي دختر بستگي دارد‪.‬‬ ‫باهم تفاوت دارند‪ .‬باف��ت مفرش در دو پارچه انجام‬ ‫نخواهد پايي�د كه اي�ن گونه دس�تبافتهها‬
‫گرانسنگ و فاخر آفریده كه با تالش و ممارست خستگي‬ ‫از توازن و آزادي دس��ت ميیابي��د‪ ».‬آنچه رماننویس‪/‬‬ ‫‪ folk art‬ميشناسند‪ .‬حال اگر زیباترین مفرش یا‬ ‫مفرش ساختهش�ده مربوط به‬ ‫ِ‬ ‫قديميترين‬ ‫ميش��ود‪ .‬یكي نماي رو و پش��ت و زیر مفرش است‬ ‫متوقف ميشوند و چون مصرف ديگري ندارند‬
‫ناشناسش‪ ،‬آثار هنري و طبيعتهایش‪ ،‬به تكنيك و زبان‬ ‫شاعر‪ /‬فيلسوف نامدار نویسنده «زورباي یوناني» درباره‬ ‫خورجين یا فرش و گليم و گبه باشد‪ ،‬فرقي نميكند‬ ‫چه زماني است؟‬ ‫كه به ص��ورت یكپارچه انجام ميش��ود و دیگر‪ ،‬دو‬ ‫جز همان مصرفهايي كه براي بافندگانشان‬
‫شخصي خودش انجاميده است و در نقاشي معاصر ایران‬ ‫منظرهپردازي و ارتباط هنر و طبيعت با روان انسان گفته‬ ‫در حالي كه هر نقاش��ي یا مجسمه متوسط و خوب‬ ‫قدیميتری��ن مف��رش كار ای��الت ورامين اس��ت‬ ‫پهنه كناري مفرش كه س�� ِرهم بافته شده و از وسط‬ ‫به سوي فرس�ودگي و انزوا ختم خواهند شد‬
‫تكنيك و سبك فردي خود را دارد» معرفي شده است و‬ ‫براي ما ك��ه ارتباط خود را با طبيعت س��رزمين خود از‬ ‫را ‪ Fine art‬ميخوانند‪ .‬در فرهنگ ما چنين نبوده‬ ‫ك��ه البت��ه صدمه زی��ادي دیده اس��ت‪ .‬قدمت این‬ ‫بریده ميشود و به این دو قسمت كوچك «سرانداز»‬ ‫اما به يمن ش�ش ده�ه پژوهش و گ�ردآوري‬
‫ایننكتهاياستكهمخاطبحتياندكيآشناباهنرهاي‬ ‫دس��ت دادهایم ‪ -‬طبيعت و محيط زیستي كه به واسطه‬ ‫است و هر گاه كسي خط زیبایي مينوشته یا فرشي‬ ‫مفرش به دویست س��ال قبل برميگردد‪ .‬در كتاب‬ ‫ميگویند‪ .‬عش��ایر «شتر ایلي» بيش��ترین سهم را‬ ‫پرويز تناولي مجسمهساز‪ ،‬نقاش و پژوهشگر‬
‫تجسميباكميدقتدرنقاشيهاينمایشگاهبهروشني‬ ‫بيتوجهي و بيكفایتي مفرط در آستانه نابودي و انقراض‬ ‫خوب ميبافته از سازنده آن با عنوان «هنرمند» یاد‬ ‫دستبافتههاي ورامين آن را چاپ كردهام‪.‬‬ ‫در ایجاد مفرش دارند‪ .‬ش��تر به راحتي ميتواند دو‬ ‫نامي ايران�ي‪ ،‬اين دس�تبافتهها همچنان به‬
‫درميیابد‪ .‬در عمده آثاري كه در این نمایشگاه به نمایش‬ ‫قرار گرفته‪ -‬اهميت و ضرورتي دوچندان یافته است‪ .‬براي‬ ‫ميشده اس��ت‪ .‬اما كار به همين جا ختم نميشود‪.‬‬ ‫آيا مفرش در چادرهاي همه عش�اير موجود‬ ‫لنگ��ه مفرش پُر را در دو س��وي پش��ت خود حمل‬ ‫عن�وان يادگارهايي ب�راي آين�دگان‪ ،‬زنده و‬
‫درآمده‪ ،‬مناظري از طبيعت غرب ایران و منطقه زاگرس‬ ‫ما تماشاي چشماندازهاي طبيعي زیباي ایران هم لذت‬ ‫خطها و فرشهاي صفوي را در موزههايش��ان در‬ ‫دس�ترس تمام�ي افرا ِد ايل ب�وده يا يك‬
‫ِ‬ ‫و در‬ ‫كند‪ .‬شاهسونها از جمله عشایر شتر ایلي هستند‬ ‫نامي�را هس�تند و تصاوير آنه�ا در كتابهاي‬
‫به تصویر كشيده شده و اغلب با چنان دقتي در جزیيات‬ ‫بصري به همراه دارد و هم حسي نوستالژیك كه ممكن‬ ‫زمره هنر قرار ميدهند اما اگر قطعه فرشي یا خطي‬ ‫صاحب آن‬
‫ِ‬ ‫دارايي خاص محس�وب ميشده و‬ ‫و بيش��ترین س��هم را در مفرشها دارند‪ .‬اما شتر در‬ ‫تناولي ثبت و ضبط شده است‪ .‬هفته گذشته‬
‫كه در نقاشيهایي مانند «روباههاي زاگرس در ایالم» به‬ ‫استبرايیكغيرایرانيچندانقابلدركنباشد‪.‬همين‬ ‫به همان زیبایي در یكصد سال اخير بافته یا نوشته‬ ‫به واس�طه داشتن مفرش‪ ،‬جايگاه اجتماعي و‬ ‫همه مناطق كاربري ن��دارد و از باربري در ارتفاعات‬ ‫كتاب «مفرش» با زيرعنوان «دستبافتههاي‬
‫تابلوهاي ناتوراليستي و مكتب غالب اواخر دهه نوزدهم‬ ‫حسنوستالژيآميختهبازیبایيشكوهمندبصرياست‬ ‫ش��ده باش��د‪ ،‬دیگر آن را هنر نميدانند! البته براي‬ ‫اقتصادي خود را در ميان ديگر چادرها نمايان‬ ‫و س��نگالخها به ویژه در فصل زمستان عاجز است‪.‬‬ ‫عش�ايري و روس�تايي ايران» طي مراس�مي‬
