Professional Documents
Culture Documents
ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ
ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ
Μάθηµα
«Ηλεκτροτεχνία - Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις»
Ενότητα 6.3
Θέμα: «Επιλογή Αγωγών και Καλωδίων ΕΗΕ»
Διδάσκων
Δρ. Γ. Περαντζάκης
Ηλεκτρολόγος Μηχανικός
Αγωγοί και Καλώδια ΕΗΕ
Κατά την επιλογή της διατομής των αγωγών μιας γραμμής
μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (π.χ. κυκλώματα
διακλάδωσης, γραμμή παροχής ΕΗΕ κλπ.) πρέπει να
ικανοποιούνται δύο βασικά κριτήρια.
1. Οι αγωγοί να διαρρέονται από τη μέγιστη ένταση
ρεύματος που αντέχουν, χωρίς η αναπτυσσόμενη
θερμότητα σε αυτούς να προκαλέσει καταστροφή της
μόνωσής τους. Το κριτήριο αυτό εξασφαλίζει την
ασφαλή λειτουργία της γραμμής (!!!).
2. Η επιλεγείσα διατομή των αγωγών να μη προκαλέσει
πτώση τάσης μεγαλύτερη από την επιτρεπτή τιμή. Το
κριτήριο αυτό εξασφαλίζει την οικονομική και καλή
λειτουργία των φορτίων της εγκατάστασης (!!!).
2
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Αγωγοί και Καλώδια ΕΗΕ
Ο υπολογισμός της διατομής των αγωγών μιας ηλεκτρικής
γραμμής πραγματοποιείται, λαμβάνοντας υπόψη: την
επιτρεπτή πτώση τάσης στη γραμμή, το μήκος και το φορτίο
της γραμμής.
Η επιλογή της διατομής των αγωγών γίνεται από πίνακες, με
βάση τον τρόπο εγκατάστασης της γραμμής, την ένταση
φόρτισης και το είδος της μόνωσης των αγωγών.
Τα μονωτικά υλικά που χρησιμοποιούνται στους αγωγούς και
τα καλώδια των ΗΕ και η μέγιστη συνεχώς επιτρεπόμενη
θερμοκρασία είναι:
το πολυβινυλοχλωρίδιο (PVC), 70 0C,
το αιθυλενιούχο προπυλαινιούχο ελαστικό (EPR, B2,3G), 90 0C,
το δικτυωμένο πολυαιθυλένιο (XLPE, 2X), 90 0C,
3
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Αγωγοί και Καλώδια ΕΗΕ
Οι αγωγοί των γραμμών των ΗΕ κατασκευάζονται συνήθως
από χαλκό, σπάνια δε από αλουμίνιο. Οι αγωγοί περιβάλλονται
από τη δική τους μόνωση, κύρια μόνωση και εξωτερικά
καλύπτονται από πρόσθετη μόνωση, τη μόνωση μανδύα.
Χρώμα μόνωσης αγωγών.
Αγωγοί φάσης: οποιοδήποτε χρώμα, εκτός από κίτρινο-
πράσινο και ανοιχτό μπλε. Συνήθως, χρησιμοποιούνται
καφέ-μαύρο ή μαύρο με αριθμούς.
Ουδέτερος αγωγός: ανοιχτό μπλε (ή παλιά γκρίζο).
Αγωγός προστασίας (γείωσης): κίτρινο-πράσινο.
5
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Αγωγοί και Καλώδια ΕΗΕ
Συνήθη καλώδια στη ΧΤ
J1VV (κατά IEC 60502 ή ΕΛΟΤ 843), ΝΥΥ (κατά VDE 0271).
Για εγκατάσταση σε περιβάλλοντα υψηλών απαιτήσεων, όπως
χώμα, νερό.
H05VV-R ή A05VV-R (κατά CENELEC), ΝΥΜ (κατά VDE
0250). Για εγκατάσταση στον αέρα, μέσα ή πάνω σε επίχρισμα
(σουβάς).
H 05 VV-U1 ή ΝΥΑ, μονόκλωνοι αγωγοί με μόνωση από PVC,
για εγκατάσταση μόνο μέσα σε ηλεκτρολογικούς (μεταλλικούς
ή πλαστικούς) σωλήνες, για λόγους προστασίας.
H 05 VV-F ή H 05 RN-F κατάλληλα για εύκαμπτες συνδέσεις.
