01/07/2022

MEKATRONİK MITSUBISHI 120A ALTERNATÖR DAĞITIM

ONARIM TEST AŞAMALARI

DOKÜMAN HAZIRLAYAN
Mehmet
BEKYÜREK
 ONARIM SÖKÜM
TEMİZLİK TOPLAMA
VE TEST
AŞAMALARINDA İŞ
GÜVENLİK
KURALLARINA UY .
 ALTERNATÖR NEDİR?
Motordan aldığı hareketi elektrik enerjisine çeviren donanıma alternatör denir. Alternatör motorun hareket enerjisini elektrik
enerjisine çevirir. Alternatör elektrik üreterek akü yü şarj eder ve elektrikle çalışan donanımların elektrik ihtiyaçlarını karşılar.
Özellikle motorun çalıştırılması sırasında çok fazla akım veren akünün, düzenli olarak şarj edilmesi, sürekli şarjlı halde
tutulması gerekir. Alternatör, yaklaşık 24.00 – 29.00 voltluk bir gerilim le aküyü şarj eder ve akünün her zaman şarjlı halde
kalmasını sağlar. Alternatörün kapasitesi, üretebildiği akım şiddetine (amper) bağlı olarak değişir. Şarj (alternatör) sisteminde bir
arıza meydana geldiğinde ve akü şarj edilmediğinde, gösterge panelinde “akü şarj ikaz lambası” yanacaktır.

ALTERNATÖR YAPISI VE ÇALIŞMA PRENSİBİ

Motor çalışıyorken, motorun dönme hareketi, krank kasnağından bir kayışla (v kayışı veya alternatör kayışı) alternatör
kasnağına iletilir. Alternatörün rotoruna dönme hareketi verilmiş olur, bununla birlikte rotora verilen besleme gerilimiyle, rotor
değişken manyetik alan oluşturan bir elektromıknatıs haline gelir.
Alternatör, Faraday Prensibi ’ne göre çalışarak elektrik üretir. Faraday prensibi der ki: “Değişken bir manyetik alan içerisinde
bulunan iletken telde elektrik akımı indüklenir. (Faraday Kanunu)Alternatörde değişken manyetik alan, rotor tarafından
meydana getirilir. Statör sargıları ise, değişken manyetik alan içerisinde duran iletken tellerdir, elektrik bu sargılarda oluşur.
Statör sargılarında oluşan elektrik akımı çeşidi: Alternatif akımdır (AC). Araç elektrik tesisatı-donanımlar ve akü ise doğru
akımla (DC) çalışır. Statör sargılarında oluşan alternatif akımı doğru akıma çevirmek için, “Diyot tablası” kullanılır.
akım metal üzerinde nasıl ilerler:
Katı iletken metal, hareketli veya serbest elektronlara sahiptir. Bu elektronlar metalin kristal yapısına bağlıdırlar, fakat herhangi bir atoma bağlı
değillerdir. Herhangi bir dış elektriksel alan uygulamadan bile bu elektronlar ısı enerjisinden dolayı rastgele hareket ederler. Fakat normalde bir
metaldeki net akım sıfırdır. Herhangi bir zamanda metal objenin herhangi bir kesitinde bir yönden diğerine geçen elektronların sayısı aksi yönde geçiş
yapanlarınkine ortalamada eşittir. Bir metal telin iki ucu arasına batarya gibi bir DCC kaynağı bağlandığında iletkende bir elektrik alanıoluşur. Bu
elektrik alanı metaldeki serbest elektronların alanın tersi yönünde sürüklenmesine sebep olur. Ortalamada bir yöne daha fazla hareket eden elektronlar
elektrik akımını yaratmış olurlar.
Bir metalde , her atomun dış kabuğundaki elektronlar ait olduğu atoma yalıtkan maddelerdeki kadar bağlı değildir. Bu elektronlar metal kafesi içinde
hareket etmek konusunda özgürdür. Bu iletim elektronları akımı oluşturan yük taşıyıcılar olarak görev edinebilir. Metaller özellikle iletkendir çünkü
metaller atomuna çok sıkı bağlı olmayan çok sayıda elektronlara sahiptir. Karakteristik olarak bir kafeste bir elektron ile. Herhangi bir dış elektrik
alan uygulanmadığı takdirde bu elektronlar termal enerjiden dolayı rastgele hareket ederler fakat ortalama olarak metal içerisinde herhangi bir akım
yoktur. Oda sıcaklığında bu elektronların rastgele hareketinin ortalama hızı saniyede 106 metredir. Metal telin geçtiği bir yüzey boyunca elektronlar
yüzey üzerinde her iki yönde ve eşit oranda hareket ederler. George Gamow’un popüler bilim kitabı “1-2-3 Sonsuz…Sonsuz Bilimin Gerçekleri ve
Çözümlenmesi” (1947) kitabında belirttiği gibi “(okumanızı tavsiye ederim)Metalik maddeler, dış kabuklarının atoma gevşek bağlanması nedeniyle ve
genellikle elektronlardan birini hareket etmekte özgür kıldığı için diğer maddelerden farklıdır. Böylelikle, metalin içinin çok sayıda atomuna tam
bağlanmamış elektronlardan oluştuğu görülebilir. Bu elektronlar kalabalık içerisinde hareket eden insanlar gibi amaçsızca dolanabilir. Bir metal telin zıt
uçlarına elektriksel kuvvet uygulandığında ise bu serbest elektronlar iletken katının yük taşıyıcıları olurlar ve biz bu duruma elektrik akımı deriz.
Bir metal telin iki ucu boyunca herhangi bir DC gerilim kaynağın, örneğin bir batarya uygulandığı takdirde, iletken tel boyunca elektrik alanı
oluşturulmuş olur. Elektrik alan ile serbest elektronlar arasında anlık temas kurulduğu an, elektronlar pozitif uca sürüklenmeye zorlanırlar. Bundan
dolayı tipik bir katı iletkende yük taşıyıcıları elektronlardır.
Yüklerin herhangi bir yüzey boyunca kararlı akışı olan akım (amper cinsinden) aşağıdaki denklemle hesaplanabilir.

Burada Q, t zamanı içerisinde yüzey boyunca iletilmiş elektriksel yüktür. Eğer Q ve t, coulomb ve saniye cinsinden ölçülürse, I amper cinsinden olur.
Daha genel olarak, elektrik akımı verilmiş yüzey boyunca yüklerin akış hızı olarak betimlenebilir.
Dinamo nedir ?Alternatör nedir?