‫اروپا پهلو ميزند‪.‬‬ ‫كه ارزش دوچنداني به مجموع��ه آثار زیبا و هوشرباي‬ ‫طریق فكرش��ان دالیلي دارند كه اكثرا منطقي‬ ‫این ِ‬ ‫ميساخته است؟‬ ‫عشای ِر اینگونه گذرگاهها از قاطر استفاده ميكنند؛‬ ‫در غياب مولف از س�وي نش�ر نظ�ر رونمايي‬
‫است‪ .‬حال آنكه گاهي در دستبافتههاي عشایري‬ ‫خير‪ ،‬مفرشباف��ي تنها در دامنهه��اي زاگرس در‬ ‫به همين جهت لرهاي بختياري و برخي از كردهاي‬ ‫ش�د‪ .‬عليرضا س�ميعآذر‪ ،‬بهزاد حاتم‪ ،‬رضي‬
‫ويژه‬ ‫موضوع فراتر از این قوانين است و زني كه خورجين‬ ‫غرب ایران رواج داش��ته و دارد و بيش��ترین آن كار‬ ‫مناطق غرب��ي را «قاطر ایل��ي» ميخوانند‪ .‬به رغم‬ ‫مي�ري‪ ،‬تورج ژول�ه‪ ،‬محمودرض�ا بهمنپور و‬
‫یا نمكدان كوچكي براي فرزن��دش ببافد‪ ،‬به چنان‬ ‫شاهسونهایي اس��ت كه از دش��ت مغان و اطراف‬ ‫اس��تفاده گوناگوني كه از مفرش ميشود‪ ،‬برخي از‬ ‫محبوبه مهرباني در «حي�ات نظر» از هنرمند‬
‫غافلگيريبهسبكحامد!‬ ‫خلوصي رس��يده كه كمت��ر از هنر نيس��ت‪ .‬به هر‬ ‫ورامين پراكنده بودهاند‪ .‬بعد از شاهس��ونها‪ ،‬ایالت‬ ‫عشایر از جمله تركمنها و بلوچها مفرش نميبافند‪.‬‬ ‫برجس�تهاي گفتند ك�ه هنر معاص�ر ايران تا‬
‫مستوفينيزدراینسریالنقشتاثيرگذاريدارد؛اونگران‬ ‫ترتيب خود دانيد‪ ،‬اصرار ندارم كه حرفم را باور كنيد!‬ ‫بختياري بيش��ترین مفرشبافي را دارند و س��پس‬ ‫كردها و افش��ارهاي خراس��ان نيز مف��رش ندارند‪.‬‬ ‫ابد مديون اوس�ت‪ .‬به همين مناسبت با پرويز‬
‫خرابشدنرابطهخودباهمسراستوازآنسونميخواهد‬ ‫رامين صادقي‬ ‫همانطور كه هر نقاش��ي یا مجسمهاي كه به دست‬ ‫قش��قایيها‪ .‬ایالت بخشهاي شرقي ایران از جمله‬ ‫كرمان ني��ز كه ماواي عش��ایر زیادي اس��ت‪ ،‬فاقد‬ ‫تناولي كه اين روزه�ا در ونكوور اقامت دارد‪،‬‬
‫حيثيت حرفهاياش لكهدار ش��ود‪ .‬كارگردان براي نقش‬ ‫با گذشت سه قس��مت از «گناه فرشته» حاال مخاطب با‬ ‫هنرمند هنرهاي زیبا كشيده و ساخته ميشود‪ ،‬هنر‬ ‫تركمنها و بلوچها مفرش نبافتهاند‪ .‬عشایر كرمان‬ ‫مفرشبافي چنداني اس��ت‪ .‬از ‪ 32‬قو ِم منتس��ب به‬ ‫گفتوگو كرديم‪.‬‬
‫مهتاب‪،‬بازیگريميخواستكههمبتواندویژگيهمسرانه‬ ‫فضايكليسریالآشناشدهو«تاحدودي»پيبهاتفاقات‬ ‫نيست؛ به همان ترتيب هم همه بافتههاي عشایري‬ ‫رغب��ت چنداني به مفرش نش��ان ندادهاند و به رغم‬ ‫افش��ارهاي كرمان تنها یك مفرش به دس��ت آمده‬
‫و لطافت مادران��ه را بازتاب دهد و هم راوي روي قدرتمند‬ ‫و روابط آدمها برده است‪ .‬این اما همه ماجرا نيست و رجوع‬ ‫را نميتوان در زمره هنر قرار داد اما زنان بافنده گاه‬ ‫تالش زیادم تنها یك مفرش از افشارهاي سيرجان‬ ‫است‪ .‬بنابراین اگر گفته شود كه مفرش محفظه ویژه‬ ‫در ميان دستبافتههاي محفظهاي «مفرش»‬
‫حرفهاي او باشد‪ .‬نمایش مهتاب درحالي كه موتورسواري‬ ‫به فيلم و سریالهاي جنایي‪ -‬معمایي دنيا‪ ،‬نهيب ميزند‬ ‫به چنان خلوصي دس��ت ميیابند كه هنرمندان در‬ ‫پيدا كردم كه در كتاب «مفرش» آوردهام‪.‬‬ ‫اقوام زاگرسنشين است سخني به گزاف گفته نشده‬ ‫ي�ا «رختخوابپيچ» ب�ه لحاظ ف�رم و ابعاد و‬
‫ميكند‪ ،‬یكي از نش��انهگذاريهاي كارگردان براي توجه‬ ‫ك��ه برخالف آرامش ابتدای��ي‪ ،‬توفاني در راه اس��ت! «یه‬ ‫س��كوت خود هنگام خلق آثارش��ان ميرسند و در‬ ‫چرا عش�اير هيچ�گاه از هنرش�ان براي به‬ ‫و باز اگر گفته شود كه سرآمد این ایالت‪ ،‬شاهسونها‬ ‫ني�ز نق�وش و رنگبندي چه تفاوت�ي با ديگر‬
‫دادن مخاطب به این بخش از ویژگي اوست‪ .‬پس‪ ،‬جنگ‬ ‫آتيشيبراتونبهپاكنم‪»...‬؛ایندیالوگشهابحسينيدر‬ ‫س��نتهاي بافندگي نوآوري ميكنن��د‪ .‬این امر را‬ ‫دست آوردن بازار و سليقه مخاطب و مشتري‬ ‫هس��تند‪ ،‬باز سخني به جا گفته ش��ده است‪ .‬بعد از‬ ‫محفظهها نظير خورجين‪ ،‬چنته‪ ،‬جوال‪ ،‬توبره‪،‬‬
‫وكيلقويولجوج!ازجملهعواملدیگرداغشدن‬ ‫یكزوج ِ‬ ‫سكانس پایاني قسمت سوم سریال «گناه فرشته» است‪.‬‬ ‫بهویژه در گبه ميبينيم و چرایي آن هم معلوم است‬ ‫استفاده نكردهاند؟‬ ‫ایالت زاگرسنشين از جمله لُرها‬‫شاهسونها دیگر ِ‬ ‫قاشقدان‪ ،‬نمكدان و‪ ...‬دارد؟‬
