2021 Styczen 02 - Fizyka - Nowa Era Odp

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY
Z NOWĄ ERĄ 2020/2021
FIZYKA
POZIOM ROZSZERZONY
ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ
Copyright by Nowa Era Sp. z o.o.

Próbny egzamin maturalny z Nową Erą
Fizyka – poziom rozszerzony
Zadanie 1. (0−2)
Wymaganie ogólne Wymaganie szczegółowe

I. Znajomość i umiejętność wykorzystania 1. Ruch punktu materialnego. Zdający:
pojęć i praw fizyki do wyjaśniania procesów 4) wykorzystuje związki pomiędzy położeniem,
i zjawisk w przyrodzie. prędkością i przyspieszeniem w ruchu
jednostajnym i jednostajnie zmiennym
do obliczania parametrów ruchu.
Poprawna odpowiedź
Czas podróży:
s 100 km
t = v1 + t 2 = + 50 min = 1, 39 h + 0, 83 h . 2, 22 h . 133 min
1 72 kmh
Długość całej trasy:
s = v 2 t = 58 km
h $ 2, 22 h = 128, 8 km . 129 km
Schemat punktowania
2 p. – obliczenie drogi s . 129 km.
1 p. – obliczenie czasu t . 2,22 h . 133 min.
0 p. – brak spełnienia powyższego kryterium.
Zadanie 2.1. (0−3)

Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe
pojęć i praw fizyki do wyjaśniania procesów 1) rozróżnia wielkości wektorowe
i zjawisk w przyrodzie. od skalarnych; wykonuje działania
IV. Budowa prostych modeli fizycznych na wektorach (dodawanie, odejmowanie,
i matematycznych do opisu zjawisk. rozkładanie na składowe);
2) opisuje ruch w różnych układach
odniesienia;
4) wykorzystuje związki pomiędzy położeniem,
prędkością i przyspieszeniem w ruchu
jednostajnym i jednostajnie zmiennym
do obliczania parametrów ruchu.
Poprawna odpowiedź
B
v1
A v2
Wartość prędkości względem brzegu:

2
v = v 12 + v 22 = (1 2 + 1, 5 2) ms 2 . 1, 8 m
s
2 z 20
Czas przepłynięcia motorówki na drugi brzeg:

d 75 m
t = v = m = 75 s
1 1 s
Odległość |AB| = vt = 1,8 ms ∙ 75 s . 135 m
Schemat punktowania
3 p. – obliczenie odległości |AB| . 135 m.
2 p. – obliczenie wartości prędkości motorówki względem brzegu lub czasu przepływu na drugi brzeg
rzeki.
1 p. – w
yznaczenie wektora prędkości motorówki względem brzegu oraz wyznaczenie punktu B.
0 p. – b
rak spełnienia powyższego kryterium.
Zadanie 2.2. (0−1)

Wymaganie ogólne Wymagania szczegółowe
I. Znajomość i umiejętność wykorzystania 3. Energia mechaniczna. Zdający:
pojęć i praw fizyki do wyjaśniania procesów 4) oblicza moc urządzeń, uwzględniając ich
i zjawisk w przyrodzie. sprawność.
GIMNAZJUM
2. Energia. Zdający:
2) posługuje się pojęciem pracy i mocy.
Poprawna odpowiedź
Moc motorówki w ruchu jednostajnym względem wody: P = Fv1
P 1200 W
Siła oporu: F = v = = 1200 N
1 1 ms
Schemat punktowania
1 p. – obliczenie siły oporu F = 1200 N.
Zadanie 3.1. (0−2)

pojęć i praw fizyki do wyjaśniania procesów 9) stosuje trzecią zasadę dynamiki Newtona
i zjawisk w przyrodzie. do opisu zachowania się ciał;
13) składa i rozkłada siły działające wzdłuż
prostych nierównoległych.
GIMNAZJUM
1. Ruch prostoliniowy i siły. Zdający:
4) opisuje zachowanie się ciał na podstawie
pierwszej zasady dynamiki Newtona.
3 z 20
Poprawna odpowiedź
Fs FR
F1
h
F2
Fg
"
F s – siła sprężystości sprężyny
"
F R – siła reakcji równi / siła sprężystości podłoża
Powinny być zachowane relacje Fs = F1 oraz FR = F2.
Schemat punktowania
" " "
2 p. – r ozkład siły F g na składowe oraz narysowanie i oznaczenie sił F s i F R.
" " "
1 p. – rozkład siły F g na składowe lub narysowanie sił F s i F R.
Zadanie 3.2. (0−4)

