$y˚≈£î\T ‘·eT ø±˝≤ìï $C≤„q düeTTbÕs¡®q≈£î ñ|üjÓ÷–kÕÔs¡T n$y˚≈£î\T #Ó&ÉT n\yê≥¢≈£î $ìjÓ÷–kÕÔs¡T

18 n$<ä´ ILLITERACY

17 $<ä´ LITERACY

16 sê»dü+

bÕeq |ü<äT HÓ{≤º+ã&ç

RAJAS
|ü$Á‘· ã+>±s¡T yÓT≥T¢

15 ‘ê|üdü+ TAMAS

14 dü‘·´+ SATVA

13 düŒs¡Ù SKIN

12 õVü≤« TONGUE

11 Hêdæø£ NOSTRILS

10 #Óe⁄\T EARS

9 H˚Á‘·eTT\T EYES

8 nVü≤+ø±s¡+ EGO

7 <ä+ã+ VANITY

6 e÷‘·‡´s¡´+ ENVY

5 eT<Ûä+ PRIDE

4 yÓ÷Vü≤+ ATTRACTION

3 ˝ÀuÛÑ+ PEEVISHNESS

2 Áø√<Ûeä TT ANGER

1 ø±eTeTT LUSI

nwüºsê>±\T (1`8), |ü+#˚+Á~j·÷\T (9`13), Á‹>∑TDeTT\T (14`16),

$<ä´(17), n$<ä´(18). Ç$j˚T bÕeq |ü<äTHÓ{≤º+ã&ç.
M{Ïì »sTT+∫q yêπs nj·T´|üŒ düìï~Û #˚s¡T≥≈£î ns¡TΩ\T
1
 nC≤„qy˚T nìï <äTs¡<äècÕº\≈£î ùV≤‘·Te⁄

eTT+<äTe÷≥
z+ l eTVü‰>∑D≤~Û|ü‘·j˚T qeT' l >∑Ts¡TuÛÀ´ qeT'
z+ l kÕ«$Tj˚T X¯s¡D+ nj·T´|üŒ
<Ûä÷y˚THê Á$j·÷‘˚ eVæ≤ï ˆ s¡´<∏ë <äs√´eT˝Òq#·
j·T<Û√˝Ò“Hê eè‘√>∑s¡“¤ ˆ düÔ<∏ë‘˚H˚<ä e÷ eè‘·yéTˆˆ (uÛÑ>∑eBZ‘·)
‘ê‘·Œs¡´+ :` bı>∑#˚‘· n–ï, eTT]øÏ#˚‘· n<ä›eTT, e÷$#˚‘· >∑s¡“¤eT+<äTqï •X¯óe⁄
ø£|üŒã&çq≥T¢>± ªø±eTeTTμ #˚‘· á Ä‘·àC≤„qeTT ø£|üŒã&çj·TTqï~.
C≤„ìjÓTTø£ÿ Vü≤è<äj·T+ X¯óÁuÛÑeTT>± ‘·T&ç∫q B|ü|ü⁄ ∫$Tïe˝Ò ñ+&Ée˝…qqï
e÷qe⁄&ÉT C≤‹, ≈£î\, eT‘·, uÛ≤cÕ uÒ<ÛäeTT\T eT]∫ l Vü≤]Vü≤s¡düT‘·T&ÉT,
Äq+<ä∫‘·T&Ô TÉ , $fi≤¢*Ms¡T&ÉT, Ms¡eTDÏø+£ sƒT¡ &ÉT, ø£HïÓ kÕ«$T Á|æjT· T&Óq’ nj·T´|üŒkÕ«$T
e÷\ <Ûä]+∫, nj·T´|üŒ n+≥÷ n+<ä]#˚ ªªkÕ«$T nj·T´|üŒμμ nì |æ\eã&ÉT#·÷,
Çs¡TeTT&ç yÓ÷dæ, |ü+u≤q~ kÕïq+#˚dæ |ü⁄˙‘·T˝…’ X¯ã]eT\ düìï~Û˝Àì bÕeq
|ü<Tä HÓ{≤º+ã&ç ã+>±s¡T yÓT≥T¢ møÏÿ l nj·T´|üŒkÕ«$Tì <ä]Ù+#·T≥ <ë«sê düHêàs¡T˝Z ’…
Ä‘·àX¯ó~∆ bı+<äT<äTs¡T.
eT+&É\ Bø£åqT rdüT≈£îì Áe‘· ìj·Te÷\qT bÕ{Ïdü÷Ô j·÷Á‘· #˚j·TT
kÕ«eTT\≈£î X¯s¡DT|òüTÀwü eTVæ≤eT\qT, $•wü˜‘·\qT, |üP», uÛÑ»q |ü<ä∆‹ì, j·÷Á‘ê
$<ÛëqeTT\qT dü÷ø£åà+>± ‘Ó*j·T#˚j·TT n_Û˝≤wü‘√ á |ü⁄düÔø£ eTTÁ<äDqT <ë‘·\
düVü‰j·T düVü≤ø±sê\‘√ #˚j·TT#·÷ kÕ«eTT\≈£î ñ∫‘·+>± n+<ä#˚j·TT#·THêïeTT ‘·|üŒ
Ç+<äT eTs=ø£ kÕ«s¡ú ∫+‘·q˝Ò<äT.
á ø£*j·TT>∑eTT˝À |ü\T $<ÛäeTT˝…’q u≤<Ûä\qT nqTuÛÑ$+#·T uÛÑ≈£îÔ\≈£î
uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì HêeT »|üeTT ‘·|Œü eTs=ø£ X¯sD¡ ≤>∑‹ ˝Ò<Tä . á u≤<Û\ä ìï+{Ïì rs¡TÃyê&ÉT
l X¯ã]–ØX¯«s¡T&=ø£ÿ&˚ nqT≥˝À @e÷Á‘·+ dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äT. |ü⁄{Ϻq Á|ü‹ e÷qe⁄&ÉT
e÷\ <Ûä]+#·T≥≈£î ns¡TΩ˝Ò. BìøÏ Á|ü‘·´ø£å Á|üe÷D+ nj·T´|üŒ düìï~Ûj·T+<äT ø£q|ü&˚
düe÷q‘·« uÛ≤ey˚T. Hê Á|ü‹ |ü⁄düÔø£ eTTÁ<äD≈£î düVü≤ø£]+#·T kÕ«eTT\+<ä]øÏ
l nj·T´|üŒ kÕ«$T yê] nqTÁ>∑Vü≤eTT#˚‘· nôw’ºX¯«s¡´ uÛÀ>∑uÛ≤>∑´eTT\T ø£\>±\ì
ÁbÕ]ú+#·T#·THêïqT. |ü⁄düÔø£ eTTÁ<äD˝À e#·Tà ‘·|ü⁄Œ ˇ|ü⁄Œ\T l nj·T´|üŒkÕ«$Tyê]
bÕ<ä |ü<äàeTT\≈£î düeT]Œ+#·T#·THêïqT.
nj·T´|üŒ ùdyê]∆
‘·$Tà¬s&ç¶ yÓ+ø£≥ nbÕŒsêe⁄ kÕ«$T, {°#·sY
$C≤„Hé ø±˝ÒCŸ Á|üø£ÿq, @\÷s¡T s√&é, ¬ø’ø£\÷s¡T, bò˛Hé : 94933 16889
2
 nqTe÷q+ Á|üy˚•+#˚ <ë«s¡+ qT+&˚ Áù|eT ãj·T≥≈£î yÓ[flb˛‘·T+~

yÓT≥Tº ` n~ÛcÕºq <˚e‘·

18 áXÊq+
17 ≈£îuÒs¡T&ÉT

bÕeq |ü<äT HÓ{≤º+ã&ç

16 yêj·TTe⁄
|ü$Á‘· ã+>±s¡T yÓT≥T¢

15 es¡TDT&ÉT
14 ìs¡T“¤‹+
13 j·TeTT&ÉT
12 n–ï
11 Ç+Á<äT&ÉT
10 πø‘·Te⁄
9 sêVüQe⁄
8 X¯ì
7 X¯óÁ≈£î&ÉT
6 ãèVü≤düŒ‹
5 ãT<ÛäT&ÉT
4 n+>±s¡≈£î&ÉT
3 #·+Á<äT&ÉT
2 dü÷s¡T´&ÉT
1 >∑D|ü‹

3
 nã<ä∆+ e\q ˇø£] ÁbÕD+ s¡øÏå+#·ã&ç‘˚ n~ bÕ|ü+ ø±<äT........|ü⁄D´+

ø£HÓï kÕ«$T qT+&ç 18e |ü&ç es¡≈£î

kÕ«eTT\T yê] jÓTTø£ÿ >∑Ts¡TÔ\T
1. X¯s¡eTT 10. $wüßí#·Áø£eTT

2. ø£‹Ô 11. X¯+K+

3. |òüT+≥ 12. Vü≤s¡HêeTeTT

(Hê>±uÛÑs¡DeTT)
4. >∑<ä 13. y˚DTe⁄

5. $\T¢ 14. |ü<äà+

(‘êeTs¡|ü⁄e⁄«)
6. BbÕsê<Ûäq
(CÀ´‹) 15. Á‹X¯S\+

7. dü÷s¡T´&ÉT 16. ø=+&É/|üs«¡ ‘·+

8. #·+Á<äT&ÉT 17. z+

9. eTTs¡T>±j·TT<Ûä+ 18. ø=ã“]yÓTTø£ÿ

4
 ˇø£ e´øÏÔ m˝≤+{Ïyê&√ ‘Ó\TdüTø√yê\+fÒ n‘·&çì n~Ûø±s¡+˝À ≈£Ls√Ãô|{Ϻ #·÷&Ü*
$wüj·Tdü÷∫ø£
1. |üPC≤ $<Ûëq+ ÁbÕs¡+uÛÑ+ ` 11
2. l eTVü‰>∑D|ü‹ |üP» ÁbÕs¡+uÛÑ+ ` 13
3. l $ù|òTïX¯«s¡kÕ«$T nc˛º‘·Ôs¡eTT ` 16
4. l düTÁãVü≤àD´ kÕ«$T nc˛º‘·Ôs¡eTT ` 18
5. l e÷*>∑|ü⁄ s¡‘·ÔeTà <˚$ ÁbÕs¡úq ` 22
6. l nj·T´|üŒ kÕ«$T |üP» ÁbÕs¡+uÛÑ+ ` 25
7. l nj·T´|üŒ kÕ«$T n+>∑ |üP» ` 26
8. l nj·T´|üŒ kÕ«$T nc˛º‘·Ôs¡s ` 27
9. l nj·T´|üŒ kÕ«$T X¯s¡DT|òüTÀwü ` 30
10. l nj·T´|üŒkÕ«$T yê] qeTkÕÿs¡ XÀ¢ø£eTT\T ` 35
11. eT+Á‘· |ü⁄wüŒyéT ` 38
12. l nj·T´|üŒ düVü≤ÁdüHêe÷e[ ` 39
13. l •e |üP» ÁbÕs¡+uÛÑ+ ` 55
14 l kÕsTTu≤u≤ |üP» ÁbÕs¡+uÛÑ+ ` 59
15. l ø£qø£ <äTs¡ZeTà neTàyê] |üP» ÁbÕs¡+uÛÑ+ ` 70
16. l ø£qø£ <äTs¡ZeTàyê] 108 X¯s¡DeTT\T ` 72
17. l \ø°åà<˚$ nc˛º‘·Ôs¡ X¯‘·Hêe÷e[ ` 76
18. l düs¡dü«r<˚$ nc˛º‘·Ôs¡ X¯‘·Hêe÷e[ ` 78
19. l ø£qø£<äTs¡Z neTàyê] |ü&ç bÕ≥, ø£åe÷|üD ` 80
20. l Ä+»H˚j·TkÕ«$T |üP» ÁbÕs¡+uÛÑ+ ` 81
21. l y˚+ø£fÒX¯«s¡kÕ«$T |üP» ÁbÕs¡+uÛÑ+ ` 89
22. l $Hêj·Tø£ kÕ«$T bÕ≥\T ÁbÕs¡+uÛÑ+ ` 95
23. l neTàyê] bÕ≥\T ÁbÕs¡+uÛÑ+ ` 99
24. l |üs¡y˚TX¯«s¡Tì bÕ≥\T ÁbÕs¡+uÛÑ+ ` 117
25. l Çwüº <Ó’eeTT\ bÕ≥\T ÁbÕs¡+uÛÑ+ ` 130
26. l düTÁãVü≤àD´kÕ«$T bÕ≥\T ÁbÕs¡+uÛÑ+ ` 145
27. l nj·T´|üŒkÕ«$T bÕ≥\T ÁbÕs¡+uÛÑ+ ` 150
28. l Vü≤qTe÷Hé bÕ≥\T ÁbÕs¡+uÛÑ+ ` 182
29. l nj·T´|üŒkÕ«$T |ü&ç bÕ≥ ` 183
30. ø£åe÷|üD, ø£s¡÷Œs¡ Vü‰s¡‹ ` 184
31. l nj·T´|üŒ kÕ«$T Vü≤]esêdüq+ ` 185
32. X¯ã]eT\ eqj·÷Á‘· (n&É$ <ë]) s¡÷{Ÿ e÷´|t ` 187
31. l eTVü‰XÊkÕÔ (nj·T´|üŒ) ø£e#·+ ` 192
5
 nuÛ≤´dü+ ˝Òì $<ä´ Js¡í+ø±ì uÛÀ»q+ e+{Ï~

X¯ã]eT\ <˚yê\j·T+˝À <äsÙ¡ q eT]j·TT |üPC y˚fi\¯ T

<˚yê\j·T+ ‘Ó]#˚ düeTj·÷\T : ñ<äj·T+ 4>∑+ˆˆ\≈£î
ñwü |üP» : ñ<äj·T+ 7.30숈\≈£î
BbÕsê<Ûqä : eT<Ûë´Vü≤ï+ 12.30숈\≈£î
@ø±+‘· ùde, Vü≤]esêdüq+ : sêÁ‹ 11 >∑+ˆˆ\≈£î
1. HÓj·÷´_Ûùwø£+ Á|ü‹s√E eT<Ûë´Vü≤ï+ es¡πø #˚j·Tã&ÉTqT.
2. <˚yê\j·÷ìøÏ ‘·÷s¡TŒyÓ’|ü⁄ Á|ükÕ<ä+ |ü+#˚ øö+≥sY 24 >∑+ˆˆ\T ‘Ó]#˚
ñ+≥T+~.
3. 41 s√E\T Bø£å #˚dæ eT+&É\ø±\+ |üP]Ô#˚dæq nj·T´|üŒ\T e÷Á‘·y˚T
bÕeq |ü<äTHÓ{≤º+ã&ç m≈£îÿ≥≈£î ns¡TΩ\T.
4. Ád”Ô\T X¯ã]eT\ Ä\j·T<äs¡ÙHêìøÏ ø√s¡Tº nqTeT‹+|üã&çq>±˙ n~ X¯ó<ä∆
ÁãVü≤à#ê]jÓÆTq nj·T´|üŒ≈£î, Ä\j·T kÕ+Á|ü<ëj·÷ìøÏ |üP]Ô $s¡T<ä∆+.
5. e÷\ <Ûä]+#·ì uÛÑ≈£îÔ\T <˚yê\j·T ñ‘·Ôs¡<ë«s¡+ qT+&ç nj·T´|üŒ <äs¡Ùq+
#˚düTø=qe#·TÃqT. e÷\ <Ûä]+#·ìyês¡T 18 ã+>±s¡TyÓT≥T¢ m≈£îÿ≥
eTVü‰|üsê<Ûä+.
eTTK´ $wüj·÷\T
1. X¯ó∫, X¯óÁuÛÑ‘· bÕ{Ï+#·T≥ eT]j·TT $T‘· ÄVü‰s¡+ ‹qT≥.
2. ÁbÕ‘·'ø±\+ nq>± ñ<äjT· + 4.30 >∑+ˆˆ\≈£î, kÕj·T+Á‘·+ dü÷sê´düeÔ Tj·T+
‘·s¡Tyê‘· |üPC≤ ø±s¡´Áø£eTeTT\T #˚j·Te˝…qT.
3. Bøå±e÷\qT m&ÉeT#˚‹‘√ |ü≥Tº≈£îì kÕ«$T s¡÷|ü⁄q≈£î Vü‰s¡‹ì ≈£î&ç#˚‹‘√
#·÷|üe˝…qT. n+‘˚ø±ì Bø£åe÷\≈£î Vü‰s¡‹ n–ïô|’ Á‹|ü⁄Œ≥, ø±\TÃ≥
#˚j·Tsê<äT. Bøå±e÷\qT m+‘√ |ü$Á‘·eTT>± #·÷düTø=qe˝…qT.
4. nj·T´|üŒ Bø£å ÄX¯j·T+ : ‘·‘·Ô«eTdæ (‘·‘Y`n~, ‘·Ô«+`˙yÓ’, ndæ`ñHêïe⁄)
nq>± eTìwæ˝À <˚e⁄&ÉTHêï&ÉH˚ dü‘ê´ìï e÷qe⁄\T Á>∑Væ≤+#˚˝≤ #˚j·TT≥.
5. nj·T´|üŒ Bø£å ìj·TeT+ : @ø£uÛÑTø£Ô+ (e+{Ï|üP» uÛÀ»q+)
uÛÑ÷X¯j·Tq+ (H˚\ô|’ ìÁ<ä), X¯ó<ä∆ ÁãVü≤à#·s¡´+ (Ád”Ô ‘·*¢‘√ düe÷q+)
6
 $q&É+˝À eTìwæ ‘=+<äs¡ |ü&Ée#·Tà ø±ì e÷{≤¢&É&É+˝À ‘=+<äs¡ |ü&É≈£L&É<äT

kÕ«eTT\T bÕ{Ï+#·e\dæq ìj·Te÷\T

1. jÓ÷>∑T´&Ó’q >∑Ts¡TkÕ«$T#˚‘· e÷˝≤<Ûës¡D, Çs¡TeTT&ç ø±s¡´Áø£e÷\T
#˚sTT+#·Tø=qe˝…qT.
2. kÕ«eTT\T ñ<äj·T+, kÕj·T+Á‘·+ ≈£L&Ü #·˙ï{Ï‘√ ‘·\kÕïq+ #˚j·Te˝…qT.
3. ñ<äj·T+, kÕj·T+Á‘·+ $~Û>± |üP» #˚j·Te˝…qT.
4. ‘·&ç ã≥º\‘√ |üP» #˚j·Tsê<äT eT]j·TT ø£{Ïø£ H˚\ô|’ ≈£Ls¡TÃì |üP»
#˚j·Tsê<äT.
5. |üP» nsTTq ‘·sê«‘· neø±X¯+ y˚Ts¡≈£î <˚yê\j·÷\≈£î yÓfi¯fle˝…qT.
6. nã<äe› TT\T Ä&Ésê<äT eT]j·T ì‘·´+ qT<äT≥ $uÛ÷Ñ ~, #·+<äq, ≈£î+≈£îeT\T
<Ûä]+#·e˝…qT.
7. yÓT\Æ T ø£*–q Ád”,Ô X¯eeTT\T m<äTs¬ q’ |ü⁄&ÉT kÕïq+ #˚dæ BbÕsê<Ûqä , X¯sD¡ T|òTü Àwü
»|æ+#·e˝…qT.
8. ‘ê+ã÷˝≤\T, eø£ÿbı&ç, bÕHé|üsê>¥\T ‹qsê<äT.
9. Bø£å ã÷ìq kÕ«eTT\T q\T|ü⁄ ã≥º\T e÷Á‘·y˚T <Ûä]+#·e˝…qT. ‘·≈£îÿe>±
e÷{≤¢&eÉ ˝…qT.
10. ≈£î\, eT‘·, es¡í uÛÒ<ë\T eTs¡∫ me¬s’Hê e÷\ <Ûä]+#·e#·TÃqT.
11. @ kÕ«$T |æ*∫Hê ≈£î\, eT‘·, es¡í, <Ûäq uÒ<Ûä+ ˝Ò≈£î+&Ü |üP», uÛÑ»q
ø±s¡´Áø£e÷\≈£î yÓfi¯fle˝…qT.
12. ø£∫Ñ·+>± 41 s√E\T Bø£å |üP]Ô#˚dæq kÕ«$T e÷Á‘·y˚T Çs¡TeTT&ç ø£≥Tº≈£îì
X¯ã]eT\ yÓfi¯ófl≥≈£î ns¡TΩ\T.
13. |ü⁄e⁄«\T, |üPC≤Á<äe´eTT\T e&ç˝À ô|≥Tº≈£îì |üP» #˚j·Tsê<äT.
14. Çs¡TeTT&ç˝Àì H˚‹ø±j·T˝À 41 s√E\T Bø£å #˚dæq kÕ«$T e÷Á‘·y˚T H˚‹ì
b˛j·Te˝…qT. ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T, uÛ≤s¡´_&ɶ\T düVæ≤‘·eTT mes¡÷ b˛j·Tsê<äT.
15. ‘·*¢<ä+Á&ÉT\qT, >∑Ts¡Te⁄\qT uÛÑøÏÔ‘√ |üPõ+#·e˝…qT.
16. kÕ«$Tyê]øÏ Á|”‹ø£sy¡ TÓ qÆ ãT<Û,ä X¯ìyêsê\˝À Á|ü‘´˚ ø£ |üP»\T ‘·eT Ä]∆øX£ ø¯ ÔÏ
y˚Ts¡≈£î #˚j·Te˝…qT.
17. e÷\ <Ûä]+∫q kÕ«eTT\T X¯ó<ä∆ ÁãVü≤à#·s¡´eTTqT bÕ{Ïdü÷Ô, ªªkÕ«$Tj˚T
X¯s¡DeTj·T´|üŒμμ nH˚ HêeTdüàs¡D »|æ+#·e˝…qT.
7
 n\yê≥T ñ‘·ÔeTT&Ó’q ùde≈£îì e+{Ï~ ˝Ò<ë <äTwüߺ&Ó’q j·÷»e÷ì e+{Ï~

e÷\ <Ûä]+#·≈£L&Éì dü+<äsꓤ\T

1. ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\T eTs¡D+Ï ∫q#√ ªªˇø£ @&Ü~ ø±\eTT dü÷‘·øe£ TTμμ bÕ{Ï+#·e˝…qT.
2. uÛ≤s¡´ eTs¡DÏ+∫q#√ 6 e÷düeTT\T Bø£å rdüTø=qsê<äT.
3. k˛<äs¡T\T, |ü⁄Á‘·T\T, ô|<ä›Hêqï, ∫Hêïqï eØZj·TT\T eTs¡DÏ+∫q#√ 41
s√E\T Bø£å rdüTø=qsê<äT.
4. ‘ê‘·, u≤eTà eTs¡DÏ+∫q#√ 30 s√E\T Bø£å rdüTø=qsê<äT.
5. ≈£L‘·Tfi¯ófl, eTqefi¯ófl, eTqesêfi¯ófl, eTs¡<äfi¯ófl, e~q\T eTs¡DÏ+∫q#√ 21
s√E\T Bø£å rdüTø=qsê<äT.
6. Ç+{Ïù|s¡T >∑\yês¡T, s¡ø£Ô dü+ã+BÛ≈£î\T eTs¡DÏ+∫q#√ 13 s√E\T Bø£å
rdüTø=qsê<äT.
7. e÷\ <Ûä]+∫ Bø£å˝À ñ+&É>± ≈£îe÷¬sÔ s¡»dü«\ nsTTq#√ e÷\qT $dü]®+∫
‘·+Á&ç>± ‘·q ø£s¡Ôe´ u≤<Ûä´‘·\T ìs¡«]Ô+#·e˝…qT.
8. ‘·*¢, uÛ≤s¡´, ø√&Éfi¯ófl, eTs¡<äfi¯ófl 7 HÓ\ >∑]“¤DÏ nsTTq#√ e÷\ <Ûä]+#·sê<äT.
(X¯óuÛÑ dü÷‘·ø£+ edüTÔ+~ ø£qTø£)
9. ãTT‘·T#·Áø£+ Ä>∑ì Ád”Ô\T m{Ϻ |ü]dæú‘·T\˝À e÷˝≤<Ûës¡D #˚j·Tsê<äT.
X¯ã]eT\ düìï<ÛëqeTT #˚s¡T≥≈£î >∑\ e÷s¡ZeTT\T
1. ø={≤ºj·T+ qT+&ç |ü+ã≈£î ` 122 øψˆMTˆˆ (ãdüT‡ s¡÷≥T)
2. ø={≤ºj·T+ qT+&ç ms¡Ty˚T* ` 52 øψˆMTˆˆ (ãdüT‡ s¡÷≥T)
3. ms¡Ty˚T* qT+&ç |ü+ã≈£î ` 70 øψˆMTˆˆ (ãdüT‡ s¡÷≥T)
4. ms¡Ty˚T* qT+&ç |ü+ã≈£î ` 68 øψˆMTˆˆ (ø±* q&Éø£ e÷s¡Z+)
5. #Ó+>∑Tq÷s¡T qT+&ç |ü+ã≈£î ` 96 øψˆMTˆˆ (ãdüT‡ s¡÷≥T)
6. eT<ÛäTs¡ qT+&ç |ü+ã≈£î ` 130 øψˆMTˆˆ (ãdüT‡ s¡÷≥T)
7. |ü+ã qT+&ç X¯ã]eT\ düìï<ÛëqeTTq≈£î 6 øψˆMTˆˆ (ø±*q&Éø£ e÷s¡+Z )
X¯ã]eT\ <˚yê\j·T+˝À eTTK´yÓTÆq Ä]®‘· ùde\T
1. |ü&ç|üP», 2. ñ<äj·TdüÔe÷q |üP», 3. >∑D|ü‹ ¨eT+, 4. ì‘·´ |üP»,
5. ñwü |üP», 6. eT<Ûë´Vü≤ï |üP», 7. uÛÑ>∑er ùde (e÷*ø±|ü⁄s¡ <˚yê\j·T+),
8. düVü≤Ádü ø£\XÊ_Ûùwø£+, 9. |ü⁄cÕŒ_Ûùwø£+.
8
 nìï+{Ï˙ $T+∫q $»j·T+ ` Ä‘·à $»j·T+

e÷˝≤<Ûës¡D eT+Á‘·+
C≤„qeTTÁ<ë+ XÊÁdüÔeTTÁ<ë+ >∑Ts¡TeTTÁ<ë+ qe÷eT´Vü≤yéTˆ
eqeTTÁ<ë+ X¯ó<äΔeTTÁ<ë+ s¡TÁ<äeTTÁ<ë+ düe÷eT´Vü≤yéTˆ
XÊ+‘·eTTÁ<ë+ dü‘·´eTTÁ<ë+ Áe‘·eTTÁ<ë+ düe÷eT´Vü≤yéTˆ
X¯ãsê´ÁX¯eT dü‘˚´XÀeTTÁ<ë+ bÕ‘·T dü<ëÁ|æj·T'
>∑Ts¡T<äøÏåD j·÷|üPs¡«+ düsê«qTÁ>∑Vü≤ ø±s¡ø£'
X¯s¡D≤>∑‘· eTTÁ<ëU≤´+ eqeTTÁ<ë+ qe÷eT´Vü≤yéTˆ
∫qTàÁ<ë+ uÛÒ#·ØeTTÁ<ë+ uÛÑÁ<äeTTÁ<ë+ qe÷eT´Vü≤yéTˆ
X¯ãsê´#·\ eTTÁ<ëjÓÆT qeTdüTÔuÛÑ´+ qyÓ÷ qeT'
(X¯s¡DT|òüTÀwü #Ó|ü⁄Œ#·÷ e÷\<Ûä]+#ê*)

e÷\ $düs¡®q eT+Á‘·+

n|üPs¡« eT#·˝≤s√Vü≤ ~e´<äs¡Ùq ø±s¡D
XÊkÕÔ eTTÁ<ë‘·àø√ <˚e<˚Væ≤y˚T Áe‘·$yÓ÷#·q+
düeTdüÔ e©<ä s¡ø£åø£H˚ X¯s¡DeTj·T´bÕŒ
z+ l kÕ«$Tj˚T X¯s¡DeTj·T´bÕŒ
(X¯s¡DT|òüTÀwü #Ó|ü⁄Œ#·÷ rj·÷*)
9
eTqdüT‡qT Äs√>∑´ø£s¡yÓTÆq Ä˝À#·q\‘√ ì+|ü+&ç, ny˚ J$‘êìï düTKeTj·T+ #˚kÕÔsTT

bÕD Á|ü‹wüº
z+ ndüT˙‘˚ |ü⁄qs¡kÕà düT#·≈£åî' |ü⁄q'ÁbÕD $TVü≤H√<˚uÛÀ>∑+Væ≤ˆ
CÀ´ø£ŒX‚´j·T dü÷s¡´eTT#·Ãs¡+ ‘·eTqT eT‘˚ eTè&Éj·÷q dü«ùdÔˆ
neTè‘·+ yÓ’ÁbÕD≤ neTè‘· e÷|ü'
ÁbÕD≤H˚e j·T<ÛëkÕúq yÓTT|üVü≤«j·T‘˚ˆˆ
l Vü≤]Vü≤s¡düT‘· nj·T´|üŒ kÕ«$THé
düs¡« »>∑Hêï<Ûä j·÷e‘·÷ŒC≤ekÕqø£+
‘êe‘·Ô«+ Á|”‹uÛ≤y˚q |”πsƒdæàHé düìï~Û+≈£îs¡T dæús√uÛÑeˆ
es¡<√uÛÑe, düTeTTUÀuÛÑe, düTÁ|üdüH√ïuÛÑe dæúsêdüq+ ≈£îs¡Tˆ

ñ<ë«düq eT+Á‘·+
j·TCÒ„q j·T»„eTj·T »+‘· <˚yê'
‘êì <ÛäsêàDÏ Á|ü<Ûäe÷Hê´düHé ‘˚<ë˙ø£+
eTVæ≤e÷ düdü‡#·H˚ j·TÁ‘·|üPπs«
kÕ‡<Ûë´dü‡+‹ <˚yê' l |üPs¡í |ü⁄wüÿ˝≤+ã düVæ≤‘·
‘ês¡ø£ ÁãVü≤à dü«s¡÷|ü Vü≤]Vü≤s¡|ü⁄Á‘· nj·T´|üŒ kÕ«$TH˚ qeT'
j·T<ÛëkÕúq eTT<Ûë´|üj·÷$T
Vü≤]' z+ ‘·‘·‡‘Y ÁãVü‰às¡ŒDeTdüTÔ
qH√ï s¡TÁ<ä' Á|ü#√<äj·÷‘Yˆˆ

18 yÓT≥T¢ mπøÿ≥|ü⁄&ÉT |ü]ƒ+#·T eT+Á‘·+

ncÕº<äX¯ eTVü‰kÕs¡+ ` XÊdüTÔ<äs¡Ùq <ëj·Tø£+
$~‘·+ X¯ó<äΔ eT‘·ÿèwüº+ ` düìï<Ûëq+ qe÷eT´Vü≤+
10
 Äs√>∑´e+‘·yTÓ qÆ X¯Øs¡+˝À Äs√>∑´e+‘·yTÓ qÆ eTqdüT‡ ñ+≥T+~
l >∑Ts¡TuÛÀ´qeT' l eTVü‰$wüyí q˚ eT'
kÕ«$Tj˚T X¯s¡D+ nj·T´|üŒ
|üPC ÁbÕs¡+uÛÑeTT
XÀ¢ˆˆ X¯óø±¢+ ãs¡<Ûäs¡+ $wüßí+, X¯•es¡í+ #·‘·Ts¡T“¤»yéT
Á|üdüqïe<äq+ <Ûë´j˚T‘Y düs¡«$|òüTÀï|ü XÊ+‘·j˚T
XÀ¢ˆˆ n>∑C≤qq |ü<ëàs¡ÿ+ >∑C≤qq eTVü≤]ïX¯yéT
nH˚ø£<ä+‘·+ uÛÑø±ÔHê+ @ø£<ä+‘· eTTbÕdüàùV≤
(≈£î+~øÏ ≈£î+≈£îeT n\+ø£]+∫ BbÕsê<Ûäq #˚dæ qeTkÕÿs¡eTT #˚j·Te˝…qT)
ªª|ü$Á‘·‘·μμ
XÀ¢ˆˆ n|ü$Á‘·' |ü$Á‘√yê düsê«eˆ kÕú+>∑‘√|æyê!
j·Tdüà πs‘·TŒ+&ÉØø±ø£å+ düuÛ≤Vü‰´uÛÑ´+‘·s¡ X¯ó∫'ˆˆ
(á XÀ¢øe£ TTqT #·<Tä e⁄‘÷· ñ<äs› D¡ ˝Ï À ˙fi¯ó¢ ≈£î&ç u§≥qy˚*‘√ •s¡dTü ‡q #·\T¢ø=qe˝…qT)
dü+ø£\ŒeTT
z+ πøX¯yêj·T kÕ«Vü‰ˆ z+ Hêsêj·TD≤j·T kÕ«Vü‰ˆ z+ e÷<Ûäyêj·T kÕ«Vü‰ˆ
z+ >√$+<ëj·T qeT'ˆ z+ $wüßíy˚ qeT'ˆ z+ eT<ÛäTdü÷<ÛäHêj·T qeT'ˆ
z+ Á‹$Áø£e÷j·T qeT'ˆ z+ yêeTHêj·T qeT'ˆ z+ l<Ûäsêj·T qeT'ˆ
z+ Vü≤èw”πøXÊj·T qeT'ˆ z+ |ü<äàHêuÛ≤j·T qeT'ˆ z+ <ëyÓ÷<äsêj·T qeT'ˆ
z+ dü+ø£s¡¸D≤j·T qeT'ˆ z+ yêdüT<˚yêj·T qeT'ˆ z+ Á|ü<äT´e÷ïj·T qeT'ˆ
z+ Hês¡dæ+Vü‰j·T qeT'ˆ z+ n#·T´‘êj·T qeT'ˆ z+ »Hês¡∆Hêj·T qeT'ˆ
z+ ñù|+Á<ëj·T qeT'ˆ z+ Vü≤s¡j˚T qeT'ˆ z+ lø£ècÕíj·T qeT'ˆ
z+ lø£èwüí |üs¡ÁãVü≤àDÒ qeT'ˆ
ñ‹Ôwüº+‘·T uÛÑ÷‘· |æXÊ#ê' j˚T‘˚uÛÑ÷$T uÛ≤s¡ø±'
@‘˚cÕ eT$s√<Ûq˚ ÁãVü≤àø£sà¡ düe÷s¡uˆÒÛ ˆ (nø£‘å \· T yêdüq#·÷dæ yÓqø£≈î£ y˚jT· e˝…qT)
ÁbÕD≤j·÷eT+
z+ uÛÑ÷' z+ uÛÑTe' z>¥+ düTe' z+ eTVü‰' z+ »q' z+ ‘·|ü'ˆ z+ dü‘·´+
z+ ‘·‘·‡ $‘·Ts¡«πsD´+ uÛÑs√Z <˚ekÕ´ BÛeTVæ≤ ~ÛjÓ÷jÓ÷q' Á|ü#√<äj·÷‘Yˆ
z nb˛CÀ´r s¡k˛eTè‘·+ ÁãVü≤àˆ uÛÑ÷s¡÷“¤edüT‡es√+

11
 ˇø£ |üìì #˚ùd eTT+<˚ u≤>± Ä˝À∫+#·T, ˇø£kÕ] ìs¡íj·T+ rdüT≈£îHêïø± eT<Ûä´˝À e<ä\≈£î
dü+ø£\ŒeTT
eTyÓ÷bÕ‘·Ô düeTdüÔ <äT]‘·øj å£ T· <ë«sê l |üsy¡ T˚ X¯«s¡ eTT~›X´¯ l |üsy¡ T˚ X¯«s¡ Á|”‘´· s¡+ú
l Vü≤]Vü≤s¡düT‘· nj·T´|üŒkÕ«$T Á|”‘·´s¡ú+ X¯óuÛÒ XÀuÛÑq eTTVüAsπ Ô l eTVü‰$c˛í s껄j·T
Á|ües¡eú ÷qdü´ n<ä´ ÁãVü≤àD' ~«rj·T |üsêπs∆ X‚«‘·esêVü‰ ø£˝ŒÒ yÓe’ dü«‘· eTq«+‘·sπ ø£*j·TTπ>
Á|ü<∏äeTbÕ<˚ »eT÷“B«ù| uÛÑs¡‘·eπs¸ uÛÑs¡‘·K+&˚ y˚Ts√s¡›øÏåD ~>±“¤π> lXË’\dü´ áXÊq´Á|ü<˚X‚
ø£ècÕí >√<ëes√´s¡à<Ûä´ <˚X‚ dü«>∑èùV≤ ã+<ÛäT>∑èùV≤ edü‹>∑èùV≤ <˚yê\j˚T düeTdüÔ <˚e‘ê
ÁãVü≤àD >∑Ts¡T #·sD¡ düìï<Û˚ ndæàHé es¡eÔ ÷q e´eVü‰] #ê+Á<äe÷H˚q ........................HêeT
dü+e‘·‡sπ ................... ãTT‘Y,............................. e÷ùd..........................|üøπ å
...............................yêdüπs X¯óuÛÑ qø£åÁ‘˚ X¯óuÛÑ jÓ÷π> X¯óuÛÑø£s¡DÒ @e+>∑TD $X‚wü
$•cÕºj·÷+ X¯óuÛÑ‹<Û˚ le÷Hé................................. >√Á‘·'...............HêeT<˚j·T'
<Ûsä à¡ |ürï düyT˚ ‘·d´ü nkÕàø£+ dü≈î£ ≥Te÷“¤Hê+ øπ eå T, ôdsú’ ´¡ , <Ûs’Ó ´¡ , $»j·T, nuÛj
Ñ T· , Äj·TTsês√>∑´
◊X¯«sê´_Û eè<ä´› s¡+ú <Ûsä êàs¡∆ ø±eTyÓ÷ø£å #·‘T· ]«<Ûä |ü⁄s¡Twü, |ò\ü Á|”‘´· s¡+∆ , düø˝£ ≤]wüº ìeè‘·´s¡+› ,
düs√«|üÁ<äe XÊ+‘·´s¡∆+, düs¡«X¯Á‘·T |ü˝≤j·THês¡∆+, n|üeTè‘·T´ |ü]Vü‰sês¡∆+, eTø£s¡$wüßí
<äsÙ¡ Hêj·T düeTy˚‘êHê+, ÁãVü≤à#·s´¡ Áe‘· ñ|üyêdü |üP» uÛ»Ñ HêBHê+ ìs¡+‘·s¡ uÛøÑ ÔÏ dæ<´∆ä s¡+∆ ,
X¯ã]–] ìyêùd eπs¸ eπs¸ Á|üj·TTø£Ô |ü+bÕqBkÕïq |ü⁄D´|òü\ dæ<ä∆´s¡∆+, ìs¡+‘·s¡ |üPs¡í
|ü⁄wüÿ˝≤+ã düV≤æ ‘· Vü≤]Vü≤s¡|⁄ü Á‘· ‘ês¡øÁ£ ãVü≤à dü«s¡÷|ü <Ûsä à¡ XÊkÕÔqTÁ>∑V≤ü dæ<´∆ä s¡+∆ , X¯ã]eT\
j·÷Á‘ê |ü]|üPs¡í‘ê dæ<ä∆´s¡∆+ ÄyêVæ≤‘˚uÛÑ´, dü‡πs«uÛÀ´, <˚y˚uÛÀ´ qeT' dü+uÛÑe~“¤' Á<äyÓ’´'ˆ
dü+uÛeÑ ~“¤' ñ|ü#ê¬sˆ’ dü+uÛeÑ ‘ê ìj·Ty˚Tq j˚Te‘Y#÷ ø¤ <ÔÏ ëÛ ´q yêVü≤Hê~ c˛&ÉXÀ|ü#ês¡ |üPC≤+
ø£]ùw´.
‘·<ä+>∑ ø£˝≤XÊsê<Ûäq+ ø£]ùw´ˆ (ø£\X¯eTTq≈£î >∑+<ÛäeTT, ≈£î+≈£îeT u§≥Tº ô|{Ϻ
n\+ø£]+∫ ø£\X¯eTTq+<äT |ü⁄wüŒeTT\T, nøÏå+‘·\T, |ü]eTfi¯ Á<äe´eTT\T y˚dæ ø£\X¯eTTqT
#˚‹‘√ eT÷dæñ+∫ eT+Á‘·eTT #·<äTee˝…qT)
ø£\X¯dü´ eTTUÒ $wüßí' ø£+πsƒs¡TÁ<ä dü‡e÷Á•‘·' eT÷˝Ò ‘·Á‘· dæú‘√ ÁãVü‰à
eT<Û˚´ e÷‘·è>∑D≤düàè‘ê' ≈£îø屑·T kÕ>∑sêdü‡πs« dü|üÔB«bÕ edüT+<Ûäsêˆ ãTTπ>«<√
<Ûäj·TEπs«<ä kÕeTy˚<√Vü≤´ <Ûäs¡«D' n+¬>’X¯Ã¤düVæ≤‘ê dü‡πs«ø£\XÊ+ãT düe÷l‘ê'
ø£\X¯+ >∑+<Ûä |ü⁄wüŒø£å‘Ó’s¡uÛÑ´s¡Ã´ˆˆ
Äb˛yêD<ä>¥+ düs¡«+ $XÊ«uÛÑ÷‘êq´|ü' ÁbÕD≤yê n|ü' eX¯e' Äb˛qïe÷b˛
eTè‘·e÷|ü' düÁe÷&Üb˛ $sê&Ü|üdü‡´sê&Ü |üX¯Ã+<ë>¥ cÕ´b˛CÀ´r>¥+ cÕ´b˛j·TTp>¥
cÕ´|üdü‡‘·´ e÷|üdü‡sê« <˚e‘ê Äb˛ uÛÑ÷s¡T“edüT‡e<ë|ü zyéT
>∑+>π #· j·TeTTH˚ ø£èùwí >√<ëe] düsd¡ «ü r qs¡à<˚ dæ+<ÛTä ø±y˚] »˝Òdàæ Hé düìï~Û+≈£îs¡T.
Äj·÷+‘·T <˚e|üPC≤s¡+∆ lVü≤]Vü≤s¡dTü ‘· <Ûsä à¡ XÊÁdüÔ l nj·T´|üŒ <˚e‘ê |üPC≤s¡+ú <äT]‘·øj å£ T·
ø±s¡ø±' ø£\XÀ<äπøq |üPC≤Á<äyê´DÏ dü+Áb˛ø£å´+ <˚e+ Ä‘êàq+ #· dü+Áb˛ø£å´'
(|ü⁄e⁄«‘√>±ì, ‘·eT˝bÕ≈£î‘√>±ì ø£\X¯eTT˝Àì »\eTTqT |üPC≤ Á<äe´eTT\ MT<äqT
uÛÑ>∑e+‘·Tì MT<äqT, ‘·q MT<äqT #·\T¢ø=qe˝…qT)
12
 Äs√>∑´+ ø£\yê&˚ n<äèwüºe+‘·T&ÉT ` s¡TD+ ˝Òì yê&˚ <Ûäqe+‘·T&ÉT

Ä~ >∑D|ü‹ |üP» ÁbÕs¡+uÛÑ+

ÁbÕs¡úq
z+ >∑D≤Hê+ ‘ê« >∑D|ü‹>¥+ Vü≤yêeTùV≤, ≈£$+ ø£$Hê eTTeeT ÁX¯edüÔeTyéT,
CÒ´wüº sê»+ ÁãVü‰àD≤+ ÁãVü≤àDdüŒ‘· ÄqX¯èD´q÷ï‹ _Ûd”‡<ä kÕ<Ûäq+ˆˆ
ndüàHé Vü≤]Á<ä_+uÒ düTeTTK+ l eTVü‰>∑D≤~Û|ü‘·j˚T qeT' <Ûë´j·÷$T, <Ûë´q+
düeTs¡Œj·÷$Tˆ ÄyêVü≤j·÷$T, Ädüq+ düeTs¡Œj·÷$Tˆ qes¡‘ï· eTTK∫‘· dü+Vü‰düq+
düeTs¡Œj·÷$Tˆ bÕ<äjÓ÷' bÕ<ä´+ düeTs¡Œj·÷$Tˆ Vü≤düÔjÓ÷' ns¡È´+ düeTs¡Œj·÷$Tˆ
eTTUÒ Ä#·eT˙j·T+ düeTs¡Œj·÷$Tˆ kÕïq+ düeTs¡Œj·÷$Tˆ eÁdüÔj·TT>∑à+
düeTs¡Œj·÷$Tˆ j·TCÀ„|üM‘·+ düeTs¡Œj·÷$Tˆ ~e´|ü]eTfi¯ >∑+<Ûä+ düeTs¡Œj·÷$Tˆ
Vü≤]Á<ä#÷· s¡í ≈£î+≈£îe÷+ düeTs¡Œj·÷$Tˆ nø£‘å êHé düeTs¡Œj·÷$Tˆ |ü⁄ôwŒ’ |üP»j·÷$Tˆˆ
z+ düTeTTU≤j·T qeT'
z+ @ø£ <ä+‘êj·T qeT'
z+ ø£|æ˝≤j·T qeT'
z+ >∑»ø£s¡íø±j·T qeT'
z+ \+uÛÀ<äsêj·T qeT'
z+ $ø£{≤j·T qeT'
z+ $|òüTïsêC≤j·T qeT'
z+ >∑D≤~ÛbÕj·T qeT'
z+ <Ûä÷eTπø‘·y˚ qeT'
z+ >∑D≤<Ûä´øå±j·T qeT'
z+ bÕ\#·+Á<ëj·T qeT'
z+ >∑C≤qHêj·T qeT'
z+ eÁø£‘·T+&Üj·T qeT'
z+ X¯Ss¡Œø£sêíj·T qeT'
z+ ùV≤s¡+u≤j·T qeT'
z+ düÿ+<ä |üPs¡«C≤j·T qeT'
z+ l eTVü‰>∑D|ü‹j˚T qeT'ˆˆ <Û÷ä |üe÷Á|òTü |üj÷· $T, B|ü+ <äsÙ¡ j·÷$T,
Ä#·eT˙j·T+ düeTs¡Œj·÷$T, HêHê$<Ûä |ü]eTfi¯ |ü⁄cÕŒDÏ |üPC≤+ düeTs¡Œj·÷$Tˆ

13
 dü]~<ä›≈£î+&Ü e~˝Òdæq ‘·|ü⁄Œ\qT $T+∫q Ä|ü<ä\T eTπsMT ñ+&Ée⁄

HÓ’y˚<ä´+
z+ uÛÑ÷s¡T“¤edüT‡e' z+ ‘·‘·‡ $‘·Ts¡«πsD´+ uÛÑs√Z<˚ekÕ´ ~ÛeTVæ≤ ˆ
~jÓ÷jÓ÷q' Á|ü#√<äj·÷‘Yˆ <˚e düVæ≤‘·' Á|üdüTe dü‘·´+‘·«πsÔq
|ü]wæ+#ê$T neTè‘·eTdüTÔ neTè‘√ |üdüÔs¡DeTdæ kÕ«Vü‰
z+ ÁbÕD≤j·T kÕ«Vü‰ ˆ
z+ nbÕHêj·T kÕ«Vü‰ ˆ
z+ yê´Hêj·T kÕ«Vü‰ ˆ
z+ ñ<ëHêj·T kÕ«Vü‰ ˆ
z+ qeTHêj·T kÕ«Vü‰ ˆ
z+ ÁãVü≤àDÒ kÕ«Vü‰ ˆ
ÁãVü≤àDÏj·T Ä‘êàeTè‘·‘ê«j·T eT<Û˚´eT<Û˚´ bÕ˙j·T+ düeTs¡Œj·÷$T ˆ
neTè‘ê|æ<Ûëq eTdækÕ«Vü‰ ñ‘·Ôsêb˛X¯q+ düeTs¡Œj·÷$T ˆ
‘ê+ã÷\+ düeTs¡Œj·÷$T ˆ ˙sê»q+ düeTs¡Œj·÷$T ˆ
X¯ó<ë∆#·eT˙j·T+ düeTs¡Œj·÷$T ˆ
eÁø£‘·T+&É eTVü‰ø±j·T ø√{Ïdü÷s¡´ düeTÁ|üuÛÑ
ì]«|òüTï+ ≈£îs¡Ty˚T<˚e düs¡« ø±πs´wüß düs¡«<ë ˆˆ
Ç‹ ÁbÕs¡H∆ ê+ düeTs¡Œj·÷$Tˆ eT+Á‘·|⁄ü wüŒ+ düeTs¡Œj·÷$T ˆ Ä‘·àÁ|ü<øä DåÏ
qeTkÕÿs¡+ düeTs¡Œj·÷$T ˆ l eTVü‰>∑D|ü‘·j˚T qeT' düeTdüÔ sêCÀ|ü#ês¡,
<˚y√|ü#ês¡, uÛÑø√Ô´|ü#ês¡, X¯ø√Ô´|ü#ês¡ |üPC≤+ düeTs¡Œj·÷$T ˆ Ä‘·àÁ|ü<äø£åD
qeTkÕÿs¡+ düeTs¡Œj·÷$T.
eT+Á‘·V”≤q+ ÁøÏj·÷V”≤q+ uÛÑøÏÔV”≤q+
>∑D≤~Û|üj·T‘·÷Œ»‘·+ eTj·÷<˚e|ü]|üPs¡í+ ‘·<ädüTÔ‘˚
Äqj·÷ c˛&ÉXÀ|ü#ês¡ |üP»j·÷ uÛÑ>∑yêHé düsê«‘·àø£'
l eTVü‰ >∑D≤~Û|ü‹' düTÁ|”‘· düT‡Á|üdüH√ï es¡<√ uÛÑe‘·T ˆˆ
14
n‹<ÛäT\qT Ä<ä]+#·&É+˝À nÁX¯<ä∆ ‘·>∑<äT m+<äTø£+fÒ yê]˝À ø=+<äs¡T <Ó’e düe÷qT\T ñ+&Ée#·TÃ

l $ù|òTïX¯«s¡kÕ«$T n+>∑|üP»
1. >∑DÒXÊj·T qeT' ` bÕ<Í |üP»j·÷$T (bÕ<äeTT\T)
2. @ø£<ä+‘êj·T qeT' ` >∑T˝ÖŒ¤ |üP»j·÷$T (eT&ÉeT\T)
3. X¯Ss¡Œø£sêíj·T qeT' ` C≤qT˙ |üP»j·÷$T (yÓ÷ø±fi¯ó¢)
4. $|òüTïsêC≤j·T qeT' ` »+ù|òT |üP»j·÷$T (u§»®)
5. nKTyêVü≤Hêj·T qeT' ` }s¡÷ |üP»j·÷$T (‘=&É\T)
6. ùV≤s¡+uÛ≤j·T qeT' ` ø£{Ï+ |üP»j·÷$T (|æs¡T<äT\T)
7. \+uÀ<Ûäsêj·T qeT' ` ñ<äs¡+ |üP»j·÷$T (u§»®)
8. >∑DHê<Ûëj·T qeT' ` Hê_Û+ |üP»j·÷$T (bıøÏÿ*)
9. >∑DÒXÊj·T qeT' ` Vü≤è<äj·T+ |üP»j·÷$T (s=eTTà)
10. dü÷ú\ø£+sƒêj·T qeT' ` ø£+sƒ¡+ |üP»j·÷$T (ø£+sƒ¡+)
11. düÿ+<ÛëÁ>∑C≤j·T qeT' ` düÿ+<ÛÍ |üP»j·÷$T (eT÷|ü⁄\T)
12. bÕX¯Vü≤kÕÔj·T qeT' ` Vü≤kÂú |üP»j·÷$T (#˚‘·T\T)
13. >∑»eÁø±Ôj·T qeT' ` eÁø£Ô+ |üP»j·÷$T (eTTK+)
14. $|òüTïVü≤+Á‘˚ qeT' ` H˚Á‘Í |üP»j·÷$T (ø£qT\T)
15. X¯Ss¡Œø£sêíj·T qeT' ` ø£söí |üP»j·÷$T (#Óe⁄\T)
16. bÕ\#·+Á<ëj·T qeT' ` \˝≤≥+ |üP»j·÷$T (H=dü\T)
17. düπs«X¯«sêj·T qeT' ` •s¡' |üP»j·÷$T (‘·\)
18. $|òüTïsêC≤j·T qeT' ` düsê«D´+>±ì |üP»j·÷$T ˆˆ
l $ù|òTïX¯«s¡kÕ«$TH˚ qeT' n+>∑|üP» düeTs¡Œj·÷$T ˆˆ
15
 Äø£*˝À ñqïyê&çøÏ nqïy˚T |üs¡ÁãVü≤à+
l $ù|òTïX¯«s¡kÕ«$T nc˛º‘·Ôs¡eTT
1. z+ $Hêj·Tø±j·T qeT'
2. z+ $|òüTïsêC≤j·T qeT'
3. z+ >öØ|ü⁄Á‘êj·T qeT'
4. z+ >∑DÒX¯«sêj·T qeT'
5. z+ düÿ+<ëÁ>∑C≤j·T qeT'
6. z+ ne´j·÷j·T qeT'
7. z+ uÛÑ÷‘êj·T qeT'
8. z+ <äøå±j·T qeT'
9. z+ n<Ûä´øå±j·T qeT'
10. z+ ~«»Á|æj·÷j·T qeT'
11. z+ n–ï >∑s¡“¤∫Ã<˚ qeT'
12. z+ Ç+Á<älÁ|ü<ëj·T qeT'
13. z+ yêD°Á|ü<ëj·T qeT'
14. z+ eTTìdüTÔ‘ê´j·T qeT'
15. z+ <Ó’«e÷‘·Tsêj·T qeT'
16. z+ uÛÑø£Ô $|òüTï$HêX¯Hêj·T qeT'
17. z+ @ø£<ä+‘êj·T qeT'
18. z+ #·‘·TsꓤVü≤y˚ qeT'
19. z+ X¯øÏÔ dü+j·TT‘êj·T qeT'
20. z+ \+uÛÀ<äsêj·T qeT'
21. z+ X¯Ss¡Œø£sêíj·T qeT'
22. z+ Vü≤s¡j˚T qeT'
23. z+ ÁãVü≤à$<äT‘·Ôe÷j·T qeT'
24. z+ ø±˝≤j·T qeT'
25. z+ Á>∑Vü≤|ü‘·j˚T qeT'
26. z+ ø±$TH˚ qeT'
27. z+ düs¡«dæ~∆Á|ü<ëj·T qeT'
28. z+ X¯s¡«‘·qj·÷j·T qeT'
16
29. z+ X¯s¡«ØÁ|æj·÷j·T qeT'
30. z+ düs¡«‘·àø±j·T qeT'
31. z+ düèwæºø£ÁπsÔ qeT'
32. z+ <˚yêj·T qeT'
33. z+ nH˚ø±]Ñêj·T qeT'
34. z+ •yêj·T qeT'
35. z+ X¯ó<ë∆j·T qeT'
36. z+ ãT<ë∆j·T qeT'
37. z+ ãT~∆Á|æj·÷j·T qeT'
38. z+ XÊ+‘êj·T qeT'
39. z+ ÁãVü≤à#ê]DÒ qeT'
40. z+ >∑C≤qHêj·T qeT'
41. z+ M‘·uÛÑj·÷j·T qeT'
42. z+ >∑~H˚ qeT'
43. z+ #·ÁøÏDÒ qeT'
44. z+ Ç≈£åî#ê|ü<Ûäè‘˚ qeT'
45. z+ l<ëj·T qeT'
46. z+ lC≤j·T qeT'
47. z+ ñ‘·Œ\ø£sêj·T qeT'
48. z+ l|ü‘·j˚T qeT'
49. z+ düTÔ‹Vü≤]¸‘êj·T qeT'
50. z+ ≈£î˝≤Á~uÛÒÁ‘˚ qeT'
51. z+ »{Ï˝≤j·T qeT'
52. z+ ø£*ø£\àwüHêX¯Hêj·T qeT'
53. z+ #·+Á<ä#·÷&ÜeTDj˚T qeT'
54. z+ k˛eTdü÷sê´–ï˝À#·Hêj·T qeT'
55. z+ bÕXÊ+≈£îX¯<Ûäsêj·T qeT'
56. z+ #·+&Üj·T qeT'
 Ç#˚à ãVüQeT‹ ø£+fÒ Ä ãVüQeT‹ Ç#˚à $<Ûëq+˝ÀH˚ >=|üŒ<äq+ ñ+~
57. z+ >∑TD≤r‘êj·T qeT'
58. z+ ìs¡+»Hêj·T qeT'
59. z+ nø£\àcÕj·T qeT'
60. z+ dü«j·T+dæ<ë›j·T qeT'
61. z+ dæ<ë∆]Ñ·|<ü ë+ãTC≤j·T qeT'
62. z+ ;»|üPs¡|òü˝≤düÔø±j·T qeT'
63. z+ es¡D≤j·T qeT'
64. z+ XÊX¯«‘êj·T qeT'
65. z+ ø£è‹H˚ qeT'
66. z+ ~$»Á|æj·÷j·T qeT'
67. z+ ÁãVü≤à<˚«wü$e]®‘êj·T qeT'
68. z+ Á|üeT‘·Ô<Ó’‘·´uÛÑj·T‘êj·T qeT'
69. z+ l ø£+sƒêj·T qeT'
70. z+ l $ãT<Û˚X¯«sêj·T qeT'
71. z+ ì<Ûäj˚T qeT'
72. z+ Hê>∑sê»j·TCÀ„|Mü ‘êj·T qeT'
73. z+ dü÷ú\ø£+sƒêj·T qeT'
74. z+ dü«j·T+ø£ÁπsÔ qeT'
75. z+ kÕeT|òüTÀwüÁ|æj·÷j·T qeT'
76. z+ |üs¡ôd’à qeT'
77. z+ dü÷ú\‘·T+&Üj·T qeT'
78. z+ ø±+‘êj·T qeT'
79. z+ bÕ|üVü‰]DÒ qeT'
80. z+ düe÷Væ≤‘êj·T qeT'
81. z+ ÄÁ•‘·lø£sêj·T qeT'
82. z+ kÂe÷´j·T qeT'
l $ù|òTïX¯«s¡ kÕ«$TH˚ qeT'
nc˛º‘·Ôs¡ |üPC≤+ düeTs¡Œj·÷$T ˆˆ
17
83. z+ uÛÑø£Ôyê+∫Û‘·<ëj·Tø±j·T qeT'
84. z+ XÊ+‘êj·T qeT'
85. z+ ¬ø’e\´düTK<ëj·T qeT'
86. z+ dü∫Ã<ëq+<ä$Á>∑Vü‰j·T qeT'
87. z+ C≤„ìH˚ qeT'
88. z+ <äj·÷j·TT‘êj·T qeT'
89. z+ <ä+‘êj·T qeT'
90. z+ yê^XÊj·T qeT'
91. z+ dæ~∆<ëj·Tø±j·T qeT'
92. z+ <ä÷sê«_\«Á|æj·÷j·T qeT'
93. z+ ne´ø£ÔeT÷s¡Ôj˚T qeT'
94. z+ n<äT“¤‘·eT÷]ÔeT‘˚ qeT'
95. z+ XË˝’ +Ò Á<ä‘q· TCÀ‘·‡+>∑‘êj·T qeT'
96. z+ UÒ\H√‘·T‡ø£e÷qkÕj·T qeT'
97. z+ dü«˝≤eD´düT<ÛëkÕsêj·T qeT'
98. z+ »‹eTqà<∏ä $Á>∑Vü‰j·T qeT'
99. z+ düeTdüÔ»>∑<ësêj·T qeT'
100. z+ e÷sTTH˚ qeT'
101. z+ eT÷wæø£yêVü≤Hêj·T qeT'
102. z+ nÁ>∑DÒ´ qeT'
103. z+ BÛsêj·T qeT'
104. z+ ‘·TcÕºj·T qeT'
105. z+ Vü≤ècÕºj·T qeT'
106. z+ Á|üdüHêï‘·àH˚ qeT'
107. z+ bÕs¡«r Á|æjT· q+<äHêj·T qeT'
108. z+ düs«¡ dæ~Á∆ |ü<ëj·Tø±j·T qeT'
 Ç+–‘·C≤„q+‘√ ≈£L&çq <ÛÓ’s¡´y˚T dü<äTZD+ nì|æ+#·T≈£î+≥T+~

l düTÁãVü≤àD´kÕ«$T ÁbÕs¡úq
düTÁãVü≤àD´+ ` X¯ó<ä∆X‚«‘·+ ` kÂ+<äsê´>∑+
XÊ+‘êø±s¡+ ` C≤„Hêq+<ä+ ` >√Á‘êr‘·+
e+<˚ì‘·´+ ` düTÁãVü≤àD´+ ` qyÓ÷düTÔ‘˚ˆˆ
l düTÁãVü≤àD´kÕ«$T c˛&ÉX¯Hêe÷e[
1. z+ C≤„qø±Ô´‘·àH˚ qeT' 9. z+ wüDTàU≤j·T qeT'
2. z+ >±+π>j·÷j·T qeT' 10. z+ ÁãVü≤à#ê]DÒ qeT'
3. z+ düÿ+<Ûëj·T qeT' 11. z+ ≈£î≈£îÿ≥<Ûä«C≤j·T qeT'
4. z+ X¯s¡eD√<들j·T qeT' 12. z+ wüDTà‘·Tsêj·T qeT'
5. z+ n–ï>∑sꓤj·T qeT' 13. z+ X¯øÏÔ<Ûäsêj·T qeT'
6. z+ ø±]Ôπøj·÷j·T qeT' 14. z+ Áøö+#Û·_Û<˚ qeT'
7. z+ u≤Vü≤˝Òj·÷j·T qeT' 15. z+ >∑TVü‰j·T qeT'
8. z+ ≈£îe÷sêj·T qeT' 16. z+ •œyêVü≤Hêj·T qeT'
z+ l düTÁãVü≤àDÒ´X¯«s¡ kÕ«$TH˚ qeT' c˛&ÉX¯ |üPC≤+ düeTs¡Œj·÷$Tˆˆ
l düTÁãVü≤àDÒ´X¯«s¡ kÕ«$T n+>∑|üP»
1. neTs¡düTÔ‘· bÕ<ä j·TT>∑fi≤j·T qeT' ` bÕ<Í |üP»j·÷$T ˆ
2. ~«wü&Ü“¤Vü≤y˚ qeT' ` u≤Vü≤Hé |üP»j·÷$T ˆ
3. ~«wüDÒíÁ‘êj·T qeT' ` H˚Á‘Í |üP»j·÷$T ˆ
4. ~«wüDTàU≤j·T qeT' ` eTTU≤Hé |üP»j·÷$T ˆ
5. ~«wü{Ÿø£sêíj·T qeT' ` ø£sêíHé |üP»j·÷$T ˆ
6. <äj·÷Ás¡› Vü≤è<äj·÷j·T qeT' ` Vü≤è<äj·T+ |üP»j·÷$T ˆ
7. >∑TVü‰´j·T qeT' ` >∑TVü‰´+ |üP»´j·÷$T ˆ
8. düTyêkÕj·T qeT' ` Hêdæø±+ |üP»j·÷$T ˆ
9. bÕ\H˚Á‘· düT‘êj·T qeT' ` bòÕ\+ |üP»j·÷$T ˆ
10. C≤„qX¯øÏÔø£sêj·T qeT' ` Vü≤kÕÔHé |üP»j·÷$T ˆ
11. ø£{Ïq´düÔbÕDj˚T qeT' ` ø£{Ï+ |üP»j·÷$T ˆ
12. \+uÛÀ<äsêqTC≤j·T qeT' ` ñ<äs¡+ |üP»j·÷$T ˆ
13. düT$XÊ\eø£åùd qeT' ` eø£ådüú\+ |üP»j·÷$T ˆ
14. •‹ø£+sƒ¡düT‘êj·T qeT' ` ø£+sƒ¡+ |üP»j·÷$T ˆ
15. düs¡«ùdHê|ü‘·j˚T qeT' ` düsê«D´+>±ì |üP»j·÷$T ˆˆ
18
 $y˚øÏ Ç‘·s¡T\ ‘·|ü⁄Œ\qT >∑eTì+∫ ‘·q ‘·|ü⁄Œ\qT dü]~<äT›≈£î+{≤&ÉT

l düTÁãVü≤àD´ kÕ«$T ø£e#·+

z+ qyÓ÷ uÛ>Ñ e∑ ‘˚, uÛeÑ ã+<ÛVä ≤ü s¡D≤j·T, dü<“ä ø¤ XÔ£ s¯ D¡ ≤j·T, X¯se¡ D uÛyÑ êj·T,
XÊ+uÛÑe $uÛÑyêj·T, jÓ÷>∑Hêj·Tø±j·T, uÛÀ>∑<ëj·Tø±j·T, eTVü‰<˚e
ùdHêeè‘êj·T, eTVü‰eTDÏ >∑D≤\+ø£è‘êj·T, <äTwüº<Ó’‘·´ dü+Vü‰s¡ ø±s¡D≤j·T,
<äTÁcÂÿ+#· $<ës¡D≤j·T, X¯øÏÔ, X¯S\, >∑<ë, K&ÉZ, UÒ≥ø£, bÕXÊ+≈£îX¯eTT\,
ÁbÕdü, ‘√eTs¡, es¡<ë uÛÑj·Tø£sê\+ø£è‘êj·T, X¯s¡D≤>∑‘·s¡ø£åD Bøå± <äTs¡+<Ûäs¡
#·s¡D≤s¡$+<ëj·T, düs¡«˝À¬ø’ø£ >√Áù|Ô, düs¡«˝À¬ø’ø£ Vü≤ÁπsÔ, düs¡«ì>∑eT >∑TVü‰´j·T,
≈£î≈£îÿ≥ <Ûä«C≤j·T, ≈£îøÏåkÕúœ\ ÁãVü‰à+&ÉeT+&É˝≤j·T, nœ+&É\ e+~‘êj·T,
Vü ≤ è<˚+Á<ä n+‘· +>±_∆ k˛e÷j· T , dü +|ü Ps¡ í ø±e÷j·T, ìcÕÿe÷j·T,
ìs¡T|üe÷j·T, ìs¡«› +<ë«j·T, ì‘ê´j·T, dü‘ê´j·T, X¯ó<ë∆jT· , ãT<ë∆jT· , eTTø±ÔjT· ,
ne´ø±Ô j · T , nu≤<Û ë ´j· T , nuÛ Ò < ë´j· T , nkÕ<Û ë ´j· T , n$#˚ Ã ¤ < Û ë ´j· T ,
n<ä´+‘·X¯SHê´j·T, nC≤j·T, nÁ|üy˚Tj·÷j·T, nyêC≤àqdü >√#·sêj·T,
|üs¡eTXÊ+‘êj·T, |ü]|üPsêíj·T, |üsê‘·Œsêj·T, Á|üDedü«s¡÷bÕj·T, Á|üD‘ê]Ô
uÛ Ñ + »Hêj· T , kÕ«Á•‘· »qs¡ + »Hêj· T , »j· T »j· T s¡ T Á<ä ≈ £ î e÷s¡ ,
eTVü‰ã\|üsêÁø£eT, Á‘·jT· Ádæ+Ô X¯‘√ÿ{Ï <˚e‘êq+<ä ø£+<ä, düÿ+<ä, ìs¡T|üe÷q+<ä,
eTVü ‰ ãTTDs√>∑ ø £ X¯ ‘ · è |” & Ü |ü ] Vü ‰ s¡ + , ≈£ î s¡ T , ≈£ î s¡ T <ä T 'U≤‘· T s¡ +
e÷e÷q+<ëj·T, Äq+<ëj·T, qs¡ø£uÛÑj·÷Hêà eTT<ä∆s√<ä∆s¡ dü+düÿè‹
øπ X¢ d¯ Vü ≤æ ‘·+,e÷+ dü+Jej·T dü+Jej·T es¡<√dæ‘«· + dü+Jej·Tdæ‘«· +, X¯ø√‘·«
eTVü‰uÛÑTøÏÔ+, eTTøÏÔ+ <ä‘ê«y˚T X¯s¡D≤>∑‘·+ e÷ X¯‘êj·TTwü, eTeuÛÀ Bqã+<Û√,
<äj·÷dæ+<Û√, ø±]Ôπøj·T Á|üuÛÀ, Á|üd”<ä, Á|üd”<ä düTÁ|üdüH√ïuÛÑe, es¡<√uÛÑe,
düTÁãVü≤àD´ kÕ«$TH√ï+ qeTùdÔ qeTùdÔ qeTùdÔ qeT'

19
 &ÉãT“‘·bÕŒ Ç‘·s¡Á‘ê @MT ˝Òìyê&˚ á Á|ü|ü+#·+˝À n+<ä]ø£+fÒ ìs¡Tù|<ä
l düTÁãVü≤àD´kÕ«$T nc˛º‘·Ôs¡eTT
1. z+ düÿ+<ëj·T qeT'
2. z+ >∑TVü‰j·T qeT'
3. z+ wüDTàU≤j·T qeT'
4. z+ bòÕ\H˚Á‘·düT‘êj·T qeT'
5. z+ Á|üuÛÑy˚ qeT'
6. z+ |æ+>∑fi≤j·T qeT'
7. z+ ø£è‹Ôø±dü÷qy˚ qeT'
8. z+ eT‘êÔj·T qeT'
9. z+ Á|üeT‘êÔj·T qeT'
10. z+ ñqà‘êÔj·T qeT'
11. z+ düTs¡ôd’q´ düTs¡ø£åø±j·T qeT'
12. z+ <˚e ùdHê|ü‘·j˚T qeT'
13. z+ ÁbÕC≤„j·T qeT'
14. z+ ø£èbÕfi¯y˚ qeT'
15. z+ uÛÑø£Ôe‘·‡˝≤j·T qeT'
16. z+ ñe÷düT‘êj·T qeT'
17. z+ X¯øÏÔ<Ûäsêj·T qeT'
18. z+ ≈£îe÷sêj·T qeT'
19. z+ Áøö+#·<ës¡D≤j·T qeT'
20. z+ •œyêVü≤Hêj·T qeT'
21. z+ ~«wü<äT“¤C≤j·T qeT'
22. z+ ~«wüDÒíÁ‘êj·T qeT'
23. z+ X¯øÏÔ<Ûäsêj·T qeT'
24. z+ |æ•‘êfi¯qÁ|üuÛÑ+C≤j·T qeT'
25. z+ ‘ês¡ø±düTs¡dü+Vü‰]DÒ qeT'
26. z+ s¡øå√ã\$eTs¡›Hêj·T qeT'
27. z+ ÄVüQ‘·j˚T qeT'
20
28. z+ bÕbÕ‘·àC≤j·T qeT'
29. z+ »è+uÛ≤j·T qeT'
30. z+ Á|ü»è+uÛ≤j·T qeT'
31. z+ ñ»®è+uÛ≤j·T qeT'
32. z+ ø£eT˝≤qq dü+düT‘Ô êj·T qeT'
33. z+ @ø£esêíj·T qeT'
34. z+ ~«esêíj·T qeT'
35. z+ Á‹esêíj·T qeT'
36. z+ düTeTH√Vü≤sêj·T qeT'
37. z+ #·‘·Tsê«sêíj·T qeT'
38. z+ |ü+#·esêíj·T qeT'
39. z+ ùdHêHÓ’´ qeT'
40. z+ n–ï»qàH˚ qeT'
41. z+ $XÊU≤j·T qeT'
42. z+ X¯+ø£sê‘·àC≤j·T qeT'
43. z+ •ekÕ«$TH˚ qeT'
44. z+ >∑TDkÕ«$TH˚ qeT'
45. z+ düs¡«kÕ«$TH˚ qeT'
46. z+ düHê‘·Hêj·T qeT'
47. z+ nq+‘·X¯ø£Ôj˚T qeT'
48. z+ nøå√uÛ≤´j·T qeT'
49. z+ bÕs¡«rÁ|æjT· q+<äHêj·T qeT'
50. z+ >∑+>±düT‘êj·T qeT'
51. z+ X¯s√<ä÷“¤‘êj·T qeT'
52. z+ #·+Á<äesêíj·T qeT'
53. z+ ø£fi≤<Ûäsêj·T qeT'
54. z+ eTVü‰e÷sTTH˚ qeT'
 |ü⁄düÔø±\T ˝Òì >∑~ Ä‘·à˝Òì X¯Øs¡+ e+{Ï~
55. z+ ¬ø’e˝≤´j·T qeT'
56. z+ X¯+ø£sê‘·àC≤j·T qeT'
57. z+ $X¯«jÓ÷qj˚T qeT'
58. z+ ny˚Tj·÷‘·àH˚ qeT'
59. z+ ‘˚CÀì<Ûäj˚T qeT'
60. z+ nHêeTj·÷j·T qeT'
61. z+ |üs¡y˚Twæ˜H˚ qeT'
62. z+ |üs¡ÁãVü≤àDÒ qeT'
63. z+ Á|üC≤|ü‘·j˚T qeT'
64. z+ ãèVü≤düŒ‘·j˚T qeT'
65. z+ n–ï>∑sꓤj·T qeT'
66. z+ X¯MT>∑sꓤj·T qeT'
67. z+ $X¯«πs‘·ùd qeT'
68. z+ düTsê]ù|òTï qeT'
69. z+ Vü≤]<ä«sêíj·T qeT'
70. z+ X¯óuÛÑø£sêj·T qeT'
71. z+ e≥y˚ qeT'
72. z+ Á|üuÛÑTy˚wüuÛÑè‘˚ qeT'
73. z+ |üPùwí qeT'
74. z+ >∑uÛÑdüÔj˚T qeT'
75. z+ »Vü≤ø±j·T qeT'
76. z+ <ä+u≤j·T qeT'
77. z+ |üs¡eT<ä+uÛ≤j·T qeT'
78. z+ &É+u≤j·T qeT'
79. z+ |üs¡eT&É+u≤j·T qeT'
80. z+ eTVü‰&É+u≤j·T qeT'
81. z+ eècÕø£|üj˚T qeT'
le©¢ <˚eùdq düy˚T‘· l düTÁãVü≤àDÒ´X¯«s¡ kÕ«$T
nc˛º‘·Ôs¡ |üPC≤+ düeTs¡Œj·÷$T ˆˆ
82. z+ ø±s¡D√bÕ‘·Ô<˚Vü‰j·T qeT'
83. z+ ø±s¡D≤r‘·$Á>∑Vü‰j·T qeT'
84. z+ n˙XÊj·T qeT'
85. z+ neTè‘êj·T qeT'
86. z+ ÁbÕD≤j·T qeT'
87. z+ sêj·TDj·T qeT'
88. z+ y˚<ä>∑sꓤj·T qeT'
89. z+ $sê≥Œ‘·j˚T qeT'
90. z+ |ü⁄[+<äø£Hê´uÛÑÁπsÔ qeT'
91. z+ eTVü‰kÕs¡d«ü ‘êeè‘êj·T qeT'
92. z+ nÁ•‘êœ\<ëÁ‘˚ qeT'
93. z+ #ês¡|òü÷ïj·T qeT'
94. z+ s√>∑HêX¯Hêj·T qeT'
95. z+ nq+‘·eT÷s¡Ôj˚T qeT'
96. z+ Äq+<ëj·T qeT'
97. z+ •K+&çø±ø£è‘·qj·T qeT'
98. z+ $s¡T<äT›Vü≤+Á‘˚ qeT'
99. z+ nø£åj·T|òü\Á|ü<ëj·T qeT'
100. z+ Ms¡|òü÷ïj·T qeT'
101. z+ s¡ø£ÔXÊ´eT>∑fi≤j·T qeT'
102. z+ düTÁãVü≤àD≤´j·T qeT'
103. z+ >∑TVü‰j·T qeT'
104. z+ Á|”‘êj·T qeT'
105. z+ ÁãVü≤àD≤´j·T qeT'
106. z+ ÁãVü≤àDÁ|æj·÷j·T qeT'
107. z+ e+X¯eè~∆ø£sêj·T qeT'
108. z+ l düTÁãVü≤àDÒ´X¯«s¡ kÕ«$TH˚ qeT'
21
 zs¡TŒ ˝Òì eTìwæ q÷HÓ ˝Òì B|ü+ e+{Ïyê&ÉT

l e÷*>∑|ü⁄ s¡‘·ÔeTà <˚$ ÁbÕs¡úq

le÷‘ê \*‘ê Á|üdüqï e<äHê l sê»sêCÒX¯«Ø
$wüßíÁãVü≤à eTùV≤+Á<ä ùd$‘ê dü<ë $X‚«X¯«Ø XÊ+uÛÑM
ø±s¡TD≤´eTè‘· yêVæ≤˙ s¡düeTsTT ¬ø’e\´ dü+<ÛësTT˙
<äTsêZ+uÛ≤ qeø√{ÏeT÷]Ô düVæ≤‘ê, e÷bÕ‘·T eTùV≤X¯«Ø ˆˆ
dæ<ä∆\ø°åà s√àø£å\ø°åàs¡®j·T\ø°åà düs¡dü«r ˆ
l\ø°åàs¡«s¡ \ø°åàX¯Ã Á|üdüHêï eTeT düs¡«<ë ˆˆ
düs¡«eT+>∑fi¯e÷+>∑fi‚´ •y˚ düsê«s¡ú kÕ<Ûäπø ˆ
X¯s¡DÒ´Á‘·´+ãπø <˚$ Hêsêj·TDÏ qyÓ÷düTÔ‘˚ ˆˆ
1. e÷DÏø£´ MD≤ eTT|òü˝≤\j·T+r+ ˆ eT<ë\kÕ+ eT+E\ yê–«˝≤düyéT
eTùV≤+Á<ä ˙\<äT´‹ ø√eT˝≤+^+ ˆ e÷‘·+>∑ø£Hê´+ eTqkÕ düàsê$T ˆˆ
2. #·‘·Ts¡T“¤CÒ #·+Á<äø£fi≤e‘·+ùd ˆ ≈£î#√qï‘˚ ≈£î+≈£îeTsê>∑ XÀDÒ
|ü⁄+Á&˚≈£åî bÕXÊ+≈£îX¯ |ü⁄wüŒu≤D Vü≤ùdÔ ˆ qeTùdÔ »>∑<˚ø£ e÷‘·' ˆˆ
3. e÷‘ê eTs¡ø£‘· XÊ´e÷ e÷‘·+^ eT<ÛäTXÊ*˙ ˆ
≈£îsê´‘·ÿ{≤ø£å+ ø£fi≤´D° ø£<ä+ã eqyêdæ˙ ˆˆ
4. »j·T e÷‘·+>∑ ‘·qj˚T ˆ »j·T ˙‘√‘·Œ\<äT´‘˚ ˆ
»j·T dü+^‘· s¡dæπø ˆ »j·T ©˝≤X¯óø£ Á|æj˚T ˆˆ
e÷[>∑|ü⁄s¡‘·ÔeTà <˚$ c˛&ÉX¯ Hêe÷e[
(|üdüT|ü⁄, ≈£î+≈£îeT\‘√ neTàyê]ì |üPõ+|üe˝…qT)
1. z+ uÛÑedü´ <˚edü´ |ü‘˚Ô´ qeT' 6. z+ ;ÛeTdü´ <˚edü´ |ü‘˚Ô´ qeT'
2. z+ düs¡«dü´ <˚edü´ |ü‘˚Ô´ qeT' 7. z+ s¡TÁ<ädü´ <˚edü´ |ü‘˚Ô´ qeT'
3. z+ áXÊq´dü´ <˚edü´ |ü‘˚Ô´ qeT' 8. z+ eTVü≤‘√ <˚edü´ |ü‘˚Ô´ qeT'
4. z+ |üX¯ó|ü‹ <˚edü´ |ü‘˚Ô´ qeT' 9. z+ l eTVü‰>ö] <˚e‘êjÓÆT qeT'
5. z+ ñÁ>∑dü´ <˚edü´ |ü‘˚Ô´ qeT'
l e÷*>∑|ü⁄ s¡‘·ÔeTà <˚$ Á|”‘·´s¡∆+ c˛&ÉX¯ Hêe÷e[,
Vü≤]Á<ä ≈£î+≈£îeT |üPC≤+ düeTs¡Œj·÷$Tˆˆ
22
 ùdïVü≤eTH˚~ ¬s+&ÉT X¯Øsê˝À¢ ñqï ˇπø ˇø£ Ä‘·à e+{Ï~
Äø±sê~ l eT+»e÷‘ê <˚$ nc˛º‘·Ôs¡ X¯‘·Hêe÷e[
1. z+ nø£ås¡eTj·÷sTTH˚ qeT'
2. z+ ne´ø±ÔsTTH˚ qeT'
3. z+ n‹ kÂ+<äs¡´ ˝≤eD…Æ´ qeT'
4. z+ n;Ûwüº es¡Á|ü<ësTTH˚ qeT'
5. z+ Äq+<ä<ësTTH˚ qeT'
6. z+ Äs¡ÔÁ‘êD|üsêsTTH˚ qeT'
7. z+ Ç+<äTX‚Ks¡ q+~HÓ’´ qeT'
8. z+ ãTTD$yÓ÷∫HÓ’´ qeT'
9. z+ zyéTø±s¡s¡÷|æD…Æ´ qeT'
10. z+ ø£eT˝≤jÓÆT qeT'
11. z+ ø£s¡TD≤ø£sêjÓÆT qeT'
12. z+ ø£s¡àC≤„q Á|ü<ësTTH˚´ qeT'
13. z+ ø£˝≤´D…Æ´ qeT'
14. z+ ø£\àcÕ düôV’≤´ qeT'
15. z+ n;Ûwüºes¡Á|ü<ësTTH˚ qeT'
16. z+ ø±+‘êjÓÆT qeT'
17. z+ ø±∞ ìs¡à˝Ò qeT'
18. z+ ø°]Ô‘· >∑TD≤jÓÆT qeT'
19. z+ ¬ø’e˝≤´jÓÆT qeT'
20. z+ –]yêdæHÓ’´ qeT'
21. z+ >∑TD…ÆX¯«¬s’´ qeT'
22. z+ ∫qàj·÷jÓÆT qeT'
23. z+ »>∑BX¯«Ø qeT'
24. z+ »>∑H√àVæ≤˙ qeT'
25. z+ »j·T\¬øåÌà qeT'
26. z+ C≤„qdæ~∆ Á|ü<ësTTHÓ’´ qeT'
27. z+ ‘·b˛ìcÕºjÓÆT qeT'
23
28. z+ ‘·yÓ÷>∑TD $Hê•HÓ’´ qeT'
29. z+ Á‹>∑TD≤jÓÆT qeT'
30. z+ Á‹|ü⁄πsX¯«]jÓÆT qeT'
31. z+ ˝Àø£bÕeHÓ’´ qeT'
32. z+ <äj·÷|üPsêíjÓÆT qeT'
33. z+ <ë]Á<ä´ Hê•HÓ’´ qeT'
34. z+ ~e´ edüHêjÓÆT qeT'
35. z+ Bq e‘·‡˝≤jÓÆT qeT'
36. z+ <Ûäs¡à ì\j·÷jÓÆT qeT'
37. z+ ì‘ê´q+<ëjÓÆT qeT'
38. z+ ì‘·´eT+>∑fi¯ s¡÷|æD…Æ´ qeT'
39. z+ ìs¡+»HêjÓÆT qeT'
40. z+ ì]«ø£˝≤ŒjÓÆT qeT'
41. z+ ìs¡T|üeT eTVü‰e÷j·÷jÓTÆ qeT'
42. z+ ìs¡TZD≤jÓÆT qeT'
43. z+ |ü+ø£C≤düHêjÓÆT qeT'
44. z+ |ü<äàÁ|æj·÷jÓÆT qeT'
45. z+ |ü<äàe÷˝≤<ÛäsêjÓÆT qeT'
46. z+ |ü<äàeTTU≤jÓÆT qeT'
47. z+ |ü<äà˝À#·HêjÓÆT qeT'
48. z+ |ü<äàdüT+<ä¬s’´ qeT'
49. z+ |ü<äàVü≤kÕÔjÓÆT qeT'
50. z+ |üs¡y˚TX¯«]jÓÆT qeT'
51. z+ Á|üDyê‘·àø±jÓÆT qeT'
52. z+ |ü⁄D´ >∑+<ÛëjÓÆT qeT'
53. z+ ÁãVü≤à $<ë´jÓÆT qeT'
54. z+ ÁãVü≤à C≤„qeTjÓÆT qeT'
 ø£˝≤¢ø£|ü≥+ ˝Òì eTqùd‡ ñ‘·ÔeT Wwü<Ûä+
55. z+ uÛÑø£Ôs¡ø£åD ‘·‘·ŒsêjÓÆT qeT'
56. z+ uÛÑ>∑e‘Ó’´ qeT'
57. z+ uÛÑÁ<ëjÓÆT qeT'
58. z+ uÛÑeã+<Ûä $yÓ÷∫HÓ’´ qeT'
59. z+ uÛ÷Ñ ‘·Hê<Ûä düeTì«‘êjÓTÆ qeT'
60. z+ eT+>∑fi¯ Á|ü<ëjÓÆT qeT'
61. z+ eT+C≤+_πø qeT'
62. z+ eTDÏe÷*ø±|ü⁄s¡‘+Ô· _πø qeT'
63. z+ eTVü‰ø±fiË’´ qeT'
64. z+ eTVü‰<äTsêZjÓÆT qeT'
65. z+ eTVü‰\¬øåÌà qeT'
66. z+ eTVü‰düs¡dü«‘Ó’´ qeT'
67. z+ eTùV≤X¯«]jÓÆT qeT'
68. z+ eTè<äTuÛ≤wæD…Æ´ qeT'
69. z+ e÷‘ê<˚$jÓÆT qeT'
70. z+ eT÷\ Á|üø£è‹ s¡÷|æD…Æ´ qeT'
71. z+ eT÷\ uÛÑ÷‘êjÓÆT qeT'
72. z+ eT÷˝≤<ÛësêjÓÆT qeT'
73. z+ eT÷\ $<ë´jÓÆT qeT'
74. z+ yÓ÷ø£å \¬øåÌ´ qeT'
75. z+ j·TX¯dæ«HÓ’´ qeT'
76. z+ j·Tø£så ê» düeTì«‘êjÓTÆ qeT'
77. z+ s¡CÀ>∑TD $Hê•HÓ’´ qeT'
78. z+ \*‘êjÓÆT qeT'
79. z+ ©˝≤e‘Ó’´ qeT'
80. z+ es¡<ësTTHÓ’´ qeT'
81. z+ es¡<ëuÛÑj·T Vü≤kÕÔjÓÆT qeT'
82. z+ edüT<Ûë]D…Æ´ qeT'
83. z+ $|òüTïHê•HÓ’´ qeT'
24
84. z+ $<ë´jÓÆT qeT'
85. z+ $uÛÑ÷‘Ó’´ qeT'
86. z+ $X¯«Hêj·TøÏjÓÆT qeT'
87. z+ $X¯«kÕøÏåD…Æ´ qeT'
88. z+ $X¯«s¡÷|æD…Æ´ qeT'
89. z+ $|òüTï Hê•HÓ’´ qeT'
90. z+ X¯øÏÔ Á‘·j·÷jÓÆT qeT'
91. z+ X¯ã]–]yêkÕjÓÆT qeT'
92. z+ X¯ãØX¯«ØjÓÆT qeT'
93. z+ XÊ+‘êjÓÆT qeT'
94. z+ XÊs¡<ëjÓÆT qeT'
95. z+ XÊÁdüèÔ yêeTuÛ≤>∑ ìyêdæH´’Ó qeT'
96. z+ X¯óuÛÑ<ësTTH˚ qeT'
97. z+ XÀø£Hê•HÓ’´ qeT'
98. z+ dü∫Ã<ëq+<ä s¡÷|æD…Æ´ qeT'
99. z+ dü‘·´s¡÷|æDÒ qeT'
100. z+ düs¡«bÕ|ü Hê•HÓ’´ qeT'
101. z+ düs¡«dæ<ä∆j˚T qeT'
102. z+ düs¡«dü+|üÁ‘·Œ<ëjÓÆT qeT'
103. z+ düs¡«Væ≤‘êjÓÆT qeT'
104. z+ dæ<ä∆ \¬øåÌà qeT'
105. z+ dæ<ä∆ ùd$‘êjÓÆT qeT'
106. z+ düT+<äsêqHÓ’´ qeT'
107. z+ düTs¡e+~‘êjÓÆT qeT'
108. z+ l <äTsêZ\ø°àå düsd¡ «ü r e÷qdü
|ü⁄Á‹ø±jÓÆT qeT'
Ç‹ Äø±sê~ l eT+»e÷‘ê <˚$
nc˛º‘·Ôs¡ X¯‘·Hêe÷e[ dü+|üPs¡í+ ˆˆ
 ˇø£ bÂ+&é #·<äTe⁄ ø£+fÒ ˇø£ WHé‡ $#·ø£åD≤ C≤„q+ eT+∫~

l nj·T´|üŒ kÕ«$Tyê] |üP» ÁbÕs¡+uÛÑeTT

ÁbÕs¡úq
nœ\uÛÑTeq B|ü+ uÛÑø£Ô ∫‘êÔ~Û yêdüyéT
düTs¡>∑DeTTì ùde´+ ‘·‘·Ô«eTkÕ´~ \ø£å´+
Vü≤]Vü≤s¡düT‘· MTX¯+ ‘ês¡ø£ÁãVü≤à s¡÷|ü+
X¯ã]–] ìyêdü+ uÛ≤ej˚T uÛÑ÷‘·Hê<Ûä+
<Ûë´q+
uÛÑ÷‘·Hê<Ûä dü<ëq+<ä düs¡«uÛÑ÷‘· <äj·÷|üs¡ˆ
s¡ø£å s¡ø£å eTVü‰uÛ≤¨ XÊÁùdÔ‘·TuÛÑ´+ qyÓ÷qeT'ˆˆ
l nj·T´|üŒ kÕ«$TH˚ qeT' <Ûë´q+ düeTs¡Œj·÷$Tˆ ÄyêVü≤q+ düeTs¡Œj·÷$T ˆ
qes¡‘·ïùV≤ eTK∫‘· dæ+Vü‰düq+ düeTs¡Œj·÷$T ˆ bÕ<äjÓ÷' bÕ<ä´+ düeTs¡Œj·÷$T ˆ
Vü≤düj
Ô ÷Ó ' Äs¡´È + düeTs¡Œj·÷$T ˆ Ä#·eT˙j·T+ düeTs¡Œj·÷$T ˆ eT<ÛTä |üsÿ¡ + düeTs¡Œj·÷$T ˆ
qeT'k˛‡e÷j·T#· s¡TÁ<ëj·T#·,qeT'kÕÔÁe÷j·T#· ns¡TD≤j·T#·, qeT' X¯+>±j·T#·
|üX¯ó|ü‘·jÓ÷#· qeT' ˆ ñÁ>±j·T#· ;Ûe÷j·T#·qyÓ÷ nÁπ>e<Ûëj·T#·, <äTπse<Ûëj·T#·,qyÓ÷
Vü≤Áùd#Ô · Vü≤˙j·T#·, qyÓ÷ eèπøuå ÀÛ ´ Vü≤]πøXÀuÛÀ´ qeTkÕÔsêeT qeT'X¯Ù+uÛyÑ #˚ · eTjÓ÷uÛyÑ #˚ ·
qeT'X¯Ù+Ksêj·T#· qeTdüÿsêj·T#·, qeT'•Ùyêj·T#· •e‘êsê#·
l nj·T´|üŒkÕ«$TH˚ qeT' kÕïq+ düeTs¡Œj·÷$T ˆ kÕïHêq+‘·s¡+ X¯ó<ä∆
Ä#·eT˙j·T+ düeTs¡Œj·÷$T ˆ eÁdüÔ+ düeTs¡Œj·÷$T ˆ (Á|ü‹Ôì |üdüT|ü⁄, ≈£î+≈£îeT,
>∑+<ÛäeTT\‘√ ø£*|æ n]Œ+#·e˝…qT)
>∑+<Ûä+ düeTs¡Œj·÷$T ˆ nø£å‘êHé düeTs¡Œj·÷$T ˆ |ü⁄wüŒ+ |üP»j·÷$T ˆ
z+ πøX¯yêj·T qeT' z+ ø£ècÕíj·T qeT' z+ ì<Ûäq|ü‘·j˚T qeT' z+ ì<Ûäq
|ü‘ê+‹ø±j·T qeT' z+ }sê∆«j·T qeT' z+ }s¡ú«*+>±j·T qeT' z+ Væ≤s¡D≤´j·T
qeT' z+ Væ≤s¡D´*+>±j·T qeT' z+ düTesêíj·T qeT' z+ düTes¡í*+>±j·T qeT'
z+ ~yê´j·T qeT' z+ ~e´*+>±j·T qeT' z+ uÛÑyêj·T qeT' z+ uÛÑe*+>±j·T
qeT' z+ X¯sê«j·T qeT' z+ X¯s«¡ *+>±j·T qeT' z+ •yêj·T qeT' z+ •e*+>±j·T
qeT' z+ C≤«˝≤j·T qeT' z+ C≤«\ *+>±j·T qeT' z+ Ä‘êàj·T qeT' z+
Ä‘·à*+>±j·T qeT' z+ |üs¡e÷j·T qeT' z+ |üs¡eT *+>±j·T qeT'
z+ @‘·‘√´j·Tdü´ dü÷s¡´dü´ düs¡«*+>∑>¥Z z+ kÕú|üj·T‹ ÁbÕDÏeT+Á‘·+ |ü$Á‘·+ ˆ
25
 XÊ+‘·+>±, ìã“s¡+>± ñ+&É>∑\>∑&É+ ì»yÓTÆq n+‘·sê‘·à X¯øÏÔ
l nj·T´|üŒkÕ«$T n+>∑|üP»
1. z+ <Ûäs¡àXÊÁùdÔ qeT'
2. z+ •\ŒXÊÁùdÔ qeT'
3. z+ Ms¡XÊÁùdÔ qeT'
4. z+ jÓ÷>∑XÊÁùdÔ qeT'
5. z+ eTVü‰XÊÁùdÔ qeT'
6. z+ ÁãVü≤àXÊÁùdÔ qeT'
7. z+ ø±\XÊÁùdÔ qeT'
8. z+ X¯ã]–ØXÊj·T qeT'
9. z+ dü‘·´s¡÷bÕj·T qeT'
10.z+ eTDÏø£+sƒêj·T qeT'
11.z+ $wüßí|ü⁄Á‘êj·T qeT'
12.z+ áX¯«s¡|ü⁄Á‘êj·T qeT'
13.z+ Vü≤]Vü≤s¡|ü⁄Á‘êj·T qeT'
14.z+ Á‹H˚Á‘êj·T qeT'
15.z+ z+ø±s¡dü«s¡÷bÕj·T qeT'
16.z+ es¡<äVü≤kÕÔj·T qeT'
17.z+ ;Ûe÷j·T qeT'
18.z+ n‹‘˚»dæ«H˚ qeT'
19.z+ nwüºeT÷]Ôj˚T qeT'
20.z+ X¯óuÛÑMø£åD≤j·T qeT'
21.z+ ø√eT˝≤+>±j·T qeT'
22.z+ eTVü‰bÕ|ü$HêX¯ø±j·T qeT'
23.z+ X¯Á‘·THêX¯Hêj·T qeT'
24.z+ |ü⁄Á‘·˝≤uÛ≤j·T qeT'
25.z+ >∑C≤~ÛbÕj·T qeT'
26.z+ Vü≤]Vü≤sê‘·àC≤j·T qeT'
27.z+ >∑DÒX¯|üPC≤´j·T qeT'
28.z+ ∫Á<ä÷bÕj·T qeT'
29.z+ düπs«X¯«sêj·T qeT'
30.z+ nj·T´|üŒkÕ«$TH˚ qeT'
26
` bÕ<Í |üP»j·÷$T
` >∑T˝ÖŒ¤ |üP»j·÷$T
` »+ù|òT |üP»j·÷$T
` C≤qT˙ |üP»j·÷$T
` }s¡÷ |üP»j·÷$T
` ø£{Ï+ |üP»j·÷$T
` >∑TVü≤´+ |üP»j·÷$T
` y˚TÁ&ÛÉ+ |üP»j·÷$T
` Hê_Û+ |üP»j·÷$T
` ñ<äs¡+ |üP»j·÷$T
` eø£ådüú\+ |üP»j·÷$T
` bÕπsÙ« |üP»j·÷$T
` Vü≤è<äj·T+ |üP»j·÷$T
` ø£+sƒ¡+ |üP»j·÷$T
` düÔHÍ |üP»j·÷$T
` Vü≤kÕÔHé |üP»j·÷$T
` u≤VüAHé bÕ»j·÷$T
` eTTK+ |üP»j·÷$T
` <ä+‘êHé |üP»j·÷$T
` H˚Á‘Í |üP»j·÷$T
` ø£söí |üP»j·÷$T
` \˝≤≥+ |üP»j·÷$T
` Hêdæø±+ |üP»j·÷$T
` #·TãTø£+ |üP»j·÷$T
` zc˜ |üP»j·÷$T
` >∑+&Édüú\+ |üP»j·÷$T
` ø£#êHé |üP»j·÷$T
` •s¡' |üP»j·÷$T
` düsê«D´+>±ì |üP»j·÷$T
` n+>∑|üPC≤+ düeTs¡Œj·÷$T ˆˆ
 Nø£{À¢H˚ qø£åÁ‘ê\T ø£ìŒkÕÔsTT n˝≤π> ø£cÕº\˝ÀH˚ dü‘ê´\T >√#·s¡eTe⁄‘êsTT
l nj·T´|üŒkÕ«$T nc˛º‘·Ôs¡+
1. z+ eTVü‰XÊÁùdÔ qeT' 34. z+ eT¨‘ê‡Vü‰j·T qeT'
2. z+ $X¯«XÊÁùdÔ qeT' 35. z+ eTVü‰bÕ|ü$HêXÊj·T qeT'
3. z+ ˝Àø£XÊÁùdÔ qeT' 36. z+ eTVü‰Msêj·T qeT'
4. z+ <Ûäs¡àXÊÁùdÔ qeT' 37. z+ eTVü‰BÛsêj·T qeT'
5. z+ y˚<äXÊÁùdÔ qeT' 38. z+ eTVü‰X¯Ssêj·T qeT'
6. z+ ø±\XÊÁùdÔ qeT' 39. z+ eTVü‰düs¡Œ$uÛÑ÷wæ‘êj·T qeT'
7. z+ >∑C≤~ÛbÕj·T qeT' 40. z+ ndæVü≤kÕÔj·T qeT'
8. z+ >∑C≤s¡÷&ÛÜj·T qeT' 41. z+ X¯s¡<Ûäsêj·T qeT'
9. z+ >∑D≤<Ûä´øå±j·T qeT' 42. z+ Vü‰\Vü≤\<Ûäsê‘·àC≤j·T qeT'
10. z+ yê´Á|òüTs¡÷&ÛÜj·T qeT' 43. z+ ns¡T®H˚XÊj·T qeT'
11. z+ eTVü‰<äT´‘·j˚T qeT' 44. z+ n–ïqj·THêj·T qeT'
12. z+ >√Áù|Ô qeT' 45. z+ nq+>∑eT<äHê‘·Tsêj·T qeT'
13. z+ ^sê«D dü+ùd$‘êj·T qeT' 46. z+ <äTwüºÁ>∑Vü‰~ÛbÕj·T qeT'
14. z+ >∑‘ê+‘·ø±j·T qeT' 47. z+ l<ëj·T qeT'
15. z+ >∑D≤Á–DÒ qeT' 48. z+ •wüºs¡ø£åDBøÏå‘êj·T qeT'
16. z+ ãTTπ>«<ä s¡÷bÕj·T qeT' 49. z+ ø£dü÷Ô] ‹\ø±j·T qeT'
17. z+ qø£åÁ‘êj·T qeT' 50. z+ sê»X‚Ksêj·T qeT'
18. z+ #·+Á<äs¡÷bÕj·T qeT' 51. z+ sê»k˛‘·Ôe÷j·T qeT'
19. z+ e˝≤Vü≤ø±j·T qeT' 52. z+ sê»sêC≤]Ñêj·T qeT'
20. z+ <Ûäs¡àXÊ´e÷j·T qeT' 53. z+ $wüßí|ü⁄Á‘êj·T qeT'
21. z+ eTVü‰s¡÷bÕj·T qeT' 54. z+ eq»Hê~ÛbÕj·T qeT'
22. z+ Á≈£Ls¡<äèwüºj˚T qeT' 55. z+ es¡Ãdüÿsêj·T qeT'
23. z+ nHêeTj·÷j·T qeT' 56. z+ es¡s¡T#·j˚T qeT'
24. z+ Á‹H˚Á‘êj·T qeT' 57. z+ es¡<ëj·T qeT'
25. z+ ñ‘·Œ˝≤ø±sêj·T qeT' 58. z+ yêj·TTyêVü≤Hêj·T qeT'
26. z+ ø±\Vü≤+Á‘˚ qeT' 59. z+ eÁ»ø±j·÷j·T qeT'
27. z+ qsê~ÛbÕj·T qeT' 60. z+ K&ÉZbÕDj˚T qeT'
28. z+ K+&˚+<äTeTÚfi¯j˚T qeT' 61. z+ eÁ»Vü≤kÕÔj·T qeT'
29. z+ ø£˝≤Ωs¡≈£îdüTeTÁ|æj·÷j·T qeT' 62. z+ ã˝À<ä∆‘êj·T qeT'
30. z+ eT<äHêj·T qeT' 63. z+ Á‹˝Àø£ C≤„Hêj·T qeT'
31. z+ e÷<ÛäedüT‘êj·T qeT' 64. z+ n‹ ã˝≤j·T qeT'
32. z+ eT+<ës¡ ≈£îdüTe÷]Ñêj·T qeT' 65. z+ |ü⁄wüÿ˝≤j·T qeT'
33. z+ eTVü‰ã˝≤j·T qeT' 66. z+ eè‘·Ô bÕeHêj·T qeT'
27
 n$˙‹øÏ bÕ\Œ&˚ e´øÏÔøÏ ∫e]øÏ $T–˝Ò~ Äy˚<äq, nee÷Hê˝Ò