‫درام«گناهفرشته»درقسمتهايپيشرواست‪.‬‬ ‫اودرنقشحامدتهراني‪،‬وكيلپروندههاياقتصادياست‬ ‫زیرا گبه و مفرش را زن عشایري براي خود ميبافد‬ ‫بافتههاي عش��ایري و به وی��ژه محفظههاي آنها در‬ ‫و قش��قایيها قابل ذكرند اما نه همه آنها‪ .‬تاكنون از‬ ‫مف��رش نه تنه��ا بزرگتری��ن محفظه عش��ایري‬
‫فرامتن سريال ‪ -‬ابتداي «گناه فرشته» تاكيد ميشود‬ ‫كه به خاطر تبحر حرفهاي‪ ،‬روزگاري خوش ميگذراند و‬ ‫و ل��ذا ابایي ندارد كه پا را از س��نتهاي جاري فراتر‬ ‫بازارهاي فرش تا چندي قبل م��ورد توجه نبود اما‬ ‫لُرهاي لرس��تان هيچ مفرشي به دست نيامده است‬ ‫اس��ت بلك��ه تنه��ا محفظ��ه س��ه بعدي اس��ت و‬
‫«هرگونهشباهتبهافرادورخدادهايواقعي‪،‬كامالتصادفي‬ ‫یك زندگي آرام و مرفه دارد‪ .‬باز ش��دن یك زخم كهنه اما‬ ‫بگذارد‪ .‬خيال او مث��ل هنرمندان به پرواز درميآید‬ ‫حاال براي یك نمك��دان یا چپقدان اصل‪ ،‬گاه كار به‬ ‫و آنچه پيدا ش��ده‪ ،‬كا ِر لُرهاي بختياري است‪ .‬در آن‬ ‫مطابق با صندوقهاي چوبي س��اخته ش��ده است‪.‬‬
‫است‪ ».‬با این حال رسانهها و فعاالن شبكههاي اجتماعي‪،‬‬ ‫اوراواردماجراهایيميكندكهفرجامآننامشخصاست‪.‬‬ ‫و ب��ه عالم دیگري ميرود‪ .‬وقتي زنهاي عش��ایري‬ ‫بيش��ترین مصرف مف��رش كه ب��ه آن «خوابگاه»‪،‬‬
‫بيكار ننشستهاند و مواردي از انطباق سریال با پروندههاي‬ ‫گذشتهحامد‪،‬انگيزهايقوياستكهبرخالفميلقلبي‪،‬‬ ‫ميبافند‪ ،‬مثل اینكه در عالم خلس��ه هستند؛ چون‬ ‫«رختخوابپيچ» و «گاله» هم ميگویند‪ ،‬براي جا‬
‫جنجالي و جنایي چند سال اخير را كشف كردهاند! مثال‬ ‫پروندهكيفريفرشته(پردیسپورعابدیني)راقبولكرده‪.‬‬ ‫نقشهاي جلوي آنها نيست و كارشان با تخيل و خيال‬ ‫دادن رختخوابها در طول روز است‪ .‬همين كه شب‬
‫شباهتچادرولباسفرشتهباریحانهجباري‪،‬بانوي‪19‬ساله‬ ‫از قضا‪ ،‬یك سر این ماجرا همسرش (مهتاب با بازي الدن‬ ‫همراه اس��ت‪ .‬از واگيرهاي كه جلويشان است ایده‬ ‫و هنگام خواب فرا ميرسد‪ ،‬مفرشها را باز ميكنند و‬
‫متهمبهقتل‪،‬مورداشارهقرارگرفتهاست‪.‬اومتهمبهقتلیك‬ ‫مستوفي)استودوئلایندووكيلبرسریكپروندهقتل‪،‬‬ ‫ميگيرند؛ ممكن است یك نمكدان یا فرش قدیمي‬ ‫مفرش خالي را‬
‫رختخوابهاي موردنياز را در آورده و ِ‬
‫چهرهمعروفبود؛درستمثلفرشتهدر«گناهفرشته»‪ .‬در‬ ‫زمين��ه جذابيت دو چن��دان درام را فراهم ميكند‪ .‬از این‬ ‫باشد كه متعلق به مادربزرگشان بوده؛ اینها را تغيير‬ ‫به گوشهاي ميافكنند‪ .‬به هنگام كوچ‪ ،‬مفرش بيش‬
‫مثاليدیگربهشباهتدیالوگهايمهتابدردادگاهاشاره‬ ‫دست موارد در سه قسمت آغازین «گناه فرشته» باز هم‬ ‫ميدهند و مطابق سليقه خودشان ميبافند‪.‬‬ ‫از هر محفظه دیگر مفيد واقع ميشود زیرا عالوه بر‬
‫شدهاستكهآنرایادآوردیالوگهايشهالجاهددانستهاند‪.‬‬ ‫هست كه نویسنده‪ ،‬بذرهایش را كاشته و در آینده از آنها‬ ‫كتاب ديگري‬ ‫از دستبافتههاي محفظهدار‪ِ ،‬‬ ‫محفظهاي براي انباشتن رختخوابها‪ ،‬دیگر وسایل‬
‫ازآنسو‪،‬نامماد ِرمقتولحامد‪،‬یعنيپروانههمبهقتلهاي‬ ‫بهره خواهد برد‪ .‬این سریال‪ ،‬یك تریلر جنایي است كه در‬ ‫براي انتشار در دست داريد؟‬ ‫خانه از قبيل دیگ‪ ،‬قابلم��ه و ‪ ...‬را نيز درون مفرش‬
‫زنجيرهايپروانهفروهرربطدادهشدهاست‪ .‬هراثرنمایشي‪،‬‬ ‫سهقسمتنخست‪،‬نشانههاياینژانرمشهودبوده؛ازجمله‬ ‫بله‪ .‬الاقل دو كتاب دیگر‪ :‬یكى محفظههاي كوچك‬ ‫مفرش پرش��ده را بر ُگرده شترها قرار‬
‫ِ‬ ‫ميگذارند و‬
‫راه تاویل و برداش��ت را باز ميگذارد و «گناه فرشته» هم از‬ ‫ارجاعاتي كه در قالب داستان یا نمایش پوسترها در محل‬ ‫ش��امل‪ :‬چپ��قدان‪ ،‬قيچ��يدان و توب��ره‪ .‬دیگري‬ ‫ميدهن��د‪ .‬در هر چادر عش��ایري الاقل یك جفت‬