III. Wykorzystanie i przetwarzanie 12. Wymagania przekrojowe. Zdający:
informacji zapisanych w postaci tekstu, 2) samodzielnie wykonuje poprawne wykresy
tabel, wykresów, schematów i rysunków. (właściwe oznaczenie i opis osi, wybór
skali, oznaczenie niepewności punktów
pomiarowych);
5) dopasowuje prostą y = ax + b do wykresu
i ocenia trafność tego postępowania; oblicza
wartości współczynników a i b (ocena ich
niepewności nie jest wymagana).
Poprawna odpowiedź
Dx, cm
16
12
0 5 10 15 20 25 30 h, cm
Wyznaczenie równania prostej ∆x(h):

Fs = F1
kDx = mgsin a
4 z 20
h
kDx = mg s
mg
Dx = ks $ h, czyli ∆x = A ∙ h
Współczynnik kierunkowy prostej:
10 cm
A = 20 cm = 0, 5
Współczynnik sprężystości:
mg 0, 8 kg $ 9, 81 m2
k = sA = 0, 5 m $ 0, 5 s = 31, 4 m
N N
. 31 m
Schemat punktowania
N N N
bliczenie współczynnika sprężystości k . 31
4 p. – o m (uznajemy wyniki z przedziału (30 m; 32 m )).
3 p. – o
bliczenie współczynnika kierunkowego prostej A . 0,5.
2 p. – zaznaczenie niepewności pomiarowych, narysowanie najlepiej dopasowanej prostej.
1 p. – wyskalowanie i opisanie osi, zaznaczenie punktów.
Zadanie 4.1. (0−3)

I. Znajomość i umiejętność wykorzystania 5. Termodynamika. Zdający:
pojęć i praw fizyki do wyjaśniania procesów 3) interpretuje wykresy ilustrujące przemiany
i zjawisk w przyrodzie. gazu doskonałego;
III. Wykorzystanie i przetwarzanie 7) posługuje się pojęciem ciepła molowego
informacji zapisanych w postaci tekstu, w przemianach gazowych;
tabel, wykresów, schematów i rysunków. 8) analizuje pierwszą zasadę termodynamiki
jako zasadę zachowania energii;
10) analizuje przedstawione cykle
termodynamiczne, oblicza sprawność silników
cieplnych w oparciu o wymieniane ciepło
i wykonaną pracę.
Poprawna odpowiedź
Ciepło pobrane przez gaz w przemianie izochorycznej 1 " 2:
J
Q12 = nCV ∆T = 0,04 mol ∙ 12,5 mol $ K ∙ 600 K = 300 J
Ciepło pobrane przez gaz w przemianie izotermicznej 2 " 3 możemy obliczyć na dwa sposoby.
Sposób I
Sprawność silnika:
W
h= Q
Ciepło pobrane przez silnik w jednym cyklu:
W 130 J
Q = h = 0, 206 . 631 J
Ciepło pobrane przez gaz w przemianie 2 " 3:
Q23 = Q – Q12 = 631 J – 300 J = 331 J
5 z 20
Sposób II
Praca w przemianie 3 " 1 W31 = –p3(V1 – V3) = 105 Pa ∙ (3 – 1) ∙ 10–3 m3 = 200 J
Praca w przemianie 2 " 3 W23 = –(130 + 200) J = –330 J
Ciepło pobrane przez gaz w przemianie 2 " 3:
Q23 = –W23 = 330 J
Schemat punktowania
3 p. – obliczenie ciepła pobranego w przemianie 2 " 3, Q23 = 331 J lub Q23 = 330 J
oraz obliczenie ciepła pobranego w przemianie 1 " 2, Q12 = 300 J.
2 p. – obliczenie ciepła pobranego przez silnik w jednym cyklu Q . 631 J
lub
oraz obliczenie pracy w przemianie 2 " 3, W23 = –330 J
lub
obliczenie ciepła pobranego w przemianie 1 " 2, Q12 = 300 J
oraz obliczenie pracy w przemianie 3 " 1, W31 = 200 J.
1 p. – obliczenie ciepła pobranego w przemianie 1 " 2, Q12 = 300 J
lub
obliczenie pracy w przemianie 3 " 1, W31 = 200 J.
Zadanie 4.2. (0−2)