67. z+ |üPs¡í<Ûäyêj·T qeT' 88. z+ uÛÑø£Ô dü+|üÁ‘·Œ<ëj·Tø±j·T qeT'

68. z+ |ü⁄wüÿ˝ÒXÊj·T qeT' 89. z+ yê´Á|òüT#·s¡à<Ûäsêj·T qeT'
69. z+ bÕX¯Vü≤kÕÔj·T qeT' 90. z+ X¯S*H˚ qeT'
70. z+ uÛÑj·÷|üVü‰j·T qeT' 91. z+ ø£bÕ*H˚ qeT'
71. z+ ewü{≤ÿs¡s¡÷bÕj·T qeT' 92. z+ y˚DTe<äHêj·T qeT'
72. z+ bÕ|ü|òü÷ïj·T qeT' 93. z+ ø£˝≤s¡yêj·T qeT'
73. z+ bÕwü+&É s¡T~ÛsêHêX¯Hêj·T qeT' 94. z+ ø£+ãTø£+sƒêj·T qeT'
74. z+ |ü+#·bÕ+&Éedü+kÕÔÁ‘˚ qeT' 95. z+ øÏØ≥ $uÛÑ÷wæ‘êj·T qeT'
75. z+ |üs¡|ü+#êø£åsêj·T qeT' 96. z+ <Ûä÷s¡®{ÏH˚ qeT'
76. z+ |ü+#·eÁø£Ô düT‘êj·T qeT' 97. z+ Ms¡ì\j·÷j·T qeT'
77. z+ |üPC≤´j·T qeT' 98. z+ Mπs+Á<ä e+~‘êj·T qeT'
78. z+ |ü+&ç‘êj·T qeT' 99. z+ $X¯«s¡÷bÕj·T qeT'
79. z+ |üs¡y˚TX¯«sêj·T qeT' 100.z+ eèwü|ü‘·j˚T qeT'
80. z+ uÛÑe‘ê|ü Á|üX¯eTHêj·T qeT' 101.z+ $$<Ûës¡ú |òü\Á|ü<ëj·Tø±j·T qeT'
81. z+ ø£ej˚T qeT' 102.z+ Bs¡ÈHêkÕj·T qeT'
82. z+ ø£MHêeTBÛbÕj·T qeT' 103.z+ eTVü‰u≤Vü≤y˚ qeT'
83. z+ uÛÑø±Ô;Ûwüº Á|ü<ëj·Tø±j·T qeT' 104.z+ #·‘·TsꓤVü≤y˚ qeT'
84. z+ ø£èbÕfi¯y˚ qeT' 105.z+ »{≤<Ûäsêj·T qeT'
85. z+ πø¢X¯HêX¯Hêj·T qeT' 106.z+ düqø±~ eTTìÁX‚wü˜ düTÔ‘ê´j·T qeT'
86. z+ düe÷j·T, ns¡÷bÕj·T qeT' 107.z+ nwüºdæ~∆Á|ü<ëj·Tø±j·T qeT'
87. z+ ùdHêìH˚ qeT' 108.z+ Vü≤]Vü≤sê‘·àC≤j·T qeT'
z+ düs¡«<˚e‘ê dü«s¡÷|ü Vü≤]Vü≤s¡ düT‘· <Ûäs¡àXÊÁdüÔ
l nj·T´|üŒ kÕ«$TH˚ qeT' HêHê$<Ûä |ü]eTfi¯ |üÁ‘·
|ü⁄cÕŒDÏ |üPC≤+, nc˛º‘·Ôs¡ X¯‘·HêeT |üPC≤+, düeTdüÔ sêCÀ|ü#ês¡,
<˚y√|ü#ês¡, uÛÑø√Ô´|ü#ês¡, X¯ø√Ô´|ü#ês¡ |üPC≤+ düeTs¡Œj·÷$T ˆˆ
<Ûä÷|ü+ : <äXÊ+>∑+ >∑T>∑TZ˝Àù|‘·+ düT>∑+<Ûä+ #· eTH√Vü≤s¡yéT
<Ûä÷|ü+ <ëkÕ«$T <˚y˚X¯ >∑èVü‰D >∑»yêVü≤q ˆˆ
<Ûä÷|ü e÷Á|òüT|üj·÷$T ˆˆ
B|ü+ : kÕ»´+ Á‹e]Ô dü+j·TTø£Ô+ eVæ≤ïHêjÓ÷õ‘·+ eTj·÷>∑èVü‰D
eT+>∑fi¯ B|ü+ Vü≤]Vü≤s¡ |ü⁄Á‘· qyÓ÷düTÔ‘˚ ˆˆ
B|ü+ <äs¡Ùj·÷$Tˆ BbÕq+‘·s¡+ X¯ó<ä› Ä#·eT˙j·T+ düeTs¡Œj·÷$T
28
 J$‘·+ dæ>∑¬s≥Tº e+{Ï~, ∫e]øÏ $T–˝Ò~ ã÷&ç<˚

HÓ’y˚<ä´+
z+ uÛÑ÷s¡“¤edüT‡e' z+ ‘·‘·‡$‘·Ts¡«πsD´+
uÛÑs√Z<˚ekÕ´BÛeTVæ≤ ~ÛjÓ÷ jÓ÷q' Á|ü#√<äj·÷‘Y ˆˆ
<˚e düVæ≤‘·' Á|üdüTe dü‘·´+‘·«πsÔq |ü]wæ+#ê$T
neTè‘·eTdüTÔ neTè‘√|üdüÔs¡D eTdæ kÕ«Vü‰
z+ ÁbÕD≤j·T kÕ«Vü‰ ˆ
z+ nbÕHêj·T kÕ«Vü‰ ˆ
z+ yê´Hêj·T kÕ«Vü‰ ˆ
z+ ñ<ëHêj·T kÕ«Vü‰ ˆ
z+ düe÷Hêj·T kÕ«Vü‰ ˆ
z+ ÁãVü≤àDÒ kÕ«Vü≤ ˆ ÁãVü≤àDÏj·T Ä‘êàeTè‘·‘ê«j·T
eT<Ûä´ eT<Û˚´ bÕ˙j·T+ düeTs¡Œj·÷$T ˆ
neTè‘ê$<ÛëqeTdækÕ«Vü‰ ñ‘·Ôs¡b˛X¯q+ düeTs¡Œj·÷$T ˆ
Vü≤]Vü≤s¡|ü⁄Á‘· nj·T´|üŒ kÕ«$TH˚ qeT' HÓ’y˚<ä´+ düeTs¡Œj·÷$T ˆˆ
‘ê+ã÷\+ : |üP^|òü\ düe÷j·TTø£Ô+ Hê>∑e©¢ <äfi‚Ôs¡T´‘·+
ø£s¡÷Œs¡ #·÷s¡í dü+j·TTø£Ô+ ‘ê+ã÷\+ Á|ü‹>∑èVü≤´‘ê+ ˆˆ
nj·T´|üŒkÕ«$TH˚ qeT' ‘ê+ã÷\+ düeTs¡Œj·÷$T
Ä#·eT˙j·T+ : ˙sê»q+ düTe÷+>∑\´+ düs¡«eT+>∑fi¯ ø±s¡D+
>∑èVü‰D |üs¡j·÷ uÛÑø±Ô´ #ê]Œ‘·+‘˚
•yê‘·à»`ø£s¡÷Œs¡ ˙sê»q+ Ä#·eT˙j·T+ düeTs¡Œj·÷$T
|ü⁄cÕŒ+»©+ : C≤r #·+|üø£ |ü⁄Hêï>∑ eT*¢ø± e≈£îfi≤~_Û'
|ü⁄cÕŒ+»*+ Á|ü<ë kÕ«$T >∑èVü≤D es¡<ëq|òüT
|ü⁄cÕŒ+»*+ düeTs¡Œj·÷$T
eT+Á‘·|ü⁄wüŒ+ : jÓ÷bÕ+ |ü⁄wüŒ+ y˚<ä
|ü⁄wüŒyêHé, Á|üC≤eHé |üX¯óe÷Hé
uÛÑe‹ #·+Á<äe÷yê ÄbÕ+ |ü⁄wüŒ+
|ü⁄wüŒyêHé Á|üC≤yêHé |üX¯óe÷Hé
uÛÑe‹ |üPs¡í |ü⁄wüÿ˝≤+u≤düy˚T‘·
Vü≤]Vü≤s¡ |ü⁄Á‘êj·T düÿ+<ëj·T qeT'
nj·T´|üŒ kÕ«$TH˚ qeT' y˚<√ø£Ô eT+Á‘·|ü⁄wüŒ+ düeTs¡Œj·÷$T
29
 p<äeTT, yê<äeTT ∫es¡≈£î y˚<äqqT ø£*–kÕÔsTT

X¯s¡DT|òüTÀwü
1. z+ l kÕ«$Tj˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
2. Vü≤]Vü≤s¡ düT‘·H˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
3. Ä|ü<들+<ÛäeH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
4. nHê<Ûäs¡ø£åø£H˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
5. nœ˝≤+&Éø√{Ï ÁãVü‰à+&É Hêj·Tø£H˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
6. nqï<ëq Á|üuÛÑTy˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
7. nj·T´|üŒH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
8. Ä]j·÷+>±e⁄ nj·÷´y˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
9. n#·ÃHé ø√sTT˝Ÿ ns¡ùd X¯s¡DeTj·T´|üŒ
10. ≈£îfi¯‘·TÔ|ü⁄fiË’ u≤\ø£H˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
11. @s¡Ty˚T*XÊkÕÔy˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
12. yêesYkÕ«$Tj˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
13. ø£ìïeT÷\ eTVü‰>∑D|ü‘·j˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
14. Hê>∑sêC≤y˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
15. e÷*ø±|ü⁄s¡‘·ÔeTà ˝Àø£<˚$e÷‘·y˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
16. ø£s¡T|ü⁄ŒkÕ«$Tj˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
17. <˚$|üŒesY ø±q+<äeT÷]Ôj˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
18. ø±oyêdæj˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
19. Vü≤]<ë«sY ìyêdæj˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
20. ls¡+>∑|ü≥ºDyêdæj˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
21. ø£s¡T|üŒ‘·÷ÔsYyêdæj˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
22. >=\¢|üP&ç <Ûäs¡àXÊkÕÔy˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
23. dü<äTZs¡THê<ÛäH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
24. $˝≤¢&çMs¡H˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
25. Ms¡eTDÏø£+sƒ¡H˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
26. X¯ã]eT˝…’ <Ûäs¡àXÊkÕÔy˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
27. X¯s¡DT|òüTÀwü Á|æj·TH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
28. ø±+‹eT˝…’yêdüH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
29. bıqï+ãfi¯yêdüH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
30. |ü+u≤•X¯óy˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
31. |ü+<äfi¯ sê»≈£îe÷s¡H˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
32. yêe]Hé ‘√fi¯H˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
33. yÓ÷Væ≤˙ düT‘·H˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
34. ø£DYø£+&É <Ó’ey˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
35. ø£*j·TT>∑es¡<äH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
30
 ˇø£ eT+∫ ‘·*¢ e+<äeT+~ ñbÕ<Ûë´j·TT\‘√ düe÷q+
36. düs¡«s√>∑ ìyês¡D <Ûäq«+‘·s¡eT÷s¡Ôj˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
37. eTVæ≤wæ eTs¡›qH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
38. |üPs¡í |ü⁄wüÿfi¯ Hê<ÛäH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
39. eDY|ü⁄* yêVü≤qH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
40. uÛÑø£Ôe‘·‡\H˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
41. uÛÑ÷˝Àø£Hê<ÛäH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
42. nsTT+<äTeT˝…’ yêdüH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
43. X¯ã]–ØX¯H˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
44. Çs¡TeTT&ç Á|æj·TH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
45. n_Ûùwø£ Á|æj·TH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
46. y˚<äb˛Œs¡Tfi‚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
47. ì‘·´ ÁãVü≤à#ê]j˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
48. düs¡« eT+>∑fi¯<ëj·Tø£H˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
49. Msê~ÛMs¡H˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
50. z+ø±s¡bıŒs¡TfiË X¯s¡DeTj·T´|üŒ
51. Äq+<äs¡÷|üH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
52. uÛÑø£Ô ∫‘êÔ~ÛyêdüH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
53. ÄÁ•‘· e‘·‡\H˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
54. uÛÑ÷‘· >∑D≤~Û|ü‘·j˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
55. X¯øÏÔ s¡÷|üH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
56. XÊ+‘·eT÷s¡Ôj˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
57. |ü<äTHÓ{≤º+ã&çøÏÿ n~Û|ü‘·j˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
58. ñ‘·Ôsêqø£åÁ‘· C≤‘·ø£H˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
59. ãTTwæ≈£î\ s¡ø£åø£H˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
60. y˚<äÁ|æj·TH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
61. ‘·b˛<ÛäqH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
62. jÓT+>∑fiŸ ≈£î\<Ó’ey˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
63. »>∑H√àVü≤qH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
64. yÓ÷Vü≤qs¡÷|üH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
65. e÷<ÛäedüT‘·H˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
66. j·T<äT≈£î\Ms¡H˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
67. e÷eT˝…’yêdüH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
68. düsê«|üsê<Ûä s¡ø£åø£H˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
69. wüDTàK k˛<äs¡H˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
70. y˚<ë+‘·s¡÷|üH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
71. X¯+ø£s¡düT‘·H˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
72. X¯Á‘·Tdü+Vü‰s¡H˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
31
 #·÷&É≈£î+>± @B ‘ê>=<äT›, #·<äe≈£î+&Ü <˚ìMT<ä dü+‘·ø£+ ô|{§º<äT›
73. dü<äTZDeT÷s¡Ôj˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
74. |üsêX¯øÏÔj˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
75. |üsê‘·Œs¡H˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
76. |üs¡+CÀ´‹j˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
77. ¨eTÁ|æj·TH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
78. >∑D|ü‹ k˛<äs¡H˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
79. ø£{≤ºfi¯ y˚wü<Ûë]j˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
80. $wüßídüT‘·H˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
81. düø£\ ø£fi≤e\¢uÛÑH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
82. ˝Àø£ s¡ø£åø£H˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
83. n$T‘· >∑TD≤ø£s¡H˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
84. n\+ø±s¡Á|æj·TH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
85. ø£ìïe÷¬s’ ø±|üŒeH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
86. uÛÑTeH˚X¯«s¡H˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
87. e÷‘ê|æ‘ê >∑Ts¡T<Ó’ey˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
88. kÕ«$Tj·THé |ü⁄+>±eqy˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
89. nfi¯ó<ëq~j˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
90. nfi¯ó<ëy˚T&˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
91. ≈£[fl&É+ ≈£î+Á&˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
92. ø£]eT˝…’ @Á≥j˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
93. ø£]eT˝…’ ms¡ø£ÿy˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
94. ô|]j·÷q e≥ºy˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
95. dæ]j·÷q e≥ºy˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
96. |ü+u≤q~j˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
97. |ü+ãsTT˝Ÿ $fi¯πøÿ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
98. ˙*eT˝…’ j˚TÁ≥y˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
99. nbÕŒ∫y˚T&˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
100. X¯ã]|”sƒ¡y˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
101. X¯s¡+>∑T‹Ô Äfi¯j˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
102. uÛÑdüà≈£îfi¯y˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
103. |ü<äTHÓ{≤º+ã&çj˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
104. HÓj·÷´_Ûùwø£Á|æj·TH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
105. ø£s¡÷Œs¡CÀ´‹j˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
106. CÀ´‹ dü«s¡÷|üH˚ X¯s¡DeTj·T´|üŒ
107. eTø£s¡ CÀ´‹j˚T X¯s¡DeTj·T´|üŒ
108. z+ l Vü≤]Vü≤s¡düT‘·Hé Äq+<ä ∫‘·ÔHé
nj·T´Hé nj·T´|üŒHé kÕ«$Tj˚T.... X¯s¡DeTj·T´|üŒ
32
 C≤]q e÷≥, $dæ]q sêsTT ‹]– sêe⁄
kÕ«$T X¯s¡D+ - nj·T´|üŒX¯s¡D+
uÛÑ>∑yêHé X¯s¡D+ - uÛÑ>∑e‹ X¯s¡D+
<˚eHé X¯s¡D+ - <˚M X¯s¡D+
<˚eHé bÕ<ä+ ` <˚M bÕ<ä+
kÕ«$T bÕ<ä+ - nj·T´|üŒ bÕ<ä+
uÛÑ>∑yêH˚ - uÛÑ>∑e‹j˚T
áX¯«s¡H˚ - áX¯«]j˚T
<˚eH˚ - <˚$j˚T
X¯ø£ÔH˚ - X¯øÏÔj˚T
kÕ«$Tj˚T - nj·T´b˛Œ
|ü*¢ø£≥Tº - X¯ã]eT\≈£îÿ
Çs¡TeTT&çø£≥Tº - X¯ã]eT\≈£îÿ
ø£‘·TÔ+ø£≥Tº - X¯ã]eT\≈£îÿ
ø£\T¢+eTT\T¢+ - ø±*øÏyÓT‘ÓÔ
@+~$&Éj÷· ´ - ‘·÷øÏÿ$&Éj÷· ´
<˚Vü≤ã\+<ë - bÕ<äã\+<ë
j·÷¬s’ø±q - kÕ«$TjÓÆTø±q
kÕ«$TjÓÆTø£+&Ü˝Ÿ - yÓ÷ø£å+ ø£≥Tº
kÕ«$T e÷¬s - nj·T´|üŒe÷¬s
HÓj·÷´_Ûùwø£+ - kÕ«$Tπø
‘˚Hê_Ûùwø£+ - kÕ«$Tπø
ø£s¡÷Œs¡ B|ü+ - kÕ«$Tπø
bÕ˝≤_Ûùwø£+ - kÕ«$Tπø
|ü˙ïs¡_Ûùwø£+ - kÕ«$Tπø
eTT<äTs¡Tf…+ø±sTT - kÕ«$Tπø
≈£î+≈£îe÷_Ûùwø£+ - kÕ«$Tπø
#·Áø±bı+>∑˝Ÿ - kÕ«$Tπø
nbÕŒ nbÕŒ - nj·T´bÕŒ
kÕ«$Tj·T´|üŒ - nj·T´bÕŒ
X¯ã]–ØX¯ - nj·T´bÕŒ
XÊ+‘·dü«s¡÷|ü - nj·T´bÕŒ
|ü+u≤•X¯óy˚ - nj·T´bÕŒ
|ü+u≤yêkÕ - nj·T´bÕŒ
|ü+<äfi¯sêC≤ - nj·T´bÕŒ
33
 ˇø£]eTT+<äT yÓ÷ø£]˝Ò¢ eTìwæø£Hêï ì{≤s¡T>± ì\TÃì Hê>∑*<äTH˚ï ¬s’‘˚ >=|üŒyê&ÉT
ø±qqyêkÕ - nj·T´bÕŒ
eDY |ü⁄*yêVü≤q - nj·T´bÕŒ
düT+<äs¡s¡÷bÕ - nj·T´bÕŒ
düT>∑TDÁ|üø±X¯ - nj·T´bÕŒ
yÓ÷Vü≤ì‘·qj·÷ - nj·T´bÕŒ
>∑DÒX¯k˛<äs¡ - nj·T´bÕŒ
wüDTàø£k˛<äs¡ - nj·T´bÕŒ
Vü≤]Vü≤s¡‘·qj·÷ - nj·T´bÕŒ
nHê<Ûäs¡ø£åø£ - nj·T´bÕŒ
dü<äTZs¡THê<Ûë - nj·T´bÕŒ
Äy√ Äy√ - nj·T´bÕŒ
sêyê sêyê - nj·T´bÕŒ
ø=+&É~>∑sê - nj·T´bÕŒ
|üP»≈£î sêyê - nj·T´bÕŒ
uÛÑ»q≈£î sêyê - nj·T´bÕŒ
˙ |ü&ç|üP»≈£î - nj·T´bÕŒ
y˚TyÓTTdüTÔHêï+ - nj·T´bÕŒ
e#˚Ã<ë]˝À - nj·T´bÕŒ
n&É$<ë]˝À - nj·T´bÕŒ
eT<Ûä´<ë]˝À - nj·T´bÕŒ
‘√&ÉT+&ÉTbÕŒ - nj·T´bÕŒ
yÓ+≥T+&ÉbÕŒ - nj·T´bÕŒ
˙&ÉT+&ÉbÕŒ - nj·T´bÕŒ
ø±bÕ&ÉbÕŒ - nj·T´bÕŒ
s¡øÏå+#·bÕŒ - nj·T´bÕŒ
B$+#·bÕŒ - nj·T´bÕŒ
q&ç|æ+#·bÕŒ - nj·T´bÕŒ
sêC≤~Ûsê» - nj·T´bÕŒ
sê»≈£îe÷s¡ - nj·T´bÕŒ
ìH˚ïqy˚Tà+ - nj·T´bÕŒ
˙y˚~≈£îÿ - nj·T´bÕŒ
eTT>∑TZs¡qï<äeTTà\+{≤ - MØBÛMs¡T\+≥
sêC≤~ sêE\+{≤ - sê» ≈£îe÷s¡T\+≥
dü÷s¡~Û dü÷s¡T\+{ - dü÷s¡´ ≈£îe÷s¡T\+≥
kÕ«$Tj·T|üŒ - nj·T´bÕŒ
X¯+D+eT|üŒ ` nj·T´bÕŒ
kÕ«$Tj˚T X¯s¡D+ nj·T´|üŒ ` <˚e <˚e >∑D|ü‹ uÛÑ>∑yêH˚
|ü+#êeTè‘ê_Ûùwø£ Á|æj·TH˚ ` düVü≤Ádü ø£\XÊ_Ûùwø£ Á|æj·TH˚
düsê«|üsê<Ûä s¡ø£åø£H˚ ` >∑Ts¡eHé >∑Ts¡Ty˚
34
>=|üŒyêfi¯ó¢ dü\Vü‰\ ø√dü+ m<äTs¡T #·÷kÕÔs¡T, eT÷s¡Tâ\T bı>∑&ÉÔ\ ø√dü+ m<äTs¡T #·÷kÕÔs¡T

nj·T´|üŒkÕ«$T yê] qeTkÕÿs¡ XÀ¢ø£eTT\T

1. ˝Àø£Ms¡+ eTVü‰|üP»´+ düs¡« s¡øå±ø£s¡+ $uÛÑTyéT ˆ
bÕs¡«r Vü≤è<äj·÷q+<ä+ XÊkÕÔs¡+ Á|üDe÷eT´Vü≤+ ˆˆ
2. $Á|ü|üP»´+ $X¯«e+<ä´+ $wüßíX¯+uÛÀ Á|æj·T+ düT‘·yéT ˆ
øÏåÁ|ü Á|ükÕ<ä ìs¡‘·yéT XÊkÕÔs¡+ Á|üDe÷eT´Vü≤+ ˆˆ
3. eT‘·Ô e÷‘·+>∑ >∑eTq+ ø±s¡TD≤´eTè‘· |üP]‘·+ ˆ
düs¡« $|òüTïVü≤s¡+ <˚e+ XÊkÕÔs¡+ Á|üDe÷eT´Vü≤+ ˆˆ
4. ndüà‘·Tÿ˝ÒX¯«s¡+ <˚eyéT ndüà‘Y X¯Á‘·T $HêX¯q+ ˆ
ndüà~wüº Á|ü<ë‘ês¡+ XÊkÕÔs¡+ Á|üDe÷eT´Vü≤+ ˆˆ
5. bÕ+&˚´X¯ e+X¯ ‹\ø£+ πøs¡fi‚πø[ $Á>∑Vü≤+ ˆ
Äs¡ÔÁ‘êD |üs¡+<˚e+ XÊkÕÔs¡+ Á|üDe÷eT´Vü≤+ ˆˆ
6. |ü+#·s¡‘êïK´ y˚T‘·<√´ ì‘·´+ X¯ó<ä∆' |üπsƒqïs¡' ˆ
‘·dü´ Á|üdüH√ï uÛÑ>∑yêHé XÊkÕÔ edü‹ e÷qùd ˆˆ
7. Á‹j·T+ãø£ |ü⁄sêBÛX¯+ >∑D≤~Û|ü düeTì«‘·+ ˆ
>∑C≤s¡÷&ÛÉ eTVü≤+ e+<˚ XÊkÕÔs¡+ ≈£î\<Ó’e‘·+ ˆˆ
8. j·Tdü´ <Ûäq«+‘·Øsêà‘ê |æ‘ês¡TÁ<√ _Ûwüø£ÔeT' ˆ
‘·+ XÊkÕÔs¡ eTVü≤+e+<˚ eTVü‰yÓ’<ä´+ <äj·÷ì~Û+ ˆˆ
9. ns¡TD√<äj·T dü+ø±X¯+ ˙\≈£î+&É\ <Ûë]D+ ˆ
˙˝≤+ãs¡ <Ûäs¡+ <˚e+ e+<˚Vü≤+ ÁãVü≤àq+<äq+ ˆˆ
10. #ê|üu≤D+ yêeTVü≤ùdÔ söuÛÑ´y˚Á‘·+ #· <äøÏåDÒ ˆ
$\dü‘·Tÿ+&É\ <Ûäs¡+ e+<˚Vü≤+ $wüßí q+<äq+ ˆˆ
11. yê´Á|òü÷s¡÷&ÛÉ+ s¡ø£ÔH˚Á‘·+ dü«s¡íe÷˝≤ $uÛÑ÷wüD+ ˆ
Ms¡uÛÑ≥º <Ûäs¡+ |òüTÀs¡+ e+<˚Vü≤+ X¯+uÛÑTq+<äq+ ˆˆ
12. øÏ+øÏD√´&ÛÜ´D uÛÑ÷‘˚X¯+ |üPs¡í#·+Á<ä ìuÛ≤qq+ ˆ
øÏsê‘·s¡÷|ü XÊkÕÔs¡+ e+<˚Vü≤+ bÕ+&É´q+<äq+ ˆˆ
35
 m|ü⁄Œ&ÉT yÓ[flb˛yê˝Ò ‘Ó*dæqyê&˚ eT+∫ n‹~Û

13. uÛÑ÷‘· uÛÒ‘êfi¯ dü+ùde´+ ø±+#·HêÁ~ ìyêdæq+ ˆ

eTDÏø£+sƒ¡ $T‹U≤´‘·+ e+<˚Vü≤+ X¯øÏÔ q+<äq+ ˆˆ
14. lVü≤] |ü⁄Á‘·+ <˚e+ lVü≤] X¯+ø£sê‘·à»+ ˆ
X¯ã]–ØX¯«s¡+ <˚e+ qe÷$T uÛÑ÷‘·Hêj·Tø£+ ˆˆ
15. »>∑Á‹Œj·T+ »>∑Hêï<Ûä+ »>∑<ëq+<ä<ëj·Tø£+ ˆ
»>∑BX¯+ ø£èbÕ|üPs¡í+ qe÷$T yÓ÷Væ≤˙ düT‘·+ ˆˆ
16. uÛÑ÷‘˚X¯+ ‘ês¡ø£ÁãVü≤à+ –ØX¯+ –]C≤‘·à»+ ˆ
|üs¡y˚TXÊ‘·à»+ <˚e+ qe÷$T bÕ|üHêX¯q+ ˆˆ
17. »Hês¡∆q düT‘·+ <˚e+ yêqy˚X¯+ eTH√Vü≤s¡+ ˆ
eqyêdüÁ|æj·T+ <˚e+ qe÷$T »>∑BX¯«s¡+ ˆˆ
18. bòÕ\H˚Á‘· düT‘·+ <˚e+ ø£*<√wü ìyês¡D+ ˆ
u≤\s¡÷|ü+ ˝Àø£Hê<Ûä+ qe÷$T X¯ãØX¯«s¡+ ˆˆ

1. uÛÑ÷‘·Hê<Ûä dü<ëq+<ä düs¡«uÛÑ÷‘· <äj·÷|üs¡ ˆ

s¡ø£å s¡ø£å eTVü‰uÛ≤¨ XÊÁùdÔ‘·TuÛÑ´+ qyÓ÷qeT' ˆˆ
2. nj·T´|üŒ <˚e <˚e X¯s¡D+ ‘·yÓ’e ˆ
kÕ«$THé eTyÓTÆe X¯ã] –]yêdüHê<∏ä ˆ
nj·T´|üŒùV≤ ! X¯s¡D$T‘ê´~ |òüTÀwüj·T+‘√ ˆ
s¡øå±´düÔ«j·÷j·T dü‘·‘·+ ej·Te÷s¡∆ã+<Û√ ˆˆ
3. l |üPs¡í |ü⁄wüÿfi≤+uÛ≤düy˚T‘· lVü≤]Vü≤s¡|ü⁄Á‘· nj·T´|üŒkÕ«$TH˚ qeT'
nq+‘· X¯‘·ø√{Ï Á|ü<äø£åD qeTkÕÿs¡+ düeTs¡Œj·÷$T ˆˆ
(Á|ü‹ XÀ¢ø£eTTq≈£î eTq yÓT&É˝À kÕ«$T e÷\\qT #˚‘·T\‘√ |ü≥Tº≈£îì
yÓ÷ø±fi¯flMT<ä e+–, •s¡düT‡ e+∫ kÕ«$TøÏ qeTkÕÿs¡+ #˚dü÷Ô ªªkÕ«$Tj˚T
X¯s¡D+ nj·T´|üŒμμ nì #Ó|ü⁄Œø√yê*).
ô|q’ ù|s=ÿqï 18 XÀ¢øe£ TT\qT X¯ã]–] düìï~ÛjTÓ <äT≥ yÓ\dæjT· Tqï ncÕº<Xä ¯
<˚e‘·\qT ‘·\#·Tø=qT#·÷, ∫e] 3 XÀ¢øe£ TT\qT kÕø屑Y l nj·T´|üŒ kÕ«$Tyê]ì
‘·\#·Tø=qT#·÷ qeTdüÿ]+∫ nj·T´|üŒ Bø£åqT ø=qkÕ–+#·e˝…qT.
36
 ‘·q˝À|ü+ m]–qyê&˚ |ü]|üPs¡íyÓTÆq e÷qe⁄&ÉT
ø£s¡÷Œs¡ Vü‰s¡‹
ø£s¡÷Œs¡ B|ü+ X¯óuÛÑ eTH√Vü≤s¡+ $uÛÑT+ ` <ä<Ûë$T‘˚ <˚ees¡ Á|ü•<ÛäuÛÀ
bÕ|ü+<Ûäø±s¡+ <ÛäT]‘·+ ìyêsêj·T ` Á|üC≤„q B|ü+ eTqùd Á|üBbÕj·T ˆˆ

ø£åe÷|üD
ø±+‘·–] •Ks¡eTTô|’ dü«s¡í eT+~s¡eTTq <˚e‘·\ |üP»\+<äTø=ì á
uÛTÑ $HÓ\j¢ T· T bÕ*+∫ ø±bÕ&ÉT zyéT ‘ês¡ø£ ÁãVü≤àe÷ H˚qT, y˚TeTT C≤„qeTT‘√qT,
nC≤„qeTT‘√qT, ‘Ó*dæ ‘Ó*j·Tø£ #˚j·TT düø£\ ‘·|ü⁄Œ ˇ|ü⁄Œ\qT eTìï+∫
ø±bÕ&ÉT#·Tqï Vü≤]Vü≤s¡|⁄ü Á‘ê ˙e⁄ dü‘´· eTTqT ø±bÕ&ÉTeTT. <Ûsä à¡ eTTqT ø±bÕ&ÉTeTT.
kÕ«$T ˙e⁄ ncÕº<äX¯ k˛bÕqeTTq ∫qTàÁ<ä<ë]>± neT]j·TT+&ç ø±o,
sêy˚TX¯«s¡eTT, bÕ+&É´, πøs¡fi¯, Ä+Á<Ûë sêÁwüºeTT\qT @ø£ #·Á‘ê~Û|ü‘·´eTTq
|ü]bÕ*+#·T lVü≤]Vü≤s¡düT‘· Äq+<ä∫‘·ÔHé nj·T´Hé nj·T´|üŒkÕ«$T ˙
bÕ<ës¡$+<äeTT˝Ò e÷≈£î ì‘·´eTT X¯s¡D+ X¯s¡D+ X¯s¡D+.
n+<ä]ì ø±bÕ&çq <˚e⁄&˚ eTeTTà\qT ø±bÕ&Ée˝…qT. eTeTTà\qT ø±bÕ&çq
<˚e⁄&˚ n+<ä]ì ø±bÕ&Ée˝…qT. Ä <˚e⁄&˚ njÓ÷<Ûä´ sêeTT&ÉT, <ë«|üs¡j·TT>∑
ø£èwüßí&ÉT, ø£*j·TT>∑ y˚+ø£fÒX¯«s¡T&ÉT, nqïes¡+ dü‘·´<˚e⁄&ÉT, wæ]¶ kÕsTTHê<∏äT&ÉT,
kÕ«$T X¯s¡D+, kÕ«$T X¯s¡D+, kÕ«$T X¯s¡D+
kÕ«$Tj˚T X¯s¡D+ nj·T´|üŒ

kÕcÕº+>∑ qeTkÕÿs¡+
ñs¡kÕ •s¡kÕ <äècÕ˜´ eTqkÕ e#·kÕ ‘·<Ûë:
|ü<Û들 ´+ ø£sêuÛ≤´+ ø£sêíuÛ≤´+ Á|üD≤yÓ÷cÕ˜+>∑ e⁄#·´‘˚ ˆˆ
l Vü≤]Vü≤s¡|ü⁄Á‘· nj·T´|üŒ kÕ«$Tj˚T qeT:
düs¡« <˚e‘ê Á|”‘·´s¡∆+ Ä‘·à Á|ü<äøÏåD,
kÕcÕº+>∑ qeTkÕÿsê+ düeTs¡Œj·÷$T
37
 n˙ï #˚j·T<ä\#·T≈£îqïyês¡T @$T #˚j·T˝Òs¡T
eT+Á‘·|ü⁄wüŒyéT
zyéT <Ûë‘ê|ü⁄s¡kÕÔ<´ä eTT<ë»Vü≤s¡ ˆ X¯Áø£' Á|ü$<ë«ÁdüŒ~X¯Xï ‘·Ádü' ˆ ‘·yT˚ e+
$<ë«qeTè‘· ÇVü≤uÛÑe‹ ˆ Hêq´' |ü+<∏ë nj·THêj·T $<ä´‘˚ ˆ düVü≤ÁdüosYwü+ <˚e+
$XÊ«ø£+å $X¯«X¯+uÛTÑ eyéT ˆ $X¯«+ Hêsêj·TD+ <˚eeTø£så +¡ |üse¡ T+ |ü<yä Té ˆ $X¯«‘·'
|üse¡ ÷ìï‘·´+ $X¯«+ Hêsêj·TD>¥+ Vü≤]yéT ˆ $X¯«y˚Ty˚<+ä |ü⁄s¡Twüd~Ôü «X¯« eTT|üJe‹
ˆ |ü‹+ $X¯«kÕ´‘˚àX¯«s¡>¥+ XÊX¯«‘·>¥+ •eeT#·T´‘·yéT ˆ Hêsêj·TD+ eTVü≤CÒ„j·T+
$XÊ«‘êàq+ |üsêj·TDyéT ˆ Hêsêj·TD|üs√ CÀ´‹sê‘êà Hêsêj·TD' |üs¡' ˆ
Hêsêj·TD|üs¡+ ÁãVü≤à ‘·‘·Ô«+ Hêsêj·TD' |üs¡' ˆ Hêsêj·TD|üs√ <Ûë´‘ê <Ûë´q+
Hêsêj·TD' |üs¡' j·T#·ÃøÏ+∫»®>∑‘·‡s¡«+ <äèX¯´‘˚ ÁX¯Sj·T‘˚|- æ yê ˆ n+‘·s¡“Væ≤X¯Ã
‘·‘·‡s¡«+ yê´|ü´ Hêsêj·TD' dæú‘·' ˆ nq+‘·eTe´j·T+ ø£$>¥+ düeTTÁ<˚qÔ+
$X¯ « X¯ + uÛ Ñ T eyé T ˆ |ü < ä à ø√X¯ Á |ü r ø±X¯ > ¥ + Vü ≤ è<ä j · T + #ê|ü ´ <Û √ eTTKyé T ˆ
n<Û√ìcÕº´$‘·kÕÔ´+‘˚ HêuÛ≤´eTT|ü] ‹wü‹º ˆ C≤«\e÷˝≤≈£î\+ uÛ≤‹ $X¯«kÕ´j·T‘·q+
eTVü≤‘Y ˆ düqÔ‘·>¥+ •˝≤_ÛdüTÔ\+ã‘ê´ø√X¯düìïuÛÑyéT ˆ ‘·kÕ´+‘˚ düTwæs¡>¥+ dü÷ø£åà+
‘·dàæ Hé ‘·‡s¡«+ Á|ü‹wæ̃‘y· Té ˆ ‘·d´ü eT<Û̊´ eTVü‰q–ï]«XÊ«]à ]«X¯«‘√eTTK' ˆ k˛Á>∑-
uÛTÑ –« uÛ»Ñ +ìÔwH˜ü êïVü‰s¡ eT»s¡' ø£$' ˆ ‹s¡´>∑÷s¡«› eT<ÛXä ÊÙsT÷ s¡X௠j·TdüdÔ ´ü dü+‘·‘ê ˆ
dü+‘ê|üj·T‹ dü«+ <˚Vü≤e÷bÕ<ä‘·\eTdüÔø£' ˆ ‘·dü´ eT<Û˚´ eVæ≤ï•U≤nD° jÓ÷sê∆«
e´edæú‘·' ˆ ˙\‘√j·T<äeT<Ûä´kÕú~« <äT´˝Ò¢UÒe uÛ≤dü«sê ˆ ˙yês¡ X¯Sø£e‘·Ô˙« |”‘ê
uÛ≤dü«‘·´D÷|üe÷ ˆ ‘·kÕ´' •U≤j·÷ eT<Û˚´ |üs¡e÷‘êà e´edæú‘·' ˆ dü ÁãVü≤à dü •e'
dü Vü≤]' ùd+Á<ä' k˛ø£ås¡' |üs¡eT'dü«sê{Ÿ ˆˆ
sêC≤~ÛsêC≤j·T Á|üdüVü≤´kÕVæ≤H˚ ˆ qyÓ÷ej·T+ yÓ’ÁX¯eD≤j·T ≈£îs¡àùV≤ ˆ
düy˚T ø±e÷Hêÿ ´eT ø±eTj·TeTVü≤´+ ˆ ø±y˚TX¯«s√ yÓ’ÁX¯eD√<ä <ë‘·T ˆ ≈£îuÛÒsêj·TyÓ’
ÁX¯eD≤j·T ˆ eTVü‰sêC≤j·T qeT' z+ ‘·Á<ä“Vü‰à, z+ ‘·<ë«j·TT', z+ ‘·<ë‘êà,
z+ ‘·‘‡· ‘·´+, z+ ‘·‘‡· s¡«+, z+ ‘·‘T· Œs√qàeT' ˆ n+qÔXï s¡‹ uÛ÷Ñ ‘˚wßü >∑TVü‰j·÷+
$X¯«eT÷]Ôwüß ˆ ‘·«+ j·T»„düÔ«+ ewü{≤ÿs¡düÔ« $T+Á<ädüÔ« >¥+ s¡TÁ<ädüÔ«+ $wüßídüÔ«+
ÁãVü≤à‘·«+ Á|üC≤|ü‹' ‘·«+‘·<ë|ü Äb˛CÀ´r s¡k˛-eTè‘·+, ÁãVü≤à uÛ÷Ñ s¡“e¤ düT‡es√+ ˆˆ
Hêsêj·TD≤j·T $<äàùV≤ yêdüT<˚yêj·T BÛeTVæ≤ ˆ ‘·H√ï $wüßí' Á|ü#√<äj·÷‘Y ˆ
Vü≤]Vü≤s¡|ü⁄Á‘êj·T $<äàùV≤ <Ûäs¡àXÊkÕÔsTT eTVü≤ ˆ ‘·H√ï nj·T´|üŒ Á|ü#√<äj·÷‘Y ˆ
|üPs¡í |ü⁄wüÿ˝≤j·T $<äàùV≤ yÓ÷Væ≤˙ u≤˝≤j·T BÛeTVæ≤ ‘·H√ï nj·T´|üŒ Á|ü#√<äj÷· ‘Y ˆ
l Vü≤]Vü≤s¡ |ü⁄Á‘êj·T qeT' ÄyêVæ≤‘˚uÛÑ´ dü‡πs«uÛÀ´ <˚y˚uÛÀ´ qeT' ˆ düTes¡í ~e´
eT+Á‘·|ü⁄wüŒ+ düeTs¡Œj·÷$T (|ü⁄wüŒeTT\T <˚e⁄ì bÕ<äeTT\T <ä>∑Zs¡ e⁄+#·e˝…qT)
38
 ‘·|ü⁄Œ&ÉT Ä˝À#·q\T Ä\dü´+>±HÓ’Hê <äTwüŒ¤*‘ê\qT ÇkÕÔsTT

Á|ü<äø£åD+
XÀ¢ø£+ˆˆ j·÷ìø±ì#· bÕbÕì »Hêà+‘·s¡ ø£è‘êì#·
‘êì ‘êì Á|üDX¯´+‹ Á|ü<äøÏåD |ü<˚ |ü<˚
bÕb˛Vü≤+ bÕ|üø£sêàVü≤+ bÕbÕ‘êà bÕ|üdü+uÛÑe'
Á‘êVæ≤e÷+ ø£è|üj·÷<˚e X¯s¡D≤>∑‘· e‘·‡\
nq´<Ûë X¯s¡D+ HêdæÔ ‘·«y˚Te X¯s¡DeTàeT
‘·kÕà‘êÿs¡TD´ uÛ≤y˚q s¡ø£å s¡ø£å »Hês¡∆qˆˆ
(á XÀ¢ø£eTTqT #·<äTe⁄#·T eT÷&ÉTkÕs¡T¢ ≈£î&ç #˚‹yÓ’|ü⁄ Á|ü<äø£åD+ #˚j·Te˝…qT)

l nj·T´|üŒ düVü≤ÁdüHêe÷e[
1. z+ •e|ü⁄Á‘êj·T qeT'
2. z+ eTVü‰‘˚»ùd qeT'
3. z+ •eø±s¡´<ÛäTs¡+<Ûäsêj·T qeT'
4. z+ •eÁ|ü<ëj·T qeT'
5. z+ •eC≤„ìH˚ qeT'
6. z+ XË’e<Ûäs¡à düTs¡øÏå‘êj·T qeT'
7. z+ X¯+K<Ûë]DÒ qeT'
8. z+ düTsê<Ûä´øå±j·T qeT'
9. z+ #·+Á<äeTÚ˝≤j˚T qeT'
10. z+ düTs√‘·Ôe÷j·T qeT'
11. z+ ø±y˚TXÊj·T qeT'
12. z+ ø±eT‘˚»dæ«H˚ qeT'
13. z+ ø±e÷~|òü\dü+j·TT‘êj·T qeT'
14. z+ ø£˝≤´D≤j·T qeT'
15. z+ ø√eT˝≤+>±j·T qeT'
16. z+ ø£˝≤´D|òü\<ëj·Tø±j·T qeT'
17. z+ ø£s¡TD≤ã∆j˚T qeT'
18. z+ ø£s¡à<äøå±j˚T qeT'
19. z+ ø£s¡TD≤s¡dü kÕ>∑sêj·T qeT'
20. z+ »>∑‘Y Á|æj·÷j·T qeT'
39
21. z+ »>∑<é s¡øå±j·T qeT'
22. z+ »>∑<ëq+<ä<ëj·Tø±j·T qeT'
23. z+ »j·÷~X¯øÏÔ dü+ùdyê´j·T qeT'
24. z+ »HêVü‰¢<ëj·T qeT'
25. z+ õ^wüßø±j·T qeT'
26. z+ õ‘˚+Á~j·÷j·T qeT'
27. z+ õ‘·Áø√<Ûëj·T qeT'
28. z+ õ‘·<˚yê] dü+|òüTø±j·T qeT'
29. z+ C…’$THê´~eTTì ùdyê´j·T qeT'
30. z+ »sêeTs¡D HêX¯ø±j·T qeT'
31. z+ »Hês¡›q düT‘êj·T qeT'
32. z+ CÒ´cÕ˜j·T qeT'
33. z+ CÒ´cÕ˜~>∑Dùd$‘êj·T qeT'
34. z+ »qàV”≤Hêj·T qeT'
35. z+ õ‘êyÓ÷Vü‰j·T qeT'
36. z+ »qπøHê`_Û|üPõ‘êj·T qeT'
37. z+ |üs¡y˚Twæ˜H˚ qeT'
38. z+ |üX¯ó|ü‘·j˚T qeT'
39. z+ |ü+ø£C≤düq |üPõ‘êj·T qeT'
40. z+ |ü⁄s¡Vü≤+Á‘˚ qeT'
 Ä#·s¡D ˝Òì $C≤„q+ <äTìï $‘·Ôq+ #·\¢ì uÛÑ÷$T e+{Ï~
41. z+ |ü⁄s¡Á‘êÁ‘˚ qeT'
42. z+ |üs¡yÓTÆX¯«s¡´<ëj·Tø±j·T qeT'
43. z+ |üeHê~düT¬s’' ùdyê´j·T qeT'
44. z+ |ü+#·ÁãVü≤à |üsêj·TD≤j·T qeT'
45. z+ bÕs¡«r‘·qj·÷j·T qeT'
46. z+ ÁãVü≤àDÒ qeT'
47. z+ |üsêq+<ëj·T qeT'
48. z+ |üsê‘·Œsêj·T qeT'
49. z+ ÁãôV’≤àcÕ˜j·T qeT'
50. z+ C≤„qìs¡‘êj·T qeT'
51. z+ >∑TD≤>∑TDìs¡÷|üø±j·T qeT'
52. z+ >∑TD≤<Ûä´øå±j·T qeT'
53. z+ >∑TDì<Ûäj˚T qeT'
54. z+ >√bÕ˝ÒHê`_Û|üPõ‘êj·T qeT'
55. z+ >√s¡ø£åø±j·T qeT'
56. z+ >√<ÛäHêj·T qeT'
57. z+ >∑C≤s¡÷&ÛÜj·T qeT'
58. z+ >∑»Á|æj·÷j·T qeT'
59. z+ >∑»Á^yêj·T qeT'
60. z+ >∑»düÿ+<Ûëj·T qeT'
61. z+ >∑uÛÑdüÔj˚T qeT'
62. z+ >√|ü‘·j˚T qeT'
63. z+ Á|üuÛÑy˚ qeT'
64. z+ Á>±eTbÕ˝≤j·T qeT'
65. z+ >∑C≤<Ûä´øå±j·T qeT'
66. z+ ~>∑ZCÒHê`_Û|üPõ‘êj·T qeT'
67. z+ >∑D≤<Ûä´øå±j·T qeT'
68. z+ >∑D|ü‘·j˚T qeT'
69. z+ >∑yê+|ü‘·j˚T qeT'
70. z+ nVü≤s¡Œ‘·j˚T qeT'
71. z+ »{≤<Ûäsêj·T qeT'
72. z+ »\ìuÛ≤j·T qeT'
73. z+ C…’$THÓ’´s¡_Û|üPõ‘êj·T qeT'
40
74. z+ »\+<Ûäs¡ìVü≤ÁH˚Ô qeT'
75. z+ XÀD≤øå±j·T qeT'
76. z+ XÀDyêdükÕj·T qeT'
77. z+ düTsê~ÛbÕj·T qeT'
78. z+ XÀø£Vü≤ÁH˚Ô qeT'
79. z+ XÀuÛ≤øå±j·T qeT'
80. z+ dü÷s¡´‘˚»kÕj·T qeT'
81. z+ düTsê]Ñêj·T qeT'
82. z+ düT¬s’s¡«+<ë´j·T qeT'
83. z+ XÀD≤+>±j·T qeT'
84. z+ X¯\à©e‘·j˚T qeT'
85. z+ düCÀ´‹ùw qeT'
86. z+ X¯s¡Ms¡|òü÷ïj·T qeT'
87. z+ X¯s¡#·Ã+Á<äìuÛ≤qHêj·T qeT'
88. z+ düqø±~eTTì<Û˚´j·÷j·T qeT'
89. z+ düs¡«C≤„qÁ|ü<ëj·T qeT'
90. z+ $uÛÑy˚ qeT'
91. z+ Vü≤˝≤j·TT<Ûëj·T qeT'
92. z+ Vü≤+düìuÛ≤j·T qeT'
93. z+ Vü‰Vü‰ VüAVüA eTTKdüT‘Ô êj·T qeT'
94. z+ Vü≤s¡j˚T qeT'
95. z+ Vü≤s¡Á|æj·÷j·T qeT'
96. z+ Vü≤+kÕj·T qeT'
97. z+ Vü≤s¡´øå±düq ‘·‘·Œsêj·T qeT'
98. z+ bÕeHêj·T qeT'
99. z+ bÕeø£ìU≤j·T qeT'
100. z+ uÛÑøÏÔbÕ|ü$HêX¯Hêj·T qeT'
101. z+ uÛÑdæ‘ê+>±j·T qeT'
102. z+ uÛÑj·TÁ‘êÁ‘˚ qeT'
103. z+ u≤qTeT‘˚ qeT'
104. z+ uÛÑj·THêX¯Hêj·T qeT'
105. z+ Á‹|ü⁄+Á&É<Ûë]DÒ qeT'
106. z+ Á‹qj·THêj·T qeT'
 ˙≈£î @$T »s¡>∑≈£L&É<äì ÁbÕ]∆kÕÔy√ n~ Ç‘·s¡T\≈£î ≈£L&Ü »s¡>∑≈£L&É<äì ÁbÕ]∆+#·T
107. z+ Á‹|ü⁄+Á&Ü+øÏ‘e· TdüøÔ ±j·T qeT'
108. z+ Á‹|ü⁄s¡|òü÷ïj·T qeT'
109. z+ <˚eesêj·T qeT'
110. z+ <˚yê]≈£î\dü+Vü≤è‘êj·T qeT'
111. z+ <˚eùdHê~ÛbÕj·T qeT'
112. z+ ‘˚»ùd qeT'
113. z+ ‘˚CÀsêX¯j˚T qeT'
114. z+ <äXÊqHêj·T qeT'
115. z+ <ës¡TD≤j·T qeT'
116. z+ <√wüVü≤ÁH˚Ô qeT'
117. z+ <√s¡›+<ëj·T qeT'
118. z+ <ä+&ÉHêj·Tø±j·T qeT'
119. z+ <ÛäqTcÕŒDj˚T qeT'
120. z+ <Ûäsê<Ûä´øå±j·T qeT'
121. z+ <Ûäìø±j·T qeT'
122. z+ <Ûäs¡àe‘·‡˝≤j·T qeT'
123. z+ <Ûäs¡àC≤„j·T qeT'
124. z+ <Ûäs¡àìs¡‘êj·T qeT'
125. z+ <ÛäqT'XÊÁdüÔ|üsêj·TD≤j·T qeT'
126. z+ dü÷ú\ø£sêíj·T qeT'
127. z+ dü÷ú\‘·qy˚ qeT'
128. z+ dü÷ú˝≤øå±j·T qeT'
129. z+ dü÷ú\u≤VüQø±j·T qeT'
130. z+ ‘·q÷‘·Ôe÷j·T qeT'
131. z+ ‘·qTÁ‘êD≤j·T qeT'
132. z+ ‘ês¡ø±j·T qeT'
133. z+ ‘˚»kÕ+|ü‘·j˚T qeT'
134. z+ jÓ÷^X¯«sêj·T qeT'
135. z+ jÓ÷>∑ì<Ûäj˚T qeT'
136. z+ jÓ÷–Hêj·T qeT'
137. z+ jÓ÷>∑dü+dæú‘êj·T qeT'
138. z+ eT+<ës¡yê{Ïø±j·T qeT'
41
139. z+ eT‘êÔj·T qeT'
140. z+ eT\j·÷#·\yêdüuÛÑTy˚ qeT'
141. z+ eT+<ës¡≈î£ düTeTÁ|üU≤´j·T qeT'
142. z+ eT+<äe÷s¡T‘· ùd$‘êj·T qeT'
143. z+ eTVü‰uÛ≤kÕj·T qeT'
144. z+ eTVü‰eø£åùd qeT'
145. z+ eTH√Vü≤s¡ eT<ë]Ñêj·T qeT'
146. z+ eT¨qï‘êj·T qeT'
147. z+ eTVü‰ø±j·÷j·T qeT'
148. z+ eTVü‰H˚Á‘êj·T qeT'
149. z+ eTVü‰Vü≤qy˚ qeT'
150. z+ e÷s¡T‘Y |üPC≤´j·T qeT'
151. z+ e÷q<ÛëHêj·T qeT'
152. z+ yÓ÷Vü≤Hêj·T qeT'
153. z+ yÓ÷ø£å<ëj·Tø±j·T qeT'
154. z+ $TÁ‘êj·T qeT'
155. z+ y˚T<ÛëjÓÆT qeT'
156. z+ eTVü≤Ö»dæ«H˚ qeT'
157. z+ eTVü‰es¡¸Á|ü<ëj·Tø±j·T qeT'
158. z+ u≤wüø±j·T qeT'
159. z+ uÛ≤wü´ XÊÁdüÔC≤„j·T qeT'
160. z+ uÛ≤qTeT‘˚ qeT'
161. z+ uÛ≤qT ‘˚»ùd qeT'
162. z+ uÛÑyê˙ |ü⁄Á‘êø±j·T qeT'
163. z+ _ÛwüCÒ qeT'
164. z+ uÛÑe‘ês¡D ø±s¡D≤j·T qeT'
165. z+ ˙˝≤+ãsêj·T qeT'
166. z+ ˙\ìuÛ≤j·T qeT'
167. z+ ˙\Á^yêj·T qeT'
168. z+ ìs¡+»Hêj·T qeT'
169. z+ H˚Á‘·Á‘·j·÷j·T qeT'
170. z+ ìcÕ<äC≤„j·T qeT'
 #˚dæq <ëìì #Ó|üŒ&É+ ‘˚*ø£, ø±ì #Ó|æŒq <ëìì #˚j·T&É+ ø£wüº+
171. z+ HêHês¡‘√ï|üXÀ_Û‘êj·T qeT'
172. z+ s¡‘·ïÁ|üuÛ≤j·T qeT'
173. z+ s¡e÷ |ü⁄Á‘êj·T qeT'
174. z+ s¡eTj·÷ |ü]‘√wæ‘êj·T qeT'
175. z+ sê»ùdyê´j·T qeT'
176. z+ sê»<ÛäHêj·T qeT'
177. z+ s¡D<√s¡›+&ÉeT+&ç‘êj·T qeT'
178. z+ s¡eTD≤j·T qeT'
179. z+ πsDTø±ùdyê´j·T qeT'
180. z+ s¡»˙#·s¡<ës¡D≤j·T qeT'
181. z+ áXÊHêj·T qeT'
182. z+ ÇuÛÑsê{Ÿ ùdyê´j·T qeT'
183. z+ áwüD≤Á‘·jT· HêX¯Hêj·T qeT'
184. z+ Ç<ëyêkÕj·T qeT'
185. z+ ùV≤eTìuÛ≤j·T qeT'
186. z+ ôV’≤eTÁbÕø±s¡XÀ_Û‘êj·T qeT'
187. z+ Vü≤]Vü≤sê‘·àC≤j·T qeT'
188. z+ Vü≤+kÕj·T qeT'
189. z+ Vü≤j·TÁ^yêj·T qeT'
190. z+ Vü≤j·TÁ|”j·÷j·T qeT'
191. z+ Vü‰≥ø£düŒ¤{Ïø£ Á|üU≤´j·T qeT'
192. z+ Vü≤+kÕs¡÷&Ûq˚ ùd$‘êj·T qeT'
193. z+ eqyêkÕj·T qeT'
194. z+ eq<Ûä´øå±j·T qeT'
195. z+ yêeT<˚yêj·T qeT'
196. z+ esêqHêj·T qeT'
197. z+ yÓ’edü«‘· |ü‘·j˚T qeT'
198. z+ $wüíy˚ qeT'
199. z+ $sê&é s¡÷bÕj·T qeT'
200. z+ $XÊ\e‘˚ qeT'
201. z+ y˚DTHê<ëj·T qeT'
202. z+ es¡Á^yêj·T qeT'
42
203. z+ esêuÛÑj·Tø£sêì«‘êj·T qeT'
204. z+ es¡Ãdæ«H˚ qeT'
205. z+ $|ü⁄\Á^yêj·T qeT'
206. z+ $|ü⁄˝≤øå±j·T qeT'
207. z+ $H√<ä|ü‘˚ qeT'
208. z+ yÓ’De eqyêkÕj·T qeT'
209. z+ yêeT<˚y˚q ùd$‘êj·T qeT'
210. z+ y˚Á‘·Vü≤kÕÔj·T qeT'
211. z+ y˚<äì<Ûäj˚T qeT'
212. z+ e+X¯<˚yêj·T qeT'
213. z+ |üsê+>∑ø±j·T qeT'
214. z+ ÁV”≤+ø±sêj·T qeT'
215. z+ ÁV”≤+eTqùd qeT'
216. z+ Vü≤ècÕºj·T qeT'
217. z+ Væ≤s¡D≤´j·T qeT'
218. z+ ùV≤eTdü+uÛÑyêj·T qeT'
219. z+ VüQ‘êXÊj·T qeT'
220. z+ VüQ‘·ìwüŒHêïj·T qeT'
221. z+ VüQ+ø±s¡ø£è‹ düTÁ|üuÛÑy˚ qeT'
222. z+ Vü≤e´yêVü‰j·T qeT'
223. z+ Vü≤e´ø£sêj·T qeT'
224. z+ n≥ºVü‰kÕj·T qeT'
225. z+ n|üsêVü≤‘êj·T qeT'
226. z+ nDTs¡÷bÕj·T qeT'
227. z+ s¡÷|üø£sêj·T qeT'
228. z+ n»sêj·T qeT'
229. z+ n‘·qTs¡÷|üø±j·T qeT'
230. z+ Vü≤+düeT+Á‘êj·T qeT'
231. z+ VüQ‘·uÛÑTCÒ qeT'
232. z+ ùV≤e÷+ãsêj·T qeT'
233. z+ düT\ø£åD≤j·T qeT'
234. z+ ˙eÁ|æj·÷j·T qeT'
 eTq≈£î ‘Ó*j·T<äqï dü‘ê´ìï ‘Ó\TdüTø√e&É+ ˇø£ÿfÒ $C≤„HêìøÏ eT÷\+
235. z+ ˙\yêdüùd qeT'
236. z+ ì~ÛbÕ˝≤j·T qeT'
237. z+ ìsê‘·bÕj·T qeT'
238. z+ Áø√<äVü≤kÕÔj·T qeT'
239. z+ ‘·|üÁkÕÔÁ‘˚ qeT'
240. z+ ‘·b˛s¡øå±j·T qeT'
241. z+ ‘·bÕVü≤«j·÷j·T qeT'
242. z+ eT÷sê∆_Ûwæø±Ôj·T qeT'
243. z+ e÷q<ÛäHêj·T qeT'
244. z+ eTÁqÔs¡÷bÕj·T qeT'
245. z+ eTè<ëj·T qeT'
246. z+ eTqy˚ qeT'
247. z+ y˚T<Ûë$H˚ qeT'
248. z+ y˚T<äkÕj·T qeT'
249. z+ eTTwüíy˚ qeT'
250. z+ eTTø£sêj·T qeT'
251. z+ eTø£sê\j·÷j·T qeT'
252. z+ e÷sêÔ+&Üj·T qeT'
253. z+ eT+EπøXÊj·T qeT'
254. z+ e÷dübÕ˝≤j·T qeT'
255. z+ eTVü≤Öwü<Ûäj˚T qeT'
256. z+ ÁXÀÁ‹j·÷j·T qeT'
257. z+ XÀuÛÑe÷Hêj·T qeT'
258. z+ dü$Á‘˚ qeT'
259. z+ düs¡«<˚•ø±j·T qeT'
260. z+ #·+Á<äVü‰kÕj·T qeT'
261. z+ X¯e÷j·T qeT'
262. z+ X¯ø±Ôj·T qeT'
263. z+ X¯•uÛ≤kÕj·T qeT'
264. z+ düe÷~Ûø±j·T qeT'
265. z+ düT<äHêÔj·T qeT'
266. z+ düTø£b˛˝≤j·T qeT'
43
267. z+ wü&éesêíj·T qeT'
268. z+ dü+|ü<√`~ÛbÕj·T qeT'
269. z+ >∑s¡fi≤j·T qeT'
270. z+ ø±\ø£+sƒêj·T qeT'
271. z+ >√H˚Á‘˚ qeT'
272. z+ >√eTTKÁ|üuÛÑy˚ qeT'
273. z+ øö•ø±j·T qeT'
274. z+ ø±\<˚yêj·T qeT'
275. z+ Áø√X¯ø±j·T qeT'
276. z+ Áøö+#·uÒ<äø±j·T qeT'
277. z+ ÁøÏj·÷ø£sêj·T qeT'
278. z+ ø£èbÕ\H˚ qeT'
279. z+ ø£s¡Ms¡ø£s√s¡TVü‰j·T qeT'
280. z+ ø£+<äs¡Œ<äs¡ŒVü‰]DÒ qeT'
281. z+ ø±eT<ëÁ‘˚ qeT'
282. z+ ø£bÕ\ø±j·T qeT'
283. z+ ¬ø’˝≤düyêkÕj·T qeT'
284. z+ es¡<ëj·T qeT'
285. z+ $s√#·Hêj·T qeT'
286. z+ $uÛ≤edüy˚ qeT'
287. z+ ãÁuÛÑTyêVü‰j·T qeT'
288. z+ ã˝≤<Ûä´øå±j·T qeT'
289. z+ |òüD≤eTDÏ $uÛÑ÷wüD≤j·T qeT'
290. z+ düT+<äsêj·T qeT'
291. z+ düTeTTU≤j·T qeT'
292. z+ dü«#êäj·T qeT'
293. z+ düuÛ≤dü<˚ qeT'
294. z+ düuÛ≤ø£sêj·T qeT'
295. z+ X¯sêìeè‘êÔj·T qeT'
296. z+ X¯+ø±bÕÔj·T qeT'
297. z+ X¯s¡D≤>∑‘·bÕ\ø±j·T qeT'
298. z+ rø£åD<ä+ÁcÕºj·T qeT'
 n˙ï ‘êH˚ nqT≈£îH˚yê&ÉT |üø£ÿyê&çì m<ä>∑˙j·T&ÉT
299. z+ Bs¡ÈõVü‰«j·T qeT'
300. z+ |æ+>∑˝≤øå±j·T qeT'
301. z+ |æXÊ#·|òü÷ïj·T qeT'
302. z+ nuÛÒ<ë´j·T qeT'
303. z+ n+>∑<ë<ë´j·T qeT'
304. z+ uÛÀ»bÕ˝≤j·T qeT'
305. z+ uÛÑ÷|ü‘·j˚T qeT'
306. z+ >∑èÁ<ÛäHêkÕj·T qeT'
307. z+ n$wüVü≤´j·T qeT'
308. z+ ~π>›Vü‰j·T qeT'
309. z+ <Ó’q´<ëVü≤ø±j·T qeT'
310. z+ ã&Éu≤|üP]‘·eTTU≤j·T qeT'
311. z+ yê´|üø±j·T qeT'
312. z+ $wüyÓ÷#·ø±j·T qeT'
313. z+ Vü≤düHêÔj·T qeT'
314. z+ düeTs¡Á≈£î<ë∆j·T qeT'
315. z+ |ü⁄+>∑yêj·T qeT'
316. z+ |ü+ø£C≤düHêj·T qeT'
317. z+ $X¯«<äsêŒj·T qeT'
318. z+ ì•Ã‘êC≤„j·T qeT'
319. z+ Hê>±uÛÑs¡DuÛÑ÷wæ‘êj·T qeT'
320. z+ uÛÑs¡‘êj·T qeT'
321. z+ uÛ…’s¡yêø±sêj·T qeT'
322. z+ uÛÑs¡D≤j·T qeT'
323. z+ yêeTqÁøÏj·÷j·T qeT'
324. z+ dæ+Vü‰kÕ´j·T qeT'
325. z+ dæ+Vü≤s¡÷bÕj·T qeT'
326. z+ ùdHê|ü‘·j˚T qeT'
327. z+ düø±s¡ø±j·T qeT'
328. z+ düHê‘·Hêj·T qeT'
329. z+ dæ<ä∆s¡T#·j˚T qeT'
330. z+ dæ<ä∆<Ûäs¡à|üsêj·TD≤j·T qeT'
331. z+ Ä~‘·´s¡÷bÕj·T qeT'
44
332. z+ Ä|ü<ä|òü÷ïj·T qeT'
333. z+ neTè‘ê+uÀ~ÛyêdüuÛÑTy˚ qeT'
334. z+ j·TTesêC≤j·T qeT'
335. z+ jÓ÷–esê´j·T qeT'
336. z+ ñwüùdÔ»ùd qeT'
337. z+ ñ&ÉTÁ|üuÛ≤j·T qeT'
338. z+ <˚yê~<˚yêj·T qeT'
339. z+ <Ó’eC≤„j·T qeT'
340. z+ ‘êÁyÓ÷cÕºj·T qeT'
341. z+ ‘êÁeT˝À#·Hêj·T qeT'
342. z+ |æ+>∑˝≤øå±j·T qeT'
343. z+ |æ+#Û·#·÷&Üj·T qeT'
344. z+ |òüD≤eTDÏ$uÛÑ÷wæ‘êj·T qeT'
345. z+ uÛÑT»+>∑uÛÑ÷wüD≤j·T qeT'
346. z+ uÛÀ>±j·T qeT'
347. z+ uÛÀ>±q+<äø£sêj·T qeT'
348. z+ nuÛÑj·÷j·T qeT'
349. z+ |ü+#·V≤ü ùdqÔ dü+|üPC≤´j·T qeT'
350. z+ |ü+#·u≤DÒq ùd$‘êj·T qeT'
351. z+ uÛÑyêj·T qeT'
352. z+ X¯sê«j·T qeT'
353. z+ uÛ≤qTeTj·÷j·T qeT'
354. z+ ÁbÕC≤|ü‘·´dü«s¡÷|üø±j·T qeT'
355. z+ dü«#·Ã¤+<ëj·T qeT'
356. z+ #Û·+<ä'XÊÁdüÔC≤„j·T qeT'
357. z+ <ëHêÔj·T qeT'
358. z+ <˚eeTqTÁ|üuÛÑy˚ qeT'
359. z+ <äX¯uÛÑTCÒ qeT'
360. z+ <äfi≤<Ûä´øå±j·T qeT'
361. z+ <ëqyêHê+ $HêX¯Hêj·T qeT'
362. z+ düVü≤ÁkÕÔøå±j·T qeT'
363. z+ X¯‘·ìwüŒHêïj·T qeT'
364. z+ X¯‘êq+<ëj·T qeT'
 ø£è‘·»„‘· >=|üŒ düT>∑TDy˚T ø±<äT, nìï düT>∑TD≤\≈£î ‘·*¢e+{Ï~
365. z+ düe÷>∑e÷j·T qeT'
366. z+ >∑s¡T&ÜÁ~yêkÕj·T qeT'
367. z+ >∑+;Ûsêj·T qeT'
368. z+ >∑+<ÛäÁ>±Vü‰j·T qeT'
369. z+ >∑DÒX¯«sêj·T qeT'
370. z+ >∑+&Éø±yêkÕj·T qeT'
371. z+ >√y˚T<Ûëj·T qeT'
372. z+ >√≈£î˝…’'|ü]yê]‘êj·T qeT'
373. z+ |ü]y˚cÕj·T qeT'
374. z+ |ü<ëC≤„ìH˚ qeT'
375. z+ Á|æjT· +>∑TÁ<äTeTyêdüø±j·T qeT'
376. z+ >∑TVü‰yêkÕj·T qeT'
377. z+ >∑Ts¡Tesêj·T qeT'
378. z+ e+<ä˙j·÷j·T qeT'
379. z+ e<ëq´ø±j·T qeT'
380. z+ eè‘êÔø±sêj·T qeT'
381. z+ y˚DTbÕDj˚T qeT'
382. z+ MD≤<ä+&É<Ûäsêj·T qeT'
383. z+ Vü≤sêj·T qeT'
384. z+ ôV’≤$T˝≤´j·T qeT'
385. z+ ¨‘·èdüTuÛÑ>±j·T qeT'
386. z+ Vü≤ÖÁ‘·C≤„j·T qeT'
387. z+ |”»kÕ+ |ü‘·j˚T qeT'
388. z+ |üee÷Hêj·T qeT'
389. z+ Á|üC≤‘·qTÔÁ|ü<ëj·T qeT'
390. z+ <ä+&É$HêX¯Hêj·T qeT'
391. z+ ìMT˝≤´j·T qeT'
392. z+ ì$TcÕs¡∆C≤„j·T qeT'
393. z+ ì$TcÕø±s¡ø±s¡D≤j·T qeT'
394. z+ *>∑T&ÜuÛ≤j·T qeT'
395. z+ *&Üø±sêj·T qeT'
396. z+ \ø°åàe+<ë´j·T qeT'
45
397. z+ es¡Á|üuÛÑy˚ qeT'
398. z+ Ç<ëC≤„j·T qeT'
399. z+ |æ+>∑˝≤yêkÕj·T qeT'
400. z+ düTwüße÷ïeT<Û´ä dü+uÛ≤yêj·T qeT'
401. z+ _Ûøå±≥Hêj·T qeT'
402. z+ ;ÛeTes¡Ãùd qeT'
403. z+ |üs¡ø°s¡Ôj˚T qeT'
404. z+ düuÛÒX¯«sêj·T qeT'
405. z+ yê#êr‘êj·T qeT'
406. z+ es¡ì<Ûäj˚T qeT'
407. z+ |ü]y˚Á‘˚ qeT'
408. z+ Á|üeTDø±j·T qeT'
409. z+ nÁ|üy˚Tj·÷j·T qeT'
410. z+ nìs¡T<ë∆j·T qeT'
411. z+ nq+‘ê~‘·´es¡ÃkÕj·T qeT'
412. z+ y˚wüÁ|æj·÷j·T qeT'
413. z+ $wüÁ>±Vü‰j·T qeT'
414. z+ es¡<ëqø£s√‘·Ôe÷j·T qeT'
415. z+ $|æHêj·T qeT'
416. z+ y˚<äkÕsêj·T qeT'
417. z+ y˚<ëHÓ’Ô' |ü]‘√wæ‘êj·T qeT'
418. z+ eÁø±>∑e÷j·T qeT'
419. z+ eÁø£yê#êj·T qeT'
420. z+ ã\<ëÁ‘˚ qeT'
421. z+ $e÷qe‘˚ qeT'
422. z+ eÁ»ø±+‘êj·T qeT'
423. z+ e+X¯esêj·T qeT'
424. z+ e≥Ts¡øå±$XÊs¡<ëj·T qeT'
425. z+ $wüÁø°&Üj·T qeT'
426. z+ $Á|ü |üPC≤´j·T qeT'
427. z+ y˚˝≤sêX¯j˚T qeT'
428. z+ #·˝≤\ø±j·T qeT'
 eTT+<ä÷ yÓqTø£ #·÷&É≈£î+&Ü yê>±∆q+ #˚ùdyês¡T Ç∫Ãq e÷≥ ì\u…≥Tºø√˝Òs¡T
429. z+ Áø√&ÜkÕ´j·T qeT'
430. z+ Áø√&ÉH˚Á‘êj·T qeT'
431. z+ ø√˝≤Vü≤˝≤j·T qeT'
432. z+ ø£bÕ\uÛÑè‘˚ qeT'
433. z+ ø£+»Ø{≤j·T qeT'
434. z+ eT+Eyêqùd qeT'
435. z+ ÁøÏj·Te÷D≤j·T qeT'
436. z+ ÁøÏj·÷Á|ü<ëj·T qeT'
437. z+ Áø°&ÜHê<∏ëj·T qeT'
438. z+ ø°\Vü≤kÕÔj·T qeT'
439. z+ Áø√X¯e÷Hêj·T qeT'
440. z+ ≈£î˝≤qÔø±j·T qeT'
441. z+ Kqø±j·T qeT'
442. z+ ¨‘·èuÛ≤>±j·T qeT'
443. z+ KyêkÕj·T qeT'
444. z+ K#·sêj·T qeT'
445. z+ K>±j·T qeT'
446. z+ >∑Dø±j·T qeT'
447. z+ >∑TDìs¡T›cÕºj·T qeT'
448. z+ >∑TD‘ê´>±j·T qeT'
449. z+ ≈£îXÊ~ÛbÕj·T qeT'
450. z+ bÕ≥˝≤j·T qeT'
451. z+ |üÁ‘·<Ûë]DÒ qeT'
452. z+ bÕ˝≤XÊj·T qeT'
453. z+ |ü⁄Á‘·es¡∆Hêj·T qeT'
454. z+ |æ‘·èdü#·Ã¤]‘êj·T qeT'
455. z+ ù|wüºy˚ qeT'
456. z+ bÕ|üuÛÑdüàH˚ qeT'
457. z+ |ü⁄q'X¯ó#·j˚T qeT'
458. z+ bòÕ\H˚Á‘êj·T qeT'
459. z+ |òü⁄\¢πøXÊj·T qeT'
460. z+ |òü⁄\¢ø£˝≤Ωs¡uÛÑ÷wæ‘êj·T qeT'
46
461. z+ |òüDÏùdyê´j·T qeT'
462. z+ |ü≥ºuÛÑÁ<ëj·T qeT'
463. z+ |ü≥y˚ qeT'
464. z+ yê–àH˚ qeT'
465. z+ ejÓ÷`~Ûø±j·T qeT'
466. z+ #√s¡Hê{≤´j·T qeT'
467. z+ #√s¡y˚cÕj·T qeT'
468. z+ #√s¡|òü÷ïj·T qeT'
469. z+ #Ís¡´es¡∆Hêj·T qeT'
470. z+ #·+#·˝≤øå±j·T qeT'
471. z+ #êeTs¡ø±j·T qeT'
472. z+ eTØ#·j˚T qeT'
473. z+ eT+<ä>±$Tø±j·T qeT'
474. z+ yÓTT&Ü_Ûj·T qeT'
475. z+ y˚TwüyêVü‰j·T qeT'
476. z+ yÓTÆ~∏˝≤´j·T qeT'
477. z+ yÓ÷#·ø±j·T qeT'
478. z+ eTqùd qeT'
479. z+ eTqTs¡÷bÕj·T qeT'
480. z+ eT+Á‘· <˚yêj·T qeT'
481. z+ eTÁqÔsêX¯j˚T qeT'
482. z+ eTVü‰<äè&ÛÜj·T qeT'
483. z+ dü÷ú|æC≤„j·T qeT'
484. z+ <Ûäq<ëÁ‘˚ qeT'
485. z+ <˚ee+<ë´j·T qeT'
486. z+ ‘ês¡D≤j·T qeT'
487. z+ j·T»„Á|æj·÷j·T qeT'
488. z+ j·Te÷<Ûä´øå±j·T qeT'
489. z+ ÇuÛÑÁø°&Üj·T qeT'
490. z+ ÇuÛÒø£åD≤j·T qeT'
491. z+ <ä~ÛÁ|æj·÷j·T qeT'
492. z+ <äTsê<Ûäsê¸j·T qeT'
 uÛÑj·T|ü&˚ eTqdüÔ‘·«+ ø£\yê]øÏ m|ü⁄Œ&É÷ Á|üe÷<ä+ bı+∫ ñ+≥T+~

493. z+ <ës¡TbÕ˝≤j·T qeT' 525. z+ XÊ+‘êj·T qeT'