6
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Αγωγοί και Καλώδια ΕΗΕ
Καλώδια στη ΜΤ 12/20 (kV)
Χρησιμοποιούνται καλώδια από δικτυωμένο πολυαιθυλένιο
N2XSY κατά VDE 273 ή XLPE κατά IEC 60502 ή ΕΛΟΤ
1029, τα οποία είναι κατάλληλα για τοποθέτηση στο έδαφος ή
στο νερό.
I I 0 f f n
Ι0: το όριο του ρεύματος φόρτισης ή το ρεύμα αναφοράς του
καλωδίου για θερμοκρασία περιβάλλοντος 30 0C ( PVC).
fθ: Συντελεστής θερμοκρασίας για θερμοκρασία ≠ 30 0C
fn: Συντελεστής πλήθους κυκλωμάτων, όταν τοποθετούνται
μαζί περισσότερα από ένα καλώδια.
8
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Υπολογισμός Μέγιστης Έντασης Αγωγού
Υπολογισμός διατομής καλωδίου, όταν είναι γνωστή η
ονομαστική ένταση (φορτίου) του καλωδίου και οι συνθήκες
εγκατάστασης:
' Ib
I
b
f f n
Ιb: η ονομαστική ένταση του φορτίου, που τροφοδοτεί το
καλώδιο.
Ιb΄ ≥ Ι0 : το ρεύμα συνεχούς φόρτισης, για το οποίο επιλέγεται η
διατομή του καλωδίου.
fθ: Συντελεστής θερμοκρασίας για θερμοκρασία ≠ 30 0C
fn: Συντελεστής πλήθους κυκλωμάτων, όταν τοποθετούνται
μαζί περισσότερα από ένα καλώδια.
9
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Παραδείγματα
1. Αγωγός H 05 VV-U1 ή ΝΥΑ, 6 (mm2), 3 αγωγοί, τοποθετούνται μέσα σε
πλαστικό σωλήνα. Εγκατάσταση κάτω από το σουβά σε τοίχο: (α) με
θερμομόνωση και (β) χωρίς θερμομόνωση. Θερμοκρασία περιβάλλοντος
400C. Να υπολογιστεί η μέγιστη επιτρεπόμενη ένταση των αγωγών.
Λύση
11
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
12
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
13
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
2. Τέσσερα κυκλώματα διακλάδωσης ΕΗΕ κατοικίας τύπου H 05 VV-U ή A
05 VV-U ή NYM διατομής 3*1,5 (mm2), 3*2,5 (mm2), 3*4 (mm2) και 3*6
(mm2), τοποθετούνται σε κοινό κανάλι σε τοίχο κάτω από σουβά.
Θερμοκρασία περιβάλλοντος 35 0C. Συντελεστής ταυτοχρονισμού των
καλωδίων 100 %. Εξετάζονται δύο περιπτώσεις τοποθέτησης των
καλωδίων: (α) σε επαφή μεταξύ τους και (β) σε απόσταση μεταξύ τους
διπλάσια της διαμέτρου. Να προσδιοριστεί η μέγιστη ικανότητα φόρτισης
των καλωδίων, όταν πρόκειται για τοίχο με και χωρίς θερμομόνωση.
Λύση
(α) Τα καλώδια είναι σε επαφή μεταξύ τους
(α1) Τοίχος με θερμομόνωση
Αριθμός ενεργών αγωγών = 2 (φάση και ουδέτερος). Ο αγωγός ΡΕ δεν
λαμβάνεται ως ενεργός αγωγός.
fθ = 0,94 (πίνακας 7.5).
fn = 0,65 (πίνακας 7.6).
Ι0 (1,5 mm2) = 14,5 (A), Ι0 (2,5 mm2) = 19,5 (A), Ι0 (4 mm2) = 26 (A) και Ι0
(6 mm2) = 14,5 (A) [πίνακας 7.3a]. 14
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Ι (1,5 mm2) = I0 fθ fn = 14,5 * 0,94 * 0,65 = 8,86 (A).
Ι (2,5 mm2) = I0 fθ fn = 19,5 * 0,94 * 0,65 = 11,91 (A).
Ι (4 mm2) = I0 fθ fn = 26 * 0,94 * 0,65 = 15,89 (A).
Ι (6 mm2) = I0 fθ fn = 34 * 0,94 * 0,65 = 20,78 (A).
