Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ...... / 15 p.

Imię ..................................................................................

2. Ruch obiegowy Ziemi

1 Na rysunku przedstawiono pozorny ruch Słońca w pierwszym ( ... / 3 p.)

dniu pewnej pory roku. Określ prawdziwość stwierdzeń
opisujących oświetlenie Ziemi w tym dniu, zaznaczając P,
jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.
W tym dniu Słońce wzeszło na północnym
1. wschodzie, a zaszło na północnym P F
zachodzie.
Słońce górowało pod kątem mniejszym niż
2. P F
90°.
Taka sytuacja mogła zaistnieć 21 marca i 23
3. P F
września.
Ponieważ Słońce góruje po południowej
4. stronie nieba, rysunek przedstawia półkulę P F
północną.

2 Przyporządkuj datom odpowiednie opisy dotyczące oświetlenia Ziemi. ( ... / 3 p.)

1. 22 czerwca. A. Obie półkule są oświetlone jednakowo, a dzień
jest równy nocy.
2. 23 września. B. W Polsce jest najdłuższy dzień i najkrótsza noc.
3. 22 grudnia. C. Promienie słoneczne padają prostopadle na
równik.
D. Słońce góruje w zenicie nad zwrotnikiem
Koziorożca.
E. Lepiej oświetlona jest półkula południowa, na
której rozpoczyna się lato.
F. Poza kołem podbiegunowym północnym jest dzień
polarny.
3 Wybierz poprawne dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Mikołaj Kopernik jest uznawany za twórcę teorii
1. planety i inne ciała niebieskie krążą wokół Słońca.
A. geocentrycznej,
według której 2. planety i inne ciała niebieskie pozostają w miejscu.
B. heliocentrycznej, 3. Słońce i inne ciała niebieskie krążą wokół Ziemi.

4 Obok opisów wpisz odpowiednie nazwy stref oświetlenia Ziemi. ( ... / 3 p.)
A. Rozciąga się na północ od równoleżnika 66°34’N. Od 22 grudnia panuje w niej noc polarna, a od 22
czerwca – dzień polarny. _______________
B. W tej strefie promienie słoneczne padają prostopadle na powierzchnię dwa razy w ciągu roku oprócz linii
granicznych – zwrotników Raka i Koziorożca. Nad nimi Słońce góruje w zenicie w dniach przesileń letniego
i zimowego. _______________
C. Pomiędzy zwrotnikiem Koziorożca a kołem podbiegunowym południowym rozciąga się strefa, w której
występują pory roku związane ze zróżnicowanym kątem padania promieni słonecznych. Dnia 22 grudnia
rozpoczyna się lato, a 21 marca – jesień. ______________

KPLIQHQDILPQLLHN Grupa A | strona 1 z 2

5 ( ... / 2 p.)
Rysunek przedstawia położenie Ziemi
względem Słońca w pierwszych dniach pór
roku. Na podstawie jego analizy wybierz i
zaznacz poprawne dokończenia zdań.

A. W miejscu litery A powinna być data 22

czerwca / 21 marca.
B. W miejscu litery B należy wpisać lato / jesień.

6 Podkreśl właściwe określenia tak, aby zdania opisujące ruch obiegowy Ziemi były zgodne z prawdą. ( ... / 3 p.)
A. Ruch obiegowy Ziemi odbywa się w kierunku zgodnym z ruchem / przeciwnym do ruchu wskazówek
zegara.
B. Pełny obieg Ziemi wokół Słońca trwa 365 dni i około 6 godzin / 365 godzin i około 6 minut.
C. Oś ziemska w czasie ruchu obiegowego jest nachylona do płaszczyzny orbity pod kątem 66°34’ / 90°.

KPLIQHQDILPQLLHN Grupa A | strona 2 z 2

Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 15 p.
Imię ..................................................................................

2. Ruch obiegowy Ziemi

1 Na rysunku przedstawiono pozorny ruch Słońca w pierwszym ( ... / 3 p.)

dniu pewnej pory roku. Określ prawdziwość stwierdzeń
opisujących oświetlenie Ziemi w tym dniu, zaznaczając P,
jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.
W tym dniu Słońce wzeszło na
1. południowym wschodzie, a zaszło na P F
południowym zachodzie.
Słońce górowało pod kątem mniejszym niż
2. P F
90°.
Taka sytuacja mogła zaistnieć 22 czerwca i
3. P F
22 grudnia.
Ponieważ Słońce góruje po południowej
4. stronie nieba, wiadomo, że obszar na P F
rysunku jest położony na półkuli północnej.

2 Przyporządkuj datom odpowiednie opisy dotyczące oświetlenia Ziemi. ( ... / 3 p.)

1. 21 marca. A. Obie półkule są oświetlone jednakowo, a dzień
jest równy nocy.
2. 22 czerwca. B. W Polsce jest najkrótszy dzień i najdłuższa noc.
3. 22 grudnia. C. Promienie słoneczne padają prostopadle na
równik.
D. Słońce góruje w zenicie nad zwrotnikiem Raka.
E. Lepiej oświetlona jest półkula południowa, na
której rozpoczyna się lato.
F. Poza kołem podbiegunowym północnym jest dzień
polarny.
3 Wybierz poprawne dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Mikołaj Kopernik dokonał przełomu w myśleniu o wszechświecie i obalił teorię
1. planety i inne ciała niebieskie krążą wokół Słońca.
A. geocentryczną,
według której 2. planety i inne ciała niebieskie pozostają w miejscu.
B. heliocentryczną, 3. Słońce i inne ciała niebieskie krążą wokół Ziemi.

4 Obok opisów wpisz odpowiednie nazwy stref oświetlenia Ziemi. ( ... / 3 p.)
A. Nad granicami tej strefy Słońce góruje w zenicie w dniach przesileń letniego i zimowego. Poza nimi
promienie słoneczne padają prostopadle na powierzchnię dwa razy w ciągu roku. ______________
B. Rozciąga się na południe od równoleżnika 66°34’S. Od 22 grudnia panuje w niej dzień polarny, a od 22
czerwca – noc polarna. _______________
C. Pomiędzy zwrotnikiem Raka a kołem podbiegunowym północnym rozciąga się strefa, w której występują
pory roku związane ze zróżnicowanym kątem padania promieni słonecznych. Dnia 22 czerwca rozpoczyna
się lato, a 21 marca – wiosna. _____________

KPLIQHQDILPQLLHN Grupa B | strona 1 z 2

5 ( ... / 2 p.)
Rysunek przedstawia położenie Ziemi
względem Słońca w pierwszych dniach pór
roku. Na podstawie jego analizy wybierz i
zaznacz poprawne dokończenia zdań.

A. W miejscu litery A powinna być data 22

grudnia / 23 września.
B. W miejscu litery B należy wpisać zima /
wiosna.

6 Podkreśl właściwe określenia tak, aby zdania opisujące ruch obiegowy Ziemi były zgodne z prawdą. ( ... / 3 p.)
A. Ruch obiegowy Ziemi odbywa się w kierunku przeciwnym do ruchu / zgodnym z ruchem wskazówek
zegara.
B. Pełny obieg Ziemi wokół Słońca trwa 365 godzin i około 6 minut / 365 dni i około 6 godzin.
C. Oś ziemska w czasie ruchu obiegowego jest nachylona względem płaszczyzny orbity pod kątem 23°22’
/ 66°34’.

KPLIQHQDILPQLLHN Grupa B | strona 2 z 2