494. z+ <äq÷»ù|òTï qeT' 526. z+ X¯s¡uÛÒXÊj·T qeT'
495. z+ <ëyÓ÷<äsêj·T qeT' 527. z+ X¯‘ê‘·bÕj·T qeT'
496. z+ <ëeT<Ûäsêj·T qeT' 528. z+ Msêsê<Ûë´j·T qeT'
497. z+ <äøÏåD≤eT÷]Ôs¡÷|üø±j·T qeT' 529. z+ eÁø£>∑e÷j·T qeT'
498. z+ X¯N|üPC≤´j·T qeT' 530. z+ y˚<ë+>±j·T qeT'
499. z+ X¯+Kø£sêíj·T qeT' 531. z+ y˚<ädü+#·sêj·T qeT'
500. z+ #·+Á<ä#·÷&Üj·T qeT' 532. z+ |üs¡«‘ês√Vü≤D≤j·T qeT'
501. z+ eTqTÁ|æj·÷j·T qeT' 533. z+ |üPùwí qeT'
502. z+ >∑T&És¡÷bÕj·T qeT' 534. z+ |üs¡y˚TXÊj·T qeT'
503. z+ >∑T&ÜπøXÊj·T qeT' 535. z+ Á|üC≤|ü‘·j˚T qeT'
504. z+ ≈£î\<Ûäs¡à|üsêj·TD≤j·T qeT' 536. z+ uÛ≤eC≤„j·T qeT'
505. z+ ø±\ø£+sƒêj·T qeT' 537. z+ uÛÑes√>∑|òü÷ïj·T qeT'
506. z+ >±&ÛÉ>±Á‘êj·T qeT' 538. z+ uÛÑekÕ>∑s¡‘ês¡D≤j·T qeT'
507. z+ >√Á‘·s¡÷bÕj·T qeT' 539. z+ ∫<ä–ï<˚Vü‰j·T qeT'
508. z+ ≈£î˝ÒX¯«sêj·T qeT' 540. z+ ∫Á<ä÷bÕj·T qeT'
509. z+ Äq+<äu…’s¡yêsê<Ûë´j·T qeT' 541. z+ ∫<ëq+<ëj·T qeT'
510. z+ Vü≤j·Ty˚T<Ûä|òü\Á|ü<ëj·T qeT' 542. z+ ∫<ëø£è‘·j˚T qeT'
511. z+ <ä<´äÛ HêïdüøVÔ£ ≤ü è<äj÷· j·T qeT' 543. z+ Hê{≤´Á|æj·÷j·T qeT'
512. z+ >∑T&ÜqïÁ|”‘·e÷qkÕj·T qeT' 544. z+ |üs¡|ü‘·j˚T qeT'
513. z+ |òTü è‘êqïdüøVÔ£ ≤ü è<äj÷· j·T qeT' 545. z+ qs¡Hêsêj·TD≤]Ñêj·T qeT'
514. z+ >ösê+>±j·T qeT' 546. z+ ìcÕ<äsêC≤j·T qeT'
515. z+ >∑s¡«uÛÑ+»ø±j·T qeT' 547. z+ ˙Vü‰sêj·T qeT'
516. z+ >∑DÒX¯|üPC≤´j·T qeT' 548. z+ H˚Áùwº qeT'
517. z+ >∑>∑Hêj·T qeT' 549. z+ ìwüߘs¡uÛ≤wüD≤j·T qeT'
518. z+ >∑D≤q+ |ü‘·j˚T qeT' 550. z+ ìeTïÁ|æj·÷j·T qeT'
519. z+ >∑]®‘êj·T qeT' 551. z+ ˙\H˚Á‘êj·T qeT'
520. z+ #Û·<äàV”≤Hêj·T qeT' 552. z+ ˙˝≤+>±j·T qeT'
521. z+ X¯•s¡<ëj·T qeT' 553. z+ ˙\πøX¯ø±j·T qeT'
522. z+ X¯Á‘·÷D≤+ |ü‘·j˚T qeT' 554. z+ dæ+Vü‰øå±j·T qeT'
523. z+ n+^s¡d” qeT' 555. z+ düs¡«$ù|òTïXÊj·T qeT'
524. z+ #·sê#·s¡eTj·÷j·T qeT' 556. z+ kÕeTy˚<ä|üsêj·TD≤j·T qeT'
47
 nìï+{Ï˙ $T+∫q H˚s¡+ nHê´j·T+, nÁø£e÷\‘√ sêJ |ü&É&Éy˚T
557. z+ düqø±~eTTì<Û˚´j·÷j·T qeT'
558. z+ X¯s¡«ØXÊj·T qeT'
559. z+ wü&ÜqHêj·T qeT'
560. z+ düTs¡÷bÕj·T qeT'
561. z+ düT\uÛ≤j·T qeT'
562. z+ dü«sêZj·T qeT'
563. z+ X¯NHê<∏˚q |üPõ‘êj·T qeT'
564. z+ ø±øÏHêj·T qeT'
565. z+ ø±eT<äVü≤Hêj·T qeT'
566. z+ <ä>∑∆bÕbÕj·T qeT'
567. z+ <Ûäsê~ÛbÕj·T qeT'
568. z+ <ëeTÁ>∑+~∏H˚ qeT'
569. z+ X¯‘·ÁùdÔXÊj·T qeT'
570. z+ ‘·Á˙ÔbÕ˝≤j·T qeT'
571. z+ ‘ês¡ø±j·T qeT'
572. z+ ‘êÁe÷øå±j·T qeT'
573. z+ rø£åí<ä+ÁcÕºj·T qeT'
574. z+ ‹\uÛÀC≤´j·T qeT'
575. z+ ‹˝À<äsêj·T qeT'
576. z+ e÷+&ÉTø£sêíj·T qeT'
577. z+ eTè&ÜBÛXÊj·T qeT'
578. z+ y˚Ts¡Tesêíj·T qeT'
579. z+ eT¨<äsêj·T qeT'
580. z+ e÷sêÔ+&É uÛs’… y¡ êsê<Ûë´j·T qeT'
581. z+ eTDÏs¡÷bÕj·T qeT'
582. z+ eTs¡T<ä«Vü‰j·T qeT'
583. z+ e÷wüÁ|æj·÷j·T qeT'
584. z+ eTeT<ÛäTbÕHêj·T qeT'
585. z+ eTèHê˝≤j·T qeT'
586. z+ yÓ÷Væ≤˙|ü‘·j˚T qeT'
587. z+ eTVü‰ø±y˚TX¯qj·THêj·T qeT'
588. z+ e÷<Ûäyêj·T qeT'
48
589. z+ eT<ä>∑]«‘êj·T qeT'
590. z+ eT÷˝≤<Ûësê+ãTC≤yêkÕj·T qeT'
591. z+ eT÷˝$<ë´dü«s¡÷|üø±j·T qeT'
592. z+ kÕ«~ÛcÕ˜qeTj·÷j·T qeT'
593. z+ dü«kÕúj·T qeT'
594. z+ dü«dæÔyêø±´j·T qeT'
595. z+ ÁdüTyêj·TT<Ûëj·T qeT'
596. z+ eTDÏ|üPsêã®ì\j·÷j·T qeT'
597. z+ eTVü‰uÛ…’s¡e|üPõ‘êj·T qeT'
598. z+ nHêVü≤‘êã®s¡dæø±j·T qeT'
599. z+ ÁV”≤+ø±s¡s¡düù|X¯˝≤j·T qeT'
600. z+ ÁuÛÑ÷eT<Ûä´yêkÕj·T qeT'
601. z+ ÁuÛÑ÷ø±HêÔj·T qeT'
602. z+ uÛsÑ <¡ ë«CÒq |üP»|æ‘êj·T qeT'
603. z+ düVü≤ÁkÕÔsê+ãTC≤yêkÕj·T qeT'
604. z+ dü$Á‘˚ qeT'
605. z+ kÕeTyê#·ø±j·T qeT'
606. z+ eTT≈£î+<ëj·T qeT'
607. z+ >∑TD≤r‘êj·T qeT'
608. z+ >∑TD|üPC≤´j·T qeT'
609. z+ >∑TD≤ÁX¯j·÷j·T qeT'
610. z+ <ÛäHê´j·T qeT'
611. z+ <ÛäquÛÑè‘˚ qeT'
612. z+ <ëVü‰j·T qeT'
613. z+ <Ûäq<ëqø£sê+ãTC≤j·T qeT'
614. z+ eTVü‰X¯j·÷j·T qeT'
615. z+ eTVü‰r‘êj·T qeT'
616. z+ e÷j·÷V”≤Hêj·T qeT'
617. z+ eT<ä]Ñêj·T qeT'
618. z+ e÷sƒ¡sêj·T qeT'
619. z+ yÓ÷ø£å|òü\<ëj·T qeT'
620. z+ eT<Ó’«]≈£î\HêX¯Hêj·T qeT'
 ‘√{Ïyê]øÏ |üìø=#Ã̊ dü+|ü<˝ä Ò ì»yÓTqÆ dü+|ü<\ä T
621. z+ |æ+>∑˝≤j·T qeT'
622. z+ |æqä#·÷&Üj·T qeT'
623. z+ |æ•‘êX¯|ü$Á‘·ø±j·T qeT'
624. z+ bÕj·TkÕqïÁ|æj·÷j·T qeT'
625. z+ |üs«¡ |üøeå£ ÷dü$uÛ≤»ø±j·T qeT'
626. z+ eÁ»uÛÑ÷cÕj·T qeT'
627. z+ eÁ»ø±j·÷j·T qeT'
628. z+ $]+#êj·T qeT'
629. z+ |üs¡eø£åkÕj·T qeT'
630. z+ $C≤„qø£*ø±ãè+<ëj·T qeT'
631. z+ $X¯«s¡÷|üÁ|ü<äs¡Ùø±j·T qeT'
632. z+ <ä+uÛÑ|òü÷ïj·T qeT'
633. z+ <äeT|òüTÀwü|òü÷ïj·T qeT'
634. z+ <ëdübÕ˝≤j·T qeT'
635. z+ ‘·b»kÕj·T qeT'
636. z+ Á<√D≈£î+uÛ≤_Ûwæø±Ôj·T qeT'
637. z+ Á<√Væ≤HêXÊj·T qeT'
638. z+ ‘·bÕ‘·Tsêj·T qeT'
639. z+ eTVü‰BÛπs+Á<äes¡<ëj·T qeT'
640. z+ eTVü‰dü+kÕs¡HêX¯Hêj·T qeT'
641. z+ ˝≤ø°˙Vü‰øÏ˙\u≤∆j·T qeT'
642. z+ \eD≤+uÛÀ~Û‘ês¡D≤j·T qeT'
643. z+ ø±øÏHêj·T qeT'
644. z+ ø±\bÕX¯|òü÷ïj·T qeT'
645. z+ ø£s¡àã+<ä$yÓ÷#·ø±j·T qeT'
646. z+ yÓ÷#·ø±j·T qeT'
647. z+ yÓ÷Vü≤ì]“¤Hêïj·T qeT'
648. z+ uÛÑø±sê<Ûë´j·T qeT'
649. z+ ãèVü≤‘·Ôqy˚ qeT'
650. z+ nø£åj·÷j·T qeT'
651. z+ nÁ≈£Ls¡es¡<ëj·T qeT'
652. z+ eÁø±>∑eT$HêX¯Hêj·T qeT'
49
653. z+ <ëøÏHêj·T qeT'
654. z+ dü÷s¡´‘˚»dæ«H˚ qeT'
655. z+ düs¡«uÛÑ÷cÕj·T qeT'
656. z+ dü<é>∑Ts¡y˚ qeT'
657. z+ dü«‘·+Á‘êj·TqeT'
658. z+ düs¡«‘·+Á‘˚XÊj·T qeT'
659. z+ <äøÏåD≤eT÷]Ôs¡÷|üø±j·T qeT'
660. z+ ∫‘·‡<ëq+<äø£*ø±j·T qeT'
661. z+ Áù|eTs¡÷bÕj·T qeT'
662. z+ Á|æj·T+ø£sêj·T qeT'
663. z+ $T<∏ë´»>∑<ä~ÛcÕ˜Hêj·T qeT'
664. z+ eTTøÏÔ<ëj·T qeT'
665. z+ eTTøÏÔs¡÷|üø±j·T qeT'
666. z+ eTTeTTø£åy˚ qeT'
667. z+ ø£s¡à|òü\<ëj·T qeT'
668. z+ e÷s¡Z<äøå±j·T qeT'
669. z+ ø±s¡àD≤j·T qeT'
670. z+ eTVü‰ãT<ë∆j·T qeT'
671. z+ eTVü‰X¯ó<ë∆j·T qeT'
672. z+ X¯óø£esêíj·T qeT'
673. z+ X¯óø£Á|æj·÷j·T qeT'
674. z+ k˛eTÁ|æj·÷j·T qeT'
675. z+ düTs¡Á|”‘êj·T qeT'
676. z+ |üsê«sê<Ûäq‘·‘·Œsêj·T qeT'
677. z+ n»bÕj·T qeT'
678. z+ »qVü≤+kÕj·T qeT'
679. z+ Vü≤\bÕDÏÁ|ü|üPõ‘êj·T qeT'
680. z+ n]Ñêj·T qeT'
681. z+ es¡ÃkÕj·T qeT'
682. z+ yê–àH˚ qeT'
683. z+ Ms¡y˚cÕj·T qeT'
684. z+ $<ÛäTÁ|æj·÷j·T qeT'
 düVü≤q+ #˚<äT>± ñ+≥T+~, ø±˙ <ëì |òü*‘·+ rj·T>± ñ+≥T+~
685. z+ ˝≤dü´Á|æj·÷j·T qeT' 718. z+ >∑DÒX¯«sêj·T qeT'
686. z+ \j·Tø£sêj·T qeT' 719. z+ Ä•¢cÕºj·T qeT'
687. z+ ˝≤uÛ≤˝≤uÛÑ$e]®‘êj·T qeT' 720. z+ •¢wüºe|ü⁄ùw qeT'
688. z+ |ü+#êqHêj·T qeT' 721. z+ o‘ê+X¯y˚ qeT'
689. z+ |ü+#·>∑Ts¡y˚ qeT' 722. z+ X¯óuÛÑB~Û‘·j˚T qeT'
690. z+ |ü+#·j·T»„|òü\Á|ü<ëj·T qeT' 723. z+ <äø£å<Ûä«+kÕj·T qeT'
691. z+ |üs¡X¯óVü≤kÕÔj·T qeT' 724. z+ <äø£åø£sêj·T qeT'
692. z+ bÕeπøXÊj·T qeT' 725. z+ |üsêj·T qeT'
693. z+ es¡®q´düeT>∑]®‘êj·T qeT' 726. z+ ø±‘ê´j·T˙düT‘êj·T qeT'
694. z+ bÕbÕs¡j˚T qeT' 727. z+ düTeTTU≤j·T qeT'
695. z+ |üs¡yÓ÷<ësêj·T qeT' 728. z+ e÷s¡ZD≤j·T qeT'
696. z+ Á|üCÒXÊj·T qeT' 729. z+ >∑sꓤj·T qeT'
697. z+ |ü+ø£C≤X¯Hêj·T qeT' (|ü+ø£HêX¯Hêj·T) 730. z+ >∑s¡«uÛÑ+>±j·T qeT'
698. z+ qwüºø£s¡àDÒ qeT' 731. z+ ≈£îXÊdüHêj·T qeT'
699. z+ qwüºyÓ’sêj·T qeT' 732. z+ ≈£î\bÕ\|ü‘·j˚T qeT'
700. z+ Çwüºdæ~›Á|ü<ëj·Tø±j·T qeT' 733. z+ ÁX‚cÕ˜j·T qeT'
701. z+ Hê>±BÛXÊj·T qeT' 734. z+ |üee÷Hêj·T qeT'
702. z+ qwüºbÕbÕj·T qeT' 735. z+ Á|üC≤~ÛbÕj·T qeT'
703. z+ ÇwüºHêeT$<Ûëj·Tø±j·T qeT' 736. z+ <äs¡ÙÁ|æj·÷j·T qeT'
704. z+ kÕeTs¡kÕ´j·T qeT' 737. z+ <ä]«ø±sêj·T qeT'
705. z+ nÁ|üy˚Tj·÷j·T qeT' 738. z+ Bs¡Èø±j·÷j·T qeT'
706. z+ bÕwæD϶H˚ qeT' 739. z+ ~yêø£sêj·T qeT'
707. z+ |üs¡«‘·Á|æj·÷j·T qeT' 740. z+ uÛÒØHê<äÁ|æj·÷j·T qeT'
708. z+ |ü+#·ø£è‘ê´j·T qeT' 741. z+ ãè+<ëj·T qeT'
709. z+ |üs√ù|‘êj·T qeT' 742. z+ ãèVü≤‘˚‡Hêj·T qeT'
710. z+ |ü+#·|+ü #ê‹XÊsTTø±j·T qeT' 743. z+ düTbÕ\ø±j·T qeT'
711. z+ |ü<ëàøå±j·T qeT' 744. z+ düTÁãVü≤àDÒ qeT'
712. z+ |ü<äàe<äHêj·T qeT' 745. z+ ÁãVü≤às¡dæø±j·T qeT'
713. z+ bÕeø±uÛ≤j·T qeT' 746. z+ s¡düC≤„j·T qeT'
714. z+ Á|æj·T+ø£sêj·T qeT' 747. z+ s¡õ‘êÁ~uÛ≤ùd qeT'
715. z+ ø±s¡Ôdü«sê+>±j·T qeT' 748. z+ ‹$Ts¡|òü÷ïj·T qeT'
716. z+ >ösê+>±j·T qeT' 749. z+ eTVæ≤sêuÛ≤j·T qeT'
717. z+ >öØ|ü⁄Á‘êj·T qeT' 750. z+ eTVü‰˙\düeTÁ|üuÛ≤j·T qeT'
50
 #·ø£ÿì Ä˝À#·q, dü]jÓÆTq eTT+<äT#·÷|ü⁄ ˝Òì eTìwæøÏ J$‘·+˝À ì‘·´+ Ä|ü<ä\T ‘·|üŒe⁄
751. z+ l#·+<äq*bÕÔ+>±j·T qeT'
752. z+ l|ü⁄Á‘êj·T qeT'
753. z+ l‘·s¡TÁ|æj·÷j·T qeT'
754. z+ ˝≤øå±esêíj·T qeT'
755. z+ \dü‘·ÿsêíj·T qeT'
756. z+ s¡»˙<Ûä«+dædüìïuÛ≤j·T qeT'
757. z+ _+<äTÁ|æj·÷j·T qeT'
758. z+ n+_ø±|ü⁄Á‘êj·T qeT'
759. z+ u…’+<äyêj·T qeT'
760. z+ ã\Hêj·Tø±j·T qeT'
761. z+ Ä|üqï ‘ês¡ø±j·T qeT'
762. z+ ‘·bÕÔj·T qeT'
763. z+ ‘·|üÔø£èÁ#Û·|òü\Á|ü<ëj·T qeT'
764. z+ eTs¡T<éeè<Ûëj·T qeT'
765. z+ eTVü‰Ksê«j·T qeT'
766. z+ ∫sêyêkÕj·T qeT'
767. z+ •œÁ|æj·÷j·T qeT'
768. z+ Äj·TTwüà‘˚ qeT'
769. z+ nq|òü÷j·T qeT'
770. z+ <äè‘êj·T qeT'
771. z+ Äj·TTπs«<ä|sü êj·TD≤j·T qeT'
772. z+ Vü≤+kÕj·T qeT'
773. z+ |üs¡eTVü≤+kÕj·T qeT'
774. z+ ne<Û÷ä ‘êÁX¯eTÁ|æj÷· j·T qeT'
775. z+ ÄX¯óy˚>±j·T qeT'
776. z+ nX¯«Vü≤è<äj·÷j·T qeT'
777. z+ Vü≤j·T<ÛÓ’s¡´|òü\Á|ü<ëj·T qeT'
778. z+ düTeTTU≤j·T qeT'
779. z+ <äTs¡TàU≤j·T qeT'
780. z+ $|òü÷ïj·T qeT'
781. z+ n$|òü÷ïj·T qeT'
782. z+ $>∑ï$HêX¯Hêj·T qeT'
783. z+ Äsê´j·T qeT'
51
784. z+ Hê<∏ëj·T qeT'
785. z+ ns¡´e÷uÛ≤kÕj·T qeT'
786. z+ |òü\TZHêj·T qeT'
787. z+ bÕs¡«rÁ|æj·÷j·T qeT'
788. z+ nsê‹|òü÷ïj·T qeT'
789. z+ |òüTqÁ^yêj·T qeT'
790. z+ Á^wüàdü÷s¡´düeTÁ|üuÛ≤j·T qeT'
791. z+ øÏØ{ÏH˚ qeT'
792. z+ ø£\ŒXÊÁdüÔC≤„j·T qeT'
793. z+ ø£˝≤Œq\$<Ûëj·Tø±j·T qeT'
794. z+ C≤„q$C≤„q|òü\<ëj·T qeT'
795. z+ $]+#ê]$HêX¯Hêj·T qeT'
796. z+ Ms¡eT÷sêÔ+&Ées¡<ëj·T qeT'
797. z+ Ms¡u≤Vü≤y˚ qeT'
798. z+ |üPs¡«C≤j·T qeT'
799. z+ Ms¡dæ+Vü‰düHêj·T qeT'
800. z+ $C≤„j·T qeT'
801. z+ Ms¡ø±sê´j·T qeT'
802. z+ nÁdüÔ<Ûëqyêj·T qeT'
803. z+ qs¡Ms¡düTVü≤è<들Á‘˚ qeT'
804. z+ Hê>∑s¡‘·ï$uÛÑ÷wæ‘êj·T qeT'
805. z+ yê#·düŒ‘·j˚T qeT'
806. z+ |ü⁄sêsê‘·j˚T qeT'
807. z+ dü+esêÔj·T qeT'
808. z+ düeTπsX¯«sêj·T qeT'
809. z+ ñs¡Tyê–àH˚ qeT'
810. z+ ñe÷|ü⁄Á‘êj·T qeT'
811. z+ ñ&ÉT˝Àø£düTs¡ø£åø±j·T qeT'
812. z+ X¯è+>±s¡s¡dü|üPsêíj·T qeT'
813. z+ dæ+<ä÷s¡‹\ø±+øÏ‘êj·T qeT'
814. z+ ≈£î+≈£îe÷+øÏ‘·düsê«+>±j·T qeT'
815. z+ ø±*πøj·T$HêX¯Hêj·T qeT'
816. z+ eT‘·ÔHê>∑Á|æj·÷j·T qeT'
 C≤„q+ ne÷+‘·+>± bı+– bıs¡¢<äT, n+#Ó\+#Ó\T>± n_Ûeè~∆ #Ó+<äT‘·T+~
817. z+ ˙‘êj·T qeT'
818. z+ q>∑>∑+<Ûäs¡«|üPõ‘êj·T qeT'
819. z+ düTdü«|üïuÀ<Ûäø±j·T qeT'
820. z+ uÀ<Ûëj·T qeT'
821. z+ >öØ<äT'Kdü«|üïHêX¯Hêj·T qeT'
822. z+ ∫+‘êsê•|ü]<Ûä«+dæH˚ qeT'
823. z+ ∫+‘êeTDÏ$uÛ÷Ñ wæ‘êj·T qeT'
824. z+ #·˝≤#·\»>∑‘Ydüèùwº qeT'
825. z+ #·\‘Y ≈£î+&É\ ø£s¡íj·TTCÒ qeT'
826. z+ eTT≈£îsêkÕ´j·T qeT'
827. z+ eT÷\ì<Ûäj˚T qeT'
828. z+ ì~Û<ä«j·Tìùw$‘êj·T qeT'
829. z+ ˙sê»qÁù|‘·eTqùd qeT'
830. z+ ˙s¡H˚Á‘êj·T qeT'
831. z+ qj·TÁ|ü<ëj·T qeT'
832. z+ πø<ëπsXÊj·T qeT'
833. z+ øÏsê‘êj·T qeT'
834. z+ øÏ˝≤‘·àH˚ qeT'
835. z+ ø£\Œ$Á>∑Vü‰j·T qeT'
836. z+ ø£˝≤Œ+‘·u…’s¡yêsê<Ûë´j·T qeT'
837. z+ ø±ø£|üÁ‘·X¯sêj·TT<Ûëj·T qeT'
838. z+ ø£˝≤ø±cÕ˜dü«s¡÷bÕj·T qeT'
839. z+ ãTT‘·Tesê¸~e÷düe‘˚ qeT'
840. z+ ~H˚X¯eT+&É˝≤yêkÕj·T qeT'
841. z+ yêdüy˚qÁ|ü|üPõ‘êj·T qeT'
842. z+ ãVüQ\düÔ+ãø£s¡àC≤„j·T qeT'
843. z+ |ü+#êX¯<ä«s¡ís¡÷|üø±j·T qeT'
844. z+ ∫+‘êV”≤Hêj·T qeT'
845. z+ ∫<ëÁø±HêÔj·T qeT'
846. z+ #ês¡TbÕ˝≤j·T qeT'
847. z+ ã˝≤j·TT<Ûëj·T qeT'
848. z+ ã+<Û÷ä ø£≈î£ düTeTÁ|üU≤´j·T qeT'
849. z+ |üs¡>∑s¡«$uÛÑ+»Hêj·T qeT'
52
850. z+ $<ä«‘·Ôe÷j·T qeT'
851. z+ $sê<Ûä|òü÷ïj·T qeT'
852. z+ dü∫Á‘êj·T qeT'
853. z+ ∫Á‘·ø£s¡àø±j·T qeT'
854. z+ dü+^‘·˝À\T|üeTqùd qeT'
855. z+ dæï>∑ú>∑+;Ûs¡>∑]®‘êj·T qeT'
856. z+ ‘·T+>∑eÁø±Ôj·T qeT'
857. z+ düÔes¡kÕj·T qeT'
858. z+ nÁuÛ≤uÛ≤j·T qeT'
859. z+ ÁuÛÑeTπsø£åD≤j·T qeT'
860. z+ ©˝≤ø£eT\Vü≤kÕÔu≤®j·T qeT'
861. z+ u≤\≈£î+<ä$uÛÑ÷wæ‘êj·T qeT'
862. z+ ˝ÀÁ<ÛäÁ|üdüeX¯ó<ë∆uÛ≤j·T qeT'
863. z+ •Øwü≈£îdüTeTÁ|æj·÷j·T qeT'
864. z+ Á‘êdüÁ‘êDø£sêj·T qeT'
865. z+ ‘·‘ê«j·T qeT'
866. z+ ‘·‘·«yêø±´s¡úuÀ<Ûäø±j·T qeT'
867. z+ eظj·Tùd qeT'
868. z+ $<Ûë‘·yê´j·T qeT'
869. z+ y˚<ëqÔÁ|ü‹bÕ<äø±j·T qeT'
870. z+ eT÷\uÛÑ÷‘êj·T qeT'
871. z+ eT÷\‘·‘ê«j·T qeT'
872. z+ eT÷\ø±s¡D$Á>∑Vü‰j·T qeT'
873. z+ Ä~Hê<∏ëj·T qeT'
874. z+ nø£åj·T|òü\bÕDj˚T qeT'
875. z+ »qà|üsêõ‘êj·T qeT'
876. z+ >±qÁ|æj·÷j·T qeT'
877. z+ >±q˝À˝≤j·T qeT'
878. z+ eTùV≤XÊj·T qeT'
879. z+ $»„e÷qkÕj·T qeT'
880. z+ –]C≤düÔq´s¡dæø±j·T qeT'
881. z+ –]sê»es¡düT‘êj·T qeT'
882. z+ |”jT· ÷wü≈î£ +uÛVÑ ≤ü kÕÔu≤®jT· qeT'
 ≈£î˝≤\T e÷qe⁄\ eT<Ûä´ ñqï n&ÉT¶>√&É\T, yê{Ïì ≈£L*Ãy˚j·÷*
883. z+ bÕX¯‘ê´>±j·T qeT'
884. z+ ∫s¡qÔHêj·T qeT'
885. z+ düT<Ûë˝≤\düeÁø±Ôu≤®j·T qeT'
886. z+ düTs¡Á<äTeT|òü˝Ò|懑êj·T qeT'
887. z+ s¡‘ï· Vü‰≥ø£u÷ÑÛ cÕ+>±j·T qeT'
888. z+ sêeD≤~Á|ü|üPõ‘êj·T qeT'
889. z+ ø£q‘êÿ˝ÒX¯düTÁ|”‘êj·T qeT'
890. z+ Áøö+#·>∑s¡«$HêX¯Hêj·T qeT'
891. z+ nX‚wü»qdü+yÓ÷Vü‰j·T qeT'
892. z+ Äj·TT]«<ë´|ò\ü Á|ü<ëj·T qeT'
893. z+ neã<ä∆<äT≈£L˝≤+>±j·T qeT'
894. z+ Vü‰sê\+ø£è‘·ø£q›sêj·T qeT'
895. z+ πø‘·ø°≈£îdüTeTÁ|”‘êj·T qeT'
896. z+ ø£\u…’'|ü]yê]‘êj·T qeT'
897. z+ πøø±Á|æj·÷j·T qeT'
898. z+ ø±]Ôπøj·÷j·T qeT'
899. z+ kÕs¡+>∑ìq<äÁ|æj·÷j·T qeT'
900. z+ #ê‘·ø±\|üdü+‘·TcÕºj·T qeT'
901. z+ #·eTØeTè>∑ùd$‘êj·T qeT'
902. z+ ÄÁwüß≈£L{≤Á~dü+#êsêj·T qeT'
903. z+ Äe÷ïj·T|ò\ü <ëj·Tø±j·T qeT'
904. z+ nø£ådü÷Á‘·<∏äè‘·bÕDj˚T qeT'
905. z+ nøÏås√>∑$HêX¯Hêj·T qeT'
906. z+ eTT≈£î+<ä|üPC≤´j·T qeT'
907. z+ yÓ÷Vü‰+>±j·T qeT'
908. z+ eTTìe÷qdü‘√wæ‘êj·T qeT'
909. z+ ‘Ó’˝≤_Ûwæø£ÔdüT•s¡ùd qeT'
910. z+ ‘·s¡®˙eTTÁ<ä<äs¡ÙHêj·T qeT'
911. z+ ‘·{≤‘·ø±eTq'Áù|‘êj·T qeT'
912. z+ ‘·yÓ÷>∑TD$HêX¯Hêj·T qeT'
913. z+ nHêeTj·÷j·T qeT'
914. z+ nHê<äsêàj·T qeT'
915. z+ ns¡T®HêuÛ≤j·T qeT'
53
916. z+ VüQ‘·Á|æj·÷j·T qeT'
917. z+ cÕ&ÉTD Z ´|ü]dü+|üPsêíjT· qeT'
918. z+ dübÕÔXÊ«~Á>∑ôV≤’ ' düT‘Ô êj·T qeT'
919. z+ M‘·XÀø±j·T qeT'
920. z+ Á|ükÕ<äC≤„j·T qeT'
921. z+ dü|üÔÁbÕDes¡Á|ü<ëj·T qeT'
922. z+ dübÕÔ]Ãùw qeT'
923. z+ Á‹qj·THêj·T qeT'
924. z+ Á‹y˚D°|òü\<ëj·Tø±j·T qeT'
925. z+ ø£èwüíes¡àDÒ qeT'
926. z+ y˚<äeTTU≤j·T qeT'
927. z+ <ës¡TeTD¶\eT<Ûä´>±j·T qeT'
928. z+ Ms¡q÷|ü⁄s¡bÕ<ëu≤®j·T qeT'
929. z+ Ms¡ø£+ø£DbÕDÏeT‘˚ qeT'
930. z+ $X¯«eTTs¡Ôj˚T qeT'
931. z+ X¯ó<ä∆eTTU≤j·T qeT'
932. z+ X¯ó<ä∆uÛÑkÕàdüT˝Ò|üHêj·T qeT'
933. z+ X¯ó+uÛÑ<ä«+dæ˙dü+|üPC≤´j·T qeT'
934. z+ s¡ø£Ô≈£î+uÛÑ≈£î˝≤qÔø±j·T qeT'
935. z+ ìcÕ<ë~dü«s¡Áù|‘êj·T qeT'
936. z+ qeTkÕÿs¡|òü\Á|ü<ëj·T qeT'
937. z+ uÛÑø±Ô]|ü+#·‘ê<ësTTH˚ qeT'
938. z+ düJ®ø£è‘·X¯sêj·TT<Ûëj·T qeT'
939. z+ nuÛÑj·T+ø£s¡eTÁqÔC≤„j·T qeT'
940. z+ ≈£î_®ø±eTÁqÔ$Á>∑Vü‰j·T qeT'
941. z+ <Ûä÷Áe÷ÁkÕÔj·T qeT'
942. z+ ñÁ>∑‘˚»dæ«H˚ qeT'
943. z+ <äX¯ø£+sƒ¡$HêX¯Hêj·T qeT'
944. z+ ÄX¯ó>±j·TT<ÛVä ≤ü kÕÔu≤®jT· qeT'
945. z+ >∑<ëj·TT<Ûøä s£ ê+ãTC≤j·T qeT'
946. z+ bÕXÊj·TT<ÛädüTbÕDj˚T qeT'
947. z+ ø£bÕ˝≤j·TT<Ûdä <ü Tä “¤C≤j·T qeT'
948. z+ düVü≤ÁdüeT÷s¡∆e<ëHêj·T qeT'
 ø£+{Ïì qe÷à*, ø±˙ #Ó$ì qeTà≈£L&É<äT
949. z+ düVü≤ÁdüÔ<ä«j·T˝À#·Hêj·T qeT'
950. z+ HêHêùV≤‹<Ûäs¡bÕDj˚T qeT'
951. z+ HêHêdæuú ÷ÑÛ wüDÁ|æj÷· j·T qeT'
952. z+ ÄXÊ´eTø√eT\‘·qy˚ qeT'
953. z+ Äs¡ø£ÔbÕ+>∑˝À#·Hêj·T qeT'
954. z+ <ë«<äXÊVü≤Áø£‘T· Áù|‘êj·T qeT'
955. z+ bÂ+&ÉØø£|òü\Á|ü<ëj·T qeT'
956. z+ nb˛Ôsê´eTÁ≈£‘T· eTj·÷j·T qeT'
957. z+ #·j·THê~|òü\Á|ü<ëj·T qeT'
958. z+ |üX¯óãq∆|òü\<ëÁ‘˚ qeT'
959. z+ yê»ù|j·÷‘·à<Ó’e‘êj·T qeT'
960. z+ nÁãVü≤àø°≥»qHêeHê‘·àH˚ qeT'
961. z+ #·+|üø£Á|æj·÷j·T qeT'
962. z+ |üX¯óbÕX¯$uÛ≤>∑C≤„j·T qeT'
963. z+ |ü‹C≤„qÁ|ü<ëj·Tø±j·T qeT'
964. z+ ø£˝ÒŒX¯«sêj·T qeT'
965. z+ ø£\Œesê´j·T qeT'
966. z+ C≤‘·y˚<ä' Á|üuÛ≤ø£sêj·T qeT'
967. z+ ≈£î+;ÛX¯«sêj·T qeT'
968. z+ ≈£î+uÛÑbÕDj˚T qeT'
969. z+ ≈£î+≈£îe÷ø£\Ô ˝≤≥ø±j·T qeT'
970. z+ •©Á<Ûä|üÁ‘·\dü+ø±XÊj·T qeT'
971. z+ dæ+Vü≤eÁø£ÔÁ|üeTs¡›Hêj·T qeT'
972. z+ ø√øÏ\<Ûä«ì‘êø£]íH˚ qeT'
973. z+ ø±\HêX¯q‘·‘·Œsêj·T qeT'
974. z+ HÓ’j·÷sTTø£eT‘·|òü÷ïj·T qeT'
975. z+ uÖ<ä∆dü+|òüT$HêX¯Hêj·T qeT'
976. z+ ùV≤e÷u≤®<ÛäèbÕDj˚T qeT'
977. z+ ¨eTqqTÔweºü ÷qkÕj·T qeT'
978. z+ |æ‘·èj·T»„dü´|òü\<ëj·T qeT'
979. z+ |æ‘˚e»qs¡ø£åø±j·T qeT'
ˆˆÇ‹ l Vü≤]Vü≤s¡ |ü⁄Á‘· düVü≤Ádü Hêe÷e[' dü+|üPs¡í+ˆˆ
54
980. z+ |ü<ë‹ø£s¡àìs¡‘êj·T qeT'
981. z+ eèwü<ë»´Á|ü<ëj·Tø±j·T qeT'
982. z+ eTVü‰düTs¡e<Û√<Ûä´ø±Ôj·T qeT'
983. z+ dü«ÁdüÔÁ|ü‘·´ÁdüÔes¡¸ø±j·T qeT'
984. z+ eTVü‰es¡¸‹s√<ÛëHêj·T qeT'
985. z+ Hê>±<Ûäè‘·ø£sê+ãTC≤j·T qeT'
986. z+ qeT' kÕ«Vü‰ ewü{ŸÁXÖwü{Ÿ
e\¢eÁ|ü‹bÕ<äø±j·T qeT'
987. z+ $TVæ≤s¡dü<äèX¯Á^yêj·T qeT'
988.z+ $TVæ≤s¡dü<äèX¯düÔyêj·T qeT'
989. z+ ‘·Á˙Ôyê<äqVü≤kÕÔÁ>±j·T qeT'
990. z+ dü+^‘·Á|æj·Te÷qkÕj·T qeT'
991. z+ ∫<äX¯eTT≈£îsêyêkÕj·T qeT'
992. z+ eTDÏ≈L£ {≤Á~dü+#êsêj·T qeT'
993. z+ ©˝≤dü+#ês¡‘·qTø±j·T qeT'
994. z+ *+>∑XÊÁdüÔÁ|ües¡Ôø±j·T qeT'
995. z+ sêπøqT›<äT´‹dü+|üHêïj·T qeT'
996. z+ j·÷>∑ø£s¡à|òü\Á|ü<ëj·T qeT'
997. z+ yÓTÆHêø£–]dü+#êsêj·T qeT'
998. z+ eT<ÛäTe+X¯$HêX¯Hêj·T qeT'
999. z+ ‘ê\KD¶|ü⁄sêyêkÕj·T qeT'
1000. z+ ‘·e÷\ìuÛÑ‘˚»ùd qeT'
1001. z+ uÛeÑ dü´ <˚edü´ düT‘êj·T qeT'
1002. z+ düs«¡ dü´ <˚edü´ düT‘êj·T qeT'
1003. z+ áXÊqq´ <˚edü´ düT‘êj·T qeT'
1004. z+ |üXó¯ e<˚sπ e› dü´ düT‘êj·T qeT'
1005. z+ s¡TÁ<äd´ü <˚edü´ düT‘êj·T qeT'
1006. z+ ñÁ>∑düÔ <˚edü´ düT‘êj·T qeT'
1007. z+ ;ÛeTdü´ <˚edü´ düT‘êj·T qeT'
1008. z+ |üPsêí|ü⁄wüÿ˝≤+ã düy˚T‘·
l Vü≤]Vü≤s¡|ü⁄Á‘· nj·T´|üŒ kÕ«$TH˚ qeT'
 dü«s¡Z+, qs¡ø£+ nH˚$ ìdü‡Vü‰j·TT\T, ã\V”≤qT\T düèwæº+#·T≈£îqï$

•e |üPC≤ $<ÛëqeTT
z+ qeTùdÔdüTÔ uÛÑ>∑yêHé
$X‚«X¯«sêj·T eTVü‰<˚yêj·T, Á‘·´+ãø±j·T Á‹|ü⁄sê+‘·ø±j·T,
Á‹ø±–ïø±˝≤j·T ø±˝≤–ïs¡TÁ<ëj·T, ˙\ø£+sƒêj·T eTè‘·T´+»j·÷j·T,
düπs«X¯«sêj·T dü<ë•yêj·T, leTHé eTVü‰<˚yêj·T qeT:
<ë«<äX¯ CÀ´‹]¢+>∑ k˛ÔÁ‘·+
kÂsêÁùwº k˛eTHê<Ûä+#·, lXË’˝Ò eT*¢U≤s¡T®qyéT
ñC≤®sTTHê´+ eTVü‰ø±∞yéT, z+ø±πs |üs¡y˚TX¯«s¡yéT
πø<ës¡+ Væ≤eTe‘Y |üèùwº, &ÛÜøÏHê´+ ;ÛeTX¯+Ks¡yéT
yêsêDX¯´+#· $X‚«X¯yéT, Á‘·´+ãø£+ >ö‘·MT ‘·fÒ
yÓ’<ä´Hê<Ûä+ ∫‘êuÛÑ÷eTÚ, Hêπ>X¯+ <ës¡Tø±eH˚
ùd‘·Tã+<Û˚#· sêy˚TX¯yéT, |òüTX‚«X¯+#· •yê\j˚T
bÕDÏ eT+Á‘·yéT
z+ ì<Ûäq|ü‘·j˚T qeT: ˆ z+ ì<Ûäq|ü‘ê+‹ø±j·T qeT:
z+ }sê∆«j·T qeT: ˆ z+ }s¡∆«*+>±j·T qeT:
z+ Væ≤s¡D≤´j·T qeT:ˆ z+ Væ≤s¡D´*+>±j·T qeT:
z+ düTesêíj·T qeT: ˆ z+ düTes¡í*+>±j·T qeT:
z+ ~yê´j·T qeT: ˆ z+ ~e´*+>±j·T qeT:
z+ uÛÑyêj·T qeT: ˆ z+ uÛÑe*+>±j·T qeT:
z+ X¯sê«j·T qeT: ˆ z+ X¯s¡«*+>±j·T qeT:
z+ •yêj·T qeT: ˆ z+ •e*+>±j·T qeT:
z+ »«˝≤j·T qeT: ˆ z+ »«\*+>±j·T qeT:
z+ Ä‘êàj·T qeT: ˆ z+ Ä‘·à*+>±j·T qeT:
z+ |üs¡e÷j·T qeT: ˆ z+ |üs¡eT*+>±j·T qeT:
z+ @‘·‘√‡eTdü´ dü÷s¡´dü´ düs¡«*+>∑>¥Z kÕú|üj·T‹ ˆ bÕDÏeT+Á‘·+ |ü$Á‘·+ ˆˆ
55
 eTq n<äèwüº+, <äTs¡<äècÕº\qT eTqy˚T düèwæº+#·T≈£î+{≤+, ø±˙ yê{Ïì Ks¡à n+{≤+
l •e nc˛º‘·Ôs¡ X¯‘·Hêe÷e[
1. z+ •yêj·T qeT' 28. z+ ˝˝≤{≤øå±j·T qeT'
2. z+ eTùV≤X¯«sêj·T qeT' 29. z+ ø±˝ø±˝≤j·T qeT'
3. z+ X¯+uÛÑy˚ qeT' 30. z+ ø£èbÕì<Ûäj˚T qeT'
4. z+ |æHêøÏH˚ qeT' 31. z+ ;Ûe÷j·T qeT'
5. z+ X¯•X‚Ksêj·T qeT' 32. z+ |üs¡X¯óVü≤kÕÔj·T qeT'
6. z+ yêeT<˚yêj·T qeT' 33. z+ eTè>∑bÕDj˚T qeT'
7. z+ $s¡÷bÕøå±j·T qeT' 34. z+ »{≤<Ûäsêj·T qeT'
8. z+ ø£|ü]∆H˚ qeT' 35. z+ ¬ø’˝≤düyêdæH˚ qeT'
9. z+ ˙\˝ÀVæ≤‘êj·T qeT' 36. z+ ø£e∫H˚ qeT'
10. z+ X¯+ø£sêj·T qeT' 37. z+ ø£sƒ√sêj·T qeT'
11. z+ X¯S\bÕDj˚T qeT' 38. z+ Á‹|ü⁄sê+‘·ø±j·T qeT'
12. z+ K{≤«+–H˚ qeT' 39. z+ eècÕ+ø±j·T qeT'
13. z+ $wüßíe\¢uÛ≤j·T qeT' 40. z+ eèwüuÛ≤s¡T&ÛÜj·T qeT'
14. z+ •|æ$cÕºj·T qeT' 41. z+ uÛkÑ ˛à<Û÷ä [› ‘· $Á>∑V‰ü j·T qeT'
15. z+ n+_ø±Hê<∏ëj·T qeT' 42. z+ kÕeTÁ|æj·÷j·T qeT'
16. z+ lø£+sƒêj·T qeT' 43. z+ düs¡«eTj·÷j·T qeT'
17. z+ uÛÑø£Ôe‘·‡˝≤j·T qeT' 44. z+ Á‘·sT÷eT÷s¡Ôj˚T qeT'
18. z+ uÛÑyêj·T qeT' 45. z+ n˙X¯«sêj·T qeT'
19. z+ X¯sê«j·T qeT' 46. z+ düs¡«C≤„j·T qeT'
20. z+ Á‹˝ÀπøXÊj·T qeT' 47. z+ |üs¡e÷‘·àH˚ qeT'
21. z+ •‹ø£+sƒêj·T qeT' 48. z+ k˛eTdü÷sê´–ï˝À#·Hêj·T qeT'
22. z+ •yêÁ|æj·÷j·T qeT' 49. z+ Vü≤$ùw qeT'
23. z+ ñÁ>±j·T qeT' 50. z+ j·T»„eTj·÷j·T qeT'
24. z+ ø£bÕ*H˚ qeT' 51. z+ k˛e÷j·T qeT'
25. z+ øöe÷s¡j˚T qeT' 52. z+ |ü+#·eÁø±Ôj·T qeT'
26. z+ n+<Ûøä ±düTs¡ dü÷<äHêj·T qeT' 53. z+ dü<ë•yêj·T qeT'
27. z+ >∑+>±<Ûäsêj·T qeT' 54. z+ $X‚«X¯«sêj·T qeT'
56
 |ùÁ $T+#˚ e´øÏøÔ Ï <ä+&ç+#˚ n~Ûø±s¡+ ≈£L&Ü ñ+≥T+~
55. z+ Ms¡uÛÑÁ<ëj·T qeT'
56. z+ >∑DHê<∏ëj·T qeT'
57. z+ Á|üC≤|ü‘·j˚T qeT'
58. z+ Væ≤s¡D´πs‘·ùd qeT'
59. z+ <äTs¡∆sê¸j·T qeT'
60. z+ –ØXÊj·T qeT'
61. z+ –]XÊj·T qeT'
62. z+ nq|òü÷j·T qeT'
63. z+ uÛÑT»+>∑uÛÑ÷wüD≤j·T qeT'
64. z+ uÛÑsêZj·T qeT'
65. z+ –]<Ûäq«H˚ qeT'
66. z+ –]Á|æj·÷j·T qeT'
67. z+ ø£è‹Ôyêdüùd qeT'
68. z+ |ü⁄sêsê‘·j˚T qeT'
69. z+ uÛÑ>∑e‘˚ qeT'
70. z+ Á|üeT<Ûë~ÛbÕj·T qeT'
71. z+ eTè‘·T´+»j·÷j·T qeT'
72. z+ dü÷ø£åà‘·qy˚ qeT'
73. z+ »>∑<ë«´|æH˚ qeT'
74. z+ »>∑<äTZs¡y˚ qeT'
75. z+ y√´eTπøXÊj·T qeT'
76. z+ eTVü‰ùdq»qø±j·T qeT'
77. z+ #ês¡T$Áø£e÷j·T qeT'
78. z+ s¡TÁ<ëj·T qeT'
79. z+ uÛÑ÷‘·|ü‘·j˚T qeT'
80. z+ kÕúDy˚ qeT'
81. z+ nVæ≤s¡T“<∏ëï´j·T qeT'
l bÕs¡«r |ü‘·j˚T qeT' ˆ HêHê$<Ûä |ü]eTfi¯ |üÁ‘· nc˛º‘·Ôs¡ |üPC≤+
düeTs¡Œj·÷$T ˆˆ
82. z+ ~>∑+ãsêj·T qeT'
83. z+ nwüºeT÷s¡Ôj˚T qeT'
84. z+ nH˚ø±‘·àH˚ qeT'
85. z+ kÕ«‹Ô«ø±j·T qeT'
86. z+ X¯ó<ä∆$Á>∑Vü‰j·T qeT'
87. z+ XÊX¯«‘êj·T qeT'
88. z+ K+&É|üs¡X¯y˚ qeT'
89. z+ nC≤j·T qeT'
90. z+ bÕ|ü $yÓ÷#·ø±j·T qeT'
91. z+ eTè&Üj·T qeT'
92. z+ |üX¯ó|ü‘·j˚T qeT'
93. z+ <˚yêj·T qeT'
94. z+ eTVü‰<˚yêj·T qeT'
95. z+ ne´j·÷j·T qeT'
96. z+ Vü≤s¡j˚T qeT'
97. z+ |üPwü<ä+‘·_Û<˚ qeT'
98. z+ ne´Á>±j·T qeT'
99. z+ <äøå±<Ûä«s¡Vü≤sêj·T qeT'
100. z+ Vü≤sêj·T qeT'
101. z+ uÛÑ>∑H˚Á‘·_Û<˚ qeT'
102. z+ ne´ø±Ôj·T qeT'
103. z+ düVü≤ÁkÕøå±j·T qeT'
104. z+ düVü≤ÁdübÕ<˚ qeT'
105. z+ n|ües¡ZÁ|ü<ëj·T qeT'
106. z+ nq+‘êj·T qeT'
107. z+ ‘ês¡ø±j·T qeT'
108. z+ |üs¡y˚TX¯«sêj·T qeT'
57
@<√ |üì#˚j·÷&ÜìøÏ ÁX¯$T+#˚yê&ÉT |üì#˚j·T&ÜìøÏ Á|üj·T‘·ï+ #˚j·Tìyê&çø£Hêï yÓTs¡T>∑T
<ë]Á<ä´ <äVü≤q k˛ÔÁ‘·yéT
z+ $X‚«X¯«sêj·T qs¡ø±+‘·ø£ ‘ês¡D≤j·T
ø£sêíeTè‘êj·T X¯•X‚Ks¡, <Ûës¡D≤j·T
ø£s¡÷Œs¡ø±+‹ <Ûäefi≤j·T »{≤<Ûäsêj·T
<ë]Á<ä´<äT:K <äVü≤Hêj·T qeT•Ùyêj·T ˆˆ 1
>öØÁ|æj·÷j·T s¡»˙X¯ ø£˝≤<äsêj·T
ø±˝≤+‘·ø±j·T uÛÑT»>±~Û|ü ø£+ø£D≤j·T
>∑+>±<Ûäsêj·T >∑»sê» $eTs¡›Hêj·T
<ë]Á<ä´<äT:K <äVü≤Hêj·T qeT•Ùyêj·T ˆˆ 2
uÛÑø£ÔÁ|æj·÷j·T uÛÑes√>∑ uÛÑj·÷|üVü‰j·T
ñÁ>±j·T <äT:K uÛÑekÕ>∑s¡ ‘ês¡D≤j·T
CÀ´‹s¡àj·÷j·T >∑TDHêeT dü+ø°s¡ÔHêj·T
<ë]Á<ä´<äT:K <äVü≤Hêj·T qeT•Ùyêj·T ˆˆ 3
#·sêà+ãsêj·T X¯euÛÑdüà $˝Ò|üHêj·T
bòÕ˝Òø£åD≤j·T eTDÏ≈£î+&É\ eT+&ç‘êj·T
eT+Js¡ bÕ<ä j·TT>∑fi≤j·T »{≤<Ûäsêj·T
<ë]Á<ä´<äT:K <äVü≤Hêj·T qeT•Ùyêj·T ˆˆ 4
|ü+#êqHêj·T |òüDÏsê» $uÛÑ÷wüD≤j·T
ùV≤e÷+X¯óø±j·T uÛÑTeqÁ‘·j·T eT+&ç‘êj·T
Äq+<äuÛÑ÷$T es¡<ëj·T ‘·yÓ÷eTj·÷j·T
<ë]Á<ä´<äT:K <äVü≤Hêj·T qeT•Ùyêj·T ˆˆ 5
uÛ≤qTÁ|æj·÷j·T uÛÑekÕ>∑s¡ ‘ês¡D≤j·T
ø±˝≤+‘·ø±j·T ø£eT˝≤düq |üPõ‘êj·T
H˚Á‘· Á‘·j·÷j·T X¯óuÛÑ\ø£åD \øÏå‘êj·T
<ë]Á<ä´<äT:K <äVü≤Hêj·T qeT•Ùyêj·T ˆˆ 6
sêeTÁ|æj·÷j·T s¡|òüTTHê<Ûä es¡Á|æj·÷j·T
Hê>∑Á|æj·÷j·T qs¡ø±s¡íe ‘ês¡D≤j·T
|ü⁄DÒ´wüß|ü⁄D´ uÛÑ]‘êj·T düTsê]Ñêj·T
<ë]Á<ä´<äT:K <äVü≤Hêj·T qeT•Ùyêj·T ˆˆ 7
eTTø°ÔX¯«sêj·T |òü\<ëj·T >∑DÒX¯«sêj·T
>öØ Á|æj·÷j·T eèwüuÛÒX¯«s¡ yêVü≤Hêj·T ˆ
e÷‘·+>∑ #·s¡àedüHêj·T eTùV≤X¯«sêj·T
<ë]Á<ä´<äT:K <äVü≤Hêj·T qeT•Ùyêj·T ˆˆ 8
edæùw˜q ø£è‘·+ k˛ÔÁ‘·+ düs¡«s√>∑ ìyês¡DyéT
düs¡« dü+|ü‘·ÿs¡+ oÁ|òüT+ |ü⁄Á‘·bÂÁ‘ê~ es¡∆qyéT
Á‹dü+<Ûä´ j·T: |üπsƒìï‘·´+ düVæ≤ dü«s¡Z eTyê|ü⁄Œj·÷‘Yˆˆ 9
58
 @ |üìHÓ’Hê >∑+≥ eTT+<äT #˚j·T&É+˝À ‘·|ü⁄Œ˝Ò<äT, ø±˙ ˇø£ÿ ø£åD+ ≈£L&Ü Ä\dü´+>± #˚j·Tsê<äT

l kÕsTTu≤u≤ |üPC≤ $<ÛëqeTT

l kÕsTTHê<ÛäTì nc˛º‘·Ôs¡ X¯‘·Hêe÷e[
1. z+ l kÕsTTHê<∏ëj·T qeT' 27. z+ Ä|ü<들+<Ûäyêj·T qeT'
2. z+ \ø°åàHêsêj·TD≤j·T qeT' 28. z+ e÷s¡Zã+<Ûäy˚ qeT'
3. z+ ø£èwüísêeT•ee÷s¡T‘ê´~ 29. z+ uÛTÑ øÏeÔ TTøÏÔ dü«sêZ|eü s¡<Z ëj·T qeT'
s¡÷bÕj·T qeT' 30. z+ Á|æj·÷j·T qeT'
4. z+ X‚wüXÊsTTH˚ qeT' 31. z+ Á|”‹es¡∆Hêj·T qeT'
5. z+ >√<ëeØ‘·≥ wæ]&çyêdæH˚ qeT' 32. z+ n+‘·sê´$TH˚ qeT'
6. z+ uÛÑø±ÔVü≤è<ëj·÷\j·÷j·T qeT' 33. z+ dü∫Ã<ë‘·àH˚ qeT'
7. z+ düs¡«Vü≤è<ë«dæH˚ qeT' 34. z+ ì‘ê´q+<ëj·T qeT'
8. z+ uÛÑ÷‘êyêkÕj·T qeT' 35. z+ |üs¡y˚TX¯«sêj·T qeT'
9. z+ uÛ÷Ñ ‘·u$ÑÛ wü´<들ee]®‘êj·T qeT' 36. z+ |üs¡ÁãVü≤àDÒ qeT'
10. z+ ø±˝≤r‘êj·T qeT' 37. z+ |üs¡e÷‘·àH˚ qeT'
11. z+ ø±˝≤j·T qeT' 38. z+ C≤„qdü«s¡÷|æDÒ qeT'
12. z+ ø±\ø±˝≤j·T qeT' 39. z+ »>∑‹ŒÁ‘˚ qeT'
13. z+ lø±\<äs¡Œ<äeTHêj·T qeT' 40. z+ uÛÑø±ÔHê+ e÷‘·è|æ‘·è |æ‘ê
14. z+ eTè‘·T´+»j·÷j·T qeT' eTVü‰j·T qeT'
15. z+ neTsêÔ´j·T qeT' 41. z+ uÛÑø£Ôe‘·‡˝≤j·T qeT'
16. z+ eTsêÔ´uÛÑj·TÁ|ü<ëj·T qeT' 42. z+ uÛÑø±ÔqTÁ>∑Vü≤ø±s¡ø±j·T qeT'
17. z+ JeHê<Ûësêj·T qeT' 43. z+ X¯s¡D≤>∑‘·e‘·‡˝≤j·T qeT'
18. z+ düsê«<Ûësêj·T qeT' 44. z+ uÛÑøÏÔ X¯øÏÔÁ|ü<ëj·T qeT'
19. z+ uÛÑø±ÔeqdüeTsê∆j·T qeT' 45. z+ C≤„qyÓ’sê>∑´<ëj·T qeT'
20. z+ uÛøÑ ±Ôeq Á|ü‹C≤„deü Tsê∆jT· qeT' 46. z+ Áù|eTÁ|ü<ëj·T qeT'
21. z+ nqïeÅdüÔ<ëj·T qeT' 47. z+ dü+kÕs¡<Ís¡“¤\´bÕ|üø£s¡à
22. z+ Äs√>∑´πøåeT<ëj·T qeT' yêdüHêø£åj·Tø£sêj·T qeT'
23. z+ <Ûäqe÷+>∑\´<ëj·T qeT' 48. z+ Vü≤è<äjT· Á>∑+~∏u<ÒÛ øä ±j·T qeT'
24. z+ ãT~∆dæ~∆<ëj·T qeT' 49.z+ ø£s¡à<Ûä«+dæH˚ qeT'
25. z+ |ü⁄Á‘·$TÁ‘·ø£fi¯Á‘·ã+<ÛäTs¡÷bÕj·T qeT' 50. z+ X¯ó<ä∆dü‘·«dæú‘êj·T qeT'
26. z+ jÓ÷>∑πøåeTj·T qeT' 51. z+ >∑TD≤r‘êj·T qeT'
59
 eT÷s¡TâìøÏ $y˚ø£+ uÀ~Û+#·&É+ eè<Ûë ÁX¯eT, u§>∑TZì m+‘· ø£&ç–Hê ‘Ó\¢ã&É<äT
52. z+ >∑TD≤‘·àH˚ qeT'
53. z+ nq+‘·ø£fi≤´D>∑TD≤j·T qeT'
54. z+ n$T‘·|üsêÁø£e÷j·T qeT'
55. z+ »sTTH˚ qeT'
56. z+ <äTs¡∆sê¸j·T qeT'
57. z+ nøå√uÛ≤´j·T qeT'
58. z+ n|üsêõ‘êj·T qeT'
59. z+ Á‹˝Àπøwüß n$Vü≤‘·>‘∑ j· T˚ qeT'
60. z+ nX¯ø£´s¡Væ≤‘êj·T qeT'
61. z+ düs¡«X¯øÏÔeT÷s¡Ôj˚T qeT'
62. z+ ns¡÷bÕj·T qeT'
63. z+ ne´ø±Ôj·T qeT'
64. z+ n∫+‘ê´j·T qeT'
65. z+ dü÷øå±àj·T qeT'
66. z+ düsê«+‘·sê´$TH˚ qeT'
67. z+ eTH√yê>∑r‘êj·T qeT'
68. z+ Áù|eTeT÷s¡Ôj˚T qeT'
69. z+ düT\uÛ≤j·T qeT'
70. z+ <äTs¡¢uÛ≤j·T qeT'
71. z+ ndüVü‰j·TdüVü‰j·÷j·T qeT'
72. z+ nq|òü÷j·T qeT'
73. z+ nHê<∏äHê<Ûëj·T qeT'
74. z+ Bqã+<Ûäy˚ qeT'
75. z+ düs¡«uÛ≤s¡uÛÑè‘˚ qeT'
76. z+ |ü⁄D´ÁX¯eDø°s¡ÔHêj·T qeT'
77. z+ rsê∆j·T qeT'
78. z+ yêdüT<˚yêj·T qeT'
79. z+ dü‘ê+>∑‘·j˚T qeT'
80. z+ dü‘·Œsêj·TD≤j·T qeT'
60
81. z+ ˝Àø£Hê<∏ëj·T qeT'
82. z+ bÕeHêj·T qeT'
83. z+ neTè‘ê+X¯óuÛ≤düÿs¡Á|üu≤Û j·T qeT'
84. z+ ÁãVü≤à#·s´¡ ‘·|Xü Œ¯ sê´~düTÁ|ü‘êj·T qeT'
85. z+ dü‘·´<Ûäs¡à|üsêj·TD≤j·T qeT'
86. z+ dæ<˚∆X¯«sêj·T qeT'
87. z+ dæ<ä∆dü+ø£˝≤Œj·T qeT'
88. z+ jÓ÷^X¯«sêj·T qeT'
89. z+ uÛÑ>∑e‘˚ qeT'
90. z+ luÛÑø£ÔeXÊ´j·T qeT'
91. z+ dü‘·TŒs¡TcÕj·T qeT'
92. z+ |ü⁄s¡Tc˛‘·Ôe÷j·T qeT'
93. z+ dü‘·´‘·‘·Ô«uÀ<Ûäø±j·T qeT'
94. z+ ø±e÷~düsê«C≤„q<Ûä«+dæH˚ qeT'
95. z+ nuÛÒ<ëq+<ëqTuÛÑe<ëj·T qeT'
96. z+ düs¡«eT‘·düeTà‘êj·T qeT'
97. z+ nø£s¡àDÒ qeT'
98. z+ düTø£s¡àDÒ qeT'
99. z+ l<äøÏåD≤eT÷s¡Ôj˚T qeT'
100. z+ y˚+ø£fÒX¯ s¡eTD≤j·T qeT'
101. z+ n<äT“¤‘êq+‘·#s· ê´j·T qeT'
102. z+ Á|üeHêï]ÔVü≤sêj·T qeT'
103. z+ dü+kÕs¡dsü «¡ <äT'K ø£j å ÷· j·T qeT'
104. z+ düs¡«$<˚ qeT'
105. z+ düs¡«‘√eTTU≤j·T qeT'
106. z+ düs¡«eT+>∑fi¯ø£sêj·T qeT'
107. z+ düeTs¡dü düHêàs¡kZ Õú|øü ±j·T qeT'
108. z+ düs¡« wæ]&çkÕsTT
düeTs¡ŒDeTdüTÔ X¯óuÛ+Ñ uÛeÑ ‘·T....
H√s¡T C≤]q e÷≥, m–]q |üøÏå, >∑‹+∫q ø±\+, b˛>=≥Tº≈£îqï neø±X¯+ ‹]–sêe&É+ nkÕ<Ûä´+
l kÕsTT #ê©kÕ
wæ]&ûyêdü kÕsTTÁ|üuÛÀ
»>∑‹øÏ eT÷\+ ˙y˚ Á|üuÛÀ
<ä‘·Ô~>∑+ãs¡ ne‘ês¡+
˙˝Àdüèwæº e´eVü‰s¡+
Á‹eT÷]Ô s¡÷|ü zkÕsTT
ø£s¡TDÏ+∫ ø±bÕ&√sTT
<äs¡ÙqMTj·T>∑ sêej·T´
eTTøÏÔøÏ e÷s¡Z+ #·÷|ü⁄eTj·÷
wæ]&ûyêdü kÕsTTÁ|üuÛÀ
»>∑‹øÏ eT÷\+ ˙y˚ Á|üuÛÀ
ø£|òæ˙ eÅdüÔeTT <Ûä]sTT+∫
uÛÑT»eTTq≈£î CÀ*‘·–*+∫
ì+ãeèø£å|ü⁄ #êj·T\˝À
|òüø°s¡T y˚wü|ü⁄ <Ûës¡D˝À
ø£*j·TT>∑eT+<äTq yÓ\dæ‹$
‘ê´>∑+, düVü≤q+ H˚]Œ‹$
wæ]&ç Á>±eT+ ˙ yêdü+
uÛÑ≈£îÔ\ eT~˝À ˙ s¡÷|ü+
wæ]&ûyêdü kÕsTTÁ|üuÛÀ
»>∑‹øÏ eT÷\+ ˙y˚ Á|üuÛÀ
#Ûê+<Ûé bÕ{Ï˝ŸqT ø£\TdüTø=ì
Ä‘·ì u≤<Ûä\T ‘Ó\TdüTø=ì
>∑Ti¿+C≤&É ‘Ó*|æ‹$
bÕ{Ï˝Ÿ u≤<ÛäqT r]Ë$
yÓ*–+#êe⁄ CÀ´‘·T\qT
˙e⁄ñ|üjÓ÷–+∫ »\eTT
n#ÓÃs¡Ty=+<ÓqT Ä Á>±eT+
61
#·÷dæ $+‘Ó’q <äèX¯´+
wæ]&ûyêdü kÕsTTÁ|üuÛÀ
»>∑‹øÏ eT÷\+ ˙y˚ Á|üuÛÀ
u≤sTTC≤ #˚ôdqT ˙ ùde
Á|ü‹ |òü\$T#êÃy√ <˚yê
˙ Äj·TTe⁄qT ã<äT*∫Ã
‘ê‘ê´qT ˙e⁄ Áã‹øÏ+∫
|üX¯ó |ü≈£åî\qT Áù|$T+∫
Áù|eT‘√ yê{Ïì ˝≤*+∫
Je⁄\ ô|’q eTeTø±s¡+
∫Á‘·eTj·÷ ˙ e´eVü‰s¡+
wæ]&ûyêdü kÕsTTÁ|üuÛÀ
»>∑‹øÏ eT÷\+ ˙y˚ Á|üuÛÀ
˙ <ë«s¡eTT˝À ì*∫‹ì
ìH˚ï ì‘·´eTT ø=*∫‹ì
nuÛÑj·T+ ì∫à ÁuÀe⁄eTj·÷
z wæ]&ûXÊ <äj·÷eTj·÷
<Ûäq´eTT <ë«s¡ø£ z e÷sTT
˙˝À ì*#ÓqT l kÕsTT
˙ <ÛäTìeT+≥\ y˚&ç$TøÏ
bÕ|üeTT b˛e⁄qT ‘êøÏ&çøÏ
wæ]&ûyêdü kÕsTTÁ|üuÛÀ
»>∑‹øÏ eT÷\+ ˙y˚ Á|üuÛÀ
Á|üfi¯j·Tø±\eTT Ä|æ‹$
uÛÑ≈£îÔ\qT ˙e⁄ ÁuÀ∫‹$
#˚dæ eTVü≤e÷à] HêX¯q+
ø±bÕ&ç wæ]&ç Á>±eT+
 ˇø£s¡T ˙>∑T]+∫ eT+∫>± e÷{≤¢&ÉT≈£îHêïs¡+fÒ ˙ m<äT>∑T<ä\ yÓTT<ä˝…’qfÒ¢
n–ïôVAÁ‹>± XÊÅdæÔøÏ ∫<ä+ãs¡≈£î l >∑D|ü‹>±
©˝≤ eTVü≤‘·´+ #·÷|æ+∫ e÷sêÔ+&é≈£î K+&√u≤>±
XÊ´e÷qT Áã‹øÏ+∫‹$ >∑D÷≈£î dü‘·´<˚e⁄ì>±
bÕeTT $wüeTT ‘=\–+∫ qs¡dæ+Vü≤kÕ«$T>± CÀwæøÏ
wæ]&ûyêdü kÕsTTÁ|üuÛÀ <äs¡Ùq$T∫Ãq z kÕsTT
»>∑‹øÏ eT÷\+ ˙y˚ Á|üuÛÀ wæ]&ûyêdü kÕsTTÁ|üuÛÀ
uÛÑø£Ô ;Ûe÷JøÏ ø£åj·Ts√>∑+ »>∑‹øÏ eT÷\+ ˙y˚ Á|üuÛÀ
q•sTT+#˚ Ä‘·ì düVü≤q+ πssTT |ü>∑\T ˙ <Ûë´q+
}~ yÓ’<ä´+ #˚XÊe⁄ ì‘·´+ ˙ ©˝≤ |üsƒ¡q+
yê´~Ûì e÷j·T+ #˚XÊe⁄ uÛÑøÏÔ‘√ #˚j·T+&ç <Ûë´q+
ø±ø±JøÏ z kÕsTT \_Û+#·TqT eTTøÏÔøÏ e÷s¡Z+
$sƒ¡\ <äs¡Ùq $T∫Ë$ |ü<äø=+&ÉT ˙e#·Hê\T
<ëeT÷øÏ∫à dü+‘êq+ u≤u≤ e÷ø£$ y˚<ë\T
ø£*–+∫‹$ dü+‘√wü+ X¯s¡Dì e∫Ãq uÛÑ≈£îÔ\qT
wæ]&ûyêdü kÕsTTÁ|üuÛÀ ø£s¡TDÏ+∫ ˙e⁄ ÁuÀ∫‹$
»>∑‹øÏ eT÷\+ ˙y˚ Á|üuÛÀ wæ]&ûyêdü kÕsTTÁ|üuÛÀ
ø£s¡TD≤ dæ+<∏ä÷ ø£s¡TDÏ+#·T »>∑‹øÏ eT÷\+ ˙y˚ Á|üuÛÀ
e÷ô|’ ø£s¡TD≤ ≈£î]|æ+#·T n+<ä]˝Àq ˙ s¡÷|ü+
düs¡«+ ˙πø n]Œ‘·eTT ˙ eTVæ≤eT n‹ X¯øÏÔeTj·T+
ô|+#·TeTT uÛÑøÏÔ uÛ≤eeTTqT z kÕsTT y˚TeTT eT÷&ÛÉT\eTT
eTTdæ¢+ nqTø=ì ìqTy˚T|òü÷ ˇdü>∑eTj·÷ ˙e⁄ C≤„qeTTqT
‘Ó\düTø=ì n‘·ì u≤<Ûä düèwæºøÏ ˙y˚qj·T eT÷\+
<ë*à •eX¯+ø£s¡ s¡÷|ü+ kÕsTT y˚TeTT MT ùde≈£î\+
Ç#êÃej·÷´ <äs¡ÙqeTT kÕsTT HêeTeTT ‘·*#Ó<äeTT
wæ]&ûyêdü kÕsTTÁ|üuÛÀ ì‘·´+ kÕsTTì ø=*#Ó<äeTT
»>∑‹øÏ eT÷\+ ˙y˚ Á|üuÛÀ wæ]&ûyêdü kÕsTTÁ|üuÛÀ
&Üø£ºs¡T≈£î ˙e⁄ sêeTTì>± »>∑‹øÏ eT÷\+ ˙y˚ Á|üuÛÀ
ã\«+‘·T≈£î l<ä‘·TÔì>± uÛÑøÏÔ uÛ≤eq ‘Ó\düTø=ì
ìyÓ÷qTø£s¡T≈£î e÷s¡T‹>± kÕsTTì eT~˝À ì\T|ü⁄ø=ì
62
 eTqdü÷Œ]Ô>± |üì#˚jT· ˝Òìyês¡T J$‘·+˝À $»j·T+ kÕ~Û+#·˝sÒ T¡
∫‘·ÔeTT‘√ kÕsTT <Ûë´q+
#Ój·÷´\+&ç Á|ü‹ ì‘·´+
u≤u≤ ø±*Ãq <ÛäTì }~
ìyê]+#·TqT n~yê´~Û
düe÷~ÛqT+&ç l kÕsTT
uÛÑ≈£îÔ\qT ø±bÕ&˚H√sTT
wæ]&ûyêdü kÕsTTÁ|üuÛÀ
»>∑‹øÏ eT÷\+ ˙y˚ Á|üuÛÀ
eTq Á|üX¯ï\≈£î »yêãT\T
‘Ó\T|ü⁄qT kÕsTT #·]‘·eTT\T
$q+&ç ˝Òø£ #·<äe+&ç
kÕsTT dü«|üïeTTqT bı+<ä+&ç
dü‘·‡+>∑eTTqT #˚j·T+&ç
kÕsTTì ì‘·´eTT ø=\e+&ç
uÛÒ<ä uÛ≤eeTT e÷q+&ç
kÕsTT eTq dü<äTZs¡Te+&ç
wæ]&ûyêdü kÕsTTÁ|üuÛÀ
»>∑‹øÏ eT÷\+ ˙y˚ Á|üuÛÀ
e+<äqeTj·÷´ |üs¡y˚TXÊ
Ä|ü<들+<äe kÕsTTXÊ
e÷ bÕ|üeTT\T ø£&É‘˚s¡TÃ
e÷ eT~ø√]ø£ HÓs¡y˚s¡TÃ
ø£s¡TD≤eT÷]Ô z kÕsTT
ø£s¡TD‘√ eTeTTà <ä] #˚s√ÃsTT
e÷ eTqùd‡ ˙ eT+~s¡eTT
e÷ |ü\T≈£î˝Ò ˙≈£î HÓ’y˚<ä´+
wæ]&ûyêdü kÕsTTÁ|üuÛÀ
»>∑‹øÏ eT÷\+ ˙y˚ Á|üuÛÀ
l dü∫Ã<ëq+<ä düeTs¡∆ dü<äTZs¡T
l kÕsTTHê<Ûä eTVü≤sêCŸ≈£î C…’
z+ XÊÙ+‹ XÊÙ+‹ XÊÙ+‹ ˆˆ

@ø±<äX¯ dü÷Á‘·eTT\T
1) •]&û Á|üy˚X¯y˚T düs¡« <äTK' |ü]Vü‰s¡eTT
2) Äs¡TÔ\sTTqH˚$T, ìs¡Tù|<ä˝…’qH˚$T, <ë«s¡ø±e÷sTT Á|üy˚X¯yÓTTq]+∫q+‘·H˚ düTK
dü+|ü<ä\T bı+<ä>∑\s¡T.
3) á uÛÖ‹ø£ <˚Vü‰q+‘·s¡eTT ôd’‘·eTT H˚qÁ|üeT‘·TÔ&ÉH˚.
4) Hê uÛÑ≈£îÔ\≈£î s¡ø£åDeTT Hê düe÷~Û qT+&çj˚T yÓ\Te&ÉTqT.
5) Hê düe÷~ÛqT+&çj˚T H˚qT düs¡« ø±s¡´eTT\q÷ ìs¡«Væ≤+‘·TqT.
6) Hê düe÷~ÛqT+&ç Hê e÷qTwü X¯Øs¡eTT e÷{≤¢&ÉTqT.
7) qHêïÁX¯sTT+#·Tyê]ì, qqTï X¯s¡DT C§∫Ãq yê]ì ìs¡+‘·s¡eTT s¡øÏå+#·T≥j˚T Hê ø£s¡Ôe´+
8) Hê j·T+<Óe] <äèwæº>∑\<√, yê] j·T+<˚ Hê jÓTTø£ÿ ø£{≤ø£åeTT >∑\<äT.
9) MT uÛ≤s¡eTT\qT Hêô|’ ã&Éy˚j·TT&ÉT, H˚qT yÓ÷ôd<äqT
10) Hê düVü‰j·TeTTqT >±ì, dü\Vü‰\qT>±ì ø√]q ‘·ø£åDy˚T H=dü+¬><äqT.
11) Hê uÛÑ≈£îÔ\ >∑èVü≤eTT\ j·T+<äT ªμ ˝Ò$T ªμ j·TqT X¯ã›eTT @Hê{ÏøÏ bı&É#·÷|ü<äT.
63
 $»„‘· ø£Hêï eT+∫ $TÁ‘·T&ÉT ˝Ò&ÉT, >∑sê«ìï $T+∫q X¯Á‘·Te⁄ ˝Ò&ÉT

l wæ]&ç kÕsTT X¯s¡DT |òüTÀwü

1. z+ l wæ]&çkÕsTTH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
2. dü<äTZs¡THê<äH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
3. düsê«e‘ês¡H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
4. Vü≤]Vü≤s¡ ne‘ês¡H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
5. •ee÷s¡T‹ dü«s¡÷|üH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
6. |üø°s¡T y˚wü<Ûë]H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
7. ì+ãeèø£å ìyêdæH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
8. eTd”<äT ìyêdæH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
9. <ë«s¡ø±e÷sTT yêdæH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
10. <ä‘êÔÁ‘˚j·T ne‘ês¡H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
11. |ü+#·Vü‰s¡‹ Á|æj·TH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
12. ø±ø£&É Vü‰s¡‹ Á|æj·TH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
13. BbÕ\+ø£s¡D Á|æj·TH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
14. >√<ëe] Á|æj·TH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
15. nqïeÁdüÔ <ëj·Tø£H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
16. C≤„qyÓ’sê>∑´ Á|ü<ëj·Tø£H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
17. yê´~Û ìyês¡DH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
18. ≈£îwüߺs√>∑ ìyês¡DH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
19. ø£|ò”ì Á|æj·TH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
20. sêeTø£ècÕíe‘ês¡H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
21. #êe&ç ñ‘·‡eH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
22. ì+u≤sêX¯j·TqH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
23. Ç≥Tø£sêsTT düVü‰j·Tø£H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
24. uÛ≤s¡<ë«» >∑Ts¡T<Ó’ey˚T C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
25. Áu§≥qy˚*q+<äT bÕeq>∑+>∑ <äèwüº´H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
26. K+&ÉjÓ÷>∑ kÕ<Ûäø£H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
64
 ñ‘·ÔeTT\T, >∑TDe+‘·T\T m<äT{Ïyê]˝À eT+∫‘·HêH˚ï #·÷kÕÔs¡T
27. jÓ÷^X¯«s¡H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
28. |üs¡ÁãVü≤às¡÷|üH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
29. düs¡«˝Àø£kÕøÏåH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
30. C≤„qeT÷]ÔH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
31. ø£s¡TD≤eT÷]ÔH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
32. dü<ë#·s¡ $Á>∑Vü≤H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
33. ì‘·´ <ÛäTì Á|æj·TH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
34. eTTs¡∞<Ûäs¡ dü«s¡÷|üH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
35. l<Ûäs¡àkÕsTTH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
36. X‚wükÕsTT ne‘ês¡H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
37. nq+‘·ø√{Ï ÁãVü‰à+&É Hêj·Tø£H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
38. <Ûäs¡àdü+kÕú|üø£H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
39. dü+ø£\Œø£s¡H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
40. ø£\Œeèøå±~ÛH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
41. n]wü&É«s¡Z $HêX¯qH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
42. ø±cÕj·T eÁdüÔ Á|æj·TH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
43. nX¯« yêVü≤qH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
44. l lbÕ<äe\¢uÛÑH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
45. l qèdæ+Vü≤ ne‘ês¡H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
46. l >∑Ts¡T<ä‘êÔj·T >∑Ts¡Te⁄H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
47. #·+<äTbÕ{Ï˝Ÿ <Ó’ey˚T C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
48. u≤j·÷J <Ó’ey˚T C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
49. |üX¯ó|ü≈£åî\ s¡ø£åø£H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
50. kÕ<ÛäT dü«s¡÷|üH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
51. ø£åj·Ts√>∑ ìyês¡H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
52. ø±ø±JøÏ $sƒ¡˝ <äs¡Ùqy˚T C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
53. $uÛÑ÷~ yÓ’<äT´&˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
54. &Üø£ºsY≈£î sêeTTìy˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
65
 @ |üHÓ’Hê ø£wüº|ü&ç‘˚H˚ |üPs¡Ôe⁄‘·T+~, ø£\\T ø£+≥÷ ≈£Ls¡TÃ+fÒ nDTe+‘Ó’Hê eTT+<äT≈£î yÓfi¯fl<äT
55. ã\«+‘·T≈£î l<ä‘·TÔìy˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
56. @ø±<äX¯ dü÷Á‘·H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
57. ìyÓ÷qTø£s¡T≈£î e÷s¡T‹y˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
58. qs¡dæ+Vü≤kÕ«$T>± CÀwæy˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
59. >∑TD÷≈£î dü‘·´<˚e⁄ìy˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
60. e÷sêÔ+&é≈£î K+&√u≤y˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
61. dü‘·‡+>∑eT÷]Ôy˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
62. ø£s¡TD≤eT÷]Ôy˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
63. C≤„H˚+Á~j·TH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
64. ø£πsà+Á~j·TH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
65. düs¡«eT‘· ø£åeTdü«H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
66. ©˝≤eTè‘·H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
67. XÊ+‘· dü«s¡÷|üH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
68. dü|üÔkÕ>∑s¡H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
69. yÓ÷ø£ådü«s¡÷|üH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
70. ~e´eT+>∑fi¯ dü«s¡÷|üH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
71. ‘·Tø±sê+y˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
72. düT+<äs¡X¯j·Tqy˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
73. düT>∑+<ÛäÁ|æj·TH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
74. »\+ãT‘√ BÛbÕ\+ø£s¡T&Éy˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
75. ∫qàj·T dü«s¡÷|üH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
76. qe$<Ûä uÛÑøÏÔH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
77. uÛÑøÏÔ uÛ≤eH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
78. ìs¡+»q dü«s¡÷|üH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
79. bÕ+&ÉTs¡+>∑ $sƒ¡˝Ÿy˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
80. >∑Ts¡Tsê»H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
81. ˝…+&û eqeTTH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
82. ãè+<ä eqeTTH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
66
 uÛÀ»q+ s¡T∫>± ˝Ò<äì nH˚eTT+<äT ‹q&ÜìøÏ @MT˝Òì ìs¡Tù|<ä\ >∑T]+∫ Ä˝À∫+#·T
83. |ü\¢øÏ ñ‘·‡eH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
84. l>∑D|ü‹H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
85. Hês¡<ä ‘·T+ãs¡H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
86. z+ ø£èwüíHê<ÛäH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
87. <ä‘·ÔkÕsTTH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
88. ø±>∑&É CÀ´‹H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
89. |ü+&ÉØHê<ÛäH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
90. dæ+Vü≤>±<ÛäH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
91. XÊ´eT düT+<äs¡H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
92. ø£*j·TT>∑ ne‘ês¡H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
93. nqdü÷j·÷Á‹ ≈£îe÷s¡H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
94. <ëøÏå+q´ eT÷]Ôj˚T C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
95. Äq+<ä <ëj·Tø£H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
96. kÕ+Áu≤DÏ <Ûä÷|ü Á|æj·TH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
97. kÕ<ÛäT dü«s¡÷|üH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
98. »>∑<äTZs¡T kÕsTTH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
99. k˛ÔÁ‘· Á|æj·TH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
100. nK+&É dü«s¡÷|üH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
101. kÕsTT eTVü≤sê»H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
102. ¬ø’ø£\÷s¡T <Ûäs¡àkÕsTTH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
103. |üs¡eT |ü⁄s¡TwüH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
104. $X¯« dü«s¡÷|üH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
105. CÀ´‹ Á|æj·TH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
106. n_Ûùwø£ Á|æj·TH˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
107. z+ lsêeT lø£èwüí •ebÕs¡«‹H˚ C…’kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
108. l<ä‘êÔÁ‘˚j·T ne‘ês¡ dü<äTZs¡T wæ]&ç kÕsTTH˚ C…’ kÕsTT C…’C…’ kÕsTT
C…’ uÀ˝À düeTdüÔ dü<äTZs¡T l wæ]¶ kÕsTTHê<Ûé eTVü≤sêCŸøÏ ` C…’

67
 Á|ü|ü+#êìï e÷πsà Äj·TT<Ûä+ #·<äTe⁄ ˇø£ÿfÒ
l <ä‘êÔÁ‘˚j·TkÕ«$T yê] nc˛º‘·Ôs¡ X¯‘·Hêe÷e[
1. z+ l <ä‘êÔj·T qeT'
2. z+ <˚e<ä‘êÔj·T qeT'
3. z+ ÁãVü≤à<ä‘êÔj·T qeT'
4. z+ $wüßí<ä‘êÔj·T qeT'
5. z+ •e<ä‘êÔj·T qeT'
6. z+ nÁ‹<ä‘êÔj·T qeT'
7. z+ ÄÁ‘˚j·÷j·T qeT'
8. z+ nÁ‹ es¡<ëj·T qeT'
9. z+ nqdü÷j·÷jÓÆT qeT'
10. z+ nqdü÷j·Tùdqy˚ qeT'
11. z+ ne<Ûä÷‘êj·T qeT'
12. z+ <Ûäsêàj·T qeT'
13. z+ <Ûäs¡à|üsêj·TD≤j·T qeT'
14. z+ <Ûäs¡à|ü‘·j˚T qeT'
15. z+ dæ<ë∆j·T qeT'
16. z+ dæ~∆<ëj·T qeT'
17. z+ dæ~∆|ü‘·j˚T qeT'
18. z+ dæ<ä∆ ùd$‘·j·T qeT'
19. z+ >∑Ts¡y˚ qeT'
20. z+ >∑Ts¡T>∑e÷´j·T qeT'
21. z+ >∑Ts√s¡TZs¡T‘·sêj·T qeT'
22. z+ >∑]cÕ˜j·T qeT'
23. z+ e]cÕ˜j·T qeT'
24. z+ eTVæ≤cÕ˜j·T qeT'
25. z+ eTVü‰‘·àH˚ qeT'
26. z+ jÓ÷>±j·T qeT'
27. z+ jÓ÷>∑ >∑e÷´j·T qeT'
28. z+ jÓ÷>±<˚X¯ø£sêj·T qeT'
29. z+ jÓ÷>∑|ü‘·j˚T qeT'
68
30. z+ jÓ÷^XÊj·T qeT'
31. z+ jÓ÷>±BÛXÊj·T qeT'
32. z+ jÓ÷>∑|üsêj·TD≤j·T qeT'
33. z+ jÓ÷–<Û˚´j·÷+Á|òæT |ü+ø£C≤j·T qeT'
34. z+ ~>∑+ãsêj·T qeT'
35. z+ |”‘ê+ãsêj·T qeT'
36. z+ X‚«‘ê+ãsêj·T qeT'
37. z+ ∫Á‘ê+ãsêj·T qeT'
38. z+ u≤˝≤j·T qeT'
39. z+ u≤\Msê´j·T qeT'
40. z+ ≈£îe÷sêj·T qeT'
41. z+ øÏXÀsêj·T qeT'
42. z+ ø£+<äs¡Œ yÓ÷Vü≤Hêj·T qeT'
43. z+ nsê∆+>± *+–‘ê+>∑Hêj·T qeT'
44. z+ düTsê>±j·T qeT'
45. z+ $sê>±j·T qeT'
46. z+ M‘·sê>±j·T qeT'
47. z+ neTè‘·e]¸DÒ qeT'
48. z+ ñÁ>±j·T qeT'
49. z+ nqTÁ>∑Vü≤s¡÷bÕj·T qeT'
50. z+ düúMsêj·T qeT'
51. z+ düúMsêùd qeT'
52. z+ XÊ+‘êj·T qeT'
53. z+ n|òüTÀsêj·T qeT'
54. z+ eT÷&ÛÜj·T qeT'
55. z+ }s¡∆«πs‘·ùd qeT'
56. z+ mø£eÁø±Ôj·T qeT'
57. z+ ~«H˚Á‘êj·T qeT'
58. z+ Á‹H˚Á‘êj·T qeT'
j·TT<ä∆+˝À y˚sTTeT+~ Ms¡T\qT dü+Vü≤]+#˚yêìø£Hêï ‘·q eTqdüT‡qT ‘êqT »sTT+∫qyê&˚ Ms¡T&ÉT
59. z+ ~«uÛÑTC≤j·T qeT'
60. z+ wü&ÉT“¤C≤j·T qeT'
61. z+ nø£åe÷*H˚ qeT'
62. z+ ≈£îeT+&ÉT\ <Ûë]DÒ qeT'
63. z+ X¯S*H˚ qeT'
64. z+ &ÉeTs¡T <Ûë]DÒ qeT'
65. z+ X¯+œH˚ qeT'
66. z+ >∑~H˚ qeT'
67. z+ eTTqj˚T qeT'
68. z+ eTÚ[H˚ qeT'
69. z+ $s¡÷bÕj·T qeT'
70. z+ dü«s¡÷bÕj·T qeT'
71. z+ düVü≤Ádü•s¡ùd qeT'
72. z+ düVü≤ÁkÕøå±j·T qeT'
73. z+ düVü≤Ádü u≤VüQy˚ qeT'
74. z+ düVü≤ÁkÕj·TT<Ûëj·T qeT'
75. z+ düVü≤Ádü bÕ<ëj·T qeT'
76. z+ düVü≤Ádü |ü<ëà]Œ‘êj·T qeT'
77. z+ |ü<äàVü≤kÕÔj·T qeT'
78. z+ |ü<äà bÕ<ëj·T qeT'
79. z+ |ü<äàHêuÛ≤j·T qeT'
80. z+ |ü<äàe÷*H˚ qeT'
81. z+ |ü<äà>∑sꓤs¡TD≤j·T qeT'
82. z+ |ü<äàøÏ+»\ÿes¡Ãùd qeT'
83. z+ C≤„ìH˚ qeT'
84. z+ C≤„q>∑e÷´j·T qeT'
85. z+ C≤„q$C≤„qeT÷s¡Ôj˚T qeT'
86. z+ <ë´ìH˚ qeT'
87. z+ <ë´qìcÕ˜j·T qeT'
88. z+ <Ûë´dæú$T‘· eT÷s¡Ôj˚T qeT'
69
89. z+ <Û÷ä [ <Û÷ä dü]‘ê+>±j·T qeT'
90. z+ #·+<äq *|üÔeT÷s¡Ôj˚T qeT'
91. z+ uÛÑk˛à<ä÷∆*‘· <˚Vü‰j·T qeT'
92. z+ ~e´ >∑+<ÛëqT˝Ò|æH˚ qeT'
93. z+ Á|üdüHêïj·T qeT'
94. z+ Á|üeT‘êÔj·T qeT'
95. z+ Á|üø£ècÕºs¡∆ Á|ü<ëj·T qeT'
96. z+ nôw’ºX¯«s¡´ Á|ü<ëj·T qeT'
97. z+ es¡<ëj·T qeT'
98. z+ |üØj·Tùd qeT'
99. z+ ÁuVü≤àDÒ qeT'
100. z+ ÁãVü≤às¡÷bÕj·T qeT'
101. z+ $wüíy˚ qeT'
102. z+ $X¯«s¡÷bÕj·T qeT'
103. z+ X¯+ø£sêj·T qeT'
104. z+ Ä‘·àH˚ qeT'
105. z+ n+‘·sê‘·àH˚ qeT'
106. z+ |üs¡e÷‘·àH˚ qeT'
107. z+ qeT'
108. z+ <ä‘êÔÁ‘˚j·T qyÓ÷qeT'
l <ä‘êÔÁ‘˚j·T nc˛º‘·Ôs¡ X¯‘·Hêe÷e[
düe÷|üÔ+.
 eTq Ä˝À#·Hê rs¡TqT ãfÒº eTq≈£î Äq+<ä+ \_ÛdüTÔ+~

l ø£qø£<äTs¡ZeTàyê] ì‘·´|üP»
neTà\>∑qïj·TeTà, eTT>∑TZs¡eTà\ eT÷\|ü⁄≥eTà, #ê˝ô|<ä›eTà
düTsês¡T\eTà, ø£&ÉTbÕ¬s&ç |ü⁄∫Ãqj·TeTà, <äqTï˝À q$Tàq,
y˚\TŒ≥eTà\, eTqeTTà\ qT+&Ó&çj·TeTà, <äTs¡Ze÷j·TeTà
ø£èbÕ_› sTT#·TÑ·, eTVü≤‘·«, ø£$‘·«, |ü≥T‘·«, dü+|ü<ä˝Ÿ
l ø£qø£<äTs¡ZeTàyê] nc˛º‘·Ôs¡ X¯‘·Hêe÷e[
1. z+ <äTsêZjÓÆT qeT' 24. z+ <˚ee÷Á‘˚ qeT'
2. z+ •yêjÓÆT qeT' 25. z+ eìXÊjÓÆT qeT'
3. z+ eTVü‰\¬øåÌà qeT' 26. z+ $+<Ûä´yêdæHÓ’´ qeT'
4. z+ eTVü‰>ö¬s’´ qeT' 27. z+ ‘˚CÀe‘Ó’´ qeT'
5. z+ #·+&çø±jÓÆT qeT' 28. z+ eTVü‰e÷Á‘˚ qeT'
6. z+ düs¡«C≤„jÓÆT qeT' 29. z+ ø√{Ïdü÷s¡´ düeTÁ|üuÛ≤jÓÆT qeT'
7. z+ düs¡«˝ÀπøXÊjÓÆT qeT' 30. z+ <˚e‘êjÓÆT qeT'
8. z+ düs¡«ø£s¡à |òü\Á|ü<ëjÓÆT qeT' 31. z+ eVæ≤ïs¡÷bÕjÓÆT qeT'
9. z+ düs¡«rs¡ΔeTj·÷jÓÆT qeT' 32. z+ dü‘˚»ùd qeT'
10. z+ |ü⁄D≤´jÓÆT qeT' 33. z+ es¡ís¡÷|æD…Æ´ qeT'
11. z+ <˚ejÓ÷qj˚T qeT' 34. z+ >∑TD≤ÁX¯j·÷jÓÆT qeT'
12. z+ njÓ÷ìC≤jÓÆT qeT' 35. z+ >∑TDeT<Ûë´jÓÆT qeT'
13. z+ uÛÑ÷$TC≤jÓÆT qeT' 36. z+ >∑TDÁ‘j· T· $e]®‘êjÓTÆ qeT'
14. z+ ìs¡TZD≤jÓÆT qeT' 37. z+ ø£s¡àC≤„q Á|ü<ëjÓÆT qeT'
15. z+ Ä<Ûës¡X¯¬ø’´ qeT' 38. z+ ø±+‘êjÓÆT qeT'
16. z+ nìX¯«¬s’« qeT' 39. z+ düs¡«dü+Vü‰s¡ø±]D…Æ´ qeT'
17. z+ ìs¡TZD≤jÓÆT qeT' 40. z+ <Ûäs¡àC≤„HêjÓÆT qeT'
18. z+ ìs¡Vü≤+ø±sêjÓÆT qeT' 41. z+ <Ûäs¡àìcÕºjÓÆT qeT'
19. z+ düs¡«>∑s¡« $eT]›HÓ’´ qeT' 42. z+ düs¡«ø£s¡à $e]Δ‘êjÓÆT qeT'
20. z+ düs¡«˝Àø£ Á|æj·÷jÓÆT qeT' 43. z+ ø±e÷¬øåÌ´ qeT'
21. z+ yêD…Æ´ qeT' 44. z+ ø±eTdü+Vü‰¬s’´ qeT'
22. z+ düs«¡ $<ë´~ <˚e‘êjÓTÆ qeT' 45. z+ ø±eTÁø√<ä $e]®‘êjÓÆT qeT'
23. z+ bÕs¡«‘Ó’´ qeT' 46. z+ XÊ+ø£¬s’´ qeT'
70
ø√bÕìï $&ç∫ô|≥Tº, nVü≤+ø±sêìï nDT#·Tø√, n|ü⁄Œ&˚ ˙e⁄ nìï ã+<Ûë\ qT+&ç $eTT≈£îÔ&Ée⁄‘êe⁄
47. z+ XÊ+uÛÑyÓ’´ qeT' 78. z+ jÓ÷>∑ìcÕºjÓÆT qeT'
48. z+ XÊ+‘êjÓÆT qeT' 79. z+ jÓ÷– >∑e÷´jÓÆT qeT'
49. z+ #·+<Á dä ÷ü sê´–ï˝À#·HêjÓTÆ qeT' 80. z+ jÓ÷– <Û˚´j·÷jÓÆT qeT'
50. z+ düT»HêjÓÆT qeT' 81. z+ ‘·|üdæ«HÓ’´ qeT'
51. z+ »j·TuÛÑ÷$TcÕºjÓÆT qeT' 82. z+ C≤„qs¡÷bÕjÓÆT qeT'
52. z+ C≤Vü≤ïyÓ’´ qeT' 83. z+ ìsêø±sêjÓÆT qeT'
53. z+ »q|üPõ‘êjÓÆT qeT' 84. z+ uÛÑø±Ô;Ûwüº |òü\Á|ü<ëjÓÆT qeT'
54. z+ XÊÁkÕÔjÓÆT qeT' 85. z+ uÛÑ÷‘ê‹àø±jÓÆT qeT'
55. z+ XÊÁdüÔeTj·÷jÓÆT qeT' 86. z+ uÛÑ÷‘·e÷Á‘˚ qeT'
56. z+ ì‘ê´jÓÆT qeT' 87. z+ uÛÑ÷‘˚XÊjÓÆT qeT'
57. z+ X¯óuÛ≤jÓÆT qeT' 88. z+ uÛÑ÷‘·<Ûë]D…Æ´ qeT'
58. z+ #·+Á<ës¡ΔeTdüÔø±jÓÆT qeT' 89. z+ dü«<ÛëjÓÆT qeT'
59. z+ uÛ≤s¡‘Ó’´ qeT' 90. z+ HêØeT<Ûä´>∑‘êjÓÆT qeT'
60. z+ ÁuÛ≤eT¬s’´ qeT' 91. z+ wü&Ü<Ûësê~ es¡ΔHÓ’ qeT'
61. z+ ø£˝≤ŒjÓÆT qeT' 92. z+ yÓ÷Væ≤‘ê+ X¯óuÛ< Ñ ëjÓTÆ qeT'
62. z+ ø£sêfiË’´ qeT' 93. z+ X¯óÁu≤jÓÆT qeT'
63. z+ ø£èwüí|æ+>∑fi≤jÓÆT qeT' 94. z+ dü÷øå±àjÓÆT qeT'
64. z+ Áu≤ôV’≤à´ qeT' 95. z+ e÷Á‘êjÓÆT qeT'
65. z+ Hêsêj·TD…Æ´ qeT' 96. z+ ìsê˝≤kÕjÓÆT qeT'
66. z+ söÁ<ÓÔ´ qeT' 97. z+ ìeTï>±jÓÆT qeT'
67. z+ #·+Á<ëeTè‘·|ü]X¯è‘êjÓÆT qeT' 98. z+ ˙\dü+ø±XÊjÓÆT qeT'
68. z+ CÒ´cÕ˜jÓÆT qeT' 99. z+ ì‘ê´q+<ëjÓÆT qeT'
69. z+ Ç+~sêjÓÆT qeT' 100. z+ Vü≤sêjÓÆT qeT'
70. z+ eTVü‰e÷j·TjÓÆT qeT' 101. z+ |üsêjÓÆT qeT'
71. z+ »>∑‘·ÿèwüº ´ø±]D…Æ´ qeT' 102. z+ düs¡«C≤„qÁ|ü<ëjÓÆT qeT'
72. z+ ãÁ Vü‰à+&Éø√{Ï dü+kÕúHêjÓTÆ qeT' 103. z+ nq+‘êjÓÆT qeT'
73. z+ ø±$THÓ’´ qeT' 104. z+ dü‘ê´jÓÆT qeT'
74. z+ ø£eT˝≤\j·÷jÓÆT qeT' 105. z+ <äTs¡¢uÛÑ s¡÷|æD…Æ´ qeT'
75. z+ ø±‘ê´j·THÓ’´ qeT' 106. z+ düs¡dü«‘Ó’´ qeT'
76. z+ ø£˝≤r‘êjÓÆT qeT' 107. z+ düs¡«>∑‘êjÓÆT qeT'
77. z+ ø±\dü+Vü‰s¡ø±]D…Æ´ qeT' 108. z+ düsê«;ÛwüºÁ|ü<ëjÓÆT qeT'
l uÛÑyê˙ <˚e‘êjÓÆT qeT' nc˛º‘·Ôs¡ |üPC≤+ düeTs¡Œj·÷$T ˆˆ
71
<Ûäqe+‘·T\T ‘·eT dü+|ü<äqT <ë#·Tø√>∑\s¡T, ù|<äyês¡T m+‘· Á|üj·T‹ï+∫Hê ‘·eT ù|<ä]ø±ìï <ë#·˝Òs¡T

neTàyê] ÁbÕs¡úq
n+u≤ söÁ<ëDÏ uÛÑÁ<äø±[ ã>∑fi≤ C≤«˝≤eTTœ yÓ’wüíM
ÁãVü≤àDÏ Á‹|ü⁄sê+‘·ø° düTsêdüT‘ê <˚B|ü´e÷H√ C≤«˝≤
#êeTT+&ÜÁ•‘· s¡ø£å b˛wü»q˙ <ëøå±sTTì |ü\¢M
∫Á<ä÷|æ |üs¡<˚e‘ê uÛÑ>∑er lsê»sêCÒX¯«Ø ˆˆ

