Soru 1: Soru 2:

Yapılan araştırmalar kıtaların yapboz gibi birbirini tamamlayan parçalardan oluştuğunu

göstermiştir. Bu parçalar manto üzerinde hareket halindedirler.

Bu hareketlerin temel nedeni olarak aşağıdakilerden hangisi gösterilir?

A) Yer kabuğunun zayıf noktalarında volkanik faaliyetlerin görülmesi

B) Magmanın konveksiyonel akımlar şeklinde hareket etmesi
C) Levhaların manto tabakası üzerinde yükselip, alçalması
D) Yeryüzünde yaşanan iklim değişimleri
E) Yer kabuğunun sert bir yapıda olması

Soru 3:

Genellikle iri kristalli olup, üzerlerinde bulunan tabakaların zamanla aşınması sonucu
yeryüzüne çıkarlar.

Kimyasal ayrışma, kayaçların bileşimindeki minerallerin ayrışması şeklinde Yukarıda bazı özellikleri verilen kayaç, aşağıdakilerden hangisidir?
olmaktadır. Sıcaklık farkının az olduğu, nemli ve sıcak iklim bölgelerinde daha çok
görülür. A) Gabro
B) Bazalt
Haritada işaretli yerlerden hangisinde iklime bağlı olarak kimyasal çözülme
C) Andezit
daha fazladır?
D) Kalker
A) I. E) Jips
B) II.
C) III.
D) IV.
E) V. Soru 4:

Aşağıdakilerden hangisi yerin iç yapısı hakkında bilgi vermez?

A) Deprem dalgaları
B) Volkanik patlamalar
C) Maden kuyuları
D) Püskürük kayaçlar
E) Okyanus dalgaları
Soru 5: Soru 7:

Aşağıdakilerden hangisinde depremlerin yapacağı tahribatta insanın etkisinden söz

edilemez?

A) Deprem riski fazla olan alanların belirlenmesi

B) Zemini kayalık olan yerlere konut yapılması
C) Deprem konusunda halkın bilinçlendirilmesi
D) Depremin büyüklüğü ve süresinin tespit edilmesi
E) Okullarda deprem tatbikatlarının yapılması

Soru 6:

Coğrafya dersinde öğrenciler yer kabuğunun oluşumu ve şekillenmesi konusunda

"Derinlerden Gelen Güç" isimli belgeseli izlemişlerdir. Orojenezin etkili olduğu yerlerde yerkabuğunun sert bölümleri kıvrılamadığı için yer yer
kırılır. Bu kırılmalar sonucunda bazı kesimler yükselir, bazı kesimler ise alçalır. Yükselen
Öğrencilerin izlediği belgesel aşağıdaki yüzey şekillerinden hangisinin oluşumunu kesime horst, alçalan kesime ise graben denir.
konu almamıştır ?
Buna göre harita üzerinde numaralanmış yerlerin hangisinde horst ve graben
oluşumu görülür?
A) Hawaii’deki volkanların oluşumu A) I.
B) Atlas Okyanusu ortasında oluşan sırt B) II.
C) Nil deltasının oluşumu C) III.
D) Alp - Himalaya sıra dağlarının oluşumu D) IV.
E) İskandinav yarımadası ve Kanada‘da deniz seviyesinin gerilemesi E) V.
Soru 8: Soru 9:

I . Andezit

II . Kum taşı

III . Kömür

IV . Gnays

Yukarıda verilen kayaçlardan hangileri içerisinde canlı kalıntısı (fosil) bulundurabilir?

A) I-II
B) I-III
C) II-III
D) II-IV
E) III-IV

Yukarıdaki harita üzerinde beş farklı yer işaretlenmiştir.

Bu yerlerden hangisinde tektonik depremlerin daha az görülmesi beklenir?

A) I.
B) II.
C) III.
D) IV.
E) V.