‫اینقاعدهمستثنانيست‪.‬فارغازاینكهچنينمسالهايیك‬ ‫كاروخانهحامدبهآثارمطرحومشهوريچون«وكيلمدافع‬ ‫محفظههاي بزرگ شامل جوال‪ ،‬تاچه و‪. ...‬‬ ‫مفرش بافته وج��ود دارد‪ .‬خانوارهاي پرجمعيت و‬
‫امتيازمثبت یامنفيباشد‪،‬باعثتوجهدوچندانمخاطب‬ ‫شيطان»‪« ،‬آناتومي یك قتل»‪« ،‬ترس كهن» و‪ ...‬داشته‬ ‫آنها كه رفت وآمد بيش��تر دارند‪ ،‬داراي مفرشهاي‬
‫و رسانههابه سریال شده‪.‬پيروهميننكته فرامتنداستان‬ ‫اس��ت‪ .‬كارگردان همچنين پایبندي به ژانر را در ساختار‬ ‫بيشتري هستند و گاه تعدادش��ان در یك چادر به‬
‫است كه خيليها با پخش هر قسمت از «گناه فرشته» در‬ ‫حفظ كرده و جنس پالنبندي س��كانسهایي از سریال‬ ‫َمف َرش‪ /‬دست بافتههای‬ ‫هشت تا ده عدد هم ميرس��د‪ .‬عالوه بر انبار كردن‬
‫پيكشفیكماجراوتطبيقآنباواقعيتهستند‪ .‬مضاف‬ ‫منطبقبااینمسالهاست‪.‬اتفاقيكهطبعادرآیندهپررنگتر‬ ‫عشايری و روستايی ايران‬ ‫رختخوابها‪ ،‬مفرش مصرف پشتيگاه هم دارد‪ .‬به‬
‫براینكه«آقازاده»(سریالقبليخانگيحامدعنقابهعنوان‬ ‫خواهد شد‪ .‬وانگهي‪ ،‬همراهي زندهیاد مرتضي پورصمدي‬ ‫پرويز تناولی‬ ‫هنگام روز مفرشهاي انباش��ته از رختخواب را در‬
‫نویسنده و تهيهكننده)‪ ،‬سرشار بود از آدمها و رخداهایي‬ ‫(فيلمبردارصاحبسبكومتبحر)باسریال‪،‬منجربهخلق‬ ‫نشر نظر‬ ‫خطها و فرشهاي صفوي را در موزههايش�ان در زمره هنر قرار ميدهند اما اگر قطعه فرشي‬ ‫كناره چادر جا ميدهند تا ع��الوه بر زیبایي‪ ،‬چون‬
‫با ما به ازاي بيروني‪ .‬همين عامل دیگري اس��ت كه «گناه‬ ‫قابهایي چشمنواز شده كه ازجمله امتيازات ساختاري‬
‫‪ 152‬صفحه‬ ‫يا خطي به همان زيبايي در يكصد س�ال اخير بافته يا نوش�ته ش�ده باش�د‪ ،‬ديگر آن را هنر‬ ‫دیواري نرم به آن تكيه زنند‪.‬‬
‫‪ 900‬هزار تومان‬ ‫طريق فكرشان داليلي دارند كه اكثرا منطقي است‪ .‬حال آنكه گاهي‬
‫نميدانند! البته براي اين ِ‬
‫فرشته» را دوچندان در كانون دید و تحليل و تفسيرهاي‬ ‫«گناهفرشته»بهحسابميآید‪.‬‬ ‫آي�ا در مفرشه�اي ايليات�ي ب�اف همانند‬
‫مختلفقرارداده‪...‬سریاليتوامباغافلگيري؛بهسردستگي‬ ‫تركيببازيگران‪-‬عالوهبرشهابحسينيواميرآقایي‬ ‫در دستبافتههاي عش�ايري موضوع فراتر از اين قوانين است و زني كه خورجين يا نمكدان‬ ‫قاليچههاي تصويري اي�ران‪ ،‬نقوش نمادين با‬
‫حامدتهرانيورفقا!‬ ‫به عنوان یك تركيب برنده و جذاب‪ ،‬مهتاب با بازي الدن‬ ‫كوچكي براي فرزندش ببافد‪ ،‬به چنان خلوصي رسيده كه كمتر از هنر نيست‬ ‫مضامين باستاني همچون سيمرغ‪ ،‬جدال شير‬
‫‪Info@etemadnewspaper.ir‬‬ ‫پنجشنبه ‪ ۲۱‬دی ‪ ۲۸ ،۱۴۰۲‬جمادیالثانی ‪ ۱۱ ، ۱۴۴۵‬ژانويه ‪ ،۲۰۲۴‬سال بيستو يکم‪ ،‬شماره ‪۵6۷6‬‬
‫‪info@etemadnewspaper.ir‬‬
‫‪www.etemadnewspaper.ir‬‬ ‫نشستروز‬ ‫وداع روز‬
‫آيين نامه اخالقحرفهاي روزنامه اعتماد را در سايت بخوانيد‬
‫پل ادبي ايران و هند‬ ‫خداحافظی شهال الهیجی‬
‫صاحب امتياز و بنيانگذار ‪ :‬الياس حضرتي‬
‫فاطمه معصومه ناصري (اس��تاد دانشگاه كشمير)‪،‬‬ ‫نشس��ت «پل ادبي ايران و هند» برگزار ميش��ود‪.‬‬ ‫دوجل��دي «پژوهش��ي در هويت تاريخ��ي زنان‬ ‫مراسم تش��ييع و خاكسپاري پيكر شهال الهيجي‬
‫مديرمسوول‪ :‬بهروز بهزادي‬
‫مدير عامل‪ :‬علي حضرتي‬ ‫شاهنواز شاه (استاد دانش��گاه كشمير)‪ ،‬محمدرضا‬ ‫رواب��ط فرهنگي و سياس��ي ايران و هن��د ديرينه و‬ ‫ايران» با همكاري مهرانگيز كار منتشر شده است‪.‬‬ ‫روز پنجشنبه برگزار ميش��ود‪ .‬براساس اطالعيه‬
‫معاون اجرايي‪ :‬حجت طهماسبي‬ ‫عدلي‪ ،‬احساناهلل شكراللهي‪ ،‬الهام حدادي و جمعي‬ ‫پرقدمت است و اشتراكات فرهنگي بسياري ميان‬ ‫«تصوي��ر زن در آثار بهرام بيضايي» و ترجمه «زن‬ ‫اتحاديه ناش��ران و كتابفروش��ان تهران‪ ،‬مراس��م‬
‫مشاور مدير مسوول‪ :‬محمد حضرتي‬ ‫از اس��تادان زبان و ادبيات فارس��ي دانش��گاههاي‬ ‫اي��ن دو ملت وج��ود دارد ك��ه نيازمن��د بازبيني و‬ ‫در جستوجوي رهايي» (فراز و فرود جنبش زنان‬ ‫يادب��ود او نيز متعاقبا اعالم خواهد ش��د‪ .‬ش��هال‬