I. Znajomość i umiejętność wykorzystania 5. Termodynamika. Zdający:
pojęć i praw fizyki do wyjaśniania procesów 7) posługuje się pojęciem ciepła molowego
i zjawisk w przyrodzie. w przemianach gazowych;
IV. Budowa prostych modeli fizycznych 8) analizuje pierwszą zasadę termodynamiki
i matematycznych do opisu zjawisk. jako zasadę zachowania energii.
Poprawna odpowiedź
Sposób I (sposób niezależny od zadania 4.1.)

Zmiana temperatury w przemianie 3 " 1 jest taka sama jak w przemianie 1 " 2.
Ciepło oddane przez gaz w przemianie 3 " 1:
J
Q31 = nCp ∆T = n(CV + R)∆T = 0,04 mol ∙ (12,5 + 8,31) mol $ K ∙ 600 K . 500 J
Sposób II (tym sposobem można się posłużyć, gdy jest rozwiązane zadanie 4.1.)
W = Q12 + Q23 – Q31
Q31 = Q12 + Q23 – W = 300 J + 331 J – 130 J = 501 J
6 z 20
Schemat punktowania
2 p. – obliczenie Q31 . 500 J lub Q31 = 501 J.
1 p. – zastosowanie poprawnej metody.
Zadanie 5.1. (0−1)

pojęć i praw fizyki do wyjaśniania procesów 15) analizuje ruch ciał w dwóch wymiarach
i zjawisk w przyrodzie. na przykładzie rzutu poziomego.
GIMNAZJUM
3. Właściwości materii. Zdający:
6) posługuje się pojęciem ciśnienia (w tym
ciśnienia hydrostatycznego i atmosferycznego).
Poprawna odpowiedź
A
Należy porównać zasięgi dla tej samej wysokości, na której jest otwór, ale różnej wysokości słupa wody
nad otworem.
Schemat punktowania
1 p. – poprawna odpowiedź wraz z uzasadnieniem.
Zadanie 5.2. (0−1)

pojęć i praw fizyki do wyjaśniania procesów 15) analizuje ruch ciał w dwóch wymiarach
i zjawisk w przyrodzie. na przykładzie rzutu poziomego.
GIMNAZJUM
3. Właściwości materii. Zdający:
6) posługuje się pojęciem ciśnienia (w tym
ciśnienia hydrostatycznego i atmosferycznego).
Poprawna odpowiedź
C
Należy porównać zasięgi dla tej samej wysokości słupa wody nad otworem, ale różnych wysokości,
na których jest otwór.
Schemat punktowania
1 p. – poprawna odpowiedź wraz z uzasadnieniem.
7 z 20
Zadanie 6.1. (0−2)

V. Planowanie i wykonywanie prostych 12. Wymagania przekrojowe. Zdający:
doświadczeń i analiza ich wyników. 6) opisuje podstawowe zasady niepewności
pomiaru (szacowanie niepewności pomiaru,
obliczanie niepewności względnej, wskazywanie
wielkości, której pomiar ma decydujący
wkład na niepewność otrzymanego wyniku
wyznaczanej wielkości fizycznej).
Poprawna odpowiedź
Masa jednej karty:
66 g
m = 52 . 1, 269 g
Niepewność pomiaru dla jednej karty:
1g
Dm = 52 . 0, 02 g
Zapis wyniku pomiaru masy:
m = (1,27 ± 0,02) g
Schemat punktowania
2 p. – poprawny zapis wyniku m = (1,27 ± 0,02) g.
1 p. – obliczenie masy lub niepewności dla jednej karty.
Zadanie 6.2. (0−1)