Bisikletin önüne ampulün yanmasını sağlayan çocukken bisikletimize takılan cihazı hatırlıyor musunuz? Mekanik enerjiyi elektrik enerjisine
dönüştürebilen bir dinamo idi. Bir dinamo, bir elektrik jeneratöründen başka bir şey değildir ve alternatörler gelene kadar endüstriler için ana
güç kaynağıydı. Teknik olarak hem bir dinamo hem de bir alternatör elektrik akımı üreten elektrik jeneratörleri olmakla birlikte, bu yazıda ele
alınacak olan dinamo ile alternatör arasında fark vardır.
Dinamo
Dinamo, mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çeviren doğru akım üretmek için manyetik alanlara ek olarak dönen tel bobinlerinden
yararlanmaktadır. Michael Faraday’in tümevarım yasasına dayanmaktadır. Sabit bir statör tarafından üretilen bir manyetik alan ve armatür
adı verilen dönen sargılardan oluşur. Armatür, manyetik alanın itilmesi nedeniyle tellerdeki elektronların dışarı çıkmasına neden olacak
şekilde dönerek bir elektrik akımı üretir. Bu akım, bir döner anahtar görevi gören bir komütatörün kullanılması nedeniyle doğru akımdır.
Komütatör, dinamo tarafından üretilen alternatif akımın yönünü tersine çevirir. Bu, daha önceki zamanlarda alternatif akım kullanılmadığı
ve dinamodan üretilen akımın pillerin yerine iyi bir şekilde değiştirildiği için yapıldı.(fırçalı motorlar da blower santrifüjlerde bir dinamodur.)
Alternatör
Modern jeneratörler, mekanik enerjiyi elektrik enerjisine (alternatif akım) dönüştüren alternatörler olarak da bilinir. Bununla birlikte,
otomobil motorlarının yanına takılan küçük alternatörler bulunmaya başladı. Otomobil motorları bu alternatörleri döndürür. Bununla
birlikte, büyük elektrik AC akımları diyotlarla doğrultularak DC akıma çevrildi Otomobillerde alternatörler aküyü şarj etmeye elektrik sistemi
için güç sağlar (alternatör doğrultma diyotlarından Statör uçlarını ayırırsanız rotora 1 ila 9 volt arası akım sağlarsanız alternatörü
çevirdiğinizde 3 faz AC akım elde edersiniz)
.
• Dinamolar DC doğru akım üretirken, alternatörler AC alternatif akım üretir
• Alternatif akımın hâkim olmasından dolayı artık dinamolar kullanılmamakta ve hatta otomobiller bile aküyü şarj eden ve motor çalışırken
aracın elektrik sistemlerine akım sağlayan alternatörlerden yararlanmaktadır.
Kısaca Akım : atomda bulunan elektronları negatif bölümden pozitif bölüme geçmesine ve tersi yönünde ilerlemesine akım
denir. Elektronların yük taşıma parçacıklarıyla iletken tel üzerinden sabit ilerlemesi durumu doğru akım ve değişken
ilerlemesi durumuna alternatif akım denmektedir. Maddeye eksi ve artı yüklü proton ile elektron parçaları yüklenir, harekete
geçer ve enerjinin oluşmasını sağlar. (Daha detaylı öğrenmek isterseniz akım kanunu okumanızı tavsiye ederim)
Akım özellikleri nelerdir? elektronların atom çekirdeğine esnek bağlanması maddenin iletken olduğunu göstermektedir. Bu
aşamada maddenin iletken olması ( metal, altın, gümüş vb.) metallerden oluşması akımın kaynaktan enerji taşıması için
gerekmektedir. İletken bölge negatif ve pozitif olarak elektrik akımının bir diğerinden geçişini, değişimini sağlar. Bu da
enerjinin oluşmasını, akımının taşıcı faktöre geçmesini sağlayacak temel özellikler arasında yer alır.
•Elektron parçalarının iletken tel üzerinden sabit ilerlemesi durumuna doğru akım denir.
•Değişken ilerleme durumunda alternatif akım oluşacaktır.
•Doğru akım zamana bağlı olarak yönü değişmeyen ve şiddeti sabit kalan akımdır.
•Alternatif akım yönü, şiddeti değişebilen yüksek güç ile temellenmiş akımdır.
Doğru Akım Nedir Ve Nerelerde Kullanılır? Akım yapısı doğrusallık üzerinden ilerliyorsa, ideal doğru akım kaynağı
kontrollü ve sabit olarak belirlenmiş demektir. Akım özelliği, yüzeysel yapısı ve enerjinin geldiği bölüme göre yönü hep aynı ve
şiddeti de sabit olarak belirlenmiştir. Bu akım türü genellikle pil üzerinde kullanılır.
•Doğru akımda aküde bulunan artı ve eksi yön belirlidir.
•Hat kısa ve sabit enerji üretimine tabidir. uzak mesafelere taşımak için uygun değildir akım ve amper düşmeleri olur.
•İdeal doğru akımının aşması içi herhangi bir dış etmen bulunmaz.
•Sabit çıkış artı bölmeden negatif bölmeye ve tekrar güç kaynağına döner.(artı her zaman eksi yönde hareket eder .artı hareket
halinde eksiye ye ulaşamazsa değer dalgalanmaları meydana gelir )
•Elektron taşıma gücü ve kuvveti aynı şekilde ilerlemektedir. Artı ve eksi bölmelerde sabit olarak güç dengesi oluşturur.
Akım, elektronların tam bir elektrik devresindeki bir noktadan geçtiği seviyedir. En basit haliyle: akım = akış.
Amper (AM-pir) veya amp, akımı ölçmek için kullanılan uluslararası birimdir. Belirli bir süre boyunca bir devredeki noktadan geçen
elektronların (Bazen "elektrik yükü" olarak adlandırılır) miktarını ifade eder.
1 amperlik akım, bir devredeki tek bir noktadan 1 saniye içinde 1 coulomb kadar elektronun, yani 6,24 milyar kere milyar (6,24 x
1018) elektronun geçtiği anlamına gelir. Hesaplama, su akışı ölçümüne benzerdir: Bir borudaki tek bir noktadan 1 dakika içinde
geçen galon cinsinden su miktarı (galon/dakika veya GPM).
Amper için kullanılan semboller:
A = amper, büyük miktarda akım için kullanılır (1,000).
mA = miliamper, bir amperin binde biridir (0,001).
µA = mikroamper, bir amperin milyonda biridir (0,000001).
Ohm Kanunu gibi formüllerde akım I sembolüyle (yoğunluk) de gösterilir.
Amper ifadesi, aşağıdaki buluşlarıyla da tanınan Fransız matematikçi/fizikçi Andrè-Marie Ampére'den (1775-1836) gelir:
•Bir iletkenden akım geçerken etrafında bir manyetik alan oluşur.
•Bu alanın kuvveti, geçen akımın miktarıyla doğru orantılıdır.
Bir elektrik devresinde iki ön koşul karşılandığında, iletkenden (tipik olarak metal tel; genellikle bakır) elektron geçişi meydana
gelir:
1.Devrede, gerilim üreten bir enerji kaynağı (örneğin bir pil) bulunmalıdır. Gerilim olmadığında, elektronlar telde rastgele ve oldukça
eşit bir şekilde hareket eder ve akım geçişi olmaz. Gerilim, elektronların tek yönde hareket etmesini sağlayan basıncı oluşturur.
2.Devre, elektronların hareket edebileceği kapalı bir iletken döngü oluşturarak devreye bağlı tüm cihazlar (bir yük) için enerji sağlar.
Anahtar AÇIK konumuna getirildiğinde veya kapatıldığında, devre kapanır (tamamlanır) (Bu sayfanın üst kısmındaki şemaya
bakın).
 Akım, gerilim gibi doğru veya alternatif olabilir.
Doğru akım (dc):
•Dijital multimetrede
Veya
A. simgeleriyle gösterilir.
B. Yalnızca tek yönde hareket eder.
c. Genel kaynaklar: Piller veya dc jeneratörü.
Alternatif akım (ac):
•Dijital multimetrede
Veya
A. simgeleriyle gösterilir.
B. Akış, sinüs dalgası şeklindedir (aşağıda gösterilmiştir); düzenli aralıklarla yönü tersine döner.
C. Genel kaynaklar: Genel tesisattan güç alan evsel elektrik prizleri.
Çoğu dijital multimetre, 10 amperden yüksek olmayan dc veya ac akımını ölçebilir. Daha yüksek miktarda akım, akımı bir iletkenin
etrafındaki manyetik alanın kuvvetini ayarlayarak ölçen (0,01 A veya daha küçük ile 1.000 A arasında) bir akım pensi aksesuarıyla
küçültülmelidir. Bu, devreyi açmadan ölçüm yapılmasına olanak tanır.
Bir devreye ilave yükler eklendiğinde, devrenin daha fazla akım sağlaması gerekir. İletkenlerin, sigortaların ve bileşenlerin boyutları,
devreden ne kadar akım geçeceğini belirler.
Amper ölçümleri normalde devre yükü miktarını veya yükün durumunu belirtmek için yapılır. Akım ölçümü, sorun gidermenin standart
bir parçasıdır.
Akım geçişi, yalnızca gerilim elektronların hareket etmesine yol açacak gerekli basıncı sağladığında gerçekleşir. Farklı gerilim kaynakları
farklı miktarlarda akım üretir. Standart ev tipi pillerin (AAA, AA, C ve D) her biri 1,5 volt üretirken daha büyük piller daha fazla akım
sağlayabilir.
TEKNİK TERİM KISALTMALARI