15
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
(β) Τα καλώδια δεν είναι σε επαφή μεταξύ τους
(β1) Τοίχος με θερμομόνωση
fθ = 0,94 (πίνακας 7.5).
fn = 1,0 (πίνακας 7.6), επειδή τα καλώδια δεν έρχονται σε επαφή.
Ι (1,5 mm2) = I0 fθ fn = 14,5 * 0,94 * 1,0 = 13,63 (A).
Ι (2,5 mm2) = I0 fθ fn = 19,5 * 0,94 * 1,0 = 18,33 (A).
Ι (4 mm2) = I0 fθ fn = 26 * 0,94 * 1,0 = 24,44 (A).
Ι (6 mm2) = I0 fθ fn = 34 * 0,94 * 01,0 = 31,96 (A).
' Ib 26,01
I
b 46,12( A).
f f n 0,94 0,60
18
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
4. Σε βιομηχανική μονάδα, οι έξι υποπίνακες τροφοδοτούνται από το γενικό
πίνακα φωτισμού-κίνησης με ισάριθμα τετραπολικά καλώδια (L1, L2, L3,
N) τύπου A 05 VV-R κατάλληλης διατομής. Ο ουδέτερος αγωγός γειώνεται
πριν από κάθε υποπίνακα με κατάλληλο ηλεκτρόδιο και από το σημείο
αυτό αναχωρούν ο ουδέτερος αγωγός και ο αγωγός προστασίας (δίκτυο
TN-S). Η ταυτόχρονη μέγιστη ζήτηση φορτίο για κάθε υποπίνακα (Υπ.)
είναι [P (kW) /cosφ]: Υπ.1: 30/0,8 – Υπ.2: 40/0,85 – Υπ.3: 25/1,0 – Υπ.4:
50/0,85 – Υπ.5: 80/0,75 – Υπ.6: 30/0,9. Τα καλώδια τοποθετούνται το ένα
δίπλα στο άλλο πάνω σε μεταλλική σχάρα, η οποία απέχει από τον
παρακείμενο τοίχο 30 (cm). Η μέγιστη θερμοκρασία περιβάλλοντος είναι 48
0C και η τάση του δικτύου 400 (V) / 230 (V), 50 (Hz). Να υπολογιστούν οι
19
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
0,08 8
f 0,79 0,662
5
Ο συντελεστής πλήθους των κυκλωμάτων είναι: fn = 0,76 (πίνακας 7.7).
Η μέγιστη ένταση ρεύματος ταυτόχρονης ζήτησης των παροχών των
υποπινάκων είναι:
P1 30.000
Υπ.1: I b ,1 54,19( A).
3 Vl l cos 1 3 400 0,8
P2 40.000
Υπ.2: I b ,2 68,00( A).
3 Vl l cos 2 3 400 0,85
P3 25.000
Υπ.3: I b ,3 36,13( A).
3 Vl l cos 3 3 400 1,0
P4 50.000
Υπ.4: I b ,4 85,00( A).
3 Vl l cos 4 3 400 0,85
20
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
P5 80.000
Υπ.5: I b ,5 154,14( A).
3 Vl l cos 5 3 400 0,75
P6 30.000
Υπ.6: I b ,6 48,17 ( A).
3 Vl l cos 6 3 400 0,9
2
q
Υπ.2: .2 50( mm ), I 0,2 153( A) 135, 20( A).
2
Υπ.3: q .3 16(mm ), I 0,3 80( A) 71,83( A).
2
q
Υπ.4: .4 70( mm ), I 0,4 196( A) 168,98( A).
22
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
2
q
Υπ.5: .5 150( mm ), I 0,5 319( A) 306, 44( A).