I. Znajomość i umiejętność wykorzystania 2. Mechanika bryły sztywnej. Zdający:
pojęć i praw fizyki do wyjaśniania procesów 2) rozróżnia pojęcia: masa i moment
i zjawisk w przyrodzie. bezwładności.
Poprawna odpowiedź
D
Z definicji momentu bezwładności wynika, że jest on tym większy, im więcej masy ciała znajduje się
dalej od osi obrotu.
Schemat punktowania
1 p. – zaznaczenie D.
8 z 20
Zadanie 6.3. (0−2)

pojęć i praw fizyki do wyjaśniania procesów 3) oblicza momenty sił;
i zjawisk w przyrodzie. 4) analizuje równowagę brył sztywnych,
IV. Budowa prostych modeli fizycznych w przypadku gdy siły leżą w jednej płaszczyźnie
i matematycznych do opisu zjawisk. (równowaga sił i momentów sił).
Poprawna odpowiedź
Równowaga sił:
F1 = F4 oraz F2 = F3
Równowaga momentów sił względem punktu A:
1
F2 ∙ 2 a + F4 ∙ b = F3 ∙ a
lub względem punktu B:
1
F2 ∙ 2 a = F1 ∙ b
Schemat punktowania
2 p. – poprawne zapisanie obu warunków.
1 p. – poprawne zapisanie warunku dla sił lub momentów sił.
Zadanie 7.1. (0−2)

I. Znajomość i umiejętność wykorzystania 4. Grawitacja. Zdający:
pojęć i praw fizyki do wyjaśniania procesów 8) oblicza okresy obiegu planet i ich średnie
i zjawisk w przyrodzie. odległości od gwiazdy, wykorzystując III prawo
II. Analiza tekstów popularnonaukowych Keplera dla orbit kołowych.
i ocena ich treści. 12. Wymagania przekrojowe. Zdający:
8) przedstawia własnymi słowami główne tezy
poznanego artykułu popularno-naukowego
z dziedziny fizyki lub astronomii.
Poprawna odpowiedź
0, 33 au + 4, 11 au
Z tekstu i rysunku wynika, że wielka półoś jest równa a = 2 = 2, 22 au.
Z III prawa Keplera zastosowanego do Ziemi i do komety:
T2 (1 rok) 2
^2, 22 auh3 = (1 au) 3
T . 3,3 lat
Schemat punktowania
2 p. – obliczenie okresu obiegu komety T . 3,3 lat.
bliczenie wielkiej półosi a = 2,22 au lub zastosowanie III prawa Keplera.
1 p. – o
0 p. – b
9 z 20
Zadanie 7.2. (0−1)

I. Znajomość i umiejętność wykorzystania 4. Grawitacja. Zdający:
pojęć i praw fizyki do wyjaśniania procesów 1) wykorzystuje prawo powszechnego ciążenia
i zjawisk w przyrodzie. do obliczenia siły oddziaływań grawitacyjnych
między masami punktowymi i sferycznie
symetrycznymi.
POZIOM PODSTAWOWY
1. Grawitacja i elementy astronomii. Zdający:
3) interpretuje zależności między wielkościami
w prawie powszechnego ciążenia;
5) wyjaśnia wpływ siły grawitacji Słońca
na ruch planet i siły grawitacji planet na ruch
ich księżyców, podaje przyczynę spadania ciał
na powierzchnię Ziemi.
Poprawna odpowiedź
1 – P, 2 – F, 3 – F
1. Prawda. Jest tak, gdy kometa porusza się z aphelium do peryhelium. Siła grawitacji ma wtedy
składową styczną do toru zwróconą zgodnie z wektorem prędkości.
2. Fałsz. Odległość komety od Słońca w peryhelium jest ok. 12,5 razy mniejsza niż w aphelium, czyli
zgodnie z prawem Newtona siła jest ok. (12,5)2 . 156 razy większa.
3. Fałsz. Siły grawitacji działające na kometę i na Słońce są siłami wzajemnego oddziaływania i mają
jednakowe wartości.
Schemat punktowania
1 p. – z aznaczenie trzech poprawnych odpowiedzi.
0 p. – b
Zadanie 7.3. (0−3)