ALTERNATÖR DEMONTAJ VE MONTAJ

İŞLEMİNDE KULLANILACAK EL ALETLERİ
ALTERNATÖR GÖREV YAPARKEN İÇ YAPISI
ÇALIŞAN MALZEMELERİN NASIL HAREKET
ETTİĞİ GÖRSEL
MITSUBISHI 120A ŞARJ DİNAMOSU DAĞITIM ŞEMASI
1. Kasnak tutucu somun Ön rulman kapağı 4ad. 5MM
vidası ve birleştirme saplaması 4ad. 5MM dir.
2. PK şarj dinamo kasnağı
3. Şarj dinamo rotoru.
4. Rotor arka rulmanı. B8-85T1NSK DDU
5. Ön rulman yatağı.
6. Ön kapak rulmanı. B17-99x1 NSK DDU
7. Ön kapak.
8. Statör.
9. Konjektör koruma plastiği
10. Konjektör
11. Konjektör kömürü
12. Konjektör contası
13. Diyot tablası
14. Diyot arka kapağı
15. B+ 8MM somunu
MUTSUBISHI ALTERNATÖRÜMÜZÜ DAĞITMAYA
BAŞLAYA BİLİRİZ (DEMONTAJ )
 Her 2 yandan cıvata Alternatörlerin Başarılı (demontaj)
boşluklarından uçları rüzgarlıkları dışarda ayırma işlemi konjektör
Alternatörümüzü dağıtmaya 4
körlü vida kayış kasnağı altında idi kömürleri ve Statör
ad. 5MM birleştirme
yuvalarından bu alternatörde soğutucu zarar görmedi
cıvatalarını sökme işlemini 8
kastırılarak ön kapak rüzgarlık rotor üzerine
lokmayla başlarız.
birleşenleriyle arka sabittir Statör tellerine
kapak birleşenleri zarar verebilirsiniz
ayrıştırılır dengeli çıkarınız.!!!!!
 Statör ve diyot tablası arka Başarılı demontaj
İç vidaları sökülen
kapaktan ayırma işlemi 2 ad. işlemi resimdeki
Statör ve diyot
5MM vida konjektör 1 ad. gibidir vidalara
tablasının B+ KL15
5MM D- GND vidasını söküp zarar verilmemiş
bağlantı cıvatasının
Diyot tablası B- GND 1 ad. Statör telleri zarar
8MM somunu anahtarla
5MM vidasını sökerek iç görmeden yapılmış
sökülüp altındaki fiberle
bağlantı vidaları sökülmüş olur söküm işlemidir.
beraber yıkanma dağıtım
kapağı ters çevirip diğer işleme
başlamaya hazırız
sıralamasına dizilmelidir.
 Rulman değişim işlemi Resimde görüldüğü gibi Rotor elle çekildiğinde Manuel preste söküm
veya rotor değişmesi kasnak tutucu somunu yerinden gelmesi yapmanız gerekiyorsa rotor
söküldükten sonraki gerekmektedir çevresel somununu diş başlama
gerekiyorsa kasnak
işlem kayış kasnağı el ile kirlenmelerden sebep mesafesine kadar tuttur.
sökümü yapınız kasnak
çekmek ‘le çıkmaktadır. çıkmıyorsa manuel pres Rotor kasnak sıkım dişlileri
somununu söküm
kullanarak sökünüz. zarar görmesini
yapmak istiyorsak küçük
engelleyecektir.
½ somun sökme sıkma
Rotor preste çıkarma aparatını
havalı tabanca kullanılır.
yerleştir kendi güvenliğini
sağla söküme başla
Ürünümüz solventle yıkanmaya hazır yıkama işlemini alternatörde yaparken el aletlerini de yıkayıp siliniz
Yıkama işlemi yapılmadan Statör ,diyot tablası ,konjektör ve rotor testleri yapılıp yıkama işlemini yapınız.
ROTOR HAREKET HALİNDEKİ
DAVRANIŞ BİÇİMİ
 ALTERNATÖR ROTORU
NEDİR ?
NASIL TEST EDİLİR?

Rotor; manyetik kutuplar (N-S kutupları), bir manyetik alan (rotor) bobini, kolektör halkaları ve bir rotor
milinden meydana gelmiştir. Rotor Manyetik alan (rotor) bobini, dönme yönüyle aynı yönde sarılmıştır ve
bobinin her iki ucu bir kolektör halkasına bağlanmıştır. Bobinin her iki ucuna manyetik alan bobinini
kuşatacak şekilde kutup çekirdeği (N-S) bağlanmıştır. Manyetik alan, akımın rotor bobini üzerinden
geçmesiyle ve kutuplardan birinin N kutbu, diğerinin S kutbu olmasıyla oluşturulmaktadır. Kolektör
halkaları, fırçaların temas ettiği yüzeyler yüksek kalitede işlenmiş, paslanmaz çelik gibi metallerden yapılır.
Bunlar rotor milinden yalıtılmışlardır.
 Tolerans değerleriniz 32.0. A
ROTOR MULTİMETRE AMPER ÖLÇÜMÜ
28.0A/36.0A amper
NASIL YAPILIR?
aralığıdır.

Multimetre
prop Multimetre prop
Akünüzün voltaj değerleri
düzensiz olması amper
akü
- GND
ölçümünde sizi yanıltır
akünüzü sabit 24V tutun.

Resimde ki şemaya göre yapmanızın dışında başka kontrol yöntemi bulunmamaktadır. Akım amper ölçümünü
muhakkak yapınız rotor bobin telleri kopuk veya kısa devre vermeyebilir ama içinden tellerin kavruk olmasın dolayın
direnç eksi yönde düşebilir. Anlamanın en kolay yönü şemaya uymaktır. (direnç değeri düşmesi veya yükselmesi D+
yüksek çıkış vermesine sebeptir alternatör test yaparken B+ ve D+ çıkışlarına multimetre proplarını bağlayıp çarpan
kontrolü yapmamızın nedeni rotor akımını izlemektir(bu bilgiyi de kimse bilmez kıymetini biliniz)
 220V
150
W