Soru 10:

Mantoda bulunan sıcak ve erimiş haldeki magmanın yer kabuğunun içine sokularak ya da
yeryüzüne çıkarak katılaşması sonucu oluşan kayaçlara magmatik (katılaşım) kayaç adı
verilir.
Aşağıdaki kayaçlardan hangisi bu sürecin sonucunda oluşmamıştır?

A) Siyenit
B) Gabro
C) Bazalt
D) Mermer
E) Tüf
Soru 11: Soru 13:

Aşağıdaki kayaç türlerinden hangisinin oluşumunda magmatik süreçlerin etkisi en Aşağıdakilerden hangisi tüf kayacının genel özelliklerinden biri değildir?
azdır?
A) Volkanlardan çıkan ince boyutlu malzemeler tarafından oluşurlar.
A) Granit B) Açık renklidirler.
B) Kömür C) Kolay aşınırlar.
C) Gnays D) Dış püskürük kayaçlar grubunda yer alır.
D) Tüf E) İri kristalli ve camsı bir özellik gösterir.
E) Bazalt

Soru 14:
Soru 12:
Dünyanın iç yapısıyla ilgili olarak;

Yer kabuğu ile çekirdek arasında kalan katman mantodur.

Yer kabuğu kayaçlardan oluşur.

Mantonun üst kısmı alt kısmından sıcaktır.

Yer kabuğunun yoğunluğu mantodan azdır.

Çekirdeğin yapısında nikel ve demir elementleri bulunur.

yukarıdaki bilgilerden kaç tanesi doğrudur?

A) 1
B) 2
C) 3
Esnek olmayan alanlar yan basınçlara uğradığında kırılırlar. Bu olay dağ oluşumuna neden
D) 4
olan olaylar arasındadır.
E) 5
Buna göre haritada işaretlenen dağlardan hangisi bu şekildeki oluşuma örnek olarak
gösterilebilir?

A) Uludağ
B) Bey Dağı
C) Yunt Dağı
D) Kaçkar Dağı
E) Erciyes Dağı
Soru 15: Soru 17:

Volkanik ve tortul kayaçların yüksek sıcaklık ve basınç altında kalarak mineral yapılarının Ülkemizde bulunan kanyon, obruk, traverten ve mağara gibi yeryüzü şekillerinin
değişmesiyle başkalaşım kayaçları oluşur. oluşmasında en etkili olan kayaç türü aşağıdakilerden hangisidir?

Aşağıdakilerden hangisi yukarıda oluşumu anlatılan kayaçlardan biri değildir? A) Granit

B) Bazalt
A) Kuvarsit
C) Kalker
B) Şist
D) Tüf
C) Gnays
E) Obsidyen
D) Mermer
E) Taş kömürü

Soru 18:

Soru 16: Aşağıda verilen yer şekillerinden hangisinin oluşumunda epirojenik hareketler etkili
olmuştur?
Ayşe, doktora tezi için dünyayı dolaşırken kıtaların kayması teorisini destekleyici bulgular
aramaktadır. A) Tafoni
B) Kaldera
Bu bulgular arasında;
C) Sirk gölü
I. Benzer tortul tabakaların günümüzde farklı kıtalarda olduğunu, D) Traverten
II. İskandinavya yarımadasının her yıl yükseldiğini, E) Kıyı taraçası

III. Kıta kenarlarının birbirine uyumlu olduğunu,

Ayşe'nin gözlemlediği bulgulardan hangisi kıtaların kayması teorisini desteklemez?

A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve II
E) I ve III
Soru 19: Soru 21:

Doğal elmas, yerin yaklaşık 150–160 km altında oluşur. Elmasın oluştuğu ortamda sıcaklık
1000 oC’yi aşabilir, cm² ye düşen basınç ise 49 atm gibi hayli yüksek değerlere ulaşabilir.
Elmasların en az 990 milyon yıl önce oluştuğu, pek çoğunun ise 3,2 milyar yıl kadar eski
olduğu biliniyor. Bu, karada bitki oluşumunun başladığı yaklaşık 500 milyon yıldan öncesi
demek. Kömürün kaynağının bitkiler olduğu düşünüldüğünde elmasların kömürden
oluşmadığı açıktır. Ayrıca kömüre yerin 3–3,5 km derinliğinden sonra neredeyse hiç
rastlanmaz. Elmaslar oluştukları bu derin yerlerden yeryüzüne volkanik patlamalarla ulaşır.