pojęć i praw fizyki do wyjaśniania procesów 8) stosuje zasadę zachowania momentu pędu
i zjawisk w przyrodzie. do analizy ruchu.
IV. Budowa prostych modeli fizycznych 4. Grawitacja. Zdający:
i matematycznych do opisu zjawisk. 5) oblicza zmiany energii potencjalnej
grawitacji i wiąże je z pracą lub zmianą energii
kinetycznej.
Poprawna odpowiedź
Stosunek energii kinetycznych:
mv P 2
= a vP k
EP 2 v 2
EA = mv A2 A
2
Zasada zachowania momentu pędu dla komety:
mvP rP = mvA rA
10 z 20
vP rA 4, 11 au
v A = rP = 0, 33 au . 12, 5
Energia kinetyczna komety w peryhelium:
E P = E A a v P k = E A ^12, 5h2 . 156 E A (przy podstawieniu b 0, 33 l otrzymujemy 155 EA)

v 2 4, 11 2
A
Zasada zachowania energii:
EA + Epot A = EP + Epot P
Zmiana energii potencjalnej między aphelium i peryhelium:
|∆Epot | = |Epot P – Epot A | = |EA – EP | = |EA – 156 EA | = 155 EA (przy podstawieniu EP = 155 EA
otrzymujemy 154 EA)
Schemat punktowania
3 p. – zastosowanie zasady zachowania energii i wyznaczenie zmiany energii potencjalnej
|∆Epot | = 155 EA (lub 154 EA).
2 p. – wyznaczenie energii kinetycznej w peryhelium EP . 156 EA (lub 155 EA).
v r
1 p. – zastosowanie zasady zachowania momentu pędu i wyznaczenie v P = r P .
A A
0 p. – b rak spełnienia powyższego kryterium.
Zadanie 8.1. (0−1)

I. Znajomość i umiejętność wykorzystania 7. Pole elektryczne. Zdający:
pojęć i praw fizyki do wyjaśniania procesów 8) posługuje się pojęciem pojemności
i zjawisk w przyrodzie. elektrycznej kondensatora;
9) oblicza pojemność kondensatora płaskiego,
znając jego cechy geometryczne.
Poprawna odpowiedź
Pojemność kondensatora:
S 2 0, 2 2 m 2
C = f o d = 8, 85 $ 10 -12 NC$ m 2 $ 0, 05 m = 7, 08 $ 10 -12 F
Ładunek kondensatora, czyli ładunek na płycie:
Q = CU = 7,08 ∙ 10–12 F ∙ 1000 V = 7,08 ∙ 10–9 C
Schemat punktowania
1 p. – obliczenie ładunku na płycie Q = 7,08 ∙ 10–9 C.
0 p. – b
Zadanie 8.2. (0−1)

I. Znajomość i umiejętność wykorzystania 7. Pole elektryczne. Zdający:
pojęć i praw fizyki do wyjaśniania procesów 6) przedstawia pole elektrostatyczne za pomocą
i zjawisk w przyrodzie. linii pola;
7) opisuje pole kondensatora płaskiego, oblicza
napięcie między okładkami.
11 z 20
Poprawna odpowiedź
Podkreślenie: w każdym punkcie / w każdej chwili oraz w lewo / w prawo.
Schemat punktowania
1 p. – poprawne dwa podkreślenia: w każdym punkcie oraz w prawo.
Zadanie 8.3. (0−3)