0.23 0.L
Şebeke
AC
220V

Bu seri lamba testi uzman

Üst resimde multimetre Üst resimde multimetre Rotor personel tarafından
rotor bobin sağlamlık rotor testinde rotor bobin kömür Kasnak
(fırça) bakır sıkım
yapılmalı güvenlik
testi yapılmaktadır. kopuk olduğu montaj Rulman
basma rotor kurallarına uy eldiven giy
Multimetreniz resimdeki işleminde kullanılmaz yerlerini 0 dişlerini
montaj
ve yerdeki statik paspası
yönde gösteriyorsa rotor durumda gösterir yerlerini
numara keçe kontrol kontrol kontrol et. Resimdeki ampul
montajda kullanılabilir. zımpara ile et. et. gibi yanma eylemindeyse
temizle.
ürün kısa devre montajda
YIKAMA ÖNCESİ ROTOR TESTİ
kullanılmaz.
 Multimetre Nedir.?
Voltaj ölçüm kademesi, alternatif akım ve doğru akım voltajlarını ölçmeye yarar. En bilinen
örnekle, evlerimizdeki elektrik prizleri, şehir şebeke voltajı olan 220 Volt ’tur ve bir
alternatif akımdır. Elinizde bir multimetreniz var ise, voltaj ölçüm kademesinin alternatif
akım modunda prizdeki voltajı ölçebilirsiniz. Ancak, 50 Volt ve üzeri voltajlar ölümcül
voltajlar olarak tanımlanırlar. Bu yüzden ölçüm yaparken probların iletken kısımlarına
temas etmemeye çok dikkat edin. KORUYUCU VOLTAJ ELDİVENİ KULLANIN.
İsterseniz daha tehlikesiz bir deney de yapabilirsiniz. Bir kalem pili, doğru akım ölçüm
kademesinde ölçerek, voltaj değerini görebilirsiniz. Doğru akım da dikkat etmeniz gereken
nokta, voltaj polaritesidir. Doğru akım, Pozitif (+) ve Negatif(-)
polariteden oluşur. Yani bir pili ölçerken, multimetrenin kırmızı olan (+) probunu pilin (+) pinine, siyah olan (-) probunu ise (-)
pinine dokundurmalısınız.
Direnç ölçüm kademesi, diyot ve kısa devre ölçüm özelliklerini de içinde barındırır. Mavi renkli alt kademe seçim butonu ile
ölçülmek istenen komponent tipi seçilebilir.
Kondansatör ölçüm kademesi, kutupsuz ve elektrolitik kondansatör ölçümü için kullanılmaktadır. Ancak, dijital multimetreler
kondansatör ölçümü için çok randımanlı değildir ve beklenen sonuçları vermez. Bunun için “Kapasite metre” adında, yanlızca
kondansatör ölçümü için tasarlanmış ölçüm aletleri mevcuttur.
Amper ölçüm kademeleri, ölçü aleti problarının devreye seri bağlanmasıyla ölçüm yapar. Ölçülmek istenen akım değerinin
büyüklüğüne göre, (+) probun takılacağı soket farklılık gösterir.

µAmper(mikro), mAmper(mili) ve Amper değerleri için ayrı ayrı kadranlar ve ayrı ayrı prob soketleri resimde görülmektedir.
 MITSUBISHI 120A ALTERNATÖR YIKAMA ÖNCESİ DİYOT
TESTLERİ VE DİYOT TABLASI NEDİR.?

Diyot tablası akım yükleme testi

 MULTİMETRE
MULTİMETRE ÖLÇÜM TEKNİKLERİ
Multimetrede akım yön bulma nasıl anlaşılır 10A KADAR OLAN SERİ
ÖLÇÜM YERLERİ BAĞLANTI AMPER
ÖLÇÜMÜ
24.00 - 24.00

multimetre voltaj kontrolünde proplar siyah GND - kırmızı + da

olmalı
Multimetre propları ters olursa içindeki rezistans değer kaybına
neden olur doğru okuma yöntemi değildir.
Sadece proplar aynı renkte olan kabloların + ve – hangisi olduğunu
anlamak için kullanılır.
Örnek: proplar + ve - doğru bağlandığında 24.00 voltaj görülür.
Örnek: proplar ters bağlandığında – ve + ekranda -24.00 voltaj
görülür.
Multimetre 10A kontrol edilmemelidir. Max.8A
üzerine çıkılmamalıdır.2A her zaman tolerans
aralığı bırakılmalıdır 8A üzeri ölçümlerde 20A le
kontrol yapılmalıdır.
Tolerans aralıklarını dikkate alınız multimetreniz
zarar görmemesi adına.
 DİYOT NEDİR? GÖREVİ ÇEŞİTLERİ VE ÇALIŞMA PRENSİBİ
Diyotlar, elektrik akımını bir yönde geçirip, diğer yönde geçirmeyen elektronik devre elemanlarıdır. Tüm elektrik -
elektronik devrelerde kullanılan diyotlar, otomotivde alternatörlerde alternatif akımı doğru akıma çevirmek için
kullanılır. Motorlu araçlarda tesisat gerilimi doğru akımdır, akü bir doğru akım kaynağıdır, alıcılar doğru akımla çalışır;
bu sebeple elektrik akımının doğru (DC) akıma dönüştürülmesi gerekir. Bu bölümde normal diyotlar (alternatörde
doğrultma için kullanılan diyotlar) anlatılacaktır.
Diyotların Çalışma Prensibi ve Yapısı
Diyotlar, p ve n yarı iletken katmanlardan oluşan devre elemanlarıdır. Diyotlar; P ve N katmanlarından oluşan yarı
iletken kristalinden oluşur. P katmanına bağlı uca anot, n katmanına bağlı uca katot denir.
Pozitif diyot; pozitif (+) yönlü elektrik akımını geçirirken, negatif yönlü elektrik akımını geçirmez. Negatif diyotlarsa,
negatif elektrik akımını geçirirken, pozitif yönlü elektrik akımını geçirmez.

Doğrultucu diyotların bu özelliğinden

yararlanılarak, alternatif akım (AC), doğru
akıma (DC) dönüştürülür.
 ALTERNATÖR DİYOT ARIZASI KONTROLÜ
Alternatörde, Statör sargılarında üretilen alternatif akımı (AC), doğru akıma (DC) dönüştüren diyotların arızalı olup
olmadıkları, seri lamba ile yapılacak testler 24 volt 70 walt ampul kullanılmalıdır. veya avometre (multimetre) ile kontrol
edilecektir. diyot tablası,4 adet Statör sargısı çıkış ucu, 15 adet diyot (6 negatif- / 6 pozitif+/ D+ 3)
Bosch alternatörde: regülatör ve fırça takımı, diyot tablası, 4 adet Statör sargısı çıkış ucu, 15 adet diyot (6 negatif, 6
pozitif ve D+), gövde, rotor ve Statör parçaları bulunur. burada doğrulttuğu elektrik akımını + pozitif olarak B+ çıkış
ucundan aküye iletir. 6 adet negatif diyot ise aynı tablada gövdesinde bulunur, doğrulttuğu elektrik akımını, çıkış
ucundan eksi (-) olarak alternatör gövdesine, yani şasiye verir Alternatördeki negatif ve pozitif diyotlar ayrı ayrı kontrol
edilecek, yapılan işlemler adım adım açıklanacak ve resimli anlatımla gösterilecektir.
Seri lamba, akü, 2 adet elektrot kablo ve bir adet lambadan oluşan basit bir devredir. Oto elektrikte en pratik arıza bulma
gereçlerinden biridir. Bir elektrik hattından elektrik geçip geçmediğini, bir noktada elektrik akımının olup olmadığını,
kopukluk veya iletkenlik olup olmadığını, elektrik akımının yönünü (+ veya -) belirlemeye yarar. Lambanın yanması veya
yanmaması, yapılan kontrolün sonucunun kolayca görülmesini sağlar.
Pozitif Diyotların Seri Lamba İle Kontrolü
Adım 1: Artı (kırmızı) maşayı, pozitif diyotun girişine, yani stator sargısının çıkış ucuna bağlarız; eksi maşayı ise
alternatörün B+ Çıkış ucuna bağlarız. DİYOT SAĞLAMSA LAMBA YANAR. LAMBA YANMAZSA DİYOT
KOPMUŞTUR. Bu test diğer tüm diyotlar için tekrarlanır. Bunun anlamı şudur; Statör’den çıkıp diyota giren + yönlü
akımı, pozitif diyotlar GEÇİRİYOR ve alternatör çıkışına veriyor.
Adım 2: Maşalar ters şekilde bağlandığındaysa lamba yanmamalıdır. Lamba yanarsa diyot arızalı demektir. Bunun anlamı
şudur; Statör'den çıkıp diyota giren – (eksi) yönlü akımı, pozitif diyotlar GEÇİRMİYOR, OLMASI GEREKEN DE BUDUR.
Diyotlar, elektrik akımını bir yönde geçiren, diğer yönde ise geçirmeyen elektrik devre elemanlarıdır. Şarj sisteminde ise diyotlar;
alternatif akımı doğru akıma dönüştüren devre elemanlarıdır. Statör sargılarında oluşan alternatif akım, diyotlar sayesinde doğru
akıma dönüştürüldükten sonra; pozitif (+) çıkış ucu (B+) akünün pozitif (+) kutbuna bağlanır, negatif (-) çıkış ise alternatör
gövdesinden araç şasisine, yani akünün eksi (-) kutbuna bağlanır.