Yukarıda Tübitak'ın Bilim Genç dergisinde yayınlanmış haber, geçmişten günümüze

süregelen elmas oluşumu hakkında görüşleri değiştirmeye yöneliktir.

Bu oluşumun doğruluğuna inanan bir öğrenci kayaçların sınıflandırılmasında elmasın

oluşumlarına göre kayaç gruplarından hangisinde olduğuna karşı çıkmaktadır?

A) Derinlik kayaçları
B) Yüzey kayaçları
C) Kimyasal tortul kayaçlar
D) Fiziksel tortul kayaçlar
E) Başkalaşım kayaçları

Yukarıda granit blokların fiziksel ve kimyasal yollarla ayrışması sonucunda oluşmuş bir yer
Soru 20: şekli gösterilmiştir.

Türkiye’nin bulunduğu arazide her jeolojik zamana ait oluşumlara rastlanmaktadır. Bu yer şeklinin oluşmasında;

Aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? I. Kayacın yapısı,

A) Anadolu’nun büyük bir kısmının kara hâline gelmesi Senozoyik'in başlarındadır. II. İklim koşulları,
B) Kuvaterner’de Ege Denizi ve boğazlar oluşmuş, Karadeniz deniz özelliği kazanmıştır. III. Günlük sıcaklık farkları
C) Türkiye'de en geniş alanlar Paleozoyik Dönemi'ne aittir.
D) Günümüzdeki volkanik dağların büyük çoğunluğu Senozoyik'de oluşmaya başlamıştır. verilenlerden hangileri etkili olmuştur?

E) Türkiye'de Taş kömürü yatakları I. Jeolojik Zamanda oluşmuştur. A) Yalnız I.

B) Yalnız II.
C) I ve II.
D) II ve III.
E) I, II ve III.
Soru 22: Soru 24:

Granit, bazalt, andezit ve tüf gibi kayaçların yaygın olarak bulunduğu bir alan ile ilgili
olarak aşağıdakilerden hangisi kesin olarak söylenir?

A) Yağış rejimi düzenlidir.

B) Ortalama yükseltisi fazladır.
C) Doğal bitki örtüsü ormandır.
D) Volkanik topraklar bulunmaktadır.
E) Kimyasal tortul kayaçlar bulunmaktadır.

Soru 23:

Depremlerin şiddeti, depremlerin doğal çevre ve insanlar üzerindeki etkisi oranında

değişmektedir. Yukarıdaki harita üzerinde beş farklı yer numaralandırılarak gösterilmiştir.

Buna göre depremlerin şiddeti üzerinde; Bu yerlerden hangisinde tektonik deprem oluşma ihtimali diğerlerine göre daha
azdır?
I. depremlerin büyüklüğü,
A) I.
II. binaların depreme karşı dayanıklılığı, B) II.
III. insanların deprem olaylarına karşı aldığı önlemler C) III.
D) IV.
gibi bilgilerden hangileri etkili olur?
E) V.
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
Soru 25: Soru 26:

Lapya, dolin, uvala , polye, mağara ve düden gibi yer şekilleri Türkiye'nin Akdeniz
Bölgesi'nde oldukça yaygındır. Bu yer şekillerinden bazıları turistik değer taşımaktadır.

Buna göre; bu yer şekillerinin bulunduğu alanlarda aşağıdaki kayaçlardan hangisi

daha yaygındır?

A) Granit
B) Tüf
C) Kalker
D) Linyit
E) Mermer

Soru 27:

Aşağıdakilerden hangileri Tersiyer Dönemine ait değildir?