‫نشاني‪:‬خيابان ستارخان‪ ،‬خيابان كوثر دوم‪ ،‬بن بست مينو‬
‫تلفنخانه‪ 66124024 - 66124025:‬نمابر‪66124021:‬‬ ‫هند و ايران در مركز فرهنگي ش��هر كتاب واقع در‬ ‫بازشناسي است‪.‬‬ ‫در سوسيال دموكراسي آلمان) از ديگر آثار او است‪.‬‬ ‫الهيجي متولد ارديبهش��ت ‪ ۱۳۲۱‬در تهران‪۱۸ ،‬‬
‫توزيع‪ :‬نشر گستر امروز تلفن‪61933000 :‬‬ ‫خيابان شهيد بهش��تي‪ ،‬خيابان شهيد احمد قصير‬ ‫به همين منظور نشس��ت ويژه ش��هر كتاب در روز‬ ‫مراسم خاكسپاري پيكر اين ناشر و نويسنده فقيد‪،‬‬ ‫ديماه جاري‪ ،‬بعد از مدتي تحمل بيماري در ‪۸۱‬‬
‫چاپ‪:‬همشهري ‪ 2‬تلفن‪66283242:‬‬ ‫(بخارست)‪ ،‬نبش كوچه سوم برگزار ميشود و ورود‬ ‫يكش��نبه ‪ ۲۴‬دي از س��اعت ‪ ۱۵‬به پل ادبي ايران و‬ ‫روز پنجشنبه‪ ۲۱ ،‬ديماه در قطعه ‪ ،۲۰‬رديف ‪۱۷‬‬ ‫سالگي درگذشت‪ .‬او مدير انتش��ارات روشنگران‬
‫براي عالقهمندان آزاد است‪.‬‬ ‫هند اختصاص دارد كه با حضور فتحاهلل مجتبايي‪،‬‬ ‫بهشت زهراي تهران برگزار ميشود‪.‬‬ ‫و مطالع��ات زنان بود‪ .‬از ش��هال الهيج��ي كتاب‬
‫اذان صبح فردا‪ 5/46 :‬طلوع آفتاب فردا ‪7/14 :‬‬ ‫اذان مغرب‪17/30 :‬‬ ‫غروب آفتاب‪17/10 :‬‬ ‫اذان ظهر‪12/12:‬‬
‫تيتر مصور| اکراين‬ ‫روشناييهاي شب‬
‫تنها حامي‬
‫رجيس‬
‫صنعت س��ينما را بچرخاند)‪ ،‬اما اي��ن حمايت بديها و‬ ‫در ميان فيلمه��اي اعالمي براي‬
‫تهديدهايي هم دارد‪ .‬تهديدهايي كه اگر ديده نش��ود به‬ ‫جشنواره فيلم فجر امسال‪ ،‬دوازده‬
‫جاي مرهم نمكي بر زخم يا زخمي تازه ميشود‪ .‬خصوصا‬ ‫فيلم با مشاركت يا تهيهكنندگي‬
‫اگر س��ليقهاي يكس��ونگر و حمايت از عدهاي خاص در‬ ‫بنيادسينماييفارابيساختهشده‬
‫دس��تور كار حاميان دولتي قرار گيرد‪ .‬در چنين حالتي‬ ‫اس��ت‪ .‬اينكه اين بنياد در توليد‬
‫بخش خصوصي‪ ،‬فيلمسازان مستقل و سينماي جذاب‬ ‫فيلمهاي ايراني نقش دارد‪ ،‬خوب‬
‫حسنلطفي‬
‫اصليتري��ن بازندگان اين نگ��رش و برنامه خواهند بود‪.‬‬ ‫است و بد! (به قولي فرصت است‬
‫سينمايگلخانهايرشدميكندونظارتدولتتبديلبه‬ ‫و تهديد!) خوب است‪ ،‬چون سينماي نيمه جان ايران با‬
‫تهيهكنندگي ميشود‪ .‬اتفاقاتي كه هر كدامش ميتواند‬ ‫محدوديتبازاريكهبرايمخاطبانشداردبدونحمايت‬
‫س��ينماي ايران را دچار مشكلي بزرگ كند‪ .‬مشكلي كه‬ ‫سر پا نميماند‪ .‬در مقابل رقباي قدرتمندش (فيلمهاي‬
‫نتايجش گريبان تماش��اگران‪ ،‬دستاندركاران سينما‪،‬‬ ‫خارجي كه اگر چه نمايش��ش در سينماها محدوديت‬
‫فيلمس��ازان و دولتها را ميگيرد‪ .‬نظ��ارت و كنترل بر‬ ‫دارد در شبكههاي ماهوارهاي و فضاي مجازي و تلويزيون‬
‫فيلمها بيشتر ميش��ود‪ .‬بينندگان ترجيح ميدهند به‬ ‫رسمي و‪ ...‬به وفور قابل دسترس است‪ ،‬سريالهاي مجاز‬
‫تماش��اي فيلم در س��ينماهاي خانگي بنشينند و حق‬ ‫متنوع خارجي و ايراني‪ ،‬وسايل سرگرمكننده فراوان و‪)...‬‬
‫ش��يب پيدا كند‪ .‬اگر برنامههاي مدون با در نظر گرفتن‬ ‫ميشود و‪ ...‬با اين حساب به نظر ميرسد مضرات زياد اين‬ ‫انتخاب را به خودش��ان منتقل كنند‪ .‬فيلمسازاني مانند‬ ‫دوام نميآورد‪ .‬فروش خوب فيلمهاي كمدي (فسيل و‬
‫صالح همه فيلمسازان با هر نوع سليقه و عالقهاي انجام‬ ‫حمايت نيازمند چاره و تدبير است‪ .‬بهتر است برنامههاي‬ ‫ناصر تقوايي‪ ،‬بهمن فرمانآرا‪ ،‬كيانوش عياري‪ ،‬نعمتاهلل‬ ‫هتل و‪ )...‬هم چارهس��از نيس��ت‪ ،‬چراكه استثناست و نه‬
‫شود‪ ،‬سينماي ايران نيازمند حامي نخواهد بود و خودش‬ ‫بنياد فاراب��ي از دادن ماهي به عدهاي خاص به س��مت‬ ‫و‪ ...‬كه بله قربان گفتن بلد نيستند‪ ،‬خانهنشين ميشوند‬ ‫قاعده! استثنايي كه بودش از نبودش بهتر است (حداقل‬
‫از خودش مراقبت ميكند‪.‬‬ ‫فراهم كردن ش��رايط ماهيگيري س��ينمايي براي همه‬ ‫و بازار دورويي و تغيير ماهيت دادن دور قابچينها داغ‬ ‫ميتواند از تعطيلي س��ينماها جلوگي��ري كند و چرخ‬
‫در حوالي ادبيات‬
‫پیانیست پیكادلي و دونكیشوت در الجزاير‬