MITSUBISHI ALTERNATÖR GERİLİMİNİN DÜZENLENMESİ

Alternatörün çıkış gerilimi, rotor un sargı sayısı, rotorun dönüş hızı ve rotor bobinine gönderilen ikaz (uyartım) akımına bağlıdır.
Eğer çok daha fazla sargılı bobin kullanılırsa, çıkış gerilimi artar, fakat sargı sayısı değiştirilemez, bu sebeple çıkış voltajının
ayarlanmasında bu değişken kullanılamaz.
Alternatör çıkış gerilimi, rotorun dönüş hızına bağlıdır, bu ise motorun dönüş hızına bağlıdır. Dönüş hızı arttıkça, çıkış voltajı
artar, hız azaldıkça çıkış voltajı azalır; çıkış gerilimini sabit tutmak için motor devrini sabit tutmak mümkün olmadığına göre,
alternatörün dönüş hızına da müdahale edilemez. Motor devri arttıkça, alternatörde daha hızlı döner, veya tam tersi. Bu durumda
düşük motor devirlerin düşük voltaj üretilirdi, o zaman akü şarj edilemez, lambalar yanmazdı. Yüksek motor devirlerindeyse, aşırı
yüksek voltaj üretilirdi (20-30-40 volt), o zaman da akü aşırı şarj olur, lambalar patlar, elektrikli alıcılar zarar görürdü.
Alternatörün ürettiği çıkış voltajını belirli bir değer aralığında (24.00-29.00 volt) tutabilmek için, rotor sargılarına giden ikaz akımı
değiştirilir, böylece alternatörün çıkış voltajı da ayarlanabilir.
Resimdeki şemaya göre
multimetre verdiği tepki
doğrusudur. Multimetrede bu
testte sağlam olarak geçse bile.
Alternatör topladığınızda
arıza verebilir. bazı diyotlar
üzerlerinden yüksek akım
ısınarak geçmediğinde sağlam
görünebilir. akımla kontrol en
doğru yöntemdir. Ampul testi
neden 5 adet far ampulü ile
yapılır. Her ampul 75W tır x5
= 375W bunun sebebi
diyotların alternatör şarj
halindeyken en yakın
simülasyon yöntemidir. Tekrar
işçilik yapmak istemiyorsanız
en güvenilir yöntemdir. B+
diyotlarının – ye kaçak ölçümü
Diyotlar patlak olsa lambalar
yanıyor multimetre 00.00
düdük ikazı verecekti.
Resimdeki şemaya göre
multimetre verdiği tepki
doğrusudur. Multimetrede bu
testte sağlam olarak geçse bile.
Alternatör topladığınızda
arıza verebilir. bazı diyotlar
üzerlerinden yüksek akım
ısınarak geçmediğinde sağlam
görünebilir. akımla kontrol en
doğru yöntemdir. Ampul testi
neden 5 adet far ampulü ile
yapılır. Her ampul 75W tır x5
= 375W bunun sebebi
diyotların alternatör şarj
halindeyken en yakın
simülasyon yöntemidir. Tekrar
işçilik yapmak istemiyorsanız
en güvenilir yöntemdir. B+
diyotlarının akım yönünde
kontrolüdür. Diyotlar patlak
olması multimetre 00.00
düdük ikazı verecekti.
Resimdeki şemaya göre
multimetre verdiği tepki
doğrusudur. Multimetrede bu
testte sağlam olarak geçse bile.
Alternatör topladığınızda
arıza verebilir. bazı diyotlar
üzerlerinden yüksek akım
ısınarak geçmediğinde sağlam
görünebilir. akımla kontrol en
doğru yöntemdir. Ampul testi
neden 5 adet far ampulü ile
yapılır. Her ampul 75W tır x5
= 375W bunun sebebi
diyotların alternatör şarj
halindeyken en yakın
simülasyon yöntemidir. Tekrar
işçilik yapmak istemiyorsanız
en güvenilir yöntemdir. B -
diyotlarının +ya kaçak ölçümü
Diyotlar patlak olsa lambalar
yanıyor multimetre 00.00
düdük ikazı verecekti.
Resimdeki şemaya göre
multimetre verdiği tepki
doğrusudur. Multimetrede bu
testte sağlam olarak geçse bile.
Alternatör topladığınızda
arıza verebilir. bazı diyotlar
üzerlerinden yüksek akım
ısınarak geçmediğinde sağlam
görünebilir. akımla kontrol en
doğru yöntemdir. Ampul testi
neden 5 adet far ampulü ile
yapılır. Her ampul 75W tır x5
= 375W bunun sebebi
diyotların alternatör şarj
halindeyken en yakın
simülasyon yöntemidir. Tekrar
işçilik yapmak istemiyorsanız
en güvenilir yöntemdir. B-
diyotlarının akım yönünde
kontrolüdür. Diyotlar patlak
olması multimetre 00.00
düdük ikazı verecekti.
Diyotlar her iki yönde lamba testinde yanıyorsa ,multimetre testinde 00.00 düdük ikazı
veriyorsa patlak diyot var demektir. Diyot tablası montajda kullanılmaz ürün hurdaya
atılmalıdır.
Mitsubishi 120A alternatörlerin diyotları tek tek değişmez diyot tablası komple değişir.
Yeni diyot tablası alırken muhakkak akım ve amper dokümanlarını inceleyiniz satıcı
esnaflar size diyotta voltaj yok deselerde alternatörlerin diyot akım güçleri vardır. Sizin
tercihiniz en az 28V en yüksek 32 volt aralığında en az 140A makul değerler sınırınız
160A olmalıdır. Sıcaklık dayanıklılık en az 120 derce olmalıdır. Dikkat ediniz
MUTSIBISHI STATÖR YIKAMA ÖNCESİ TESTLERİ
VE STATÖR NEDİR GÖREVLERİ NELERDİR?
ROTOR HAREKET HALİNDE STATÖR
DAVRANIŞ BİÇİMİ
• Diyotun sembolündeki ok işareti, elektriğin teknik akım yönünü gösterir, yani artıdan (+), eksiye (-) doğru
• MUTSUBISHI ALTERNATÖR ALTERNATİF AKIMIN DOĞRU AKIMA
ÇEVRİLMESİ
• Diyotların elektrik akımını sadece bir yönde geçirip, diğer yönde geçirmeme özellikleri kullanılarak, alternatörün
ürettiği alternatif (AC) akım, doğru akıma (DC) çevrilir. Bunun için alternatörün arka kapağında diyotlar
bulunmaktadır. Diyotlar, alternatörün statör uçlarında oluşan 3 fazlı alternatif (AC) akımı, doğru akıma çevirirler.
STATÖR NEDİR? NE İŞLEM YAPAR? VE TESTLERİ NELERDİR.