Yukarıdaki haritada volkanik alanların dağılışı gösterilmiştir. A) Petrol ve tuz yataklarının oluşumu
B) Şiddetli volkanik olayların yaşanması
Buna göre aşağıdaki ülkelerden hangisinde volkanik faaliyetlerin daha az görülmesi
beklenir? C) Atlas Okyanusu ve Hint Okyanusu'nun oluşumu
D) Toros Dağları'nın oluşumu
A) İtalya
E) İnsanların yeryüzünde yaşamaya başlaması
B) Şili
C) Japonya
D) Norveç
E) Yeni Zelanda
Soru 28: Soru 29:

Yukarıda tor topografyasına ait bir görsel verilmiştir.

Bir alanda tor topografyasının oluşabilmesi için aşağıdaki kayaçlardan hangisi

gereklidir?

A) Granit
B) Bazalt
C) Kireç taşı
D) Çakıl taşı
E) Mermer

Yukarıdaki şemada kayaç döngüsü gösterilmiştir.

Buna göre, I, II ve III numaralı alanlara sırasıyla aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır?

A) Ayrışma - Basınç - Erime

B) Ayrışma - Aşınma - Erime
C) Erime - Ayrışma - Basınç
D) Erime - Ayrışma -Aşınma
E) Basınç - Erime - Basınç
Soru 30: Soru 31:

Yerkabuğunu oluşturan levha sınırları ile aşağıdakilerden hangisinin dağılışı paralellik

göstermez?

A) Tektonik depremlerin
B) Volkanik faaliyetlerin
C) Kaplıcaların
D) Orman alanlarının
E) Fay hatlarının

Soru 32:

Aşağıdaki yer şekillerinden hangisinin oluşumunda iç kuvvetlerin doğrudan etkili

olduğu söylenebilir?

A) Çukurova Deltası
B) Pamukkale Travertenleri
C) Toros Dağları
D) Damlataş Mağarası
E) Çarşamba Ovası

Coğrafya öğretmeni dersinde yüzey volkanizması konusunu işlerken öğrencilerinden konu

ile ilgili bazı kavramların tanımlamalarını yapmasını istemiştir. Öğrencilerden Beyza, Mert,
Aslı, Yusuf ve Derya yukarıdaki tanımlamaları yapmıştır. Soru 33:
Buna göre öğrencilerden hangisinin yapmış olduğu tanımlama yanlış bilgi Yapılan araştırmalarda Ergene Havzası ve Çukurova'nın çok yavaş da olsa alçaldığı ve bu
içermektedir? sürecin hâlâ devam ettiği tespit edilmiştir.
Yukarıda verilen durumun sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mert
B) Beyza A) Orojenez
C) Yusuf B) Epirojenez
D) Aslı C) Volkanizma
E) Derya D) Deprem
E) Buzullar
Soru 34: Soru 35:

Yer kabuğunu oluşturan levhaların sınırlarında deprem ve volkanizmanın görülme ihtimali

daha yüksektir. Türkiye'nin jeolojik yapısı dikkate alındığında, haritadaki işaretli alanlardan hangisi
deprem açısından riskli grupta yer almaz?
Buna göre haritada işaretlenen yerlerden hangisinde deprem ve volkanizmanın
görülme ihtimali daha yüksektir? A) I.
B) II.
A) I.
C) III.
B) II.
D) IV.
C) III.
E) V.
D) IV.
E) V.

Soru 36:

İç püskürük kayaçlar sert ve iri kristalli bir yapıya sahip olurken, dış püskürük kayaçlar ince
kristalli veya camsı bir özellik gösterirler.

Bu kayaçların yapılarının farklı olmasına yol açan etmen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Soğuma süreleri
B) Yer şekilleri
C) İklim
D) Mineral yapıları
E) Jeolojik Devirler
Soru 37: Soru 38:

Aşağıdakilerden hangisi haritada işaretlenmiş alanların ortak özelliğidir?