23
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
24
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
25
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
26
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Υπολογισμός Μέγιστης Έντασης Αγωγού
Εγκατάσταση αγωγών και καλωδίων μέσα στο εδάφους για
τάσεις μικρότερες από 1000 (V) στο ΕΡ ή 1400 (V) στο ΣΡ
Επιτρεπόμενο ρεύμα συνεχούς φόρτισης αγωγού ή καλωδίου,
όταν πρέπει να υπολογιστεί η ικανότητα φόρτισης του
καλωδίου για συγκεκριμένες συνθήκες εγκατάστασης:
I I 0 f f c f i
28
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
29
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
30
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
31
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
32
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Υπολογισμός Μέγιστης Έντασης Αγωγού
Εάν είναι γνωστή η ονομαστική ένταση ρεύματος του
καλωδίου, Ib, και ζητείται η κατάλληλη διατομή των αγωγών
του καλωδίου, τότε η διατομή επιλέγεται με βάση την ένταση
ρεύματος:
' Ib
I
b
f f c f i
33
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Παραδείγματα
5. Καλώδιο τύπου J1VV 3*70+35 (mm2), με συντελεστή φόρτισης m = 1,
τοποθετείται μέσα στο έδαφος σε βάθος 70 (cm). Η θερμοκρασία του
εδάφους είναι 25 0C και η ειδική θερμική αντίσταση 1,5 (K.m/W). Να
υπολογιστεί η ικανότητα φόρτισης του καλωδίου για τις εξής περιπτώσεις
εγκατάστασής του: (α) απευθείας τοποθέτησή του με επαφή με το έδαφος,
(β) με τοποθέτηση καλυμμάτων πάνω από το καλώδιο και (γ) με
τοποθέτησή του μέσα σε χαλύβδινο προστατευτικό σωλήνα με μήκος
μεγαλύτερο από 6 (m).
Λύση
Ένταση αναφοράς του καλωδίου: Ι0 = 151 (Α) (πίνακας 7.9).
Συντελεστής θερμοκρασίας εδάφους: fθ = 0,95 (πίνακας 7.10).
Συντελεστής πλήθους καλωδίων: fn = 1,0.
(α) Απευθείας τοποθέτηση καλωδίου στο έδαφος
I I 0 f f c f i 151 0,95 1,11,0 158( A).
34
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
(α) Απευθείας τοποθέτηση καλωδίου στο έδαφος
I I 0 f f c f i 151 0,95 1,11,0 158( A).
(β) Τοποθέτηση καλυμμάτων πάνω από το καλώδιο
35
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
6. Καλώδιο βαρέως τύπου J1VV τροφοδοτεί τριφασικό φορτίο με
ταυτόχρονη ζήτηση 85 (kVA) και με πολική τάση 400 (V, RMS). Το
καλώδιο τοποθετείται στο ίδιο κανάλι (χαντάκι) μαζί με άλλα τέσσερα
πολυπολικά καλώδια, σε επαφή μεταξύ τους, σε βάθος 70 (cm). Πάνω από
τα καλώδια τοποθετείται μια σειρά από τούβλα για τη σήμανση της θέσης
των καλωδίων. Η θερμοκρασία και η ειδική θερμική αντίσταση του
εδάφους είναι 250C και 3 (K.m/W) αντίστοιχα. Να επιλεγεί η διατομή των
αγωγών του καλωδίου.
Λύση
S 85.000
Ένταση ρεύματος φορτίου: I l I b 122,83( A).
3Vl l 3 400
Συντελεστές διόρθωσης:: fθ = 0,95 (πίνακας 7.10), fc = 0,96 (πίνακας 7.11),
37
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Έλεγχος Διατομής Αγωγών σε Πτώση Τάσης
Η πτώση τάσης σε μια γραμμή ΕΗΕ είναι η διαφορά των
ενεργών τιμών των τάσεων στο μετρητή και στο σημείο
κατανάλωσης (φορτίο) ηλεκτρικής ενέργειας, οφείλεται δε στην
αντίσταση της γραμμής.
Σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ HD384, 525, η αποδεκτή πτώση
τάσης σε μια γραμμή τροφοδοσίας πρέπει να είναι ≤ 4% της
ονομαστικής τάσης τροφοδότησης της ΗΕ. Σε δίκτυο ΧΤ της
ΔΕΗ: 400 (V) / 230 (V), 50 (Hz) η φασική και η πολική πτώση
τάσης είναι 9,2 (V) και 16 (V) αντίστοιχα.
Ο έλεγχος της διατομής γραμμής σε πτώση τάσης γίνεται από το
σημείο παροχέτευσης της ΔΕΗ (π.χ. μετρητής ή
μετασχηματιστής ΜΤ/ΧΤ) έως το πιο δυσμενές φορτίο.
38
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Έλεγχος Διατομής Αγωγών σε Πτώση Τάσης
Το κύκλωμα διακλάδωσης με το πιο δυσμενές φορτίο είναι αυτό
που παρουσιάζει το μεγαλύτερο γινόμενο μήκους γραμμής επί
ρεύματος φορτίου του κυκλώματος διακλάδωσης.
Ο περιορισμός της πτώσης τάσης επιβάλλεται για λόγους
λειτουργικούς και ενεργειακής κατανάλωσης.