Alternatörde stator sabit kısımdır. Stator çekirdekleri ve stator bobinlerinden

meydana gelmiştir ve ön ve arka kapaklara tutturulmuştur. Stator çekirdeği,
çelik kaplanmış ince plakalardan meydana gelir. Şekil 1.14: Stator Resim 1.4:
Stator Çekirdeğin iç kısmında kanallar ve üç adet stator sargısı vardır. Her bir
sargıya bir faz denir. Alternatörlerin üç fazlı yapılmasının sebebi çıkış akımını
yükseltmek ve çalışma sırasında meydana gelebilecek akım değişimlerini
azaltmaktır. Bunlar birbirinden 120o açı farkla çalışır. Şekil 1.15: Üç fazlı
alternatif akım Mıknatıs yani rotor, bunların arasında döndüğü zaman her
fazda alternatif akım üretilir (Şekil 1.14.). Faz akımlarını kullanmaya uygun
hâle getirmek için sargılar arasında yıldız ve üçgen bağlantı olarak
isimlendirilen iç bağlantılar yapılır.
 Statör, alternatörde alternatif akımın üretildiği sargılardır. Sargıların yanması, kısa devre yapması, şasiye kaçak yapması, kopması
durumunda, alternatör arızalanacaktır ve elektrik üretmeyecektir. Statör’de üç fazlı (trifaze) elektrik akımı üretilir, bu akım
diyot’larla doğrultularak araç şebekesine verilir. Preslenmiş çelik plakalar (çekirdek) içinde, yalıtılmış halde bakır tellerden meydana
gelir. Statör sargısı’nın elektrik’sel kontrolleri multimetre (avometre) ile veya seri Lamba ile yapılabilir. Seri lamba testi
PROFOSYENEL kişiler yapmalıdır.
MULTİMETRE (AVOMETRE) İLE
KONTROL
Statör’un Şasiye Kaçak Kontrolü
Multimetre direnç ölçümü veya sesli konuma
alınır, ölçüm uçlarından biri sargı uçlarından
birine, diğer ölçüm ucuysa statör’ün demir
gövdesine tutulur. Multimetre ötmemelidir,
direnç konumundaysa direnç göstermemelidir
(sonsuz direnç göstermelidir.)

Statör Sargısı nın Multimetre ile Kopukluk Kontrolü

1)Multimetre ohm konumuna alınır. Multimetre prob uçlarından biri statör sargı uçlarından birine, diğer
prob ucuysa sırasıyla diğer sargı uçlarına tutulur. Sonra tutulan uçlar değiştirilerek tüm uçlar kontrol edilir.
2)Multimetre düşük bir direnç değeri göstermelidir. Direnç değeri gösteriyorsa kopukluk yok demektir. Hiç
değer göstermiyorsa (yani sonsuz değer gösteriyorsa), o sargıda kopukluk var demektir. Değiştirilmesi
gerekir.
3)Katalog değerinden daha düşük bir direnç okunursa, statör sargılarında kısa devre var demektir.

220V
şebeke
Ampul
sönük
gerilimi
Şemaya göre yapılan test Statör
telleri gövdeye AKIM testtir. Her
alternatör onarımında muhakkak
statörlere BU TESTTİN yapılması
mecburidir. statörle multimetre veya
24V la sağlamlık testi yapılması
yasaktır şemaya göre ürün sağlamdır.
Test esnasında ampul yanmasa da
kablo gövde ve tellere değdirilirken
kıvılcım yapıyor mu gözlemle ürün
montajda kullanılabilir.
Ampul
yanma
durumunda
Şemaya göre yapılan testte
ampul yanma eyleminde sönük
veya kızarık kablo başları test
esnasında ampul yanmasa da
kıvılcım çıkarması Statör teller
arasından kıvılcım çıkması
durumların tümünde ürün
montajda kullanılmaz hurdaya
atılmalıdır. KESİNLİKLE BU
TETSTLER UZMAN PERSONEL
TARAFINDAN YAPILMASI
MECBURİDİR
220V
şebeke
Ampul
gerilimi
sönük
Resimdeki şemada teller
arasındaki iletişim durum
kontrolüdür test kablosu
tel çıkışları üzerinde yer
değiştirilerek test edilmeli
tüm değişim boyunca test
ampulü 1 hatta yanmasa
veya kızarık sönük
kıvılcım durumlarında
ürün kullanılmaz hurda
Ampul
yanma
durumunda
Resimdeki şemada ampul tam
olarak yanmakta tüm teller
kablo uçları yer değiştirerek
birleşik testi yapılır sonuç
aynı ise ürün montajda
kullanılır.
Kızarık ,sönük yanma
eyleminde teller arası
oksidasyon ürün hurda
kullanılmaz tüm bu testler
uzman personel tarafından
yapılır.
 MUTSIBISHI YIKAMA ÖNCESİ YAPILMASI
GEREKEN TESTLER VE KONJEKTÖR NEDİR
NE GÖREV YAPAR?
120A MITSUBISHI KONJEKTÖR ALTERNATÖR ‘DE İŞLEM YAPAR.?
Şarj sisteminin gerilimini sınırlandıran parçadır. Alternatörün çıkış gerilimini (şarj gerilimini) belirli bir değer aralığında tutarak, sistemdeki
elektrikli alıcıları koruyan bir elektronik devredir. Regülatör, alternatörün ikaz (giriş) akımını kontrol ederek, alternatörün çıkış (şarj) akımını
düzenler.