pojęć i praw fizyki do wyjaśniania procesów 4) wykorzystuje związki pomiędzy położeniem,
i zjawisk w przyrodzie. prędkością i przyspieszeniem w ruchu
IV. Budowa prostych modeli fizycznych jednostajnym i jednostajnie zmiennym
i matematycznych do opisu zjawisk. do obliczania parametrów ruchu;
8) wyjaśnia ruch ciał na podstawie drugiej
zasady dynamiki Newtona.
7. Pole elektryczne. Zdający:
11) analizuje ruch cząstki naładowanej
w stałym jednorodnym polu elektrycznym.
Poprawna odpowiedź
Natężenie pola między płytami:
U 1000 V V
E = d = 0, 05 m = 2 $ 10 4 m
Siła działająca na koralik i przyspieszenie koralika:
V
F = qE = 0, 2 $ 10 9 nC $ 2 $ 10 4 m = 0, 4 $ 10 -5 N
F 0, 4 $ 10 -5 N cm
a= m = = 2 $ 10 -2 m
s2 = 2 s2
0, 2 $ 10 -3 kg
Czas ruchu koralika na drodze d = 0,05 m:
2d 2 $ 0, 05 m
t= a = 2 $ 10 -2 m . 2, 24 s
s2
Schemat punktowania
3 p. – obliczenie czasu ruchu koralika t . 2,24 s.
m
2 p. – obliczenie przyspieszenia koralika a = 0,02 s2 .
V
bliczenie natężenia pola elektrycznego między płytami E = 2 ∙ 104
1 p. – o m.
Zadanie 9.1. (0−1)

III. Wykorzystanie i przetwarzanie GIMNAZJUM
informacji zapisanych w postaci tekstu, 4. Elektryczność. Zdający:
tabel, wykresów, schematów i rysunków. 12) buduje proste obwody elektryczne i rysuje
ich schematy.
12 z 20
Poprawna odpowiedź
A
+
–
+
–
Schemat punktowania
1 p. – narysowanie poprawnego schematu.
Zadanie 9.2. (0−2)

V. Planowanie i wykonywanie prostych 12. Wymagania przekrojowe. Zdający:
doświadczeń i analiza ich wyników. 6) opisuje podstawowe zasady niepewności
pomiaru (szacowanie niepewności
pomiaru, obliczanie niepewności względnej,
wskazywanie wielkości, której pomiar ma
decydujący wkład na niepewność otrzymanego
wyniku wyznaczanej wielkości fizycznej).
GIMNAZJUM
4. Elektryczność. Zdający:
9) posługuje się pojęciem oporu elektrycznego,
stosuje prawo Ohma w prostych obwodach
elektrycznych.
8. Wymagania przekrojowe. Zdający:
11) zapisuje wynik pomiaru lub obliczenia
fizycznego jako przybliżony (z dokładnością
do 2−3 cyfr znaczących).
Poprawna odpowiedź
Opór opornika:
E 6V
R = I = 0, 43 A . 14,0 X
Niepewność wyznaczenia oporu:
ΔR = 14 Ω ∙ 0,03 = 0,42 Ω ≈ 0,5 Ω (niepewności zaokrąglamy w górę)
Schemat punktowania
2 p. – o
bliczenie niepewności ΔR ≈ 0,5 Ω.
bliczenie oporu R ≈ 14 Ω.
1 p. – o
0 p. – b
13 z 20
Zadanie 9.3. (0−2)

I. Znajomość i umiejętność wykorzystania GIMNAZJUM
pojęć i praw fizyki do wyjaśniania procesów 8. Wymagania przekrojowe. Zdający:
i zjawisk w przyrodzie. 7) rozpoznaje proporcjonalność prostą
na podstawie danych liczbowych lub
na podstawie wykresu oraz posługuje się
proporcjonalnością prostą;
11) zapisuje wynik pomiaru lub obliczenia
fizycznego jako przybliżony (z dokładnością
do 2−3 cyfr znaczących).
Poprawna odpowiedź
1 – P, 2 – F, 3 – F, 4 – F
1. Prawda. W liczbie 10,7 są trzy cyfry znaczące.
2. Fałsz. Wyznaczony w pomiarze 2. opór ma wartość z przedziału (11,6 Ω; 12,4 Ω), a w pomiarze 3.
z przedziału (12,5 Ω; 13,3 Ω). Przedziały te nie mają części wspólnej.
3. Fałsz. Natężenie nie wzrasta tyle samo razy co liczba ogniw.
4. Fałsz. Zakres miernika musiał być większy od 200 mA, gdyż miernik zmierzył natężenie np. 0,35 A,
czyli 350 mA.
Schemat punktowania
2 p. – zaznaczenie czterech poprawnych odpowiedzi.
1 p. – zaznaczenie trzech poprawnych odpowiedzi.
Zadanie 9.4. (0−3)