A) Aktif volkanik sahaların bulunması

B) Karasal iklimin görülmesi
Yukarıdaki görselde Ürgüp Göreme'deki peribacaları gösterilmiştir. C) Deprem riskinin düşük olması
Görseldeki yer şekillerinin görüldüğü yerlerde hangi tür kayaçların daha yaygın D) İğne yapraklı ormanların bulunması
olması beklenir? E) Çöllerin bulunması
A) Başkalaşım
B) Organik tortul
C) Kimyasal tortul
Soru 39:
D) Fiziksel tortul
E) Püskürük Öğretmen bir sonraki derste levha tektoniği konusunu işleyeceğini belirterek; kendilerini bir
bilim insanı yerine koymalarını, levhaların hareketlerini destekleyen bulguları ortaya
koymalarını istemiştir. Öğrencilerin dersteki cevapları aşağıda verilmiştir.

Buna göre hangi öğrencinin verdiği cevap levha tektoniği kuramını destekler nitelikte
bir kanıt değildir?

A) Ataberk: Güney Amerika'nın doğusu ile Afrika'nın batısı birbirine oldukça uyumludur.
B) Nehir: Atlas Okyanusu'nun doğu ve batı kıyılarındaki kayaç yapısı benzerlik
göstermektedir.
C) Cansu: Güney Amerika, Afrika, Hindistan, Avustralya ve Antarktika'da aynı bitki
fosillerine rastlanılmıştır.
D) Berkay: Afrika Kıtası’nın en güneyi ile Avrupa Kıtası’nın Güney kıyılarında benzer bitki
örtüsüne rastlanmıştır.
E) Cihan: Kıtaların biçimleri incelendiğinde bir yapbozun parçaları gibi birbirini
tamamlamaktadır.
Soru 40: Soru 42:

I. Tabakalar halinde oluşurlar. Sekoya ağacı üzerinde duran bir kelebekle röportaj yaptığınızı düşünün. Sekoya ağacı
binlerce yıl yaşarken kelebek ancak 3 veya 5 gün yaşayabilir. Kelebeğe üzerinde durduğu
II. Soğuma yerin derinliklerinde gerçekleşir. cismi canlı olarak algılayıp algılamadığını sorduğumuzda: ‘‘ Ben 3 gündür buradayım ve tek
bir hareket bile hissetmedim.’’ cevabını alırsınız. Aynı husus ortalama ömrü 60 ile 80 yıl
III. Sertlik derecesi yüksektir ve aşınmaya karşı dirençlidirler. arasında değişen insanoğlu için de geçerlidir. Üzerinde yaşadığımız yer kabuğunun
hareketli olduğunu ancak hissedebileceğimiz yıkıcı sarsıntılarla algılayabiliyoruz.
İç püskürük kayaçların genel özellikleri ile ilgili yukarıda verilenlerden hangileri
söylenemez? Parçaya bakıldığında
A) Yalnız I I. Yer kabuğunun hareketli olduğu
B) Yalnız II
II. İnsanların yer kabuğunda meydana gelen hareketleri her zaman hissetmediği
C) Yalnız III
D) I ve II III. Yer kabuğu hareketlerinin bazen insanlara zarar verdiği
E) II ve III ifadelerden hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I
B) Yalnız II
Soru 41: C) I ve II

Yer kabuğunu oluşturan levhalar, manto tabakası üzerine yaptığı basınç ve manto D) I ve III
tabakasının yoğunluğu oranında dengede dururlar. Buna izostatik denge adı verilmektedir. E) I, II ve III

Aşağıda verilenlerden hangisi bu denge üzerinde etkili değildir?

A) Levhaların üzerinde örtü buzullarının oluşması

B) Dış kuvvetlerin levhalar üzerinde aşındırma faaliyetlerinde bulunması
C) Volkanik faaliyetler sonucunda volkanik platoların oluşması
D) Yerleşim alanlarının genişlemesi
E) İklim değişimleri sonucunda büyük buzul kütlelerinin erimesi
Soru 43: Soru 45:

Yukarıdaki Türkiye haritasında verilen merkezlerden hangisi ülkemizin

güneybatısında yer alan ve tektonik deprem yaşanma olasılığı yüksek olan bir
ilimizdir?