Devir çok arttığında ikaz akımı, regülatör tarafından azaltılarak, yüksek şarj gerilimi engellenir. Motor devri düşük olduğunda veya bir çok
elektrikli alıcı açıkken (far, klima, ısıtmalı cam, fan vb.) , yani çok fazla elektrik tüketimi söz konusuyken; regülatör ikaz akımını arttırarak,
alternatörün çıkış akımını güçlendirir. Amper çıkış gücünü arttırır Böylece hem elektrikli alıcıların elektrik ihtiyacı karşılanabilir, hem de bir
yandan akü şarj edilebilir. Akü voltaj isteği azaldıkça konjektör amper çıkışını da düzenler. Amper çıkışı düşer.
Akü tam şarjlı olduğunda, elektrikli alıcılar kapalı olduğunda, regülatör tarafından alternatör çıkış voltajı düşürülür,
ALTERNATÖR VOLTAJ VE AMPER ÜRETMEYİ KESER böylece alternatörün motordan çektiği güç azalmış olur, yakıt tüketimi çok az da
olsa iyileşir.
Bir motorlu araçta, ne kadar çok elektrikli donanım bulunur ve ne kadar çok donanım çalışır halde tutulursa, bunların tükettiği elektrik miktarı da
artar. Bu yüksek elektrik talebi, motor çalışıyorken alternatör tarafından karşılanmak zorunda kalır. Bu durumda alternatöre binen yük de artar,
alternatör artık motordan daha fazla güç çekmektedir, bu durum yakıt tüketimini az da olsa olumsuz yönde etkiler.
Bazı durumlarda devreye girmeye bilir (uyku modu) kalabilirler uyandırmak için alternatör B+ beslemesinden D+ ikaz sinyal ucuna 1 saniye
boyunca voltaj verilir.
Yeni nesil araçlar elektronik kontrol ünitesine bağlı şarj sistemlerinde, regülatör çok hassas olarak kumanda edilebilmektedir. Daha az yakıt
tüketimi ve daha çevreci sürüş için, elektronik kontrol ünitesi (ECU), araç yokuş çıkarken veya ani hızlanmalarda alternatörü yüksüz hale getirir,
bu sırada alternatörün ikaz akımı kapatılmıştır ve alternatör artık boşta dönmekte ve motordan güç çekmemektedir. Böylece motorun çekişine ve
yakıt tüketimine küçük de olsa bir katkı sağlanmış olur. Araç yokuş iniyorken, yavaşlıyorken ise, ECU kumandasındaki regülatör tarafından ikaz
akımı arttırılır, alternatörün yüklenme miktarı artar, şarj akımı artar. Böylece aracın sahip olduğu hareket enerjisinden maksimum faydalanılarak,
elektrik enerjisi üretilmiş olur, ayrıca motordan güç çekilmezken, yakıt tüketimine etkisi de en aza indirilmiş olur.
 MEKATRONİK MITSUBISHI 120A
KONJEKTÖR TEST ŞEMASI
HAZIRLAYAN
Mehmet BEKYÜREK D- GND KL31
KL15 KONTAK AÇIK VOLTAJI
D+ GÖZLAMBA UCU S3
Resimde gördüğün şemaya göre test
cihazına bağlayınız 28.00 V
gösterdiğinde kömür yazılı kırmızı led
sönmelidir. (sönmeme veya kızarık
durumda konjektör arızalıdır) K K
Amper yükleme yapabilmen için Potans Ö Ö B+ KL30 VOLTAJ
düğmesinden voltaj ayarını 28.9V M M
yükseltiniz 24Volt butonuna basılı Ü Ü
tutunuz en az 30 SN en fazla 1 DK test R R
işlemini aralık vermeden butona basılı tut
1.90A üzeri sıfırlama yapmıyorsa ürün KÖMÜR BAĞLANTISI
sağlamdır. (test zamanlaması esnasında S2 TEST CİHAZINDA
anlık0.00 olup tekrar amper gösteriyorsa YERLERİ AYRI
konjektör arızalı kullanılmaz.) TEST
ESNASINDA DİKKATİNİZİ TEST
AYRIDIR Ulaşım M.A
EKRANINDAN AYIRMAYINIZ.
Ulaşım İç Dış Tic. .
120A MUTSUBISHI ALTERNATÖR KONJEKTÖR TEST AŞAMASI
Mitsubishi 120A alternatör konjektör ‘ünü test cihazına resimdeki gibi
bağlanıp güç açık konumuna getirildiğinde 24.00V 00.00A değer vermelidir.
Potans ayar düğmesinden voltaj yükseltilerek 28.00V geldiğinde kömür
lambası sönmeli amper 00.00 değer vermelidir.(ikaz led yanıyorsa veya
kızarık yanma durumunda konjektör arızalıdır) Potans 28.5V getirilip
24volt yazan amper yükleme butonuna basılarak amper 1.90 üzeri görülmeye
başlamıştır.(ikaz led yanması veya kızarık kalması durumunda
konjektör arızalıdır.) konjektör'e amper yükleme işlemi en azami 30SN en
uzun 1DK olmalıdır.(bu işlem esnasında amper göstergesi 00.00 olup
tekrar amper gösteriyorsa konjektör arızalıdır.) TEST SÜRESİNCE
GÖZÜNÜZÜ DİJİTAL GÖSTERGEDEN
AYIRMAYINIZ.!!!!
KONJEKTÖR PİN SIRALAMASI ŞEMASI.
1.W Devir gösterge sat
2.L D+ göz lamba çıkışı
3.15 KL15 voltajı
4. S KL30 voltajı
5.DMF ikaz bilgi çıkışı
 Allen Tornavida Havşa
Altı Köşe Başlı
Cıvatalar Ağızlı civa Başlı Cıvatalar
Cıvatalar ters talar
,ince ,kalın metrik
olarak çeşitleri
vardır.
Cıvata seçerken nelere
Saplamalar ( Başsız Flanş dikkat etmek gerekir
Civatalar ) başlı İlk olarak bir cıvataya gelen
cıvatalar Yıldız Vidalı Pimler
yük bulunur. Cıvatanın seçimi
için zorlama durumu, cıvatayı
Tornavida Akıllı
zorlayan boyuna kuvvet ve
Vidalar
Ağızlı cıvata malzeme kalitesine
Civatalar göre tablodan cıvatanın anma
çapı seçilir.

Gövdesi Toleranslı Cıvatalar

Büyük momentler ileten bazı makine elemanları yüzey toleranslı olarak
Ağaç taşlanmış özel cıvatalarla bağlanır. Ayrıca cıvataların geçtiği delikler
Sac Vidaları vidaları raybalanır. Büyük güç ileten elemanlar şayet bu şekilde hassas çatılarla
bağlanamazlarsa yani cıvatanın deliği geniş olursa ilk çalışma anında cıvata
aniden büyük bir kesme kuvveti ile karşılaşır. Her defasında bu tür ani
kuvvetlerle kesilmeye zorlanan cıvataların ömrü kısa olur. Hiç beklemedik bir
anda kesilir, sistem arızaya geçer.
 KUMPAS NASIL ÖLÇÜM YAPILIR?

Dijital kumpas: Dijital kumpaslar da standart kumpaslarla aynı özelliklere sahip olmasına rağmen daha kolay daha
hassas ölçüm yapma imkanı sağlar.

Ölçü Okuma: Verniyerin 0 (sıfır) çizgisi cetvel üzerinde 44 mm’yi geçmiştir.Verniyerin 4.çizgisi cetvel üzerindeki
herhangi bir çizgi ile tam çakışmıştır (0,1×4).Buna göre ölçülen değer 44+0,4=44,4 mm’dir.

1/10 mm verniyeli sürmeli 1/20 mm verniyeli sürmeli kumpaslar; 36,3 1/50 verniyeli sürmeli kumpaslar;
kumpaslar; 44,4 mm’nin mm’nin 1/20’lik kumpasta gösterimi; 40,5 mm’nin 1/50’lik kumpasta gösterimi;
1/10’luk kumpasta 36+(0,05×6)=36,3 mm 40+(0,02×25)=40,5 mm
gösterimi:
YIKAMA VE TÜM TESTLERİ BİTEN ÜRÜNÜMÜZÜ
MONTAJ YAPMA İŞLEMİNE BAŞLAYABİLİRİZ
 MUTSUBISHI
RULMANLARI DDU
VEYA DDG TİPTEDİR
MITSUBISHI RULMANINI
YANİ ISIYA ,STATİK
TANIYALIM TEKNİK ELEKTRİĞE ,YÜKSEK
ÖZELLİKLERİ VARDIR.? DEVİR ,YÜKSEK YÜK
KAPASİTESİNE VE
KENDİ KAPAK
KEÇELEME SİSTEMİ
SAYESİNDE YAĞLAMA
İŞLEMİ YAPILAZ.!!!
ALTERNATÖR TOPLAMA
AŞAMASINDA ŞEMAYI
TAKİP EDEBİLİRSİNİZ
Tüm mavi işaretli yerleri vida
sıkılma yerleri hepsini
montaja başlamadan vida
sıkarak kontrol et. GND vida
sıkma yerleri ve B- diyot
tablası bağlantı yerlerini
zımpara keçe ile temizle
rulman geçme yatağını kontrol
et. Statör diyot ve konjektör
sağlamlık testlerini yapmıştın.
Mavi işaretli vidaların tümünü
torklanarak sıkılacaktır.
Konjektör vidası 3 adet yıldız
başlı m5mm 0,48Nm
sıkılmalıdır.
Diyot tablası vidası m5mm 1
ad. 0,48Nm sıkılır. Rotor
birleştirme yapılırken kömür
kırılmasın diye bu aşamada
telini yerine tak.
B+ diyot tablası m8mm
vidasının somununu
sıkmadan önce altının
fiberini tak somunu uygun
boşluğu alındıktan sonra
1,58Nm sıkılır.
Birleştirme teli mavi işaretli
yerinde körleri tutması için
takılı olmalıdır ürün montaja
hazır.
Tüm üst kapak rotor
birleşenleri ve alt kapak Statör
birleşenleri hazır olduğunda
ürün toplama birleştirme
aşamasına başlanmalıdır.
uygun denge sağlanarak rotor
Statör çalışma yuvasına tellere
zarar vermeden tam dengede
takılmalıdır.
Başarılı birleştirme olduğunu anlamak için
rotor milinden tutup çevirin takılmadan
dönüyorsa ürün birleştirme çevre cıvataları
kapaklar dengeye alınıp boşluk sıkımları
yapılıp cıvatalar m5mm 0,98Nm torklanarak
sıkılır. Sıkım işleminden sonra alternatör ok
yönünde tekrar elle çevrilir sorun takılma ve
ya ses yapmıyorsa ürün kasnak montajına
hazırdır.
Kasnak yerine montajlandıktan sonraki aşamada rotor kasnak sıkım
somununu torklanarak sıkılması zor olduğundan tork değerini havalı
somun sıkma ve sökme derecesinden 4 cü kademeye ayarla sıkım işlemini
sonlandır.
Alternatörü elle kırmızı ok işareti yönde çevirdiğinde ses ve sürteme kasma
yoksa ürün amper voltaj testine hazır. Test aşamasına gitmeden kömür
tutucu telini kırmızı ok işaretli yerinden çekerek üzerinden çıkar.
Ürünümüz test tezgahına gitmeye hazırdır.
ONARIMI YAPILAN
MUTSUBISHI 120A
ŞARJ DİNAMO TEST
TEZGAHINDA
AŞAMALARI
KONTROLLERİ
 PENS AMPER NEDİR NASIL
KULANILIR?