Μεγάλη πτώση τάσης στη γραμμή σημαίνει μικρή τάση
λειτουργίας στο φορτίο, με αποτέλεσμα την πρόκληση
λειτουργικών προβλημάτων στο φορτίο (κίνησης, φωτισμού,
ηλεκτρονικών διατάξεων, κυκλωμάτων ελέγχου κλπ.).
Χαμηλή τάση λειτουργίας σημαίνει: μείωση της ροπής
εκκίνησης και φορτίου των κινητήρων, μειωμένη φωτεινή
απόδοση των λαμπτήρων πυράκτωσης, αδυναμία οπλισμού
ηλεκτρονόμων, δυσλειτουργία Η/Υ κλπ.
39
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Πτώση Τάσης σε Απλή Γραμμή με ένα Φορτίο
Η πτώση τάσης υπολογίζεται ως εκατοστιαία πτώση τάσης:
u
u % 100
U
Όπου: Δu/U είναι η ανηγμένη πτώση τάσης ως προς την ονομαστική τάση.
41
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Πτώση Τάσης σε Απλή Γραμμή με Πολλά Φορτία
P1, Q1 , P2 , Q2 , P3, Q3 , P4 , Q4 ,... αντίστοιχα.
Όπου:
P1 cos 1 P2 cos 2 P3 cos 3 P4 cos 4 ...
cos m
P1 P2 P3 P4 ...
43
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Πτώση Τάσης σε Απλή Γραμμή με Πολλά Φορτία
Τα κυκλώματα διακλάδωσης (π.χ. φωτισμού,
ρευματοδοτών, ανεξάρτητων γραμμών κλπ.) των ΕΗΕ
έχουν ενιαία διατομή και μάλιστα μικρότερη από 16 (mm2)
και επομένως ισχύει: R . Ισχύει:
q
u 2 cos m
l1 I1 l2 I 2 l3 I 3 l4 I 4 ...
U ph qU ph
Όπου:
I1 I1 I 2 I 3 I 4 ...
I 2 I 2 I 3 I 4 I 5 ...
I 3 I 3 I 4 I 5 I 6 ...
I 4 I 4 I 5 I 6 I 7 ...
είναι οι εντάσεις ρεύματος, που μεταφέρνουν τα τμήματα της γραμμής: l1,
l2, l3, l4, … και cosφm είναι ο μέσος συντελεστής ισχύος.
44
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Πτώση Τάσης σε Απλή Γραμμή με Πολλά Φορτία
Εάν έχει αποφασιστεί το ύψος της πτώσης τάσης σε μια
γραμμή ΕΗΕ, τότε η αναγκαία διατομή της γραμμής
υπολογίζεται από τη σχέση:
2 cos m 100
q l1 I1 l2 I 2 l3 I 3 l4 I 4 ...
u% U ph
45
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Παραδείγματα
7. Μονοφασικό φορτίο 42 (Α) με συντελεστή ισχύος 85%
τροφοδοτείται από δίκτυο ΧΤ 400 (V) / 230 (V), 50 (Hz) με
καλώδιο μήκους 50 (m), τύπου A 05 VV U 3 G (NYM με τρεις
αγωγούς, L-N-PE). Το καλώδιο τοποθετείται πάνω σε τοίχο σε
απλή στρώση μαζί με άλλα τρία πολυπολικά καλώδια σε
επαφή μεταξύ τους. Η θερμοκρασία περιβάλλοντος είναι 350C
και η επιτρεπτή πτώση τάσης στο καλώδιο 2,2 %. να επιλεγεί
η κατάλληλη διατομή του καλωδίου.
Λύση
Οι αγωγοί πρέπει να έχουν την κατάλληλη διατομή, ώστε
αφενός να μην υπερθερμαίνεται η μόνωσή τους και
αφετέρου η πτώση τάσης να είναι μικρότερη από την
επιτρεπτή.
46
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Συντελεστές διόρθωσης: fθ = 0,94 (πίνακας 7.5).
Συντελεστής πλήθους: fn = 0,75 (πίνακας 7.6),
Ένταση ρεύματος καλωδίου:
I 42 42
I b' b 59,57 ( A).
f f n 0,94 0,75 0,705
Διατομή αγωγών καλωδίου (πίνακας 7.3b):
q 10(mm 2 ), I 0 60( A) I b ( 59,5 A).