øöe÷] uÛÑTeH˚X¯«] X¯óuÛÑø£] düsê«s¡∆ dü+|ü‘·ÿ]

|ü+#·Áø√X¯ |ü؃‘· |üPõ‘· $»j·Tlyê{Ïø±BÛX¯«]
s¡+>∑qà+>∑fi¯ ø£èwüíy˚DÏ ‘·≥˙rπs dü<ë dü+dæú‘ê
<äTsêZ+u≤ qeø√{ÏeT÷]Ô düVæ≤‘ê e÷+bÕ‘·T eTùV≤X¯«] ˆˆ
neTàyê] 108 X¯s¡DeTT\T
1. le÷‘· C…’ uÛÑyêì ` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
2. uÛÑ≈£îÔ\qT ÁuÀ#˚{Ï ` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
3. Ç+Á<äø°\ düTìπø‘·qeT÷]Ô ` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
4. Ç+Á<äø°\ XÊπøÔj·TTì @*q ` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
5. eTVæ≤cÕdüTs¡Tì eTs¡›q CÒdæq ` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
6. ~$E\ >∑s¡«eTT r]à ÁuÀ∫q ` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
7. e÷<Ûäees¡à eT+∫ì yÓT∫Ãq ` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
8. |üPdübÕ{Ï ≈£î\<˚e‘·eeTà ` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
9. <Ûä÷Áe÷≈£åîì <Ûäs¡ <äTeTTàCÒdæq ` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
10. #·+&ÉeTT+&É\ K+&ÉqCÒdæq ` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
11. s¡ø£Ô;» s¡ø±Ô≈£åî\ >∑÷*Ãq ` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
12. X¯+uÛÑT ìX¯+uÛÑT\ dü+Vü≤]+∫q ` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
13. düø£\ø£wüºeTT\T rπsà ‘·*¢ ` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
14. <äTs¡Ze÷düTs¡Tì <äTì$Tq e÷‘ê ` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
15. n\ düT<äs¡ÙqTì Ä<ä]+∫q ` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
16. X¯•ø£fi¯≈£îqT dæs¡T*∫Ãq ‘·*¢ ` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
72
 ‘·|ü⁄Œ\T me¬s’Hê #˚kÕÔs¡T, eT÷s¡Tâ\T e÷Á‘·y˚T yê{Ïì dü]~<äT›ø√≈£î+&Ü >∑&ÉT|ü⁄‘ês¡T
17. düTu≤VüQH˚*q XÀuÛÑqeT÷]Ô
18. düTs¡<ÛäTì XÀø£eTT r]Ãq e÷‘ê `
19. düe÷~ÛeTqdüT≈£î XÊ+‹ì>∑÷]Ãq `
20. ‘·\∫qe÷Á‘·yÓT kÂK´eTT*#˚à `
21. bÕ|üeTT ‘ê|üeTT ‘=\>∑>∑ CÒùd `
22. uÛÑe ã+<ÛäeTT\qT u≤ô|&ç ‘·*¢ `
23. |òüTÀs¡ <ä]Á<äeTT\T ≈£L\>∑ CÒùd `
24. n|ü eTè‘·T´e⁄\qT nDÏ#˚ ‘·*¢ `
25. Á≈£Ls¡ s√>∑eTT\qT >∑÷˝…Ã{Ï ‘·*¢ `
26. X¯Á‘·T es¡ZeTTqT #·+ù| ‘·*¢
27. X¯Á‘·T |”&É\qT rπsà ‘·*¢
28. Äj·TTsês√>∑´eTT\qT |ü+#˚ ‘·*¢ `
29. ø±+‹<ë+‘·T\qT >∑÷πsà ‘·*¢
30. ø±+‹j·TX¯+ãT\ ì#˚Ã ‘·*¢
31. »j·TeTT |üsêÁø£eT $T#˚à ‘·*¢ `
32. düs¡«<˚e‘ê s¡÷|æDÏee÷à
33. Vü≤]Vü≤s¡ÁãVü≤à\T Ä<ä]+∫q
34. Ç+Á<ë<äT\qT @*q ‘·*¢
35. düs¡« Á>∑Vü≤+ãT\ düqTï‘·T\+<˚ `
36. düø£\ »>∑eTT\T @˝Ò{Ï ‘·*¢
37. >±j·TÁ‹, kÕ$Á‹$ ˙y˚
38. ø±[, \øÏåà, düs¡dü«‹ ˙y˚
39. nwüº dæ<äTΔ\T>∑÷πsÃ{Ï ‘·*¢
40. nwüº ø£wüºeTT\T rπsà ‘·*¢
41. ø±eTø√{Ï |”sƒ¡+ãTq yÓ*π>
42. X¯è+π>] |”sƒê~ÛsêDÏy˚
43. eT˝Ò¢X¯«s¡Tì eTVü‰sêDÏy˚
44. düs¡« eT+>∑fi¯eT÷]Ô$ ˙y˚
45. ø£$‘êq+<ä ø£fi≤Á|æj·TeeTà
46. kÕeT>±q dü+^‘· ˝À*q
47. dæ~Δ, ãT~Δ, $C≤„q s¡÷|æDÏ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
73
 ‘·|ü⁄Œ\T #˚ùdyê]øÏ ø√|ü+ m≈£îÿe, ø£å$T+#·>∑*π>yê]øÏ XÊ+‘·+ m≈£îÿe
48. dü÷s¡´ #·+Á<äT\ XÀuÛÑ\T ˙y˚
49. ø±\s¡÷|æDÏ>± yÓ*π> ‘·*¢
50. $ù|òTïX¯«s¡ wüDTàKT\qT >∑qï
51. düs¡« $|òüTïeTT\T rπsà ‘·*¢
52. <äX¯s¡<Ûäq+<äTì <äj·T‘√ ÁuÀ∫q
53. uÛÀ>∑ uÛ≤>∑´eTT\T>∑÷πsà e÷‘ê
54. q+<äq+<äTqTì ns¡Ãq˝§+~q
55. Ä~ X¯+ø£s¡T\T Äsê~Û+∫q
56. |ü+#· bÕ+&Ée⁄\ uÛÑøÏÔì yÓT∫Ãq
57. eTVü‰ $<ä´e⁄ ˙y˚qe÷à
58. Ä~ yê´<ÛäT\qT nDÏ#˚ ‘·*¢
59. nø£ås¡s¡÷|æDÏyÓ’ yÓ*π> ‘·*¢
60. |üs¡düTK+ãT\qT >∑÷πsà ‘·*¢
61. <ä‘êÔÁ‘˚j·T X¯Ø]DÏ ˙y˚
62. <ä‘êÔÁ‘˚j·T <äT'KHê•ì$
63. <ä‘êÔÁ‘˚j·T es¡Á|ü<ëìy˚
64. <ä‘êÔÁ‘˚j·T $uÛÑ÷~$ ˙y˚
65. l<ä~Û∫ yÓ’uÛÑeeTT ˙y˚
66. düèwæº dæú‹ dü+Vü‰]DÏ ˙y˚
67. düs¡« XÊÁdüÔeTT\ kÕs¡eTT˙y˚
68. Hê\TZ y˚<äeTT\ HêD´eTT ˙y˚
69. düø£\|”&É\T ‘=\–+#˚ e÷‘ê
70. <äTwüߺ\ N*à •wüߺ\ H˚˝Ò
71. düø£\ ø£fi¯\≈£î HÓ\e>∑T e÷‘ê
72. düø£\X¯≈£îÔ\T ˙y˚ ø±<ë
73. $<ë´s¡DT´ì $qT‘·T\+~q
74. düs¡« eT+Á‘·eTT\ kÕ<Ûäq ˙y˚
75. düs¡« eT+Á‘·eTT\ eTVæ≤eTe⁄ ˙y˚
76. uÛÑTøÏÔ$, eTTøÏÔ$, X¯øÏÔ$ ˙y˚
77. Vü≤j·TÁ^e⁄ì nqTÁ>∑Væ≤+∫q
78. n>∑düÔ´ ãTTwæì Ä<ä]+∫q
74
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
 eTìwæ m|ü⁄Œ&É÷ $|òü\eTe«&ÉT, Á|üj·T‘êïìï e<äT\T≈£î+{≤&ÉT..n+‘˚....
79. ˝ÀbÕeTTÁ<ä ÁyÓTT≈£îÿ\H=+~q `
80. e÷s¡T‹q+<äT eTeT‘·qT p|æq `
81. eT<ÛäT¬ø’≥+ãT\ e÷s¡DCÒdæq
82. ;Ûwüàø£ <äTs¡àø£ u≤<Ûä\T r]Ãq
83. düN<˚$ eT~ y˚<äq r]Ãq
84. qVüQwüßì >∑s¡«eTT HêX¯eTT #˚dæq `
85. ‘·b˛ s¡÷|æDÏ>∑ yÓ*π> e÷‘ê
86. X¯s¡D≤ >∑‘·T\qT s¡ø£åD CÒdæ
87. düT+<äs¡T&É>∑T l #·+Á<äX‚Ks¡Tì‘√ `
88. n+<äeTT>∑ $Vü≤]+#˚ sêDÏ
89. ncÕº<äX¯ |”sƒ¡+ãT\ j·T+<äT
90. Äq+<äeTT>± qT+&Ó&ç ‘·*¢
91. Ä~|üsêX¯øÏÔ$ ˙y˚ <˚$
92. ø£ècÕíq~ rs¡+ãTq yÓ\dæq
93. ø√≥¢ »qà ø£è‘· bÕ|üeTT r¬sÃ
94. ≈£L&ÉT >∑T&ɶ\qT >∑÷πsà e÷‘ê `
95. ø√]q ø√¬sÿ\ ì#˚à ‘·*¢
96. ≈£L]$T‘√ s¡øÏå+#˚ ‘·*¢
97. >∑÷&ÛÉX¯øÏÔ>± qT+&Ó&ç ‘·*¢
98. $X¯«eTTHÓ\¢qT @˝…&ç ‘·*¢
99. ø£èwüísêj·T\T >=*Ãq e÷‘ê
100. uÛÑø£Ôø√{Ï ã+>±s¡eTT ˙y˚
101. Bø£å‘√ ìqTï uÛÑøÏÔ‘√ >=*Ãq
102. ÇcÕºs¡›+ãT\T Ç#˚Ã ‘·*¢
103. ˙ ùde\qT ì‘·´eTT #˚‘·TeTT `
104. e÷ eTqdü+<äTq ñ+&ÉTeTT ‘·*¢ `
105. $»j·Tyê&É˝À yÓ\dæq ‘·*¢
106. ø±y˚TX¯«s¡X¯s¡à Bø£å ‘Ó∫Ãq
107. sê#·ø=+&É ≈£î\ <˚e‘·ee÷à
108. düs¡«Á‘ê »j·T$T∫à ÁuÀe⁄e÷
C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
` C…’ <äTsêZ C…’C…’ <äTsêZ
75
 @ ø√|üyÓTÆHê ∫es¡≈£î |üXÊÑêÔ|ü+‘√H˚ eTT>∑TdüTÔ+~, á $wüj·T+ >∑Ts¡TÔ+#·Tø√

l\ø°åà<˚$ ÁbÕs¡úq
\ø°åà+ ø°ås¡düeTTÁ<ä s껑·qj·÷+ ls¡+>∑ <Ûëy˚TX¯«Ø+
<ëd”uÛÑ÷‘· düeTdüÔ <˚e eì‘ê+ ˝À¬ø’ø£ BbÕ+≈£îsê+
l eTqà+<ä ø£{≤ø£å \ã› $uÛÑe‘Y ÁãùV≤à+Á<ä>∑+>±<Ûäsê+
‘ê«+ Á‘Ó’˝Àø£´ ≈£î≥T+_˙+ düs¡dæC≤+ e+<˚ eTT≈£î+<ä Á|æj·÷+
l\ø°åà<˚$ nc˛º‘·Ôs¡ X¯‘·Hêe÷e[
1. z+ Á|üø£è‘Ó’´ qeT' 25. z+ edüT<ë]D…Æ´ qeT'
2. z+ $ø£è‘Ó’´ qeT' 26. z+ ø£eT˝≤jÓÆT qeT'
3. z+ $<ë´jÓÆT qeT' 27. z+ ø±+‘êjÓÆT qeT'
4. z+ düs«¡ uÛ÷
Ñ ‘·V≤æ ‘· |
Á <
ü ëjÓTÆ qeT' 28. z+ ø±e÷´jÓÆT qeT'
5. z+ ÁX¯<ëΔjÓÆT qeT' 29. z+ ø°så √<ës¡eí dü+uÛyÑ êjÓTÆ qeT'
6. z+ $uÛÑ÷‘Ó’´ qeT' 30. z+ nqTÁ>∑Vü≤Á|ü<ëjÓÆT qeT'
7. z+ düTs¡uÛ…’´ qeT' 31. z+ ãT<ëΔj˚T qeT'
8. z+ |üs¡e÷‹àø±jÓÆT qeT' 32. z+ nqT|òü÷jÓÆT qeT'
9. z+ yê#˚ qeT' 33. z+ Vü≤]e\¢uÛ≤jÓÆT qeT'
10. z+ |ü<ëà\j·÷jÓÆT qeT' 34. z+ nXÀø±jÓÆT qeT'
11. z+ |ü<ëàjÓÆT qeT' 35. z+ neTè‘êjÓÆT qeT'
12. z+ X¯ó#·j˚T qeT' 36. z+ ˝Àø£XÀø£ $Hê•HÓ’´ qeT'
13. z+ kÕ«Vü‰jÓÆT qeT' 37. z+ <Ûäs¡àì\j·÷jÓÆT qeT'
14. z+ dü«<ÛëjÓÆT qeT' 38. z+ ø£s¡TD≤jÓÆT qeT'
15. z+ düT<ÛëjÓÆT qeT' 39. z+ ˝Àø£e÷Á‘˚ qeT'
16. z+ <ÛäHê´jÓÆT qeT' 40. z+ |ü<äàÁ|æj·÷jÓÆT qeT'
17. z+ Væ≤s¡DàjÓÆT qeT' 41. z+ |ü<äàVü≤kÕÔjÓÆT qeT'
18. z+ \¬øåÌà qeT' 42. z+ |ü<äà¬øåÌ´ qeT'
19. z+ ì‘·´|ü⁄cÕºjÓÆT qeT' 43. z+ |ü<äàdüT+<ä¬s’´ qeT'
20. z+ $uÛ≤e¬s’´ qeT' 44. z+ |ü<√à<䓤yêjÓÆT qeT'
21. z+ Ä~‘Ó’´ qeT' 45. z+ |ü<äàeTTU…’´ qeT'
22. z+ ~‘Ó’´ qeT' 46. z+ |ü<äàHêuÛÑÁ|æjÓÆT qeT'
23. z+ BbÕÔjÓÆT qeT' 47. z+ s¡e÷jÓÆT qeT'
24. z+ edüT<ÛëjÓÆT qeT' 48. z+ |ü<äàe÷˝≤<ÛäsêjÓÆT qeT'
76
 Á|ü|ü+#·+˝À mìï u≤<Ûä\THêï nìï u≤<Ûä\qT eTìwæ n~Û>∑$Tdü÷ÔH˚ ñHêï&ÉT
49. z+ |ü~àHÓ’´ qeT'
50. z+ |ü<äà>∑+~ÛHÓ’´ qeT'
51. z+ |ü⁄D´>∑+<ÛëjÓÆT qeT'
52. z+ düTÁ|üdüHêïjÓÆT qeT'
53. z+ Á|ükÕ<ë_ÛeTTU…’´ qeT'
54. z+ Á|üuÛ≤jÓÆT qeT'
55. z+ #·+Á<äe<äHêjÓÆT qeT'
56. z+ #·+Á<ëjÓÆT qeT'
57. z+ #·+Á<ädü¨<ä¬s’´ qeT'
58. z+ #·‘·Ts¡T“¤C≤jÓÆT qeT'
59. z+ #·+Á<äs¡÷bÕjÓÆT qeT'
60. z+ Ç+~sêjÓÆT qeT'
61. z+ Ç+<äTo‘·˝≤jÓÆT qeT'
62. z+ ÄVü‰¢<ä»qHÓ’´ qeT'
63. z+ |ü⁄ôw’ º´ qeT'
64. z+ •yêjÓÆT qeT'
65. z+ •eø£¬s’´ qeT'
66. z+ dü‘Ó’´ qeT'
67. z+ $eT˝≤jÓÆT qeT'
68. z+ $X¯«»qHÓ’´ qeT'
69. z+ ‘·Twüºj˚T qeT'
70. z+ <ë]Á<ä´Hê•HÓ’´ qeT'
71. z+ Á|”‘Ó’´ qeT'
72. z+ |ü⁄wüÿ]D…Æ´ qeT'
73. z+ XÊ+‘êjÓÆT qeT'
74. z+ X¯óø£¢e÷˝≤´+ãsêjÓÆT qeT'
75. z+ Á•jÓÆT qeT'
76. z+ uÛ≤düÿ¬s’´ qeT'
77. z+ $X¯«ì\j·÷jÓÆT qeT'
78. z+ esês√Vü‰jÓÆT qeT'
l eTVü‰\ø°åà <˚y˚uÛÀ´ qeT'
nc˛º‘·Ôs¡ X¯‘·HêeT |üPC≤+ düeTs¡Œj·÷$T ˆˆ
77
79. z+ j·T•dæ«HÓ’´ qeT'
80. z+ edüT+<äsêjÓÆT qeT'
81. z+ ñ<äsê+>±jÓÆT qeT'
82. z+ Vü≤]D…Æ´ qeT'
83. z+ ùV≤eTe÷*HÓ’´ qeT'
84. z+ <Ûäq<Ûëq´ø£¬s’´ qeT'
85. z+ dæ<ä›j˚T qeT'
86. z+ dü<ëkÂe÷´jÓÆT qeT'
87. z+ X¯óuÛÑÁ|ü<ëjÓÆT qeT'
88. z+ qè|üy˚X¯à>∑‘êjÓÆT qeT'
89. z+ q+<ëjÓÆT qeT'
90. z+ es¡\¬øåÌ´ qeT'
91. z+ edüTÁ|ü<ëjÓÆT qeT'
92. z+ X¯óuÛ≤jÓÆT qeT'
93. z+ Væ≤s¡D´ÁbÕø±sêjÓÆT qeT'
94. z+ düeTTÁ<ä‘·qj·÷jÓÆT qeT'
95. z+ »j·÷jÓÆT qeT'
96. z+ eT+>∑fi≤jÓÆT <˚yÓ’´ qeT'
97. z+ $wüßíeø£ådüú\ dæú‘êjÓÆT qeT'
98. z+ $wüßí|ü‘Ó’´ qeT'
99. z+ Á|üdüHêï¬øåÌ´ qeT'
100. z+ Hêsêj·TD düe÷Á•‘êjÓTÆ qeT'
101. z+ <ë]Á<ä´ <Ûä«+dæHÓ’´ qeT'
102. z+ <˚yÓ’´ qeT'
103. z+ düs√«|üÁ<äe yê]D…Æ´ qeT'
104. z+ qe<äTsêZjÓÆT qeT'
105. z+ eTVü‰ø±fiË’´ qeT'
106. z+ ãÁ Vü≤à$wüßí •yê‹àø±jÓTÆ qeT'
107. z+ ‹Á ø±\C≤„q dü+|üHêïjTÆÓ qeT'
108. z+ uÛÑTeH˚X¯«¬s’´ qeT'
 Ä˝À#·q\ j·TT<ä∆+˝À |ü⁄düÔø±˝Ò ndü˝…’q nÁkÕÔ\T

düs¡dü«r e+<äq+
j·÷ ≈£î+<˚<äT ‘·TcÕs¡ Vü‰s¡<Ûäefi≤ j·÷X¯óÁuÛÑ eÁkÕÔì«‘ê
j·÷ MD≤ es¡<ä+&É eT+&ç‘·ø£sê j·÷ X‚«‘· |ü<ëàdüHê
j·÷ ÁãVü‰à#·T´‘· X¯+ø£s¡Á|üuÛÑè‹ _Ûπs›yÓ’ dü‡<ë|üPõ‘ê
kÕe÷+bÕ‘·T düs¡dü«r uÛÑ>∑er ìX‚Ùwü C≤&Ü´|üVü‰ ˆˆ

l düs¡dü«r nc˛º‘·Ôs¡ X¯‘·Hêe÷e[

1. z+ düs¡dü«‘Ó’´ qeT'
2. z+ eTVü‰uÛÑÁ<ëjÓÆT qeT'
3. z+ eTVü‰e÷j·÷jÓÆT qeT'
4. z+ es¡Á|ü<ëjÓÆT qeT'
5. z+ l Á|ü<ëjÓÆT qeT'
6. z+ |ü<äàì\j·÷jÓÆT qeT'
7. z+ |ü<ëà¬øåÌ´ qeT'
8. z+ |ü<äàeÁøÏÔø±jÓÆT qeT'
9. z+ •yêqTC≤jÓÆT qeT'
10. z+ |ü⁄düÔø£kÕÔjÓÆT qeT'
11. z+ C≤„qeTTÁ<ëjÓÆT qeT'
12. z+ s¡e÷jÓÆT qeT'
13. z+ ø±eTs¡÷bÕjÓÆT qeT'
14. z+ eTVü‰$<ë´jÓÆT qeT'
15. z+ eTVü‰bÕ‘·ø±•HÓ’´ qeT'
16. z+ eTVü‰ÁX¯j·÷jÓÆT qeT'
17. z+ e÷*HÓ’´ qeT'
18. z+ eTVü‰uÛÀ>±jÓÆT qeT'
19. z+ eTVü‰uÛÑTC≤jÓÆT qeT'
20. z+ eTVü‰u≤>±jÓÆT qeT'
21. z+ eT¨‘ê‡Vü‰jÓÆT qeT'
22. z+ ~yê´+>±jÓÆT qeT'
23. z+ düTs¡e+~‘êjÓÆT qeT'
78
24. z+ eTVü‰ø±fiË’´ qeT'
25. z+ eTVü‰bÕXÊjÓÆT qeT'
26. z+ eTVü‰ø±sêjÓÆT qeT'
27. z+ eTVü‰+≈£îXÊjÓÆT qeT'
28. z+ d”‘êjÓÆT qeT'
29. z+ $eT˝≤jÓÆT qeT'
30. z+ $XÊ«jÓÆT qeT'
31. z+ $<äT´Hêà˝≤jÓÆT qeT'
32. z+ yÓ’wüíy˚´ qeT'
33. z+ #·+Á~ø±jÓÆT qeT'
34. z+ #·+Á<ä˝ÒU≤ $uÛÑ÷dæ‘êjÓÆT qeT'
35. z+ eTVü‰|òü˝≤jÓÆT qeT'
36. z+ kÕ$‘Ó’´ qeT'
37. z+ düTs¡kÕjÓÆT qeT'
38. z+ <˚yÓ’´ qeT'
39. z+ ~yê´\+ø±s¡ uÛÑ÷wæ‘êjÓÆT qeT'
40. z+ yêπ>›yÓ’´ qeT'
41. z+ edüT<ëjÓÆT qeT'
42. z+ rÁyêjÓÆT qeT'
43. z+ eTVü‰uÛÑÁ<ëjÓÆT qeT'
44. z+ uÛÀ>∑<ëjÓÆT qeT'
45. z+ >√$+<ëjÓÆT qeT'
46. z+ uÛ≤s¡‘Ó’´ qeT'
 eTìwæ $»j·T+ Ä]®+∫q &ÉãT“qT ã{Ϻ>±ø£, kÕ~Û+∫q eTqXÊÙ+‹ì ã{Ϻ ‘Ó\TdüTÔ+~
47. z+ uÛ≤e÷jÓÆT qeT'
48. z+ >√eT‘Ó’´ qeT'
49. z+ »{Ï˝≤jÓÆT qeT'
50. z+ $+<ä´yêkÕjÓÆT qeT'
51. z+ #·+&çø±jÓÆT qeT'
52. z+ düTuÛÑÁ<äjÓÆT qeT'
53. z+ düTs¡|üPõ‘êjÓÆT qeT'
54. z+ $ìÁ<ëjÓÆT qeT'
55. z+ yÓ’wüíyÓ’´ qeT'
56. z+ Áu≤ôV’≤´ eTqeT'
57. z+ ã
Á Vü≤àC≤„Hø’Ó £ kÕ<äHêjÓTÆ qeT'
58. z+ kÂ<ë$THÓ’ ´ qeT'
59. z+ düT<ÛëeT÷s¡Ôj˚T qeT'
60. z+ düTMD≤jÓÆT qeT'
61. z+ düTyêdæHÓ’´ qeT'
62. z+ $<ë´s¡÷bÕjÓÆT qeT'
63. z+ ÁãVü≤àC≤j·÷jÓÆT qeT'
64. z+ $XÊ˝≤jÓÆT qeT'
65. z+ |ü<äà˝À#·HêjÓÆT qeT'
66. z+ X¯ó+uÛ≤düTs¡Á|üeT~ÛHÓ’´ qeT'
67. z+ <Ûä÷ÁeT˝À#·qeT]ΔHÓ’´ qeT'
68. z+ düsê«‹àø±jÓÆT qeT'
69. z+ Á‘·sT÷eT÷¬s’ Ô´ qeT'
70. z+ X¯óuÛÑsêjÓÆT qeT'
71. z+ XÊÁdüÔs¡÷|æD…Æ´ qeT'
72. z+ düs¡«<˚edüTÔ‘êjÓÆT qeT'
73. z+ kÂe÷´jÓÆT qeT'
74. z+ düTsêdüTs¡qeTdüÿè‘êjÓÆT qeT'
75. z+ s¡ø£Ô;»ìVü≤+‘Ó’´ qeT'
76. z+ eTT+&ÜjÓÆT qeT'
77. z+ eTT+&Éø±+_ø±jÓÆT qeT'
l düs¡dü«r<˚y˚uÛÀ´ qeT: nc˛º‘·Ôs¡ X¯‘êHêeT|üPC≤+ düeTs¡Œj·÷$T
79
78. z+ ø±fi¯sêÁ‘Ó’´ qeT'
79. z+ Á|üVü≤s¡D≤jÓÆT qeT'
80. z+ ø£fi≤<ÛäsêjÓÆT qeT'
81. z+ ìs¡+»HêjÓÆT qeT'
82. z+ esês√Vü‰jÓÆT qeT'
83. z+ yêπ>›yÓ’´ qeT'
84. z+ yêsêôV’≤´ qeT'
85. z+ yê]C≤düHêjÓÆT qeT'
86. z+ ∫Á‘ê+ãsêjÓÆT qeT'
87. z+ ∫Á‘·>∑+<ÛëjÓÆT qeT'
88. z+ ∫Á‘·e÷\´ $uÛÑ÷wæ‘êjÓÆT qeT'
89. z+ ø±+‘êjÓÆT qeT'
90. z+ ø±eTÁ|ü<ëjÓÆT qeT'
91. z+ $+<Ûë´jÓÆT qeT'
92. z+ s¡÷|ükÂuÛ≤>∑´<ësTTHÓ’´ qeT'
93. z+ X‚«‘·düHêjÓÆT qeT'
94. z+ s¡ø£ÔeT<Ûë´jÓÆT qeT'
95. z+ ~«uÛÑTC≤jÓÆT qeT'
96. z+ düTs¡|üPõ‘êjÓÆT qeT'
97. z+ ìs¡+»HêjÓÆT qeT'
98. z+ ˙\»+|òü÷jÓÆT qeT'
99. z+ #·‘·Ts¡«s¡Z |òü\Á|ü<ëjÓÆT qeT'
100. z+ #·‘·Tsêqq düÁe÷CÒ®´ qeT'
101. z+ ÁãVü≤à$wüßí •yê‹àø±jÓÆT qeT'
102. z+ Vü≤+kÕdüHêjÓÆT qeT'
103. z+ eTVü‰$<ë´jÓÆT qeT'
104. z+ eT+Á‘·$<ë´jÓÆT qeT'
105. z+ düs¡dü«‘Ó’´ qeT'
106. z+ eTe÷düs¡dü«‘Ó’´ qeT'
107. z+ $<ë´jÓÆT qeT'
108. z+ C≤„HÓ’ø£ ‘·‘·ŒsêjÓÆT qeT'
 ø£sÁ \¡ T, sêfi¯ó¢ meTTø£\H˚ $s¡>=Z&‘É êsTT, ø±ì eTìwæ e÷≥\T eTqTwüß\ eT<Û´ä dü+ã+<Ûë\qT $&É>=&É‘êsTT
<äTs¡ZeTàyê] |ü&çbÕ≥
<äTs¡eZ ÷à <äTs¡eZ ÷à C…C’ ’… <äTs¡eZ ÷à C…’ ø£qø£<Tä s¡eZ ÷à
z+ Ä~ X¯ø£Ôe÷à ` z+ qe X¯ø£Ôe÷à ` ø£s¡TDÏ+∫ ø±bÕ&ÉT l ø£qø£<äTs¡Ze÷à
1. ˇø£≥e |”sƒ¡+ãTq ≈£Ls¡TÃqï X¯ø£Ôe÷à ` ˆˆz+ Ä~ X¯ø£Ôe÷àˆˆ
ø£s¡TDÏ+∫ ø±bÕ&ÉT l X¯øÏÔ ˙ee÷à
2. ¬s+&Ée |”sƒ¡+ãTq ≈£Ls¡TÃqï \*‘ê+ã ` ˆˆz+ Ä~ X¯ø£Ôe÷àˆˆ
ø£s¡TDÏ+∫ ø±bÕ&ÉT l \*‘ê+ã
3. eT÷&Ée |”sƒ¡+ãTq ≈£Ls¡TÃqï e÷¬se÷à ` ˆˆz+ Ä~ X¯ø£Ôe÷àˆˆ
ø£s¡TDÏ+∫ ø±bÕ&ÉT l øöe÷¬se÷à
4. Hê\Ze |”sƒ¡+ãTq ≈£Ls¡TÃqï ø±fiËe÷à ` ˆˆz+ Ä~ X¯ø£Ôe÷àˆˆ
ø£s¡TDÏ+∫ ø±bÕ&ÉT uÛÑÁ<äø±[ ˙ee÷à
5. ◊<äe |”sƒ¡+ãTq ≈£Ls¡TÃqï nqï|üPs¡í ` ˆˆz+ Ä~ X¯ø£Ôe÷àˆˆ
ø£s¡TDÏ+∫ ø±bÕ&ÉT l nqï|üPs¡íe÷à
6. Äs¡e |”sƒ¡+ãTq ≈£Ls¡TÃqï ÁuÛÑeTsê+ã ` ˆˆz+ Ä~ X¯ø£Ôe÷àˆˆ
ø£s¡TDÏ+∫ ø±bÕ&ÉT l ÁuÛÑeTsê+u
7. @&Ée |”sƒ¡+ãTq ≈£Ls¡TÃqï \øÏåàee÷à ` ˆˆz+ Ä~ X¯ø£Ôe÷àˆˆ
ø£s¡TDÏ+∫ ø±bÕ&ÉT l \øÏåà$ ˙ee÷à
8. mì$T<√ |”sƒ¡+ãTq ≈£Ls¡TÃqï <äTs¡Ze÷à ` ˆˆz+ Ä~ X¯ø£Ôe÷àˆˆ
ø£s¡TDÏ+∫ ø±bÕ&ÉT l ø£qø£<äTs¡Ze÷à
9. qe |”sƒ¡+ãTq ≈£Ls¡TÃqï qe<äTsêZ ` ˆˆz+ Ä~ X¯ø£Ôe÷àˆˆ
ø£s¡TDÏ+∫ ø±bÕ&ÉT l qe<äTs¡Ze⁄ ˙ee÷à
ø£åe÷|üD
$»j·Tyê{Ïø± |ü⁄sêBX¯«], Ç+Á<äø°\ ìyê•ì, l #·Áø£ n~ÛcÕºq
<˚ e ‘· j · T >∑ T l <ä T sêZ u Û Ñ y ê˙..... H˚ q T,y˚ T eTT C≤„ q eTT‘√qT,
nC≤„ q eTT‘√q÷, ‘Ó * dæ , ‘Ó * j· T ø£ #˚ j · T T dü ø £ \ ‘· | ü ⁄ Œ ˇ|ü ⁄ Œ \ qT
eTìï+∫,ø£å$T+∫ ø±bÕ&Ée˝…qT. dü‘·´eT>∑T |ü$Á‘· ø£ècÕíq~ yêeT
uÛ≤>∑eTTq Ç+Á<øä ˝° ≤Á~|ô ’ dü«j·T+j·TTø£e Ô TT>± $\dæ\T¢#÷· qe |”se ¡ƒ TTq
≈£Ls¡TÃìj·TTqï z+ ÁV”≤+ø±sês¡Δ e÷‘·èdü«s¡÷|æDÏjÓÆT, nœ˝≤+&Éø√{Ï
ã
Á Vü‰à+&ÉHêj·TøÏjTÆÓ , düø\£ #·sê#·s¡ Jeø√{Ïì |ü]bÕ*+#·T düø\£ <˚e‘ê
dü«s¡÷|æDÏjÓÆT, düø£\X¯øÏÔ düe÷ì«‘·jÓÆT, Äq+<ä s¡düeT÷]ÔjÓÆTq l
<äTsêZuÛÑyê˙, ˙ bÕ<ës¡$+<äeTT˝Ò e÷≈£î X¯s¡D+,X¯s¡D+,X¯s¡D+,
X¯s¡DeTe÷à <äTsêZuÛÑyêì.
80
 dü+|ü<ä ø√dü+ düT>∑TD≤ìï, n~Ûø±s¡+ ø√dü+ ùd«#·Ã¤qT neTTàø√≈£î

l Ä+»H˚j·TkÕ«$T |üP» ÁbÕs¡+uÛÑeTT

lsêeT <Ûë´q+
Ä|ü<ëeT|üVü≤sêÔs¡+ <ë‘ês¡+ düs¡«dü+|ü<ë+
˝Àø±_ÛsêeT+ lsêeT+ uÛÑ÷jÓ÷uÛÑ÷jÓ÷ qe÷eT´Vü≤yéT ˆˆ
lsêeT sêeT sêy˚T‹ s¡y˚T sêy˚T eTH√s¡y˚T
düVü≤ÁdüHêeT ‘·‘·TÔ\´+ sêeTHêeT+ esêqH˚ ˆˆ
l Ä+»H˚j·T <Ûë´q+
n+»Hê q+<äq+ Ms¡+ C≤qø° XÀø£ $HêX¯q+ ˆ
ø£|”X¯eTø£å Vü≤+‘ês¡+ e+<˚ \+ø± uÛÑj·T+ø£s¡yéT ˆˆ
>√wüŒBø£è‘· yêsê•+ eTX¯ø°ø£è‘· sêø£ådü+ ˆ
sêe÷j·TD eTVü‰e÷˝≤ s¡‘·ï+ e+<˚ nì˝≤‘·à»yéT ˆˆ
j·TÁ‘· j·TÁ‘· s¡|òüTTHê<Ûä ø°s¡Ôq+ ‘·Á‘· ‘·Á‘· ø£è‘· eTdüÔø±+»©+ ˆ
u≤wüŒyê] |ü]|üPs¡í ˝À#·q+ e÷s¡T‹+ qeT‘· sêø£åkÕ+‘·ø£yéT ˆˆ
n<Ûë+>∑|üP»
z+ e÷s¡T‘·j˚T qeT' ` bÕ<Í |üP»j·÷$T
z+ düTÁ^edüU≤j·T qeT' ` >∑T˝ÖŒ¤ |üP»j·÷$T
z+ n+>∑<ä$TÁ‘êj·T qeT' ` »+ù|òT |üP»j·÷$T
z+ sêeT<ëkÕj·T qeT' ` }s¡T+ |üP»j·÷$T
z+ nø£å|òü÷ïj·T qeT' ` ø£{Ï+ |üP»j·÷$T
z+ \+ø± <äVü≤Hêj·T qeT' ` yê\+ |üP»j·÷$T
z+ dü+J$˙q<ä>±Vü≤ÁπsÔ qeT' ` düÔHÍ |üP»j·÷$T
z+ kÂ$TÁ‹ ÁbÕD<ë‘êj·T qeT' ` eø£ådüú\+ |üP»j·÷$T
z+ ≈£î+]ƒ‘· <äX¯ø£+sƒêj·T qeT' ` ø£+sƒ¡+ |üP»j·÷$T
z+ sêe÷_Ûùwø£ ø±]DÒ qeT' ` Vü≤kÂÔ |üP»j·÷$T
z+ eT+Á‘·s¡∫‘· sêe÷j·TD≤j·T qeT' ` eÁø£Ô+ |üP»j·÷$T
z+ Á|üdüqï e<äHêj·T qeT' ` e<äq+ |üP»j·÷$T
z+ |æ+>∑fi¯H˚Á‘êj·T qeT' ` H˚Á‘Í |üP»j·÷$T
z+ X¯ó‹bÕsêj·TD≤j·T qeT' ` ÁXÀÁ‘˚ |üP»j·÷$T
z+ }s¡ú«|ü⁄+Á&É<Ûë]DÒ qeT' ` ø£bÕ\+ |üP»j·÷$T
z+ eTDÏø£+sƒ¡e÷*H˚ qeT' ` •s¡' |üP»j·÷$T
z+ düsê«;ÛwüºÁ|ü<ëj·T qeT' ` düsê«D´+>±ì |üP»j·÷$T ˆˆ
n<Ûä~ø±Œ\ø£ |üP» : 1) z+ Ç+Á<ëj·T qeT' 2) z+ n>∑ïj˚T qeT'
3) z+ j·Te÷j·T qeT' 4) z+ HÓ’ãTT‘·jÓÆT qeT' 5) z+ es¡TD≤j·T qeT'
6) z+ yêj·TTy˚ qeT' 7) z+ ≈£îuÒsêj·T qeT' 8) z+ áXÊHêj·T qeT'

81
 eTÚHêìï ns¡∆+ #˚düT≈£îH˚ e´øÏÔøÏ ˝Àø£+˝À @<Ó’Hê ns¡∆+ ne⁄‘·T+~
l Ä+»H˚j·T kÕ«$T nc˛º‘·Ôs¡eTT
1. z+ Ä+»H˚j·÷j·T qeT'
2. z+ eTVü‰Msêj·T qeT'
3. z+ Vü≤qTeT‘˚ qeT'
4. z+ e÷s¡T‘ê‘·àC≤jÓÆT qeT'
5. z+ ‘·‘·Ô«C≤„q Á|ü<ëj·T qeT'
6. z+ d”‘ê<˚M eTTÁ<äÁ|ü<ëj·T qeT'
7. z+ nXÀø£eìø±#˚äÁ‘˚ qeT'
8. z+ düs¡«e÷j·÷ $uÛÑ+»Hêj·T qeT'
9. z+ düs¡«ã+<Ûä $yÓ÷ÁπøÔ qeT'
10. z+ s¡ø√å $<Û«ä +düø±s¡ø±j·T qeT'
11. z+ |üs¡$<ë´|üØVü‰sêj·T qeT'
12. z+ |üs¡XÖs¡´ $HêX¯Hêj·T qeT'
13. z+ |üs¡eT+Á‘·+ ìsêø£ÁπsÔ qeT'
14. z+ |üsj ¡ T· +Á‘· |
Á u
ü <
ÒÛ øä ±j·T qeT'
15. z+ düs¡«Á>∑Vü≤ $Hê•H˚ qeT'
16. z+ ;ÛeTùdq düVü‰j·Tø£è‘˚ qeT'
17. z+ düs¡«<äT'KVü≤sêj·T qeT'
18. z+ düs¡«˝Àø£#ê]DÒ qeT'
19. z+ eTH√»yêj·T qeT'
20. z+ bÕ]C≤‘·Á<äTeT÷\kÕúj·T qeT'
21. z+ düs«¡ eT+Á‘· dü«s¡÷|üe‘˚ qeT'
22. z+ düs¡«‘·+Á‘· dü«s¡÷|æDÒ qeT'
23. z+ düs¡«j·T+Á‘ê‹àø±j·T qeT'
24. z+ ø£|”X¯«sêj·T qeT'
25. z+ eTVü‰ø±j·÷j·T qeT'
26. z+ düs¡«s√>∑Vü≤sêj·T qeT'
27. z+ Á|üuÛÑy˚ qeT'
28. z+ ã\dæ~Δø£sêj·T qeT'
29. z+ düs¡«$<ë´ dü+|üÁ‘·Ôø±j·T qeT'
30. z+ ø£|æùdHê Hêj·Tø±j·T qeT'
31. z+ uÛÑ$wü´#·Ã‘·TsêqHêj·T qeT'
82
32. z+ ≈£îe÷s¡ ÁãVü≤à#ê]DÒ qeT'
33. z+ s¡‘·ï≈£î+&É\ B|æÔeT‘˚ qeT'
34. z+ dü+#·\<ë«\ düqï<äΔ\+ã qeT'
35. z+ e÷q•UÀ»®«˝≤j·T qeT'
36. z+ >∑+<Ûäs¡« $<ë´‘·‘·Ô«C≤„j·T qeT'
37. z+ eTVü‰ã\ |üsêÁø£e÷j·T qeT'
38. z+ ø±sê>∑èVü≤ $yÓ÷ÁπøÔ qeT'
39. z+ X¯è+K˝≤ã+<Ûä $yÓ÷#·ø±j·T qeT'
40. z+ ÁbÕC≤„j·T qeT'
41. z+ sêeT<ä÷‘êj·T qeT'
42. z+ Á|ü‘ê|üe‘˚ qeT'
43. z+ yêqsêj·T qeT'
44. z+ πødü]düT‘êj·T qeT'
45. z+ d”‘êXÀø£ ìyês¡ø±j·T qeT'
46. z+ n+»Hê>∑s“¡¤ dü+uÛ÷Ñ ‘êj·T qeT'
47. z+ u≤˝≤s¡ÿ dü<èä XÊdüHêj·T qeT'
48. z+ $;ÛwüD Á|æj·Tø£sêj·T qeT'
49. z+ <äX^Á¯ e ≈£î˝≤+‘·ø±j·T qeT'
50. z+ \ø£åàD ÁbÕD<ëÁ‘˚ qeT'
51. z+ eÁ»ø±j·÷j·T qeT'
52. z+ eTVü‰<äT´‘·j˚T qeT'
53. z+ ∫s¡+J$H˚ qeT'
54. z+ sêeTuÛÑø±Ôj·T qeT'
55. z+ <Ó‘’ ´· ø±s¡´ $|ò÷
ü ‘·ø±j·T qeT'
56. z+ nø£åVü≤+Á‘˚ qeT'
57. z+ ø±+#·HêuÛ≤j·T qeT'
58. z+ |ü+#·eÁø±Ôj·T qeT'
59. z+ eTVü‰‘·|üùd qeT'
60. z+ \+øÏD° uÛÑ+»Hêj·T qeT'
61. z+ leT‘˚ qeT'
62. z+ dæ+Væ≤ø± bÁ ÕDuÛ+Ñ »Hêj·T qeT'
 nã<ë∆\T #Óù|ŒyêìøÏ \_Û+#˚ •ø£å @$T≥+fÒ n‘·&ÉT ns¡T<äT>± ì»+ #Ó|æŒHê mes¡÷ qeTàs¡T
63. z+ >∑+<Ûeä ÷<Ûq ä XË\’ kÕújT· qeT' 87. z+ X¯ó#·j˚T qeT'
64. z+ \+ø±|ü⁄s¡ $<ÛëVü≤ø±j·T qeT' 88. z+ n>∑ïj˚T qeT'
65. z+ düTÁ^e dü∫yêj·T qeT' 89. z+ <äè&ÛÉÁe‘êj·T qeT'
66. z+ BÛsêj·T qeT' 90. z+ ø±\H˚$T Á|ü<∏äHêj·T qeT'
67. z+ X¯Ssêj·T qeT' 91. z+ Vü≤]eTs¡ÿ≥ eTs¡ÿ{≤j·T qeT'
68. z+ <Ó’‘·´≈£î˝≤+‘·ø±j·T qeT' 92. z+ <ë+‘êj·T qeT'
69. z+ düTsê]Ñêj·T qeT' 93. z+ XÊ+‘êj·T qeT'
70. z+ eTVü‰‘˚»ùd qeT' 94. z+ Á|üdüHêï‘·àH˚ qeT'
71. z+ sêeT#·÷&ÜeTDÏ |Á <ü ëj·T qeT' 95. z+ X¯‘·ø£+sƒ¡eT<ëVü≤è‘˚ qeT'
72. z+ ø±eTs¡÷|æDÒ qeT' 96. z+ jÓ÷–H˚ qeT'
73. z+ |æ+>∑fi≤øå±j·T qeT' 97. z+ sêeTø£<∏ë˝À˝≤j·T qeT'
74. z+ yê]úyTÓ HÆ êø£ |üPõ‘êj·T qeT' 98. z+ d”‘êH˚«wüD |ü+&ç‘êj·T qeT'
75. z+ ø£ã∞ø£è‘· e÷sêÔ+&É 99. z+ eÁ»<ä+ÁcÕºj·T qeT'
eT+&É˝≤j·T qeT' 100. z+ s¡T<Á Mä s¡´ düeTT<ä“‘¤ êj·T qeT'
76. z+ $õ‘˚+Á~j·÷j·T qeT' 101. z+ Ç+Á<äõÁ‘·ŒVæ≤‘êyÓ÷|òüT
77. z+ sêeTdüTÁ^e dü+<ÛëÁ‘˚Ô qeT' ÁãVü‰àÁdüÔ ìyês¡ø±j·T qeT'
78. z+ eTVü‰sêeD eTs¡H› êj·T qeT' 102. z+ bÕs¡ú <Û«ä C≤Á>d∑ +ü yêdæH˚ qeT'
79. z+ düŒ¤{Ïø±uÛ≤j·T qeT' 103. z+ X¯s| ¡ +ü »s¡ uÛ<Ò øä ±j·T qeT'
80. z+ yê>∑BÛXÊj·T qeT' 104. z+ <Ûädüu≤Vü≤y˚ qeT'
81. z+ qyêyê´ø£è‹ |ü+&ç‘êj·T qeT' 105. z+ ˝Àø£|üPC≤´j·T qeT'
82. z+ #·‘·TsꓤVü≤y˚ qeT' 106. z+ C≤+ãeÁrŒ‹ es¡›Hêj·T
83. z+ Bqã+<Ûäy˚ qeT' qeT'
84. z+ eTVü‰‘·àH˚ qeT' 107. z+ d”‘êdüy˚T‘· lsêeTbÕ<ä
85. z+ uÛÑø£Ôe‘·‡˝≤j·T qeT' ùdyê<ÛäTs¡+<äsêj·T qeT'
86. z+ dü+Jeq q>±Vü≤ÁπsÔ qeT' 108. l Ä+»H˚j·T qeT'
l nc˛º‘·s¡ |üPC≤+ düeTs¡Œj·÷$T ˆˆ
@ø£XÀ¢ø£ sêe÷j·TDeTT
|üPs¡«+ sêeT‘·b˛eHêì >∑eTq+ Vü≤‘ê«eTè>∑+ ø±+#·q+
yÓ’<˚V”≤ Vü≤s¡D+ »{≤j·TT eTs¡D+ düTÁ^e dü+uÛ≤wüD+ ˆ
yê© ìÁ>∑Vü≤D+ düeTTÁ<ä‘·s¡D+ \+ø±|ü⁄Ø <ëVü≤q+
|üXÊÑY sêeD ≈£î+uÛÑø£s¡í eT<Ûäq+ @‘·~∆sêe÷j·TD+ ˆˆ
83
 bı>∑&ÉÔ nH˚~ bı–&˚yê&çì, bı>∑&Éã&˚yê&çì n$˙‹|üs¡T\T>± #˚düTÔ+~

l Ä+»H˚j·T kÕ«$T X¯s¡DT|òüTÀwü

1. z+ø±s¡ s¡÷bÕ C…’C…’ Vü≤qTeT 34. C≤„qÁ|ü<ë‘· C…’C…’ Vü≤qTeT
2. z+ø±πsX¯«s¡ C…’C…’ Vü≤qTeT 35. ~qø£s¡ ‘˚C≤ C…’C…’ Vü≤qTeT
3. lsêeTuÛÑø±Ô C…’C…’ Vü≤qTeT 36. <Ûäs¡D° Hêj·Tø£ C…’C…’ Vü≤qTeT
4. |ü⁄sêD |ü⁄s¡TcÕ C…’C…’ Vü≤qTeT 37. Á|üdüqïeT÷]Ô C…’C…’ Vü≤qTeT
5. |üs¡eT <äj·÷fiÀ C…’C…’ Vü≤qTeT 38. bÕ|ü $yÓ÷#·q C…’C…’ Vü≤qTeT
6. ø£\àwü uÛÑ+»q C…’C…’ Vü≤qTeT 39. Á‹>∑TD≤r‘· C…’C…’ Vü≤qTeT
7. ø£s¡TD≤ kÕ>∑s¡ C…’C…’ Vü≤qTeT 40. Á‹˝Àø£ e+<ë´ C…’C…’ Vü≤qTeT
8. uÛÑø£Ôe‘·‡˝≤ C…’C…’ Vü≤qTeT 41. yêqs¡ ùd$‘· C…’C…’ Vü≤qTeT
9. uÛ≤>∑e‘·Á|æj·T C…’C…’ Vü≤qTeT 42. $;ÛwüD≤]Ñ· C…’C…’ Vü≤qTeT
10. eÁ»eT≈£î≥<Ûäs¡ C…’C…’ Vü≤qTeT 43. $X¯«bÕ\ø± C…’C…’ Vü≤qTeT
11. $s√~Û eTs¡›q C…’C…’ Vü≤qTeT 44. $X¯« ùd$‘ê C…’C…’ Vü≤qTeT
12. <äTwüº dü+Vü‰s¡ C…’C…’ Vü≤qTeT 45. nuÛÑj·T Á|ü<ë‘ê C…’C…’ Vü≤qTeT
13. <äT]‘· ìyês¡D C…’C…’ Vü≤qTeT 46. Äs¡Ôs¡ø£åD≤ C…’C…’ Vü≤qTeT
14. •wüº bÕ\ø± C…’C…’ Vü≤qTeT 47. ø±+>∑Hê+ãsê C…’C…’ Vü≤qTeT
15. ø£wüº ìyês¡D C…’C…’ Vü≤qTeT 48. dæ+<Ûä÷s¡ ‹\ø± C…’C…’ Vü≤qTeT
16. e÷s¡T‘ê‘·àC≤ C…’C…’ Vü≤qTeT 49. dæ+<ä÷sê]Ñ· C…’C…’ Vü≤qTeT
17. eTVü‰ã˝ÒX¯«s¡ C…’C…’ Vü≤qTeT 50. ÄÁ•‘· bÕ\ø£ C…’C…’ Vü≤qTeT
18. <Ûäs√à<äΔs¡D C…’C…’ Vü≤qTeT 51. Ä|ü<들+<äe C…’C…’ Vü≤qTeT
19. <Ûäs¡à s¡ø£åD≤ C…’C…’ Vü≤qTeT 52. nHê<Ûä s¡ø£åø£ C…’C…’ Vü≤qTeT
20. düTs¡>∑D e+~‘· C…’C…’ Vü≤qTeT 53. n_Ûùwø£Á|æj·T C…’C…’ Vü≤qTeT
21. düTes¡Ã˝≤ s¡eTD C…’C…’ Vü≤qTeT 54. Äq+<ä <ëj·Tø£ C…’C…’ Vü≤qTeT
22. sêeTs¡kÕeTè‘· C…’C…’ Vü≤qTeT 55. >∑+<Ûäs¡« ùd$‘· C…’C…’ Vü≤qTeT
23. sêeT ùdeø± C…’C…’ Vü≤qTeT 56. Á>∑Vü≤<√wü $HêXÊ C…’C…’ Vü≤qTeT
24. Äq+<ä s¡÷bÕ C…’C…’ Vü≤qTeT 57. ø£˝≤«+‘· yêkÕ C…’C…’ Vü≤qTeT
25. Ä<ä´+‘· s¡Væ≤‘ê C…’C…’ Vü≤qTeT 58. ø£s¡à|òü\<ë‘ê C…’C…’ Vü≤qTeT
26. |ü+bÕ $Vü‰sê C…’C…’ Vü≤qTeT 59. dæ+Vü≤ |üsêÁø£eT C…’C…’ Vü≤qTeT
27. bÕ|ü $HêX¯ø£ C…’C…’ Vü≤qTeT 60. dæ+<Ûä÷s¡e<äHê C…’C…’ Vü≤qTeT
28. ÇVü≤|üs¡<ëj·Tø£ C…’C…’ Vü≤qTeT 61. »>∑<ä«+~‘ê C…’C…’ Vü≤qTeT
29. áX¯«s¡ ‘˚C≤ C…’C…’ Vü≤qTeT 62. »>∑<ëq+<äø£sê C…’C…’ Vü≤qTeT
30. ÁãVü‰à+&É s¡÷bÕ C…’C…’ Vü≤qTeT 63. õ‘˚+Á~j·÷ C…’C…’ Vü≤qTeT
31. uÛÑø£Ôe‘·‡˝≤ C…’C…’ Vü≤qTeT 64. »>∑Hêïj·Tø± C…’C…’ Vü≤qTeT
32. uÛÑeuÛÑj·T Vü≤s¡D≤ C…’C…’ Vü≤qTeT 65. •yêe‘êsê C…’C…’ Vü≤qTeT
33. uÛÑø£Ôe X¯+ø£s¡ C…’C…’ Vü≤qTeT 66. dü«j·T+Á|üø±XÊ C…’C…’ Vü≤qTeT
84
 Áøösê´ìøÏ, XÖsê´ìøÏ ñqï ‘˚&Ü @$T≥+fÒ M~Û sö&ûøÏ, ôd’ì≈£î&çøÏ ñqï ‘˚&ÜH˚
67. yêj·TTq+<äq C…’C…’ Vü≤qTeT 88. bÕ|ü $HêX¯ø£ C…C’ ’… Vü≤qTeT
68. n+»q ‘·qj·÷ C…’C…’ Vü≤qTeT 89. C≤„q>∑TD kÕ>∑s¡ C…C’ ’… Vü≤qTeT
69. uÛ≤>∑´Á|ü<ë‘· C…’C…’ Vü≤qTeT 90. düT>∑TD≤sê<Ûäq C…C’ ’… Vü≤qTeT
70. uÛ≤>∑´ $<Ûë‘· C…’C…’ Vü≤qTeT 91. kÕ‹«ø£ \ø£åD C…C’ ’… Vü≤qTeT
71. Äs√>∑´<ë‘· C…’C…’ Vü≤qTeT 92. kÕ‹«ø£ uÀ<Ûäq C…C’ ’… Vü≤qTeT
72. Äq+<ä <ëj·Tø£ C…’C…’ Vü≤qTeT 93. dü«j·T+Á|üø±X¯ø£ C…C’ ’… Vü≤qTeT
73. Ä|ü<ë“+<Ûäe C…’C…’ Vü≤qTeT 94. |üs¡eT bÕeHê C…C’ ’… Vü≤qTeT
74. nœ˝≤+&˚X¯«s¡ C…’C…’ Vü≤qTeT 95. Á|üXÊ+‘· e<äHê C…C’ ’… Vü≤qTeT
75. >±q$˝À˝≤ C…’C…’ Vü≤qTeT 96. bÕVæ≤ Á|üuÛÀ C…C’ ’… Vü≤qTeT
76. Á|ü‘·´ø£åeT÷]Ô C…’C…’ Vü≤qTeT 97. e÷s¡T‘ê‘·àC≤ C…C’ ’… Vü≤qTeT
77. |ü⁄+&ÉØø±ø£å C…’C…’ Vü≤qTeT 98. n+»ì q+<äq C…C’ ’… Vü≤qTeT
78. <äj·÷ dæ+<Ûä÷ C…’C…’ Vü≤qTeT 99. n<Ó’«‘·eT÷]Ô C…C’ ’… Vü≤qTeT
79. <äj·÷ kÕ>∑s¡ C…’C…’ Vü≤qTeT 100. ne´ø£ÔeT÷]Ô C…C’ ’… Vü≤qTeT
80. <˚yê~ <˚yê C…’C…’ Vü≤qTeT 101. n<äT“¤‘· eT÷]Ô C…C’ ’… Vü≤qTeT
81. y˚<ë+‘· y˚<ë´ C…’C…’ Vü≤qTeT 102. düÁ<ä“Vü≤à#ê] C…C’ ’… Vü≤qTeT
82. y˚<ä y˚<ë´ C…’C…’ Vü≤qTeT 103. >öØq+<äq C…C’ ’… Vü≤qTeT
83. ÁãVü≤àdü«s¡÷bÕ C…’C…’ Vü≤qTeT 104. »>∑‘·Œ]bÕ\ø£ C…C’ ’… Vü≤qTeT
84. dü«s¡íeT≈£î≥<Ûäs¡ C…’C…’ Vü≤qTeT 105. »>∑qà+>∑fi≤ C…C’ ’… Vü≤qTeT
85. kÕeT>±qÁ|æj·T C…’C…’ Vü≤qTeT 106. e÷s¡T‹ <˚yê C…C’ ’… Vü≤qTeT
86. düTes¡Ã˝≤Á|æj·T C…’C…’ Vü≤qTeT 107. <äTwüº•ø£åø£ C…C’ ’… Vü≤qTeT
87. düTs¡>∑D ùd$‘· C…’C…’ Vü≤qTeT 108. uÛÑ≈£îÔ\ÁuÀes¡ C…C’ ’… Vü≤qTeT

l Ä+»H˚j·T kÕ«$T ÁbÕs¡úq

n‘·T*‘· ã\<ÛëeT+ dü«s¡íXË’˝≤uÛÑ <˚Vü≤+
<äqT»eq ø£èXÊù|+ C≤„ìHê eTÁ>∑>∑D´yéT
düø£\ >∑TDì<Ûëq+ yêqsêD≤ eTBÛX¯+
s¡|òüTT|ü‹ Á|æj·TuÛÑø£Ô+ yê‘·C≤‘·+ qe÷$T
>√wüŒBø£è‘· yêsê•+ eTX¯ø°ø£è‘· sêø£ådüyéT
sêe÷j·TD eTVü‰e÷˝≤ s¡‘·ï+ e+<˚ ì˝≤‘·à»yéT
j·TÁ‘· j·TÁ‘· s¡|òüTTHê<∏ä ø°s¡Ôq+ ‘·Á‘· ‘·Á‘· ø£è‘· eTdüÔ ø±+»*yéT
u≤wüŒyê] |ü]|üPs¡í ˝À#·q+ e÷s¡T‹+ qeT‘· sêø£åkÕ+‘·ø£yéT
85
‘Ó*j·Tø£ #˚dæ+~ ‘·|ü⁄Œ, ‘Ó*dæ #˚dæ+~ H˚s¡+, H˚sêìøÏ •ø£å |ü&Ü*, ‘·|ü⁄Œ≈£î ÁbÕj·T•Ã‘·Ô+ ø±yê*

Vü≤qTe÷Hé #ê©kÕ
l>∑Ts¡T#·s¡D düs√» s¡» ì»eTTq eTTKTs¡ düT<Ûë]
yês¡» s¡|òüTTes¡ _eT\»fi¯ <ëj·Tø£ |òü\ #ê]ˆˆ
ãT~∆V”≤q ‘·qT C≤ì¬ø’ düT$Tsö |üeq≈£îe÷sY
ã\ãT~∆ $<ë´<˚VüQyÓTTVæ≤ Vü≤s¡VüQ ø£˝ÒX¯$ø±sYˆˆ
1. »j·T Vü≤qTe÷q C≤„q>∑TD kÕ>∑s¡ˆ »j·T ø£|”X¯ ‹VüQ˝Àø£ ñC≤>∑s¡ˆˆ
2. sêeT<ä÷‘· n‘·T*‘· ã\<Ûëe÷ˆ n+»˙|ü⁄Á‘· |üeqdüT‘· Hêe÷ˆˆ
3. eTVü‰Ms¡ $Áø£eT uÛÑ»s¡+^ˆ ≈£îeT‹ ìyês¡ düTeT‹πø dü+^ˆˆ
4. ø£+#·qes¡D $sê» düTy˚Xʈ ø±qq≈£î+&É\ ≈£î+∫‘· πøXʈˆ
5. Vü‰<∏äeÁ» CÖ<Ûä«C≤ $sêC…’ˆ ø±+<∏˚ eT÷+» »H˚eP #êC…’ˆˆ
6. X¯+ø£s¡düTeq πødüØ q+<äqˆ ‘˚»Á|ü‘ê|ü eTVü‰»>∑e+<äqˆˆ
7. $<ë´yêq >∑T˙ n‹ #ê‘·Ts¡ˆ sêeTø±» ø£]y˚ø√ Ä‘·Ts¡ˆˆ
8. Á|üuÛÑT#·]Á‘· düTìy˚ø√ s¡dæj·÷ˆ sêeT\Kq d”‘ê eTq ãdæj·÷ˆˆ
9. dü÷ø£åàs¡÷|ü <Ûä] dæj·TVæ≤ ~U≤yêˆ $ø£≥ s¡÷|ü <Ûä] \+ø£ »sêyꈈ
10. ;ÛeTs¡÷|ü <Ûä] ndüTs¡ dü+Vü‰πsˆ sêeT#·+Á<äπø ø±» düyêπsˆˆ
11. ˝≤j·TdüJeq \Kq õj·÷j˚Tˆ l s¡|òüTTMs¡ Vü≤s¡wæ ñs¡ ˝≤j˚Tˆˆ
12. s¡|òüTT|ü‹ ø°˙Ω ãVüQ‘· ã&ÜsT÷ˆ ø£Vü‰ uÛÑs¡‘· düeT ‘·TeT Á|æj·TuÛ≤sT÷ˆˆ
13. düVü≤dü e<äq ‘·TeTΩs√ j·TX¯ >±yÓ’ˆ ndü ø£Væ≤ l|ü‹ ø£+sƒ¡ \>±yÓ’ˆˆ
14. düqø±~ø£ ÁãVü‰à~ eTT˙Xʈ Hês¡<ä XÊs¡<ä düVæ≤‘· nV”≤Xʈˆ
15. j·TeT ≈£îuÒs¡ ~>∑bÕ\ »Vü‰‘˚ˆ ø£$ ø√$<ä ø£Væ≤ dü¬ø’ ø£Vü‰‘˚ˆˆ
16. ‘·TeT ñ|üø±s¡ düTÁ^e Væ≤ ø°HêΩˆ sêeT $T˝≤j·T sê»|ü<ä BHêΩˆˆ
17. ‘·TeTΩs√ eT+Á‘· $;ÛwüD e÷Hêˆ \+πøX¯«s¡ uÛÑj˚T düã»>∑ C≤Hꈈ
18. j·TT>∑ düVü≤Ádü jÓ÷»q |üs¡ uÛ≤q÷ˆ ©˝À´ ‘êVæ≤eT<ÛäTs¡ |òü\ C≤q÷ˆˆ
19. Á|üuÛÑT eTTÁ~ø± y˚T*eTTK e÷V”≤ˆ »\~Û ˝≤+|òæT>∑j˚T n#·s¡» HêV”≤ˆˆ
20. <äTs¡ZeT ø±» »>∑‹πø CÒ‘˚ˆ düT>∑eT nqTÁ>∑Vü≤ ‘·TeTΩπs ‘˚‘˚ˆˆ
21. sêeT <äT˝≤πs ‘·TeT s¡Kyêπsˆ ¨‘· q ÄC≤„ _qTô|’ sƒêπsˆˆ
22. düã düTK \ôV’≤ ‘·Te÷ΩØ X¯s¡Hêˆ ‘·TeT s¡ø£åø£ ø±VüQø√ &És¡Hꈈ
23. Ä|üq ‘˚» düe÷Ωs√ Äô|’ˆ rH√ ˝Àø£ Vü‰+ø£ ‘˚ ø±+ô|’ˆˆ
24. uÛÑ÷‘· |æXÊ#· ìø£≥ qV”≤ ÄyÓ’ˆ eTVü‰Ms¡ »ãHêeT düTHêyÓ’ˆˆ
25. Hêôd’ s√>∑ Vü≤¬s’ düã |”sêˆ »|ü‘· ìs¡+‘·s¡ Vü≤qTeT‘· Msꈈ
26. dü+ø£≥ùd Vü≤qTe÷q #Û·T&ÜyÓ’ˆ eTq Áø£eT e#·q <Ûë´q CÀ ˝≤yÓ’ˆ
27. düã |üs¡ sêeT ‘·|üd”« sêC≤ˆ ‹qπø ø±C≤ düø£\ ‘·TeT kÕC≤ˆˆ
28. Ws¡ eTH√s¡<∏ä CÀ ø√sTT ˝≤yÓ’ˆ ‘êdüT n$T‘· Jeq |òü\ bÕyÓ’ˆˆ
29. #ês√ j·TT>∑ |üs¡‘ê|ü ‘·TeTΩsêˆ ôV’≤ |üs¡dæ<äΔ »>∑‘· ñõj·÷sꈈ
86
 $y˚ø£e+‘·T\T ‘·eT C≤„Hêìï Á|ü<ä]Ù+#·s¡T, ñ|üjÓ÷–+#·T≈£î+{≤s¡T

30. kÕ<ÛäT dü+‘·πø ‘·TeT s¡Kyêπsˆ ndüTs¡ ìø£+<äq sêeT <äT˝≤πsˆˆ

31. nwüº dæ~Δ HÍì~Û πø <ë‘êˆ ndü es¡ BqΩC≤qø° e÷‘ꈈ
32. sêeT s¡kÕj·Tq ‘·TeTΩπs bÕkÕˆ kÕ<äs¡ ‘·TeT s¡|òüTT|ü‹πø <ëkÕˆˆ
33. ‘·TeTΩπs uÛÑ»q sêeTø√ bÕyÓ’ˆ »qà »qàπø <äT'K _düsêyÓ’ˆˆ
34. n+‘·ø±\ s¡|òüTT|ü‹|ü⁄s¡ C≤sT÷ˆ »Vü‰ »qà Vü≤]uÛÑø£Ô ø£Vü‰sT÷ˆˆ
35. Ws¡ <˚e‘ê ∫‘·Ô q <Ûäs¡sT÷ˆ Vü≤qTeT‘· ùdsTT düs¡«düTK ø£s¡sT÷ˆˆ
36. dü+ø£≥ ø£f…Æ $Tf…Æ düã|”sêˆ CÀ düT$T¬s’ Vü≤qTeT‘· ã\Msꈈ
37. C…’ C…’ C…’ Vü≤qTe÷q >√kÕsT÷ˆ ø£èbÕ ø£s√ >∑Ts¡T<˚e ø° HêsT÷ˆˆ
38. j·TVü≤ X¯‘·yês¡ bÕsƒ¡ ø£s¡ CÀsT÷ˆ #Û·÷≥Væ≤ã+~ eTVü‰düTK¨sT÷ˆˆ
39. CÀ j·TVü≤ |ü&Ó’ Vü≤qTe÷q #ê©kÕˆ ¨j·T dæ~Δ kÕF >öØkÕˆˆ
40. ‘·T\d”<ëdü dü<ë Vü≤]#˚sêˆ ø° C…’ Hê<∏ä Vü≤è<äj·T eTVü≤&˚sꈈ
<√Vü‰ : |üeq ‘·qj·T dü+ø£≥ Vü≤s¡D eT+>∑fi¯ e÷s¡T‹ s¡÷|t
sêeT \Kq d”‘ê düVæ≤‘· Vü≤è<äj·T ãdüVüQ düs¡uÛÑ÷|t
XÀ¢ø£+ : sêe÷j·T sêeTuÛÑÁ<ëj·T sêeT#·+Á<ëj·T y˚<äùd
s¡|òüTTHê<∏ëj·T Hê<∏ëj·T d”‘êj·÷' |ü‘·j˚T qeT'
C…’ uÀ˝À d”‘êdüy˚T‘· lsêeT#·+Á<äeT÷]ÔøÏ C…’ˆˆ
Vü≤qTe÷HéJøÏ Vü‰s¡‹
Äs¡‹ø° C…’ Vü≤qTe÷Hé \˝≤ø° ` <äTwüº<ä\q s¡|òüTTHê<Ûä ø£˝≤ø°
C≤πø ã\ùd –]es¡ ø±+ô|’ ` s√>∑>√wü C≤πø ìø£≥ X¯s¡a≤+ô|’ ˆˆ
n+»ì |ü⁄Á‘· eTVü≤ã\<ësT÷ ` dü+‘·qπø Á|üuÛÑT dü<ë düVü‰sT÷ ˆˆ
<˚;sê s¡|òüTTHê<Ûä |üsƒêj˚T ` \+ø±C≤] ]j·T düT~Û˝≤j˚T ˆˆ
\+ø± k˛ø√<é düeTTÁ<äd” U≤sT÷ ` C≤‘· |üeqdüT‘· u≤s¡q ˝≤sT÷ ˆˆ
\+ø± C≤Ø ndüTs¡ dü+Vü‰πs ` dæj·÷ sêeTJπø ø±» düyêπs ˆˆ
\ø£åàD eT÷]Ñ· |ü&˚ düø±πs ` Äì düJeq ÁbÕD ñu≤πs ˆˆ
ô|’]ƒ|ü‘ê\ ‘√] »eT ø±πs ` nVæ≤sêeqø° uÛÑTC≤ ñU≤πs ˆˆ
u≤j˚T uÛÑTC≤ ndüTs¡ <ä\ e÷πs ` <äVæ≤H˚ uÛÑTC≤ dü+‘·»q ‘êπs ˆˆ
düTs¡ qs¡ eTTì Äs¡r ñ‘êπs ` C…’ C…’ C…’ Vü≤qTe÷q ñ#êπs ˆˆ
ø£+#·q <Ûës¡ ø£|üPs¡ ˝Ö #ÛêsT÷ ` Äs¡‹ ø£s¡‘· n+»Hê e÷sT÷ ˆˆ
CÀVü≤qTe÷q(J)øÏ Äs¡‹ >±yÓ’ ` ãdæ yÓ’≈£î+sƒ¡ |üs¡eT|ü<ä bÕyÓ’ ˆˆ
87
 e÷s¡Ã˝Òì >∑‘êìï >∑÷]Ã Ä˝À∫+#·≈£î+&Ü, #˚‹˝À ñqï uÛÑ$wü´‘·TÔ¬ø’ ÁX¯$T+#·T

l Ä+»H˚j·T kÕ«$T <ä+&Éø£eTT

l Ä+»H˚jT· + | Á dü H
ü êï+»H˚jT· + | Á u
ü ≤Û ~e´ ø±j·T+ |Á øü ]° |
ÁÔ <ü ëj·T+ uÛCÑ Ò yêj·TT|ü⁄‘Á +·
uÛÑCÒyê\ >±Á‘·+ uÛÑCÒVü≤+ |ü$Á‘·+ uÛÑCÒ dü÷s¡´$TÁ‘·+ uÛÑCÒ s¡TÁ<äs¡÷|ü+ uÛÑCÒ ÁãVü≤à‘˚»+
ã≥+#·THé Á|üuÛ≤‘·+ãT kÕj·T+Á‘·eTTHé ˙HêeT dü+ø°s¡Ôq˝Ÿ CÒdæ ˙s¡÷|ü⁄ e]í+∫
˙MT<äH˚ <ä+&Éø+£ u§ø£ÿ{ÏHé CÒjT· T q÷Væ≤+∫ ˙eT÷]Ô>±$+∫ ˙ düT+<äs+¡ u…+∫
˙ <ëdü<ëkÕqT <ëdüT+&ÉH’Ó sêeTuÛ≈Ñ î£ +Ô &ÉH’Ó ìqTï H˚>=˝…Ã<H ä é ˙ø£{≤ø£+å ãTqHé p∫‘˚
y˚&TÉ ø£˝Ÿ CÒd‘æ ˚ HêyÓTTsê*+∫‘˚ qqTï s¡ø+åÏ ∫‘˚ n+»Hê<˚$ >∑sê“q ¤ «j·÷<˚e ìHÓï+#·
H˚ H Ó + ‘· y ê&É H é <ä j · ÷ XÊ*yÓ ’ p∫‘˚ <ë‘· y Ó ’ Á u À∫‘˚ <ä > ∑ Z s ¡ H é ì*à ‘ ˚ H é
‘=*¢düTÁ^e⁄≈£îqà+Á‹yÓ’ kÕ«$Tø±s¡´+ãT q+<äT+&ç lsêeT kÂ$TÁ‘·T\+ p∫
yê]ì«#ê]+∫ düsπ «X¯ó |üPõ+∫ j·Tu≤“qTE+ ã+≥T>±$+∫ j·Tyê«*ìHé »+|æ
ø±≈£ î ‘· ‡ ‹\≈£ î Hé <ä j · ÷ <ä è wæ º MøÏ å + ∫ øÏ w æ ÿ +<ä π ø ‘Ó + ∫ lsêeTø±sê´s¡ ú y Ó T Æ
\+ø£øπ ‘Ó+∫j·TTHé \+øÏDH Ï é »+|æjT· THé \+ø£jT· THé >±*ÃjT· THé j·÷uÛ÷ Ñ $Tj·TTHé
p∫ j· ÷ q+<ä eTTbıŒ + >∑ j· ÷ j· T T+>∑ s ¡ + _∫à j· ÷ s¡ ‘ · ï e TTHé <Ó ∫ Ã
lsêeTT≈£ î ìï ∫ à dü + ‘√wü ß ìHé CÒ d æ dü T Á ^ e⁄ìHé n+>∑ < ä T Hé C≤+ãe+‘ê~
˙˝≤<äT\+>∑÷&ç j·÷ùd‘·Te⁄Hé <ë{Ï yêqs¡T\÷àø£˝…’ ô|HéeT÷ø£˝…’ j·÷‘Ó’‘·T´\+
Á<äT+#·>± sêeDT+&É+‘· ø±˝≤–ï j·TTÁ>∑T+&Ó’ ø√] ÁãVü‰à+&ÉyÓTÆq{Ϻ j·÷X¯øÏÔìHéy˚dæ
j·÷ \ø£åàDTHé eT÷s¡ÃH=+~+|ü>± q|ü⁄Œ&˚uÀsTT dü+J$j·TTqT<Ó∫à kÂ$TÁ‹øÏìï∫Ã
bÁ ÕD+ãT s¡ø+åÏ |ü>± ≈£î+uÛøÑ s£ êí~ Msê[‘√ b˛] #Ó+&Ü&ç lsêeT u≤D≤–ï yês¡+<ä]Hé
sêeDTHé »+|ü>±q+‘· ˝Àø£+ãT ˝≤q+<äyÓTÆj·TT+&É qy˚«fi¯ó\Hé q$«;ÛwüDTHé
y˚&ÉTø£Hé e∫à |ü{≤º_Ûùwø£+ãT CÒsTT+∫ d”‘êeTVü‰<˚$ì <Ó∫à lsêeTT≈£îìï∫Ã
qjÓ÷<Ûä´≈£îHé e∫à |ü{≤º_Ûùwø£+ãT dü+s¡+uÛÑyÓTÆj·TTqï ˙ø£qï Hê¬øe«s¡THé
>∑÷]à˝Òs¡+#·T eTìï+∫ ìqT sêeTuÛÑøÏÔ Á|üX¯düú+ãT>± ìqTï ˙ HêeT dü+ø°s¡Ôq˝Ÿ
CÒdæ‘˚ bÕ|üeTT˝≤“j·TTH˚ uÛÑj·TeTT©›s¡TH˚ uÛ≤>∑´eTT˝Ÿ >∑\TZH˚ düø£\ kÕÁe÷»´eTT˝Ÿ
düø\£ dü+|ü‘T· \Ô THé >∑\TZH√ yêqsêø±s¡ jÓ÷uÛøÑ e Ô£ T+<ës¡ jÓ÷|ü⁄D´dü+#ês¡ jÓ÷Ms¡
jÓ÷X¯Ss¡ ˙y˚ düeTdüÔ+ãT ˙y˚ eTVü‰|òü\eTTà>± yÓ\dæ j·÷‘ês¡ø£ ÁãVü≤àeT+Á‘·+ãT
|ü]ƒ+#·T#·THé dæús¡eTTà>± eÁ» <˚Vü≤+ãTqT+<ë*Ã lsêeT lsêeTj·T+#·THé
eTq'|üP]‘·yÓTÆ m|ü⁄Œ&ÉTHé ‘·|üŒø£Hé ‘·\‘·T HêõVü≤«j·T+<äT+&ç ˙ Bs¡È <˚Vü≤+ãT
Á‘Ó’˝Àø£´ dü+#ê]yÓ’ sêeTHêe÷+øÏ‘· <Ûë´ìyÓ’ ÁãVü≤àyÓ’ ÁãVü≤à‘˚»+ãTqHé söÁ~˙ C≤«\
ø£˝À¢\ Vü‰Ms¡Vü≤qTeT+‘· z+ø±s¡ ÁV”≤+ø±s¡ X¯ãΔ+ãT\Hé uÛÑ÷‘· Áù|‘· |æXÊ#·
XÊøÏ˙&ÛÜøÏ˙ >±*<äj·T´+ãT\Hé ˙<äT yê\+ãTqHé E{Ϻ H˚\+ã&É+>={Ϻ ˙eTTwæº
|òü÷‘·+ãT\Hé u≤VüQ <ä+&É+ãT\Hé s√eTK+&É+ãT\Hé Á<äT+∫ ø±˝≤–ï s¡TÁ<äT+&ÉyÓ’
Á ã Vü ≤ àÁ | ü u Û ≤ uÛ ≤ dæ ‘ · + u… ’ q ˙~e´ ‘˚ » +ãTqTHé p∫ sêsê HêeTT<ä T ›
qs¡dæ+Vü≤j·T+#·THé <äj·÷<äèwæº MøÏå+∫ qH˚ï\T HêkÕ«$T Ä+»H˚j·T qeTùdÔ
dü<ëÁãVü≤à#ê] qeTùdÔ yêj·TT|ü⁄Á‘· qeTùdÔ qeTùdÔ qeTùdÔ qyÓ÷ qeT'
88
 eTq≈£î \_Û+#˚ ∫qï neø±XÊ˝Ò uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À ñqï‘· •Ksê\≈£î #˚s¡TkÕÔsTT

l y˚+ø£fÒX¯«s¡kÕ«$T |üP»
<Ûë´q+
XÊ+‘êø±s¡+ uÛÑT»>∑X¯j·Tq+ |ü<äàHêuÛÑ+ düTπsX¯+
$XÊ«ø±s¡+ >∑>∑q dü<äèX¯+ y˚T|òüT es¡í+ X¯óuÛ≤»ZyéT
\ø°åà ø±+‘·+ ø£eT\qj·Tq+ jÓ÷–Vü≤è<Ûë´q >∑eT´yéT
e+<˚ $wüßí+ uÛÑeuÛÑj·TVü≤s¡+ düs¡«˝À¬ø’ø£Hê<∏ä+
l \ø°åà |ü<ëàer düy˚T‘· l y˚+ø£fÒX¯«s¡ kÕ«$TH˚ qeT'
<Ûë´j·÷$T, <Ûë´q+ düeTs¡Œj·÷$T (|ü⁄e⁄«\T y˚j·Te˝…qT)
n<∏ë+>∑|üP»
z+ l y˚+ø£fÒX¯«sêj·T qeT' ` bÕ<Í |üP»j·÷$T
z+ l y˚+ø£{≤#·˝≤BÛXÊj·T qeT' ` >∑T˝ÖŒ¤ |üP»j·÷$T
z+ l Á|ü<ëj·Tø±j·T qeT' ` C≤qT˙ |üP»j·÷$T
z+ |ü<ëàer |ü‘·j˚T qeT' ` »+ù|òT |üP»j·÷$T
z+ C≤„qÁ|ü<ëj·T qeT' ` }s¡T+ |üP»j·÷$T
z+ lìyêkÕj·T qeT' ` ø£{Ï+ |üP»j·÷$T
z+ eTVü‰uÛ≤>±j·T qeT' ` Hê_Û+ |üP»j·÷$T
z+ ìs¡à˝≤j·T qeT' ` ñ<äs¡+ |üP»j·÷$T
z+ $XÊ\ Vü≤è<äj·÷j·T qeT' ` Vü≤è<äj·T+ |üP»j·÷$T
z+ |ü]X¯ó<ëΔ‘·àH˚ qeT' ` düÔHÍ |üP»j·÷$T
z+ |ü⁄s¡Tc˛‘·Ôe÷j·T qeT' ` uÛÑTCÖ |üP»j·÷$T
z+ dü«s¡í Vü≤kÕÔj·T qeT' ` Vü≤kÂÔ |üP»j·÷$T
z+ es¡Á|ü<ëj·T qeT' ` ø£+sƒ¡+ |üP»j·÷$T
z+ ˝Àø£Hê<∏ëj·T qeT' ` düÿ+<ÛÍ |üP»j·÷$T
z+ düπs«X¯«sêj·T qeT' ` eTTK+ |üP»j·÷$T
z+ s¡düC≤„j·T qeT' ` Hêdæø±+ |üP»j·÷$T
z+ |ü⁄D´ ÁX¯eD ø°s¡ÔHêj·T qeT' ` ÁXÀÁ‘˚ |üP»j·÷$T
z+ |ü⁄˝≤¢+ãT» $˝À#·Hêj·T qeT' ` H˚Á‘Í |üP»j·÷$T
z+ es¡Ãdæ«H˚ qeT' ` \˝≤≥+ |üP»j·÷$T
z+ s¡eT´ $Á>∑Vü‰j·T qeT' ` düsêŒD´+>±ì |üP»j·÷$T
z+ l \ø°åà |ü<ëàer düy˚T‘· l y˚+ø£fÒX¯«s¡ |üs¡e÷‘·àH˚ qeT'
~e´düT+<äs¡ $Á>∑Vü≤+ |üP»j·÷$T ˆˆ
89
 eTq≈£î m<äTs¡jÓ÷´ Á|ür e´øÏÔ qT+∫ m+‘√ ø=+‘· H˚s¡TÃø√>∑*–‘˚ eTq J$‘·+ <Ûäq´y˚T
l y˚+ø£fÒX¯«s¡kÕ«$T nc˛º‘·Ôs¡+
1. z+ y˚+ø£fÒXÊj·T qeT'
2. z+ lìyêkÕj·T qeT'
3. z+ \ø°åà|ü‘·j˚T qeT'
4. z+ nHêeTj·÷j·T qeT'
5. z+ neTè‘ê+XÊj·T qeT'
6. z+ »>∑<ä«+<ë´j·T qeT'
7. z+ >√$+<ëj·T qeT'
8. z+ XÊX¯«‘êj·T qeT'
9. z+ Á|üuÛÑy˚ qeT'
10. z+ X‚cÕÁ~ì\j·÷j·T qeT'
11. z+ <˚yêj·T qeT'
12. z+ πøX¯yêj·T qeT'
13. z+ eT<ÛäTdü÷<äHêj·T qeT'
14. z+ neTè‘êj·T qeT'
15. z+ e÷<Ûäyêj·T qeT'
16. z+ ø£ècÕíj·T qeT'
17. z+ lVü≤s¡j˚T qeT'
18. z+ C≤„q|ü+»sêj·T qeT'
19. z+ le‘·‡eø£åùd qeT'
20. z+ düπs«XÊj·T qeT'
21. z+ >√bÕ˝≤j·T qeT'
22. z+ |ü⁄s¡Tc˛‘·Ôe÷j·T qeT'
23. z+ >√|”X¯«sêj·T qeT'
24. z+ |üs¡+CÀ´‹ùw qeT'
25. z+ yÓ’≈£î+sƒ¡|ü‘·j˚T qeT'
26. ne´j·÷j·T qeT'
27. z+ düT<Ûë‘·qy˚ qeT'
28. z+ j·T÷<äy˚+Á<ëj·T qeT'
29. z+ ì‘·´j·TÚeqs¡÷|üe‘˚ qeT'
30. z+ #·‘·Tπs«<ë‘·àø±j·T qeT'
90
31. z+ $wüíy˚ qeT'
32. z+ n#·T´‘êj·T qeT'
33. z+ |ü~à˙Á|æj·÷j·T qeT'
34. z+ <Ûäsêe‘·j˚T qeT'
35. z+ düTs¡|ü‘·j˚T qeT'
36. z+ ìs¡à˝≤j·T qeT'
37. z+ <˚e|üPõ‘êj·T qeT'
38. z+ #·‘·Ts¡T“¤C≤j·T qeT'
39. z+ #·Áø£<Ûäsêj·T qeT'
40. z+ Á‹<Ûëy˚Tï qeT'
41. z+ Á‹>∑TD≤ÁX¯j·÷j·T qeT'
42. z+ ì]«ø£˝≤Œj·T qeT'
43. z+ ìwüÿfi¯+ø±j·T qeT'
44. z+ ìsê‘·sø±j·T qeT'
45. z+ ìs¡+»Hêj·T qeT'
46. z+ ìsêuÛ≤kÕj·T qeT'
47. z+ ì‘·´‘·èbÕÔj·T qeT'
48. z+ ìs¡TZD≤j·T qeT'
49. z+ ìs¡T|üÁ<äyêj·T qeT'
50. z+ >∑<ë<Ûäsêj·T qeT'
51. z+ XÊs¡bÕDj˚T qeT'
52. z+ q+<äøÏH˚ qeT'
53. z+ X¯+K<ës¡ø±j·T qeT'
54. z+ nH˚ø£eT÷s¡Ôj˚T qeT'
55. z+ ne´ø±Ôj·T qeT'
56. z+ ø£{ÏVü≤kÕÔj·T qeT'
57. z+ es¡Á|ü<ëj·T qeT'
58. nH˚ø±‘·àH˚ qeT'
59. z+ Bqã+<Ûäy˚ qeT'
60 Äs¡Ô˝Àø±uÛÑj·T Á|ü<ëj˚T qeT'
 Áø√<Ûëìï $T+>∑˝Òø£ b˛sTTHê |üsê«˝Ò<äT, ø±ì ø£ø£ÿ≈£L&É<äT
61. Äø±X¯sê»|üs¡<ëj·T qeT' 84. z+ »Hês¡›Hêj·T qeT'
62. z+ jÓ÷–Vü≤è‘·Œ<´ä eT+~sêj·T qeT' 85. z+ ø£Hê´ÁX¯eD‘ê πsC≤´j·T qeT'
63. z+ <ëyÓ÷<äsêj·T qeT' 86. z+ |”‘ê+ãs¡<Ûäsêj·T qeT'
64. z+ »>∑‘êŒ˝≤j·T/bÕ|ü|÷üò ïjT· qeT' 87. z+ nq|òü÷j·T qeT'
65. z+ uÛÑø£Ôe‘·‡˝≤j·T qeT' 88. z+ eqe÷*H˚ qeT'
66. z+ Á‹$Áø£e÷j·T qeT' 89. z+ |ü<äàHêuÛ≤j·T qeT'
67. z+ •+X¯óe÷sêj·T qeT' 90. z+ eTè>∑j÷· düøÔ£ e÷qkÕj·T qeT'
68. z+ »{≤eT≈£î≥XÀ_Û‘êj·T qeT' 91. z+ nXÊ«s¡÷&ÛÜj·T qeT'
69. z+ X¯+KeT<Û√´\¢düqà+E qeT' 92. z+ K&ÉZ<Ûë]DÒ qeT'
70. z+ ø£+øÏD≤´<Ûä´ø£s¡+&Éø±j·T 93. <ÛäHês¡®qdüeTT‘·T‡ø±j·T qeT'
qeT' 94. z+ |òTü qkÕs¡\qà<´äÛ ød£ ÷ü ØÔ ‹\ø√»®«˝≤j·T qeT'
71. z+ ˙\y˚T|òüTXÊ´eT ‘·qy˚ qeT' 95. z+ dü∫Ã<ëq+<äs÷ ¡ bÕj·T qeT'
72. z+ _\«|ü‘Á ês¡Ãq| Á j
æ ÷
· j·T qeT' 96. z+ »>∑qà+>∑fi¯<ëj·Tø±j·T qeT'
73. z+ »>∑<ë«´|æH˚ qeT' 97. z+ j·T»„ s¡÷bÕj·T qeT'
74. z+ »>∑‘·ÿÁπsÔ qeT' 98. z+ j·T»„ uÛÀÁπøÔ qeT'
75. z+ »>∑‘ê‡øÏåDÒ qeT' 99. z+ ∫qàj·÷j·T qeT'
76. z+ »>∑‘·Œ‘·j˚T qeT' 100. z+ |üs¡y˚TX¯«sêj·T qeT'
77. z+ ∫+‹‘ês¡ú Á|ü<ëj·T qeT' 101. z+ |üs¡e÷s¡úÁ|ü<ëj·T qeT'
78. z+ õwüíy˚ qeT' 102. z+ XÊ+‘êj·T qeT'
79. z+ <ëXÊsêΩj·T qeT' 103. z+ leT‘˚ qeT'
80. z+ <äX¯s¡÷|üe‘˚ qeT' 104. z+ <√s¡›+&É $Áø£e÷j·T qeT'
81. z+ <˚eø°q+<äHêj·T qeT' 105. z+ |üsê‘·Œsêj·T qeT'
82. z+ XÖs¡j˚T qeT' 106. z+ |üs¡ÁãVü≤àDÒ qeT'
83. z+ Vü≤j·TÁ^yêj·T qeT' 107. z+ l$uÛÑy˚ qeT'
108. z+ »>∑BX¯«sêj·T qeT'
Ç‹ l \ø°åà |ü<ëàer düy˚T‘· l y˚+ø£fÒX¯«s¡ kÕ«$TH˚ qeT'
nc˛º‘·Ôs¡ |üPC≤+ düeTs¡Œj·÷$T ˆˆ
eT+>∑fi¯+
lj·T'ø±+‘êj·T ø£fi≤´Dì<Ûäj˚T ì<Ûäj˚T]∆Hê+ˆ
l y˚+ø£≥ìyêkÕj·T lìyêkÕj·T eT+>∑fi¯+ˆˆ
91
 ndüeTs¡T∆&ÉT }Vü≤˝À¢ $Vü≤]ùdÔ, düeTs¡T∆&ÉT yê{Ïì ì»+ #˚düT≈£îH˚+<äT≈£î ø£èwæ #˚kÕÔ&ÉT
uÛÑøÏÔøÏ `eTTøÏÔøÏ
l y˚+ø£fÒX¯«s¡ >√$+<ä HêeTeTT\T
l lìyêkÕ >√$+<ë <äX¯eTTK eTs¡›q >√$+<ë
l y˚+ø£fÒXÊ >√$+<ë |üøÏåyêVü≤q >√$+<ë
uÛÑø£Ôe‘·‡˝≤ >√$+<ë bÕ+&ÉeÁ|æj·T >√$+<ë
uÛ≤>∑e‘·Á|æj·T >√$+<ë >√$+<ë Vü≤] >√$+<ë
ì‘·´ìs¡à˝≤ >√$+<ë >√≈£î\q+<äq >√$+<ë
˙\y˚T|òüTXÊ´eT >√$+<ë eT‘·‡´≈£Lsêà >√$+<ë
|ü⁄sêD|ü⁄s¡Twü >√$+<ë eT<ÛäTdü÷<äq Vü≤] >√$+<ë
|ü⁄+&ÉØø±ø£å >√$+<ë esêVü≤ qs¡dæ+Vü≤ >√$+<ë
>√$+<ë Vü≤] >√$+<ë yêeTq uÛÑè>∑TsêeT >√$+<ë
>√≈£î\q+<äq >√$+<ë ã\sêe÷qT» >√$+<ë
q+<äq+<äHê >√$+<ë uÖ<äΔø£*ÿ<Ûäs¡ >√$+<ë
qe˙‘· #√s¡ >√$+<ë y˚DT>±q Á|æj·T >√$+<ë
|üX¯óbÕ\ø£ l >√$+<ë y˚+ø£≥s¡eTD≤ >√$+<ë
bÕ|ü$yÓ÷#·q >√$+<ë >√$+<ë Vü≤] >√$+<ë
<äTwüº dü+Vü‰s¡ >√$+<ë >√≈£î\q+<äq >√$+<ë
<äT]‘· ìyês¡D >√$+<ë d”‘êHêj·Tø£ >√$+<ë
•wüº |ü]bÕ\ø£ >√$+<ë Á•‘·|ü]bÕ\ø£ >√$+<ë
ø£wüºìyês¡D >√$+<ë <ä]Á<ä»q b˛wüø£ >√$+<ë
>√$+<ë Vü≤] >√$+<ë nHê<∏ä s¡ø£åø£ >√$+<ë
>√≈£î\q+<äq >√$+<ë Ä|ü<들+<Ûäe >√$+<ë
eÁ»eT≈£î≥<Ûäs¡ >√$+<ë X¯s¡D≤>∑‘·e‘·‡\ >√$+<ë
esêVü≤eT÷]Ô$ >√$+<ë ø£s¡TD≤kÕ>∑s¡ >√$+<ë
>√|”»q˝À\ >√$+<ë >√$+<ë Vü≤] >√$+<ë
>√es¡ΔH√<ëΔs¡ >√$+<ë >√≈£î\q+<äq >√$+<ë
<äX¯s¡<Ûäq+<äq >√$+<ë ø£eT\<äfi≤ø£å >√$+<ë
92
 Á|ü‹ ˇø£ÿ]˙ qeTà&É+ m+‘· bıs¡bÕ{À, @ ˇø£ÿ]ì qeTàø£b˛e&É+ n+‘˚ bıs¡bÕ≥T
ø±$T‘·|òü\<ë‘ê >√$+<ë yêqs¡ ùd$‘· >√$+<ë
bÕ|ü$HêX¯ø£ >√$+<ë yês¡~Ûã+<Ûäq >√$+<ë
bÕVæ≤eTTsêπs >√$+<ë @&ÉTø=+&É\yê&É >√$+<ë
leTTÁ<ë+øÏ‘· >√$+<ë @ø£dü«s¡÷|ü >√$+<ë
le‘ê‡+øÏ‘· >√$+<ë lsêeTø£ècÕí >√$+<ë
<Ûäs¡D°Hêj·Tø£ >√$+<ë s¡|òüTT≈£î\q+<äq >√$+<ë
~qø£s¡‘˚» >√$+<ë Á|ü‘·´ø£å<˚yê >√$+<ë
>√$+<ë Vü≤] >√$+<ë |üs¡eT<äj·÷ø£s¡ >√$+<ë
>√≈£î\q+<äq >√$+<ë >√$+<ë Vü≤] >√$+<ë
|ü<ëàer Á|æj·T >√$+<ë >√≈£î\q+<äq >√$+<ë
Á|üdüqïeT÷]Ô >√$+<ë eÁ»ø£e#·<Ûäs¡ >√$+<ë
nuÛÑj·TVü≤düÔ Á|ü<äs¡Ùø£ >√$+<ë yÓ’»j·T+‹e÷\ >√$+<ë
eTsêÔ´e‘ês¡ >√$+<ë e&û¶ø±düT\yê&É >√$+<ë
X¯+K#·Áø£<Ûäs¡ >√$+<ë edüT<˚e‘·qj·÷ >√$+<ë
XÊs¡®>∑<ë<Ûäs¡ >√$+<ë _\«|üÁ‘ê]Ñ· >√$+<ë
$s¡C≤rs¡úq >√$+<ë _Û≈£åîø£ dü+düTÔ‘· >√$+<ë
$s√~ÛeTs¡Δq >√$+<ë Ád”Ô|ü⁄ss¡÷bÕ >√$+<ë
>√$+<ë Vü≤] >√$+<ë •eπøX¯eeT÷]Ô >√$+<ë
>√≈£î\q+<äq >√$+<ë ÁãVü‰à+&És¡÷bÕ >√$+<ë
kÕ\Á>±eT<Ûäs¡ >√$+<ë uÛÑø£Ô s¡ø£åø£ >√$+<ë
düVü≤ÁdüHêe÷ >√$+<ë >√$+<ë Vü≤] >√$+<ë
\ø°åàe\¢uÛÑ >√$+<ë >√≈£î\q+<äq >√$+<ë
\ø£åàD≤Á>∑» >√$+<ë ì‘·´ ø£fi≤´D >√$+<ë
ø£dü÷Ô] ‹\ø£ >√$+<ë ˙s¡»HêuÛÑ >√$+<ë
ø±+#·Hê+ãs¡<Ûäs¡ >√$+<ë Vü≤rsêeTÁ|æj·T >√$+<ë
>∑s¡T&ÉyêVü≤q >√$+<ë Vü≤]düs√«‘·ÔeT >√$+<ë
>∑»sê»s¡ø£åø£ >√$+<ë »Hês¡ΔqeT÷]Ô >√$+<ë
>√$+<ë Vü≤] >√$+<ë »>∑‘ê‡øÏås¡÷|ü >√$+<ë
>√≈£î\q+<äq >√$+<ë n_Ûùwø£Á|æj·T >√$+<ë
93
 nVü≤+ e\¢ @s¡Œ&˚ n+<Ûä˝Àø£+ Nø£{Ï ø£+fÒ Á|üe÷<äø£s¡yÓTÆq~