‫جنگ‪ ،‬روابط بين روساي قبايل‪ ،‬ماجراهاي بزرگ و مرگ‬ ‫به ترك كشور شد‪ .‬به فرانس��ه رفت و به عضويت هيات‬ ‫پيكادلي روايتي اس��ت از تالش��ي هنري در دل تاريكي‬ ‫رم��ان «پيانيس��ت پيكادِل��ي»‬
‫خانواده و خالصه دشمنيها و دوستيهاي بشر يكي از‬ ‫علمي دانشگاه پاريس سومسوربن جديد درآمد و در آنجا‬ ‫جنگهاي داخل��ي لبنان كه ميكوش��د بهرغم چهره‬ ‫نوشته واس��يني اعرج با ترجمه‬
‫بازماندگان خاندان سروانتس به صورت يك كنجكاوي‬ ‫به تدريس ادبيات عرب پرداخت‪ .‬تا به حال بيش از دوازده‬ ‫عبوس ويراني و جنگ جنبههاي انساني زندگي را به رخ‬ ‫س��يدحميدرضا مهاجران��ي در‬
‫براي يافتن يك فرد گمش��ده شروع ميشود‪ .‬حال پسر‬ ‫عنوان كتاب از اين نويسنده منتشر شده است‪ .‬رمانهاي‬ ‫بكشد و بدون غلتيدن به دامان رمانتيسيسم رهگشاي‬ ‫انتش��ارات مرواريد منتشر شده‬
‫ميگل د سروانتس در پي پدرش است و ماجراهاي بزرگي‬ ‫او اغلب به تاريخ پرآش��وب زادگاهش الجزاير ميپردازد‪.‬‬ ‫جان اهل هنر و ادبيات باش��د‪ .‬داستان پيكادلي بيروت‬ ‫است‪« .‬پيكادِلي نام سالن تئاتري‬
‫را كه به دنبال جستوجو ميآيد‪ ،‬روايت ميكند‪ .‬در اين‬ ‫برخيكتابهايشراخودشبهفرانسهترجمهكردهاست‪.‬‬ ‫زدودن خاكس��تر خاموشي از رخسار هنر است‬‫ِ‬ ‫داستان‬ ‫دربيروتاستكهبخشيازهويت‬
‫اسداهلل امرايي‬
‫رمان‪ ،‬دو داس��تان به موازات هم پيش ميروند‪ .‬يكي از‬ ‫سيدحميدرضا مهاجراني پيشتر كتاب «الهه سايهها»‬ ‫و ميعاد با نما ِد روبهفراموش��ي يك ش��هر زيبا كه روزي‬ ‫اين ش��هر در دوره تجدد به شمار‬
‫اين داستانها‪ ،‬داستان زندگي خانواده سروانتس است‬ ‫از همين نويس��نده را در نشر ثالث منتشر كرده بود‪ .‬الهه‬ ‫روزگاري عروس شهرهاي خاورميانه بود‪ .‬واسيني اعرج‬ ‫ميرود‪ ،‬اين سالن در حال نابودي است تا آنكه يك بانوي‬
‫و ديگري قصه موجودي از سرزمينهاي ديگر است‪ .‬در‬ ‫سايهها ماجراي بازماندهاي از ميان بازماندگان خاندان‬ ‫رماننويس‪ ،‬داستاننويس و اس��تاد دانشگاه الجزايري‬ ‫استاد دانشگاه و فرزندش تصميم به احياي آن ميگيرند‪.‬‬
‫داس��تان دوم‪ ،‬موجودي كه مراقبهگر جنگل است وارد‬ ‫جد‬
‫جناب«ميگلدسروانتس»استكهجستوجوگري ّ‬ ‫است‪ .‬در دانشگاه الجزيره درس خواند و ادامه تحصيالت‬ ‫اين تصميم‪ ،‬دشواريها و رنجهايي را فراپيش آنان قرار‬
‫بافتداستانميشود‪.‬اوباكمكخانوادهسروانتستالش‬ ‫بزرگش را پيشه كرده و پا به آستانههاي جهاني ميگذارد‬ ‫تكميلياش را در دانشگاه دمشق پي گرفت‪ .‬پس از پايان‬ ‫ميدهد‪ ».‬رمان پيانيست پيكادلي نوشته واسيني اعرج‪،‬‬
‫ميكند تا بازيهايي را كه بيش��تر به ديوانگي شباهت‬ ‫كه از دل هزارهها س��ربرآورده اس��ت‪ .‬در اين رمان با يك‬ ‫تحصيالت‪ ،‬به الجزاير بازگشت و در دانشگاه الجزيره به‬ ‫نويسنده الجزايري ساكن پاريس و استاد زبان عربي در‬
‫دارند‪ ،‬انجام دهد‪.‬‬ ‫ماجراي جذاب و پرطراوتي روبهرو ميشويم‪ ،‬در بحبوحه‬ ‫تدريس پرداخت‪ .‬با وقوع جنگ داخلي در الجزاير مجبور‬ ‫دانشگاه پاريس شرح داستاني اين ماجراست‪ .‬پيانيست‬
‫گردون‬
‫اكبر سیاست‬
‫فلسفهدرخيابان‬
‫از مدرسه و ش��هر در ورزشگاه قديمي جمع شده بوديم‪.‬‬ ‫كمت��ر سياس��تمداري در دايره‬
‫در حاشيه يك نگاره و يك بيت شعر‬ ‫فاصلهمان زياد بود‪ .‬از دور مردي را مشاهده ميكرديم كه‬ ‫بازيگرانبعدازانقالببودياهست‬
‫پشت تريبون بود‪ .‬تقريبا نميشنيديم چه ميگفت‪ .‬ولي‬ ‫كه عموم مردم دربارهشان حرف‬
‫صد هزار جان‬ ‫ميگفتند قدرت بسياري دارد‪ .‬همه يا بسياري او را بهنام‬ ‫بزنند يا در بوته نقد باش��ند و هر‬
‫در حاشيه نقاش��ي يا نگارهاي‬ ‫كوچك صدا ميزدند‪ .‬جالب بود برايمان‪ .‬چه كه معموال‬ ‫كنشوواكنششاندرمركزتوجه‬
‫از ي��ك نس��خه مص��ور از‬ ‫رسم نبود در سپهر سياس��ت ايران‪ ،‬اينگونه فردي را نام‬ ‫بوده باشد‪ .‬هيچوقت يادم نميرود‬
‫جامعالتواريخ نوش��ته خواجه‬ ‫بردن‪ .‬به حتم يا از ابراز ارادت بود يا از خرده و ايراد گرفتن‬ ‫ابراهيمعمران اولي��ن مواجههام با ن��ام زندهياد‬