Είναι: R q και η πτώση τάσης:
u 2 l P1 cos cos
2
2 l I 2 l I 0,027 ή 2,7 % 2, 2%
U ph U ph U ph q U ph
Εκλογή επόμενης διατομής: q 16(mm 2 ), με πτώση τάσης:
u 10
0,027 0,017 ή 1,7 % 2, 2%
U ph 16
και επομένως αποδεκτή. 47
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
8. Βιομηχανική εγκατάσταση έχει γενικό πίνακα φωτισμού-
κίνησης (ΓΠΦΚ) και τέσσερεις υποπίνακες. O ΓΠΦΚ
τροφοδοτείται από ιδιωτικό υποσταθμό με μετασχηματιστή
ΜΤ/ΧΤ, 20(kV)/0,4(kV), η δε διάταξη παροχέτευσης των
πινάκων από το ΓΠΦΚ γίνεται μέσω μιας κεντρικής γραμμής,
όπως φαίνεται στο Σχήμα. Κεντρικό καλώδιο (0-4): ΝΥΥ και
τοποθετείται μόνο του πάνω σε μεταλλική σχάρα. Η
θερμοκρασία περιβάλλοντος είναι 40 0C. Επιτρεπτή πτώση
τάσης στη γραμμή 3,0 %. Η ειδική αντίσταση του χαλκού
στους 20 0C είναι 0,01786 (Ω.mm2/m).
Να υπολογιστούν οι διατομές των τμημάτων των γραμμών: (0-
1), (1-2), (2-3) και (3-4).
48
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Λύση
Ρεύματα υποπινάκων:
P 1 35.000
I 1 I 1 59,50( A)
3Vl l cos 1 3 400 0,85
1 a cos (0,85) 31,790
I 1 I 1 1 59,50 31,790 50,57 j 31,35( A)
49
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
P2 50.000
I 2 I 2 80, 28( A)
3Vl l cos 2 3 400 0,9
2 a cos (0,9) 25,840
I 2 I 2 2 80, 28 25,840 72, 25 j 34,99( A).
P 40.000
I I 57,80( A)
3Vl l cos 3 3 400 1
3 a cos (1,0) 00
I I 3 57,80 00 57,80 j 0( A).
P3 20.000
I 3 I 3 38,54( A)
3Vl l cos 4 3 400 0,75
4 a cos (0,75) 41, 410
I 3 I 3 4 38,54 41, 410 28,90 j 25,50 ( A).
50
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Ρεύματα στα επιμέρους τμήματα της κεντρικής γραμμής:
0
Τμήμα (3-4): I 34 I 3 38,54 41, 41 28,90 j 25,50 ( A).
Τμήμα (2-3): I 23 I I 34 57,80 00 38,54 41, 410
I 23 86.70 j 25,50 90,37 16,390 ( A)
Τμήμα (1-2): I12 I 23 I 2 86.70 j 25,50 72, 25 j 34,99
I12 158,95 j 60, 49( A) 170,08 20,830 ( A).
Τμήμα (0-1): I I I
01 1 2 1 158,95 j 60, 49 50,57 j 31,35
I 01 209,53 j 91,83 228, 77 23, 67 0 ( A).
52
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Πτώση τάσης στα τμήματα της γραμμής:
X 01 80( / m )
X 12 85( / m )
X 23 88( / m )
X 34 98( / m )
Τμήμα (0-1):
P01 P1 P1 P2 P3 P4 35 50 40 20 145( kW )
1 cos 1 (0,85) 31, 790
53
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Q1 P1 tan 1 35 tan (31,790 ) 21,69(kVAR)
2 cos 1 (0,9) 25,840
Q2 P2 tan 2 50 tan (25,840 ) 24, 21(kVAR)
Q3 0(kVAR)
4 cos 1 (0,75) 41, 410
Q4 P4 tan 4 20 tan (41, 410 ) 17,64( kVAR).
Q01 Q1 Q1 Q2 Q3 Q4 21,69 24, 21 0 17,64 63,54(kVAR).
Q01 6
01 R01 X 01 tan 01 R01 X 01 183,89 10 ( / m )
P01
U 01 01 P1 183,89 106 145 103
l01 2
30 2
0,005 ή 0,5%.