IV. Budowa prostych modeli fizycznych 8. Prąd stały. Zdający:
i matematycznych do opisu zjawisk. 1) wyjaśnia pojęcie siły elektromotorycznej
V. Planowanie i wykonywanie prostych ogniwa i oporu wewnętrznego;
doświadczeń i analiza ich wyników. 4) stosuje prawa Kirchhoffa do analizy
obwodów elektrycznych.
Poprawna odpowiedź
Z II prawa Kirchhoffa:
E = IR + Irb
Opór wewnętrzny baterii ogniw (dwa ogniwa połączone szeregowo):
E - IR 3 V - 0, 25 A $ 10 X
rb = I = 0, 25 A = 2X
Opór wewnętrzny jednego ogniwa:
r
r = 2b = 1 X
14 z 20
Schemat punktowania
3 p. – obliczenie oporu ogniwa 1 Ω.
2 p. – obliczenie oporu baterii ogniw 2 Ω.
1 p. – zastosowanie poprawnej metody, np. II prawa Kirchhoffa.
Zadanie 10.1. (0−2)

I. Znajomość i umiejętność wykorzystania 6. Ruch harmoniczny i fale mechaniczne.
pojęć i praw fizyki do wyjaśniania procesów Zdający:
i zjawisk w przyrodzie. 1) analizuje ruch pod wpływem sił sprężystych
(harmonicznych), podaje przykłady takiego
ruchu;
3) oblicza okres drgań ciężarka na sprężynie
i wahadła matematycznego.
Poprawna odpowiedź
Okres drgań przewodnika na dwóch sprężynach o współczynniku sprężystości k2 = 2k:
m
T = 2r k
2
Masa przewodnika:
N
k2 T2 200 m $ 0, 14 2 s 2
m= 2 = . 0, 1 kg
4r 4 $ 3, 14 2
Schemat punktowania
2 p. – obliczenie masy przewodnika m ≈ 0,1 kg.
1 p. – zastosowanie wzoru na okres drgań i uwzględnienie współczynnika sprężystości dwóch sprężyn
k2 = 2k
lub
obliczenie masy m = 0,05 kg przewodnika, tak jakby drgał na sprężynie o współczynniku k.
Zadanie 10.2. (0−3)

I. Znajomość i umiejętność wykorzystania 6. Ruch harmoniczny i fale mechaniczne.
pojęć i praw fizyki do wyjaśniania procesów Zdający:
i zjawisk w przyrodzie. 1) analizuje ruch pod wpływem sił sprężystych
IV. Budowa prostych modeli fizycznych (harmonicznych), podaje przykłady takiego
i matematycznych do opisu zjawisk. ruchu.
9. Magnetyzm, indukcja magnetyczna. Zdający:
9) analizuje napięcie uzyskiwane na końcach
przewodnika podczas jego ruchu w polu
magnetycznym.
15 z 20
Poprawna odpowiedź
Pomiędzy końcami przewodnika powstaje siła elektromotoryczna indukcji
DU BDS BlDx
E= = = = Blv
Dt Dt Dt
Umax = Emax = Blvmax
Prędkość maksymalna drgającego przewodnika:
2r 0, 01 m $ (2 $ 3, 14)
v max = A~ = A T = (0, 14 s) . 0, 45 ms
Maksymalne indukowane napięcie:
m
U max = 50 $ 10 -3 T $ 0, 1 m $ 0, 45 s = 2, 25 $ 10 -3 V
Schemat punktowania
3 p. – obliczenie Umax = 2,25 ∙ 10 –3 V.
m
2 p. – z astosowanie wzoru U = Blv oraz obliczenie v max . 0, 45 s .
1 p. – wyprowadzenie/zastosowanie wzoru U = Blv na indukowane napięcie lub obliczenie

maksymalnej prędkości v max . 0, 45 ms .
Zadanie 11.1. (0−2)