‫رشيدالدين فضلاهلل‪ ،‬مربوط‬ ‫كهذاتيسياستبود‪.‬هرچهبود«اكبرهاشميرفسنجاني‬ ‫«هاشميرفسنجاني»اواسطدههشصتبود‪.‬آنهماززبان‬
‫به عص��ر گوركانيان هند‪ ،‬يك‬ ‫بهرماني» در بيش��تر انتخابات؛ نامش به گوش آشنا بود‪.‬‬ ‫مادربزرگمكهدرانتخاباتيبهايشانرايدادهبود‪.‬درهمان‬
‫بيت ش��عر بس��يار زيبا و گويا‬ ‫آنچه سببساز شد در س��الروز درگذشتشان اين چند‬ ‫سنوسالكمازايشانپرسيدمنامچهفرديرادرصندوق‬
‫محسنآزموده‬
‫نوش��ته ش��ده كه اگرچه يك‬ ‫سطر نگاش��ته ش��ود؛ همان راحت بودن عموم با او بود‪.‬‬ ‫انداختيد؟هرچنداصوالنهميدانستمرايچيستوبراي‬
‫بيت اس��ت‪ ،‬اما به تنهايي كلي��ت و تماميت جهان‬ ‫همانقدر كه طرفدار داشت؛ مخالف هم زياد دور و برشان‬ ‫چه راي ميدهند‪ ،‬چون صندوق راي در كنار مسجد قرار‬
‫س��دههاي ميانه در اي��ران را به لحاظ سياس��ي و‬ ‫بود‪ .‬قدرت چرخش عظيم��ي در دورانهاي مختلف در‬ ‫داشت‪.‬الجرمپرسشايجادميشدكهاينجعبهقراراست‬
‫اجتماعي و اقتصادي و فرهنگي نشان ميدهد‪ .‬اين‬ ‫ايشانتبلورميكرد‪.‬ازبازيهايسياسيبهدورايننوشته؛‬ ‫چه كاري انجام دهد‪ .‬آن سال به واسطه حضور مادر بزرگ‬
‫نگاره صحنه والدت غازان خ��ان مغول را به تصوير‬ ‫ولي بهراس��تي نبودش��ان حاليه در اين سالها به چشم‬ ‫درمنطقهييالقيتابستانهكنارشبودم‪.‬منرانيزبردبراي‬
‫كشيده اس��ت‪ .‬قبل از آنكه به اين بيت بپردازم‪ ،‬بد‬ ‫گرفتهشود‪.‬هماناندازهكهمادربزرگايننوشته‪،‬هاشمي‬ ‫دههاي از جمله قدرقدرتان ميدانستند ودر برههاي هم‬ ‫آمده اس��ت‪ .‬هر موردي كه پيش ميآمد‪ ،‬همگان منتظر‬ ‫انداختن راي‪ .‬وقتي برگه را انداخت گفت به حس��نجاني‬
‫نيس��ت درباره محتواي ن��گاره توضيح مختصري‬ ‫راميشناخت؛نوههاونوادگانبعداونيزبهطريقديگرياو‬ ‫جزو افرادي كه بايد بابت كارهاي كرده و ناكرده‪ ،‬پاسخگو‬ ‫نظر و تحليل او بودند‪ .‬اگر هممسلكان ايشان‪ ،‬نظري هم‬ ‫راي دادم‪ .‬به ايشان گفتم نامشان رفسنجاني است‪ .‬گفت‬
‫بدهم‪.‬‬ ‫را شناختند‪ .‬بارها در معرض راي قرار گرفت‪ .‬آنچه برايش‬ ‫ميبودند‪ .‬هر چه بود و نبود «اكبر سياس��ت» در روزها و‬ ‫نميدادند براي ت��وده مردم آنچنان مهم نبود‪ .‬جايگاهي‬ ‫حاال هر چه كه باشد؛ براي ما كار كند‪ .‬ييالقمان آباد شود‪.‬‬
‫سلطان محمود غازان خان (‪ 6۷۰-۷۰۳‬ه‪.‬ق) سي و‬ ‫مهم بود؛ سياس��ت ورزي مختص خودش بود و به حتم‬ ‫ماهيدرگذشتكه«اميركبير»معمارنوسازيايران‪.‬امير‬ ‫جدا از سرشت سياسي و اجتماعي داشتند‪ .‬تاريخ به حتم‬ ‫اين مينيبوس طهماسب راننده خط‪ ،‬بهتر شود و از اين‬
‫سه سال عمر كرد‪ ،‬اما يكي از مهمترين و بزرگترين‬ ‫روزنوشتههايشنيزدرهمينمدارميچرخيدكهداستان‬ ‫كبيريكههاشميشايدخودرادرمقياساوميديدبراي‬ ‫داور منصفي خواهد بود كه در دورههاي مختلف‪ ،‬ايشان‬ ‫حرفهاي��ي كه حاكمان را در مقياس ذهني خودش��ان‬
‫ايلخان��ان مغول در ايران بود‪ .‬او كه ‪ ۷‬س��ال بيش��تر‬ ‫سياست ايران را از نگاه خويش بنويسد‪ .‬نگاهي كه از دهه‬ ‫نوسازي ايران‪ .‬ايراني كه پيشرفت كند‪ .‬در منطقه حرف‬ ‫چه براي موطنش��ان به يادگار گذاش��تند‪ .‬برگرديم به‬ ‫باور داش��تند‪ .‬از آن تاريخ هاشمي نامي ماندگار در ذهن‬
‫حكومت نكرد‪ ،‬به علت اصالحات سياسي و فرهنگي‬ ‫شصت تا امروز‪ ،‬بارها چرخيده است‪.‬‬ ‫براي گفتن داشته باشد و در تحوالت جهاني نيز به بازي‬ ‫همان تكناميشان در ذهن عموم مردم كه ايشان را در‬ ‫شد‪ .‬تا اينكه در دهه هفتاد به شهرمان آمد‪ .‬جمعيتي انبوه‬
‫ب��ود‪ :‬در طالع تو نگاه ك��ردم ديدم‪ /‬اقط��اع تو صد‬ ‫و اجتماعي و اقتصادي س��ازندهاش مش��هور است‪،‬‬
‫هزار جان خواه��د بود؛ اين يك بيت بس��يار زيبا و‬ ‫عكسنوشت‬
‫اقداماتي ارزش��مند كه بيشك بخشي از آن به علت‬
‫س��اده‪ ،‬به تنهايي كليت و تماميت جهان ايراني در‬ ‫همراهيهاي وزير فرهيخته و دانش��مندش خواجه‬
‫س��دههاي ميانه را بازنمايي ميكند و از جنبههاي‬ ‫رشيدالدين فضلاهلل انجام ش��د‪ .‬رشيدالدين كتاب‬
‫مختلف فرهنگي‪ ،‬سياس��ي‪ ،‬اجتماعي و اقتصادي‬ ‫مفصل و مهم جامعالتواريخ را به سفارش غازان خان‬