Ä|üìïyês¡D >√$+<ë ÇVü≤|üs¡<ëj·Tø£ >√$+<ë

>√$+<ë Vü≤] >√$+<ë ÇuÛÑsê»s¡ø£åø£ >√$+<ë
>√≈£î\q+<äq >√$+<ë |üs¡eT<äj·÷fiÀ >√$+<ë
s¡‘·ïøÏØ{≤ >√$+<ë |ü<äàHêuÛÑ Vü≤] >√$+<ë
sêe÷qT»düT‘· >√$+<ë ‹s¡TeT\yêkÕ >√$+<ë
dü«j·T+Á|üø±X¯ >√$+<ë ‘·T\d” eqe÷\ >√$+<ë
ÄÁ•‘·|üø£å >√$+<ë X‚cÕÁ~ì\j·T >√$+<ë
ì‘·´X¯óuÛÑÁ|ü<ä >√$+<ë X‚wü XÊj·Tì >√$+<ë
ìœ\˝ÀπøXÊ >√$+<ë lìyêkÕ l >√$+<ë
Äq+<äs¡÷|ü >√$+<ë l y˚+ø£fÒXÊ >√$+<ë
n<ä´+‘·s¡Væ≤‘ê >√$+<ë >√$+<ë Vü≤] >√$+<ë
>√$+<ë Vü≤] >√$+<ë >√≈£î\q+<äq >√$+<ë
>√≈£î\q+<äq >√$+<ë

l y˚+ø£fÒX¯ eÁ»ø£e#· k˛ÔÁ‘·yéT

Hêsêj·TD+ |üs¡ÁãVü≤à düs¡«ø±s¡D ø±s¡DyéTˆ
Á|ü|ü<˚´ y˚+ø£fÒXÊK´+ ‘·<˚e ø£e#·+ eTeTˆˆ
düVü≤Ádüosê¸ |ü⁄s¡Tc˛ y˚+ø£fÒX¯ •Ùs√e‘·Tˆ
ÁbÕDÒX¯' ÁbÕDì\j·T' ÁbÕD≤Hé s¡ø£å‘·T y˚T Vü≤]'ˆˆ
Äø±X¯sê{Ÿ düT‘êHê<∏ä Ä‘êàq+ y˚T dü<ëe‘·T ˆ
<˚e<˚y√‘·ÔyÓ÷bÕj·÷ <˚∆Vü≤+ y˚T y˚+ø£fÒX¯«s¡'ˆ
düs¡«Á‘· düs¡«ø±πs´wüß eT+>±+u≤C≤ì ØX¯«s¡'ˆˆ
bÕ\j˚THêà+ dü<ë ø£s¡àkÕ|òü\´+ q' Á|üj·T#·Tä‘·Tˆˆ
j·T @‘·<ä«Á»ø£e#· eTuÛÒ<ä´+ y˚+ø£fÒ•‘·T'ˆ
kÕj·T+ ÁbÕ‘·' |üπsƒìï‘·´+ eTè‘·T´+ ‘·s¡‹ ìs¡“¤j·T'ˆˆ
94
 ˙ ‘·|ü⁄Œ*ï ‘Ó*j·T#˚düTÔqï+<äT≈£î >±q÷ ˙ X¯Á‘·Te⁄\qT >ös¡$+#·T

>∑DÒX¯ X¯s¡D+
>∑DÒX¯ X¯s¡D+ ` X¯s¡DT >∑DÒX¯ (2)

z+ø±s¡ >∑D|ü‹ ` X¯s¡DT >∑DÒX¯

ÁbÕs¡+uÛÑ >∑D|ü‹ ` X¯s¡DT >∑DÒX¯
Á|ü<ÛäeT >∑D≤j·Tø£ ` X¯s¡DT >∑DÒX¯
$<ë´ >∑D|ü‹ ` X¯s¡DT >∑DÒX¯ ˆˆ>∑DÒX¯ˆˆ

•e⁄ì ≈£îe÷s¡ ` X¯s¡DT >∑DÒX¯

bÕs¡«‹ ‘·qj·÷ ` X¯s¡DT >∑DÒX¯
wüDTàK k˛<äs¡ ` X¯s¡DT >∑DÒX¯
nj·T´|üŒ k˛<äs¡ ` X¯s¡DT >∑DÒX¯ ˆˆ>∑DÒX¯ˆˆ

Ä~ $Hêj·Tø£ ` X¯s¡DT >∑DÒX¯

dæ~Δ $Hêj·Tø£ ` X¯s¡DT >∑DÒX¯
ãT~Δ $Hêj·Tø£ ` X¯s¡DT >∑DÒX¯
$|òüTï $Hêj·Tø£ ` X¯s¡DT >∑DÒX¯ ˆˆ>∑DÒX¯ˆˆ

eT÷wæø£ yêVü≤q ` X¯s¡DT >∑DÒX¯

yÓ÷<ä>∑Vü≤kÕÔ ` X¯s¡DT >∑DÒX¯
>∑»eTTK e<äHê ` X¯s¡DT >∑DÒX¯
X¯ø°Ô|ü⁄Á‘· ` X¯s¡DT >∑DÒX¯ ˆˆ>∑DÒX¯ˆˆ
95
 esê¸q+‘·s¡+ yÓT]ùd dü÷s¡´ø±+‹ e+{Ï~ Áù|eT, sêÁ‹y˚fi¯ $»è+_Û+#˚ ‘·TbòÕqT e+{Ï~ yÓ÷Vü≤+

>∑Ts¡T eTVü≤sê»
>∑Ts¡T eTVü≤sê» ` >∑Ts¡T eTVü≤sê»
>∑Ts¡T<˚y√ dü<äTZs¡T eTVü≤sê»
dü<äTZs¡T C…’>∑Ts¡Tˆ dü∫Ã<ëq+<ä >∑Ts¡T
dü∫Ã<ëq+<ä >∑Ts¡Tˆ dü<äTZs¡T C…’>∑Ts¡T ˆˆ>∑Ts¡T eTVü≤s껈ˆ
l >∑Ts¡T C…’ >∑Ts¡Tˆ dü∫Ã<ëq+<ä >∑Ts¡T
dü∫Ã<ëq+<ä >∑Ts¡Tˆ dü<äTZs¡T C…’>∑Ts¡T ˆˆ>∑Ts¡T eTVü≤s껈ˆ
•e>∑Ts¡T Vü≤s¡>∑Ts¡Tˆ dü∫Ã<ëq+<ä >∑Ts¡T
dü∫Ã<ëq+<ä >∑Ts¡Tˆ dü<äTZs¡T C…’>∑Ts¡T ˆˆ>∑Ts¡T eTVü≤s껈ˆ
zyéT >∑Ts¡T •e>∑Ts¡Tˆ dü∫Ã<ëq+<ä >∑Ts¡T
dü∫Ã<ëq+<ä >∑Ts¡Tˆ dü<äTZs¡T C…’>∑Ts¡T ˆˆ>∑Ts¡T eTVü≤s껈ˆ

bÕs¡«‹ ‘·qj·÷
bÕs¡«‹ ‘·qj·÷ >∑D|ü‹ <˚yê |üs¡T>∑Tq sêej·÷´
z <˚yê uÛÑ»q≈£î sêej·÷´ ˆˆ2ˆˆ
eTT+<äT>∑ ˙HêeT+ãT |ü*¬ø<ä ` eTTøÏÔ e÷s¡Zy˚T ‘Ó\T|ü⁄eTj·÷ˆˆ2ˆˆ
˙ #·s¡DeTT˝Ò e÷≈£î s¡ø£å>± ` eTeTTà\qT ø±bÕ&ÉTeTj·÷
áX¯«s¡ ‘·qj·÷ $ù|òTïX¯«s¡ ` e÷ yÓTTs¡˝≤*+|ü>± sêy˚eTj·÷ˆˆ2ˆˆ
eT+>∑fi¯Vü‰s¡‘·T\+<äTø=ì ` eTeTTà\qT B$+#·TeTj·÷
>∑»eTTKe<äHê >∑D|ü‹<˚yê ` uÛÑ≈£îÔ\bÕ*≥ <äj·÷eTj·÷ ˆˆ2ˆˆ
uÛÑø£Ô <äj·÷eTj·T |üP»\T ¬>’ø=ì ì‘·´eTT eTeTT ø±bÕ&ÉTeTj·÷
96
 n+<ä+ ø£+{Ïì Äø£≥Tº≈£î+≥T+~, kÂo\´+ Vü≤è<äj·÷ìï <√#·T≈£î+≥T+~

eTT+<äT >∑D|ü‹
eTT+<äT >∑D|ü‹ ìqT ø=*#ÓeTTsê ` e÷ |üqT\T kÕ>∑ es¡$Tj·T´sê
>ö]es¡|ü⁄Á‘· >∑»eTTK sêy˚sê
1. eTT+<äT>± ìqTï |üPõ+#·Tyê]øÏ ` n+&É>± qT+&ç HÓs¡y˚s¡TÃ |üqT\T
X¯óuÛÑeTT*#˚Ãeì ` ≈£s¡TDpù|e˙
uÛÑ≈£îÔ\Hêïs¡T ` $HêïeTT ` ì»y˚Tø£<ë ˆˆeTT+<äT >∑D|ü‹ˆˆ
2. <ä+&ç>± qTqï ˙ u§»® p∫ ` q$«Hê&É+≥ #·+Á<äT&ÉT n|ü⁄&ÉT
|ü–˝Ò ˙ u§»®≥ #·+Á<ä XÊ|ü+ã≥
ÄÄÄ ` Äs√CÒ ˙ |ü+&É>∑Hêïs¡≥ ˆˆeTT+<äT >∑D|ü‹ˆˆ
3. düs¡«˝Àø±\T @˝Ò{Ï ‘·*¢ ` z |üs¡y˚TX¯«sê |ü⁄Á‘· sêsê
eT÷wæø£yêVü≤Hê ` eTT+<äT ø=*#˚eTTsê
eTTøÏÔ<äj·T#˚j·TTyÓ÷<˚yê uÛÑø±Ôe[øÏ ˆˆeTT+<äT >∑D|ü‹ˆˆ

C…’C…’ >∑D|üj·T´ »j·TôVA >∑D|üj·T´

C…’ C…’ >∑D|üj·T´, »j·TôVA >∑D|üj·T´, »>∑eTT\T @˝Òej·÷´
˙y˚ e÷ ‘·*¢, ˙y˚ e÷ ‘·+Á&ç, eTeTTà\ B$+#·jÓ÷´

1. eTTø£ÿ+{Ï ‘·qj·TT&Éej·÷´ >∑D|üj·÷´` eTT»®>±\T @˝…<äej·÷´

eTT+<äT |üP»\T ˙≈£î e÷ u§»® >∑D|üj·T´
eTeTTà\qT B$+#· sêej·T´ >∑D|üj·T´
ˆˆC…’ C…’ ` n¬s¬s¬s, C…’ C…’ ` ã˝…u˝…ã˝…ˆˆ
2. bÕs¡«‘·eTà |ü⁄Á‘·T&Éej·÷´ >∑D|üj·÷´ ` bÕ\ø£&É* ‘Ó∫ÃHêeTj·÷
|üP\T |ü+&É¢‘√ ˙|üP» #˚dæHêeTj·÷
|æ+&çe+≥ø±\˙ï uÛÑT»sTT+|ü sêej·÷´
ˆˆC…’ C…’ ` n¬s¬s¬s, C…’ C…’ ` ã˝…u˝…ã˝…ˆˆ
97
 ˙˝Àì ã\V”≤q‘·\qT ˙#·T\≈£î ‘Ó*j·TCÒj·T≈£L&É<äT, düeTj·T+ #·÷dæ ùV≤fi¯q #˚kÕÔs¡T

•e •eeT÷]Ô$
•e •eeT÷]Ô$ >∑DHê<∏ä
qTe⁄ •e⁄˙ ≈£îe÷s¡T&Ée⁄ >∑DHê<Ûë ˆˆ2ˆˆ
1. neTà#˚‹ q\T>∑T |æ+&ç ` >∑DHê<Ûë, qTe⁄« n+<ä+>∑ s¡÷|ü⁄~<Ó› ` >∑DHê<Ûë
nj·T´ •e⁄ì ø£&ÉT¶C…|æŒ ` >∑DHê<Ûë , qTe⁄« m<äTs¡T ˝Òì kÕ«$TyÓ’‹ ` >∑DHê<Ûë

2. ‘·*¢‘·+Á&ç #·T≥Tº‹]– ` >∑DHê<Ûë, qTe⁄ >∑DeTT\≈£î sêEyÓ’‹ ` >∑DHê<Ûë

‘=* |üP» ùd‘·T˙≈£î ` >∑DHê<Ûë#· ‘=*¢ es¡MTj·Tej·T´ e÷≈£î ` >∑DHê<Ûë
3. n&É$˝Àq |üÁ‹‘Ó∫à ` >∑DHê<Ûë, ˙ |üP» ùd‘·TeTj·T´ ` >∑DHê<Ûë
≈£î&ÉTeTT\T, ñ+Á&Üfi¯ófl ` >∑DHê<Ûë, ˙≈£î Äs¡–+|ü⁄ ùd‘·eTj·T´ ` >∑DHê<Ûë
4. #·+<äe÷eT qyÓ«qì ` >∑DHê<Ûë, (eT]) ny˚TàyÓ÷ XÊ|ü$T#ÓÃ ` >∑DHê<Ûë
#·$‹Hê&ÉT ìqTï ø=*∫ ` >∑DHê<Ûë, y˚TeTT #·+<
Á Tä &çï #·÷&ÉeTj·T´ ` >∑DHê<Ûë

m\Tø£HÓøÏÿ e#êÃ&ÉyÓ÷à
m\Tø£HÓøÏÿe#êÃ&ÉyÓ÷à >∑D|ü‹
m+‘· eTT<äT›>∑THêï&ÉyÓ÷à >∑D|ü‹
1. |üdæ&ç _+<Ó\‘√{Ï |ü≥÷º |”‘ê+ãsê\T
≈£î&ÉTeTT\T, ñ+Á&Üfi¯ófl, bÕqø£eTT, e&É|ü|ü⁄Œ
ÁbÕs¡+uÛÑ <˚e⁄&É+≥ >∑D|ü‹ <˚e⁄&É+≥ ˆˆm\Tø£HÓøÏÿˆˆ
2. bÕs¡«‹eTT<äT›_&ɶ >∑D|ü‹ <˚e⁄&É+≥
eTT<äT›eTT<äT› e÷≥˝≤&˚ u≤\≈£îe÷s¡T&ÉT
∫s¡Tqe⁄«\T $s¡»˝Ò¢ ∫Hêï] >∑D|ü‘·+≥
eT÷wæø£qT dü+Vü≤]+|ü ne‘·]+#·e#ÓÃq+≥ ˆˆm\Tø£HÓøÏÿˆˆ
3. Äe+ø£ áe+ø£ n+<äs¡÷ ø=\e+>∑
n+<ë\ø=+&ÉMT<ä n+<äyÓTÆq >∑D|ü‘·+≥
ø±D°bÕø£+˝À ø=\Te⁄r]j·TT+&Óe+≥
uÛÑ≈£îÔ\qT B$+|ü q+~ HÓøÏÿqe+≥ ˆˆm\Tø£HÓøÏÿˆˆ
98
 Ä<äT≈£îH˚ Vü≤è<äj·T+ ñqïyê]øÏ e÷Á‘·y˚T $eT]Ù+#˚ Vü≤≈£îÿ ñ+≥T+~

n+ã |üs¡y˚TX¯«]
1. n+ã|üs¡y˚TX¯«] ` nœ˝≤+&˚X¯«] ` Ä~|üsêX¯øÏÔ bÕ\j·Te÷+
l uÛÑTeH˚X¯«] ` sê»sêCÒX¯«] ` Äq+<äs¡÷|æDÏ bÕ\j·Te÷+
2. MD≤bÕDÏ ` $eT\ dü«s¡÷|æDÏ ` y˚<ë+‘· s¡÷|æDÏ bÕ\j·Te÷+
ø±$T‘·<ëj·Tì ` ø£s¡TD dü«s¡÷|æDÏ ` ø£Hê´≈£îe÷]ì bÕ\j·Te÷+
3. eT+E\uÛ≤wæDÏ ` eT+>∑fi¯<ëj·Tì ` eT<ÛäTs¡MTHêøÏåì bÕ\j·Te÷+
sê»dü«s¡÷|æDÏ ` sê»sêCÒX¯«] ` l#·Áø£yêdæì bÕ\j·Te÷+
4. nqï|üPπsíX¯«] ` #êeTT+&˚X¯«] ` $X¯«$H√~Ûì bÕ\j·Te÷+
n+ã »>∑BX¯«] ` ø±cÕj·÷+ã] ` ø±[ |üsêX¯øÏÔ bÕ\j·Te÷+
5. ø£+∫ ø±e÷øÏå$ ` eT<ÛäTs¡ MTHêøÏå$ ` ø±s¡TD´˝≤eD´ bÕ\j·Te÷+
l#·Áø£ Hêj·TøÏ ` Á‹|ü⁄s¡düT+<ä] ` l \*‘˚X¯«] bÕ\j·Te÷+
6. _+<äT ø£fi≤<ä] ` düT+<äs¡ s¡÷|æDÏ ` #·+Á<ä_+ãeTTœ bÕ\j·Te÷+
eT<ÛäTs¡uÛ≤wæDÏ ` eTDÏeTj·T <ë]DÏ ` eT+>∑fi¯ <ëj·Tì bÕ\j·Te÷+
l eTVæ≤cÕdüTs¡ eT]›ì k˛ÔÁ‘·yéT
1. nsTT–] q+~ì ` q+~‘· y˚T~ì ` $X¯«$H√~ì q+~qT‘˚
–]es¡ $+<Ûä´ ` •s√~Ûì yêdæì ` $wüßí$˝≤dæì õwüßíqT‘˚
2. uÛÑ>∑e‹ ùV≤•‹ ` ø£+sƒ¡ ≈£î≥T+_ì ` uÛÑ÷] ≈£î≥T+_ì uÛÑ÷]ø£è‘˚
»j·T »j·TùV≤ ` eTVæ≤cÕdüTs¡ eT]›ì ` s¡eT´ø£ |üs¡›ì XË’\düT‘˚
3. düTs¡es¡ e]¸DÏ ` <äTs¡›s¡ <Ûä]¸DÏ ` <äTs¡TàK eT]¸DÏ Vü≤s¡¸s¡‘˚
Á‹uÛÑTeq b˛wæDÏ ` X¯+ø£s¡ ‘√wæDÏ ` øÏ*àwü yÓ÷wæDÏ |òüTÀwüs¡‘˚
4. <äqT»ì s√wæDÏ ` ~‹düT‘· s√wæDÏ ` <äTs¡à<ä XÀwæDÏ dæ+<ÛäTdüT‘˚
»j·T »j·TùV≤ ` eTVæ≤cÕdüTs¡ eT]›ì ` s¡eT´ø£|ü]›ì XË’\düT‘˚
5. nsTT»>∑ <ä+ã ` eT<ä+ã ø£<ä+ã ` eqÁ|æj·T yêdæì yêdüs¡‘˚
•K] •s√eTDÏ ` ‘·T+>∑ Væ≤e÷\j·T ` X¯è+>∑ì C≤\j·T eT<Ûä´>∑‘˚
6. eT<ÛäTeT<ÛäTπs eT<ÛäT ` ¬ø’‘·uÛÑ >∑+õì ` ¬ø’‘·uÛÑ uÛÑ+õì sêdüs¡‘˚
»j·T »j·TùV≤ ` eTVæ≤cÕdüTs¡ eT]›ì ` s¡eT´ø£ |ü]›ì XË’\düT‘˚ ˆˆ
99
 Ç‘·s¡T\qT ø£å$T+#·˝Òìyê&ÉT ‘·qqT ø£å$T+#·eTì n&É>∑&ÜìøÏ ns¡TΩ&ÉT ø±<äT
7. nsTTX¯‘· K+&É ` $K+&ç‘· s¡T+&É ` $‘·T+&ç‘· X¯ó+&É >∑C≤~Û|ü‘˚
]|ü⁄>∑» >∑+&É ` $<ës¡D #·+&É ` |üsêÁø£eT düT+&É eTè>±~Û|ü‘˚ ˆˆ
8. ì»uÛÑT» <ä+&É ` ìbÕ{Ï‘· #·+&É ` ìbÕ{Ï‘· eTT+&É uÛÑ{≤~Û|ü‘˚
»j·T »j·TùV≤ ` eTVæ≤cÕdüTs¡ eT]›ì ` s¡eT´ø£|ü]›ì XË’\düT‘˚ ˆˆ
9. nsTTs¡D <äTs¡à<ä ` X¯Á‘·T e<Û√~‘· ` <äTs¡›s¡ ìs¡®s¡ X¯øÏÔuÛÑè‘˚
#·‘·Ts¡ $#ês¡ ` <ÛäTØD eTVü‰•e ` <ä÷‘· ø£è‘· Á|üeT<Ûë~|ü‘˚
10. <äT]‘· <äTØVü≤ ` <äTsêX¯j·T <äTs¡à‹ ` <ëqe <ä÷‘· ø£è‘ê+‘·eT‘˚
»j·T »j·TùV≤ ` eTVæ≤cÕdüTs¡ eT]›ì ` s¡eT´ø£|ü]›ì XË’\düT‘˚ ˆˆ
11. nsTTì» VüQ+ø£è‹ ` e÷Á‘· ìsêø£è‘· ` <Ûä÷ÁeT $˝À#·q <Ûä÷ÁeTX¯‘˚
düeTs¡ $XÀwæ‘· ` XÀDÏ‘· ;» ` düeTT<䓤e XÀDÏ‘· J»\‘˚ ˆˆ
12. •e•e X¯ó+uÛÑ ` ìX¯ó+uÛÑ eTVü‰Vü≤e ` ‘·]Œ‘· uÛÑ÷‘· |æXÊ#·s¡‘˚
»j·T »j·TùV≤ ` eTVæ≤cÕdüTs¡ eT]›ì ` s¡eT´ø£|ü]›ì XË’\düT‘˚ ˆˆ
13. <ÛäqTs¡qT dü+>∑ ` s¡Dø£åD dü+>∑ ` |ü]düTŒ¤s¡ <ä+>∑ q≥‘·ÿ≥πø
ø£qø£ |æX¯+>∑ ` |üèwü‘·ÿ ìwü+>∑ ` s¡dü<䓤≥ X¯è+>∑ Vü≤‘êe≥Tπø
14. ø£è‘· #·‘·Ts¡+>∑ ` ãø£øÏå‹ s¡+>∑ ` |òüT≥<é ãVüQs¡+>∑ s¡≥<é ã≥Tπø
»j·T »j·TùV≤ eTVæ≤cÕdüTs¡ eT]›ì ` s¡eT´ø£|ü]›ì XË’\düT‘˚ ˆˆ
15. nsTT X¯s¡D≤>∑‘· ` yÓ’]e<Ûä÷ es¡ ` Ms¡ esêuÛÑj·T <ësTTø£πs
Á‹uÛÑTeq eTdüÔø£ ` X¯S\ $s√~Û ` •s√~Û ø£è‘êeT\ X¯S\ø£πs
16. <äT$T <äT$T ‘êeTs¡ ` <äT+<äT_Û Hê<ä ` eTôVA eTTKØø£è‘· ~»ïø£πs
»j·T »j·TùV≤ ` eTVæ≤cÕdüTs¡ eT]›ì ` s¡eT´ø£|ü]›ì XË’\düT‘˚ ˆˆ
17. düTs¡\\Hê ‘·‘·<∏˚sTT ‘·<∏˚sTT ` ‘·<∏ë_Ûq jÓ÷<äs¡ qè‘·´s¡‘˚ˆ
Vü‰dü$˝≤dü VüQ˝≤dü eTsTTÁ|üD ` ‘ês¡Ô» H˚$T‘· Áù|eTuÛÑπsˆˆ
18. ~Û$TøÏ≥ ~Ûø£ÿ≥ ~Ûø£ÿ≥ ` ~Û$T<Ûä«ì |òüTÀs¡eTè<ä+>∑ ìHê<äs¡‘˚ ˆ
»j·T »j·TùV≤ eTVæ≤cÕdüTs¡ eT]›ì ` s¡eT´ø£|ü]›ì XË’\düT‘˚ ˆˆ
19. »j·T »j·T »|ü´ ` »j˚T »j·T X¯ã› ` |üs¡düTÔ‹ ‘·‘·Œs¡ $X¯«qT‘˚ ˆ
s¡aDs¡aD ]a+]a$T ` ]a+ø£è‘· q÷|ü⁄s¡` •+õ‘· yÓ÷Væ≤‘· uÛ÷Ñ ‘·|‘ü ˚ ˆˆ
20. q{Ï‘· q{≤s¡∆ ` q{°q≥ Hêj·Tø£ ` Hê≥ø£ Hê{Ï‘· Hê≥´s¡‘˚ ˆ
»j·T »j·TùV≤ ` eTVæ≤cÕdüTs¡ eT]›ì ` s¡eT´ø£|ü]›ì XË’\düT‘˚ ˆˆ
100
 Ç‘·s¡T\qT ø£å$T+#·˝Òìyê&ÉT ‘·qqT ø£å$T+#·eTì n&É>∑&ÜìøÏ ns¡TΩ&ÉT ø±<äT
21. nsTT düTeTq' düT ` eTq' düT eTq' düT eTq' düT`eTH√Vü≤s¡ ø±+‹j·TT‘˚ˆ
Á•‘·s¡» ˙s¡» ` ˙s¡» ˙s¡»˙ ` s¡»˙ø£s¡ eø£èÔeè‘˚ ˆˆ
22. düTqj·Tq $ÁuÛÑeT ` s¡ÁuÛÑ eTs¡ ÁuÛÑeT ` s¡ ÁuÛÑeT s¡ÁuÛÑeTsê~Û|ü‘˚ ˆ
»j·T »j·TùV≤ ` eTVæ≤cÕdüTs¡ eT]›ì ` s¡eT´ø£|ü]›ì XË’\düT‘˚ ˆˆ
23. eTVæ≤‘· eTVü‰Vü≤e ` eT\¢eT ‘·*¢ø£ ` eT*¢‘· s¡\¢ø£ eT\¢s¡‘˚ ˆ
$s¡∫‘· e*¢ø£ ` |ü*¢ø£ eT*¢ø£ ` ]a*¢ø£ _Û*¢ø£ es¡Zeè‘˚ ˆˆ
24. dæ‘· ø£è‘· |òü⁄\¢ ` düeTT\¢dæ‘ê s¡TD ` ‘·\¢» |ü\¢e dü\¢*‘˚ ˆˆ
»j·T »j·TùV≤ ` eTVæ≤cÕdüTs¡ eT]›ì ` s¡eT´ø£|ü]›ì XË’\düT‘˚ ˆˆ
25. n$s¡fi¯ >∑+&É` >∑fi¯Hé eT<ä y˚T<äTs¡ ` eT‘·Ô eT‘·+>∑»sê» |ü‘˚ ˆ
Á‹uÛÑTeq uÛÑ÷wüD ` uÛÑ÷‘· ø£fi≤ì~Û ` s¡÷|ü |üjÓ÷ì~Û sê»düT‘˚ ˆ
26. nsTT düT<är»q ` ˝≤\dü e÷qdü ` yÓ÷Vü≤q eTqà<Ûä sê»düT‘˚ ˆ
»j·T »j·TùV≤ ` eTVæ≤cÕdüTs¡ eT]›ì ` s¡eT´ø£|ü]›ì XË’\düT‘˚ ˆˆ
27. ø£eT\ <äfi≤eT\ ` ø√eT\ ø±+‹ ` ø£˝≤ø£* ‘êeT\ uÛ≤\‘·˝Ò ˆ
düø£\ $˝≤düø£fi≤ ` ì\j·T Áø£eT ` πø[ø£\‘Y ø£\Vü≤+dü≈£î˝Ò ˆˆ
28. n*≈£î\ dü+≈£î\ ` ≈£îe\j·TeT+&É\ ` eTÚ[$T\<é e≈£î˝≤*≈£î˝Ò ˆ
»j·T »j·TùV≤ ` eTVæ≤cÕdüTs¡ eT]›ì ` s¡eT´ø£|ü]›ì XË’\düT‘˚ ˆˆ
29. ø£s¡ eTTs¡∞ s¡e ` Mõ‘· ≈£Lõ‘· ` \õ®‘· ø√øÏ\ eT+EeT‘˚ ˆ
$T*‘· $T*+<ä ` eTH√Vü≤s¡ >∑T+õ‘· ` s¡+õ‘· XË’\ì ≈£î+» >∑‘˚ ˆˆ
30. ì»>∑TD uÛÑ÷‘· ` eTVü‰X¯ãØ>∑D ` dü<äTZD dü+uÛÑè‘· πø[‘·‘˚ ˆ
»j·T »j·TùV≤ ` eTVæ≤cÕdüTs¡ eT]›ì ` s¡eT´ø£|ü]›ì XË’\düT‘˚ ˆˆ
31. ø£{Ï‘·≥ |”‘· ` <äT≈£L\ $∫Á‘· ` eTj·T÷K ‹s¡düèÿ‘· #·+Á<äs¡T#˚ ˆ
Á|üD‘·düTsêdüTs¡ ` eTÚ[ eTDÏdüTŒ¤s¡ ` <Ûä+X¯ó\ düqïK kÕ+Á<äs¡T#˚ ˆˆ
32. õ‘·ø£qø± #·\ ` eTÚ[ eTs√]®‘· ` ìs¡®s¡≈£î+»s¡ ≈£î+uÛÑ ≈£î#˚ ˆ
»j·T »j·TùV≤ ` eTVæ≤cÕdüTs¡ eT]›ì ` s¡eT´ø£|ü]›ì XË’\düT‘˚ ˆˆ
33. $õ‘· düVü≤Ádü ` ø£¬s’ø£ düeTÁdü` ø£¬s’ø£ düVü≤Ádü ø£¬s’ ø£qT‘˚ ˆ
ø£è‘· düTs¡‘ês¡ø£ ` dü+>∑s¡ ‘ês¡ø£ ` dü+>∑s¡ ‘ês¡ø£ dü÷q düT‘˚ ˆˆ
34. düTs¡<∏ä düe÷~Û ` düe÷q düe÷~Û ` düe÷~Û düe÷~Û düTC≤‘· s¡‘˚ ˆ
»j·T »j·TùV≤ ` eTVæ≤cÕdüTs¡ eT]›ì ` s¡eT´ø£|ü]›ì XË’\düT‘˚ ˆˆ
101
 •s¡kÕ eVæ≤+#·&É+ ‘Ó*dæqyê]πø ÄC≤„|æ+#·&É+ ‘Ó\TdüTÔ+~, eTT+<äT $<Û˚j·T‘· H˚s¡TÃø√+&ç

$»j·Tyê&É˝À yÓ\dæq <äTs¡Ze÷à

$»j·Tyê&É˝À yÓ\dæq <äTs¡Ze÷à ` ˙ |üP»≈£î |ü⁄e⁄«\T ‘Ó∫ÃqeTe÷à
u§≥Tº, >±E\T, |üdüT|ü⁄≈£î+≈£îeT\T, |ü≥TºNs¡\T ‘Ó∫ÃHêeTT ‘·©¢
1. neTà\>∑Hêï neTàe⁄ ˙y˚ ` Ä~|üsêX¯øÏÔ$ ˙y˚ ˆˆ2ˆˆ
Ä‘·à>∑\ e÷ ‘·*¢$ ˙y˚ ` ne‘ês¡ eT÷]Ô$ ˙y˚qe÷à
»>∑eTT\TH˚˝Ò e÷ »>∑<ë+ã ` <ë] #·÷|æ e÷ |üP»\+<äTø√y˚
2. ø£+∫˝Àq ø±e÷øÏå$ ˙y˚ ` eT<ÛäTs¡˝Àq MTHêøÏå$ ˙y˚ ˆˆ2ˆˆ
ø±•˝Àq $XÊ˝≤øÏåy˚ ` ø£*j·TT>∑eT+<äTq ø£qø£<äTs¡Zy˚
eTVæ≤cÕdüTs¡ eT]úì ˙ee÷à ` eTeTT ø£s¡TDÏ+∫ dæs¡T\T ø£*–+#·y˚
3. n+&É|æ+&É ÁãVü‰à+&ÉeT+‘·{≤ ` ì+&ç ñqï e÷ ø£qø£<äTs¡Zy˚
n+&É<ä+&É e÷ ‘√&ÉT>∑ ñ+&ç ` Ä<ä]+#Ó Äsê<Ûä´ <˚$y˚
|æ*∫q |ü*πø e÷ ø£\Œe*¢ ` ø£\ø±\+ eTeTT #·\¢+>∑ #·÷&Ée÷à
4. j·TT>∑j·TT>±\T>± á »>∑eT+<äTq ` <äTwüº •ø£åD #˚dæ‹ee÷à
Ç+{Ï+≥ Ç\y˚\TŒ>∑ yÓ\dæ ` uÛÑ≈£îÔ\ u≤<Ûä\T r]Ãqee÷à
ìH˚ï q$Tàq uÛÑ≈£îÔ\eTe÷à ` yÓqï+{Ï e÷ ‘√&ÉT ñ+&Éee÷à

#·\¢+&ç ã+‹|üP\T
#·\¢+&ç ã+‹|üP\T ` <äTs¡ZeTàô|’q #·\¢+&ç düqïC≤E\T ˆˆ2ˆˆ
1. ø£+∫ ø±e÷øÏåô|’q`#·\¢+&ç ã+‹|üP\T,
eT<ÛäTsê MTHêøÏåô|’q#·\¢+&ç ã+‹|üP\T
ø£\ø£‘êÔ ø±[ô|’q ` #·\¢+&ç ã+‹|üP\T,
uÛÑyêì e÷‘·ô|’q`#·\¢+&ç ã+‹|üP\T,
2. XÊ´eT˝≤+ã ‘·*¢ô|’q`#·\¢+&ç ã+‹|üP\T,
ô|~›+≥¢eTà ‘·*¢ô|’q`#·\¢+&ç ã+‹|üP\T
e÷e⁄fi¯fleTà ‘·*¢ô|’q`#·\¢+&ç ã+‹|üP\T
ø=+&Ü\eTà ‘·*¢ô|’q`#·\¢+&ç ã+‹|üP\T,
3. ø£qï‘·*¢ô|’q`#·\¢+&ç ã+‹|üP\T,
ø£qï‘·+Á&çô|’q`#·\¢+&ç ã+‹|üP\T
$<ä´H˚s¡TŒ>∑Ts¡Te⁄ô|’q`#·\¢+&ç ã+‹|üP\T,
eTq >∑Ts¡TkÕ«$Tô|’q`#·\¢+&ç ã+‹|üP\T,
102
 C≤„q+ H˚\ô|’ q&çùdÔ, eT÷s¡â‘·«+ ¬sø£ÿ\T ø£≥Tº≈£îì >±*˝À m>∑Ts¡T‘·T+~
sêyê <äTs¡ZeTà ‘·*¢
sêyê <äTs¡ZeTà‘·*¢ s¡e«\ |ü+~fi¯fl˝ÀøÏ,
s¡e«\ |ü+~fi¯fl˝Àq eTT‘ê´\eTT>∑TZ˝Òdæ
eTT‘ê´\ eTT>∑TZ˝Àq s¡‘·Hê\ sê•b˛dæ
s¡‘·Hê\ sê•ô|’q |”sƒ¡y˚T y˚dæHêeTT
sêyê ` sêyê ` sêe, sêe, sêe, sêe ˆˆsêyê <äTs¡ZeTàˆˆ
1. mÁs¡e÷\ y˚dæHêeTT ` mÁs¡ã≥º ø£{ϺHêeTT
ñ<äj·Tdü+<Ûä´ y˚fi¯˝Àq ` kÕïHê˝Ò #˚dæHêeTT
|üdüT|ü⁄, ≈£î+≈£îeT‘√ ` |üP»˝…H√ï #˚dæHêeTT
sêyê ` sêyê ` sêe, sêe, sêe, sêe ˆˆsêyê <äTs¡ZeTàˆˆ
2. eT˝…¢|üP\T ‘Ó∫ÃHêeTT ` e÷\˝Ò y˚dæHêeTT
y˚bÕ≈£î\T ‘Ó∫ÃHêeTT ` ‘√s¡D≤\T ø£{ϺHêeTT
y˚Tfi≤ ‘êfi≤\‘√{Ï ` uÛÑ»q˝Ò #˚dæHêeTT
sêyê ` sêyê ` sêe, sêe, sêe, sêe ˆˆsêyê <äTs¡ZeTàˆˆ
3. eT+Á‘· ‘·+Á‘ê\‘√{Ï ` |üP»˝Ò #˚dæHêeTT
|ü⁄*¨s¡ bı+>∑fi¯ó¢ ` HÓ’y˚<Ûä´+ ô|{ϺHêeTT
ø£s¡÷Œs¡+ yÓ*–+∫ Vü‰s¡‘·T˝Ò Ç∫ÃHêeTT
sêyê ` sêyê ` sêyê, sêe, sêe, sêe ˆˆsêyê <äTs¡ZeTàˆˆ
ne÷àe∫Ã+<˚`@˝Ò ‘·*¢ e∫Ã+<˚
ne÷à e∫Ã+<˚, @˝Ò ‘·*¢ e∫Ã+<˚ ` u…»yê&É <äTsêZ uÛÑyê˙ e∫Ã+<˚
eTT>∑TZs¡eTà\ eT÷\|ü⁄≥e÷à ` düèwæºøÏ eT÷\+ ˙y˚qe÷à
ÁãVü≤à $wüßí eTùV≤X¯«s¡T\T |üPõ+#˚ X¯øÏÔ$ ˙y˚ ˆˆne÷àˆˆ
1. ø£ècÕíq~˝§ »\ø£e÷&ç, ø±fi¯fl≈£î bÕsêDÏ ô|{Ϻ
eTTKeT+‘ê |üdüT|ü⁄‘√&É mÁsêì u§≥Tºô|{Ϻ
ø±fi¯fl≈£î >∑»\® T ø£≥Tº≈î£ ì, ø£fifl¯ ≈£î ø±≥Tø£ |ô ≥Tº≈î£ ì
|ü≥TºNs¡H˚ ø£≥Tº≈£îì eTVü≤\øÏåà\ e#˚à ‘·*¢ ˆˆne÷à e∫Ã+<˚ˆˆ
2. ø£+∫˝§q ø±e÷øÏå$ ˙y˚ ` eT<ÛäTs¡˝Àq MTHêøÏå$ ˙y˚
ø=+&Ü\eTà ‘·*¢$ ˙y˚ ` ø£~*e#Óà ø±[e÷‘·e⁄ ˙y˚
#˚‹øÏ >±E\T y˚düT≈£îì ` #˚‹‘= X¯S\+ |ü≥Tº≈£îì
ô|<ä›|ü⁄*HÓ møÏÿe∫à ` eTT˝À¢ø±\T ‹]π> ‘·*¢ ˆˆne÷à e∫Ã+<˚ˆˆ
3. Ä~X¯øÏÔ$ ˙y˚ ` nqï|üPs¡íe⁄ ˙y˚, düs¡«»qT\qT ø±#˚ düs¡«X¯øÏÔ$ ˙y˚
<ä+&Ü\T <ä+&Ü\T ` nyÓ÷às¡T ‘·˝À¢, X¯‘·ø√{Ï <ä+&Ü\T `
nyÓ÷às¡T ‘·˝À¢, ø£s¡TDÏ+∫ ø±bÕ&ÉT ` nyÓ÷às¡T ‘·˝À¢, eTy˚Tà\T e÷‘·*¢ ` nyÓ÷às¡T ‘·˝À¢
103
 Bq‘·«+, |æ]øÏ‘·q+, n\dü‘·«+ nH˚ \ø£åD≤\T ø±s¡´ kÕ|òü˝≤´ìøÏ ã<ä∆ X¯Á‘·Te⁄\T

∫ìï ∫ìï ø±e&ç

∫ìï ∫ìï ø±e&ç, ã+>±s¡T ø±e&ç ` ø£qø£<äTs¡Z ‘·*¢˙≈£î |üdüT|ü⁄ ø±e&ç
z+ <äTs¡Z z+ <äTs¡Z z+ <äTs¡Z z+ ` z+ <äTs¡Z l<äTs¡Z C…’ <äTs¡Z z+ˆˆ2ˆˆ
1. ø£+∫ ø±e÷øÏåy˚, eT<ÛäTsê MTHêøÏåy˚ ˆˆ2ˆˆ
$»j·Tyê&É˝À yÓ\dæq l ø£qø£<äTs¡Zy˚ ˆˆz+ <äTs¡Zˆˆ
2. ø£\ø£‘êÔ ø±[y˚, ø£Hê´≈£îe÷]y˚ ˆˆ2ˆˆ
y˚eTes¡eTT˝À yÓ\dæq l ø=+&Ü\eTày˚ ˆˆz+ <äTs¡Zˆˆ
3. eT<ÛäTs¡ MTHêøÏåy˚, ô|&Éq ô|’&ÉeTày˚ ˆˆ2ˆˆ
ì&ÉTyÓ÷\T˝À yÓ\dæq eT~›sêeeTày˚ ˆˆz+ <äTs¡Zˆˆ

¬ø’ø£\÷s¡T˝À yÓ\dæ‹y˚
¬ø’ø£\÷s¡T˝À yÓ\dæ‹y˚ ne÷à e÷j·TeTà,
˙yÓ+‘· #·ø£ÿì <˚e‘·y˚ ne÷à XÊ´eT˝≤+ã
1. |ü+&ÉT¢ |òü\eTTà\T, |ü{Ïø£ u…\¢eTT\T
|üdüT|ü⁄ ≈£î+≈£îeT\T, eT+Á‘· |ü⁄wüŒeTT\T
>∑T–Z\eTT, kÕ+Áu≤DÏ <Ûä÷|üeTT\, n>∑s¡ |ü]eTfi¯ Vü‰s¡‘·T˝…H√ï
2. ì+&ÉT bÂs¡í$T yÓHÓï\˝Àq ` ‘Ó\¢ì Ns¡˝… r]à <Ûä]+∫,
ì+&ÉT bÂs¡í$T yÓHÓï\˝Àq ` mÁs¡ì s¡$ø£˝… m+∫ <Ûä]+∫
eTT≈£îÿq eTT‘·´|ü⁄ |ü⁄&Éø£ ô|≥Tº≈£îì, yê&Éyê&É˝≤ ‹]π>ee÷à
3. uÛÑ≈£îÔ\ bÕ*≥ ã+>±s¡T ‘·*¢ ` BqT\ bÕ*≥ Bq u≤+<Ûä$
e÷ bÕ&ç|+ü ≥\T #·\+¢ >∑ ø±∫, |æ˝≤¢bÕ|ü\ #·\+¢ >∑ #·÷&Ée÷à
ne÷à sêy˚, XÊ´eT˝≤+ã sêy˚ ˆˆ2ˆˆ
neTàsêy˚ e÷j·TeTà sêy˚ ` neTàsêy˚ XÊ´eT˝≤+ã sêy˚ ˆˆ2ˆˆ
ne÷à sêy˚ XÊ´eT˝≤+ã sêy˚, ne÷à sêy˚ e÷j·Te÷à sêy˚
104
 X¯øÏÔ ø£+fÒ ø£åeT‘· >=|üŒ~, kÂ+<äs¡´+ ø£+fÒ düVü≤q+ >=|üŒ~

ne÷à ãj·T<Ó*¢Hêy˚
ne÷à ãj·T<Ó*¢Hêy˚ ` neTà˝≤sê, ‘·©¢ ãj·T<Ó*¢Hêy˚ ` neTà˝≤sê
1. ø£qø£<äTs¡Z e÷‘·y˚ ` <äTsêZ uÛÑyêì
>∑D|ü‹πø e÷‘·y˚ ` <äTsêZ uÛÑyêì
nj·T´|üŒ e÷‘·y˚ ` <äTsêZ uÛÑyêì
n+<ä]øÏ ‘·*¢y˚ ` <äTsêZ uÛÑyêì
ø£wüºeTT\T ø£&É‘˚πsà <äTsêZuÛÑyêìy˚ ` C…’ C…’ C…’ C…’ ˆˆne÷àˆˆ
2. $»j·Tyê&É |ü⁄s¡eTTq+<äT ` <äTsêZ uÛÑyêì
ø£ècÕíqB rs¡eTTq ` <äTsêZ uÛÑyêì
Ç+Á<äø°˝≤Á~ ô|’q ` <äTsêZ uÛÑyêì
ø=\TyÓ’sTT ñHêïy˚ ` <äTsêZ uÛÑyêì
uÛÑ≈£îÔ\qT ÁuÀ#˚{Ï <äTsêZuÛÑyêìy˚` C…’ C…’ C…’ C…’ ˆˆne÷àˆˆ
3. ø£+N|ü⁄s¡eTTq+<äT ` <äTsêZ uÛÑyêì
ø±e÷øÏå ‘·*¢y˚ ` <äTsêZ uÛÑyêì
eT<ÛäTs¡|ü⁄s¡eTTq+<äT ` <äTsêZ uÛÑyêì
MTHêøÏå ‘·*¢y˚ ` <äTsêZ uÛÑyêì
ø£s¡TD≤\ u≤\y˚ ø£Hê´≈£îe÷]y˚ ` C…’ C…’ C…’ C…’ ˆˆne÷àˆˆ
4. ¬ø’ø£\÷s¡T Á>±eTeT+<äT ` <äTsêZ uÛÑyêì
XÊ´eT˝≤+ã ‘·*¢y˚ ` <äTsêZ uÛÑyêì
ø=˝Ò¢{Ï Á>±eTeT+<äT ` <äTsêZ uÛÑyêì
ô|~›+≥¢eTà ‘·*¢y˚ ` <äTsêZ uÛÑyêì
‘·\T¢\≈£î ‘·*¢y˚ <äTsêZ uÛÑyêìy˚ ` C…’ C…’ C…’ C…’ ˆˆne÷àˆˆ

105
Ç‘·s¡T\ <√cÕ\qT #·÷dæqfÒ¢ ‘·eT <√cÕ\qT ≈£L&Ü #·÷&É>∑*–‘˚ <äTsêàs¡Z+ ‘=\–b˛e&É+ ‘·<Ûä´+

5. øö‘·es¡+ Á>±eTeT+<äT ` <äTsêZ uÛÑyêì

ø=+&Ü\eTà ‘·*¢y˚ ` <äTsêZ uÛÑyêì
dü]|ü*¢ Á>±eTeT+<äT ` <äTsêZ uÛÑyêì
>√>∑T\eTà ‘·*¢y˚ ` <äTsêZ uÛÑyêì
ø£wüºeTT\T ø£&É‘˚πsà <äTsêZ uÛÑyêìy˚ ` C…’ C…’ C…’ C…’ ˆˆne÷àˆˆ
6. Vü≤]Vü≤s¡ ÁãVü≤à\qT ` <äTsêZ uÛÑyêì
Ä<ä]+∫ Hêe+≥ ` <äTsêZ uÛÑyêì
Ç+Á<ë<äT\+<ä]ì ` <äTsêZ uÛÑyêì
@*Hêy˚ e÷j·TeTà ` <äTsêZ uÛÑyêì
neTà\øÏ neTày˚ <äTsêZuÛÑyêìy˚ - C…’ C…’ C…’ C…’ ˆˆne÷àˆˆ

#·Tø£ÿ˝≤¢+{Ï #·Tø£ÿ˝À¢
#·Tø£ÿ˝≤¢+{Ï #·Tø£ÿ˝À¢ ` \ø£å˝≤~ #·Tø£ÿ˝À¢
@ #·Tø£ÿqTHêïy√ <äTs¡Ze÷à ` eT] @ ~≈£îÿqTHêïy√ <äTs¡Ze÷à
1. u…»yê&É |ü⁄s¡eTT˝À, ø£ècÕíq~ rs¡eTT˝À
Ç+Á<äø°˝≤Á~ô|’q <äTs¡Ze÷à ` eTeTTà ø±bÕ&ç s¡øÏå+#·T e÷j·Te÷à
2. |üdüT|ü⁄ ≈£î+≈£îeT‘√, ˙ |üP» #˚ùdeTT
y˚bÕ≈£î ‘√s¡D≤\T ø£fÒºeTT ` ˙≈£î |ü⁄*¨s¡ bı+>∑fi¯ófl ô|fÒºeTT
3. ìH˚ï q$Tà e#˚ÃeTT, ˙ Bø£å ã÷H˚eTT
˙ X¯s¡D+ bÕ&˚eTT <äTs¡Ze÷à ` eTeTTà ø±bÕ&ç s¡øÏå+#·T e÷j·Te÷à
106
˙ X¯Á‘·Te⁄ MT<ä ˙e⁄ s¡>∑T\TÃ≈£îqï ÄÁ>∑Vü≤ C≤«\ n‘·ìø£Hêï ìH˚ï m≈£îÿe⁄>± <äVæ≤+∫y˚düTÔ+~

düeTj·T|ü⁄s¡+˝Àì e÷¬seTà
düeTj·T|ü⁄s¡+˝Àì e÷¬seTà
neTà X¯+ø£]y˚ e÷j·TeTà sêeeTà
eT˝…¢e÷\ X¯s¡eTT\‘√ e÷\y˚dæ
˙≈£î |æ+&ç B|üyÓT*–+∫ ÁyÓTT≈£îÿ#·THêïeTT ˆˆdüeTj·Tˆˆ
|ü≥÷º |”‘ê+ãsê\ ô|’≥˝ÒyÓ÷
˙≈£î ã+>±s¡T q>∑\T ≈£L&É ‘Ó∫ÃHêeTT
nwüº~≈£îÿ\T ø£ì|æ+#Ó e÷¬seTà
neTà áX¯«]y˚ e÷j·TeTà sêeeTà ˆˆdüeTj·Tˆˆ
uÛÑ÷Á|ü|ü+#·y˚T Ä&ÓqeTà ˙ qe⁄«˝À
neTà nœ˝≤+&É Hêj·TøÏy˚ e÷j·TeTà
BqT\ e÷ yÓTTs¡\T $q˝Ò<ë
ã+&ÉsêjÓÆTq ˙ eTqdüT ø£s¡>∑˝Ò<ë ˆˆdüeTj·Tˆˆ
zyéTX¯øÏÔ ÁV”≤+X¯øÏÔ |üsêX¯øÏÔ
neTà ¬ø’ø£\÷s¡T H˚˝Ò{Ï XÊ´eT˝≤+ãy˚
y√j·TeTà e÷j·TeTà e÷¬seTà
neTà dü]|ü*¢H˚˝Ò{Ï >√>∑T\eTày˚ ˆˆdüeTj·Tˆˆ
z+ø±Ø ÁV”≤+ø±] uÛÑÁ<äø±[
neTà qs¡kÕ|üPs¡T H˚˝Ò{Ï ø=+&Ü\eTày˚
»j·T\øÏåà, <Ûäq\øÏåà <Ûëq´\øÏåà
neTà ø=˝Ò¢s¡T H˚˝Ò{Ï ô|~›+≥¢eTày˚ ˆˆdüeTj·Tˆˆ

107
 eTT+<äT≈£î b˛e&É+ eT+∫<˚, ø±˙ Ç‘·s¡T\qT |ü&É<√dæ ø±<äT

eT˝…¢|üP\ |ü\¢øÏ
eT˝…¢|üP\ |ü\¢øÏ ã+>±s¡T |ü\¢øÏ ` <äTs¡ZeTà møÏÿHê~ n+<ë\ |ü\¢øÏ
1. l ø±‘ê´j·Tì ` møÏÿHê~ |ü\¢øÏ
l \*‘ê+_ø£ ` møÏÿHê~ |ü\¢øÏ
ø£+∫ ø±e÷øÏå, eT<ÛäTs¡ MTHêøÏå
u…»yê&É <äTs¡ZeTà møÏÿHê~ |ü\¢øÏ ˆˆeT˝…¢|üP\ˆˆ
2. ì+&ÉTeTT‘Ó’Ô<äTe ` møÏÿHê~ |ü\¢øÏ
ø£+∫|ü≥Tº Ns¡>∑{Ϻ ` møÏÿHê~ |ü\¢øÏ
nuÛÑj·T dü«s¡÷|æDÏ Äq+<ä <ësTTì
l ø£qø£ <äTs¡ZeTà møÏÿHê~ |ü\¢øÏ ˆˆeT˝…¢|üP\ˆˆ
3. Hê<ä dü«s¡÷|æDÏ ` møÏÿHê~ |ü\¢øÏ
_+<äT ø£fi≤<Ûä] ` møÏÿHê~ |ü\¢øÏ
eTT>∑Zs¡eTà\≈£î eT÷\ |ü⁄≥eTà
l ø£qø£ <äTs¡ZeTà møÏÿHê~ |ü\¢øÏ ˆˆeT˝…¢|üP\ˆˆ
4. l #Í&˚X¯«] ` møÏÿHê~ |ü\¢øÏ
l ÁuÛÑeTsê+_ø£ ` møÏÿHê~ |ü\¢øÏ
eTVæ≤eT dü«s¡÷|æDÏ eT+>∑fi¯<ësTTì
eTq ø£qø£ <äTs¡ZeTà møÏÿHê~ |ü\¢øÏ ˆˆeT˝…¢|üP\ˆˆ
5. #êeTT+&˚X¯«] ` møÏÿHê~ |ü\¢øÏ
yêdüM ø£q´ø±+ã ` møÏÿHê~ |ü\¢øÏ
düTs¡∫s¡ <Ûäs¡düTs¡ eT+<äVü‰dæì
l ø£qø£<äTs¡ZeTà møÏÿHê~ |ü\¢øÏ ˆˆeT˝…¢|üP\ˆˆ

108
 ˙ u≤<Ûä≈£î @<Ó’Hê ø±s¡D+ ø±e#·TÃ>±˙ Ä ø±s¡D+‘√ Ç‘·s¡T\≈£î Vü‰ì #˚j·T≈£î

‘·©¢ ø£qø£<äTs¡Z
‘·©¢ ø£qø£<äTs¡Z ˙ #·s¡D ø£eT\eTT\T #˚] ø=\T‘·Tqe÷à (2)
bÕ|üeTT\T bÕs¡Á<√\ee÷à ` s¡÷|ü⁄ kÂ+<äs¡´ sê•ee÷à
bÕ|æ&ç u§≥Tº >=\TdüT\e÷à ` ˇ|ü⁄Œ>± C≤s¡T ø=|ü⁄ŒdüTe÷à
ø=|ü⁄ŒHê yÓTT>∑* πs≈£î\e÷à ` HÓ‹Ôô|’ s¡e[ sê–&Ée÷à
ne÷à #Ó|üŒ˝ÒeTT ˙ #Óe⁄\ ø£eTà\T #ês¡&˚dæ düTe÷à
>=|üŒ>± neT] j·TTqïee÷à (2)
ne÷à ‘·fi¯‘·fi¯ •s¡eTTq ùV≤eT øÏØ≥eTT ø£s¡í ≈£î+&É˝≤\T
>∑fi¯+ãTq ø£+sƒê uÛÑs¡D≤\T ` Ks¡+ãTq <Ûëq ø£+ø£D≤\T
y˚fi¯fl≈£î eTT<äT›≥T+>∑sê\T ` ø±fi¯fl≈£î n+<Ó\ ø£&çj·÷\T
#·\¢ì #·÷|ü⁄\ #·+Á~ø£\T
ne÷à ˙* ≈£îs¡T\T ã+>±s¡T <ä+&É e+ø°\T mìï q>∑\T
ìqTï e]í+|ü ‘·s¡yÓT ndü\T (2)
ne÷à Ä~\øÏåàøÏ Ä&É|ü&ÉT#·Teì n+<äTs¡T düT≈£îe÷]
e÷<Ûäe⁄ì k˛<ä] øöe÷] ` y˚<äeTT\T >√#·]+#·T >ö]
ù|<ä\ ô|ìï~Ûeì ø√] ` ˙ uÛÑ≈£îÔ\ ô|ìï~Ûeì ø√]
yÓTT<äeTTq ‘·\T‘·TeTeTà<˚$
ne÷à Ä~ nHê~, ˙yÓ uÛÑyêì X¯+KT #·Áø£<Ûë]
Ä~ »>∑<ë+ã ns¡ΔHê] (2)
ne÷à Vü‰≥ø±+– ù|≥+#·T e\Te »\‘ês¡T \‘·\‘√q÷
ô|’≥ ã+>±s¡T |üP\‘√q÷ ` |ü≥Tº>∑&É H˚‘· s¡$ø£‘√q÷
>∑+≥˝≤ e&ܶDeTT‘√q÷ ` bÕ≥T e‘ê+ã÷\eTT‘√q÷
yê≥eT>∑T Äj·TT<ÛäeTT\‘√q÷ ` y˚T{Ï s¡‘·Hê\ |”sƒ¡eTT\ô|’
‘·©¢ ø√{Ï dü÷s¡T´\ ø±+‘·T\‘√ ≈£Ls¡TÃ+{Ï$ >∑T&ç˝ÀHê
˙≈£î kÕf…e«s¡T Ç\˝ÀHê (2)
109
 ˙ Ä‘·à ø£Hêï $TqïjÓÆTq >∑Ts¡Te⁄ eT]jÓTTø£s¡T ˝Òs¡T

ne÷à düø£\ #·sê#·s¡ »>∑‹øÏ ˙yÓ X¯øÏÔ s¡÷|æee÷à

ø£<äqeTTq ø£qø£ <äTs¡Zee÷à ` yê<Ûä´eTTq eTVü‰\øÏåàee÷à
eTTKe÷ #·+Á<ä_+ãeTe÷à ` eTqkÕ yÓqï|üPdüj·Te÷à
ne÷à nœ˝≤+&˚X¯«], #ÛêeTT+&˚X¯«], uÛÑÁ<äø±[ee÷à (2)

ø£q´ø± |üs¡y˚TX¯«]ee÷à ` ø£+∫ ø±e÷øÏå$ ˙ee÷à

eT<ÛäTs¡ MTqøÏå$ ˙ee÷à ` sê» sêCÒX¯«] ˙ee÷à
>±j·TÁ‹ e÷‘·e⁄ ˙ee÷à ` bÕs¡«r e÷‘·e⁄ ˙ee÷à
ne÷à nœ˝≤+&˚X¯«], #ÛêeTT+&˚X¯«], uÛÑÁ<äø±[ee÷à
<äTs¡ZeTà eTeTTà ÁuÀe⁄eTe÷à ` ø£s¡TD‘√ eTeTTà ÁuÀe⁄eTe÷à

ø£qø£<äTs¡Ze÷à ¬ø’˝≤düsêDÏ
ø£qø£<äTs¡Ze÷à ` ¬ø’˝≤düsêDÏ
ø±bÕ&Éee÷à uÛÑyê˙ ` ø±bÕ&Éee÷à uÛÑyê˙ ˆˆ2ˆˆ
1. »>∑<˚ø£ e÷‘ê ` »j·TMTj·Tee÷à
|üdæyês¡eTe÷à ` |ü>ã∑ ÷qø£e÷à, |ü>ã∑ ÷qø£e÷à
2. eTDÏeT≈£î≥<Ûë] ` eTfi¯j·T $Vü‰]
eTVü≤sê» |ü⁄Á‹ ` eTìï+#·T>ö], eTìï+#·T >ö]
3. ˙˝≤\ ≈£îs¡T\T ` eTTKeT+‘· ø£fi¯\T
HÓ\e+ø£ dæ>∑˝À ` <ë#˚e⁄ >ö], <ë#˚e⁄ >ö]
4. ì‘·´eTT ø=*#˚ ` u…»yê&É˝ÀHê
ãVüQ >=|üŒ>∑ ñqï$ ` ˙ ©\\eTà, ˙ ©\\e÷à
110
 ø±\y˚T J$‘·+. ø±˝≤ìï eè<Ûë #˚j·T&ÉeT+fÒ ˙ J$‘êìï eè<Ûë #˚düTø√e&Éy˚T

<˚e‘=∫ÃHê~s√
<˚e‘=∫ÃHê~s√ #·÷&És√ #·÷&Ésê
<äTs¡ZeTà ‘·*¢s√, e#ÓÃs√ e#ÓÃsê
zj·Te÷à ` †jYT, e÷j·Te÷à ` †jYT, e÷ø√düy˚T e#ÓÃqe÷à
1. eTTø√ÿ{Ï X¯≈£îÔ\qT eTT+<äT>±H˚ ø=*#êeTT
˙y˚ e÷ ‘·*¢eì Ç|ü⁄&ÉT ‘Ó\TdüT≈£îHêïeTT
eTqdü+‘ê`†jYT, $ù|Œdæ`†jYT, u≤<Ûä\˙ï #Óù|Œ<ë›+
neTà\≈£î neTày˚ ` Ä~ |üsêX¯øÏÔy˚
$»j·Tyê&É |ü⁄s¡eTTq+<äT yÓ\dæHê ‘·*¢y˚ ˆˆ<˚e‘=∫ÃHê~s√ˆˆ
2. y˚bÕ≈£î ‘√s¡D≤\ |ü+~fi‚fl y˚dæHêeTT
|ü⁄*¨s¡ bı+>∑fi¯ó¢ HÓ’y˚<Ûä´+ ô|{ϺHêeTT
bÕ<ë˝Ò ` †jYT, ø£&ç>±eTT ` †jYT, ˙ |üP»˝Ò #˚kÕeTT
neTà\≈£î neTày˚ ` Ä~ |üsêX¯øÏÔy˚
$»j·Tyê&É |ü⁄s¡eTTq+<äT yÓ\dæHê ‘·*¢y˚ ˆˆ<˚e‘=∫ÃHê~s√ˆˆ

3. s¡+>∑T s¡+>∑T |üP\T‘Ó∫à Vü‰sê˝Ò y˚dæHêeTT

|üdüT|ü⁄ ≈£î+≈£îeT‘√ |üP»˝Ò #˚dæHêeTT
ìeTàø±j·T\T ø£fÒºeTT ˙ HêeT+ yÓTTπøÿeTT
ø£+N ø±e÷øÏåy˚, eT<ÛäTs¡ MTHêøÏåy˚
$»j·Tyê&É |ü⁄s¡eTTq+<äT yÓ\dæHê ‘·*¢y˚ ˆˆ<˚e‘=∫ÃHê~s√ˆˆ

4. |ü>∑\+‘ê |üì#˚dæ n\dæb˛sTT ñHêïeTT

dü+<Ûä´y˚fi¯ ø±>±H˚ ˙ uÛÑ»q\T #˚ùdeTT
bÕ<ë˝Ò`†jYT, ø£&ç>±eTT`†jYT, ˙ |üP»˝Ò #˚kÕeTT
ø£+N ø±e÷øÏåy˚, eT<ÛäTs¡ MTHêøÏåy˚
u…»yê&É |ü⁄s¡eTTq+<äT <äTsêZ uÛÑyê˙y˚ ˆˆ<˚e‘=∫ÃHê~s√ˆˆ
111
 ¬>*ùdÔ >∑+;Ûs¡+>± ñ+&ÉT, z&ç‘˚ $T‘·uÛ≤wæ>± ñ+&ÉT

»>∑»®qì uÛÑyêì
»>∑»®qì uÛÑyêì ` »qì ãCÒ uÛÑyêì
»>∑»®qì, »>∑»®qì, »>∑»®qì uÛÑyêì
e÷ ‘·*¢sêyê eTe÷à<äTø√yê

1. }s¡T }s¡T H=ø£ù|s¡Tq ñ<䓤$+∫Hêe≥eTà

$]$>∑ u…»yê&É˝Àq ø£qø£<äTs¡Z yÓ’‹eeTà
˙s¡C≤øÏå ˙y˚~≈£îÿ ø±$T‘·eTTà©j·TeeTà
ø√]ø£\T rs¡ÃeeTà ø=˝Ò¢{Ï ô|~›+≥¢eTà ˆˆ»>∑»®q숈

2. nq+‘·eTT>∑ ø£+∫˝Àq ø±e÷øÏå yÓ’‹eeTà

m+∫#·÷&É eT<ÛäTs¡˝Àq MTHêøÏå yÓ’‹eeTà
Ä~ |üs¡+CÀ´‹eeTà, Ä<ä]+#·sêeeTà
ø±bÕ&É>∑ sêeeTà ø±+Á&Éø√≥ q÷ø±\eTà ˆˆ»>∑»®q숈

3. Ä<äeTs¡∫ ñqïyê]ì Ä|ü<ä˝À eTT+#·T‘êe⁄

˙<Ó uÛ≤s¡eTT nqïyê]ì ì\ø£&É>± ÁuÀ#·T‘êe⁄
Ä~ |üs¡+CÀ´‹eeTà Ä<ä]+#·sêeeTà
bÕ<ä|üP» #˚‘·TqeTà ô|<ë›|ü⁄s¡+ eT]&ÓeTà ˆˆ»>∑»®q숈

4. <ä+&ç>∑ uÛÑ÷eT+&É\eTTq #ÛêeTT+&˚X¯«]eeTà

#·+&ç>∑ yÓTÆdü÷s¡T˝Àq eTVæ≤cÕdüTs¡ dü+Vü‰]
<ä+&ÉeTeTà dæ+Vü≤kÕ«] <ëq >∑sê«|üVü‰]
<äj·Tp&É>∑ sêeeTà sê»eT+Á&ç k˛e÷\eTà ˆˆ»>∑»®q숈

112
 ãT~∆ ≈£îX¯\‘· ø£+fÒ ≈£L&Ü eTìwæ q&Ée&çπø >=|üŒ~

mHÓïìï s¡÷bÕ\T
mHÓïìï s¡÷bÕ\T Ä~ |üsêX¯øÏÔeeTà
yÓTT≈£îÿã&ÉT\T ‘·*¢yÓ’‹y˚ <äTs¡ZeTà
yÓTT≈£îÿã&ÉT\T e÷≥ eTs¡Tey˚ e÷j·TeTà
Ä˝Àø£+ $&ç∫ ˙e⁄ u…»yê&É #˚]Hêyê
u…»yê&É #˚] ˙e⁄ ø£qø£<äTs¡ZyÓ’Hêyê
˙ ø=+&É≈£î ekÕÔeTyÓ÷à <äTs¡ZeTà
ã+<ë\qT ‘ÓkÕÔeTyÓ÷à <äTs¡ZeTà ˆˆmHÓïì
Ä˝Àø£+ $&ç∫ ˙e⁄ ¬ø’ø£\÷s¡T #˚]Hêyê
¬ø’ø£\÷s¡T #˚] ˙e⁄ XÊ´eT˝≤+ãyÓ’Hêyê
˙ >∑T&çπø ekÕÔeTyÓ÷à XÊ´eT˝≤+ã
yÓTT≈£îÿã&ÉT\T ‘ÓkÕÔeTyÓ÷à XÊ´eT˝≤+ã ˆˆmHÓïì
Ä˝Àø£+ $&ç∫ ˙e⁄ ø=˝Ò¢s¡T #˚]Hêyê
ø=˝Ò¢s¡T #˚]˙e⁄ ô|~›+≥¢eTà yÓ’Hêyê
˙ >∑T&çπø ekÕÔeTyÓ÷à ô|~›+≥¢eTà
yÓTT≈£îÿã&ÉT\T ‘ÓkÕÔeTyÓ÷à ô|~›+≥¢eTà ˆˆmHÓïì
Ä˝Àø£+ $&ç∫ ˙e⁄ ;ÛeTes¡+ #˚]Hêyê
;ÛeTes¡+ #˚]˙e⁄ e÷e⁄fi¯fleTà yÓ’Hêyê
;ÛeTes¡+ ekÕÔeTyÓ÷à e÷e⁄fi¯fleTà
X¯s¡D≤\T #˚ãT‘êeTyÓ÷à e÷e⁄fi¯fleTà ˆˆmHÓïì
Ä˝Àø£+ $&ç∫ ˙e⁄ øö‘·es¡+ #˚]Hêyê
øö‘·es¡+ #˚]˙e⁄ ø=+&Ü\eTà yÓ’Hêyê
øö‘·es¡+ ekÕÔeTyÓ÷à ø=+&Ü\eTà
yÓTT≈£îÿã&ÉT\T ‘ÓkÕÔeTyÓ÷à ø=+&Ü\eTà ˆˆmHÓïì
113
 ‘ê´>∑<ÛäqT&ÉT ∫+~+#˚ s¡ø£Ô+ ø£Hêï |ü+&ç‘·T&ç ø£\+ ˝Àì dæsê $Tqï

ø£qø£<äTs¡Z HÍø£
ôV’≤˝…dü‡ ôV’≤˝…dü‡ ` ôV’≤˝…dü‡ ôV’≤˝…dü‡ (2)
ø£q≈£<äTs¡Z HÍø£ kÕ– b˛‘·Tqï~
<äTs¡ZeTà HÍø£ kÕ– b˛‘·Tqï~
HêeT+ãT |ü*øÏ‘Ó Hêe kÕ–b˛‘·T+~

1. n+<äT˝§ #·Tø±ÿì l ø£qø£<äTs¡Z

Ç+<äT˝À #·Tø±ÿì l XÊ´eT˝≤+ã
HêeT+ãT |ü*øÏ‘˚ Hêe kÕ–b˛‘·T+~ ˆˆø£qø£<äTs¡Zˆˆ

2. C≤„qeTH˚ <ÛäqeTT n+~+#·T MT≈£î

‘Ó&Ó¶j·T´ |üì˝Ò<äT ` ‘Ós¡#ê|ü |üì˝Ò<äT
ø£wüº düTU≤\T ¬s+&ÉT ` |òüTqyÓTÆq ¬øs¡{≤\T
HêeT+ãT |ü*øÏ‘˚ Hêe kÕ–b˛‘·T+~ ˆˆø£qø£<äTs¡Zˆˆ

3. ù|<ä\≈£î, kÕ<ÛäT\≈£î Ç~ ñ∫‘·eT+&û

&É_“∫à MTs¡T á Hêe mø£ÿ˝Òs¡T
neTà˝≤sê, nj·T´˝≤sê, s¡+&ç s¡+&ç MTs¡T
HêeT+ãT |ü*øÏ‘˚ Hêe kÕ–b˛‘·T+~ ˆˆø£qø£<äTs¡Zˆˆ

4. ø£<ä\ø£+&ç kÕ«eTT\T, yÓT<ä\ø£+&ç kÕ«eTT\T

¬ø’ø£\÷s¡T MT<äT>± Hêe kÕ–b˛‘·T+~
ø£ècÕíq~j·T+<äT Ä>∑T‘·T+~ á Hêe
HêeT+ãT |ü*øÏ‘˚ Hêe kÕ–b˛‘·T+~ ˆˆø£qø£<äTs¡Zˆˆ

114
 kÕVü≤dü+ n+fÒ uÛÑj·T+ ˝Òø£b˛e&É+ ø±<äT, uÛÑj·÷ìï »sTT+#·&É+

n+u≤ uÛÑyê˙ XÊs¡<˚

n+u≤ uÛÑyê˙ XÊs¡<˚ ` »>∑<ä+u≤ uÛÑyê˙ XÊs¡<˚
kÕVæ≤‘·´ s¡dübÕq ` düs¡kÕ ñ˝≤¢dæì
ø£$»q b˛wæDÏ ` ø±eT $˝À#·˙ ˆˆn+u≤ uÛÑyê˙ˆˆ
yêCÒ„j·T XÊdæì ` yê#êeT >√#·]
ñ˝≤¢dü ˝À#·ì ` bÕeq e÷ìì ˆˆn+u≤ uÛÑyê˙ˆˆ
#ês¡TMD |ü<äà_+<äT ` |ü⁄˝≤¢e˝À#·ì
dü∫Ã<ëq+<ä˙ ` yêJ®e #ê]DÏ ˆˆn+u≤ uÛÑyê˙ˆˆ
X¯è+>±s¡ s¡dübÕq ` düs¡dü ñ˝≤¢dæì
düs¡«y˚<ä s¡dübÕ\ ` düs¡dü ñ˝≤¢dì
æ ˆˆn+u≤ uÛy
Ñ ê˙ˆˆ
dü+^‘· Hê<äÁ|æj·T ` Hê<ä‘·q÷qàj·T
s¡‘·ïVü‰s¡ XÀ_Ûì ` sêJe ˝À#·ì ˆˆn+u≤ uÛÑyê˙ˆˆ
q+~˙ q+~˙ ` dü∫Ã<ëq+~˙
dü∫Ã<ëq+~˙ ` kÕ<ÛäT dü+s¡øÏåDÏ ˆˆn+u≤ uÛÑyê˙ˆˆ
<ä+&Ü\e÷à
<ä+&Ü\yÓ÷à <ä+&Ü\e÷à ` u…»yê&É ø£qø£<äTs¡Z <ä+&Ü\e÷à
1. ø£+∫ ø±e÷ø£åe÷à ` <ä+&Ü\e÷à
eT<ÛäT¬s’ MTHêø£åe÷à` <ä+&Ü\e÷à
ø£\ø£‘êÔ ø±[e÷‘· ` <ä+&Ü\e÷à ˆˆ<ä+&Ü\yÓ÷àˆˆ
2. ñj·T÷´s¡T Ms¡eTà ` <ä+&Ü\e÷à
y˚eTes¡+ ø=+&Ü\eTà ` <ä+&Ü\e÷à
ô|&Éq ô|’&ÉeTà ‘·*¢ ` <ä+&Ü\e÷à ˆˆ<ä+&Ü\yÓ÷àˆˆ
3. ¬ø’ø£\÷s¡T XÊ´eT˝≤+ã ` <ä+&Ü\e÷à
;ÛeTes¡+ e÷e⁄fi¯fleTà ` <ä+&Ü\e÷à
ø=˝Ò¢{Ï ô|~›+≥¢eTà ` <ä+&Ü\e÷à ˆˆ<ä+&Ü\yÓ÷àˆˆ
4. ø£+∫ ø±e÷ø£åeTà ` <ä+&Ü\e÷à
düeTj·T|ü⁄s¡+ e÷¬seTà ` <ä+&Ü\e÷à
eTeTT>∑qï ‘·\T¢\≈£î ` <ä+&Ü\e÷à ˆˆ<ä+&Ü\yÓ÷àˆˆ
5. eTeTT>∑qï e÷j·TeTà ` <ä+&Ü\e÷à
e÷*ø±|ü⁄s¡‘·ÔeTà ` <ä+&Ü\e÷à
115
 k˛eT]‘·q+ ˇø£ >∑÷&ÉT ˝≤+{Ï~, n+<äT˝À Äø£‘êsTT‘·q+ >∑T&ÉT¢ ô|&ÉT‘·T+~

ø±fi¯fl≈£î >∑C…®\T
ø±fi¯fl≈£î >∑C…®\T ø£≥Tº≈£îì ` q&ÉTeTTøÏ Hê>∑T\T #·T≥Tºø=ì
qTe⁄« ô|<ä›|ü⁄* (3) møÏÿ sêeyÓ÷à ` u…»yê&É e÷ <äTs¡Ze÷à
1. neTà\>∑Hêï neTà ˙ee÷à ` Ä~X¯øÏÔ$ ˙y˚qe÷à
Ä|ü<äyÓTT≈£îÿ\ ‘·*¢ ˙ee÷à ` neìì @˝Ò <˚e‘·ee÷à
e÷ n+&É<ä+&É (3)e⁄ ˙ee÷à ` u…»yê&Ü e÷ <äTs¡Ze÷à
2. eTT>∑TZs¡eTà\ eT÷\|ü⁄≥e÷à ` eTT˝À¢ø±\qT @˝…<äee÷à
eTVæ≤eT\T>∑\ <˚e‘·ee÷à ` eTqkÕsê ìqT >=*∫qeTe÷à
e÷ >∑T+&Óì+&É (3) ø=\Te⁄+&ÉyÓ÷à ` u…»yê&Ü e÷ <äTs¡Ze÷à
3. <äTwü˜ •ø£åD #˚dæqee÷à ` •wü˜ s¡ø£åD #˚dæqee÷à
Çwüº <˚e‘·e⁄ ˙y˚qe÷à ` ìwü˜‘√ ìqTï y˚&çqeTe÷à
Ä yÓ+&çø=+&É (3) M&ç sêeyÓ÷à ` u…»yê&É e÷ <äTs¡Ze÷à
4. ~~›$T ‘·ø£~$T Ms¡ e÷‘·eP ` Bq <äj·÷[$ ˙y˚qe÷à
BqT\T bÕ*+#˚ Ms¡ e÷‘·eP ` Bq u≤+<Ûä$ sêy˚eTe÷à
z+ <Û÷ ä +<Û÷
ä + (3) <Û÷
ä + <äTs¡e
Z ÷à ` eTeTTà\qTB$+#·sêee÷à
uÛÑyêìy˚ ` •yêìy˚
uÛÑyêìy˚, •yêìy˚ ` z+ø±]y˚, e÷+ø±[y˚ ˆˆ2ˆˆ
1. ¬ø’ø£\÷s¡T Á>±eTeT+<äT ` XÊ´eT˝≤+ãy˚
ø=˝Ò¢{Ï Á>±eTeT+<äT ` ô|~›+≥¢eTày˚
;ÛeTes¡+ Á>±eTeT+<äT ` e÷e⁄fi¯fleTày˚
}s¡Tø=ø£ÿ ù|s¡T‘√{Ï ` yÓ*dæHêee÷àˆˆuÛÑyêìy˚ˆˆ
2. y˚bÕ≈£î ‘√s¡D≤\T ` ø£{ϺHêy˚T
uÛ≤» uÛÑ»+Ár\T ` ‘Ó∫ÃHêy˚T
q÷{§ø£ÿ f…+ø±j·T ` ø={ϺHêy˚T
y˚&ÉTø£‘√ dü+ãsê\T ` #˚dæHêeTe÷àˆˆuÛÑyêìy˚ˆˆ
116
 zs¡TŒ ˝Òì eTìwæ q÷HÓ ˝Òì B|ü+ e+{Ïyê&ÉT