A) Muğla
B) Erzincan
C) Mardin Yukarıdaki harita üzerinde bazı ovalar gösterilmiştir.
D) İstanbul
Bu ovaların oluşmasında;
E) Osmaniye
I. Orojenik hareketler

II. Depremler

Soru 44: III. Yer altı suları

Aşağıdaki kayaçların hangisinden, kayaçların oluştukları dönemin canlılarına ait daha IV. Buzullar
fazla bilgi edinilebilir?
verilen kuvvetlerden hangilerinin etkisinden söz edilebilir?
A) Gnays
B) Bazalt A) I ve II
C) Kum taşı B) I ve III

D) Granit C) II ve III

E) Obsidyen D) II ve IV
E) III ve IV
Soru 46: Soru 49:

Aşınmaya karşı dayanıklı kayaçların bulunduğu yerlerde belirgin yeryüzü şekilleri oluşurken, I.Peribacaları
aşınmaya karşı dirençsiz kayaçların bulunduğu yerlerde alçak ve belirgin olmayan yüzey
şekilleri oluşur. II.Tor topografyası

Buna göre aşağıdaki kayaçlardan hangisinin bulunduğu yerlerde daha belirgin yer III.Traverten
şekilleri oluşur?
Kimyasal tortul kayaçların yaygın olduğu bir arazide yukarıdaki doğal oluşumlardan
A) Gabro hangilerinin daha yaygın olarak görülmesi beklenir?
B) Tüf A) Yalnız I
C) Kil taşı B) Yalnız III
D) Kum taşı C) I ve II
E) Kalker D) I ve III
E) II ve III

Soru 47:

Türkiye'nin yer şekilleri hakkında aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? Soru 50:

A) Yerkabuğu hareketleri sonucu Karadeniz kıyıları boyunca doğu-batı yönünde uzanan Büyük su kütlelerinin tabanında ya da kenarlarında kum tanelerinin doğal bir çimento
sıradağlar yer alır. yardımıyla birleşmesi sonucunda kum taşı oluşmaktadır.
B) Batı Anadolu’da levha hareketleri sonucu kırılma ile oluşmuş çöküntü ovaları yer alır. Kum taşı oluşum özelliklerine göre aşağıdaki kayaç türlerinden hangisi içerisinde yer
C) Anadolu’da epirojenik hareketlere bağlı yükselmeler meydana gelmiştir. alır?
D) Karadeniz kıyılarında volkanizma sonucunda oluşmuş volkan konileri yer alır.
A) Başkalaşım
E) Batı Anadolu’nun büyük bir kısmında deprem riski yüksektir.
B) Dış püskürük
C) İç püskürük
D) Fiziksel tortul

Soru 48: E) Organik tortul

Yer kabuğu birbirini tamamlayan yapboz parçalarına benzeyen levhalardan oluşmuştur. Bu

levhaların hareketleri Levha Tektoniği ile açıklanır.

Buna göre aşağıdaki oluşumlar ya da coğrafi olaylardan hangisi levha tektoniği ile
ilişkilendirilemez?

A) Tektonik depremler
B) Karstik şekiller
C) Volkanik dağlar
D) Okyanus çukurları
E) Kara ve denizlerin dağılışı
CEVAPLAR: 1-C 2-B 3-A 4-E 5-D 6-C 7-A 8-C 9-C 10-D 11-B 12-C 13-E 14-D 15-E 16-B 17-C 18-E 19-E 20-C 21-E 22-D 23-E 24-
D 25-D 26-C 27-E 28-E 29-A 30-E 31-D 32-C 33-B 34-C 35-C 36-A 37-E 38-C 39-D 40-A 41-D 42-E 43-A 44-C 45-A 46-A 47-D 48-
B 49-B 50-D