U l l U l l 400
54
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Τμήμα (1-2):
P12 P2 P2 P3 P4 50 40 20 110( kW )
Q12 Q2 Q2 Q3 Q4 24, 21 0 17,64 41,85(kVAR)
Q12 6
12 R12 X12 tan 12 R12 X12 287, 47 10 ( / m )
P12
u12 12 P2 287, 47 106 110 103
l12 2
50 2
0,00988 ή 1,0%.
U l l U l l 400
Τμήμα (2-3):
P23 P3 P3 P4 40 20 60(kW )
Q23 Q3 Q3 Q4 0 17,64 17,64(kVAR)
Q23 6
23 R23 X 23 tan 23 R23 X 23 536,16 10 ( / m ).
6 P233
u23 23 P3 536,16 10 60 10
l23 2
40 2
0,00804 ή 0,8%.
U l l U l l 400
55
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Τμήμα (3-4):
P34 P4 P4 20 (kW )
Q34 Q4 Q4 17,64 (kVAR)
Q34 6
34 R34 X 34 tan 34 R34 X 34 1872, 44 10 ( / m )
P34
u34 34 P4 1872, 44 106 20 103
l34 2
20 2
0,00468 ή 0, 47 %.
U l l U l l 400
Συνολική πτώση τάσης στην κεντρική γραμμή:
u04 u01 u12 u23 u34
U l l U l l U l l U l l U l l
u04
0,005 0,00988 0,00804 0,00468 0,0276 ή 2,76% 3%
U l l
Διατομές αποδεκτές (!)
56
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Πτώση Τάσης σε Κυκλώματα ΕΗΕ Κατοικιών
Για τα φορτία φωτισμού και ρευματοδοτών κατοικιών
ισχύουν:
60
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Κύκλωμα διακλάδωσης ηλεκτρικού θερμοσιφώνου
P 4000
I I 17, 40 ( A)
U cos 230 1
q 4( mm 2 ), I 0 26( A) I ( 17, 4 A)
u 2 .cos I l 2 0,01786 117, 40 6
0,00405 ή 0, 41%.
U q U 4 230
Κύκλωμα διακλάδωσης ηλεκτρικού πλυντηρίου
P . 3500
.
I . I 16,91 ( A)
U cos . 230 0,9
q . 2,5(mm 2 ), I 0 19,5( A) I . ( 16,91 A)
u . 2 .cos . I . l 2 0,01786 0,9 16,91 5
0,00473 ή 0, 47 %.
U q . U 2,5 230
61
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Κύκλωμα διακλάδωσης φωτισμού 1
u1 2 0,01786 1
3 3,5 4 3 3 2,5 3 2 4 1,5 4,5 1
U 1,5 230
u1
0,0048 ή 0, 48%.
U
62
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Κύκλωμα διακλάδωσης φωτισμού 2
u 2 2 .cos 2 4
U
q 2 U i 1
I i li
u 2 2 0,01786 1
5 2,5 4 2 6 1,5 5 0,5
U 1,5 230
u 2
0,0033 ή 0,33%.
U
63
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Κύκλωμα διακλάδωσης φωτισμού 3
u 3 2 .cos 3 4
U
q 3 U i 1
I i li
u 3 2 0,01786 1
4 3 3 6,5 1,5 3 0,5 5,5
U 1,5 230
u 3
0,004 ή 0, 4%.
U
64
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Κύκλωμα διακλάδωσης ρευματοδοτών 1
u1 2 .cos 1 4
U
q1 U i 1
I i li
u1 2 0,01786 1
6 5 5 3,5 4,5 3 2,5 6
U 1,5 230
u1
0,0079 ή 0,79 %.
U
65
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Κύκλωμα διακλάδωσης ρευματοδοτών 2
u 2 2 .cos 2 4
U
q 2 U i 1
I i li
u 2 2 0,01786 1
5,5 3 4,5 5 3 3 2 7
U 1,5 230
u 2
0,0064 ή 0,64%.
U
66
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
Κύκλωμα διακλάδωσης ενισχυμένων ρευματοδοτών
P 3500
I I 15, 22( A)
U cos 230
q 2,5(mm 2 ), I 0 19,5( A) I
(15, 22 A)
g I I I . I 1 I 2 I 3 I 1 I 2 I
I I
0, 4 29,57 17, 40 16,91 3,5 2,5 4 6 5,5 15, 22
I
40, 24( A).
I
67
Ηλεκτροτεχνία-Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις, Ενότητα 6.3, Γ. Περαντζάκης
q 10( mm 2 ), I 0 46( A) I
( 40, 24 A).