C…’ C…’ <äTsêZ

C…’C…’ <äTsêZ qyÓ÷ qyÓ÷ ` l ø£qø£<äTs¡Z qyÓ÷ qyÓ÷
1. n+_ø£, #·+&çø£ qyÓ÷ qyÓ÷ ` nœ˝≤+&˚X¯«] qyÓ÷ qyÓ÷
2. Á‹H˚Á‘·<Ûë] qyÓ÷ qyÓ÷ ` Á‹X¯S\bÕDÏ qyÓ÷ qyÓ÷
3. nqï|üPπsíX¯«] qyÓ÷ qyÓ÷ ` nœ˝≤+&˚X¯«] qyÓ÷ qyÓ÷
4. ø£\ø£‘êÔ ø±∞ qyÓ÷ qyÓ÷ ` ø£Hê´≈£îe÷] qyÓ÷ qyÓ÷
5. uÛÑ>∑e‹ X¯s¡D+ qyÓ÷ qyÓ÷ ` uÛÑyêì X¯s¡D+ qyÓ÷ qyÓ÷
6. l uÛÑTeH˚X¯«] qyÓ÷ qyÓ÷ ` l XÊ´eT˝≤+ã qyÓ÷ qyÓ÷

l ø£qø£eTà dæs¡T*j·Tee÷à
l ø£qø£eTà, dæs¡T*j·TeeTà, esê\ ‘·*¢$ ˙y˚
e÷ esê\ ‘·*¢$ ˙y˚
1. ø£fi¯fl≈£î ø±≥Tø£ ø£dü÷Ô] ~~› ` ø±fi¯fl≈£î bÕsêDÏ Áyêj·T>± ˆˆ2ˆˆ
CÀCÀ CÀj·Tì CÀ\bÕ&É>± ` n+>∑<äT\+<äs¡T Vü‰s¡‹e«>∑
2. Ç+Á<äøÏ˝≤Á~ |üs¡«‘·eT+<äTq ` Ç+|ü⁄>∑ ≈£Ls¡TÃì ñ+{Ïyê ˆˆ2ˆˆ
dü]>∑+>± kÕïqe÷&É>∑ ` CÀCÀ CÀj·Tì CÀ\bÕ&É>∑
3. uÛÑ≈£îÔ\+<ä] Vü≤è<äj·TeTTq+<äT ` dæús¡eTT>± ì*∫q <˚e‘·
kÕ«eTT\+<äs¡÷ Vü‰s¡rj·T>± ` CÀCÀ CÀj·Tì CÀ\bÕ&É>±
117
 $T‹ $T+∫q $ÁXÊ+‹ nìï $<Ûë\ nqs¡∆y˚T

•e |ü+#êø£åØ k˛ÔÁ‘·+ ` ªªz+ qeT'•yêj·Tμμ

ªªz+μμø±s¡+ _+<äTdü+j·TTø£Ô+ ì‘·´+ <Ûë´q+‹ jÓ÷–q+
ø±eT<ä+ yÓ÷ø£å<ä+ ‘·kÕà‘Y ` z+ø±sêj·T qyÓ÷ qeT'
1. Hêπ>+Á<äVü‰sêj·T Á‹˝À#·Hêj·T
uÛÑkÕà+>∑ sê>±j·T eTùV≤X¯«sêj·T
ì‘ê´j·T X¯ó<ëΔj·T ~>∑+ãsêj·T
‘·ôd’à ªqμ ø±sêj·T qeT'•Ùyêj·T ˆ
2. eT+<ëøÏì dü*\#·+<äq #·]Ñêj·T
q+BX¯«s¡ Á|üeT<ÛäHê<∏ä eTùV≤X¯«sêj·T
eT+<ës¡eTTK´ ãVüQ|ü⁄wüŒ düT|üPõ‘êj·T
‘·ôd’à ªeTμ ø±sêj·T qeT'•Ùyêj·T ˆ
3. •yêj·T >öØ e<äHês¡$+<ä
dü÷sê´j·T s¡øå±<Ûä«s¡ HêX¯Hêj·T
l ˙\ø£+sƒêj·T eèwü<Ûä«C≤j·T
‘·ôd’à ª•μ ø±sêj·T qeT'•Ùyêj·T ˆ
4. e•wü˜ ≈£î+uÀ<䓤e >ö‘·e÷~
eTT˙+Á<ä <˚yê]Ñ· X‚Ksêj·T
#·+Á<ës¡ÿ yÓ’XÊ«qs¡ ˝À#·Hêj·T
‘·ôd’à ªeμ ø±sêj·T qeT'•Ùyêj·T ˆ
5. j·Tø£å dü«s¡÷bÕj·T »{≤<Ûäsêj·T
|æHêø£ Vü≤kÕÔj·T düHê‘·Hêj·T
~yê´j·T <˚yêj·T ~>∑+ãsêj·T
‘·ôd’à ªj· T μ ø±sêj·T qeT'•Ùyêj·T ˆ
|ü+#êø£ås¡ $T<ä+ |ü⁄D´+ ˆ j·T' |üπsƒ•Ãe düìï<ÛÍ
•e˝Àø£ eTyêb˛ï‹ ˆ •y˚q düVü≤ yÓ÷<ä‘˚ ˆˆ
z+ uÛ…’s¡e s¡TÁ<ëj·T, eTVü‰ s¡TÁ<ëj·T, ø±\ s¡TÁ<ëj·T, ø£˝≤Œ+‘· s¡TÁ<ëj·T, Ms¡s¡TÁ<ëj·T,
dü÷s¡ s¡TÁ<ëj·T, s¡TÁ<ä s¡TÁ<ëj·T, |òüTÀs¡ s¡TÁ<ëj·T, n|òüTÀs¡ s¡TÁ<ëj·T, n+&É s¡TÁ<ëj·T, <ä+&É
s¡TÁ<ëj·T, #·+&É s¡TÁ<ëj·T, Á|ü#·+&É s¡TÁ<ëj·T, ÁãVü‰à+&É s¡TÁ<ëj·T, e÷sêÔ+&É s¡TÁ<ëj·T,
uÛeÑ s¡T<Á ëj·T, ;ÛeT s¡T<Á ëj·T, n‘·\ s¡T<Á ëj·T, $‘·\ s¡T<Á ëj·T, düT‘·\ s¡T<Á ëj·T, eTVü‰‘·\
s¡TÁ<ëj·T, s¡kÕ‘·\ s¡TÁ<ëj·T, ‘·˝≤‘·\ s¡TÁ<ëj·T, bÕ‘êfi¯ s¡TÁ<ëj·T qyÓ÷ qeT'.
118
 eT+∫ eTqTwüß\ Vü≤è<äj·÷\˝À Áø√<Ûä+ m≈£îÿe ùd|ü⁄ ñ+&É˝Ò<äT

*+>±wüºø£+
X¯+uÛÀ X¯+ø£s¡ qeT' •yêj·T ` kÕ+ã dü<ë•e qeT' •yêj·T
kÕ«$Tj˚T X¯s¡D+ X¯s¡Dbıqïj·T´|üŒ ` nj·T´|üŒ X¯s¡D+ X¯s¡Dbıqïj·T´|üŒ
1. ÁãVü≤àeTTsê] düTsê]Ñ· *+>∑+ ˆ ìs¡à\uÛ≤wæ‘· XÀ_Û‘·*+>∑+
»qà» <äT'K $HêX¯ø£ *+>∑+ ˆ ‘·Á‘·ŒDe÷$T dü<ë•e *+>∑+
2. <˚eeTTì Á|üesê]Ñ· *+>∑+ ˆ ø±eT<äVü≤q ø£s¡TD≤ø£s¡ *+>∑+
sêeD<äs¡Œ $HêX¯ø£ *+>∑+ ˆ ‘·Á‘·ŒDe÷$T dü<ë•e *+>∑+
3. düs¡«düT>∑+~Û düT˝Ò|æ‘· *+>∑+ ˆ ãT~Δ $es¡Δq ø±s¡D *+>∑+
dæ<äΔ düTsêdüTs¡ e+~‘· *+>∑+ ˆ ‘·Á‘·ŒDe÷$T dü<ë•e *+>∑+
4. ø£qø£ eTVü‰eTDÏ uÛÑ÷wæ‘·*+>∑+ ˆ |òüDÏ|ü‹y˚w昑· XÀ_Û‘· *+>∑+
<äø£ådüTj·T»„ $HêX¯ø£ *+>∑+ ˆ ‘·Á‘·ŒDe÷$T dü<ë•e *+>∑+
5. ≈£î+≈£îeT #·+<äq ˝Ò|æ‘· *+>∑+ ˆ |ü+ø£»Vü‰s¡ düTXÀ_Û‘· *+>∑+
dü+∫‘·bÕ|ü $HêX¯ø£ *+>∑+ ˆ ‘·Á‘·ŒDe÷$T dü<ë•e *+>∑+
6. <˚e>∑D≤]Ñ· ùd$‘· *+>∑+ ˆ uÛ≤yÓ’s¡“¤øÏÔ _πse#· *+>∑+
~qø£s¡ ø√{Ï Á|üuÛ≤ø£s¡ *+>∑+ ˆ ‘·Á‘·ŒDe÷$T dü<ë•e *+>∑+
7. nwüº<äfiÀ |ü]y˚w昑· *+>∑+ ˆ düs¡«düeTT<䓤e ø±s¡D *+>∑+
nwüº <ä]Á<ä $HêX¯ø£ *+>∑+ ˆ ‘·Á‘·ŒDe÷$T dü<ë•e *+>∑+
8. düTs¡T>∑Ts¡T düTs¡es¡ |üPõ‘· *+>∑+ ˆ düTs¡eq |ü⁄wüŒ dü<ë]Ñ· *+>∑+
|üs¡eT|ü<ä+ |üs¡e÷‘·àø£ *+>∑+ ˆ ‘·Á‘·ŒDe÷$T dü<ë•e *+>∑+
*+>±wüºø£ $T<ä+ |ü⁄D´+ ˆ j·T' |üπsƒ•Ãe düìï<ÛÍ
•e˝Àø£ eTyêb˛ï‹ ˆ •y˚q düVü≤ yÓ÷<ä‘˚ ˆˆ
119
 eTìwæ $ÁX¯$T+#·&ÜìøÏ n\dü≥ì $T+∫q ~+&˚ ˝Ò<äT

z+ •yêj·T qeT'•Ùyêj·T
z+ •yêj·T qeT'•Ùyêj·T z+ •yêj·T X¯+ø£sê
X¯•<Ûäs¡DÏ düT+<äπsX¯ z+ •yêj·T X¯+ø£sê
1. ø±o $X‚«X¯«sêj·T z+ •yêj·T X¯+ø£sê
X¯•<Ûäs¡DÏ düT+<äπsX¯ z+ •yêj·T X¯+ø£sê ˆˆz+ •yêj·Tˆˆ

2. ø√{Ï|ü*¢ k˛y˚TX¯«s¡ z+ •yêj·T X¯+ø£sê

X¯•<Ûäs¡DÏ düT+<äπsX¯ z+ •yêj·T X¯+ø£sê ˆˆz+ •yêj·Tˆˆ

3. Á<ëøå±sêeT ;Ûy˚TX¯«s¡ z+ •yêj·T X¯+ø£sê

X¯•<Ûäs¡DÏ düT+<äπsX¯ z+ •yêj·T X¯+ø£sê ˆˆz+ •yêj·Tˆˆ

4. lXË’\ eT˝Ò¢X¯«s¡ z+ •yêj·T X¯+ø£sê

X¯•<Ûäs¡DÏ düT+<äπsX¯ z+ •yêj·T X¯+ø£sê ˆˆz+ •yêj·Tˆˆ

5. neTsêe‹ áX¯«sêj·T z+ •yêj·T X¯+ø£sê

X¯•<Ûäs¡DÏ düT+<äπsX¯ z+ •yêj·T X¯+ø£sê ˆˆz+ •yêj·Tˆˆ

6. K+&Ée*¢ e÷s¡ÿ+&˚j·T z+ •yêj·T X¯+ø£sê

X¯•<Ûäs¡DÏ düT+<äπsX¯ z+ •yêj·T X¯+ø£sê ˆˆz+ •yêj·Tˆˆ

7. ô|qT>=+&É q>∑πsX¯«s¡ z+ •yêj·T X¯+ø£sê

X¯•<Ûäs¡DÏ düT+<äπsX¯ z+ •yêj·T X¯+ø£sê ˆˆz+ •yêj·Tˆˆ
120
 nVü≤+uÛ≤yêìï ÄkÕ+‘·+ n+‘·yÓTT+~+#·&Éy˚T $qj·T+ ne⁄‘·T+~

•e‘ê+&Ée+
1. »{≤≥ M>∑\»®\ Á|üyêVü≤ bÕ$‘·düú˝Ò ` >∑˝Òe\+ã´ \+_‘ê+ uÛÑT»+>∑‘·T+>∑ e÷*ø±yéTˆ
&ÉeT &ɶeT &ɶeT &ɶeT ìïHê<äe&ɶ eTs¡«j·T+ ` #·ø±s¡#·+&É ‘ê+&Ée+ ‘·H√‘·Tq •e'•eyéTˆˆ
2. »{≤ø£{≤Vü‰ dü+ÁuÛÑeTÁuÛÑeTìï *+|ü ìs¡®Ø`$˝À\ M∫e\¢Ø $sê» e÷q eT÷s¡›ìˆ
<Ûä>∑ <ä›>∑ <ä›>∑ »«\ \¢˝≤≥ |ü≥º bÕeπø`øÏXÀs¡ #·+Á<ä X‚Kπs s¡‹' Á|ü‹ø£åD+ eTeTˆˆ
3. <Ûäsê <Ûäπs+Á<ä q+~˙ $˝≤dü ã+<ÛäT ã+<ÛäTs¡`düTŒ¤s¡~∆>∑+‘· dü+‘·‹ Á|üyÓ÷<äe÷q e÷qùdˆ
ø£èbÕø£{≤ø£å <Û√s¡D° ìs¡T<ä› <äTs¡›sê|ü~`ø£«∫~›>∑+ãπs eTH√ $H√<ä y˚T‘·T edüTÔ숈
4. »{≤ uÛÑT»+>∑ |æ+>∑fi¯ düTŒs¡‘·ŒD≤ eTDÏÁ|üuÛ≤` ø£<ä+ã ≈£î+≈£îeTÁ<äe Á|ü*|üÔ~>∑« <Ûä÷eTUÒˆ
eT<ë+<Ûädæ+<ÛäT s¡düTŒs¡‘·Ô« >∑T‘·ÔØj·Ty˚T<äTπs`eTH√ $H√<ä eT<äT“¤‘·+ _uÛÑs¡TÔ uÛÑ÷‘· uÛÑs¡Ô]ˆˆ
5. düVü≤Ádü˝À#· qÁ|üuÛÑè‘·´ X‚wü˝ÒK X‚Ks¡`Á|üdü÷q <Ûä÷[<√s¡D° $<Ûä÷düsê+Á|òæT |”sƒ¡uÛÑ÷' ˆ
uÛÑT»+>∑ sê»e÷\j·÷ ìã<ä› C≤≥p≥ø£`Á•jÓÆT ∫sêj·TC≤j·T‘ê+ #·ø√s¡ã+<ÛäT X‚Ks¡'ˆˆ
6. \˝≤≥ #·‘·«s¡»«\ <ä›q+»j·T düTŒ¤*+>∑uÛ≤`ì|”‘· |ü+#·kÕj·Tø£+ qeTìï*+|ü Hêj·Tø£yéTˆ
düT<ÛëeTj·T÷K ˝ÒKj·÷ $sê»e÷q X‚Ks¡yéT`eTVü‰ø£bÕ\ dü+|ü<˚ •s√»{≤\ eTqTÔq'ˆˆ
7. Á|ü|ü⁄\¢ ˙* |ü+ø£C≤ Á|ü|ü+#·ø±[ eT#êÃ{≤`ì&É+_Û ø£+sƒ¡ ø£+<äsês¡T∫ Á|üã+<Ûä ø£+<äs¡yéTˆ
düàs¡∫ä<Ûä+, |ü⁄s¡∫ä<Ûä+, uÛÑe∫ä<Ûä+, eTTK∫ä<ÛäyéT`>∑»∫ä<ë+<ä ø£∫ä<Ûä+, ‘·eT+‘· ø£∫ä<Ûä+ uÛÑCÒˆˆ
7. ø£sê\ bòÕ\|ü{Ϻø± <Ûä>∑<ä∆>∑<ä∆>∑»®«\ ` <ä∆q+»j·÷<ÛäØø£è‘· Á|ü#·+&É |ü+#·kÕj·Tπø ˆ
<Ûäsê<Ûäπs+Á<ä q+~˙ ≈£î#êÁ>∑∫Á‘·|üÁ‘·ø£ ` Á|üø£\ŒHÓ’ø£ •*Œì Á‹˝À#·H˚ eT‹s¡àeT ˆˆ
8. qMq y˚T|òüTeT+&É© ìs¡T<ä∆<äTs¡∆ s¡düTŒs¡‘Y ` ≈£îVüAìo~∏ ˙‘·eT' Á|üã+<Ûäã+<ÛäT ø£+<Ûäs¡'ˆ
ì*+|üìs¡ÈØ<Ûäs¡ düÔH√‘·T ø£è‹Ôdæ+<ÛäTs¡' ` ø£fi≤ì<Ûëqã+<ÛäTs¡' Á•j·T+ »>∑<äT∆s¡+<Ûäs¡'ˆˆ
9. Á|ü|òü⁄\¢ ˙\|ü+ø£» Á|ü|ü+#·ø±*eTÁ|üuÛ≤ ` $\+_ø£+sƒ¡ ø£+<ä© s¡T∫ Á|üã<ä∆ø£+<Ûäs¡yéT ˆ
düàs¡∫ä<ä+, |ü⁄s¡∫ä<ä+, uÛÑe∫Ã<ä+, eTK∫ä<ä+ ` >∑»∫ä<ë+<Ûä ø£∫ä<ä+ ‘·eT+‘· ø£∫ä<ä+ uÛÑCÒˆˆ
10. n>∑s¡« düs¡«eT+>∑fi≤ ø£fi≤ø£<ä+ãeT+»Ø ` s¡düÁ|üyêVü≤ e÷<ÛäTØ $»è+uÛÑD≤ eT<ÛäTÁe‘·yéTˆ
düàsê+‘·ø£+,|ü⁄sê+‘·ø£+,uÛÑyê+‘·ø£+,eTU≤+‘·ø£+`>∑C≤+‘·ø±+<Ûä ø±+‘·ø£+ ‘·eT+‘·ø±+‘·ø£+uÛÑCÒˆˆ
11.»j·T‘·«<äÁuÛÑ $ÁuÛÑeTÁuÛÑ eT<äT“¤»+>∑ eTX¯«dü ` ~«ìs¡ZeT‘·èÿ eTdüTŒ¤s¡‘·ÿ sê\bòÕ\ Vü≤e´yê{Ÿ ˆ
~Û$T~∆$T~∆$T <Ûä«qHé eTè<ä+>∑ ‘·T+>∑eT+>∑fi¯ ` <Ûä«ìÁø£eT Á|üe]Ô‘· Á|ü#·+&É‘ê+&Ée' •e'ˆˆ
12.<äèwü~«∫Á‘·‘·\ŒjÓ÷s¡T“¤»+>∑ eTÚøÏÔø£ÁdüCÀsY ` >∑]wü˜s¡‘·ï˝Àwü˜jÓ÷' düTVü≤è~«|üø£å|üø£åjÓ÷' ˆ
‘·ècÕís¡$+<ä#·≈£åîc˛' Á|üC≤eTV”≤eTùV≤+Á<äjÓ÷' düeT+ Á|ües¡Ôj·Tqàq' ø£<ë dü<ë•e+ uÛÑCÒ ˆˆ
13.ø£<ëì*+|üìs¡ÈØ ì≈£î+»ø√≥πs edüHé $eTTø£Ô<äTs¡à‹' dü<ë •s¡'düúeT+»*+eVü≤Hé ˆ
$eTTø£Ô˝À\˝À#·H√ \˝≤≥bòÕ\\>∑ïø£' •y˚‹ eT+Á‘·eTT#·Ãs¡Hé dü<ë düTF uÛÑyêeT´Vü≤yéT ˆˆ
14)ÇeT+ Væ≤ ì‘·´y˚TeeTTø£Ô eTT‘·ÔyÓ÷‘·ÔeT+ düÔe+ |üsƒ¡Hé düàs¡Hé ãèeqïs√ $X¯ó~›y˚T‹dü+‘·‘·yéT ˆ
Vü≤sπ >∑Tsö düTuÛøÑ eÔÏ ÷X¯ó j·÷‹ Hêq´<Ûë >∑‹+ $yÓ÷Vü≤q+ Væ≤ <˚Væ≤Hê+ düTX¯+ø£sd¡ ´ü ∫+‘·qyéT ˆˆ
15)|üPC≤ekÕqdüeTj˚T <äX¯eÁø£Ô^‘·+ j·T' X¯+uÛÑT|üP»qes¡+ |üsƒ¡‹ Á|ü<√ùw ˆ
‘·dü´dæúsê+ s¡<∏ä>∑CÒ+Á<ä‘·Ts¡+>∑j·TTø±Ô+ \ø°åà dü<Ó’e düTeTTœ+ Á|ü<ä<ë‹ X¯+uÛÑT' ˆˆ
121
 e÷{≤¢&˚ eTT+<äT Ä˝À∫+#·T, Ks¡TÃô|fÒº eTT+<äT dü+bÕ~+#·T, ÁbÕ]∆+#˚ eTT+<äT ø£å$T+#·T

•yêj·T‘ê+&Ée
Hêπ>+Á<äVü‰sêj·T Á‹˝À#·Hêj·÷ ` uÛÑkÕà+>∑sê>±j·T eTùV≤X¯«sêj·T
ì‘ê´j·T X¯ó<ëΔj·T ~>∑+ãsêj·T ` ‘·ôd’àªqμ ø±sêj·T ` qeT'•Ùyêj·T
|ü\¢$ : •yêj·T ‘ê+&Ée uÛÑyêj·T ‘ê+&Ée
Äq+<ä ‘ê+&Ée q≥sêC≤
q≥sêC≤, q≥sêC≤ qs¡Ôq düT+<äs¡ q≥sêC≤
•esêC≤ •esêC≤ •eø±e÷ Á|æj·T •esêC≤
•yêj·T Vü≤s¡z+ uÛÑyêj·T Vü≤s¡z+ ˆˆ2ˆˆ
qs¡Ôq düT+<äs¡ Hê≥´•yê ˆˆ2ˆˆ
#·s¡D+1 : ¬ø’˝≤düyêkÕ ø±oìyêkÕ
>∑+>±<Ûäsê Vü≤s¡ q+BX¯«sê
lXË’\ ì\j·÷ Á•‘·»q|üPC´
Á•‘· >∑+>± Á|æj·T eT˝Ò¢X¯«sê ˆˆq≥sêC≤ˆˆ
#·s¡D+ 2 : l ˙\ø£+sƒê ø£]#·sêà+ãs¡
ø±cÕj·÷+ãs¡ kÕ+ã•yê
Á‹X¯S\<Ûë] bÕs¡«‹e\¢uÛÑ
¬ø’˝≤dü ì\j·÷ *+π>X¯«sê ˆˆq≥sêC≤ˆˆ
z+ qeT'•Ùyêj·T qeT'•Ùyêj·T ˆˆ2ˆˆ
#·+Á<äø£fi≤<Ûäs¡ ` qeT'•Ùyêj·T, bÕs¡«‹q+<äq ` qeT'•Ùyêj·T
Á ‹ X¯ S \<Û ë ] ` qeT'•Ùyêj· T , Á ‹ H˚ Á ‘ · < Û ë ] ` qeT'•Ùyêj· T ,
>∑+>±<Ûäs¡Vü≤s¡ ` qeT'•Ùyêj·T, >öØeTH√Vü≤s¡ ` qeT'•Ùyêj·T,
uÛÑø£ÔeX¯+ø£s¡ ` qeT'•Ùyêj·T, uÛÀfi≤X¯+ø£s¡ ` qeT'•Ùyêj·T

122
 n+<ä+ #·÷ùd ø£fi¯fl˝À ñ+&É<äT, kÕj·T+ #˚ùd #˚‘·T˝À¢ ñ+≥T+~

z+ Vü≤s¡ X¯+ø£sê
zyéT Vü≤s¡ X¯+ø£sê ` Vü≤s¡Vü≤s¡ zyéT Vü≤s¡ X¯+ø£sê
e+<äq+ ~>∑+ãsê ` e+~Û‘ê |ü⁄s¡+<Ûäsê
Ç+<äT<Ûäs¡ <äTs¡+<Ûäsê ` Væ≤e÷#·˝≤Á>∑eT+~sê ˆˆzyéT Vü≤s¡ˆˆ
≈£î+&É* uÛÑ÷wü eTùV≤XÊ ` ø£+»s¡ <ÛäqT» $HêXÊ
K+&ç‘· ø±\TìbÕXÊ ` #·+&çø£ Vü≤è<äj·T ìyêkÕ
eT+&É\+ãT ˝…\¢ì+&ç ` j·TT+&çHê |üsê‘·Œsê ˆˆzyéT Vü≤s¡ˆˆ
n+»* ¬>’ø=qsêsê ` Ä]Ôìu≤|üe<˚sê
eT+E\ uÛ≤wü düTBÛsê ` e÷eT≈£î <√wü ìyês¡
≈£î+»uÛÑeeT ‘·+ã <Ó’‘·´ ` uÛÑ+»Hê |üsê‘·Œsê ˆˆzyéT Vü≤s¡ˆˆ
áøÏå‹ \ø£åàDsêeP ` Ç\y˚\TŒ&É yÓ’HêeP
<ëøÏåD´+ »&ÉsêeP ` <ëdüT\ eT~qTHêïeP
áø£åD+u… Bø£å˙ ` nù|ø£å yÓ÷ø£å $Tj·T´sê ˆˆzyéT Vü≤s¡ˆˆ

qeT'bÕs¡«r
qeT' bÕs¡«r |ü‘·j˚T Vü≤s¡ Vü≤s¡ ` Vü≤s¡ Vü≤s¡ X¯+ø£s¡ eTVü≤ <˚yê
Vü≤s¡ z+ Vü≤s¡ z+ eTVü‰<˚yê ` •e •e •e •e dü<ë•yê
eTVü‰<˚yê dü<ë•yê (2) ˆˆqeT' bÕs¡«rˆˆ
1. q+~ yêVü≤q ` Hê>± uÛÑs¡D (2)
>∑+>±<Ûäs¡ Vü≤s¡ ` >∑+>±<Ûäs¡ ˆˆVü≤s¡ z+ˆˆ
2. qs¡Ôq düT+<äs¡ ` q≥sêC≤ (2)
qe÷$T X¯+ø£s¡ •esêC≤ ˆˆVü≤s¡ z+ˆˆ
3. >öØ eTH√Vü≤s¡ ` >∑+>± »{≤<Ûäs¡ (2)
¬ø’˝≤düyêkÕ ` dü<ë •e ˆˆVü≤s¡ z+ˆˆ
4. uÀ˝À X¯+ø£s¡ ` ñe÷|ü‘˚ (2)
X¯+uÛÀ X¯+ø£s¡ ` ñe÷|ü‘˚ ˆˆqeT' bÕs¡«rˆˆ
123
 kÕ|ò>” ± kÕ–b˛j˚T J$‘·+ ø√dü+ bÁ Õ]∆+#·≈î£ , ‘·≥Tº≈î£ ì ì\ã&˚ ã\+ ø√dü+ bÁ Õ]∆+#·T

Hê ˝Àq •e⁄&ÉT >∑\&ÉT... ˙ ˝Àq •e⁄&ÉT >∑\&ÉT...

124
 Ä\dü´+ #˚j·T&É+ e\q düT\TyÓ’q |üì ø£wüºeTe⁄‘·T+~, ø£wüºyÓTÆq |üì nkÕ<Ûä´eTe⁄‘·T+~

eT{Ϻ rXÊyê, eT{Ϻ u§eTàqT #˚XÊyê

eT{Ϻ rXÊyê, eT{Ϻ u§eTàqT #˚XÊyê
ÁbÕD+ b˛XÊyê eTùV≤XÊ eTìwæì #˚XÊyê

1. ‘·*¢ >∑s¡“¤eTTq qqTï ‘=$Tà~ HÓ\\T ñ+#êe⁄

|æeTà≥ eTeTTà uÛÑT$ô|’ y˚dæ |ü⁄e⁄«˝≤>∑ ‘·T+#˚kÕÔeP
ˆˆ eT{Ϻ rXÊyê ˆˆ

2. ≈£î\eTT˝Àq |ü⁄{Ϻ+#êe⁄ ≈£L{ÏøÏ ù|<äqT #˚XÊe⁄

ø£s¡àã+<ë\ eTT&çH˚ y˚dæ ‘·è{Ï˝ÀH˚ ‘·T+#˚kÕÔeP
ˆˆ eT{Ϻ rXÊyê ˆˆ

3. ø√{°X¯«s¡Tì #˚XÊe⁄ ø√≥˝…H√ï ø£{Ϻ+#êe⁄

dæ]dü+|ü<ä\qT •~Û\+#˚dæ ø±{Ï˝Àq ø£*ù|kÕÔeP
ˆˆ eT{Ϻ rXÊyê ˆˆ

4. Vü≤]Vü≤s¡T\≈£î »ìà+#êe⁄ X¯ãØ–]ô|’ yÓ*XÊe⁄

X¯s¡DqT uÛÑ≈£îÔ\ ø√¬sÿ\T r]à X¯ã]yêdüT&Éej·÷´eP
ˆˆ eT{Ϻ rXÊyê ˆˆ

125
 #Ó&ÉT ‘·\#˚yês¡T, ø°&ÉT ‘·\ô|fÒºyês¡T Á|üXÊ+‘·‘· ø√˝ÀŒ‘ês¡T, yÓ\T>∑T #·÷&És¡T

neTà>±s¡T ñ+&˚~
neTà>±s¡T ñ+&˚~ yÓ’≈£î+sƒ¡+
nj·T´>±s¡T ñ+&˚~ ¬ø’˝≤düeTT ˆˆneTàˆˆ
nqï>±s¡T ñ+&˚~ |òüfi¯ìeT˝…’
kÕ«$Tyê] ñ+&˚~ X¯ã]eT˝…’ ˆˆneTàˆˆ
Vü≤] Vü≤] n+{≤s¡T neTà>±]ì
Vü≤s¡ Vü≤s¡ n+{≤s¡T nj·T´yê]ì ˆˆneTàˆˆ
düÿ+<Ûä düÿ+<Ûä n+{≤s¡T nqï>±]ì
nqï nqï n+{≤s¡T kÕ«$Tyê]ì ˆˆneTàˆˆ
l #·Áø£<Ûë]DÏ neTà>±s¡T
Á‹X¯S\<ës¡T&ÉT nj·T´>±s¡T ˆˆneTàˆˆ
X¯S\<ës¡T&ÉT nqï>±s¡T
nuÛÑj·T Vü≤düT‘·&ÉT kÕ«$Tyês¡T ˆˆneTàˆˆ
neTà>±] yêVü≤qeTT >∑s¡T&É yêVü≤qeTT
nj·T´>±] yêVü≤qeTT q+~ yêVü≤qeTT ˆˆneTàˆˆ
nqï>±] yêVü≤qeTT HÓeT* yêVü≤qeTT
kÕ«$Tyê] yêVü≤qeTT |ü⁄* yêVü≤qeTT ˆˆneTàˆˆ
neTà>±]πøyÓ÷ ≈£î+≈£îe÷_Ûùwø£+
nj·T´>±]πøyÓ÷ $uÛÑT<ë_Ûùwø£+ ˆˆneTàˆˆ
nqï>±]πøyÓ÷ bÕ˝≤_Ûùwø£+
kÕ«$T>±]πøyÓ÷ HÓj·÷´_Ûùwø£+ ˆˆneTàˆˆ
neTà>±s¡T ø£fÒº~ |ü≥TºNs¡
nj·T´>±s¡T ø£fÒº~ n+>∑ eÁdüÔeTT ˆˆneTàˆˆ
nqï>±s¡T ø£fÒº~ ˙*eÁdüÔeTT
kÕ«$Tyês¡T ø£fÒº~ q\¢eÁdüÔeTT ˆˆneTàˆˆ
126
 eTq Ä˝À#·q*ï @ e´øÏÔ <ä>∑Zs¡ ãVæ≤s¡Z‘·+ #˚j·T>∑\yÓ÷ yêπs ì»yÓTÆq $TÁ‘·T\T

¬ø’˝≤düy˚T ø±|ü⁄s¡e÷
Vü≤s¡ Vü≤s¡ Vü≤s¡ Vü≤s¡ Vü≤s¡ Vü≤s¡ Vü≤s¡ Vü≤s¡ eTVü≤<˚yê
•e •e •e •e •e •e •e •e eTVü≤<˚yê
|ü\¢$ : ¬ø’˝≤düy˚T ø±|ü⁄s¡e÷ ` lXË’\+ dæ+Vü≤<ë«s¡e÷
yÓ+&çø=+&Éô|’ ìyêdüeTT+&˚ zHê eT\¢Hêï
zHê eT\¢qï yÓT&É˝À Hê>∑T\ eT\¢Hêï

#·s¡D+ 1 : •>∑ô|’q >∑+>∑eTà ˇø£|üø£ÿ HÓ\e+ø£

eT+#·Tø=+&Éô|’ ìyêdüeTT+&Ó zHê eT\¢Hêï
zHê eT\¢qï yÓT&É˝À Hê>∑T\ eT\¢Hêï
ˆˆ¬ø˝’ ≤düyT˚ ˆˆ

#·s¡D+ 2 : ˇø£ Á|üø£ÿ >ös¡eTà eTs√|üø£ÿ Ms¡uÛÑÁ<äT&ÉT

$uÛÑ÷~ ø=+&Éô|’ ìyêdüeTT+&˚ zHê eT\¢Hêï
zHê eT\¢qï yÓT&É˝À Hê>∑T\ eT\¢Hêï
ˆˆ¬ø˝’ ≤düyT˚ ˆˆ

#·s¡D+ 3 : |ü⁄*#·s¡àeTT <Ûä]sTT+∫ |üsê´≥q #˚XÊe⁄

e\¢ø±{Ï˝À ìyêdüeTT+&˚ zHê eT\¢Hêï
zHê eT\¢qï yÓT&É˝À Hê>∑T\ eT\¢Hêï
ˆˆ¬ø˝’ ≤düyT˚ ˆˆ

127
 eTq X¯øÏÔø£Hêï #ê˝≤kÕs¡T¢ düVü≤q+ eT+∫ |òü*‘êìï ÇdüTÔ+~

˝…>∑sê kÕ+ãj·T´
|ü\¢$ : |üHÓï+&ÉT düÔ+uÛ≤\ |ü+~{À¢ ñj·÷´\
|ü&ÉT≈£îqï kÕ+ãj·T´ ˝…>∑sê ˆˆ2ˆˆ
˝…>∑sê kÕ+ãj·T´ ˝…>∑sê e÷nj·T´,
˝…>∑sê |üs¡e÷‘·à ˝…>∑sê ˆˆ|üHÓï+&ÉTˆˆ
#·s¡D+ 1 : ¬ø’˝≤dü–]Hê<Ûä |üe[+∫ñHêïe⁄
eTy˚Tà\ Çø£ ˙e⁄ ˝…>∑sê
˝…>∑sê kÕ+ãj·T´ ˝…>∑sê e÷nj·T´,
˝…>∑sê |üs¡e÷‘·à ˝…>∑sê ˆˆ|üHÓï+&ÉTˆˆ
#·s¡D+ 2 : y˚D°ífi¯ófl #·˙ïfi¯ófl @ø£eTT #˚XÊeTT
kÕïqe÷&É Ç+ø£˝…>∑sê
˝…>∑sê kÕ+ãj·T´ ˝…>∑sê e÷nj·T´,
˝…>∑sê |üs¡e÷‘·à ˝…>∑sê ˆˆ|üHÓï+&ÉTˆˆ
#·s¡D+ 3 : eT˝…¢\ e÷\\T ˙ ø√dü+ ‘Ó#êÃeTT
n\+ø£]+#·>∑ ˝…>∑sê
˝…>∑sê kÕ+ãj·T´ ˝…>∑sê e÷nj·T´,
˝…>∑sê |üs¡e÷‘·à ˝…>∑sê ˆˆ|üHÓï+&ÉTˆˆ
#·s¡D+ 4 : e÷ ‘·*¢ bÕs¡«‹ e∫à ñHêï~
Hê≥´e÷&É+>∑ ˝…>∑sê
˝…>∑sê kÕ+ãj·T´ ˝…>∑sê e÷nj·T´,
˝…>∑sê |üs¡e÷‘·à ˝…>∑sê ˆˆ|üHÓï+&ÉTˆˆ

128
 neø±XÊ\T dü÷s√´<äj·T+ ˝≤+{Ï$, düeTj·÷ìøÏ y˚T\Tø√ø£b˛‘˚ n+<ä≈£î+&Ü b˛‘êsTT

X¯+ø£s¡ X¯•<Ûäs¡
X¯+ø£s¡ X¯•<Ûäs¡ >∑»#·sêà+ãs¡, >∑+>±<Ûäsê Vü≤sê....
düT+<äs¡ düàs¡Vü≤s¡ >ö] eTH√Vü≤s¡ »j·T|üs¡y˚TX¯«sê ... ˆˆ2ˆˆ
»j·T »j·T X¯+ø£sê ` »j·T $X‚«X¯«sê .... ˆˆ2ˆˆ
1. áX¯ –ØX¯ eTùV≤X¯ ñy˚TX¯ »j·T $X‚«X¯«sê...
X¯S*ø£ |ü]Δ Á‹H˚Á‘· ~>∑+ãs¡ »j·T eTè‘·T´+»j·÷. .»j·T eTè‘·T´+»j·÷ ˆˆ2ˆˆ
»j·T »j·T X¯+ø£sê ` »j·T $X‚«X¯«sê .... ˆˆ2ˆˆ
2. uÛÑ≈£îÔ\ Áã‘·T≈£îq yÓ\T>∑Te⁄ ˙y˚ »j·T Á‹|ü⁄sê+‘·ø±...
y˚&ÉøÏ esê\ <ëdüT\ øÏ&Ó<äe⁄ kÕ+ã dü<ë•yê.... ˆˆ2ˆˆ
»j·T »j·T X¯+ø£sê ` »j·T $X‚«X¯«sê .... ˆˆ2ˆˆ
3. s¡Twæ »q>∑D >∑q e÷qdü eT+~s¡, Á‹uÛÑTeq bÕ\ø±
˝Àø£ $HêX¯ø£ $wüeTTHÓ Á>√*q ø£s¡TD≤kÕ>∑sê... ø£s¡TD≤kÕ>∑sê
»j·T »j·T X¯+ø£sê ` »j·T $X‚«X¯«sê .... ˆˆ2ˆˆ
kÕ+ã•e
kÕ+ã•e dü<ë•e mø£ÿ&ÉT+{ÏM
˙e⁄ ø±ø±ì |ü⁄s¡eTTq+<äT yÓ\dæj·TT+{Ïyê ˆˆkÕ+ã •eˆˆ
˙j·T+<äT >∑T&ç eTT+<äT q+~ ñqï~
Ä q+~πøyÓ÷ X¯s¡DT X¯s¡DT ` X¯s¡DT kÕ+ãjÓ÷ ˆˆkÕ+ã •eˆˆ
˙j·T+<äT #˚‹j·T+<äT X¯S\eTTqï~
Ä X¯S˝≤ìøÏ X¯s¡DT X¯s¡DT ` X¯s¡DT kÕ+ãjÓ÷ ˆˆkÕ+ã •eˆˆ
˙j·T+<äT #˚‹j·T+<äT X¯+KeTTqï~
Ä X¯+U≤ìøÏ X¯s¡DT X¯s¡DT ` X¯s¡DT kÕ+ãjÓ÷ ˆˆkÕ+ã •eˆˆ
˙j·T+<äT >∑T&ç eTT+<äT CÀ´‹ ñqï~
Ä CÀ´‘·T\πø X¯s¡DT X¯s¡DT ` X¯s¡DT kÕ+ãjÓ÷ ˆˆkÕ+ã •eˆˆ
˙j·T+<äT •s¡düT‡q+<äT >∑+>∑ ñqï~
Ä >∑+>∑πøyÓ÷ X¯s¡DT X¯s¡DT ` X¯s¡DT kÕ+ãjÓ÷ ˆˆkÕ+ã •eˆˆ
˙j·T+<äT #Ó+‘·H˚yÓ÷ bÕs¡«‘·Tqï~
Ä bÕs¡«‹πø X¯s¡DT X¯s¡DT ` X¯s¡DT kÕ+ãjÓ÷ ˆˆkÕ+ã •eˆˆ
129
 <˚e⁄&ÉT eTq≈£î $»j·÷ìï Çe«&ÉT, $»j·T kÕ<Ûäq≈£î nedüs¡yÓTÆq X¯øÏÔì ÇkÕÔ&ÉT

kÕ+ã•yê ˙<äT eTVæ≤eT

kÕ+ã•yê ˙<äT eTVæ≤eT mqï{Ïø° ‘Ó*j·T<ëj˚T (2)
Vü≤s¡Vü≤sê...... •e•yê (2)
1. >∑+>±»\eTT ‘Ó∫à ˙≈£î n_Ûùwø£eTT ùd‘·Tq+fÒ (2)
>∑+>∑»\eTTq ùd|üø£|üŒ\ m+–\+≥THêïe⁄ X¯+uÛÀ
Vü≤s¡Vü≤sê...... •e•yê (2)
2. Äe⁄bÕ\T ‘Ó∫Ã˙≈£î n]Œ‘·eTT ùd‘·Tq+fÒ (2)
Äe⁄bÕ\ ˝…>∑<ä÷&É\ m+–˝≤+≥THêïe⁄ X¯+uÛÀ
Vü≤s¡Vü≤sê...... •e•yê (2)
3. ‘·T$Tà|üP\T ‘Ó∫à ˙≈£î ‘·Twüߺ>∑ |üPõ+‘·Tq+fÒ (2)
ø=e÷àø=eTàq ø√{Ï‘·TyÓTà<ä\ m+–˝+≥THêïe⁄ •e
Vü≤s¡Vü≤sê...... •e•yê (2)
4. Hê]πøfi¯s¡eTT ‘Ó∫Ã˙≈£î HÓ’y˚<ä´+ ô|&É‘·q+fÒ (2)
Hê]πøfi¯eTT ˙≈£îm+‘√ ÇwüºeT+{Ïej·T´ X¯+uÛÀ
Vü≤s¡Vü≤sê...... •e•yê (2)
•e⁄&˚ <˚e⁄&Éì H˚q+fÒ
•e⁄&˚ <˚e⁄&Éì H˚q+fÒ ` •e⁄&˚ <˚e⁄&ÉT ø±<ä+{≤s¡÷
•eHêeT düàs¡D #˚j·Te<ä›+{≤s¡÷
•ej·÷´ •ej·÷´ •ej·÷´ ˙ e÷j·T
•ej·÷´ •ej·÷´ Hêπø$T ‘Ó*j·T<äj·÷´
1. |üs¡e÷ •e⁄&Éì H˚q+fÒ ` bÕeTT˝≤&çdüÔ&É˙ ìqï+{≤s¡T,
bÕeTT\ >±s¡&Éì ìqï+{≤s¡T
2. >∑s¡fi¯ø£+sƒ¡T&É˙ H˚q+fÒ ` >∑+–¬s<äT›˝À&Éì ìqï+{≤s¡÷,
>∑+–¬s&ÉT¢ >±düÔ&É˙ ìqï+{≤s¡T
3. ø±• $X¯«Hê<ÛäT&Éì H˚q+fÒ ` ø±{Ï˝À ø±|üs¡˙ ìqï+{≤s¡÷,
ø±{Ï˝À ã+≥T&É˙ ìqï+{≤s¡T
130
‘·q ÄX¯\≈£î, X¯øÏÔ kÕeTsê∆´\≈£î eT<Ûä´ñqï ‘˚&ÜqT >∑T]Ô+∫qyê&ÉT m|ü⁄Œ&É÷ düTK+>± J$+#·>∑\&ÉT
bÕ+&ÉTs¡+>∑ $sƒ¡˝Ÿ
1) bÕ+&ÉTs¡+>± $sƒ¡˝Ò ` Vü≤] Hêsêj·TD, |ü+&É]Hê<Ûä $sƒ¡˝Ò ` Vü≤] Hêsêj·TD
Vü≤] Hêsêj·TD ` uÛÑ» Hêsêj·TD, uÛÑ» Hêsêj·TD ` Vü≤] Hêsêj·TD
2) »j·TVü≤] $sƒ¡˝Ò ` Vü≤] Hêsêj·TD, |ü⁄s¡+<äs¡ $sƒ¡˝Ò ` Vü≤] Hêsêj·TD
Vü≤] Hêsêj·TD ` uÛÑ»Hêsêj·TD, uÛÑ» Hêsêj·TD ` Vü≤] Hêsêj·TD
3) dü≈£îÿu≤sTT $sƒ¡˝Ò ` Vü≤] Hêsêj·TD, MTsêu≤sTT $sƒ¡˝Ò ` Vü≤] Hêsêj·TD
Vü≤] Hêsêj·TD ` uÛÑ»Hêsêj·TD, uÛÑ» Hêsêj·TD ` Vü≤] Hêsêj·TD
4) ‘·Tø±sêyéT $sƒ¡˝Ò ` Vü≤] Hêsêj·TD, C≤„q<˚yé $sƒ¡˝Ÿ ` Vü≤] Hêsêj·TD
Vü≤] Hêsêj·TD ` uÛÑ»Hêsêj·TD, uÛÑ» Hêsêj·TD ` Vü≤] Hêsêj·TD
ˇø£ÿkÕ] sêyê\ì
ˇø£ÿkÕ] sêyê\ì kÕ«$T ` ìqT mHêïfi¯ó¢>± |æ\TdüTÔqï kÕ«$T
1. y˚&ç y˚&ç nqïeTT˝À yÓqï|üPdü H˚ y˚kÕÔ (2)
Äeø±j·T ≈£L&É ø£*|æ, |üø£ÿqT+&ç ‹ì|ækÕÔ ˆˆˇø£ÿkÕ]ˆˆ
2. |ü+&ÉT¢ ‘Ó∫à ô|fÒº+<äT≈£î X¯ãs¡eTàqT ø±<äT H˚qT
|òü\Vü‰sê*#˚Ã+<äT≈£î eTVü≤sêEqT ø±<äj·÷´
ù|~+{À¢ e+≥ ‹+fÒ ù|πs$T ‘·>∑Z<äT˝Ò (2)
ns¡T>∑T MT<ä ≈£Ls¡TÃ+fÒ ˙ >=ù|Œ$T ‘·s¡>∑<äT˝Ò ˆˆˇø£ÿkÕ]ˆˆ
3. |üP\ |üs¡T|ü⁄ y˚ùd+<äT≈£î <=s¡ _&ɶqT ø±<äj·÷´
>±* ˙≈£î $dæπs+<äT≈£î #Ó*ø£‘·Ô\T ˝Òs¡j·÷´
ns¡T>∑TMT<ä ≈£Ls¡TÃ+{≤, ‘=&ÉMT<ä ˇs¡T>∑T kÕ«$T (2)
‘·\qT ø±kÕÔ ìeTTs¡T‘·T+{≤, ì<äTs¡b˛ HêkÕ«$T ˆˆˇø£ÿkÕ]ˆˆ
4. |æ&çø£&Éìï n≥T≈£î\πø bı+–b˛sTTHêe+{≤
|ü&Ée ìqTï <ë{ÏùdÔ |üs¡e•+∫Hêe+{≤
m+‘·{Ï <äj·T>∑\yê&√ y˚+ø£fÒX¯ó&ÉqTø=+fÒ
n+‘·{Ï Hê kÕ«$T, qTe⁄ Hê Ç+{ÏøÏ sêy˚$T ˆˆˇø£ÿkÕ]ˆˆ
131
 #·T≥TºeTT{Ϻq düeTdü´\T eTìwæì ≈£î+>∑Bj·T˝Òe⁄, yê{Ïì eTqdüT‡˝ÀøÏ rdüT≈£î+fÒH˚ Á|üe÷<ä+

‹s¡TeT\ ‹s¡T|ü‹˝À
‹s¡TeT\ ‹s¡T|ü‹˝À ` Ä ã+>∑s¡T ø√yÓ\˝À
yÓ*dæ‹yê Ä •Ks¡eTTq ` >∑T&ç >∑+≥\ s¡efi¯ó\˝À
•\>± yÓ*kÕy˚ ` e÷ <˚e⁄&ÉyÓ’Hêy˚ (2)
1. Äø±X¯sêE≈£î n\T¢&ÉyÓ’‹$ ` |ü<ëàe‹øÏ Á|æj·T Hê<ÛäT&ÉyÓ’
•\>± yÓ*XÊy˚ ` e÷ <˚e⁄&ÉyÓ’Hêy˚, >√$+<ë
2. X‚cÕÁ~ •Ks¡y˚T @&ÉTø=+&É˝…’ ` n*y˚\T eT+>∑qT #Ó+‘·q ñ+∫
•\>± yÓ*XÊy˚ ` e÷ <˚e⁄&ÉyÓ’Hêy˚, >√$+<ë
3. ‘Ó˝≤¢ ‘Ó˝≤¢ì Hêe÷\T ô|≥Tº≈£îì uÛÑ≈£îÔ\ ø√¬sÿ\T HÓs¡y˚s¡TÃ≥¬ø’
•\>± yÓ*XÊy˚ ` e÷ <˚e⁄&ÉyÓ’Hêy˚, >√$+<ë
Ä˝Àø£+ $&ç∫ ˙e⁄
Ä˝Àø£+ $&ç∫˙e⁄ uÛÑ÷˝Àø£+ #˚]Hêe
Ä*ø√dü+ n+‘·T˝Òì Äy˚<äq #Ó+~Hêe
Äø±X¯sêE n\T¢&Ü >√$+<ë
n*y˚\T eT+>∑Hê<ÛäT&˚ >√$+<ë ˆˆÄ˝Àø£+ˆˆ
ø=+&Éø=+&É˝…øÏÿ ˙e⁄ @&ÉTø=+&É˝…’Hêyê
@&ÉTø=+&É˝…øÏÿ ˙e⁄ y˚+ø£fÒX¯ó&Ó’Hêyê
˙ ø=+&Éø=kÕÔeTjÓ÷´ >√$+<ë
eTT&ÉT|ü⁄\ì ‘ÓkÕÔeTjÓ÷´ >√$+<ë ˆˆÄ˝Àø£+ˆˆ
‹s¡T|ü‹˝À yÓ\dæ˙e⁄ |üs¡|ü‹ì ô|+∫Hêe
e&ç¶ e&ç¶ >∑T+õ ˙e⁄ e&ç¶ø±düT&Ó’Hêyê
˙ ø=+&Éø=kÕÔeTjÓ÷´ >√$+<ë
e&ç¶ ø±düT*kÕÔeTjÓ÷´ >√$+<ë ˆˆÄ˝Àø£+ˆˆ
|ü⁄≥º˝Àq ñ+&ç˙e⁄ >√e⁄bÕ\T ‘ê–Hêyê
>√e⁄bÕ\T ‘ê–˙e⁄ >√$+<äT&Ó’Hêyê
>√bÕ\ø£èwüí e+X¯e÷ >√$+<ë
>√$+<äsêE ‘·eTTà&Ü >√$+<ë ˆˆÄ˝Àø£+ˆˆ
q˝≤¢ì yÓ÷eTTô|’q Hêe÷\T ñqïyê&É
Hê]Hê] q&ÉTeT#˚] |ü<äàHê<ÛäT&Ó’Hêyê
˙ø=+&Éø=kÕÔeTjÓ÷´ >√$+<ë
‘·\˙˝≤*kÕÔeTjÓ÷´ >√$+<ë ˆˆÄ˝Àø£+ˆˆ
132
 eTÚq+, ∫s¡Tqe⁄« ¬s+&ÉT n<äT“¤‘· kÕ<ÛäHê\T, n$ mH√ï düeTdü´\≈£î |ü]cÕÿs¡ e÷sêZ\T
>√$+<ë Vü≤] >√$+<ë
>√$+<ë Vü≤] >√$+<ë ` yÓ+ø£≥ s¡eTD >√$+<ë
yÓ+ø£≥ s¡eTD >√$+<ë ` dü+ø£≥ Vü≤s¡D >√$+<ë
1. l y˚+ø£fÒXÊ >√$+<ë ` l lìyêkÕ >√$+<ë
‹s¡TeT\ yêkÕ >√$+<ë ` ‹s¡T|ü‹ yêkÕ >√$+<ë
2. uÛÑø£Ôe‘·‡˝≤ >√$+<ë `ì‘·´ìs¡à˝≤ >√$+<ë
|ü⁄sêD |ü⁄s¡TcÕ >√$+<ë ` |ü⁄+&ÉØø±ø£å >√$+<ë
3. >√≈£î\ q+<äq >√$+<ë ` q+<äq+<äHê >√$+<ë
eÁ»eT≈£î≥<Ûäs¡ >√$+<ë ` esêVü≤eT÷]Ô >√$+<ë
4. nHê<Ûä s¡ø£åø£ >√$+<ë ` Ä|ü<들+<äe >√$+<ë
<äX¯s¡<Ûä q+<äq >√$+<ë ` <äX¯eTTK eTs¡Δq >√$+<ë
5. |üøÏå yêVü≤q >√$+<ë ` bÕ|ü $HêX¯ø£ >√$+<ë
@&ÉTø=+&É\ >√$+<ë ` @&˚&ÉT ø=+&É\ >√$+<ë
6. Äq+<ä ì\j·÷ >√$+<ë ` Ä<ä´+‘· s¡Væ≤‘· >√$+<ë
X‚cÕÁ~ ì\j·÷ >√$+<ë ` X‚wü XÊj·Tì >√$+<ë
>∑Ts¡yêj·T÷s¡bÕŒ ø£ècÕí >∑Ts¡yêj·T÷s¡bÕŒ
≈£î+∫‘·bÕ<ä ≈£îe\j·T qj·THê ` >∑Ts¡Tyêj·T÷s¡bÕŒ
1. sêeTø£ècÕí >√$+<ë Vü≤] ` >∑Ts¡Tyêj·T÷s¡bÕŒ
eTT≈£î+<ä e÷<Ûäe eTTs¡∞eTH√Vü≤s¡
2. n#·T´‘·πøX¯e Vü≤]Hêsêj·TD ` >∑Ts¡Tyêj·T÷s¡bÕŒ
ø£ècÕísêeT >√$+<ëVü≤] ` >∑Ts¡Tyêj·T÷s¡bÕŒ
3. q$Tàqyê]ì ø±q>∑sêyê ` >∑Ts¡Tyêj·T÷s¡bÕŒ
>√es¡›q–] HÓ‹Ôq <˚yê ` >∑Ts¡Tyêj·T÷s¡bÕŒ
4. >√e⁄\T ø±∫q >√$+<äT&Ée⁄ ` >∑Ts¡Tyêj·T÷s¡bÕŒ
ø±∞j·TeTs¡›q #˚dæq <˚yê ` >∑Ts¡Tyêj·T÷s¡bÕŒ
5. ø£s¡TD‘√ eTeTTà ø±|ü⁄eTT kÕ«$T ` >∑Ts¡Tyêj·T÷s¡bÕŒ
<ë«sêø£ q>∑]ì @*qkÕ«$T ` >∑Ts¡Tyêj·T÷s¡bÕŒ
6. |ü+&É]|ü⁄s¡eTTq yÓ\dæq <˚yê ` >∑Ts¡Tyêj·T÷s¡bÕŒ
bÕ+&ÉTs¡+>∑&Ée⁄ ˙y˚ kÕ«$T ` >∑Ts¡Tyêj·T÷s¡bÕŒ
7. »>∑eTT\H˚\ »>∑Hêï<ÛäT&Ée⁄ ` >∑Ts¡Tyêj·T÷s¡bÕŒ
»>∑‹˝À »qT\qT ø±|ü⁄eTT kÕ«$T ` >∑Ts¡Tyêj·T÷s¡bÕŒ
133
 Ç‘·s¡T\ dü+‘√wü+ ø√dü+ eTq+ #˚ùd Á|üj·T‘·ï+ eTq*ï m+‘√ ñqï‘·yÓTÆq e´øÏÔì #˚düTÔ+~

>√$+<äT&˚˝≤ sê&˚
>√$+<äT&˚˝≤ sê&˚, >√bÕ\T&˚˝≤ sê&˚ ˆˆ2ˆˆ
Hê kÕ«$T @˝≤ sê&˚, >√$+<ë >√$+<ë ˆˆ2ˆˆ

e÷ eT+<ä bÕ\T‘ê^, @ eT+<äπø–Hê&˚ ˆˆ2ˆˆ

eTy˚Tà\ eTs¡∫Hê&˚, >√$+<ë >√$+<ë ˆˆ>√$+<äT&˚˝≤ˆˆ

eTT‘ê´\ |ü+~{À¢, s¡‘·Hê\ yêq ≈£î]ùd ˆˆ2ˆˆ

Hê kÕ«$T y˚&ÉTø£#·÷&É sês¡+&ç >√$+<ë ˆˆ>√$+<äT&˚˝≤ˆˆ

X¯ìyês¡+ ñbÕdüeTT+&ç, HêkÕ«$T ùde≈£î yÓ[‘˚

s¡‘·Hê\ Vü‰s¡eTT <=]πø >√$+<ë >√$+<ë ˆˆ>√$+<äT&˚˝≤ˆˆ

q˝≤¢ q˝≤¢ì yê&˚, Hêe÷\T >∑\yê&˚ ˆˆ2ˆˆ

qH˚ï˝≤ eTs¡Te>∑\&˚ Hê kÕ«$T >√$+<ë ˆˆ>√$+<äT&˚˝≤ˆˆ

mìï|üP\T ø√dæHê
mìï|üP\T ø√dæHê, mìï e÷\\*¢Hê
‘·ì$ rs¡<˚\H˚, eTqdüT ì\Te<˚\H˚ ˆˆ2ˆˆ
1. Ä\j·÷q uÛÑøÏÔ‘√ ns¡Ãq˝Ò #˚dæHê ˆˆ2ˆˆ
Äsê<Ûäq H˚HÓ’, e÷<Ûäe⁄&Ée⁄ ˙yÓ’ ˆˆmìï|üP\Tˆˆ
2. ô|<ä$ô|’q y˚DTe⁄, yÓqTø£ ∫qï<˚qTeP ˆˆ2ˆˆ
kÕ«$TbÕ<ä ùde˝À düø£\eTT n]Œ+#·Hê ˆˆmìï|üP\Tˆˆ
3. yÓTT\qT |ü≥Tº XÊ\Tyê, •s¡eTTô|’q |æ+#Û·eTT ˆˆ2ˆˆ
>√bÕ\Tì n+<äeTT ` #·÷&É #·÷&É #·+<äeT÷ˆˆmìï|üP\Tˆˆ
134
 ndüÔ$T+∫q dü÷s¡T´&ÉT ‹]– ñ<äsTT+∫qfÒ¢ b˛sê&ç z&çqyê&ÉT ‹]– ¬>\TkÕÔ&ÉT
Ä~ X‚cÕ ` nq+‘·X¯j·Tq
Ä~X‚cÕ nq+‘·X¯j·Tq ` lìyêdü l y˚+ø£fÒXÊ (2)
1. s¡|òüTT≈£î\ ‹\Tø± ` s¡|òüTTsêeT#·+Á<ä
d”‘ê|ü‘˚ lsêeT#·+< Á ä ˆˆÄ~X‚cÕˆˆ
2. j·T<äT≈£î\ uÛÑ÷wüD ` j·TXÀ<äq+<äq
sê<Ûë|ü‘˚ >√bÕ\ø£èwüí ˆˆÄ~X‚cÕˆˆ
3. |üqï>∑uÛÑ÷wüD ` ¬ø’˝≤düyêkÕ
>öØ|ü‘˚ •e X¯+uÛÀ X¯+ø£s¡ ˆˆÄ~X‚cÕˆˆ
4. sêeT<ä÷‘· ` sêø£ådü eTs¡›q
n‹ã\e+‘ê lsêeT<ä÷‘· ˆˆÄ~X‚cÕˆˆ
5. eHé|ü⁄*yêVü≤q ` $fi≤¢* Ms¡
X¯ã]–ØX¯«s¡ l <Ûsä à¡ XÊkÕÔ ˆˆÄ~X‚cÕˆˆ
6. Äq+<ä ì\j·÷ ` $fi≤¢* Ms¡
yÓ÷Væ≤ì|ü⁄Á‘· X¯ã]–ØX¯ ˆˆÄ~X‚cÕˆˆ
7. ø£*j·TT>∑CÀ´‹ ` X¯ã]–ØX¯
nHê<Ûäs¡ø£åø£ nj·T´|üŒkÕ«$T ˆˆÄ~X‚cÕˆˆ
n+<ä] ã+<ÛäTej·÷
n+<ä] ã+<ÛäTej·÷ uÛÑÁ<ë#·\ sêeTj·÷´, Ä<äT≈£îH˚ Á|üuÛÑTej·÷´ njÓ÷<Ûä´sêeTj·T´
#˚j·T÷‘·ì#˚Ãyê&Éj·T´ Ä d”‘êsêeTj·T´, ø√¬sÿ\T rπsÃyê&Éj·÷´, ø√<ä+&ÉsêeTj·÷´
1. ‘Ó\y¢ ê]‘˚ #·øÁ e£ ]ÔjTÆÓ sê»´eTTH˚˝Ò sêeTj·÷´, ‘·+&Á eç ÷≥¬ø’ |ü<$ä ì e<ä* n&Ée⁄\πø>¬ qj·÷,
eTVæ≤˝À »qT\qT ø±e>∑e∫Ãq eTVü‰$wüßí ne‘ês¡eTj·÷,
Ä*ì s¡ø£ÿdüT&É|üVü≤]+∫‘˚ ÄÁø√•+#Óqj·÷
ndüTs¡Tì Á‘·T+∫, neTàqT ‘Ó∫Ã, n–ï |üØø£å $~Û+#Óqj·÷
#êø£* ì+<ä≈£î dü‘·´eTT #ê≥>∑ ≈£î\dü‹H˚ $&ÉHê&Óqj·÷
Hê sêeTTì ø£wüº+ ˝Àø£+˝À mes¡÷ |ü&É˝Ò<äj·÷´......(2)
dü‘·´+,<Ûäs¡à+, ‘ê´>∑+˝À n‘·ìøÏ dü]˝Òs¡j·÷´,
ø£s¡TD≤Vü≤è<äj·TT&ÉT X¯s¡DqTyê]øÏ, nuÛÑj·T yÓTTdü>∑Tqj·÷´ ˆˆn+<ä]ˆˆ
2. uÛÑÁ<ë#·\eTT |ü⁄D´πøåÁ‘·eTT n+‘ê sêeTeTj·T+,
uÛÑ≈£îÔ&ÉT uÛÑÁ<äTì ø=+&É>± e÷]à ø=\TyÓ’ ñqï düú\+
|üs¡eT uÛÑøÏÔ‘√ sêeT<ëdüT á Ä\j·TeTTqT ø£{Ϻ+#Óqj·÷
d”‘êsêeT \ø£åàDT\≈£î ÄuÛÑs¡DeTT˝Ò #˚sTT+#Óqj·÷
|ü+#·e{Ïì Ä C≤qøÏsêeTT\, |üs¡íXÊ\ n~>√, d”‘êsêeTT\T »\ø£eTT˝≤&çq X‚würs¡∆eT~>√
sêeTuÛÑøÏÔ‘√ q~>± e÷]q X¯ã] Ç<˚qj·÷´....(2)
lsêeT bÕ<äeTT\T ì‘·´+ ø£&çπ> >√<ëe]nj·÷´
á πøåÁ‘·+, rs¡∆+ <ä]Ù+∫q, »qà<Ûäq´eTj·÷´ ˆˆn+<ä]ˆˆ
135
 n<äT|ü⁄˝Òì Ä˝À#·q\T X¯Á‘·Te⁄ø£Hêï Á|üe÷<äø£s¡yÓTÆq$

d”‘êsêeT ø£fi≤´D+
d”‘êsêeT Ä ø£fi≤´D+˝À ` n+<äyÓTÆq Ä yÓ’uÛÀ>∑+˝À
d”‘ê ø£fi≤´Dy˚T ` Ç\˝À yÓ’uÛÀ>∑y˚T
‘·s¡eTT\T ì*∫q, »>∑eTT\T eTT]dæq sêeT ø£fi≤´D+
ˆˆd”‘êsêeTˆˆ
1. ô|[flj·T+fÒ d”‘êsêeT ø£fi≤´Dy˚T
eT[fl eT[fl #·÷&É˝Òì yÓ’uÛÀ>∑y˚T
Ç+‘·øq £ ï >=|üŒ |
ô [fl »s¡>˝∑ <
Ò ˙
ä ` n+‘·øH
£ êï >=|üŒ»+≥ #·÷&É˝<Ò ˙
ä
‘·s¡‘·sê\T #Ó|ü⁄Œ≈£îHêï ` Ç~ ‘·s¡>∑ì yÓ’uÛÀ>±+
ˆˆd”‘êsêeTˆˆ
2. uÛÑ÷<˚$ e÷¬sq+≥ ô|[fl |”sƒ¡>±
Äø±X¯eT+‘· |ü#·Ã |ü+~sêjÓT>±
<˚e <äT+<äT_Û ÁyÓ÷¬>q+≥ ~≈£îÿ ~≈£îÿHê
|üP\yêq ≈£î]ôdq+≥ »\T¢ »\T¢Hê
ô|[fl |ü+~fi¯fl dü+<ä&ç˝À ` ‘·*¢ d”‘·eTà dæ>∑TZ\˝À....
ˆˆd”‘êsêeTˆˆ
3. s¡‘·Hê\ nøÏå+‘·\T yÓT]ôdq+{≤
eTT‘ê´\ ‘·\+Áu≤\T ≈£î]ôdq+{≤
ø£fi≤´D sêeTj·T´ dæ]qe⁄«˝Ò
d”‘·eTà dæ>∑TZ˝Ò s¡+>∑e\T¢˝…’
eTs¡T eT˝…¢\ |ü+~{À¢ ` dæ] yÓHÓï\ ˝À–{À¢
ˆˆd”‘êsêeTˆˆ
Äq+<ä e÷q+<ä e÷j·TH˚ ` ‘·*¢ d”‘·eTà ô|[fl≈£L‘·Tsêj·TH˚
Äq+<ä e÷q+<ä e÷j·TH˚ ` ‘·+Á&ç sêeTj·T´ ô|+&ç¢ø=&ÉTø±j·TH˚
Äq+<ä e÷q+<ä e÷j·TH˚ ˆˆ2ˆˆ
136
 |üq+≥÷ yÓTT<ä\Tô|≥ºì e´øÏÔøÏ <˚e⁄&ÉT ≈£L&Ü kÕj·T+ #˚j·T&ÉT

sêeTT&=düTÔHêï&ÉT sêeT+uÛÑCÒ
sêeTT&=düTÔHêï&ÉT sêeT+uÛÑCÒ ` e÷ <˚e⁄&=düTÔHêï&ÉT sêeT+uÛÑCÒ
ˆˆ2ˆˆ
1. sêeDTì dü+Vü≤]+∫ ` sêeTT&=düTÔHêï&ÉT
d”‘ê düy˚T‘·T&Ó’ ` sêeTT&=düTÔHêï&ÉT
\ø£åàDTì ‘√&ÉT>± ` sêeTT&=düTÔHêï&ÉT
Ä+»H˚j·T kÕ«$T‘√ ` sêeTT&=düTÔHêï&ÉT
ˆˆsêeTT&=düTÔHêï&ÉTˆˆ
2. ø√<ä+&É bÕDÏjÓÆT ` sêeTT&=düTÔHêï&ÉT
∫s¡Tqe⁄«˝§\T≈£î‘·÷ ` sêeTT&=düTÔHêï&ÉT
sêeT<ä+&ÉT ‘√&ÉT>± ` sêeTT&=düTÔHêï&ÉT
uÛÑ≈£îÔ\qT bÕ*+|ü ` sêeTT&=düTÔHêï&ÉT
ˆˆsêeTT&=düTÔHêï&ÉTˆˆ
3. |ü≥Tº|ü+#Ó ø£≥Tº≈£îì ` sêeTT&=düTÔHêï&ÉT
|ü>∑&Ü\T <Ûä]sTT+∫ ` sêeTT&=düTÔHêï&ÉT
|ü+#êÁ~ <ë≥Tø=ì ` sêeTT&=düTÔHêï&ÉT
bÕbÕ\T Vü≤]sTT+|ü ` sêeTT&=düTÔHêï&ÉT
ˆˆsêeTT&=düTÔHêï&ÉTˆˆ
4. »>∑eT+‘ê }πs>∑T‘·T ` sêeTT&=düTÔHêï&ÉT
y˚Tfi≤ ‘êfi≤\‘√{Ï ` sêeTT&=düTÔHêï&ÉT
Vü‰s¡‘·T\T n+<äT≈£îì ` sêeTT&=düTÔHêï&ÉT
uÛÑÁ<ëÁ~ #˚s¡T≥≈£î ` sêeTT&=düTÔHêï&ÉT
ˆˆsêeTT&=düTÔHêï&ÉTˆˆ
sêeT HêeTeTT sêeT HêeTeTT ` s¡eT´yÓTÆq~ sêeT HêeTeTT
uÛÑø£Ô»qT\≈£î eTTøÏÔì#ÓÃ&ç ` ~e´eT+Á‘·eTT sêeTHêeTeTT
Vü≤πs sêeT Vü≤πs sêeT ` sêeT sêeT Vü≤πs Vü≤πs
Vü≤πs ø£èwüí Vü≤πs ø£èwüí ` ø£èwüí ø£èwüí Vü≤πs Vü≤πs
137
 Á|ü‹ >=|üŒ $»j·T+ yÓqTø£ m+‘√ Á|üj·T‘·ï+, eT¬sH√ï ‘ê´>±\T <ë– ñ+{≤sTT

sêeTHêeT^‘·+
|ü\ø£+&ç |ü\ø£+&ç sêeTHêeTeTT
MTs¡T |ü\ø£eT+f… |ü\ø£πs$T sêeTHêeTeTT
1. sêeT sêeT j·TqT#·Tq÷ sêeTHêeTeTT
MTs¡T sêeT uÛÑ»q #˚j·Ts¡+&ç sêeTHêeTeTT ˆˆ|ü\ø£+&爈
2. düs¡«eT+Á‘· kÕs¡eT+&ç sêeTHêeTeTT
MTs¡T kÕ~Û+∫ #·÷&És¡+&ç sêeTHêeTeTT ˆˆ|ü\ø£+&爈
3. >öØX¯+Ks¡T˝…|ü⁄Œ&É÷ sêeTHêeTeTT
yês¡T ì‘·´eT÷ #˚‘·Ts¡+&ç sêeTHêeTeTT ˆˆ|ü\ø£+&爈
4. n+<äsêì |òü\eT+&ç sêeTHêeTeTT
eTqeT+<äT≈£î+fÒ yÓ÷ø£åeT+&ç sêeTHêeTeTT ˆˆ|ü\ø£+&爈
5. n+<äs¡eT÷ #˚j·Te#·TÃ sêeTHêeTeTT
eTqø±q+<ä $T#·TÃq+&ç sêeTHêeTeTT ˆˆ|ü\ø£+&爈
6. C≤‹uÛÒ<ä y˚T\q+&ç sêeTHêeTeTT
CÀ´‹ dü«s¡÷|üeT+&ç sêeTHêeTeTT ˆˆ|ü\ø£+&爈

düs¡«Á‘· >√$+<ä HêeT dü+ø°s¡Ôq

düs¡«Á‘· >√$+<ä HêeT dü+ø°s¡Ôq, >√$+<ë Vü≤] >√$+<ë
>√$+<ë Vü≤], >√$+<ë Vü≤], >√$+<ä >√$+<ä >√$+<ë ˆˆ2ˆˆ
1. |ü⁄sêD |ü⁄s¡TcÕ >√$+<ë, Vü≤] |ü⁄D´XÀ¢ø± >√$+<ë
uÛÑø£Ôe‘·‡˝≤ >√$+<ë, Vü≤] uÛÑ>∑e‘·Á|æj·T >√$+<ë ˆˆ>√$+<ë Vü≤]ˆˆ
2. ø£ècÕí sêeT >√$+<ë, Vü≤] sêe÷ø£ècÕí >√$+<ë
sêe÷ sêe÷ >√$+<ë, Vü≤] kÕsTTsêe÷ >√$+<ë ˆˆ>√$+<ë Vü≤]ˆˆ
3. l yÓ+ø£fÒXÊ >√$+<ë, Vü≤] l lìyêkÕ >√$+<ë
‹s¡TeT\ yêkÕ >√$+<ë, Vü≤] ‹s¡T|ü‹ yêkÕ >√$+<ë ˆˆ>√$+<ëVü≤]ˆˆ
4. >√≈£î\q+<äq >√$+<ë, Vü≤] q+<ë q+<äq >√$+<ë
@&ÉTø=+&É\ >√$+<ë, Vü≤] @&˚&ÉTø=+&É\ >√$+<ë ˆˆ>√$+<ëVü≤]ˆˆ
138
 eTìwæ <ä>∑Zs¡Tqï X¯øÏÔe+‘·yÓTÆq Äj·TT<Ûä+ e÷fÒ

yÓ‹øÏ‘˚ ø£qsêì <Ó’e+

yÓ‹øÏ‘˚ ø£qsêì <Ó’e+ mø£ÿ&ÉT+<√ #·÷&Ésê
Ä‘·àsêeTTì |üP» #˚dæ Ä‘·à˝À |üPõ+#·sê
|üs¡e÷‘·à˝À <Ûë´ì+#·sê
1. Ç+{Ï eTT+<äs¡ ∫+‘·sê ` ∫+‘·ø=eTà\ e÷qTsê
ø=eTà $]– H˚\|ü&ç‘˚ ` ÁãVü≤àsêdæq sê‘·sê
|üs¡ÁãVü≤à sêdæq sê‘·sê ˆˆyÓ‹øÏ‘˚ˆˆ

2. @&ÉTø=+&É\ q≥º n&É$˝À ◊<äT ô|<ä› |ü⁄\T\Tsê

|ü⁄\T\πøyÓ÷ y˚Tø£ #ê\ø£ ÁãVü≤à |ü≥eTTqT $T+¬>sê
|üs¡ÁãVü≤à |ü≥eTTqT $T+¬>sê ˆˆyÓ‹øÏ‘˚ˆˆ

3. Ä≈£î |üP‘· ˝Òì #Ó≥TºqT ◊<äT y˚Tø£\T y˚Tôdsê

#·Tø£ÿ˝≤+{Ï _ø£ÿ&=∫à Á>∑≈£îÿq ~>∑$T+¬>sê ˆˆyÓ‹øÏ‘˚ˆˆ

4. ì+&ÉT |ü⁄qï$T #·+Á<äT&=ø£&ÉT yÓ>∑dæ yÓ>∑dæ qyÓ«sê

‘√ø£˝Òì bÕeTT ˇø£{Ï Á>∑≈£îÿq ~>∑$T+¬>sê ˆˆyÓ‹øÏ‘˚ˆˆ
Hêsêj·TD nq˝Òyê qTy=«ø£ÿkÕ] Hêsêj·TD nqsêyê
Hêsêj·TD n+fÒ qs¡ø£eTT ‘=\>∑TqT (2)
Hêsêj·TD nq˝Òyê ` qTy=«ø£ÿkÕ] Hêsêj·TD nqsêyê
139
 C≤„q+, dü+uÛ≤wüD≤ #ê‘·Ts¡´+, <ëq+ nH˚$ H˚s¡TÃ≈£î+fÒ e#˚à dü<äTZD≤\T ø±e⁄

qs¡dæ+Vü‰...\ø°à qs¡dæ+Vü‰
lø£s¡ X¯óuÛÑø£s¡ Á|üDedü«s¡÷|ü \ø°à qs¡dæ+Vü‰.....
|ü<äTHê\T>∑T ˝Àø£eTT\˙ï ÁyÓTTπøÿ C≤«˝≤ qs¡dæ+Vü‰ (2)
˙y˚ X¯s¡DeTj·÷, z j·÷<ä–Ø qs¡dæ+Vü‰
1. |ü⁄sêD j·TT>∑eTTq á –]ô|’H˚ ‘·|üyÓTTq]+#ÓqT j·÷<ä]wæ
<Ûäsê‘·\eTTàq n‘·ìù|s¡T‘√ ◊q~ á –] j·÷<ä–]
á >∑TVü≤˝À yÓ\ôdqT Á|üfi¯j·T eTôVA»«\ C≤«˝≤ qs¡dæ+VüQ&ÉT
uÛÑø±Ô;ÛwüºeTT\ìïj·TT rπsà \ø°à qs¡dæ+VüQ&ÉT
düTK XÊ+‘·T\qT #˚≈£Ls¡TÃ X¯óuÛÑjÓ÷>∑ qs¡dæ+VüQ&ÉT ÄÄÄ....
düTKXÊ+‘·T\qT #˚≈£Ls¡TÃ X¯óuÛÑjÓ÷>∑ qs¡dæ+VüQ&ÉT
qyÓ÷ qeT' qyÓ÷ qeT' qeTdüÿ]+#ÓqT Hê\T>∑T ~≈£îÿ\T qKeTT\
yÓ\T>∑T≈£î ÁyÓTT¬øÿqT #·Tø£ÿ\T....
>√≈£î\ s¡÷|üeTT <ë*ÃqB Ä ~e´ düT<äs¡Ùq #·Áø£eTT
eT+>∑fi¯ Vü‰s¡‘·T*∫Ãq~ eTVü‰ ø±\ #·Áø£eTT
2. á kÕ«$T bÕ<äeTT\T ÁãVü≤à ø£&ÉT>∑>± $wüßí>∑T+&Éy˚T Á|üeVæ≤+#˚
Ç≥ kÕïqeTT#˚dæq »qà<Ûäq´y˚T, ø£s¡à $yÓ÷#·qy˚T
Çø£ $X¯«yÓ’<äT´&Ó’ kÕ«$Tj˚T #˚j·TTqT s√>∑ ìyês¡Dy˚T,
∫‘·ÔeTT,<˚Vü≤eTT dü‘·«eTT >±qe⁄ u…‘·ÔeTT ‘êø£>∑H˚
uÛÀ>∑ uÛ≤>±´\T BsêZj·TTe⁄ y=düπ>qT –] Á|ü<äøÏåD+ ÄÄÄÄ.....
uÛÀ>∑ uÛ≤>±´\T BsêZj·TTe⁄ y=düπ>qT –] Á|ü<äøÏåD+
qyÓ÷ qeT' qyÓ÷ qeT' πøåÁ‘· bÕ\≈£î&ÉT Ä+»H˚j·TT&˚
kÕøÏåWqT á eTVæ≤eT\≈£î....
ø£*j·TT>∑ <Ó’eeTT j·÷<ä–] l qs¡•+VüQì <äs¡Ùq+
ø√]q ø√¬sÿ\T rπsÃ{Ï eTVü‰ ø£\Œeèø£åeTT
3. uÛÑ÷‘· Áù|‘· |æXÊ#· sêø£ådüT\ ÁbÕs¡Á<√\T ˙ HêeTy˚T
≈£åîÁ<äX¯≈£îÔ\qT, u≤D≤eT‘·T\qT <ä>∑ZyÓTTqs¡Tà ˙ düàs¡Dy˚T
Á|ü|ü+#· u≤\ Á|üVü‰¢<äTìj˚T Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉT Væ≤+dæ+|ü>∑H˚
düs¡«ø±\eTT\, düsê«edüÔ\, düs¡«~≈£îÿ\≈£î yê´|æ+∫ dü+s¡øÏå+|ü⁄eTT
qs¡dæ+Vü‰, nqTÁ>∑Væ≤+|ü⁄eTT qs¡dæ+Vü‰, j·÷<ä–ØXÊ qs¡dæ+Vü‰......
140
 eTq+ πøe\+ $»j·÷\qT+#˚ ô|’øÏ sê˝ÒeTT, n|ü»j·÷\qT+N ≈£L&Ü m<ä>∑&É+ H˚s¡TÃø√yê*

wæ]¶kÕsTT ` <ë«s¡ø£e÷sTT
wæ]¶kÕsTT ` <ë«s¡ø£e÷sTT ` Á|üXÊ+‘· ì\j·T+ kÕsTTsê+
kÕsTTsêyéT ` kÕsTTsêyéT ` @ø˘HêyéT düT+<äs¡HêyéT (2)
1. n˝≤¢ áX¯«s¡ kÕsTTsêyéT ` wæ]&ç |ü⁄πsX¯«s¡ ùV≤ uÛÑ>∑yêHé
<äj·÷ø£s√ ` ø£èbÕø£s√ ` s¡øå±ø£s√ ùV≤ uÛÑ>∑yêHé
kÕsTTsêyéT ` kÕsTTsêyéT ` @ø˘HêyéT düT+<äs¡HêyéT (2) ˆˆwæ]&爈
2. Áù|eT <äj·÷ø£s√ kÕsTTsêyéT ` eTy˚Tà\Tyê&Ü ùV≤ uÛÑ>∑yêHé
<äj·÷ø£s√ ` ø£èbÕø£s√ ` s¡øå±ø£s√ ùV≤ uÛÑ>∑yêHé
kÕsTTsêyéT ` kÕsTTsêyéT ` @ø˘HêyéT düT+<äs¡HêyéT (2) ˆˆwæ]&爈
>∑Ts¡T<˚yê ` eTVü≤<˚yê
>∑Ts¡T<˚yê eTVü≤<˚yê ` kÕsTT<˚yê <äj·÷eTj·÷
wæ]¶ kÕsTT<˚yê ` <äj·÷eTj·÷ (2)
1. $uÛÑ÷‹ düT+<äs¡ ` Á|üXÊ+‘· X‚Ks¡
kÕsTT X¯+ø£s¡ <äj·÷ø£s√ (3) ˆˆ>∑Ts¡T<˚yꈈ
2. >√≈£î\q+<äq kÕsTT >√bÕ˝≤
s¡|òüTT≈£î\ uÛÑ÷wüD kÕsTTsêe÷
Áù|eT <äj·÷+‘·ø£ <äj·÷ø£s√ (3) ˆˆ>∑Ts¡T<˚yꈈ
»>∑‘·Œ‘˚ Vü≤] kÕsTT>√bÕ\
»>∑‘·Œ‘˚Vü≤] kÕsTT >√bÕ\ (2)
»>∑<√<ë›sê kÕsTT q+<ä˝≤\
kÕsTT q+<ä˝≤\ C…’ C…’ >√bÕ\ (6) ˆˆ»>∑‘·Œ‘˚ˆˆ

eT<ÛäTsê~|ü‘˚ ø£èwüí >√bÕ\

eT<ÛäTs¡ eT<ÛäTs¡ ùV≤ >±q $˝À\
»>∑<√<ë›sê kÕsTT q+<ä˝≤\
kÕsTT q+<ä˝≤\ C…’ C…’ >√bÕ\ (6) ˆˆ»>∑‘·Œ‘˚ˆˆ
141
 uÛÑj·T+‘√ #˚dæq |üìø£Hêï $y˚ø£+‘√ #˚dæq |üì dü‘·Œ¤*‘êìï ÇdüTÔ+~

Bqã+<Û√ ` ø£èbÕdæ+<Û√
Bqã+<Û√ ø£èbÕdæ+<Û√ ` kÕsTTHê<√ uÛÑ>∑yêHé
Ä Ä Ä kÕsTTHê<√ uÛÑ>∑yêHé ˆˆBqã+<√ˆˆ
1. dü‘·´kÕsTT wæ]¶kÕsTT ùV≤ uÛÑ>∑yêHé
Bqã+<√ bÕ+&ÉTs¡+>± ùV≤ uÛÑ>∑yêHé
ùV≤ uÛÑ>∑yêHé ` ùV≤ uÛÑ>∑yêHé ˆˆBqã+<√ˆˆ
2. <˚yê~ <˚yê BquÛ≤+<äyê
dü<äTZs¡T kÕsTT Hê<ÛäVü≤πs
Hê<äVü≤πs »>∑Hêï<ÛäVü≤πs ˆˆBqã+<√ˆˆ

j·TT>∑ j·TT>±ìøÏ
j·TT>∑ j·TT>±ìø=ø£ s¡÷|üeTT <ë*Ã
<Ûäs¡à+ãTqT kÕú|æ+|ü>∑ yÓ\dæq <Ûäsêàe‘ês¡T&Éy˚
kÕsTTsêyéT kÕsTTsêyéT düs¡«bÕbÕ\T e÷ù|{Ï kÕsTTsêyéT
1. Á‘˚‘ê j·TT>∑eTTq lsêeTT&ÉyÓ’
|òüTÀs¡ s¡ø£ÿdüT\ <äs¡ŒeTT qD∫q ` <äX¯s¡<Ûä ‘·qj·TT&Éy˚
kÕsTTsêyéT kÕsTTsêyéT düs«¡ bÕbÕ\T e÷ù|{Ï kÕsTTsêyéT ˆˆkÕsTTsêyéTˆˆ
2. <ë«|üs¡ j·TT>∑eTTq >√bÕ\T&ÉyÓ’
>√es¡Δq–] >√{Ï‘√ ì*Œq ` j·TXÀ<ä ‘·qj·TT&Éy˚
kÕsTTsêyéT kÕsTTsêyéT düs«¡ bÕbÕ\T e÷ù|{Ï kÕsTTsêyéT ˆˆkÕsTTsêyéTˆˆ
3. á ø£*j·TT>∑eTTq wæ]&ç |ü⁄s¡eTTq
kÕsTT s¡÷|üeTTq yÓ\dæq <˚yê ` <Ûäsêàe‘ês¡T&Éy˚
kÕsTTsêyéT kÕsTTsêyéT düs«¡ bÕbÕ\T e÷ù|{Ï kÕsTTsêyéT ˆˆkÕsTTsêyéTˆˆ
142
 y˚T<Ûë$ n+fÒ eT¬ses√ ø±<äT, Á|ü‹ $wüj·÷ìï ì•‘·+>± #·÷&É>∑*–qyê&˚

u≤u≤ ìqT ˇø£ÿkÕ]

u≤u≤ ìqT ˇø£ÿkÕ] #·÷&Ü\j·÷´,

e÷ >∑T+&Ó#ê≥T u≤<Ûä ˙≈£î #ÓbÕŒ\j·÷´ ˆˆ2ˆˆ
ne÷à Hêqï n˙ï ˙y˚qj·÷´,
ìqT nj·÷´ nì ˇø£ÿkÕ] |æ\e\j·÷´

1. ìqTï #·÷|æ e÷ neTà qqTï e<ä* yÓ[fl+~

˙ ùde≈£î e÷ neTà Hê≈£î »qàì∫Ã+~
ø£\˝…H√ï rπsÃeì ø£<∏ä˝…H√ï #Ó|æŒ+~
ø£qT#·÷|ü⁄ ì#˚Ãeì ø£qT\T Hê≈£î Ç∫Ã+~
qqTï eTs¡∫ ˙y˚ ø£qTeTs¡T¬>’‘˚ m≥¢sê,
eTeTTà $&ç∫ wæ]¶˝À •\yÓ’‹e nø£ÿ&Ü ˆˆu≤u≤ ìqTˆˆ

2. »>∑eT+‘ê ˙ø√düy˚T >±*dü÷Ô ñHêïs¡T,

»qT\+‘ê ˙ HêeT+ »|æÇdü÷Ô ñHêïs¡T
uÛÑ≈£îÔ\qT ø£s¡TDÏ+#˚ <Ó’eeTT ˙eHêïs¡÷
u≤<Ûä\qT ‘=\–+#˚ ã+<ÛäTe⁄ ˙eHêïs¡÷
qqTï eTs¡∫ ˙y˚ ø£qTeTs¡T¬>’‘˚ m≥¢sê,
eTeTTà $&ç∫ wæ]¶˝À •\yÓ’‹e nø£ÿ&Ü ˆˆu≤u≤ ìqTˆˆ
143
 ã+>±s¡+˝À Á|ü‹ düqïì r>∑≈£î $\Te ñqïfÒ¢, eTq J$‘·+˝À Á|ü‹ø£åD+ $\TyÓ’q<˚

bÕ+&ÉTs¡+>∑ $sƒ¡˝Ò Vü≤] Hêsêj·TD

bÕ+&ÉTs¡+>∑ $sƒ¡˝Ò Vü≤] Hêsêj·TD ` |ü+&É]Hê<Ûä $sƒ¡˝Ò uÛÑ». Hêsêj·TD
Vü≤] Hêsêj·TD kÕsTT Hêsêj·TD ` kÕsTT Hêsêj·TD dü‘·´Hêïsêj·TD
1. n˝≤¢ kÕsTT uÀ˝À ` eTÚ˝≤kÕsTT uÀ˝À
Hêqø˘ kÕsTT uÀ˝À ` @düT kÕsTT uÀ˝À
2. »>∑<ä_Û sêe÷ uÀ˝À ` C≤qøÏ sêe÷ uÀ˝À
eTTs¡[ eTH√Vü≤s¡ uÀ˝À ` ø£èwüíeTTsê] uÀ˝À
3. >∑+>∑ »{≤<Ûäs¡ uÀ˝À ` >öØX¯+Ks¡ uÀ˝À
q+~ yêVü≤q uÀ˝À ` q≥q eTH√Vü≤s¡ uÀ˝À
4. X¯ã]–ØX¯ sêej·÷´ ` X¯s¡D≤>∑‘·T&Ü sêej·÷´
kÕ«$T X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ ` X¯s¡D+ X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ

»>∑eT+‘ê kÕsTTeTj·T+
»>∑eT+‘ê kÕsTTeTj·T+ ` á »qT\+‘ê kÕsTT≈£î≥T+ã+
mø£ÿ&É #·÷dæHê kÕsTTs¡÷|üy˚T ` mø£ÿ&É $Hêï kÕsTTHêeTy˚T
nø£ÿ&É, Çø£ÿ&É, mø£ÿ&É e⁄Hêï ` Ä s¡÷|ü+ n|ü⁄s¡÷|ü+.
1. nqïes¡+˝À dü‘·´<˚e⁄&Ó’ ` |ü+&ÉØ|ü⁄s¡eTT˝À bÕ+&ÉTs¡+>∑&Ó’
‹s¡T|ü‹˝Àq yÓ+ø£fÒX¯ó&Ó’ ` wæ]¶˝Àq <ë«s¡ø£e÷jÓÆT
2. eT+Á‘ê\j·TeTTq sê|òüTy˚+Á<äT&Ó’ ` lXË’\+˝À eT*¢U≤s¡T®q&Ó’
ø±o˝À $X¯«Hê<ÛäT&Ó’ ` wæ]¶˝Àq kÕsTTHê<ÛäT&Ó’
3. uÛÑÁ<ë#·\eTTq lsêeTT&ÉyÓ’ ` >∑Ts¡Tyêj·T÷s¡Tq lø£èwüßí&ÉyÓ’
n|üŒq|ü*¢˝À u≤˝≤JyÓ’ ` >∑Ts¡Te⁄\+<ä]øÏ >∑Ts¡Te⁄e⁄ ˙yÓ’