DC alternatör Elektrik devresini kesmeden akımı ölçebilmemizi sağlayan ölçü aletidir. Pens ampermetre, çalışan yüksek
amper alternatör elektrik devresindeki akımı ölçmek için kullanılan bir tür alet olup, otomotiv elektrikçilerin çok yaygın
olarak kullandığı ölçü aletidir.
Amperölçerken neden pens ampermetre kullanıyoruz:
Amper ölçerken multimetre ölçü aleti devreye seri bağlanması gerekmektir. Multimetre üzerinden yüksek amperleri
geçirebilecek donanıma sahip değildir. Multimetre Ölçü aletimizi devreye seri bağlamamız prop kablo erimelerine
multimetre yanma riski oluşturabilir. Bu sebepten dolayı pens ampermetre kullanılmaktadır.
Pens Ampermetre Yapısı
Kelepçe tipi DC ampermetre esasen bir akım transformatörü ve bir doğrultucu cihazdan oluşur Ölçülen akım taşıyan tel,
akım transformatörünün orijinal sargısına eşdeğerdir Demir çekirdeğinde akım transformatörünün sekonder sargısı
bulunur. , İkincil sargı doğrultucu sistem cihazına bağlanır. Akım transformatörünün primer ve sekonder sargıları
arasındaki belirli bir değişim orantılı ilişkisine göre, doğrultucu alet ölçülen hattın akım değerini görüntüleyebilir.
 DC
400A
Alternatör gövde arasındaki boşluk
dc doğru oranı sapma 0.4

Pens Ampermetre kullanma Talimatları

Kelepçe ampermetresinin kullanım yöntemi basittir. şekilde gösterildiği gibi, akımını ölçmek istediğimiz
alternatörün + bağlantı kablolarına pens ampermetrenin kelepçesinden geçirerek daha sonra dijital gösterge
ekranında alternatörün kaç amper çektiğini okuyabiliriz. Kullanımı bu kadar basittir.
Dikkat edilmesi gereken hususlar:
Pens ampermetre alternatör + kablosunun üzerinde sabit olmalı titreme durumlarında doğru ölçüm alamazsınız.
Alternatör testlerinde pens ampermetre kelepçe tarafı alternatör gövdesine yakın olmamalıdır alternatör değişken
mıknatıs alanı yakın olduğunda doğru amper göstermemektedir.
 MUTSUBISHI 120A ŞARJ DİNAMO TEST TEZGAHINDA UYULAMASI MECBURİ İŞLEMLERİ
mitsubishi
120A şarj
1 test
aşamaları
ve ölçüm
değerleri
işlemine
başlama

Mitsubishi şarj dinamosu test tezgahına resimde görüldüğü gibi montajla akü boşaltma işlemine 2. kademe rezistans açarak 22.00
volta kadar düşmesini bekle.
 2
3
Test işlemi
esnasında voltaj
göstergelerini takip
et.

Test işlemi
esnasında voltaj
göstergelerini takip
et. Test motoru 1 kademe 600RPM amper yüklemesi için rezistans
Rezistans kademe düğmesini kapat. 1. kademeyi açınız.
Resimler 1 kademede olması gereken değer aralıklarını
test motorunun 1 kademe 600RPM düğmesini aç.
yansıtmaktadır. Boşalttığınız akünün dolmasını izlemektesiniz
Şarj lambası sönük voltaj ölçümleri D+ B+ akü üstü + 1 kademe yüklemesi 10 dakika sürmelidir. Amper yüklemesi
voltaj değerleri ve şarj dinamosu amper yüklemesi esnasında dolan akünün amper göstergesi düşme eylemine geçer.
yapmadan aküyü doldurmasını gözlemle işlem resimde D+ B+ çarpanını kontrol etmeyi unutmayınız.
görüldüğü gibi olmalıdır.

4
2. Motor devri 1500RPM 2. kademe rezistans yükleme işlemine
başlama için kademelerinin hepsini aç.
Resimdeki değerler 2. kademe değerlerinin olması gereken
değeridir.
Amper yükleme 10 dakika sürmelidir. amper düşüş başladığında
işlemin sonraki aşamasına geçiniz.
5
2. Kademe rezistans düğmesini kapat.
10 dakika akünün dolmasını izle amper düşüp şarj
dinamosu kendini dinlendirmeye alıyorsa ürün testten
geçmiştir. Üretim için depoya teslim edebilirsiniz.
YUKARIDAKİ AŞAMALRI TAKİP
EDREK ÜRÜNÜMÜZÜ ÖNCE
DEMONTAJ SONRA TEMİZLİK
SONRASINDA MONTAJ ÖNCESİ
TESTLER SONRASINDA MONTAJ
BİRLEŞTİRME İŞLEMİ BİTİMİ
TEST TEZGAHINDA AMPER VE
VOLTAJ TESTLERİNDEN GEÇEN
ÜRÜNÜMÜZ TESLİM FİŞİ
YAZARAK ÜRETİM DEPOSUNA
TESLİM EDİNİZ
ELLERİNİZE SAĞLIK.
ŞEMAYA UYDUĞUNUZ İÇİN
TEŞEKKÜR EDERİM
 BİR ÜRÜNÜ DAHA BERABER TAM ONARIM İŞLEMİNİ
BİTİRDİK OKUDUĞUNUZU ANLADIĞINIZI SANMAYIN
DEFALARCA TEKRAR GÖZDEN GEÇİRİP TALİMATLARA
UYUNUZ
ÇOK KONUŞAN HİÇ BİRŞEY BİLMEYEN LAF KALABALIĞI
YAPIP CAHİLLİĞİNİ GİZLEMEYE ÇALIŞAN KİŞİDİR.
İŞLE ALAKALI TEKNİK BİLGİLER ANLATILDIĞINDA
KİŞİYE DEĞİL BİLGİYE DEĞER VERİNİZ.
BU DOKÜMAN Mehmet BEKYÜREK TARAFINDAN ULAŞIM
MEKATRONİK PERSONELLERİNİN EĞİTİMİ İÇİN
DOKÜMAN
HAZIRLANMIŞTIR. HAZIRLAYAN
Mehmet BEKYÜREK