‫ويژگيهاي اين جهان را آش��كار ميس��ازد‪ .‬در نظر‬ ‫نوش��ت‪ .‬نگاره مذكور در يكي از نس��خههاي خطي‬
‫اول اين بيت شعر كه به طالع سعد تولد غازان خان‬ ‫جامعالتواريخ اس��ت كه در دوران اكبر ش��اه بابري‬
‫مربوط ميش��ود‪ ،‬باور قدما به افالك و سعد و نحس‬ ‫(قرن دهم قمري) تهيه شده و صحنه والدت غازان‬
‫آنها را نش��ان ميدهد‪ ،‬يعني به خوبي جهاننگري‬ ‫خان را به تصوير كشيده است‪ .‬نقاشي بسيار زيبايي به‬
‫(كاسمولوژي) آنها را نمايش ميدهد‪ .‬بيت همچنين‬ ‫شيوه مينياتورهاي ايراني كه در آن غازان خان نوزاد‬
‫عاشقانهاي زيبا و دلسوز است‪ ،‬به سبك عاشقانههاي‬ ‫در آغوش دايه ش��ير ميخورد و مادر جوان آرميده‬
‫تند و تي��ز بزرگاني چون س��عدي و حافظ كه همه‬ ‫در بس��تر با مهر و محبت فرزن��دش را نگاه ميكند‪.‬‬ ‫خبرگ�زاري مه�ر ب�ا انتش�ار‬
‫عالم و صد هزار جان را فداي يك تن ميكند‪ .‬اشاره‬ ‫لي��ال حقيقتجو‪ ،‬يعقوب آژند و فاطمه ش��اهرودي‬ ‫مجموعهعكسينوشت‪«:‬تهران‬
‫به سنت اقطاع (ش��كلي از زمينداري) در اين بيت‪،‬‬ ‫در مقالهاي كه راجع به اين نگاره و مقايس��ه آن با دو‬ ‫پرجمعيتترين ش�هر ايران و‬
‫وضعيت اقتص��ادي جامعه را روش��ن ميكند و در‬ ‫نگاره ديگر نوشتهاند‪ ،‬حدس زدهاند كه احتماال كار‬ ‫از دوران ش�كلگيري سلسله‬
‫نهايت كل ش��عر كه خطاب به سلطاني قدر قدرت و‬ ‫موالنا خليل نقاش مشهور به «ماني ثاني» از نقاشان‬ ‫قاج�ار ت�ا ب�ه ام�روز پايتخت‬
‫تاماالختيار است‪ ،‬پرده از مناسبات عمودي قدرت‬ ‫برجسته مكتب هرات در دوره تيموري است‪.‬‬ ‫كشورمان ايران اس�ت‪ .‬تكاپو‬
‫و اس��تبداد تام و تمام پرده برم��يدارد‪ ،‬حاكمي كه‬ ‫در حاشيه اين نگاره‪ ،‬اين چند خط نوشته شده است‪:‬‬ ‫و پويايي اين ش�هر سبب شده‬
‫همه حيات و ممات و م��ال و امالك رعايا متعلق به‬ ‫«سحرگاه شب آدينه بيس��ت و نهم از ماه ربيع االخر‬ ‫كه تهران را شهر هميشه بيدار‬
‫او است و اين ش��كل از مناسبات قدرت‪ ،‬روي ديگر‬ ‫سنه سبعين تمائه (‪ )6۷۰‬از برج سعادت طلوع كرد در‬ ‫بنامن�د‪ .‬ش�هري با ش�بهاي‬
‫س��كه همان عش��قهاي تند و تيز و افراطي است‪.‬‬ ‫سلطان دو تن مازندران منجمان ما هر كه حاضر بودند‬ ‫روش�ن و مملو از عب�ور و مرور‬
‫جايي كه سلطان ظلاهلل جاي معشوق مينشيند و‬ ‫در حالت والدت مبارك كواكب را رصد كردند و طالع‬ ‫كهباعثشدهزيباييشبانهاين‬
‫معش��وق همان شاهنشاه قدر قدرت و مبسوط اليد‬ ‫مبارك برج عقرب به غايت مسعود يافته سهم السعاده‬ ‫شهر را دو چندان كند‪».‬‬
‫است‪ ،‬يادآور اين بيتهاي مشهور از سعدي شيرين‬ ‫و س��هم الغيب بر درجه طالع و هر يك از نشان كوت‪.‬‬
‫س��خن‪ :‬ما گدايان خيل س��لطانيم‪ /‬شهربند هواي‬ ‫نعت‪ :‬در طالع تو نگاه ك��ردم ديدم‪ /‬اقطاع تو صد هزار‬
‫جانانيم‪ //‬بنده را نام خويشتن نبود‪ /‬هر چه ما را لقب‬ ‫جان خواهد بود‪.»...‬‬
‫دهند آنيم‪//‬گر برانند وگر ببخشايند‪ /‬ره به جاي دگر‬ ‫تا اينجا ديديم كه در يك نقاش��ي ساده چقدر داده‬
‫نميدانيم‪ //‬چون دالرام ميزند شمشير‪ /‬سر ببازيم‬ ‫و اطالع��ات هس��ت‪ .‬اما چي��زي كه بي��ش از آنچه‬
‫و رخ نگردانيم‪.‬‬ ‫آم��د‪ ،‬توجه من را جلب كرد‪ ،‬همان يك بيت ش��عر‬

Et Ema Ad 6911697109101504849170510

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Et Ema Ad 6911697109101504849170510

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

‫پنجشنبه ‪ 21‬دی ‪1402‬‬

‫دامنه انتقادها به باالترين‬

‫نهاد حاكميتي رسيد‬

‫اقتصادي شدت گرفته است‬ ‫‪8‬‬

‫معماي «البرز»‬ ‫صد هزار جان‬

‫به قلم خوانندگان‬ ‫تیتر اول‬ ‫تیتر اول‬

‫«بيبي» گروگان شاهينهاي اسراييل‬

‫روایت دختر ازفقدان پدر‬

‫روایت دختر ازفقدان پدر‬

‫در كوآليفيكيشن آسيا به قرقيزستان باخت و همين‬ ‫حميد‌درخشان‌در‌گفت‌وگو‌با‌«اعتمادآنالين»‪:‬‬

‫عمان ميخواست برانكو را اخراج كند اما‪...‬‬

‫نگاهي به مستند «رخ»‪ ،‬درباره علياكبر صادقي‬ ‫سال ‪ 1344‬يكي از خوانين‬

‫پیانیست پیكادلي و دونكیشوت در الجزاير‬

You might also like