144
 ø£sƒ√s¡ ÁX¯eT‘√ bÕ≥T ‘Ó*$‘˚≥\T ñqï|ü⁄Œ&˚ nqT≈£îqï~ kÕ~Û+#·>∑\+

Vü≤] uÀ˝Ÿ Vü≤]uÀ˝Ÿ

1. Vü≤]uÀ˝Ÿ Vü≤]uÀ˝Ÿ Vü≤] Vü≤] uÀ˝Ÿ` eTT≈£î+<ä e÷<Ûäe >√$+<ä uÀ˝Ÿ
2. sêeTuÀ˝Ÿ sêeTuÀ˝Ÿ sêeT sêeT uÀ˝Ÿ `d”‘ê düy˚T‘· lsêeT#·+Á<ä uÀ˝Ÿ
3. ø£èwüíuÀ˝Ÿ ø£èwüíuÀ˝Ÿ ø£èwüí ø£èwüí uÀ˝Ÿ `sê<Ûë düy˚T‘· lsê<Ûëø£èwüí uÀ˝Ÿ
4. $sƒ¡˝ŸuÀ˝Ÿ $sƒ¡˝ŸuÀ˝Ÿ $sƒ¡˝Ÿ $sƒ¡˝Ÿ uÀ˝Ÿ `s¡TøÏàDÏdüy˚T‘· l bÕ+&ÉTs¡+>∑ uÀ˝Ÿ
5. •euÀ˝Ÿ •euÀ˝Ÿ •e •e uÀ˝Ÿ`>öØ düy˚T‘· l kÕ+ã•e uÀ˝Ÿ
6. düÿ+<ëuÀ˝Ÿ düÿ+<ëuÀ˝Ÿ düÿ+<ädüÿ+<ä uÀ˝Ÿ `e©¢düy˚T‘· ldüTÁãeTD´+ uÀ˝Ÿ
7. kÕsTTuÀ˝Ÿ kÕsTTuÀ˝Ÿ kÕsTT kÕsTT uÀ˝Ÿ`dü‘ê´ düy˚T‘· l wæ]¶kÕsTT uÀ˝Ÿ
8. nbÕŒuÀ˝Ÿ nbÕŒuÀ˝Ÿ nbÕŒnbÕŒ uÀ˝Ÿ`Vü≤]Vü≤s¡düT‘·H˚ nj·T´bÕŒ uÀ˝Ÿ

|ü#·ÃHÓeT* yêVü≤qT&Ü
|ü#·ÃHÓeT* yêVü≤qT&Ü ` •e u≤\düTÁãeTD´ <˚yê
uÛÑ≈£îÔ\qT ñ<ä›]+bÕ ` |üfi¯ì ø=+&Éô|’Hê yÓ\•Hêyê
1. <˚eùdq~Û|ü‹yÓ’ , qTe⁄« sêø£ådüT*ï dü+Vü≤]+∫
<˚eùdq düVæ≤‘·eTT>±, kÕ«$T uÛÑT$πø‘Ó+∫Hêyê ˆˆ|ü#·ÃHÓeT*ˆˆ
2. ‹s¡T#·+<ä÷sY <˚e⁄&ç>± ` l e©¢ düy˚T‘·eTT>±
<˚eùdq düVæ≤‘·eTT>± ` kÕ«$T uÛÑT$πø‘Ó+∫Hêyê ˆˆ|ü#·ÃHÓeT*ˆˆ
3. >∑D|ü‹ k˛<äs¡T&Ü ` kÕ«$T nj·T´|üŒ nqTEì>±
•e bÕs¡«r ‘·qj·÷ ` kÕ«$T ‹s¡Tu≤\ eTTs¡T>∑qj·÷´ ˆˆ|ü#·ÃHÓeT*ˆˆ
4. eTs¡+<äTeT˝…’ yêdüT&Éy˚ ` kÕ«$T ‹s¡T‘·ÔDÏ <˚e⁄&Éy˚
kÕ«$TeT˝…’ nj·T´qy˚ ` kÕ«$T ‹s¡Tu≤\ eTTs¡T>∑qj·÷´ ˆˆ|ü#·ÃHÓeT*ˆˆ

145
 eT+∫ |üqT\≈£î |ü⁄Hê~ Áø£eT•ø£åDÒ

|æ*∫q |ü*πøyê
|æ*∫q |ü*πøyê z ø√&Ó Hê>∑Hêï
n+<ä] <˚e⁄&Éy˚ e÷ u≤\ Hê>∑Hêï ˆˆ2ˆˆ
1. ø±ø±ì kÕ+ã•e⁄ì yÓT&É˝À ñHêïyê
•+>∑sêj·T bÕ˝…+˝Àq ˙e⁄ ø=\TyÓ’ ñHêïyê ˆˆ|æ*∫qˆˆ
2. |üfi¯ì düTÁãVü≤àDÒ´X¯«s¡Tì>∑ Ç\˝À yÓ*kÕyê
yÓ÷|æ<˚$ Á>±eTeTT˝Àq ø=\TyÓ’ ñHêïyê ˆˆ|æ*∫qˆˆ
3. uÛÑ≈£îÔ\+‘ê ø£*dæ ˙≈£î uÛÑ»q\T #˚ôd<äy˚T
á uÛÑ»q sêej·÷´ Hê>∑, B$+∫b˛ej·÷´ ˆˆ|æ*∫qˆˆ
sêy˚sê Hê>∑Hêï, ~– sêy˚sê Hê>∑Hêï ˆˆ2ˆˆ
@eTì |æ\eqTsê, ìH˚ïeTì ø=\eqTsê ˆˆ2ˆˆ
sêy˚sê Hê>∑Hêï, ~– sêy˚sê Hê>∑Hêï ˆˆ2ˆˆ

∫ìï ∫ìï ø±e&ç

∫ìï ∫ìï ø±e&ç, ã+>±s¡T ø±e&ç ` |üfiì ¯ eT˝…’ eTTs¡T>∑q≈£î bÕ\ø±e&ç
y˚˝Ÿ eTTs¡T>± y˚˝Ÿ eTTs¡T>± y˚˝ŸeTTs¡T>± y˚˝Ÿˆˆ2ˆˆ
eTTs¡T>∑Tq≈£î ` Vü≤s√+Vü≤sê, düÿ+<Ûäq≈£î ` Vü≤s√+Vü≤sê ˆˆ2ˆˆ
1. Äs¡Tà>∑ ø±e&ç, Äs¡≥Tº ø±e&ç
|üfi¯ìeT˝…’ eTTs¡T>∑Tq≈£î #·+<äq ø±e&ç
2. ‹s¡TeTT>∑ ø±e&ç, ‹s¡Te&ç ø±e&ç
|üfi¯ìeT˝…’ eTTs¡T>∑Tq≈£î uÛÑdüà ø±e&ç
3. |ü+#·eTTK ø±e&ç, |ü˙ïs¡T ø±e&ç
|üfi¯ìeT˝…’ eTTs¡T>∑Tq≈£î |üP\ ø±e&ç
4. |ü#·ÃyÓTÆ˝Ÿ ø±e&ç, |ü*¢ø£≥Tº ø±e&ç
|üfi¯ìeT˝…’ eTTs¡T>∑Tq≈£î bÕ\ ø±e&ç
146
 Äj·TT<Ûë\‘√ ¬>\e˝Òì <ëìï ∫s¡Tqe⁄«‘√ ¬>\e>∑\+

Hê>∑j·T´ Hê>∑|üŒ
Hê>∑j·T´ Hê>∑|üŒ Hê>∑sêC≤ ` e÷ ÄX¯\ìï rs¡Ãej·T´ Hê>∑sêC≤
1. •ej·T´ yÓT&É˝ÀHê Hê>∑sêC≤
˙≈£î ø£eTàì bÕ\T ‘Ó#êÃeTj·÷´ Hê>∑sêC≤ ˆˆHê>∑j·÷´ˆˆ
2. q+~ìøÏ nqTE&ÉyÓ Hê>∑sêC≤
˙≈£î bÕ\T, |ü+&ÉT¢ ‘Ó#êÃeTj·÷´ Hê>∑sêC≤ ˆˆHê>∑j·÷´ˆˆ
3. n+<ä]ø° nqTE&ÉyÓ Hê>∑sêC≤
˙≈£î |ü˙ïsê_Ûùwø£eTj·÷´ Hê>∑sêC≤ ˆˆHê>∑j·÷´ˆˆ
4. Hê>∑dü«s¡eTT }~HêqT Hê>∑sêC≤
˙e⁄ |üs¡e•+∫ Ä&Éej·÷´ Hê>∑sêC≤ ˆˆHê>∑j·÷´ˆˆ
5. •ej·T´ yÓT&É˝ÀHê Hê>∑sêC≤
˙e⁄ •e‘ê+&Éee÷&çHêe Hê>∑sêC≤ ˆˆHê>∑j·÷´ˆˆ
6. bÕ\ ø£&É* ∫*øÏHêe⁄ Hê>∑sêC≤
˙e⁄ ø√bÕ+<äT&Éej·÷´ Hê>∑sêC≤ ˆˆHê>∑j·÷´ˆˆ
7. X¯ã]–] j·÷Á‘·˝Àq Hê>∑sêC≤
e÷ ‘√&ÉT ˙&É ˙y˚qj·÷´ Hê>∑sêC≤ ˆˆHê>∑j·÷´ˆˆ
~>∑T ~>∑T ~>∑T Hê>∑
~>∑T ~>∑T ~>∑T Hê>∑ Hê>∑Hêï ` ~e´ düT+<äs¡ Hê>∑ Hê>∑Hêï (2)
1. Ç\¢*øÏ eTT>∑TZ˝…{Ϻ Hê>∑Hêï ` eT˝…¢\T #·˝…¢yÓ÷ Hê>∑Hêï
eT˝…¢\ yêdüqøÏ Hê>∑Hêï ` ø√˝≤≥e÷&çb˛sê Hê>∑Hêï ˆˆ~>∑Tˆˆ
2. uÛ≤e÷\+‘· #˚] Hê>∑Hêï ` uÛ≤$ ˙fi¯fl¬ø&ç‘˚ Hê>∑Hêï
uÛ≤$˝À ñHêïyê Hê>∑Hêï ` u≤˝≤ Hê>∑TejÓ÷´ Hê>∑Hêï ˆˆ~>∑Tˆˆ
3. |æ˝≤¢\+‘· #˚] Hê>∑Hêï ` |ü⁄˝≤¢˝Òs¡b˛‘˚ Hê>∑Hêï
|ü⁄\¢˝À ñHêïyê Hê>∑Hêï ` |æ˝≤¢ Hê>∑TejÓ÷´ Hê>∑Hêï ˆˆ~>∑Tˆˆ
4. |üP\T |üfi¯ó¢ ‘Ó∫à Hê>∑Hêï ` ˙ |ü⁄≥ºø=#êÃyÓ÷ Hê>∑Hêï
|ü⁄≥º˝À ñHêïyê Hê>∑Hêï ` |ü⁄© Hê>∑TejÓ÷´ Hê>∑Hêï ˆˆ~>∑Tˆˆ
5. ≈£L©\+‘· ø£*dæ Hê>∑Hêï ` >√+>∑÷s¡ ø√düTÔ+fÒ Hê>∑Hêï
>√+>∑÷s¡˝À ñHêïyê Hê>∑Hêï ` >√<ÛäTeT Hê>∑TejÓ÷´ Hê>∑Hêï ˆˆ~>∑Tˆˆ
147
 nqï<ëq+ Äø£*ì rs¡Ã>∑*–‘˚ nø£ås¡<ëq+ nC≤„Hêìï ‘=\–düTÔ+~

e÷sêE øö•≈£î&ÉT (Hê>∑sêE)

e÷sêE øö•≈£î&ÉT y˚T&Ó ø£≥º+>±
y˚T&É MT<ë&ç+~ Hê>√ ` y˚T&É+#·TMT<ä Ä&ç+~ Hê>∑T
1. e÷ ‘·*¢ <äTs¡ZeTà ≈£îs¡T˝… <äTe«+>∑
≈£îs¡T\ MT<ä Ä&ç+~ Hê>√ ` ≈£îs¡T\+#·TMT<ä Ä&ç+~ Hê>∑T
2. e÷ ‘·+Á&ç sêeTj·T´ |ü+#Ó ø£≥º+>±
|ü+#Ó MT<ë&ç+~ Hê>√ ` |ü+#Ó n+#·TMT<ä Ä&ç+~ Hê>∑T
3. e÷ ‘·*¢ d”‘·eTà Nπs ø£≥º+>±
Ns¡ MT<ë&ç+~ Hê>√ ` Ns¡+#·TMT<ë&ç+~ Hê>∑T
4. e÷ ∫ìï ø£èwüíj·T´ eTTs¡∞ }<ä+>∑
eTTs¡[ MT<ë&ç+~ Hê>√ ` eTTs¡fi¯+#·TMT<ë&ç+~ Hê>∑T
5. e÷ ‘·+Á&ç áX¯«s¡T&ÉT X¯+K+ }<ä+>∑
X¯+K+ MT<ë&ç+~ Hê>√ ` X¯+K+ n+#·TMT<ë&ç+~ Hê>∑T
6. e÷ <Ó’e+ nj·T´|üŒ <Ûäqùd‡ |ü≥º+>±
<ÛäqdüT‡ MT<ë&ç+~ Hê>√ ` <ÛäqdüT‡ n+#·TMT<ë&ç+~ Hê>∑T
7. e÷ u§»® >∑D|üj·T´ m\Tπø mø£ÿ+>±
m\Tø£ MT<ë&ç+~ Hê>√ ` m\Tø£ •s¡düT‡ MT<ë&ç+~ Hê>∑T
8. e÷ nqï Vü≤qTeTqï >∑<ÛäH˚ |ü≥º+>±
>∑<Ûä MT<ë&ç+~ Hê>√ ` >∑<Ûä n+#·TMT<ë&ç+~ Hê>√
9. ¬ø’ø£\÷s¡T uÛÑ≈£îÔ\+‘· uÛÑ»H˚ #˚j·T+>±
uÛÑ»q˝À Ä&ç+~ Hê>√ ` uÛÑ»q |ü&çMT<ä Ä&ç+~ Hê>√
148
 $»j·T+ kÕ~Û+∫q e´øÏÔ>± ø±<äT, $\Te\Tqï e´øÏÔ>± ñ+&˚+<äT≈£î Á|üj·T‹ï+#·T

y˚˝Ÿ y˚˝Ÿ eTTs¡T>∑Hé

y˚˝Ÿ y˚˝Ÿ y˚\j·÷´ u≤˝≤eTTs¡T>±
e÷ ∫+‘·\ìï rs¡Ãej·÷´ düÿ+<ÛëeTTs¡T>± ˆˆy˚˝Ÿˆˆ
|üfi¯ìeT˝…’ MT<äqTqï u≤˝≤eTTs¡T>±
e÷ |ü#·ÃHÓeT* yêVü≤qT&Ü düÿ+<ÛëeTTs¡T>± ˆˆy˚˝Ÿˆˆ
kÕ«$TeT˝…’ MT<äqTqï u≤˝≤eTTs¡T>±
e÷ wüDTàK kÕ«$T ˙y˚ düÿ+<ÛëeTTs¡T>± ˆˆy˚˝Ÿˆˆ
‹s¡T‹ÔDÏ ø=+&ÉMT<ä u≤˝≤eTTs¡T>±
˙e⁄ y˚˝≤j·TT<Ûä kÕ«$Tej·÷´ düÿ+<ÛëeTTs¡T>± ˆˆy˚˝Ÿˆˆ
>∑D|ü‹øÏ nqTE&Éy˚ u≤˝≤eTTs¡T>±
e÷ nj·T´|üŒ≈£î nÁ>∑E&Ée⁄ düÿ+<ÛëeTTs¡T>± ˆˆy˚˝Ÿˆˆ
y˚˝Ÿ y˚˝Ÿ eTTs¡T>± ` eÁ{Ïy˚˝Ÿ eTTs¡T>± (2)
eTTs¡T>± X¯s¡D+ ` wüDTàK X¯s¡D+ (2)
>∑TVü‰j·T ≈£î≈£îÿ≥ <Ûä«C≤j·T ˆ •œyêVü≤Hêj·T qeT' zyéT
düÿ+<Ûëj·T ø±ØÔπøj·÷j·T ˆ C≤„q |ü+&ç‘êj·T qeT' zyéT
1. ñe÷eTùV≤X¯«s¡ ≈£îe÷s¡|ü⁄D´+ ` ñ&ç|æ düTÁãVü≤àD´+
2. Vü≤s¡ uÛÑø£Ô »qÁ|æj·T |ü+ø£»˝À#·q ` u≤\ düTÁãVü≤àD´+
3. |ü‹‘· bÕeq bÕs¡«‹ q+<äq ` u≤\ düTÁãVü≤àD´+
4. düTÁãVü≤àD´+ e÷+bÕVæ≤ ` wüDTàKHê<ë e÷+bÕVæ≤
5. X¯s¡eD >∑Ts¡Tyê düTÁãVü≤àD´+ ` kÕ«$THê<Ûë düTÁãVü≤àD´+
6. e©¢ e\¢uÛÑ düTÁãVü≤àD´+ ` e+~‘· #·s¡D düTÁãVü≤àD´+
7. X¯+ø£s¡ q+<ä düTÁãVü≤àD´+ ` dü+ø£≥ Vü≤s¡D düTÁãVü≤àD´+
düTÁãVü≤àD´+ düTÁãVü≤àD´+ ` wüDTàKHê<Ûä düTÁãVü≤àD´+ (2)
Vü≤s¡ Vü≤s¡ Vü≤s¡ Vü≤s¡ düTÁãVü≤àD´+ ` •e •e •e •e düTÁãVü≤àD´+ (2)
düTÁãVü≤àD´+ düTÁãVü≤àD´+ ` düTÁãVü≤àD´+ düTÁãVü≤àD´+ (2)
y˚˝Ÿ y˚˝Ÿ eTTs¡T>± ` eÁ{Ïy˚˝Ÿ eTTs¡T>±
eTTs¡T>± X¯s¡D+ ` wüDTàK X¯s¡D+
kÕ«$T X¯s¡D+ ` nj·T´|üŒ X¯s¡D+
nj·T´|üŒ X¯s¡D+ ` kÕ«$T X¯s¡D+
149
 #˚‘·\T, e÷≥\‘√ Ç‘·s¡T\qT u≤<Ûä ô|≥ºìyê&ÉT n‘·T´‘·ÔeTT&ÉT

ø±ØÔø£e÷dü+
ø±ØÔø£e÷dü+ eTs¡˝≤ e∫Ã+~ ` ø£HÓïkÕ«eTT\+<ä]˙ ø£<ä* s¡eTà+≥÷
}s¡÷ }s¡÷ yê&Ü ` yê&Ü ñbıŒ+– b˛>∑
nj·T´|üŒ j·÷Á‘·≈£î ‘·s¡*b˛e+>± ˆˆø±ØÔø£e÷dü+ˆˆ
1. q\Tã~ s√E\T Bø£å bÕ{Ï+∫ ` eTø£sê CÀ´‹ì eTqkÕsê >±+∫
X¯s¡DeTj·T´bÕŒ ø±bÕ&ÉeT+≥÷
X¯s¡DT|òüTÀwü |ü\T≈£î‘·÷ ‘·s¡*b˛e+>± ˆˆø±ØÔø£e÷dü+ˆˆ
2. |ü+bÕrsêq XÊÁkÕÔ (kÕ«$T) Á|”‹ #˚dæ
|ü<äTHÓ{≤º+|ü&ç HÓøÏÿ |üs¡e•+∫ b˛‘·÷
|ü+<ä\sêC≤ e+<äqeT+≥÷
|üs¡e÷‘·àqT #·÷#·T≥¬ø’ ‘·s¡*b˛e+>± ˆˆø±ØÔø£e÷dü+ˆˆ
3. ˙e⁄ mes¡T H˚qT mes¡T ì»eTT ‘Ó\TdüT≈£î+fÒ
#˚s¡Tyê&ÉT #˚s¡TÃyê&ÉT n+‘ê nj·T´ù|Œ
kÕ«$T X¯s¡D+ ` X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ
ìwüº‘√H˚ ˙ ø=+&É≈£î ‘·s¡*b˛e+>± ˆˆø±ØÔø£e÷dü+ˆˆ
Äy√ Äy√ kÕ«$T
Äy√ Äy√ kÕ«$T (2) ` Vü≤è<äj·T eT+~s¡y˚T Äy√ Äy√ kÕ«$T
Äy√ Äy√ kÕ«$T (2) ˆˆÄy√ Äy√ˆˆ
1. <äsà¡ q V
ù ≤|
Á uü TÑÛ bÕ|ü $yÓ÷#·q ` X¯sD¡ ≤ >∑‘V
ù· ≤ uÛe
Ñ ã+<Ûä yÓ÷#·q
XÊX¯«‘· s¡÷bÕ Äy√ ` CÀ´‹ dü«s¡÷bÕ Äy√ nj·T´bÕŒ ˆˆÄy√ Äy√ˆˆ
2. ø£*¢+ø£≥Tº X¯ã]eT \≈£îÿ ` Çs¡TeTT&ç ø£≥Tº X¯ã]eT \≈£îÿ
$˝≤¢* Ms¡ Äy√ ` Ms¡ eTDÏø£+sƒ¡ Äy√ nj·T´bÕŒ ˆˆÄy√ Äy√ˆˆ
3. X¯sD¡ + X¯sD¡ + nj·T´bÕŒ X¯sD¡ + ` nj·T´bÕŒ nj·T´bÕŒ nj·T´bÕŒ X¯sD¡ +
uÛÑ÷‘ê~Û Hê<Ûä Äy√ ` eTø£s¡Á|üB|ü Äy√ nj·T´bÕŒ ˆˆÄy√ Äy√ˆˆ
150
 Äq+<ëìï |ü~eT+~øÏ |ü+∫ô|≥Tº, ø±ì $cÕ<ëìï e÷Á‘·+ ˙˝ÀH˚ <ë#·Tø√
uÛÑ>∑yêHé X¯s¡D+`uÛÑ>∑e‹ X¯s¡D+
uÛÑ>∑yêHé X¯s¡D+, uÛÑ>∑e‹ X¯s¡D+ ` X¯s¡D+ X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ.....
uÛÑ>∑e‹ X¯s¡D+, uÛÑ>∑yêHé X¯s¡D+ ` X¯s¡D+ X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ.....
uÛÑ>∑yêHé X¯s¡D+ ` uÛÑ>∑e‹ X¯s¡D+, <˚eHé bÕ<ä+ ` <˚M bÕ<ä+
uÛÑ>∑yêH˚ ` uÛÑ>∑e‹j˚T, <˚eH˚ ` <˚$j˚T ˆˆuÛÑ>∑yêH鈈
1. n>∑eT+ ≈£î[s¡y˚ n[‹&ÉTy√y˚T ` X¯s¡D+ X¯s¡D+ nj·T´|üŒ (2)
|ü>∑\TyéT, Çs¡e⁄yéT ñHé HêeTy˚T ` düàs¡D+ düàs¡D+ nj·T´|üŒ
2. ø£]eT˝…’ yêkÕ, bÕ|ü $HêX¯ ` X¯s¡D+ X¯s¡D+ nj·T´|üŒ (2)
ø£s¡T‹ÔDÏ es¡TejYT,ø£s¡TqsTT bı[yêjYT ` X¯s¡D+ X¯s¡D+ nj·T´|üŒ (2)
3. eTVæ≤wæ dü+Vü‰sê, eT<ä>∑» yêVü≤q ` X¯s¡D+ X¯s¡D+ nj·T´|üŒ (2)
düT>∑TD $˝≤dü, düT+<äs¡ s¡÷bÕ ` X¯s¡D+ X¯s¡D+ nj·T´|üŒ (2)
4. Äs¡Tyês¡y˚T H√$T“¤s¡T‘√yéT ù|s¡fi¯>∑ ñqï ø±qe+<√........nj·T´bÕŒ.....
Äs¡Tyês¡y˚T H√$T“¤s¡T‘√yéT ù|s¡fi¯>∑ ñqï ø±qe+<√
bÕ\_Ûùwø£+ ñqø£|üŒ ` Ç+<ä u≤\ì ø£&Ó’ø£Hé bÕs¡bÕŒ (2)
5. eTT‹Ô] ‘Ó+¬>’ ñqø£|üŒ ` ‹‘·TÔ≈£î HêeT+ meTø£bÕŒ (2)
ø£s¡÷Œs¡ B|ü+ ñqø£|üŒ ` ñ‘·Ô b˛s¡Œ‘· eT\>∑fiŸ meTø£|üŒ
6. <˚eHé bÕ<ä+, <˚$ bÕ<ä+ ` ùde&ç X¯s¡D+ nj·T´|üŒ
Hê$ì ‘·s¡TyÓ’ ^‘·eT|üŒ ` ‘˚yÓ’ ñHé ‹s¡T bÕ<äeT|üŒ
7. HÓj·T´_Ûùwø£+ ñqø£|üŒ ` ñHé ~e´ <äs¡«q+ meTø£|üŒ
‘·sTTì˝Ÿ es¡Ty√yéT nj·T´|üŒ ` ns¡T ôdj·T´|üŒ eTqej·T´|üŒ
eTH√Vü≤s¡+ eTVü‰es¡+
eTH√Vü≤s¡+ eTVü‰es¡+ ` nj·T´|üŒ <äs¡Ùq+ (2)
eTs¡\sê<äT ` eTs¡\sê<äT ` eTqø° neø±X¯+
1. eTø£s¡ dü+Áø±+‹Hê&ÉT ` CÀ´‹ <äs¡Ùq$Te«>±
#·÷dæq ø£qT\T |ü+&ÉT>∑ ` #·÷&Éì ø£qT\T <ä+&É>∑ ˆˆeTH√ˆˆ
2. düHê‘·q kÕs¡~Û ` dü«sêZìøÏ yês¡~Û
dü‘·´ <Ûäs¡à XÊ+‹ Áù|eT ` eTqøÏe«>∑ kÕ«$T ˆˆeTH√ˆˆ
3. uÛÑ≈£îÔ\Tqï Á>±eTyÓTÆq ` <Ûäs¡e÷+&É´ |ü⁄s¡eTTq
s¡eT´yÓTÆq Ä\j·TeTTq ` düT+<äs¡eTT>∑ yÓ*dæHêe⁄ ˆˆeTH√ˆˆ
151
J$‘·+˝À <Ûäq+ b˛>=≥Tº≈£î+fÒ ø=+‘· ø√˝ÀŒsTTqfÒ¢, ø±˙ e´øÏÔ‘·«+ ø√˝ÀŒ‘˚ düs¡«dü«+ ø√˝ÀŒsTTqfÒ¢

X¯s¡D+ X¯s¡D+ nj·T´|üŒ

X¯s¡D+ X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ ` kÕ«$Tj˚T X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ
X¯ã]–ØX¯ nj·T´bÕŒ ` kÕ«$Tj˚T X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ
1. dü‘·´eTT CÀ´‹>∑ yÓ\T>∑Tqj·÷ ` ì‘·´eTT <ëìï #·÷&ÉTeTj·÷
|üs¡T>∑Tq MTs¡T sês¡j·÷´ ` X¯ã]–]øÏ b˛<ëeTT
2. Vü≤] Vü≤s¡ e÷qdü düT‘·T˝…’q ` düTs¡T˝≤ yÓTTs¡\qT Ä*+∫
<Ûäs¡DÏ˝À ‘êqT »ìà+∫ ` |ü<äTHê˝ÒZ+&ÉT¢ ìe•+#Ó
3. |òüTÀsê≥&É$˝À u≤\Tì>± ` düs¡ŒeTT ˙&É˝À |üe[+|ü
y˚≥≈£î e∫Ãq sêEq≈£î ` |üdæ u≤\Tì>± ø£ì|æ+#·
4. eTDÏø£+sƒ¡ nqT HêeTeTT‘√ ` ô|+∫] sêE\T eTT]ô|eTT>∑
kÕ«$T eTVæ≤eT‘√ sêEq≈£î ` ø£*¬>qT düT‘·T&ÉT eT]jÓTTø£&ÉT
5. >∑Ts¡TyêdüeTT˝À #·~$+|ü ` >∑Ts¡T |ü⁄Á‘·T&ÉTì B$+|ü
e÷≥\Tsêì u≤\Tq≈£î ` e÷≥\T e#ÓÃqT eTVæ≤eT\‘√
6. e÷‘ê |æ‘·\qT ùd$+∫ ` eTVæ≤wæì ‘êqT e~ÛsTT+∫
X¯ãØ–]˝À yÓ*dæ]>± ` eTq\qT <ÛäqT´\ #˚j·TT≥≈£î
7. nj·T´bÕŒ nqT HêeTeTT‘√ ` •˝≤ s¡÷|üeTTq ‘êqTqï
CÀ´‹ dü«s¡÷|ü eTVæ≤eT\‘√ ` uÛÑ≈£îÔ\ ø√¬sÿ\T rs¡TÃqj·÷
8. e÷s¡Z•sêq yÓTT<ä˝…{Ϻ ` q\Tã~ ~qeTT\T Bø£å‘√
X¯s¡Dì uÛÑ»q\T #˚j·TT#·T ` Çs¡TeTT&ç ø£{Ϻ |üj·Tì+|ü
9. uÛÀ–øÏ eTT+<˚ #˚sê* ` eTø£s¡ dü+Áø±+‹ #·÷&Ü*
#ê\T #ê\T eTqøÏ+ø£ ` e\<äT e\<äT eTs¡T»qà
10. eTø£s¡ dü+Áø±+‹ s√Eq ` kÕj·T+ düeTj·T+ y˚fi¯˝À
düs¡«+ e~*q dü‘·TŒs¡Twüß\≈£î ` CÀ´‹ <äs¡Ùq$T#·TÃqj·÷
11. bÕ˝≤_Ûùwø£+ kÕ«$Tπø ` HÓj·÷´_Ûùwø£+ kÕ«$Tπø
‘˚Hê_Ûùwø£+ kÕ«$Tπø ` |üP˝≤_Ûùwø£+ kÕ«$Tπø
12. ø£s¡÷Œs¡ Vü≤s¡‹ ‘·q¬ø+‘√ ` bÕqø£eT+fÒ eT]m+‘√
X¯s¡Dqï |ü<äeTT m+‘Ó+‘√ ` Çwüº+ Çwüº+ kÕ«$Tπø
13. Vü≤] Vü≤sêdüq+ kÕ«MTπø ` düT+<äs¡ s¡÷|ü+ kÕ«$T<˚
ø£qTï\ |ü+&ÉT>∑ eTq<˚˝Ò ` »qà ‘·]+#·T≥ eTqπø˝Ò
14. X¯s¡D+ X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ ` X¯s¡D+ X¯s¡D+ X¯s¡DeTj·÷
X¯s¡D+ X¯s¡D+ e÷ kÕ«$T ` <ä]øÏ #˚s¡TÃø√ e÷ kÕ«$T
152
eTsê´<ä>± $q&É+, $y˚ø£+‘√ düe÷<Ûëq$Te«&É+, Á|üXÊ+‘·+>± Ä˝À∫+#·&É+ Á|ü‹ eTìwæøÏ nedüs¡+

uÛÑ>∑yêHé X¯s¡D+
uÛÑ>∑yêHé X¯s¡D+ ` uÛÑ>∑e‹ X¯s¡D+ ` X¯s¡D+ X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ
uÛÑ>∑e‹ X¯s¡D+ ` uÛÑ>∑yêHé X¯s¡D+ ` X¯s¡D+ X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ
1. q\Tã~ ~qeTT\T uÛÑøÏÔ‘√ ìqTï ùd$+#Ó<äeT÷ nj·T´bÕŒ
X¯ã]–ØXÊ, XÊ+‘· dü«s¡÷bÕ, kÕ«$Tj˚T X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ
2. HÓj·÷´_Ûùwø£+ ˙ø£bÕŒ ` ˙ ~e´ <äs¡Ùq+ e÷ø£bÕŒ
bÕ˝≤_Ûùwø£+ ˙ø£bÕŒ ` ˙ bÕ<ä |ü⁄wüŒeTT\T e÷ø£bÕŒ
3. eTVæ≤wæ dü+Vü‰s¡ ` eT<ä>»∑ yêVü≤q ` kÕ«$Tj˚T X¯sD¡ + nj·T´bÕŒ
|ü+u≤ yêkÕ ` bÕ|ü $HêX¯ ` |üs¡eT <äj·÷fiÀ nj·T´bÕŒ
4. #·+<äHê_Ûùwø£+ ˙ø£bÕŒ ` ˙ #·\¢ì #·÷|ü⁄\T e÷ø£bÕŒ
HÓj·÷´_Ûùwø£+ ˙ø£bÕŒ ` ˙ ~e´ <äs¡Ùq+ e÷ø£bÕŒ
5. ø£]eT\yêkÕ ` bÕ|ü$HêXÊ ` X¯s¡D+ X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ
ø£s¡TD‘√ eTeTTà ÁuÀe⁄eTT kÕ«$T ` X¯s¡D+ X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ
6. ø£s¡÷Œs¡ B|ü+ ˙ø£bÕŒ ` ˙ ~e´ <äs¡Ùq+ e÷ø£bÕŒ
kÕ«$Tj˚T X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ ` X¯s¡D+ X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ
nqï<ëq Á|üuÛÑTy˚
nqï<ëq Á|üuÛÑTy˚ ` X¯s¡DeTj·T´bÕŒ
n]j·÷+>±e⁄ nj·÷´y˚ ` X¯s¡DeTj·T´bÕŒ
1. X¯+ø£s¡ düT‘·H˚ ` X¯s¡Dbıqïj·T´bÕŒ
X¯Á‘·T dü+Vü‰s¡H˚ ` X¯s¡Dbıqïj·T´bÕŒ
2. yÓ÷Væ≤ì düT‘·H˚ ` X¯s¡Dbıqïj·T´bÕŒ
yÓ÷Vü≤q s¡÷|üH˚ ` X¯s¡Dbıqïj·T´bÕŒ
3. |ü+u≤ u≤˝≤ ` X¯s¡Dbıqïj·T´bÕŒ
|ü+ãsTTfiŸ $fi¯πøÿ ` X¯s¡Dbıqïj·T´bÕŒ
4. lsêeT bÕ<ä+ ` X¯s¡Dbıqïj·T´bÕŒ
X¯ãØ |”sƒ¡y˚T ` X¯s¡Dbıqïj·T´bÕŒ
5. ø£]eT\ yêkÕ ` X¯s¡Dbıqïj·T´bÕŒ
ø£s¡TD‘√ ÁuÀe⁄e÷ ` X¯s¡Dbıqïj·T´bÕŒ
153
Äq+<ëìøÏ $T+∫q Äs√>∑´+ ˝Ò<äT, dü+‘√cÕìøÏ $T+∫q dü+|ü<ä ˝Ò<äT, ùde≈£î $T+∫q dü«s¡Z+ ˝Ò<äT

<˚e⁄&=∫ÃHê&ÉTs√
<˚e⁄&=∫ÃHê&ÉTs√ #·÷&És√ #·÷&Ésê
nj·T´|üŒ kÕ«$Ts√ e#ÓÃs√ e#ÓÃsê
z <˚yê`†jYT, e÷ <˚yê`†jYT, e÷ ø√düy˚T e∫ÃHêyê

1. eTTø√ÿ{Ï <˚e⁄fi¯flqT eTT+<äT>±H˚ ø=*kÕeTT

qTy˚« e÷ <˚e⁄&Éì y˚TeTT ‘Ó\TdüT≈£îHêïeTT
eTqdü+‘ê`†jYT, $ù|Œdæ`†jYT, u≤<Ûä\˙ï #Óù|Œ<ë›+
Vü≤]Vü≤sê ‘·qj·TT&Ü ` n+<äØ <˚e⁄&Ü
Ä|ü<ä˝À Ä<äT≈£îH˚ ` X¯ã]eT˝…’ yêdüT&Ü ˆˆ<˚e⁄&=∫Ȉ

2. s¡+>∑T s¡+>∑T |üP\T‘Ó∫à Vü‰sê˝Ò y˚kÕeTT

|ü⁄≥º‘˚HÓ bÕ\‘√{Ï |òü\Vü‰s¡+ ô|{ϺHêeTT
bÕ<ë˝Ò`†jYT, ø£&çπ>eTT`†jYT, ˙ |üP»˝Ò #˚ùdeTT
>∑D|ü‹ k˛<äs¡T&Ü ` CÀ´‹ dü«s¡÷|ü⁄&Ü
ø±]Ôπøj·T k˛<äs¡T&Ü ` ø±+‘·eT˝…’ yêdüT&Ü ˆˆ<˚e⁄&=∫Ȉ

3. |ü>∑\+‘ê |üì#˚dæ n\dæb˛sTT ñHêïeTT

ìÁ<ëVü‰sê\T e÷ì ˙ uÛÑ»q\T #˚ùdeTT
Ä&ÜeTT`†jYT, bÕ&ÜeTT`†jYT, Äq+<äy˚T bı+<ëeTT
ms¡Ty˚T* yêdüT&Ü ` yêes¡Tì $TÁ‘·T&Ü
Ä|ü<ä˝À Ä<äT≈£îH˚ ` |ü+bÕq~ u≤\T&Ü ˆˆ<˚e⁄&=∫Ȉ

154
 X¯ØsêìøÏ yê´j·÷eT+ m˝≤+{Ï<√ eTqdüT‡≈£î #·<äTe⁄ n˝≤+{Ï~

#·Tø£ÿ˝≤¢+{Ï #·Tø£ÿ˝À¢
#·Tø£ÿ˝≤+{Ï #·Tø£ÿ˝À¢ ` \ø£å˝≤~ #·Tø£ÿ˝À¢
@ #·T≈£îÿqTHêï&√ nj·T´bÕŒ ` eT] @ ~≈£îÿqTHêï&√ nj·T´bÕŒ ˆˆ2ˆˆ
1. X¯ã]eT˝≤ ø=+&É˝À¢ ` ø=+&ÉMT~ ø=+&É˝À¢
@ ø=+&ÉqTHêï&√ nj·T´bÕŒ ` eTeTTà ø±bÕ&ç s¡øÏå+#·T nj·T´bÕŒ
2. eTfi¯j·÷fi¯ <˚X¯+˝À ` |ü+<äfi¯ sê»´+˝À
|ü+<äfi¯ u≤\T&É+≥ nj·T´bÕŒ ` eTeTTà ø±bÕ&ç s¡øÏå+#·T nj·T´bÕŒ
3. ìH˚ï q$Tà e#êÃeTT ` ˙ |üP» #˚ùdeTT
˙ X¯s¡D+ bÕ&˚eTT nj·T´bÕŒ ` eTeTTà ø±bÕ&ç s¡øÏå+#·T nj·T´bÕŒ
4. ù|≥‘·T[fl y˚ùdeTT ` yêes¡Tì #·÷ùdeTT
ø£HïÓkÕ«$T |Á j
æ T· T&É+{≤ nj·T´bÕŒ ` eTeTTà ø±bÕ&ç s¡ø+åÏ #·T nj·T´bÕŒ
eT˝…¢|üP\ |ü\¢øÏ
eT˝…¢|üP\ |ü\¢ø°, ã+>±s¡T |ü\¢ø°
eTDÏø£+sƒ¡T&ÓøÏÿHê&ÉT n+<ë\ |ü\¢ø° ˆˆ2ˆˆ
1. $˝≤¢* Ms¡T&ÉT ` møÏÿHê&ÉT |ü\¢ø°
Ms¡eTDÏø£+sƒ¡T&ÉT ` møÏÿHê&ÉT |ü\¢ø°
|ü+<äfi¯ u≤\T&ÉT, |ü+u≤ u≤\T&ÉT ` Vü≤]Vü≤s¡‘q· j·TT&ÉT møÏÿHê&ÉT |ü\ø¢ °
2. >∑D|ü‹ k˛<äs¡T&ÉT ` møÏÿHê&ÉT |ü\¢ø°
wüDTàø£ k˛<äs¡T&ÉT ` møÏÿHê&ÉT |ü\¢ø°
ms¡Ty˚T*yêdüT&ÉT, @ø±+‘·yêdüT&ÉT`Vü≤]Vü≤s¡‘q· j·TT&ÉT møÏÿHê&ÉT |ü\ø¢ °
3. eTVæ≤wæ eTs¡›qT&ÉT ` møÏÿHê&ÉT |ü\¢ø°
eT<ä>∑» yêVü≤qT&ÉT ` møÏÿHê&ÉT |ü\¢ø°
ø£]eT\yêdüT&ÉT, ˙*eT\yêdüT&ÉT`Vü≤]Vü≤s¡‘q· j·TT&ÉT møÏÿHê&ÉT |ü\ø¢ °
4. ø±+‘·eT˝…’ yêdüT&ÉT ` møÏÿHê&ÉT |ü\¢ø°
CÀ´‹ dü«s¡÷|ü⁄&ÉT ` møÏÿHê&ÉT |ü\¢ø°
uÛ≈Ñ î£ \Ô qT ø£sT¡ DÏ+#˚ ã+>±s¡TkÕ«$T`Vü≤]Vü≤s¡‘q· j·TT&ÉT møÏÿHê&ÉT |ü\ø¢ °
155
 $T‹MT]q zs¡TŒ |æ]øÏ‘·q+ ne⁄‘·T+~
$˝≤¢* Ms¡T&˚
$˝≤¢© $˝≤¢© $˝≤¢© $˝≤¢©
$˝≤¢* Ms¡H˚ Ms¡ eTDÏø£+sƒ¡H˚ (2)
kÕ«$Tj˚T ` nj·T´b˛Œ , nj·T´b˛Œ ` kÕ«$Tj˚T (2)
1. ø±ØÔø£ e÷düeT+<äT ø£+sƒ¡e÷\ y˚dæHêeTT
eTDÏø£+sƒ¡T&ÉT #Ó+‘· #˚] e÷\ y˚düT≈£îHêïeTT
kÕ«$Tj˚T nj·T´b˛Œ ` nj·T´b˛Œ kÕ«$Tj˚T (2) ˆˆ$˝≤¢*ˆˆ
2. ms¡Ty˚T* #˚]HêeTT ô|≥‘·Tfi¯ó¢ Ä&çHêeTT
yêes¡Tì #·÷∫HêeTT e+<äqy˚T #˚dæHêeTT
kÕ«$Tj˚T nj·T´b˛Œ ` nj·T´b˛Œ kÕ«$Tj˚T (2) ˆˆ$˝≤¢*ˆˆ
3. nø£ÿ&Éø£ÿ&É Ä≥˝≤&ç nfi¯ó<ë q~ #˚]HêeTT
ø£{Ïq ø£{Ïq eT+≥÷H˚ ø£]eT˝≤ møÏÿHêeTT
kÕ«$Tj˚T nj·T´b˛Œ ` nj·T´b˛Œ kÕ«$Tj˚T (2) ˆˆ$˝≤¢*ˆˆ
4. |ü+ã˝À kÕïqe÷&ç bÕbÕ\T $&ÉHê&ç
|ü<Ó›ì$T~ yÓTf…¢øÏÿ X¯s¡DT|òüTÀwü #Ó|æŒHêeTT
kÕ«$Tj˚T nj·T´b˛Œ ` nj·T´b˛Œ kÕ«$Tj˚T (2) ˆˆ$˝≤¢*ˆˆ
nj·÷´ <äs¡Ùq+
nj·÷´ <äs¡Ùq+ ` kÕ«$T nj·÷´ <äs¡Ùq+
ã+>±s¡T ø=+&Éô|’q nj·÷´ <äs¡Ùq+
sêsTT s¡|üŒ˝À¢, n&É$ eTTfi¯fl u≤≥˝À¢
n\dæ ñ˝≤¢dü+>± ˙¬ø’ y˚TeTT edüTÔHêïeTj·÷´
kÕ«$T X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ ` X¯s¡D+ X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ (2)
1. ~e´yÓTÆq ˙ Áe‘·+˝À e÷\y˚dæ
ÁyÓTT≈£îÿã&ç eT÷≥>∑{Ϻ edüTÔHêïeTj·÷´
|ü+ã˝À kÕïq+#˚dæ bÕbÕ\÷ e<ä©
ùde\T #˚dü÷Ô bÕ≥\T bÕ&ÉT‘·÷ edüTÔHêïeTj·÷´
m≈£îÿ≥ ø£wüºeTT ø=+&É m≈£îÿ≥ ø£wüºeTT
˙¬ø’ ø√] ø£]eT\, ˙*eT\ m≈£îÿ‘·THêïeTT
2. ˙ k˛bÕqyÓTøÏÿ e∫à ÁyÓTTπøÿeTj·÷´bÕŒ
yÓTT<ä{Ï yÓT≥Tºq ø=ã“]ø±j·T ø=fÒºqj·T´bÕŒ
|ü<Ó›ì$T~ yÓT≥T¢ ø£+{ÏøÏ n<äT›≈£îì
düìï<Ûëq+˝À ˙¬ø’ ì*#˚eTj·T´bÕŒ
<√wü+ b˛>={Ϻ kÕ«$T yÓ÷ø£å+ áej·÷´ ø£qTï\ yÓHÓï\ »\T¢\‘√ ø±e>∑sêej·÷´
156
 $»j·÷ìï ìs¡+‘·s¡+ ì\T|ü⁄ø√e&Éy˚T $CÒ‘·≈£î m<äTs¡jÓ÷´ ndü˝…’q düyê˝Ÿ

ôV’≤˝…dü‡ ôV’≤˝…dü‡
ôV’≤˝…dü‡ ôV’≤˝…dü‡ ` ôV’≤˝…dü‡ ôV’≤˝…dü‡ ˆˆ2ˆˆ
1. X¯ã]eT˝…’ HÍø£ kÕ– b˛‘·Tqï~
nj·T´bÕŒ HÍø£ kÕ– b˛‘·Tqï~ ˆˆôV’≤˝…dü‡ˆˆ

2. n+<äT˝À #·Tø±ÿì l eTDÏø£+sƒ¡T&ÉT

Ç+<äT˝À #·Tø±ÿì l uÛÑ÷‘·Hê<ÛäT&ÉT
HêeT+ãT |ü*øÏ‘˚ Hêe kÕ–b˛‘·T+~ ˆˆôV’≤˝…dü‡ˆˆ

3. ù|<ä\≈£î kÕ<ÛäT\≈£î Ç~ ñ∫‘·eT+&ç

&É_“∫à MTs¡T á Hêe mø£ÿ˝Òs¡T
neTà˝≤¢sê nj·T´˝≤¢sê s¡+&ç s¡+&ç MTs¡T
HêeT+ãT |ü*øÏ‘˚ Hêe kÕ–b˛‘·T+~ ˆˆôV’≤˝…dü‡ˆˆ

4. C≤„qeTH˚ <ÛäqeTT n+~+#·T MT≈£î

‘Ó&Ó¶j·T´ |üì˝Ò<äT, ‘Ós¡#ê|ü |üì ˝Ò<äT
ø£cÕºdüTU≤\T ¬s+&ÉT |òüTqyÓTÆq ¬øs¡{≤\T
HêeT+ãT |ü*øÏ‘˚ Hêe kÕ–b˛‘·T+~ ˆˆôV’≤˝…dü‡ˆˆ

5. ø£<ä\ø£+&ç kÕ«eTT\T yÓT<ä\ø£+&ç kÕ«eTT\T

¬ø’ø£\÷s¡T MT<äT>± Hêe kÕ– b˛‘·T+~
|ü+u≤q~ j·T+<äT Ä>∑T‘·T+~ á Hêe
HêeT+ãT |ü*øÏ‘˚ Hêe kÕ–b˛‘·T+~ ˆˆôV’≤˝…dü‡ˆˆ
157
 z≥$TøÏ <ä>∑Zs¡ ø±≈£î+&Ü ñ+&Ü\+fÒ ¬>\yê\qï ‘·|üq m|üŒ{Ïø° ‘·>∑Z≈£L&É<äT

ø£ì$ì ms¡T>∑ì
(nj·T´|üŒkÕ«$T eTVü≤‘·à´+ dæìe÷˝Àì bÕ≥)
ø£ì$ì ms¡T>∑ì |òüTqjÓ÷>∑+ ` »>∑eTT\T ms¡T>∑ì »|üeT+Á‘·+
Ç+Á~j·TeTT\H˚ ‘·\e+∫ ` Çs¡TeTT&çH˚ ‘·q ‘·\<ë*Ã
kÕ«$T X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ nì kÕπ> uÛÑø£Ô\ dü+<√Vü≤+ (2)
kÕ«$T X¯s¡D+ ` nj·T´|üŒ X¯s¡D+ (2)
1. o‘·\kÕïq+ ‘=* ìj·TeT+, uÛÑ÷‘·\ X¯j·Tq+ eT* ìj·TeT+
@ø£uÛÑTø£Ôy˚T ‹+≥÷ ` ˙≈£î ns¡ŒD+ n+≥÷
<Ó’Væ≤ø£uÛÀ>∑+ $&ç#˚~ ` ◊Væ≤ø£uÛÀ>∑+ eT]#˚~
uÛÑøÏÔ Á|ü|ü‘·TÔ\T #êfÒ~ ` X¯s¡DT X¯s¡DeTì #êfÒ~
kÕ«$T X¯s¡D+ ` nj·T´|üŒ X¯s¡D+ (2)
2. ndæ‘êVü‰s¡´+ ˇø£ ìj·TeT+, dü+düÿè‹ es¡íqyÓTTø£ ìj·TeT+
n+dü <äøÏåDÒ Çdü÷Ô ` Ä‘·à <äs¡Ùq+ #˚dü÷Ô
eTeTø±s¡eTT\qT $&ç#˚~ ` eT<ä eT‘·‡s¡eTT\T Á‘·T+#˚~
ø£πsà |òü\eTT>∑ ‘·\#˚~ ` ‘·‘·Ô«yéT ndæ nì ‘·*#˚~
kÕ«$T X¯s¡D+ ` nj·T´|üŒ X¯s¡D+ (2)

Çs¡TeTT&ç ø£≥Tº ` X¯ã]eT\≈£îÿ

Çs¡TeTT&ç ø£≥Tº, X¯ã]eT\≈£îÿ ` HÓj·T´_Ûùwø£+ eTDÏø£+sƒ¡Tìø°
kÕ«$T X¯s¡DeTj·T´|üŒ ` X¯s¡D+ X¯s¡DeTj·T´|üŒ ˆˆ2ˆˆ
1. BqT\ <=s¡e⁄ nì eT+&É\ Bø£å ã÷ì ` ˙ –] #˚s¡T ø£~*‹eTj·÷´
˙ X¯ã] ø=+&É ` n+<ä]øÏ n+&É ø£<ë ˆˆÇs¡TeTT&ç ø£≥Tºˆˆ
2. ø=+&É\T <ë≥Tø=ì, >∑T+&Ó\ ì+|ü⁄ø=ì ` z eTDÏø£+sƒê, #˚]‹eTj·÷´
˙ ø£]eT\ πøåÁ‘·+ ` ø£*j·TT>∑ es¡eTT ø£<ë ˆˆÇs¡TeTT&ç ø£≥Tºˆˆ
158
 @ \ø£å´+ ˝Òì e´øÏÔ ‘Ó&ÉT¶˝Òì |ü&Ée e+{Ïyê&ÉT

sêyê nj·T´|üŒkÕ«$T
sêyê nj·T´|üŒkÕ«$T s¡e«\ |ü+~fi¯fl˝ÀøÏ
s¡e«\ |ü+~fi¯fl˝Àq eTT‘ê´\ eTT>∑TZ˝Òdæ
eTT‘ê´\ eTT>∑TZ˝Àq s¡‘·Hê\ sê•b˛dæ
s¡‘·Hê\ sê•ô|’q |”sƒ¡y˚T y˚dæHêeTT
sêyê sêyê ` sêe, sêe, sêe, sêe

1. ns¡{Ï#Ó≥T¢ ‘Ó∫ÃHêeTT ` eT+&ÉbÕ\T ø£{ϺHêeTT

ø=ã“sê≈£î\T ‘Ó∫ÃHêeTT
ã+‹|üP\T ‘Ó∫ÃHêeTT
ø£s¡÷Œs¡+ yÓ*–+N
sêyê sêyê
` ‘√s¡D≤\T ø£{ϺHêeTT
` e÷\˝Ò y˚dæHêeTT
` Vü‰s¡‘·T˝Ò Ç∫ÃHêeTT
` sêe, sêe, sêe,sêe
ˆˆsêeˆˆ

2. eT+Á‘· ‘·+Á‘ê\‘√{Ï ` |üP»˝Ò #˚dæHêeTT

y˚Tfi¯ ‘êfi¯\‘√{Ï ` uÛÑ»q˝Ò #˚dæHêeTT
eT˝…¢|üP\T ‘Ó∫ÃHêeTT ` e÷\˝Ò y˚dæHêeTT
|ü+#êeTè‘ê\‘√ ` n_Ûùwø£+ #˚dæHêeTT
sêyê sêyê ` sêe, sêe, sêe, sêe
ˆˆsêeˆˆ

3. Äe⁄HÓsTT´ ‘Ó∫ÃHêeTT ` BbÕ˝Ò ô|{ϺHêeTT

bÕ\T|ü+&ÉT¢ ‘Ó∫ÃHêeTT ` HÓ’y˚<Ûä´+ ô|{ϺHêeTT
ø£s¡÷Œs¡+ yÓ*–+∫ ` Vü‰s¡‘·T˝Ò Ç∫ÃHêeTT
|ü<äTHÓ{≤º+ã&çHÓøÏÿ ` X¯s¡DT|òüTÀwü #Ó|æŒHêeTT
sêyê sêyê ` sêe, sêe, sêe, sêe
ˆˆsêeˆˆ
159
 ø£cÕº\T ˙ X¯Á‘·Te⁄\T ø±<äT, ˙ ã˝≤*ï, ã\V”≤q‘·*ï ‘Ó*ù| ì»yÓTÆq $TÁ‘·T\T

Vü≤]Vü≤s¡düT‘·
Vü≤]Vü≤s¡düT‘· Äq+<ä∫‘·ÔHé nj·T´Hé nj·T´bÕŒ
kÕ«$T X¯s¡D+ nj·T´|üŒ X¯s¡D+ ` X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ
1. $˝≤¢*Ms¡ ` Ms¡eTDÏø£+sƒ¡ X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ
kÕ«$T X¯s¡D+ nj·T´|üŒ X¯s¡D+ ` X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ ˆˆVü≤]ˆˆ
2. |ü+<äfi¯sêC≤ ` |ü+u≤yêkÕ X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ
kÕ«$T X¯s¡D+ nj·T´|üŒ X¯s¡D+ ` X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ ˆˆVü≤]ˆˆ
3. Vü≤]Vü≤s¡|ü⁄Á‘· ` n+uÛÑT»H˚Á‘· X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ
kÕ«$T X¯s¡D+ nj·T´|üŒ X¯s¡D+ ` X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ ˆˆVü≤]ˆˆ
4. X¯ã]–ØXÊ ` XÊ+‘·dü«s¡÷bÕ X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ
kÕ«$T X¯s¡D+ nj·T´|üŒ X¯s¡D+ ` X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ ˆˆVü≤]ˆˆ
5. nHê<Ûä s¡ø£åø£ ` Ä|ü<들+<äe X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ
ìs¡‘·eTT ìH˚ï ø=*#Ó<äeTj·÷´ X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ ˆˆVü≤]ˆˆ
6. ø£*j·TT>∑ es¡<ë ` X¯ã]–ØXÊ X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ
‘√&ÉT>∑ ñ+&ç s¡øÏå+#·j·÷´ X¯s¡D+ nj·T´bÕŒ ˆˆVü≤]ˆˆ

‘√&ÉT>∑ ì*#˚
‘√&ÉT>∑ ì*#˚ eTDÏø£+sƒ¡ ` e÷ <Ó’e+ ˙y˚ eTDÏø£+sƒ¡
uÛÑø£Ôes¡<äT&Ü ` C≤„qs¡÷|ü⁄&Ü ` düT+<äsê+>∑T&Ü ` düs¡«yê´|ü⁄Ô&Ü
ø£s¡TD≤˝§\T≈£î ˙ ø£qT\ø±+‹˝À »qàeTT ‘·]sTT+#˚ ˆˆ‘√&ÉT>∑ˆˆ
1. |ü⁄*bÕ\T ‘Ó#˚Ãe⁄ z u≤\T&Ü
kÕ«$T |ü⁄* yêVü≤qT&Ée⁄ z Ms¡T&Ü
X¯s¡Dqï ø£åDeT+<äT |ü*πøej·÷
kÕ«$T X¯ã]–]øÏ CÀ´‹$ ˙yÓ’ yÓ*π>ej·÷
X¯ã]yêdüT&Ü X¯s¡D$Tj·T´sê ` Vü≤s¡Tì |ü⁄Á‘·T&Ü eTeTTàø±esê
uÛøÑ MÔÏ Ts¡ ìqT ø=\T#·T≈£î+{Ï$T ` ø£sT¡ DqT ≈£î]|æ+#·÷ ˆˆ‘√&ÉT>∑ˆˆ
2. düπs«X¯«s¡T&Éq÷ ˙y˚qj·÷
kÕ«$T düTKXÊ+‘·T\˙ï Ç#˚Ãej·÷
ÇVü≤˝Àø£ ã+<Ûë\T $&É˝ÒeTj·÷
ìqTï ìs¡‘·eTT ø=*#˚ uÛ≤>±´ìï e÷øÏj·T´yê
uÛÑø£Ôes¡<äT&Ü ` C≤„qs¡÷|ü⁄&Ü ` düT+<äsê+>∑T&Ü ` düs¡«yê´|ü⁄Ô&Ü
ø£sT¡ D˝§\T≈£î ˙ ø£qT\ø±+‹˝À »qàeTT ‘·]sTT+#˚ ˆˆ‘√&ÉT>∑ˆˆ
160
 eT+∫ e´øÏÔ‘·«+ ñqïyês¡T e÷Á‘·y˚T ‘êeTT #˚dæq Á|üe÷D≤\qT ì\u…≥Tº≈£î+{≤s¡T

nj·÷´ H˚qT e÷\

nj·÷´ H˚ e÷\ y˚düT≈£î+{≤, zs¡jÓ÷´ H˚ X¯ã]ø=+&Éπø>∑T‘ê
ô|<ä›ô|<ä› >∑Ts¡TkÕ«eTT\T e÷\˝ÒyÓ÷ y˚kÕÔs¡+≥
ã&Ü ã&Ü ùd≥T˝ÒyÓ÷ uÛÑ»q˝ÒyÓ÷ #˚kÕÔs¡≥ ˆˆnj·÷´ˆˆ
1. }s¡Tø√s¡ zs¡jÓ÷´ eTqπø&Ü ≈£î<äTs¡T~›
ìwüº˝ÒyÓ÷ #Ój·÷´\+≥ ` ìj·TeT+>± ñ+&Ü\+≥
dü+kÕs¡+ $&Ü\+≥ ` düHê´dæ>± e÷sê\+≥
Ábı<äT›H˚ï ˝Òyê\+≥ ` #·˙ï{Ï kÕïHê\+≥ ˆˆnj·÷´ˆˆ
2. }s¡Tø√s¡ zs¡jÓ÷´ eTqπø&Ü ≈£î<äTs¡T~›
‘·T\dæe÷\ y˚j·÷\+≥ ` q\¢u≥º ø£{≤º\+≥
ˇ+{Ï|üP≥ uÛÀ»qeT+≥ ` #ê|üMT<ä |ü&Éø£+≥
}s¡Tø√s¡ zs¡jÓ÷´ eTqπø&É ≈£î<äTs¡T~› ˆˆnj·÷´ˆˆ
3. e÷qTø√s¡ z ‘·+Á&ç #·&ɶ\yê≥T\˙ï ˙e⁄
e÷qT≈£î+fÒ &ÉãT“˝ÒyÓ÷ eTq≈£î $T>∑T\T‘êj·T+{≤
Ä &ÉãT“\‘√ H˚H˚yÓ÷ X¯ã]ø=+&Éπø>∑T‘ê ˆˆnj·÷´ˆˆ
4. e÷qT≈£îqï z ø=&Éø± ` #Ó&ɶ\yê≥T\˙ï H˚qT
#·\¢+>± #·÷ùdÔqT ` eTs¡TdüfÒ&ÉT H˚H=kÕÔ
yÓ[flsêsê z ø=&Éø± X¯s¡DT|òüTÀwü #Ó|ü⁄Œ≈£î+≥÷ ˆˆnj·÷´ˆˆ

kÕ«$T @e÷Hêï&√jYT
kÕ«$T @e÷Hêï&√jYT nj·T´bÕŒ kÕ«$T @e÷Hêï&√jYT
1. q\uÛ…’ s√E\T Bø£åã÷ì s¡eTàHêï&√jYT
eT+∫s√E #·÷dæ eTT&ÉT|ü⁄ ø£≥ºeTHêï&√jYT ˆˆkÕ«$Tˆˆ
2. XÊ+‘·+>± nDÏ– eTDÏ– ñ+&ÉeTHêï&√jYT
düHê´dæ s¡÷|ü+˝À s¡eTàHêï&√jYT ˆˆkÕ«$Tˆˆ
3. ø=+&É\ìï møÏÿ møÏÿ s¡eTàHêï&√jYT
ø√|ü$T&ç∫ XÊ+‘·+>± ñ+&ÉeTHêï&√jYT ˆˆkÕ«$Tˆˆ
4. |ü+|ü˝Àq kÕïq+ #˚dæ s¡eTàHêï&√jYT
bÕbÕ\ìï b˛‘êj·Tì #Ó|üŒeTHêï&√jYT ˆˆkÕ«$Tˆˆ
5. |ü<Ó›ì$T~ yÓTf…¢øÏÿ s¡eTàHêï&√jYT
ø£HÓïeT÷\ >∑D|ü‹ì #·÷&ÉeTHêï&√jYT ˆˆkÕ«$Tˆˆ
6. HÓj·÷´_Ûùwø£y˚T #Ój·T´eTHêï&√jYT
Çø£ »qà˝Ò<äT eTTøÏÿH˚ bı+<äeTHêï&√jYT ˆˆkÕ«$Tˆˆ
161
 $\Te ˝Òìyê] e÷≥\‘√ yê~+#·&É+ n+fÒ yê] e÷≥\≈£î $\Te ô|+#·&Éy˚T ne⁄‘·T+~

X¯s¡D+ X¯s¡DeTj·÷
X¯s¡D+ X¯s¡DeTj·÷ kÕ«$T X¯s¡D+ X¯s¡DeTj·÷ nj·T´bÕŒ
X¯s¡DeTT nHêï eTs¡DeTT ˝Ò<äT X¯ãØ –] ì\j·÷
1. n+<ä] <˚e⁄&Éy˚ kÕ«$T Ä<ä]+#·T <˚e⁄&Éy˚ nj·T´bÕŒ
nj·T´|üŒ <˚e⁄&Éy˚ kÕ«$T, Ä<ä]+#·sêej·÷´ ˆˆX¯s¡D+ˆˆ
2. ìH˚ï q$Tà‹eTj·÷´ ˙¬ø’ y˚∫‹eTj·÷´
ø£]eT\yêkÕ bÕ|ü$HêX¯ sêyê <äj·T>∑qyê ˆˆX¯s¡D+ˆˆ
3. ˙ e÷\ y˚ôd<äeTj·÷´, ˙ Bø£å #˚ôd<äeTj·÷´
Vü≤]Vü≤s¡ ‘·qj·÷ sêej·÷´ es¡eTT\˙j·Tej·÷ ˆˆX¯s¡D+ˆˆ
4. |ü+ã˝À kÕïqeTT˝Ò #˚dæ bÕbÕ\qT $&ÉHê&ç
>∑D|ü‹ k˛<äs¡ sêej·÷´ <ä]øÏ #˚s¡ÃeTj·÷
5. |ü<äTì{≤º+ã&çH˚ møÏÿ, ˙ s¡÷|üeTT ø£qT˝≤s¡>±+∫
HÓj·÷´_Ûùwø£eTT˝Ò ˙≈£î ìwü˜‘= #˚ôd<äy˚T ˆˆX¯s¡D+ˆˆ

X¯ãØ •Ks¡eTT˝À
X¯ãØ •Ks¡eTT˝À Ä ã+>±s¡T ø√yÓ\˝À
yÓ\dæ‹yê Ä •Ks¡eTTq, ∫qTàÁ<äTì s¡÷|üeTT˝À
Ç\˝À yÓ*XÊy˚ ` e÷ <˚e⁄&ÉyÓ’Hêy˚ ˆˆX¯ã]ˆˆ
1. ‘·T\dæe÷\qT yÓT&É˝À y˚dæ
Çs¡T dü+<Ûä´\˝À kÕïqeTT #˚dæ
|üP»\T #˚XÊy˚T ` ˙ uÛÑ»q\T #˚kÕy˚T ˆˆX¯ã]ˆˆ
2. Çs¡TeTT&çH˚ e÷ •s¡düTq ñ+∫
˙ HêeT düàs¡DÒ »|üeTT>± #˚dæ
ms¡Ty˚T* #˚sêeTT ` ˙ $TÁ‘·Tì #·÷XÊeTT ˆˆX¯ã]ˆˆ
3. Äfi¯ó<ë q~˝À kÕïeTT #˚dæ
eTVü‰>∑D|ü‹ bÕ<äeTT ÁyÓTTøÏÿ
eqj·÷Á‘· #˚kÕeTT ` ˙ düìï~Û #˚sêeTT ˆˆX¯ã]ˆˆ
4. HÓj·÷´_Ûùwø£+ #˚dæ‹eTj·÷´
CÀ´‹ s¡÷|üy˚T ø±+∫‹eTj·÷´
<äq´‘·H=+<ëy˚T ` e÷ »qà ‘·]+#ÓqT˝Ò ˆˆX¯ã]ˆˆ
162
 n‹>± ns¡e&É+ e\¢ e÷≥ $\Tyê, nqedüs¡+>± @&Ée&É+ e\¢ ø£˙ï{Ï $\Te ‘·>∑TZ‘êsTT

ø£qT˝≤sê #·÷&Ü*
ø£qT˝≤sê #·÷&Ü* nj·T´|üŒq÷ ` eTqkÕsê y˚&Ü* eTDÏø£+sƒ¡q÷ ˆˆ2ˆˆ
#·÷|ü⁄\T yÓ*π><ëø± ` }|æ] ø£~˝Ò<ëø± ˆˆ2ˆˆ
ô|<äe⁄\T |ü*πø<ëø± ` eTq Vü≤è<äj·TeTT ÁyÓ÷π><ëø±
Çs¡TeTT&ç˝À ‘Ó#˚Ã{Ï, yÓ\˝Òì f…+ø±j·T˝≤ ˆˆ2ˆˆ
b˛dæq{Ϻ H˚‹‘√ #˚dæ n_Ûùwø£eTT˝≤H˚ ˆˆø£qT˝≤sꈈ
$$<Ûä Á<äe´eTT\‘√{Ï ‘·&ç∫ qe|æ+∫, yÓT]dæ ˆˆ2ˆˆ
$uÛÑ÷~‘= yÓ\T>=+<˚ l uÛÑ÷‘·Hê<ÛäTì ˆˆø£qT˝≤sꈈ
eTø£s¡B|ü y˚fi¯˝À düø£˝≤uÛÑs¡DeTT\qT <ë*à ˆˆ2ˆˆ
Vü‰s¡‹¬>’ø=qT <ä]˝À Vü≤]Vü‰s¡ |ü⁄Á‘·Tì ˆˆø£qT˝≤sꈈ

eT<ÛäTs¡+ eT<ÛäTs¡+
eT<ÛäTs¡+ eT<ÛäTs¡+ eT<ÛäTs¡eTj·÷
nj·T´|üŒ ˙ HêeTyÓT+‘√ eT<ÛäTs¡eTj·÷
1. bÕ\ MT>∑&Éø£Hêï ` |ü+#·<ës¡ ∫\ø£\ø£Hêï
‘˚H˚˝Àq e÷–q{Ϻ ‹j·T´ e÷$T&ç |ü+&É¢ø£Hêï ˆˆeT<ÛäTs¡+ˆˆ
2. Çs¡TeTT&çH˚ ÁbÕD≤\T>±, X¯s¡D≤\qT }|æ]>±
X¯s¡DT|òüTÀwü #Ó|ü⁄Œ≈£î+≥÷, X¯ã]–]øÏ #˚¬seTj·÷´ ˆˆeT<ÛäTs¡+ˆˆ
3. ms¡Ty˚T* #˚¬seTj·÷´, ù|&É‘·T[fl Ä&˚eTj·÷´
Ä≥$ø£ y˚wüy˚Tdæ, yêes¡Tì #·÷ôdeTj·÷´ ˆˆeT<ÛäTs¡+ˆˆ
4. Çs¡TeTT&çì yÓ÷düT≈£î+≥÷ |ü+bÕq~ #˚¬seTj·÷´
|ü+ã˝Àq kÕïq+#˚dæ bÕbÕ\ìï M&ÓeTj·÷´ ˆˆeT<ÛäTs¡+ˆˆ
5. >∑D|ü‹øÏ f…+ø±j·Tø={Ϻ, bÕ<äj·TÁ‘· #˚ôdeTj·÷´
X¯s¡DT|òüTÀwü #Ó|ü⁄Œ≈£î+≥÷ |ü<Ó›ì$T~ yÓT≥T¢ mπøÿeTj·÷´
6. H˚‹ f…+ø±sTTø={Ϻ, HÓj·÷´_Ûùwø£+ #˚ôdeTj·÷´
ø±+‹eT˝…’ ø=+&ÉMT<ä CÀ´‹ <äs¡Ùq+ #·÷ôdeTj·÷´
163
¬>\yê\qï dü÷Œ¤]Ô‘√ b˛sê&ÉT,z&çHê ‘·≥Tºø√>∑\e⁄,¬>*∫rsê\qï nVü≤+‘√ b˛sê&ç‘˚ z&ç‘˚ ‘·≥Tºø√˝Òe⁄

ø=+&É˝§ ø=+&É˝§
ø=+&É˝§ ø=+&É˝§ ø=+&É˝§ ø=+&É˝§ ø=+&É˝§ ñHêïyê
X¯ã] ø=+&É˝§ ñHêïyê ` z nj·T´|üŒ kÕ«$T
>∑+≥\T >∑+≥\T >∑+≥\T >∑+≥\T >∑+≥\T ø=&ÉT‘·THêï+
˙ >∑T&ç >∑+≥\T ø=&ÉT‘·THêï+ ` z nj·T´|üŒ kÕ«$T
kÕ«$T sêyê eTe÷à<äTø√yê ` Ä<äTø√yê eTe÷à<ä]+#·yê
ˆˆø=+&É˝§ˆˆ

1. nø£ÿ&É ˙e⁄ ` Çø£ÿ&É y˚TeTT ñHêïeTj·÷´

nø£ÿ&É #·÷dæq ` Çø£ÿ&É #·÷dæq ˙y˚qj·÷´
nø£ÿ&É #˚dæq ` Çø£ÿ&É #˚dæq ˙ |üPCÒqj·÷´
kÕ«$T sêyê ` eTe÷à<äTø√yê
Ä<äTø√yê eTe÷à<ä]+#·yê ˆˆø=+&É˝§ˆˆ

2. e÷\\T y˚dæ ` ìj·TeTeTT #˚dæ edüTÔHêïeTj·÷´

Çs¡TeTT&ç ø£{Ϻ ` •s¡düTq ô|{Ϻ edüTÔHêïeTj·÷´
|ü+ã˝À bÕbÕ˝§~* ` edüTÔHêïeTj·÷´
e∫à ˙≈£î HÓj·÷´_Ûùwø£+ ` #˚düTÔHêïeTj·÷´
kÕ«$T sêyê ` eTy˚Tà\Tø√yê
@\Tø√yê e÷ y˚T\T ø√s¡yê ˆˆø=+&É˝§ˆˆ

3. X¯s¡D+ X¯s¡D+ X¯s¡D+ X¯s¡D+ kÕ«$Tj˚T X¯s¡D+

nj·÷´ X¯s¡D+ ` nbÕŒ X¯s¡D+ ` nj·T´bÕŒ X¯s¡D+
kÕ«$T X¯s¡D+ ` nj·T´bÕŒ X¯s¡D+ ˆˆø=+&É˝§ˆˆ
164
 neø±X¯eTH˚ ‘·\T|ü⁄ <ëq+‘·≥ n~ ‘Ós¡T#·Tø√<äT, Ä ‘·\T|ü⁄qT ‘·≥º&É+ ˙ u≤<Ûä´‘·

ø={≤ºj·T+ u+&=∫Ã+~
ø={≤ºj·T+ ã+&=∫Ã+~ ` X¯ã]eT˝…’ ø=+&=∫Ã+~
Ä>∑T Ä>∑T Ä>∑T Ä>∑T ` Ä>√ >∑Ts¡TkÕyÓ÷ ˙ yÓ+{≤ H˚H=kÕÔ (2)
1. q\¢ ã≥º ø£≥Tº≈£îì ` ˙ yÓ+{≤ H˚H=kÕÔ
‘·T\dæe÷\ y˚düT≈£îì ` ˙ yÓ+{≤ H˚H=kÕÔ
X¯s¡DT|òüTÀwü #Ó|ü⁄Œ≈£î+≥÷ ` ˙ yÓ+{≤ H˚H=kÕÔ
X¯s¡D≤˝Ò bÕ&ÉT≈£î+≥÷ ` ˙ yÓ+{≤ H˚H=kÕÔ
nj·T´ù|Œ X¯s¡DeT+≥÷ ` ˙ yÓ+{≤ H˚H=kÕÔ
msêï≈£îfi¯+ u+&=∫Ã+~ ` ms¡Ty˚T*øÏ ãkı‡∫Ã+~
Ä>∑T Ä>∑T Ä>∑T Ä>∑T ` Ä>√ >∑Ts¡TkÕyÓ÷ ˙ yÓ+{≤ H˚H=kÕÔ (2)
2. ms¡Ty˚T* #˚s¡T≈£îì ` ˙ yÓ+{≤ H˚H=kÕÔ
s¡+>∑T˝ÒyÓTT y˚düT≈£îì ` ˙ yÓ+{≤ H˚H=kÕÔ
u≤D˝ÒyÓ÷ y˚düT≈£î+≥÷ ` ˙ yÓ+{≤ H˚H=kÕÔ
ø£‘·TÔ˝ÒyÓ÷ }|ü⁄≈£î+≥÷ ` ˙ yÓ+{≤ H˚H=kÕÔ
>∑+≥˝…yÓ÷ ø=≥Tº≈£î+≥÷ ` ˙ yÓ+{≤ H˚H=kÕÔ
>∑<Ûä˝…yÓ÷ }|ü⁄≈£î+≥÷ ` ˙ yÓ+{≤ H˚H=kÕÔ
ù|&É‘·Tfi¯ó¢ Ä&ÉT≈£î+≥÷ ` ˙ yÓ+{≤ H˚H=kÕÔ
yêes¡Tì <ä]Ù+N ` ˙ yÓ+{≤ H˚H=kÕÔ
3. Çs¡TeTT&çì yÓ÷düT≈£î+≥÷ ` ˙ yÓ+{≤ H˚H=kÕÔ
eqj·÷Á‘· #˚düT≈£î+≥÷ ` ˙ yÓ+{≤ H˚H=kÕÔ
|ü+ã˝À kÕïqe÷&ç ` ˙ yÓ+{≤ H˚H=kÕÔ
bÕbÕ˝Ò $&ÉHê&ç ` ˙ yÓ+{≤ H˚H=kÕÔ
|ü<Ó›ì$T~ yÓTf…¢øÏÿ ` ˙ yÓ+{≤ H˚H=kÕÔ ˆˆÄ>√ˆˆ

165
 ÄdüTÔ\T m≈£îÿe ñqïyês¡T ø£+fÒ Ä|ü⁄Ô\T m≈£îÿe ñqïyêπs n~Ûø£ dü+|üqTï\T

X¯ã]ø=+&É •Ks¡$T+ø£
1. X¯ã]ø=+&É •Ks¡$T+ø£ #˚sê\ì
Ä #·ø£ÿì ø√yÓ\ #·÷&Ü\ì
Ä|ü⁄Ô\T >±#˚ nj·T´|üŒøÏ eT] ns¡Ãq˝…H√ï #Ój·÷´\ì
ÄX¯˝…H√ï }düT˝≤&Ó, eTqdüT˝Àq dü+<ä&ÜjÓT ˆˆX¯ã]ˆˆ

2. düT+<äs¡ s¡÷|ü⁄&ÉT nj·T´|üŒì eTs¡ ø£qTï\ ˇø£|ü] #·÷&Ü\ì

|ü+<äfi¯ |ü⁄Á‘·T&ÉT nj·T´|üŒì, Çø£ bı>∑T&ÉT‘·T bÕ≥\T bÕ&Ü\ì
nHê<Ûä Hê<ÛäT&ÉT nj·T´|üŒøÏ, HÓj·÷´_Ûùwø±˝Ò #Ój·÷´\ì
Vü≤]Vü≤s¡ |ü⁄Á‘·T&ÉT nj·T´|üŒøÏ, Çø£ Vü‰s¡‘·T˝…H√ï Çyê«\˙
ÄX¯˝…H=ï }düT˝≤&Ó, eTqdüT˝Àq dü+<ä&ÜjÓT ˆˆX¯ã]ˆˆ

3. |ü+#· –ØX¯ó&ÉT nj·T´|üŒì, Çø£ bÕ<äeTT\+{Ï ø=\yê\ì

X¯ã] –ØX¯ó&ÉT nj·T´|üŒì eT] X¯s¡DeTT*eTàì y˚&Ü\ì
XÊ+‘· dü«s¡÷|ü⁄&ÉT nj·T´|üŒì düTK XÊ+‘·T\ ìeTàì ø√sê\ì
ÄX¯˝…H√ï }düT˝≤&Ó, eTqdüT˝Àq dü+<ä&ÜjÓT ˆˆX¯ã]ˆˆ

4. j·T<ä\qT r¬sà nj·T´|üŒqT, Çø£ es¡eTT\T mH√ï ø√sê\ì

eTDÏø£+sƒ¡T&ÉT Ä nj·T´|üŒ≈£î, eT] eT˝…¢\ e÷\\T Çyê«\ì
Vü≤s¡Tì ≈£îe÷s¡T&ÉT nj·T´|üŒøÏ, Çø£ |üP»\T mH√ï #Ój·÷´\ì
ìs¡TZDs¡÷|ü⁄&ÉT nj·T´|üŒøÏ, Çø£ HÓ’y˚<Ûë´˝Ò #Ój·÷´\ì
ÄX¯˝…H√ï }düT˝≤&Ó, eTqdüT˝Àq dü+<ä&ÜjÓT ˆˆX¯ã]ˆˆ

5. dü‘·´ dü«s¡÷|ü⁄&ÉT nj·T´|üŒì, eT] CÀ´‹>∑ #·÷dæ eTT]j·÷\ì

düìï~Û #˚] nj·T´|üŒì, eTqkÕsê ø°s¡Ôq #Ój·÷´\ì
|ü⁄* yêVü≤qT&ÉT nj·T´|üŒì, Çø£ |ü]|ü] $<ÛäeTT\ bı>∑&Ü\ì
|ü]|ü] $<ÛäeTT\ bı>∑&Ü\ì, |ü+bÕyêdüT&ÉT nj·T´|üŒì
ÄX¯˝…H√ï }düT˝≤&Ó, eTqdüT˝Àq dü+<ä&ÜjÓT ˆˆX¯ã]ˆˆ
166
 Hêj·Tø£‘·«+ n+fÒ n+‘·T˝Òì uÛ≤sêìï yÓ÷j·T&É+ ø±<äT, n+<ä]˙ ñ‘˚Ô»|üs¡#·&É+
~>∑T ~>∑T ~>∑T nbÕŒ
~>∑T ~>∑T ~>∑T nbÕŒ nj·T´bÕŒ ` ø=+&É ~– sêejÓ÷´ nj·T´bÕŒ
1. n≥Tø=+&É Ç≥Tø=+&É nj·T´bÕŒ ` q&ÉTeT X¯ã]ø=+&√ nj·T´bÕŒ
ø=+&ÉMT<ä ñHêïyê nj·T´bÕŒ ` ø=+&Ü <˚es¡j÷ Ó ´ nj·T´bÕŒ ˆˆ~>∑Tˆˆ
2. ns¡{Ï#Ó≥T¢ ‘Ó∫à nj·T´bÕŒ ` ˙ |ü&ç ø£≥º+>± nj·T´bÕŒ
|ü&ç MT<ä ñHêïyê nj·T´bÕŒ ` |ü+<äfi¯sê»H˚ nj·T´bÕŒ ˆˆ~>∑Tˆˆ
3. kÕ«eTT\+‘ê ø£\dæ nj·T´bÕŒ ` ˙ uÛÑ»q #˚j·T+>± nj·T´bÕŒ
uÛÑ»q˝§ ñHêïyê nj·T´bÕŒ ` u≤˝≤ kÕ«$TejÓ÷´ nj·T´bÕŒ ˆˆ~>∑Tˆˆ
4. kÕ«eTT\+‘ê ø£\dæ nj·T´bÕŒ ` eqj·÷Á‘· #˚j·T+>± nj·T´bÕŒ
eqeTT˝À ñHêïyê nj·T´bÕŒ ` eHé|⁄ü * yêVü≤qT&˚ nj·T´bÕŒ ˆˆ~>∑Tˆˆ
5. Ç\¢*øÏ eTT>∑TZ˝…{Ϻ nj·T´bÕŒ ` |ü˙ïs¡T #·˝≤¢yÓ÷ nj·T´bÕŒ
|ü˙ïs¡T yêdüq≈£î nj·T´bÕŒ ` |üe[+#· sêejÓ÷´ nj·T´bÕŒ ˆˆ~>∑Tˆˆ
ø=+&Éyê&ÉT e÷ nj·T´bÕŒ
ø=+&Éyê&ÉT e÷ nj·T´bÕŒ ` C≤* >∑T+&Óyê&ÉT e÷ nj·T´bÕŒ
z+ z+ nj·T´bÕŒ ` e+<äqeTj·÷´ nj·T´bÕŒ (2)
1. ˙˝≤\ ì+–˝Àq #·Tø£ÿ˝À¢ #·+<äTs¡÷&ÉT
˙\ ø£+sƒ¡T˙ |ü⁄Á‘·T&É nj·T´bÕŒ ` eTDÏø£+sƒ¡ HêeT<Û˚j·TT&ÉT
z¨¨ nj·T´bÕŒ ` e+<äqeTj·÷´ nj·T´bÕŒ (2)
2. sê>±\T e÷≈£î sêe⁄ ` ‘êfi≤\T e÷≈£î ˝Òe⁄
ns¡T|ü⁄˝Ò e÷ |æ\T|ü⁄\T nj·T´bÕŒ ` X¯s¡D≤˝Ò y˚T\T ø=\T|ü⁄\T
z¨¨ nj·T´bÕŒ ` e+<äqeTj·÷´ nj·T´bÕŒ (2)
3. Çs¡TeTT&çì ø£≥Tº≈£îì eqj·÷Á‘· #˚düTÔ+fÒ
eqj·÷Á‘·˝§ ø£ì|ækÕÔ&ÉT nj·T´bÕŒ ` X¯s¡D≤˝Ò |ü*øÏkÕÔ&ÉT
z¨¨ nj·T´bÕŒ ` e+<äqeTj·÷´ nj·T´bÕŒ (2)
4. |ü+ã˝Àq eTTqT>∑T‘·T+f…, |üø£ÿH˚ ñ+{≤&ÉT
ø£]eT\ ø=+&Ó≈£îÿ‘·T+f… ø£fi¯fleTT+<äT ñ+{≤&ÉT
#ÓsTT´|ü{Ϻ q&ç|ækÕÔ&ÉT nj·T´bÕŒ ` H˚qTHêï s¡eTà+{≤&ÉT
167
 ‘Ó*j·Tì $wüj·T+ >∑T]+∫ e÷{≤¢&É≥+ n+fÒ ˙ n$y˚ø±ìï qTy˚« ãj·T≥ ô|≥Tºø√e&Éy˚T

dü+|ü<ä˝≤ ` kÂU≤´˝≤
kÕ«$Tj˚T X¯s¡DeTj·T´bÕŒ . . . . . nj·T´s√jYT X¯s¡DeTj·T´bÕŒ. . . . . . .
e÷\qT yÓT&Éy˚dæ, ìj·Te÷\T bÕ{Ïdü÷Ô......ø=+&É\˙ï <ë{Ï <ë{Ï nj·T´H˚ #·÷&Ü*

dü+|ü<ä˝≤.... kÂU≤´˝≤..... uÛ≤>±´˝≤....... X¯ã]eT˝≤...........

eTDÏø£+sƒ¡T&ÉT ñ+&˚‘êe⁄, uÛÑ≈£îÔ\T X¯‘·ø√{Ï yÓTT≈£îÿã&ÉT\T #Ó*¢+|ü>∑ e#˚Ãs¡T
X¯s¡D+ nì |ü&çe#˚Ãs¡÷...... kÕ«$T X¯s¡D+ nì |ü&ç e#˚Ãs¡÷.........
z nj·T´, e÷ nj·T´, u≤ãj·T´, ô|<ä›j·T´s√.....X¯s¡DT X¯s¡DT X¯s¡DT X¯s¡DT kÕ«eTT\T
ˆˆdü+|ü<ä˝≤ˆˆ
1. >öØX¯óì ∫ìï‘·qj·TT&Ü........ kÕ«$T ø£*ø±\ dü+uÛÑe⁄&Ü....... ˆˆ2ˆˆ
|ü+bÕqB rsêq...... kÕ«$T |ü⁄{Ϻqyê&Ée⁄ ˙ej·÷´....... ˆˆ2ˆˆ
y˚≥≈£î, zôVA... yÓfi¯fl>±, zôVA....
y˚≥≈£î yÓfi¯fl>± ` y˚≥˝À sêE≈£î, ø£ì|æ+#˚ áu≤ãT ø£qT\|ü+&ÉT>∑ ˆˆ2ˆˆ
z nj·T´, e÷ nj·T´, u≤ãj·T´, ô|<ä›j·T´s√.....X¯s¡DT X¯s¡DT X¯s¡DT X¯s¡DT kÕ«eTT\T
ˆˆdü+|ü<ä˝≤ˆˆ

2. $˝≤¢* Ms¡T&ÉyÓ’....... kÕ«$T Ms¡ eTDÏø£+sƒ¡T&ÉyÓ’....... ˆˆ2ˆˆ

|ü⁄*yêVü≤q s¡÷&ÛÉT&Ó’...... kÕ«$T eTVæ≤cÕdüTs¡ eTs¡∆qT&Ó’...... ˆˆ2ˆˆ
yÓ\ôdqT, zôVA..... e÷ ø√dü+, zôVA......
yÓ\ôdqT e÷ ø√dü+ ` <äs¡Ùq+ e÷ ø√dü+, #·÷ùdÔ #ê\j·÷´ Ä $Á>∑Vü≤+ ˆˆ2ˆˆ
z nj·T´, e÷ nj·T´, u≤ãj·T´, ô|<ä›j·T´s√.....X¯s¡DT X¯s¡DT X¯s¡DT X¯s¡DT kÕ«eTT\T
ˆˆdü+|ü<ä˝≤ˆˆ

3. eTT&ÉT|ü⁄ eT÷≥ ‘·\MT<ä ô|≥Tºø=ì, ø£]eT\ ˙*eT\ m≈£îÿ‘·÷ <ë≥T‘·÷

|ü<Ó›ì$T~ yÓT≥T¢ m≈£îÿ‘·÷ <ë≥T‘·÷, X¯s¡D+ X¯s¡DeT+≥÷ bÕ&ÉT‘·÷ e#˚ÃeTT
eTTøÏÔìsTT, zôVA..... yÓ÷ø£å$TsTT, zôVA.......
eTTøÏÔìsTT yÓ÷ø£å$TsTT, Ä&ÉT‘·÷ bÕ&ÉT‘·÷ e#˚Ã{Ï uÛÑ≈£îÔ\≈£î nuÛÑj·T$TsTT´ ˆˆ2ˆˆ
z nj·T´, e÷ nj·T´, u≤ãj·T´, ô|<ä›j·T´s√.....X¯s¡DT X¯s¡DT X¯s¡DT X¯s¡DT kÕ«eTT\T
ˆˆdü+|ü<ä˝≤ˆˆ
168
 J$‘·+˝À eTq¬ø<äTs¡jT˚ ´ |Á ‹ü e´øÏÔ >∑Ts¡Ty˚, eT+∫yêfi¯ó¢ bÕsƒ+¡ H˚sT¡ Œ‘ês¡T, #Ó&y¶É êfi¯ó¢ >∑TDbÕsƒ+¡ H˚sT¡ Œ‘ês¡T

|ü⁄*yêVü≤q+
|ü\¢$ : X¯ã]eT˝…’ nj·÷´ ˙≈£î |ü⁄*yêVü≤q+
|òüfi¯ìeT˝…’ nj·÷´ ˙≈£î HÓeT*yêVü≤q+
Vü≤]Vü≤s√+Vü≤sê Vü≤s¡Vü≤s√+Vü≤sê ˆˆ2ˆˆ
kÕ«$T~+<äø£‘√+ nj·T´|üŒ ~+<äø£‘√+
kÕ«$T~+<äø£‘√+ ‘√+ nj·T´|üŒ ~+<äø£ ‘√+ ‘√+
nj·T´|üŒ ~+<äø£ ‘√+ ‘√+ kÕ«$T ~+<äø£ ‘√+ ‘√+
#·s¡D+ 1 : X¯ã]eT˝…’ nj·÷´ ˙≈£î Çs¡TeTT&ç|üPC≤
|òüfi¯ìeT˝…’ nj·÷´ ˙≈£î ø±e&ç |üPC≤
Vü≤]Vü≤s√+Vü≤sê Vü≤s¡Vü≤s√+Vü≤sê ˆˆ2ˆˆ
kÕ«$T~+<äø£‘√+ nj·T´|üŒ ~+<äø£‘√+
kÕ«$T~+<äø£‘√+ ‘√+ nj·T´|üŒ ~+<äø£ ‘√+ ‘√+
nj·T´|üŒ ~+<äø£ ‘√+ ‘√+ kÕ«$T ~+<äø£ ‘√+ ‘√+
#·s¡D+ 2 : X¯ã]eT˝…’ nj·÷´ ˙≈£î HÓj·÷´_Ûùwø£+
|òüfi¯ìeT˝…’ nj·÷´ ˙≈£î bÕ˝≤_Ûùwø£+
Vü≤]Vü≤s√+Vü≤sê Vü≤s¡Vü≤s√+Vü≤sê ˆˆ2ˆˆ
kÕ«$T~+<äø£‘√+ nj·T´|üŒ ~+<äø£‘√+
kÕ«$T~+<äø£‘√+ ‘√+ nj·T´|üŒ ~+<äø£ ‘√+ ‘√+
nj·T´|üŒ ~+<äø£ ‘√+ ‘√+ kÕ«$T ~+<äø£ ‘√+ ‘√+
#·s¡D+ 3 : X¯ã]eT˝…’ nj·÷´ ˙≈£î u≤D≤j·TT<Ûä+
|òüfi¯ìeT˝…’ nj·÷´ ˙≈£î y˚˝≤j·TT<Ûä+
Vü≤]Vü≤s√+Vü≤sê Vü≤s¡Vü≤s√+Vü≤sê ˆˆ2ˆˆ
kÕ«$T~+<äø£‘√+ nj·T´|üŒ ~+<äø£‘√+
kÕ«$T~+<äø£‘√+ ‘√+ nj·T´|üŒ ~+<äø£ ‘√+ ‘√+
nj·T´|üŒ ~+<äø£ ‘√+ ‘√+ kÕ«$T ~+<äø£ ‘√+ ‘√+
#·s¡D+ 4 : X¯ã]eT˝…’ nj·÷´ ˙≈£î ◊<äTø=+&É\÷
|òüfi¯ìeT˝…’ nj·÷´ ˙≈£î Äs¡T ø=+&É\÷
Vü≤]Vü≤s√+Vü≤sê Vü≤s¡Vü≤s√+Vü≤sê ˆˆ2ˆˆ
kÕ«$T~+<äø£‘√+ nj·T´|üŒ ~+<äø£‘√+
kÕ«$T~+<äø£‘√+ ‘√+ nj·T´|üŒ ~+<äø£ ‘√+ ‘√+
nj·T´|üŒ ~+<äø£ ‘√+ ‘√+ kÕ«$T ~+<äø£ ‘√+ ‘√+
169
 ùdïVü≤eTH˚~ #Ós¡T≈£î>∑&É ˝≤+{Ï~, ø=]øÏHê, q]øÏHê,q$T*Hê ‹j·T´>±H˚ ñ+≥T+~

ø£qT˝≤sê #·÷&ÉeTTsês¡+&ç
ø£qT˝≤sê #·÷‘·eTT sês¡+&ç
l X¯ã] –ØX¯óì ø£qT˝≤sê #·÷‘·eTT sês¡+&ç
eTDÏø£+sƒ¡Hê<ÛäTì ø£qT˝≤sê #·÷‘·eTT sês¡+&ç ˆˆø£qT˝≤sꈈ
Vü≤]Vü≤s¡ ‘·qj·TT\ Äsê´ |ü⁄Á‘·T&ÉT
eTDÏø£+sƒêj·TqT HêeT<Û˚j·TT&ÉT
yÓ÷Væ≤ìu≤˝≤ yÓ÷Vü≤qs¡÷bÕ Ä Ä Ä (2)
eTqeT+<äs¡eTT ø=*#˚ <˚e⁄ì ˆˆø£qT˝≤sꈈ
ø±ØÔø£ e÷kÕq e÷\\T y˚dæ
$uÛÑ÷~ #·+<äq+ qT<äT≥Tq sêdæ
eTqdüTq uÛÑøÏÔ‘= uÛÑ»q\T #˚dæ Ä Ä Ä Ä (2)
uÛÑøÏÔ‘= eTqeTT ø=*#˚ <˚e⁄ì ˆˆø£qT˝≤sꈈ
q\Tã~ ~qeTT\T Bø£åqT uÛÑ÷ì
ÇVü≤|üs¡ düTKeTT\T |üP]Ô>∑ e÷ì
nj·T´|üŒkÕ«$Tì düìï~Û #˚] Ä Ä Ä Ä (2)
#·\¢>∑ eTq\qT ÁuÀ#˚ kÕ«$Tì ˆˆø£qT˝≤sꈈ
Çs¡TeTT&ç H˚‹ì eTT&ÉT|ü⁄\T #˚dæ
|ü+ãqT #˚] kÕïqeTT #˚dæ
sêeT bÕ<äeTTqT ø£qT˝≤s¡ >±+∫ Ä Ä Ä Ä (2)
|ü+<äfi¯sêEqT |üs¡T>∑Tq eTqeTT ˆˆø£qT˝≤sꈈ
Çs¡TeTT&ç ‘√{Ï HÓj·÷´_Ûùwø£+
ø£qTï\ |ü+&ÉT>∑ düT+<äs¡ s¡÷|ü+
Vü≤è<äj·TeTT #·÷ùdÔ X¯s¡Dì |ü*πø Ä Ä Ä Ä (2)
#·\¢>∑ eTq\qT ÁuÀ#˚ kÕ«$Tì ˆˆø£qT˝≤sꈈ
170
 ¬>\T|ü⁄ n+<ä]ø° <=s¡ø£<äT, ø±˙ ¬>*#˚ X¯øÏÔ n+<ä]˝Àq÷ ñ+≥T+~
nj·T´|üŒ <˚yêj·T qeT:
nj·T´|üŒ <˚yêj·T qeT: nuÛÑj·T dü«s¡÷bÕj·T qeT:
Vü≤]Vü≤s¡ düT|ü⁄Á‘êj·T qeT: ≈£s¡TD≤ düeTTÁ<ëj·T qeT:
ì»;Ûs¡ >∑+;Ûs¡, X¯ãØ–] •Ks¡ |òüTqjÓ÷>∑ eTTÁ<ëj·T qeT:
|üs¡e÷DT Vü≤è<äj·÷+‘·sêfi¯ dæú‘êq+‘· ÁãVü‰à+&És¡÷bÕj·T qeT:
1. |ü<Ó›ì$T~ |ü&çyÓT≥¢ ô|’¬øøÏÿ >∑T&çπø>∑T
uÛÑ≈£îÔ\≈£î m<äTs=#Óà ã+>±s¡T kÕ«$T
Çs¡TeTT&ÉT\T dü茕sTT+∫, X¯óuÛÑeTqT#·T B$+∫
»qø£è+<äeTT\ #˚πs »>∑y˚T\T kÕ«$T
‘·q uÛÑ≈£îÔ˝§q]+#·T ‘·|ü⁄Œ\≈£î ‘·&Éã&ç ˇø£Á|üø£ÿ ˇ]¬>Hê z+ø±s¡eT÷]Ô
kÕ«eTT\+<äs¡T ‘·q≈£î kÕj·TeTTàø±>±. BÛeT+‘·T&Ó’ ˝Ò#Ó Ä ø£HÓïkÕ«$T
|ü≥ºã+<ÛäeTT M&ç uÛÑø£Ô‘·{Ϭø’, |üs¡T>∑T |üs¡T>∑Tq e#Óà uÛÑT$ô|’øÏ qs¡T&Ó’
2. |òüTÀs¡ ø°ø±s¡D´ dü+kÕs¡ j·÷Á‹≈£î\ X¯s¡DT|òüTÀwü\T $ì s√E X¯ãØXÊ
bÕbÕ\T, <√cÕ\T Á|üøå±fi¯qeTT #˚j·TT |ü+bÕqB rs¡ ms¡Ty˚T*yêkÕ
ìj·Te÷\ e÷\‘√, düT>∑TD≤\ yÓT≥¢ô|’
q&ç|æ+#·T ø£ì|æ+#·T nj·T´|üŒkÕ«$T
eTø£s¡dü+Áø±+‹ düCÀ´‹yÓ’ ns¡T<Ó+∫,
eTVæ≤eT\qT #·÷|æ+#·T eTDÏø£+sƒ¡kÕ«$T
ø£s¡àã+<ÛäeTT u≤|ü⁄ <Ûäs¡àXÊkÕÔ, ø£*;Û‹ ‘=\–+#·T uÛÑ÷‘ê~ÛH˚‘·
3. Ä<ä´+‘· s¡Væ≤‘·eTÚ ˙ $X¯«s¡÷|ü+,
nC≤®q ‹$Ts¡eTTàqDT#·T X¯óuÛÑB|ü+
á Hê\TZ~≈£îÿ\T, |ü<äTHê\TZ uÛÑTeHê\T
|ü&çyÓT≥T¢>± e÷¬s Ç<= n|ü⁄s¡÷|ü+
neTs¡T˝…\¢s¡T #˚j·T neTè‘ê_Ûùwø£+, HÓs¡y˚s¡TÃø√kÕ«$T ˙<äT dü+ø£\Œ+
|ü<äeTT\≈£î ÁyÓTTø£ÿ>± ˇø=ÿø£ÿ˝Àø£+, n+<äTø√ qø£åÁ‘· |ü⁄cÕŒ_Ûùwø£+
|ü+bÕqB rs¡ X¯+bÕ\ bÕ‘êfi¯
bÕbÕ‘·à |ü]e÷s¡Tà kÕ«$T, uÛ≈Ñ î£ \Ô qT s¡ø+åÏ #·T kÕ«$T
X¯s¡DeTj·T´bÕŒ, X¯s¡DeTj·T´bÕŒ ` X¯+uÛÑT$wüßï ‘·qj·T X¯s¡DeTj·T´|üŒ(2)
171
ø√|ü+˝À ñqï|ü⁄Œ&ÉT e÷{≤¢&É≈£î+&Ü ñ+&É≥+, $düT>∑T˝À ñqï|ü⁄Œ&ÉT |üì #˚j·Tø£b˛e&É+ ñ‘·ÔeT+

sêeT sêeT kÕ«$T nj·T´bÕŒ

sêeT sêeT kÕ«$T nj·T´|üŒ (2)
1. ‘·÷s¡T|ü⁄<˚X¯+ b˛<ëe÷ ` ‘·TyÓTà<ä |üP\T ‘Ó<ë›e÷
‘Ó∫à nj·T´|üŒøÏ<ë›e÷ ` nj·T´|üŒ uÛÑ»q\T #˚<ë›e÷ ˆˆsêeTˆˆ
2. |ü&ÉeT≥ <˚X¯+ b˛<ëe÷ ` |ü+&ÉT eT˝…¢\T ‘Ó<ë›e÷
‘Ó∫à nj·T´|üŒøÏ<ë›e÷ ` nj·T´|üŒ uÛÑ»q\T #˚<ë›e÷ ˆˆsêeTˆˆ
3. ñ‘·Ôs¡<˚X¯+ b˛<ëe÷ ` ñ‘·ÔeT |üP\T ‘Ó<ë›e÷
‘Ó∫à nj·T´|üŒøÏ<ë›e÷ ` nj·T´|üŒ uÛÑ»q\T #˚<ë›e÷ ˆˆsêeTˆˆ
4. <äøÏåD<˚X¯+ b˛<ëe÷ ` ‘êeTs¡|üP\T ‘Ó<ë›e÷
‘Ó∫à nj·T´|üŒøÏ<ë›e÷ ` nj·T´|üŒ uÛÑ»q\T #˚<ë›e÷ ˆˆsêeTˆˆ
5. πøs¡fi¯<˚X¯+ b˛<ëe÷ ` nj·T´|üŒ kÕ«$Tì #·÷<ë›e÷
#·÷dæ X¯s¡D≤\T #ÓãT<ëe÷ ` HÓj·÷´_Ûùwø£+ #˚<ë›e÷ ˆˆsêeTˆˆ
6. nj·T´|üŒ HêeTeTT <=]øÏq~ ` eTq bÕbÕ\ìï ‘=\–q$
nj·T´|üŒ HêeTeTT eT<ÛäTs¡eTj·÷ ` nj·T´|üŒ HêeTeTT #Ó|üŒej·÷

ñj·÷´\ }>∑T#·THêïs¡T
}>∑T#·THêïs¡T }>∑T#·THêïs¡T nj·T´|üŒ kÕ«$T
ñj·÷´\ }>∑T#·THêïs¡T ˆˆ}>∑T#·THêïs¡Tˆˆ
1. ø=+&Ü ø=+&Ü≈£î eT<Ûä´ ` eTfi¯j·÷fi¯ <˚X¯eTj·T´
eTfi¯j·÷fi¯ <˚X¯+ $&ç∫ ` Ä&ÉTø=q>∑ sêej·÷´ˆˆ}>∑T#·THêïs¡Tˆˆ
2. $˝≤¢* Ms¡T&˚ ` Ms¡eTDÏ ø£+sƒ¡T&˚
sêE\≈£î sêEy˚ ` |ü⁄*bÕ\T ‘Ó∫ÃHêy˚ ˆˆ}>∑T#·THêïs¡Tˆˆ
3. |ü+ã\ u≤\T&˚ ` |ü+<äfi¯ sêE&˚
düTÁãVü≤àD´ ‘·+;j˚T ` yêes¡TkÕ«$T $TÁ‘·T&˚ ˆˆ}>∑T#·THêïs¡Tˆˆ
4. ms¡Ty˚T* yêdüT&˚ ` Çs¡TeTT&ç Á|æj·TT&˚
ø£HÓïkÕ«$T Á|æj·TT&˚ ` •e⁄ì ≈£îe÷s¡T&˚ ˆˆ}>∑T#·THêïs¡Tˆˆ
5. ø£*j·TT>∑ es¡<äT&˚ ` ø±+‹eT\ CÀ´‹j˚T
ø±s¡TD´ o\T&˚ ` ø£s¡TDÏ+#˚ <˚e⁄&˚
6. düHê´dæ y˚wüß&˚ ` X¯s¡DT|òüTÀwü Á|æj·TT&˚
CÀ´‹ dü«s¡÷|ü⁄&˚ ` n+<ä]øÏ <˚e⁄&˚ ˆˆ}>∑T#·THêïs¡Tˆˆ
172
 ñqï‘·+>± m~π>ø=~› eTq q&Ée&çø£ Ç‘·s¡T\≈£î e÷s¡Z<äs¡Ùø£+ ø±yê*

>∑D>∑D >∑+≥\T
>∑D>∑D >∑+≥\T >∑DeTT>∑ ÁyÓ÷>∑+>±,
ø√{≤¢~ uÛÑ≈£îÔ\T X¯s¡D≤\T bÕ&É+>±
nj·T´bÕŒ ˙ HêeTeTT m+‘√ eT<ÛäTs¡eTj·÷
eTDÏø£+sƒê ˙ HêeTeTT m+‘√ eT<ÛäTs¡eTj·÷
nã“ã“ X¯ã]eT˝≤ ` <Ûä>∑ <Ûä>∑ yÓT]ùd Ä ø√yÓ˝≤ ˆˆ2ˆˆ

1. bı<äT›bı<äT›HÓï ì<äT›s¡ ˝Ò∫ ` #·˙ï{Ï˝À kÕïqeTT #˚dæ

$uÛÑ÷~ qT<äT≥Tq |üPdæ ` eTDÏø£+sƒ¡Tì eT~˝§ ‘·\∫
|üP»≈£î sêej·÷´ ` eTeTTà B$+∫ b˛ej·÷´ ˆˆ2ˆˆ
ˆˆnj·T´bÕŒˆˆ

2. q\¢ì eÁdüÔeTT ø£{Ϻ ` ˙ e÷\qT yÓT&ÉqT <Ûä]+∫

e÷ X¯s¡DT|òüTÀwü˝Ò ˙≈£î ` ˙ Äosê«<äy˚T e÷≈£î
#·÷|æ+#· sêej·÷´ ` <ë] #·÷|æ+#· sêej·÷´ ˆˆ2ˆˆ
ˆˆnj·T´bÕŒˆˆ

3. uÛÑøÏÔ‘= eTT&ÉT|ü⁄qT ø£{Ϻ ` ˙ Çs¡TeTT&ç •s¡düTq ô|{Ϻ

|ü+ã˝À kÕïqeTT #˚dæ ` |ü<äTHÓ{≤º+ã&çH˚ møÏÿ
#·÷|æ+#· sêej·÷´ ` CÀ´‹ì #·÷|æ+#· sêej·÷´ ˆˆ2ˆˆ
ˆˆnj·T´bÕŒˆˆ
173
eTq≈£î ÇwüºyÓTÆq |üì <=s¡ø£ø£b˛‘˚ eTq≈£î \_Û+∫q |üìH˚ Çwüº+>± e÷s¡TÃø√yê*

yÓHÓï˝À yÓHÓï\
eTDÏø£+sƒ¡ ˙ HêeTy˚T yÓHÓï˝ ` X¯ã]eT\ ˙ kÕúqy˚T yÓHÓï\
#·s¡D+ :eTfi¯j·÷fi¯ <˚X¯eT+≥ ` yÓHÓï˝À yÓHÓï\
|ü+<äfi¯ sêE&É+≥ ` yÓHÓï˝À yÓHÓï\
Vü≤]Vü≤s¡ ‘·qj·TT&É+≥ ` yÓHÓï˝À yÓHÓï\
n+<ë\ u≤\T&É+≥ ` yÓHÓï˝À yÓHÓï\
@&˚&TÉ ˝Àø±\T yÓHïÓ\, ˙e⁄ bÕ*+#·>∑ e∫ÃHê&ÉT yÓHïÓ˝À yÓHïÓ\
ˆˆeTDÏø£+sƒ¡ˆˆ
2. l<Ûäs¡à XÊdüTÔ&É+≥ ` yÓHÓï˝À yÓHÓï\
X¯ã]–] yêdüT&É+≥ ` yÓHÓï˝À yÓHÓï\
$fi≤¢* Ms¡T&É+≥ ` yÓHÓï˝À yÓHÓï\
Ms¡eTDÏ ø£+sƒ¡T&É+≥ ` yÓHÓï˝À yÓHÓï\
|ü⁄*bÕ\T ‘Ó∫ÃHê&ÉT yÓHÓï\ ` ‘·*¢u≤<Ûä r]ÃHê&ÉT yÓHÓï˝À yÓHÓï\
ˆˆeTDÏø£+sƒ¡ˆˆ
3. eTT>∑TZs¡qï<äeTTà\+≥ ` yÓHÓï˝À yÓHÓï\
Msê~ÛMs¡T\+≥ ` yÓHÓï˝À yÓHÓï\
sêC≤~ÛsêE\+≥ ` yÓHÓï˝À yÓHÓï\
sê» ≈£îe÷s¡T\+≥ ` yÓHÓï˝À yÓHÓï\
CÀ´‹dü«s¡÷|ü⁄&É+≥ yÓHïÓ\ ` kÕ«$T yÓu’ ÀÛ >∑+ #·÷&Ü* yÓHïÓ˝À yÓHïÓ\
ˆˆeTDÏø£+sƒ¡ˆˆ
4. ˙ e÷\ y˚dæHêeTT ` yÓHÓï˝À yÓHÓï\
˙ Bø£å ã÷ìHêeTT ` yÓHÓï˝À yÓHÓï\
Çs¡TeTT&ÉT˝Ò ø£{ϺHêeTT ` yÓHÓï˝À yÓHÓï\
X¯ã]–]øÏ #˚]HêeTT ` yÓHÓï˝À yÓHÓï\
eTø£sd ¡ +ü øÁ ±+‹Hê&ÉT yÓHïÓ\ ` CÀ´‹H˚ #·÷XÊeTT yÓHïÓ˝À yÓHïÓ\
ˆˆeTDÏø£+sƒ¡ˆˆ
174
 rs¡ì n|ü⁄Œ, Äs¡ì ì|ü⁄Œ m|ü⁄Œ&É÷ Á|üe÷<äø£s¡y˚T

#·\¢+&ç ã+‹|üP\T
#·\¢+&ç ã+‹|üP\T ` nj·T´|üŒô|’q, #·\¢+&ç ` düqïC≤E\T ˆˆ2ˆˆ

1. >∑D|üj·T´ kÕ«$Tô|’q ` #·\¢+&ç ã+‹|üP\T

düTÁãVü≤àD´ kÕ«$Tô|’q ` #·\¢+&ç ã+‹|üP\T
kÕ+ãj·T´ kÕ«$Tô|’q ` #·\¢+&ç ã+‹|üP\T
yÓ+ø£qï kÕ«$Tô|’q ` #·\¢+&ç ã+‹|üP\T
ˆˆ#·\¢+&爈

2. ø£qï ‘·*¢ô|’q ` #·\¢+&ç ã+‹|üP\T

ø£qï ‘·+Á&çô|’q ` #·\¢+&ç ã+‹|üP\T
Ç+{Ïø=∫Ãq n‹~∏ô|’q ` #·\¢+&ç ã+‹|üP\T
$<ä´ H˚s¡TŒ >∑Ts¡Te⁄ô|’q ` #·\¢+&ç ã+‹|üP\T
ˆˆ#·\¢+&爈

3. ø£HÓï kÕ«$Tô|’q ` #·\¢+&ç ã+‹|üP\T

ø£‹Ô kÕ«$Tô|’q ` #·\¢+&ç ã+‹|üP\T
eTDÏø£+sƒ¡ kÕ«$Tô|’q ` #·\¢+&ç ã+‹|üP\T
eTq >∑Ts¡TkÕ«$Tô|’q ` #·\¢+&ç ã+‹|üP\T
ˆˆ#·\¢+&爈

4. n]j·T+>±e⁄ nj·T´ô|’q ` #·\¢+&ç ã+‹|üP\T

n#·ÃHé ø√$˝Ÿ kÕ«$Tô|’q ` #·\¢+&ç ã+‹|üP\T
ms¡Ty˚T* kÕ«$Tô|’q ` #·\¢+&ç ã+‹|üP\T
X¯ã]–] yêdüTìô|’q ` #·\¢+&ç ã+‹|üP\T
ˆˆ#·\¢+&爈
175
 eT+∫yê]‘√ ùdïVü≤+ e\q ãT~∆ $ø±dü+ ø£\T>∑T‘·T+~

mìï ø=+&É˝…’q m¬øÿ<äeTj·÷´

mìï ø=+&É˝…’q y˚TeTT m¬øÿ<äeTj·÷´
mìï »qà˝…’q ˙≈£î yÓTT¬øÿ<äeTj·÷´
sêsê nj·T´|üŒ sêsê ` sêsê eTDÏø£+sƒ¡ sêsê ˆˆ2ˆˆ
1. ms¡Ty˚T* #˚]Hê+ ` ù|&É‘·T[fl Ä&çHê+
yêes¡Tì #·÷dæHê+ ` e+<äHê\T #˚dæHê+
sêsê nj·T´|üŒ sêsê ` sêsê eTDÏø£+sƒ¡ sêsê ˆˆ2ˆˆ ˆˆmì
2. |ü+ã˝À eTTì–Hê+ ` bÕbÕ\T e~*Hê+
>∑D|ü‹øÏ yÓTTøÏÿHê+ ` f…+ø±j·T\T ø={ϺHê+
sêsê nj·T´|üŒ sêsê ` sêsê eTDÏø£+sƒ¡ sêsê ˆˆ2ˆˆ ˆˆmì
3. ø=+&Éô|’q ø=+&É˝…øÏÿ ` X¯ã]ø=+&É #˚]Hê+
|ü<äTHÓ{≤º+ã&çHÓøÏÿ ` |üs¡e•+∫ b˛sTTHê+
sêsê nj·T´|üŒ sêsê ` sêsê eTDÏø£+sƒ¡ sêsê ˆˆ2ˆˆ ˆˆmì
n<äT>= e#êÃ&Éj·T´bÕŒ ` Ç<äT>= e#êÃ&Éj·T´bÕŒ ˆˆ2ˆˆ
◊<äTø=+&É\T <ë≥T≈£î+≥÷ ` n<äT>= e#êÃ&Éj·T´bÕŒ
$˝≤¢* Ms¡T&ÉT>± ` n<äT>= e#êÃ&Éj·T´bÕŒ
Ms¡eTDÏ≈£+sƒ¡T&ÉT>± ` ø±qe#êÃ&Éj·T´bÕŒ ˆˆn<äT>√ˆˆ
|ü+ã˝Àq kÕïqe÷&ç ` |üs¡T>∑Tq e#êÃ&Éj·T´bÕŒ
|ü<äTHÓ{≤º+ã&çHÓøÏÿ ` ø±qe#êÃ&Éj·T´bÕŒ ˆˆn<äT>√ˆˆ

nj·T´bÕŒ z&çyês¡ ` >∑»®\ düyê«&ç ˆˆ2ˆˆ

$˝≤¢* Msê sêsê ` Ms¡eTDÏø£+sƒê sêsê ˆˆ2ˆˆ
X¯ã]–ØX¯«s¡ sêsê ` l <Ûäs¡àXÊkÕÔ sêsê
kÕ«$Tj·TŒ|üŒ ` nj·T´|üŒ, X¯s¡DeT|üŒ ` nj·T´|üŒ ˆˆ2ˆˆ
176
 kÕqT≈£L\ Ä˝À#·q\T ñqïyê]øÏ Äq+<ä+ ˙&É˝≤ yÓ+fÒ ñ+≥T+~
ø±+‘·eT˝…’ CÀ´‹
ø±+‘·eT˝…’˝À CÀ´‹$ ˙y˚ $fi≤¢* Msê...
ø£s¡TD≤eT÷]Ô$ ˙y˚˝Ò z Msê~Û Msê
nj·T´bÕŒ ` ø£s¡TDÏ+#·bÕŒ, nj·T´bÕŒ ` B$+#·bÕŒ
1. ìj·Te÷\ e÷\‘√{Ï ` ìwü˜‘√ ìqT ø=*#ÓeTj·÷´
Çs¡TeTT&ç˝Ò m‘·TÔ≈£îì ` ms¡Ty˚T* #˚πsy˚T
s¡+>∑T˝…H√ï |üPdüT≈£îì kÕ«$T ô|≥‘·T[fl Ä&˚eTT kÕ«$T ˆˆ2ˆˆ
nj·T´bÕŒ`ø£s¡TDÏ+#·bÕŒ, nj·T´bÕŒ`B$+#·bÕŒ ˆˆø±+‹eT˝…’ˆˆ
2. ø=+&Éø√q\T¢ <ë{Ï ` eqj·÷Á‘·qT #˚düT≈£î+≥÷
|ü+ã˝Àq kÕïqe÷&ç ` bÕbÕ\T $&ç#˚y˚T
X¯s¡+>∑T‹Ô #˚πseTT kÕ«$T ` X¯s¡D≤\T >∑T#˚ÃeTT kÕ«$T ˆˆ2ˆˆ
nj·T´bÕŒ ` ø£s¡TDÏ+#·bÕŒ, nj·T´bÕŒ ` B$+#·bÕŒ ˆˆ2ˆˆ
3. |ü<äTHÓ{≤º+ã&çH˚ møÏÿ ` kÕ«$Tì ø£qT˝≤sê #·÷ôd
eTø£s¡B|ü <äs¡ÙqeTT‘= ` e÷ »qà <Ûäq´eTT˝Ò
n+&É<ä+&É ˙y˚˝Ò kÕ«$T, eTy˚Tà\T e÷eT+∫ kÕ«$T ˆˆ2ˆˆ
nj·T´bÕŒ`ø£s¡TDÏ+#·bÕŒ, nj·T´bÕŒ`B$+#·bÕŒ.

mø£ ÿ&ÉTHêï e j·÷ ´

mø£ÿ&ÉTHêïej·÷´, ˙yÓø£ÿ&ÉTHêïy√ ` mø£ÿ˝Òì •KsêHê, mø£ÿ&√ <ä÷sêq ˆˆ2ˆˆ
#·Tø£ÿ\˝À #·+Á<äT&ç˝≤ ˇø£ÿ&çy˚ ˇ+≥]>±
Vü≤]Vü≤s¡|ü⁄Á‘ê ` ~e´#·]Á‘ê
1. |ü+#·XË’\ •Ks¡eT≥ ` |ü+bÕq~ bÕs¡Tq≥
lsêeTbÕ<äeT≥ ` X¯ã]ø√¬s yÓ÷ø£åeT≥
X¯s¡D+≥÷ |ü*øÏ‘˚ ` eTVæ≤eT\T #·÷|æ+‘·Te{≤ ˆˆmø£ÿ&ÉTHêïej·÷´ˆˆ
2. @ ø±+‘· ˝Òì#√≥ ` @ø±+‘· yêdüeT≥
nC≤„qT\ bÕ*≥ ` C≤„qCÀ´‹ ˙e≥
ø£cÕº\qT ø£&É‘˚¬sà ` ø±s¡TD´eT÷]Ôe≥ ˆˆmø£ÿ&ÉTHêïej·÷´ˆˆ
177
 Á|ü‹ $wüj·÷ìï ‘Ó\TdüTø√yê\qï ≈£î‘·÷Vü≤\+ ‘Ó*$>∑\yê] \ø£åD+

|òüT\T¢ |òüT\T¢ |òüT\T¢ |òüT\T¢ >∑»®\ yÓ÷‘·

|òüT\T¢ |òüT\T¢ |òüT\T¢ |òüT\T¢ >∑»®\yÓ÷‘· ` ø±* eTTe«\ yÓ÷‘·
>∑D >∑D >∑D >∑D >∑+≥\ yÓ÷‘· ` >∑T&ç >∑+≥\ yÓ÷‘·
1. e#˚Ã{Ï <˚e⁄&ÉT mes√ ‘Ó\TkÕ z kÕ«eTT˝≤¢sê....
n+<ë\ <˚e⁄&ÉT nj·T´|üŒj·÷´,
eTq n+<ä] <˚e⁄&ÉT nj·T´|üŒj·÷´ ˆˆ|òüT\T¢ |òüT\T¢ˆˆ
2. >∑D|ü‹ k˛<äs¡T&ÉT mes√ ‘Ó\TkÕ z kÕ«eTT˝≤¢sê....
wüDTàK k˛<äs¡T&ÉT mes√ ‘Ó\TkÕ z kÕ«eTT˝≤¢sê....
eTDÏø£+sƒ¡ u≤\T&ÉT mes√ ‘Ó\TkÕ z kÕ«eTT˝≤¢sê...
Vü≤]Vü≤s¡ |ü⁄Á‘·T&ÉT nj·T´|üŒj·÷´,
Ä|ü<ä˝À ø±bÕ&˚ <˚e⁄&Éj·÷´ ˆˆ|òüT\T¢ |òüT\T¢ˆˆ
3. |ü⁄*bÕ\T ‘Ó∫Ã+~ mes√ ‘Ó\TkÕ z kÕ«eTT˝≤¢sê....
eTVæ≤wæ eTs¡ΔqT&ÉT mes√ ‘Ó\TkÕ z kÕ«eTT˝≤¢sê......
eT<ä>∑» yêVü≤qT&ÉT mes√ ‘Ó\TkÕ z kÕ«eTT˝≤¢sê....
|ü⁄*yêVü≤q s¡÷|ü⁄&ÉT nj·T´|üŒj·÷´,
eTq |ü+<äfi¯ u≤\T&ÉT nj·T´|üŒj·÷´ ˆˆ|òüT\T¢ |òüT\T¢ˆˆ
4. eT+&É\+ Bø£å #˚dæ yÓTTø£ÿ\j·÷´ z kÕ«eTT˝≤¢sê...
ø£]ƒq ÁãVü≤à#·s¡´eTT‘√ ø=\e\j·÷´ z kÕ«eTT˝≤¢sê....
|ü&ç|üP» uÛÑ»q˝Ò #Ój·÷´\j·÷´ z kÕ«eTT˝≤¢sê.....
kÕ«$Tj˚T X¯s¡DeT+≥÷ y˚&ÉT≈£î+<ëeTT,
X¯ã]–] ø=+&Éô|’øÏ #˚s¡T≈£î+<ëeTT ˆˆ|òüT\T¢ |òüT\T¢ˆˆ

178
 Ç‘·s¡T\ yÓT<äfi¯flqT |üì#˚sTT+#·>∑\yê&˚ y˚T<Ûë$

˙ eT+&É\ |üP»≈£î
˙ eT+&É\ |üP»≈£î e÷\\T y˚dæ ø=+&É≈£î ekÕÔeTT
e÷ n+&Ü <ä+&Ü ˙y˚q+≥÷ X¯s¡DeTT y˚&ÜyÓ÷
kÕ«$T nj·T´b˛Œ sêsê ` nHê<Ûäs¡ø£åø± sêsê ˆˆ2ˆˆ
1. X¯s¡DT|òüTÀwü\T kÕ«$TøÏ Çwüº+ ` >∑{Ϻ>∑ #Ó|üŒ+&ç ˆˆ2ˆˆ
HÓj·T´_Ûùwø£+ kÕ«$TøÏ Çwüº+ ` ìwü˜>∑ #˚j·T+&√jYT
kÕ«$T nj·T´b˛Œ sêsê ` nHê<Ûäs¡ø£åø± sêsê ˆˆ2ˆˆ

2. bÕ˝≤_Ûùwø£+ kÕ«$TøÏ Çwüº+ ` |ü⁄wæº>∑ #˚j·T+&ç ˆˆ2ˆˆ

‘˚Hê_Ûùwø£+ kÕ«$TøÏ Çwüº+ ` ‘·è|æÔ>∑ #˚j·T+&√jYT
kÕ«$T nj·T´b˛Œ sêsê ` nHê<Ûäs¡ø£åø± sêsê ˆˆ2ˆˆ

3. #·+<äHê_Ûùwø£+ kÕ«$TøÏ Çwüº+ ` #·ø£ÿ>∑ #˚j·T+&ç ˆˆ2ˆˆ

|üP˝≤_Ûùwø£+ kÕ«$TøÏ Çwüº+ ` |üP]Ô>∑ #˚j·T+&√jYT
kÕ«$T nj·T´b˛Œ sêsê ` nHê<Ûäs¡ø£åø± sêsê ˆˆ2ˆˆ

4. Çwüº+˝Òø£ ìwüº>∑ ñHêï ` ø£cÕº˝Òq+&√jYT ˆˆ2ˆˆ

eTqdüT X¯ó~Δ>± ˝Òì y˚wüeTT ` e÷H˚j·÷\+&√jYT
kÕ«$T nj·T´b˛Œ sêsê ` nHê<∏äs¡ø£åø± sêsê ˆˆ2ˆˆ

5. C≤‹ uÛÒ<äeTT, ø£*$T˝ÒeTT\T ` kÕ«$TøÏ ˝Òe+&√jYT ˆˆ2ˆˆ

ø£HÓïkÕ«eTT\T e÷\\T y˚dæ ` ø£<ä* sês¡+&√jYT
kÕ«$T nj·T´b˛Œ sêsê ` nHê<Ûäs¡ø£åø± sêsê ˆˆ2ˆˆ

6. <äøÏåD uÛ≤s¡‘· >∑+>±q~>± ` |ü+u…’ ñ+<ä+&√jYT ˆˆ2ˆˆ

|ü+ã˝Àq kÕïq+ #˚dæ ` bÕbÕ\T e<ä\+&√jYT
kÕ«$T nj·T´b˛Œ sêsê ` nHê<Ûäs¡ø£åø± sêsê ˆˆ2ˆˆ
179
 eTìwæøÏ ìsê&É+ãs¡‘˚ yÓ\ø£≥˝º ìÒ ÄuÛsÑ D¡ +

eTfi¯j·÷fi¯+ (Ms¡eTDÏ)
Çs¡TeTT&ç <ë+–, es¡TeTq <ë–, >∑Ts¡TyÓqy˚ e+<√.......
Çs¡Te⁄HÓ’ rs¡÷Ô+, n+<ä j·Teqj·TT+ yÓ\÷¢+, ñHé ‹s¡Te&çjÓÆT ø±qe+<√......
|ü[flø£≥Tº ` X¯ã]eT\≈£îÿ, ø£\T¢+eTT\T¢+ ` ø±*øÏ yÓT‘Ó’
kÕ«$Tj˚T ` nj·T´b˛Œ, kÕ«$T X¯s¡D+ ` nj·T´|üŒ X¯s¡D+ ˆˆ2ˆˆ
1. |ü[flø≥£ Tº X¯ã]eT\≈£îÿ, ø£\T¢+eTT\T¢+ ø±*øÏ yÓT‘Ó’ ` kÕ«$Tj˚T nj·T´b˛Œ`nj·T´b˛Œ kÕ«$Tj˚T
HÓj·T´_Ûùwø£+ kÕ«$Tπøÿ, ø£s¡÷Œs¡ B|ü+ kÕ«$Tπøÿ
nj·T´|üŒ e÷s¡Zfi¯+ ≈£L]ø=+&Ó˝Ÿ nj·T´ìHê&ç dæ+Á&Ó&ÉTe, X¯ã]eT˝…’øÏÿ dæ+Á&Ó&ÉTe
kÕ«$Tj˚T nj·T´b˛Œ ` nj·T´b˛Œ kÕ«$Tj˚T
2. ø±]Ôø£e÷<ä+ e÷\j·Tì+~ H˚]Ôj·÷>∑y˚T ìs¡‘·$T]+~ ˆˆ ìs¡‘·$T]+~ ˆˆ
bÕs¡∆kÕs¡~Û yÓTÆ+<ä©, ñHé bÕs¡ÿy˚+&çj˚T ‘·e$Ts¡T+~ ˆ 2ˆ
Çs¡TeTT&ç m&ÉT‹Ô ms¡Ty˚T* e+<äT es¡TeTq<ë– ù|f…Æ‘·T[fl
ns¡TD…ÆeT+<äs¡+ yêes¡T ‘=&ç$, nj·T´ì qs¡TeTì @]&çyê `
kÕ«$Tj˚T nj·T´b˛Œ ` nj·T´b˛Œ kÕ«$Tj˚T
3. nfi¯ó<Ó’ j·÷Á≥+ @s¡T+uÀ<äT, Vü≤]Vü≤s¡ eT>∑HÓ’ ‘·Ts¡T∫\yêsY
|ü&çø±{Ï&Éy˚ e+~&ÉTyê, nj·T´Hé eHéãT*j˚T] e+~&ÉTyê
ø£]eT\ j˚TÁ≥+ ø£]ƒq+ ø£]ƒq+, ø£s¡TD…Æ ø£&É\T+ ‘·TD…Æes¡Tyê
ø£]eT\ Çs¡ø£ÿ+ ã+<Ûäe⁄&ÉH˚, ô|]q~ |ü+ãsTT ø£+&ç&ÉTyê `
kÕ«$Tj˚T nj·T´b˛Œ ` nj·T´b˛Œ kÕ«$Tj˚T
4. >∑+¬>’ q~b˛˝Ÿ |ü⁄DÏíj·T q~j·T+, |ü+u…’ ˙sê&û......
dü+ø£s¡eT>∑HÓ’ ø=+¬>&ÉTe, eTq dü+»\$T+Á&û @]&ÉTyê
˙*eT˝…’ @Á≥+ •eu≤\qT y˚TÁ{Ï&ÉTyê.....
ø±\yÓT˝≤Hé qeTπøÿ, ns¡T ø±e\q Çs¡bÕŒ
<˚>∑ã\+<ë ` bÕ<äã\+<ë, ‘·÷øÏÿ $&ÉbÕŒ ` @Á{Ï $&ÉbÕŒ
<˚>∑ã\+<ë m+Á&Ü\es¡Ô+ <˚>∑‘Ó’ ø£+~&ÉTyê, bÕ<äã\+<ë m+Á&Ü\es¡Ô+
bÕ<ä|æ ø£+~&ÉTyê, q\¢bÕ<Ó’ ø±Á{Ï&ÉTyê - kÕ«$Tj˚T nj·T´b˛Œ ` nj·T´b˛Œ kÕ«$Tj˚T
5. X¯ã]|”sƒ¡y˚T e+~&ÉTyê, X¯ã]nqïjÓÆT eD+~&ÉTyê....
X¯s¡+>∑T‹Ô Ä© ø£ìïe÷s¡Z[, X¯s¡‹ÔDÏ ø√‹ÔfiŸ eD+–&ÉTyê, X¯ã]eT˝…’+<ä HÓs¡+–&ÉTyê
n+<ä |ü~HÓ≥Tºã&çMT<äT @]&ÉTyê..... ø£~m+Á&É neHÓ’ #=s¡q&Ó’yê......
eT~eTT>∑+ ø£+&˚ eTj·T+–&ÉTe, mqï mHÓ’‘·T]¬ø’˝Ò ‘·qïj˚T......eTs¡+~&ÉTyê
|ü[flø£≥Tº ` X¯ã]eT\≈£îÿ, ø£\T¢+eTT\T¢+ ` ø±*øÏ yÓT‘Ó’
kÕ«$Tj˚T ` nj·T´b˛Œ, kÕ«$T X¯s¡D+ ` nj·T´|üŒ X¯s¡D+
#·s¡D+ #·s¡D+ nj·T´|üŒ ` kÕ«$T #·s¡D+ nj·T´|üŒ ˆˆ5ˆˆ
kÕ«$T #·s¡D+ ` nj·T´bÕŒ............
180
 bı>∑&ÉÔ\ ø£+fÒ dü~«eTs¡Ù˝Ò m≈£îÿe ñ|üjÓ÷>∑|ü&É‘êsTT

nqï<ëq Á|üuÛÑTy˚
nqï<ëq Á|üuÛÑTy˚ X¯s¡DeTj·T´bÕŒ ` n]j·T+>±ej·T´y˚ X¯s¡DeTj·T´bÕŒ
kÕ«$T nj·T´bÕŒ kÕ«$T X¯s¡DeTj·T´bÕŒ ˆˆ2ˆˆ
1. yÓ÷Vü≤qu≤˝≤ X¯s¡DeTj·T´bÕŒ
yÓ÷Vü≤qs¡÷bÕ X¯s¡DeTj·T´bÕŒ ˆˆ2ˆˆ
kÕ«$T nj·T´bÕŒ kÕ«$T X¯s¡DeTj·T´bÕŒ ˆˆ2ˆˆ
2. |ü+u≤ u≤˝≤ X¯s¡DeTj·T´bÕŒ
|ü+ãsTT˝Ÿ $fi¯πøÿ X¯s¡DeTj·T´bÕŒ ˆˆ2ˆˆ
kÕ«$T nj·T´bÕŒ kÕ«$T X¯s¡DeTj·T´bÕŒ ˆˆ2ˆˆ
3. $˝≤¢*Ms¡ X¯s¡DeTj·T´bÕŒ
Ms¡eTDÏø£+sƒê X¯s¡DeTj·T´bÕŒ ˆˆ2ˆˆ
kÕ«$T nj·T´bÕŒ kÕ«$T X¯s¡DeTj·T´bÕŒ ˆˆ2ˆˆ
kÕ«$Tj·T|üŒ ` nj·T´|üŒ, X¯s¡DeT|üŒ ` nj·T´|üŒ ˆˆ2ˆˆ
kÕ«$Tj˚T ` nj·T´b˛Œ, X¯s¡DyÓ÷ ` nj·T´b˛Œ ˆˆ2ˆˆ

HÓ’y˚<Ûä´+ bÕ≥
‘·~–q‘√+ ‘·~–q‘√+ nj·T´bÕŒ kÕ«$T nj·T´|üŒ ` ˙≈£î HÓ’y˚<Ûä´+ ‘Ó∫ÃHêeTT nj·T´bÕŒ
$˝≤¢* Ms¡T&Éy˚ nj·T´bÕŒ kÕ«$T nj·T´|üŒ ` ˙e⁄ Ms¡eTDÏø£+sƒ¡T&Éy˚ nj·T´bÕŒ
1. |ü⁄*¨s¡ bı+>∑fi¯ófl nj·T´bÕŒ, kÕ«$T nj·T´bÕŒ,
˙≈£î HÓ’y˚<Ûä´+ ‘Ó∫ÃHêeTT nj·T´bÕŒ
2. X¯s¡eqï+, <ä~nqï+ nj·T´bÕŒ, kÕ«$T nj·T´bÕŒ
˙≈£î HÓ’y˚<Ûä´+ ‘Ó∫ÃHêeTT nj·T´bÕŒ
3. >±¬s\T, ã÷¬s\‘√ nj·T´bÕŒ, kÕ«$T nj·T´bÕŒ
˙≈£î HÓ’y˚<Ûä´+ ‘Ó∫ÃHêeTT nj·T´bÕŒ
181
 >∑‘êìï >∑Ts¡TÔô|≥Tºø√˝Òì yês¡T ‹]– >∑‘êìï nqTuÛÑ$+#ê*‡ ñ+≥T+~

n‹ã\e+‘· Vü≤qTeT+‘ê
n‹ã\e+‘· Vü≤qTeT+‘ê ` ˙y˚˝Ò Hê eTqdü+‘ê (2)
1. m#·Ã≥ uÛÑ»q\T »]–q >±ì, n#·Ã≥H˚ ˙ ñ+<äTej·÷
eTT#·Ã≥>± ˙ eT~ HÓ*ô|<äe⁄, ìX¯Ã\ uÛÑøÏÔ‘√ sêeTT&ÉqT ˆˆn‹ˆˆ
2. X¯øÏÔø£qïqT uÛÑøÏÔ $Tqïì, uÛÑøÏÔ |üs¡eX¯ó&ÉT uÛÑ>∑e+‘·T&Éì
e´ø£ÔeTT #˚dæq uÛÑ≈£îÔ&ÉT ˙e⁄, eTTøÏÔ e÷s¡ZeTT #·÷|æq |òüTqT&Ée⁄
3. ˙‹øÏ ì\ã&ç j·÷j·÷‹ H˚\ì <ë‘·e⁄ ˙y˚ BÛeT+‘ê
uÛÑ÷‘·eTT\T˙ ù|]«qï+‘ê ;Û‹*¢ |üs¡T–&ÉT n\¢+‘ê ˆˆn‹ˆˆ
4. |üs¡eT|ü⁄s¡Twü z |üeqdüT‘·, <äs¡ ø√{°X¯«s¡sêe⁄ Væ≤‘ê
lsêeTTìπø ì»<ä÷‘·, ÁãVü‰àq+<äeTT ˙ #·]‘ê ˆˆn‹ˆˆ

sêeT|üPC≤] »j·T Vü≤qTe÷Hé

1. sêeT|üPC≤] »j·T Vü≤qTe÷Hé
ÁãVü≤à#ê]j˚T »j·T Vü≤qTe÷Hé
dü<é ÁãVü≤à#ê]j˚T »j·T Vü≤qTe÷Hé ˆˆsêeT |üPC≤]ˆˆ
2. n+»ì |ü⁄Á‘· »j·T Vü≤qTe÷Hé
Ä+»H˚j·TH˚ »j·T Vü≤qTe÷Hé ˆˆsêeT |üPC≤]ˆˆ
3. Msê+»H˚j·TH˚ »j·T Vü≤qTe÷Hé
<äTwüºdü+Vü‰] »j·T Vü≤qTe÷Hé
|üs√|üø±] »j·T Vü≤qTe÷Hé ˆˆsêeT |üPC≤]ˆˆ
4. ˝Àø√|üø±] »j·T Vü≤qTe÷Hé
»j·Tã\ ;ÛeT »j·T Vü≤qTe÷Hé
»j·Tã\ <ÛëeT »j·T Vü≤qTe÷Hé
yêqs¡ Ms¡ »j·T Vü≤qTe÷Hé
yêj·TT ≈£îe÷sê »j·T Vü≤qTe÷Hé ˆˆsêeT |üPC≤]ˆˆ
182
 eTq Ä˝À#·q\ kÕúsTTøÏ ‘·–qyêfi¯fl‘√ e÷Á‘·y˚T ùdïVü≤+ #˚j·÷*

|ü<äTHÓ{≤º+ã&ç bÕ≥ (|ü&ç bÕ≥)

1. ˇD≤í+ ‹s¡T|ü&ç X¯sD
¡ TbıŒqïjT· ´bÕŒ, kÕ«$TbıŒqïjT· ´bÕŒ
nj·T´πs bıqïj·T´bÕŒ, kÕ«$T X¯s¡D+
X¯s¡DbıŒqïj·T´bÕŒ
2. ¬s+&Ü+ ‹s¡T|ü&ç μμ
3. eT÷Hê+ ‹s¡T|ü&ç μμ
4. Hê˝≤+ ‹s¡T|ü&ç μμ
5. n+C≤+ ‹s¡T|ü&ç μμ
6. Äsê+ ‹s¡T|ü&ç μμ
7. @fi≤+ ‹s¡T|ü&ç μμ
8. m{≤º+ ‹s¡T|ü&ç μμ
9. ‘=+ã<ë+ ‹s¡T|ü&ç μμ
10. |ü‘êÔ+ ‹s¡T|ü&ç μμ
11. |ü~H√sê+ ‹s¡T|ü&ç μμ
12. |üìï¬s+&Ü+ ‹s¡T|ü&ç μμ
13. |ü~eT÷Hê+ ‹s¡T|ü&ç μμ
14. |ü~Hê˝≤+ ‹s¡T|ü&ç μμ
15. |ü~q+C≤+ ‹s¡T|ü&ç μμ
16. |ü~Hêsê+ ‹s¡T|ü&ç μμ
17. |ü~H˚˝≤+ ‹s¡T|ü&ç μμ
18. |ü~HÓ{≤º+ ‹s¡T|ü&ç μμ
183
 ndü÷j·T n–ï ø£D+ ˝≤+{Ï~, n~ n+≥T≈£î+fÒ ø±˝ÒÃes¡≈£î e<ä\<äT

ø£åe÷|üD
ø±+‘·–] •Ks¡eTTô|’ dü«s¡í eT+~s¡eTTq <˚e‘·\ |üP»\+<äTø=ì á
uÛTÑ $HÓ\j¢ T· T bÕ*+∫ ø±bÕ&ÉT zyéT ‘ês¡ø£ ÁãVü≤àe÷ H˚qT, y˚TeTT C≤„qeTT‘√qT,
nC≤„qeTT‘√qT, ‘Ó*dæ ‘Ó*j·Tø£ #˚j·TT düø£\ ‘·|ü⁄Œ ˇ|ü⁄Œ\qT eTìï+∫
ø±bÕ&ÉT#·Tqï Vü≤]Vü≤s¡|⁄ü Á‘ê ˙e⁄ dü‘´· eTTqT ø±bÕ&ÉTeTT. <Ûsä à¡ eTTqT ø±bÕ&ÉTeTT.
kÕ«$T ˙e⁄ ncÕº<äX¯ k˛bÕqeTTq ∫qTàÁ<ä<ë]>± neT]j·TT+&ç ø±o,
sêy˚TX¯«s¡eTT, bÕ+&É´, πøs¡fi¯, Ä+Á<Ûë sêÁwüºeTT\qT @ø£ #·Á‘ê~Û|ü‘·´eTTq
|ü]bÕ*+#·T lVü≤]Vü≤s¡düT‘· Äq+<ä∫‘·ÔHé nj·T´Hé nj·T´|üŒkÕ«$T ˙
bÕ<ës¡$+<äeTT˝Ò e÷≈£î ì‘·´eTT X¯s¡D+ X¯s¡D+ X¯s¡D+.
n+<ä]ì ø±bÕ&çq <˚e⁄&˚ eTeTTà\qT ø±bÕ&Ée˝…qT. eTeTTà\qT ø±bÕ&çq
<˚e⁄&˚ n+<ä]ì ø±bÕ&Ée˝…qT. Ä <˚e⁄&˚ njÓ÷<Ûä´ sêeTT&ÉT, <ë«|üs¡j·TT>∑
ø£èwüßí&ÉT, ø£*j·TT>∑ y˚+ø£fÒX¯«s¡T&ÉT, nqïes¡+ dü‘·´<˚e⁄&ÉT, wæ]¶ kÕsTTHê<∏äT&ÉT,
kÕ«$T X¯s¡D+, kÕ«$T X¯s¡D+, kÕ«$T X¯s¡D+
kÕ«$Tj˚T X¯s¡D+ nj·T´|üŒ
ø£s¡÷Œs¡ Vü‰s¡‹
»j·T X¯ãØX¯ Vü≤πs kÕ«$T »j·T X¯ãØX¯ Vü≤πs
»j·T »j·T z+ kÕ«$T l<Ûäs¡ X¯+uÛÑT≈£îe÷s¡ Vü≤πs ˆˆz+ »j·Tˆˆ
1. ø£*j·TT>∑<˚e »j·TkÕ«$T ø£s¡TD≤ kÕ>∑s¡H˚
ø£*j·TT>∑ dü‘·‘·+ kÕ«$T ø±$T‘· <ëj·Tø£H˚ ˆˆz+ »j·Tˆˆ
2. ÇVü≤|üs¡ yÓ÷ø£åø£H˚ kÕ«$T Ç+–‘· <ëj·Tø£H˚
ÇVü≤|üs¡ H˚ìHé kÕ«$T ø£è|ü Ä]Ô $HêX¯ø£H˚ ˆˆz+ »j·Tˆˆ
3. Hêsêj·TD z+ Hêsêj·TD z+ Hêsêj·TD z+ Hêsêj·TD
Hêsêj·TD z+ Hêsêj·TD z+ Hêsêj·TD z+ Hêsêj·TD
»j·T»j·T >∑Ts¡T<˚yê z+ »j·T X¯ãØX¯ Vü≤πs (2)
(X¯ã] ø=+&É˝À sêÁ‹ 11 >∑+≥\≈£î >∑T&ç‘\· T|ü⁄\T eT÷ùd≥|ü⁄Œ&ÉT bÕ&˚ bÕ≥)

184
 ùdeqT $T+∫q Äq+<ä+ ˝Ò<äT, dü+‘√cÕìï $T+∫q dü+|ü<ä ˝Ò<äT

Vü≤]esêdüq+
1. Vü≤]esêdüq+ ` kÕ«$T ` $X¯«yÓ÷Vü≤q+
Vü≤]<äBXÛ «¯ s¡+ ` kÕ«$T ` Äsê<Û´ä bÕ<äTø£+
n]$eTs¡úq+ ` kÕ«$T ` ì‘·´qs¡Ôq+
Vü≤]Vü≤sê‘·à»+ ` kÕ«$T ` <˚ee÷ÁX¯j˚T ˆˆX¯s¡D+ˆˆ
2. X¯s¡Dø°s¡Ôq+ ` kÕ«$T ` X¯ø£Ôe÷qdü+
uÛÑs¡D˝À\T|ü+ ` kÕ«$T ` qs¡ÔHê\dü+
ns¡TDuÛ≤düTs¡+ ` kÕ«$T ` uÛÑ÷‘·Hêj·Tø£+
Vü≤]Vü≤sê‘·à»+ ` kÕ«$T ` <˚ee÷ÁX¯j˚T ˆˆX¯s¡D+ˆˆ
3. Á|üDj·Tdü‘·´ø£+ ` kÕ«$T ` ÁbÕDHêj·Tø£+
Á|üD‘·ø£\Œø£+ ` kÕ«$T ` düTÁ|üuÛ≤ìÑ·+
Á|üDeeT+~s¡+ ` kÕ«$T ` ø°s¡ÔqÁ|æj·T+
Vü≤]Vü≤sê‘·à»+ ` kÕ«$T ` <˚ee÷ÁX¯j˚T ˆˆX¯s¡D+ˆˆ
4. ‘·Ts¡>∑yêVü≤q+ ` kÕ«$T ` düT+<äsêqq+
es¡>∑<Ûëj·TT<ä+ ` kÕ«$T ` y˚<äe]í‘·+
>∑Ts¡Tø£èbÕø£s¡+ ` kÕ«$T ` ø°s¡ÔqÁ|æj·T+
Vü≤]Vü≤sê‘·à»+ ` kÕ«$T ` <˚ee÷ÁX¯j˚T ˆˆX¯s¡D+ˆˆ
5. Á‹uÛÑTeHês¡Ãq+ ` kÕ«$T ` <˚e‘ê‘·àø£+
Á‹qj·Tq+Á|üuÛÑT+ ` kÕ«$T ` ~e´<˚•ø£+
‹
Á <äX| ¯ Pü õ‘·+ ` kÕ«$T ` ∫+‹‘·| Á <ü +ä
Vü≤]Vü≤sê‘·à»+ ` kÕ«$T ` <˚ee÷ÁX¯j˚T ˆˆX¯s¡D+ˆˆ
6. uÛÑeuÛÑj·÷|üVü≤+ ` kÕ«$T ` uÛ≤e⁄ø±eVü≤+
uÛÑTeqyÓ÷Vü≤q+ ` kÕ«$T ` uÛÑ÷‹uÛÑ÷wüD+
<Ûäefi¯yêVü≤q+ ` kÕ«$T ` ~e´yês¡D+
Vü≤]Vü≤sê‘·à»+ ` kÕ«$T ` <˚ee÷ÁX¯j˚T ˆˆX¯s¡D+ˆˆ
7. ø£fi¯eTè<äTdæà‘·+ ` kÕ«$T ` düT+<äsêqq+
ø£\uÛÑø√eT\+ ` kÕ«$T ` >±Á‘·yÓ÷Vü≤q+
ø£\uÛÑπødü] ` kÕ«$T ` yêõyêVü≤q+
Vü≤]Vü≤sê‘·à»+ ` kÕ«$T ` <˚ee÷ÁX¯j˚T ˆˆX¯sD
¡ +ˆˆ
8. •
Á ‘·»qÁ|j æ T· + ` kÕ«$T ` ∫+‹‘·| Á <ü +ä
X¯è‹$uÛÑ÷wüD+ ` kÕ«$T ` kÕ<ÛäTJeq+
X¯è‹eTH√Vü≤s¡+ ` kÕ«$T ` ^‘·˝≤\dü+
Vü≤]Vü≤sê‘·à»+ ` kÕ«$T ` <˚ee÷ÁX¯j˚T ˆˆX¯s¡D+ˆˆ
185
 ‘·|ü⁄Œ<ë]˝À q&Ée e<ä›ì ôV≤#·Ã]+#˚yê&˚ ì»yÓTÆq ùdïVæ≤‘·T&ÉT

eT+>∑fi¯ XÀ¢ø£+
|ü+#êÁBX¯«s¡ eT+>∑fi¯+ Vü≤]Vü≤s¡ Áù|e÷ø£è‘˚ eT+>∑fi¯+
|æ+#Ûê\+ø£è‘· eT+>∑fi¯+ Á|üDeT‘ê+ ∫+‘êeTDÒs¡à+>∑fi¯+ ˆ
|ü+#êX¯´<Ûä«» eT+>∑fi¯+ Á‹>∑»‘ê e÷<Ûä´ Á|üuÛÀ eT+>∑fi¯+
bÕ+#êÁXÀÔ|üeT eT+>∑fi¯+ X¯è‹ •s√\+ø±s¡ düqà+>∑fi¯+ ˆˆ

XÊ+‹ XÀ¢ø£+
z+ ndü‘√e÷ dü<äZeTj·÷, ‘·eTk˛e÷ CÀ´‹s¡ZeTj·÷
eTè‘√´sêà neTè‘·+>∑eTj·÷, z+ XÊ+‹: XÊ+‹: XÊ+‹:
<Ûäs¡àdü´ »jÓ÷dü÷Ô, n<Ûäs¡àdü´ HêXÀdüTÔ, $X¯«düTÔ ø£fi≤´DeTdüTÔ
düπs«»Hê+ düTœH√ uÛÑe+‘·T, düeTdüÔ düqà+>∑fi≤ìuÛÑe+‘·T
z+ XÊ+‹: XÊ+‹: XÊ+‹:

Á|üX¯ï\T`»yêãT\T
Á|üX¯ï ` @Á|æ˝Ÿ 14 e ‘˚Bq ªªnj·T´|üŒ kÕ«$T |ü⁄{Ϻq s√Eμμ n+{≤s¡T.
n<˚s√E ª$wüßμ |ü+&ÉT>∑ n+{≤s¡T. Ä s√E $X‚cÕ\T >∑T]+∫ #Ó|üŒ+&ç?
»yêãT: |ò\ü TZD e÷dü+ ` ñ‘·sÔ ê qø£‘Áå +· ` dæsú y
¡ ês¡eTT nH˚~ l nj·T´|üŒ
kÕ«$Tyê] »qà qø£åÁ‘·+. Ç~ Á|ü‹ @{≤ e÷]à 26, 27 ‘êØKT\˝À
edüT+Ô ~. @Á|˝æ Ÿ 14 e ‘êØKTq $wüß |ü+&ÉT>∑ edüT+Ô ~. Ç~ øπ s¡∞j·TT\
ñ>±~. Ç~ m|ü⁄Œ&ÉT e÷s¡<äT. $wüß y˚s¡T, kÕ«$Tyê] »qà qø£åÁ‘·~q+
y˚s¡T nì uÛÑ≈£îÔ\T ‘Ó\TdüTø=qe˝…qT.

Á|üX¯ï ` m≥Te+{Ï e÷\\qT kÕ«eTT\T <Ûä]+#·e˝…qT?

»yêãT ` ‘·T\dæ, s¡TÁ<ëø£å, düŒ{Ïø£, #·+<äq+, ‘êeTs¡ eTTqï>∑T |üPdü\‘√
n*¢q e÷\\qT kÕ«eTT\T <Ûä]+#·e#·TÃqT. sê– r>∑\‘√ n\¢ã&çq
e÷\\T $X‚wü |ò*ü ‘ê\qT | Á kü Õ~kÕÔsTT. $wüßí |
Á ‹
” jÓTÆ q ‘·T\dæ |üPdü\T,
•yê+X¯eTT ì+&çq s¡TÁ<ëø£å e÷\\T l Vü≤]Vü≤s¡ |ü⁄Á‘·T&Ó’q kÕ«$T
nj·T´|üŒ≈£î $TøÏÿ* Äq+<ëìï ø£*ZdüTÔ+<ä+{≤s¡T.

186
 1. m]y˚T*

187
2. ù|s¡÷sY‘√&ÉT 10. ñ&ÉT+u≤s¡ ø√≥
3. Çs¡T+ã÷ìø£ÿs¡ 11. eTT≈£îÿ[
4. ns¡dü&çø√ÿ≥ 12. ø£]e˝≤+ ‘√&ÉT
5. ø±fiË’ø£{Ϻ 13. ø£]eT˝…’ ñ∫Ã
6. nfi¯ó<ë 14. ô|]j·÷qe≥º+
7. nfi¯ó<ë q~ 15. dæ]j·÷qe≥º+
yÓ÷dü+‘√ e#˚Ã $»j·T+ ø£Hêï ìC≤sTTr >∑\ z≥y˚T >ös¡e+>± ñ+≥T+~

8. ø£*¢&ÉT+≈£î+Á&ÉT 16. |ü+u≤

9. Ç+õbÕŒs¡ø√≥
 >=|üŒyê] >=|üŒ‘·q+ ‘·≈î£ ÿeyê]‘√ e´eVü≤]+#˚ rs¡TqTã{Ϻ ñ+≥T+~
bÕeq X¯ã]eT\ eqj·÷Á‘·
ms¡Ty˚T* : X¯ã]eT\ j·÷Á‘·˝À n‹ÁbÕNqyÓTÆq e÷s¡ZeTT á ms¡Ty˚T* e÷s¡ZeTT.
Á|üdTü ‘Ô +· X¯ã]eT\ yÓfió¯ fl≥≈£î nH˚ø£ e÷s¡eZ TT\T @s¡Œ&çqq÷, kÕø屑Y nj·T´|üŒkÕ«$T
q&ç∫ yÓ[flq |üP+>∑eq+ nqã&ÉT á ô|]j·÷bÕ&Ó’ nqã&ÉT ms¡Ty˚T* e÷s¡yZ ˚T
nHê~>± uÛÑ≈£îÔ\T q&ç∫ yÓfi‚fl e÷s¡ZeTT. ms¡Ty˚T* qT+&ç uÛÑ≈£îÔ\T ø±*q&Éø£q ‘·eT
eqj·÷Á‘·qT kÕ–+#·e˝…qT. á X¯ã]j·÷Á‘·˝À ‘=*eT+õ* nqã&ÉT á ms¡Ty˚T*
#˚]q Á|ü‹yês¡T ‘·eT X¯Øs¡eT+‘ê s¡+>∑T\qT |üPdüTø=ì Ä≥$ø£ qè‘·´eTT\T
#˚dTü ≈£î+≥÷ XÊkÕÔyê]ì, u≤es¡TkÕ«$Tì <ä]Ù+∫, eqeTT˝À Á|üy•˚ +#·Tyê]øÏ ‘√&ÉT
˙&É>± s¡eTàì ÁbÕs¡úq #˚düT≈£îì ãj·T\T<˚s¡T≥ kÕ+Á|ü<ëj·TeTT. <ä≥ºyÓTÆq n&É$˝À
ùd«#·Ã¤>± ‹]π> eq´eTè>∑eTT\ eT<Ûä´ nH˚ø£ Ä≥+ø±\qT m<äTs=ÿ+≥÷, ÁX¯eT\qT
zs¡TÃ≈£î+≥÷ kÕ«$T X¯s¡DT|òüTÀwüqT #Ó|ü⁄Œ≈£î+≥÷ kÕπ> á eqj·÷Á‘· J$‘·+˝À
ˇø£kÕ¬s’qq÷ #·÷dæ, nqTuÛÑ$+∫ rs¡e\dæ+<˚. Çø£ á eqj·÷Á‘· e÷s¡ZeTT˝À
m<äTs¡j˚T´ Á|ü<Ûëq |òüT≥ºeTT\qT >∑÷]à #·÷ôd<äeTT.
ù|s¡÷sY‘√&ÉT : l nj·T´|üŒkÕ«$T yês¡T Á|ü<ÛäeT ùde≈£î&ÉT, Ä|üÔ$TÁ‘·T&ÉT nsTTq
yêes¡TkÕ«$T yÓ\dæj·TTqï ~e´ düú\$T~. Çø£ÿ&É Á|üeVæ≤+#·T ∫qï ø±\Te˝Àì
#˚|ü\≈£î u§s¡T>∑T\T $düTs¡T≥ kÕ+Á|ü<ëj·TeTT.
ø±fiËø’ {
£ ºÏ : l nj·T´|üŒkÕ«$T yês¡T eTVæ≤wæ nqT sêø£då ìæ #·+|æq y˚fi¯ ø¬ ˝’ ≤düyêdüT&Óq’
|üsy¡ T˚ X¯«s¡T&ÉT uÛTÑ $øÏ ~–e∫Ã, ‘·q yêVü≤qeT>∑T eèwüueÑÛ TTqT ø£{ºÏ ñ+∫q dü\ú $T~.
eT\j·÷fi¯ uÛ≤wü˝À eèwüueÑÛ TTqT ªªø±fiËμ’ μ n+{≤s¡T. Ç#·Ã≥ ˇø£ ÁbÕNqyÓTqÆ •yê\j·T+
ø£\<äT. j·÷Ár≈£î\T ø±ùd|ü⁄ $ÁX¯$T+∫, e+≥\T #˚dTü ø=H˚+<äT≈£î ø±e\dæq kÂø£sê´\T
>∑\ ‘êefi¯eTT>± á πø+Á<äeTT ù|s¡Tbı+~q~.
nfi¯ó<ë q~ : l kÕ«$T nj·T´|üŒ eTVæ≤wæì #·+|æq düú\eTT. l kÕ«$Tyês¡T
bÕ<äeTT\#˚ eTVæ≤wæì e~Û+#·Ty˚\ eTVæ≤wæ s√~+∫ ø£˙ïs¡T ø±]Ã+<äì, Ä ø£˙ïs¡T
n#·Ã≥ Á|üeVæ≤düTÔqï n\kÕ q~˝À ø£*j·TT≥e\q Ä q~øÏ nfi¯ó<ë q~ nqT ù|s¡T
@s¡Œ&çq<ä≥. Ç~jÓTTø£ |ü⁄D´q~>± ù|s=ÿqã&ÉTqT. á q~˝À kÕïqe÷&ÉT‘·÷ #˚‹˝À
<=]πø ¬s+&ÉT sêfi¯flqT rdæ j·÷Á‘ê e÷s¡ZeTT˝À e#·Tà ø£*¢&ÉT+≈£î+Á&ÉT˝À $düTs¡T≥
uÛÑø±Ô<äT\ $~Û.
188
 ¬>\T|ü⁄ >∑T]+∫ n‹>± Ä˝À∫+#·≈£î, e∫Ãq neø±XÊìï dü~«ìjÓ÷>∑+ #˚düTø√

Äfi¯ó<ë y˚T&ÉT : Äfi¯ó<ë q~ kÕïqeTT ‘·sê«‘· kÕ«eTT\T mπøÿ ì{≤¬s’q ø=+&Éj˚T

á Äfi¯ó<ë y˚T&ÉT. düTe÷s¡T 5 øψˆMTˆˆ m‘Ó’Ôq sêfi¯fl‘√ ì+&çq ø=+&É Ç~.
ø£*&
¢ TÉ +≈£î+Á&ÉT : eTVæ≤wæì e~Û+∫ kÕ«$T nj·T´|üŒ ÄyÓT ø£fi≤ãsêìï Äø±X¯+ô|ø’ Ï
$düs¡>± n~ H˚\ô|’ |ü&çq düú\eTT. ÁãVü≤àVü≤‘·´ <√wü ìyês¡D≤s¡ú+ n\kÕ q~˝À
kÕïqe÷#·]düTÔqï <˚e‘·\T eTVü≤wæ ø£fi‚ãs¡+ Äø±X¯eT+‘· ô|s¡T>∑T≥ #·÷dæ
kÕïqe÷&ÉT‘·÷H˚ Ä q~˝À+∫ ‘·eT‘·eT #˚‹øÏ <=]øÏq ¬s+&ÉT sêfi¯flqT rdæ Ä
X¯Øs¡+ô|’ y˚dæ düe÷~Û #˚dHæ ês¡≥. Ä #·s´¡ qT ñ<˚•› +∫j˚T Äfi¯ó<ëq~˝À kÕïqe÷&ÉTy˚fi¯
2 sêfi¯¢qT kÕ«eTT\T rdæ ø£*¢&ÉT+ ≈£î+Á&ÉT˝À $dæ] eTVæ≤wæ ø£fi‚ãsêìøÏ e+<äq+
#Ó|æŒ ø£s¡÷Œs¡Vü‰s¡‹ yÓ*–+∫ j·÷Á‘·qT ø=qkÕ–+#·e˝…qT.
Ç+õbÕŒs¡ø√≥ : Ç#·Ã≥ l nj·T´|üŒkÕ«$Tyês¡T ñ<äj·TqT&ÉT nH˚ ã+~b˛≥T
<=+>∑qT Vü≤‘·eT]ÃHês¡≥. Ç#·Ã≥ ˇø£ •~∏\yÓTÆq ø√≥jÓTTø£ÿ neX‚wüeTT\T
ø£ì|æ+#·TqT. uÛÑ≈£îÔ\T $ÁX¯$T+#·T≥≈£î ø±e\dæq eT+∫˙{Ï düs¡|òüsê ñqï+<äTq
Ç~jÓTTø£ ‘êefi¯eTT>± m+#·ã&ÉT#·Tqï~.
ø£]e˝≤+ ‘√&ÉT : ì{≤¬s’q ø£]eT\ •Ks¡eTT Ç#·Ã≥qT+&ç ÁbÕs¡+uÛÑeT>∑TqT.
˙{Ï düs¡|òüsê u≤>∑Tqï+<äTq uÛÑ≈£îÔ\T Ç#·Ã≥ ÄVü‰sê<äT\T düeT≈£Ls¡TÃø=ì, $ÁX¯$T+∫
j·÷Á‘· kÕ–+‘·Ts¡T.
ø£]eT˝…’ ñ∫à : düTe÷s¡T 10 øψˆMTˆˆ m‘·TÔ <ë{Ïq |æeTà≥ á ø£]eT\ •Ks¡+
#˚s¡Tø=+<äTs¡T. ÁbÕNqyÓTÆq ~e´ u≤$ ˇø£{Ï, ∫qï »\bÕ‘·+ ˇø£{Ï n<äT“¤‘·+˝≤
Ç#·Ã≥ >∑T$T≈£L&˚ uÛÑø±Ô<äT\≈£î <ëVü≤XÊ+‹ ø£*Z+#·TqT. Ç#·Ã≥qT+&ç m+‘· m‘·TÔ
m≈£îÿ‘êyÓ÷ n+‘· ~>∑Te≈£î sêyê*. á j·÷Á‘·˝À ø£]eT\ m≈£îÿ≥ ø£Hêï ~>∑T≥
$TøÏÿ* ø£]ƒq+ nqï~ |ü\T kÕ«eTT\ n_ÛÁbÕj·T+.
ô|]j·÷qe≥º+ : Ç#·Ã≥ ∫qï ø±\Te˝≤ ˙s¡T Á|üeVæ≤+#·T#·Tqï~. ô|<ä› @qT>∑T\T
<ëVü≤XÊ+‹ rs¡TÃ≈£îH˚ düú\eTT nqTq~ á düú\eTT≈£îqï ø±s¡D HêeT<Ûj ˚ ·TeTT. ô|<ä›
@qT>∑T˝Ò ø±ø£ eq´eTè>∑eTT\T ≈£L&Ü düV≤ü »+>± ‹s¡T>±&˚ dü\ú eTT ø£qTø£ Nø£{|Ï &ü qç
‘·sê«‘· kÕ«eTT\T Ç#·Ã≥ $ÁX¯$T+#·s¡T.
189
 kÕj·T+ #˚j·T&ÜìøÏ ñ+&Ü*‡+~ &ÉãT“ ø±<äT, eT+∫ eTqdüT‡

•]j·÷q e≥º+ : ∫qï @qT>∑T\T <ëVü≤XÊ+‹ rs¡TÃ≈£îH˚ düú\eTT. H˚{Ï uÛÑ≈£îÔ\

e‹Ô&ç e\q @qT>∑T\T ô|]j·÷q e≥º+ <ë{Ï Ç#·Ã{ÏøÏ e#·TÃ≥≈£î uÛÑj·T|ü&ÉT#·Tqï$
nqe#·TÃ. Ç#·Ã≥qT+&ç |ü+ã es¡≈£î uÛÑ≈£îÔ\T $] @s¡Œs¡#·Tø=ì, e+≥\T #˚düTø=ì
uÛÑTõ+∫, $ÁX¯$TdüTÔ+{≤s¡T.
|ü+u≤ q~ : |ü⁄D´q<äT\˝À Ç~ ˇø£{Ï>± ù|s=ÿqã&ÉTqT. ˇø£ kÕïqeTT‘√
eqj·÷Á‘·˝Àì n\dü≥qT ‘·T&ç∫y˚j·T>∑\ Wwü<Ûä eT÷*ø£\ kÕs¡eTT‘√ Á|üeVæ≤+#·T
|ü+ãqT <äøÏåD >∑+>∑ n+<äTs¡T. Ç#·Ã≥ ô|<ä›\≈£î ‘·s¡ŒD≤<äT\T, |æ+&É Á|ü<ÛëqeTT
#˚j·TT≥ e\q eTTqT|ü{Ï @&ÉT ‘·sê\yês¡T dü<äZ‹ bı+<äT‘ês¡ì, Hês¡<äT&ÉT eT]j·TT
dü|üÔãTTwüß\T kÕïqe÷&ç ‘·|üeTT\T #˚dæq≥T¢ #Ó|ü⁄Œ<äTs¡T. kÕø屑Y lsêeTT&ÉT á
q~˝À kÕïqe÷&çq≥T¢ ÇfÒ q&ç∫ yÓ[flq≥T¢ n+<äTs¡T. n+<äT\≈£î ì<äs¡ÙqeTTe˝Ò
Ç#·Ã≥ |ü+u≤ rs¡eTT˝À sê‹ lsêeT bÕ<äeTT\T ø£ìŒ+#·T#·Tqï$. n≥T ø±*q&Éø>£ ±
ms¡Ty˚T* qT+&ç e#˚Ãyês¡T, Ç≥T yêVü≤Hê\˝À #ê\ø±ÿj·T+ MT<äT>± e#˚Ãyês¡T
>∑T$T≈£L&˚ |ü⁄D´kÕïq |òüT≥º$T~. $] @s¡Œs¡T#·Tø=ì kÕïqe÷&ç, |æ‘·èø£s¡à\T #˚dæ,
dü~› uÛÑTõ+∫, uÛÑ»q\T #˚dæ, |ü+u≤B|üeTT yÓ*–+∫ ‘·<äT|ü] ‘·eT j·÷Á‘·qT
X¯ã]eT\yÓ’|ü⁄ kÕ–+‘·Ts¡T.
˙*eT\ : ˙*eT\ m≈£îÿ≥ ø£]eT\ m≈£îÿ≥ø£Hêï #ê˝≤ ø£]qƒ + nH˚~ ø=+<ä]yê<ä+.
mπøÿ≥|ü⁄&ÉT ø£*π> Äj·÷dü+ #·÷ùdÔ yê] yê<ä+ yêdüÔey˚TyÓ÷ nì|ædüTÔ+~.
sêe÷j·TD+˝À Bìì e÷‘·+>∑eq+ nì e]í+#ês¡T. düìï<ÛëqeTTjÓTTø£ÿ Vü≤&Ü$&ÉT\T
Ç#·Ã≥qT+&ç ÁbÕs¡+uÛÑeT>∑TqT.
nbÕŒ~y˚T&ÉT : ˙*eT\ •Ks¡|ü⁄ ¬s+&ÉTyÓ’|ü⁄\ >∑\ ˝Àj·T˝À uÛÑø±Ô<äT\T <äTπs›e‘·\
Á|”‹ø=s¡≈£î _j·T´|ü⁄ ñ+&É\T $düTs¡T≥ |ü]bÕ{Ï. j·÷Ár≈£î\˝Àì uÛÑøÏÔì |ü]o*+∫,
ø£|≥ü uÛ≈Ñ î£ \Ô ≈£î Ä‘·àÁ|üuÀ<Ûä ø£*Œ+#·Tyê¬s’ Ç#·Ã≥ y˚∫j·TT+&ÉT <˚e‘·\qT e÷qdæø+£ >±
ÁyÓTT≈£îÿ‘·÷ q&çùdÔ X¯ã]|”sƒ¡eTT #˚s¡Tø=qe#·TÃqT.
X¯ã]|”s+¡ƒ : Ç#·Ã≥H˚ X¯ã]e÷‘· kÕ«$T nj·T´|üŒqT ìs¡TDZ √bÕdüq#˚ kÕø屑·ÿ]+|ü
#˚dTü ø=ì yÓ÷ø£eå TT bı+~q~ n+<äTs¡T. |æ<|ä ü Ç#·Ã≥ X¯ã]e÷‘· ù|]≥ ˇø£ $<ë´|”s+¡ƒ
@s¡Œs¡∫ n+<äT˝À |ü+<äfi¯sê» e+oj·TT\T $<ë´uÛ≤´düeTT H˚s¡TÃø=H˚yês¡ì, á
Á|ü<X˚ e¯ TTq≈£î 5000 dü+ˆˆ\ #·]Á‘· ø£\<äì n+<äTs¡T. uÛøÑ ±Ô<Tä \T Ç#·Ã≥ lsêeTT&ÉT,
uÛøÑ Ô£ X¯ã] eT]j·TT ‘·b˛<äqT˝…q’ ãTTwüß\qT <Ûë´ìdü÷Ô ø=ã“]ø±j·T\T ø={Ϻ ø£s÷¡ Œs¡+
yÓ*–+∫ qeTdüÿ]+∫ q&Éø£ kÕ–+‘·Ts¡T.
190
 me¬s’Hê @&çùdÔ ˙ø√dü+ @&Éyê* ø±ì, ˙e\¢ @&Ée≈£L&É<äT

X¯s+¡ >∑T‹Ô : ‘·eT ø£ìïj·÷Á‘·≈î£ ì<äsÙ¡ q+>± eqeTT˝Àì s¡ø±å <ä+&ÉeTT>± ms¡Ty˚T*qT+&ç
uÛÑÁ<ä|üs¡∫ ‘Ó∫Ãq X¯s¡eTT\qT Ç#·Ã≥>∑\ sê– eèø£åeTT˝À Á>∑T#·Ã¤e˝…qT.Ç+‘·es¡≈£î eTq‘√
e÷sêZqT<ë]jÓÆT, s¡ø£å≈£î&Ó’ e∫Ãq ø£s¡T|üŒkÕ«$T n#·Ã≥ Ä–b˛‘ês¡qï~ Ç+<äT˝Àì
|üs¡e÷s¡úeTT.
düìï<Ûëq+ : Çs¡TeTT&ç‘√ |ü<äTHÓ{≤º+ã&ç <ë{Ï düìï<Ûëq+ ˝ÀìøÏ Á|üy˚•+#·T uÛøÑ ±Ô<äT\T
<Ûä«»düú+uÛÑeTTqT <ä]Ùdü÷Ô eTDÏeT+&É|üeTTq ø£ìïeT÷\ >∑D|ü‹ì, düs¡ŒsêEqT <ä]Ùdü÷Ô
Á|ü<äø£åD+>± l <Ûäs¡àXÊkÕÔyê] düìï<Ûëq+ #˚s¡Tø=+<äTs¡T. Çs¡TeTT&ç‘√ mìïkÕs¡¢sTTHê l
kÕ«$Tyê]ì Á|ü<äø£åDeTT #˚dü÷Ô #·÷dæ Äq+~+#·e#·TÃqT. Ç˝≤ l kÕ«$T nj·T´|üŒqT
‘·ì$rsê <ä]Ù+∫q |æ<ä|ü |ü•ÃeT, ñ‘·Ôs¡ yÓT≥¢ <ë«sê ÁøÏ+<ä≈£î ~– ‘·–q $]
@s¡Œs¡#·Tø=+<äTs¡T.
eT+&É\ø±\+ nq>± 41 s√E\T ÁãVü≤à#·s¡´ Bø£å |üP]Ô#˚dæ Çs¡TeTT&ç‘√
e#·TÃyês¡T e÷Á‘·yT˚ |ü<Tä HÓ{≤º+ã&ç m≈£îÿ≥≈£î ns¡TΩ\T nì nHê~>±H˚ Ä<˚•+∫j·TTHêïs¡T.
ø±e⁄Hê me]øÏ yêπs Ä‘·à |ü]XÀ<Ûqä #˚dTü ø=ì eT+&É\ Bø£qå T #·øÿ£ >± Ä#·]+∫ j·TTHêïeTT
nqT <äè&ÛÉ $XÊ«düeTT >∑\yês¡T e÷Á‘·yT˚ á yÓT≥¢qT <ë≥T≥≈£î kÕVü≤dæ+#·e˝…qT. n{≤¢ø±ì
nqTe÷HêdüŒ<äT\T düìï<Ûëq+ ñ‘·Ôs¡, |ü•ÃeT yÓT≥¢ <ë«sê düìï<Ûëq+˝ÀìøÏ e∫à kÕ«$T
nj·T´|üŒqT <ä]Ù+#·Tø=qe#·TÃqT. n+<äTe\q ‘·<äT|ü] dü+ˆˆ eT+&É\ø±\ Bø£å rdüTø=ì
bÕeq |ü<Tä HÓ{≤º+ã&ç mπøÿ uÛ≤>∑´eTT \_Û+#·TqT. kÕ«$T nj·T´|üŒ nqTÁ>∑V≤ü + dü+|üPs¡+í >±
\_Û+#·TqT. n˝≤>±ø£ ns¡∆eT+&É\+, ø±˝Ÿ eT+&É\+ nì eT+&É\Bø£å <ë«sê Ä yÓT≥¢qT
m≈£îÿyê]ì Ä yÓT≥¢ <˚e‘·˝Ò #·÷düTø=+{≤s¡T.
Ç+πø <˚yê\j·÷\˝Àq÷ ø±qsêì á yÓT≥¢ ÁbÕ<Ûëq´‘· á X¯ã]eT\
|ü<äTHÓ{≤º+ã&çøÏ ø£\<äT. kÕø屑Y ‘ês¡ø£ Á|üuÛÑTyÓ’q nj·T´|üŒkÕ«$T yês¡T eTVæ≤wæì
e~Û+∫q+<äT≈£î dü+‘√wæ+∫q Ç+Á<äT&ÉT ãTTwüß\‘√ Ä\j·TeTTqT ì]à+∫, n+<äTq
C≤„q |”sƒ¡eTTqT @s¡Œs¡∫ l kÕ«$T nj·T´|üŒ yê]ì ÄoqT\T ø£eTàì |æ\Te>±, |”sƒ¡eTT
m‘·TÔ>± ñ+&ÉT≥ #·÷dæq n#·Ã{Ï <˚e‘·\\˝À |ü<äTHÓì$T~ <˚e‘·\T H˚\ yÓTT<ä\T |”sƒ¡eTT
es¡≈£î |ü<äTHÓì$T~ yÓT≥¢e˝Ò |üs¡T+&ç l kÕ«$Tyês¡T C≤„q |”sƒ¡eTT˝À neTs¡T≥≈£î
kÕj·T|ü&çHês¡ì, kÕø屑Y l kÕ«$Tyê] bÕ<äeTT k˛øÏq ~e´ yÓT≥¢ô|’q sê>∑<˚«cÕ\≈£î
ì\j·TyÓTqÆ kÕe÷q´ e÷qe⁄\T |ü]|üø«£ ‘· #Ó+~ m≈£îÿ≥≈£î eT+&É\ø±\ Bø£å ñ+&Ü\qï~
nHê~>± Ä#·s¡D˝À ñqï Ä#ês¡eTT. ô|’>± ªªqqTï <ä÷wæ+#·Tyê]øÏ ôd’‘·+ H˚qT y˚T˝Ò
#˚kÕÔqTø±ì Hê eTT+–≥ yÓT≥¢s¡÷|ü+˝À |üs¡Tqï <˚e‘·\T n*– ÄÁ>∑Væ≤ùdÔ yê]ì yê]+#˚
X¯øÏÔ Hê≈£î ˝Ò<äì, ø±e⁄Hê Áe‘· Bø£å˝À ˝À≥T˝Òø£ #·÷düTø√+&çμμ nì kÕ«$T nj·T´|üŒ ‘·q
uÛÑ≈£îÔ\≈£î Ä<˚•+∫ yÓ&É* j·TTHêïs¡ì n+<äTs¡T.
ø±e⁄q uÛÑ≈£îÔ\T, >∑Ts¡TkÕ«eTT\T á bÕeq |ü<äTHÓ{≤º+ã&ç jÓTTø£ÿ |ü$Á‘·‘·qT
ø±bÕ&ÉTø=H˚+<äT≈£î eT+&É\ ø±\ Áe‘êqTcÕ˜q+˝À ‘·>T∑ C≤Á>∑‘Ô· #·÷|üe˝…qì ø√s¡&yÉ TÓ qÆ ~.
191
 ˇø£ eTìwæì eTq+ <˚«wæùdÔ yêfi¯fl˝À ñqï eT+∫‘·q+ eTq≈£î ø£qã&É<äT

l eTVü‰XÊkÕÔ yê] ø£e#·eTT

(á nj·T´|üŒ kÕ«$T yê] ø£e#·eTTqT Á|ü‹s√E kÕïq+ #˚dæq ‘·s¡Tyê‘·
uÛÑøÏÔÁX¯<ä∆\‘√ ‘·|ü⁄Œ ˝Ò≈£î+&Ü bÕsêj·TDeTT #˚j·TTyê]øÏ l nj·T´|üŒ
kÕ«$Tyê] ø£è|ü#˚ u≤<Ûä\ìïj·TT ‘=\– düs¡«ø±s¡´eTT\T dæ~∆+#·TqT).
z+ Á|òü÷+ qeT' |üsêj·T >√Áù|Ô qeT' kÕ«Vü‰
z+ qyÓ÷ uÛÑ>∑e‘˚ s¡TÁ<ä≈£îe÷sêj·T ` Äsê´j·T ` Vü≤]Vü≤s¡|ü⁄Á‘êj·T
` eTVü‰XÊÁùdÔ ` Vü‰≥ø±#·\ ø√{Ï düTeT<ÛäTs¡kÕs¡ eTVü‰Vü≤è<äj·÷j·T `
ùV≤eTC≤+uÛÑ÷q‘· qes¡‘·ï dæ+Vü‰düHêBÛw昑êj·T ` yÓ’&ÛÉ÷s¡´ eTDÏeT+&É|ü
Áø°&Ü>∑èVü‰j·T ` ˝≤øå±≈£î+≈£îeT »bÕ $<äT´‘·TÔ\´ Á|üuÛ≤j·T ` Á|üdüqï e<äHêj·T
` ñqà‘·Ô#·÷&Ü $T[‘·˝À\ e÷˝≤´qè‘· eø£ådüú+uÛÑ eTDÏbÕ<äTø£ eT+&ÉbÕj·T `
Á|üdüTŒs¡Hé eTDÏeT+&ç‘√|üø£sêíj·T ` |üPsêí\+ø±s¡ uÛÑ+<äTs¡ <ä+‹ ìØøÏå‘êj·T
` ø£<∏ë∫‘√ÿ{Ï yê<ë´‹ ìs¡+‘·sêj·T ` »j·T X¯ã›eTTKs¡ Hês¡<ë~
<˚e]¸düÁø£Á|üeTTK˝Àø£ bÕ\≈£î˝À‘·Ôe÷j·T ` ~yê´ÁdüÔ |ü]ùd$‘êj·T `
>√s√#·Hê>∑sT¡ ø£s÷¡ Œs¡ l >∑+<Ûä Á|ü˝|Ò ‘æ êj·T ` $X¯«edüTÁ|ü<ëÛ q >∑+<Ûsä «¡ ùd$‘êj·T
` l |üPsêí |ü⁄wüÿfiÀuÛÑj·TbÕs¡Ù« ùd$‘êj·T ` dü‘·´dü+<Ûëj·T ` eTVü‰XÊÁùdÔ
qeT' ` e÷+s¡ø£å e÷+s¡ø£å ` uÛÑø£Ô»Hê s¡ø£å s¡ø£å ` eTeT X¯Á‘·÷Hé oÁ|òüT+
e÷s¡j·T e÷s¡j·T ` uÛÑ÷‘·, Áù|‘· ` |æXÊ#·, ÁãVü≤àsêø£ådü, j·Tø£å >∑+<Ûäs¡«,
|üsÁ¡ ù|]‘ê_Û #ês¡øè£ ‘·´s√>∑ Á|ü‹u+<Ûøä £ ` düeTdüÔ <äTwüÁº >∑V‰ü Hé yÓ÷#·jT· yÓ÷#·jT·
` nj·TT]«‘·Ô+ <˚Væ≤y˚T kÕ«Vü‰ ` düø£\ <˚e‘êHé Äø£s¡¸ j·÷ø£s¡¸j·T `
ñ#êÃ≥jÓ÷#êÃ≥j·T ` düÔ+uÛÑj·T düÔ+uÛÑj·T ` eTeT X¯Á‘·÷Hé e÷s¡j·T e÷s¡j·T
` düs¡«»q+y˚T eX¯e÷qj·T eX¯e÷qj·T ` düyÓ÷àVü≤j·T düyÓ÷àVü≤j·T ` dü<ë
Äs√>∑´+ ≈£îs¡T≈£îs¡T kÕ«Vü‰ ` z+ XÊÙ+‹ XÊÙ+‹ XÊÙ+‹' ` düπs«»HêdüT‡œH√
uÛÑe+‘·T ` düeTdüÔ düqà+>∑fi≤ì uÛÑe+‘·T ` Äj·TT'<Ûäs¡à' ñ‘·Ôs√‘·Ôsê_Û eè~∆s¡düTÔ
` @‘·‘Y düs¡«+ lø£ècÕís¡ŒDeTdüTÔˆ
192