I. Znajomość i umiejętność wykorzystania 10. Fale elektromagnetyczne i optyka. Zdający:
pojęć i praw fizyki do wyjaśniania procesów 6) stosuje prawa odbicia i załamania fal
i zjawisk w przyrodzie. do wyznaczenia biegu promieni w pobliżu
V. Planowanie i wykonywanie prostych granicy dwóch ośrodków.
doświadczeń i analiza ich wyników. 13. Wymagania doświadczalne. Zdający:
8) […] opisuje i analizuje wyniki oraz […]
interpretuje wykresy dotyczące załamania
światła (np. wyznaczenie współczynnika
załamania światła z pomiaru kąta granicznego).
Poprawna odpowiedź
powietrze
5
a
szkło 3
sina
Prawo załamania: n =
sin b
5 3
Z rysunku: sina = R oraz sin b = R
16 z 20
Współczynnik załamania:
sina 5
n= = 3 . 1, 67
sin b
Schemat punktowania
2 p. – obliczenie współczynnika załamania n . 1,67.
1 p. – zastosowanie prawa załamania i poprawne wyznaczenie sin a lub sin b.
Zadanie 11.2. (0−1)

I. Znajomość i umiejętność wykorzystania 10. Fale elektromagnetyczne i optyka. Zdający:
pojęć i praw fizyki do wyjaśniania procesów 5) opisuje i wyjaśnia zjawisko polaryzacji
i zjawisk w przyrodzie. światła przy odbiciu i przy przejściu przez
II. Analiza tekstów popularnonaukowych polaryzator.
i ocena ich treści.
Poprawna odpowiedź
Promień odbity nie jest całkowicie spolaryzowany.
Przykładowe uzasadnienie: Tangens kąta padania tg a = 51 = 5 jest różny od współczynnika załamania,
który jest mniejszy od 2, czyli światło nie pada na szkło pod kątem Brewstera.
Poprawne jest również uzasadnienie: Promień odbity nie jest prostopadły do promienia załamanego.
Schemat punktowania
1 p. – podanie poprawnej odpowiedzi wraz z wyjaśnieniem.
Zadanie 12.1. (0−2)

I. Znajomość i umiejętność wykorzystania 11. Fizyka atomowa i kwanty promieniowania
pojęć i praw fizyki do wyjaśniania procesów elektromagnetycznego. Zdający:
i zjawisk w przyrodzie. 2) stosuje zależność między energią fotonu
III. Wykorzystanie i przetwarzanie a częstotliwością i długością fali do opisu
informacji zapisanych w postaci tekstu, zjawiska fotoelektrycznego zewnętrznego,
tabel, wykresów, schematów i rysunków. wyjaśnia zasadę działania fotokomórki.
POZIOM PODSTAWOWY
2. Fizyka atomowa. Zdający:
6) opisuje efekt fotoelektryczny, wykorzystuje
zasadę zachowania energii do wyznaczenia
energii i prędkości fotoelektronów.
GIMNAZJUM
8. Wymagania przekrojowe. Zdający:
8) sporządza wykres na podstawie danych
z tabeli (oznaczenie wielkości i skali na osiach),
a także odczytuje dane z wykresu.
17 z 20
Poprawna odpowiedź
Dla wybranej długości fali, np. m = 180 nm, można odczytać z wykresu Ek max = 5 eV.
Energia fotonu o tej długości fali:
m
hc 6, 63 $ 10 -34 Js $ 3 $ 10 8 s
Ef = = = 1, 11 $ 10 -18 J . 6, 9 eV
m 1, 8 $ 10 -7 m
Praca wyjścia:
W = Ef – Ek max = 6,9 eV – 5 eV = 1,9 eV
Schemat punktowania
2 p. – obliczenie pracy wyjścia W . 1,9 eV.
1 p. – o
bliczenie energii fotonu dla wybranej długości fali.
0 p. – b
Zadanie 12.2. (0−2)

I. Znajomość i umiejętność wykorzystania 11. Fizyka atomowa i kwanty promieniowania
pojęć i praw fizyki do wyjaśniania procesów elektromagnetycznego. Zdający:
i zjawisk w przyrodzie. 3) stosuje zasadę zachowania energii
IV. Budowa prostych modeli fizycznych do wyznaczenia częstotliwości promieniowania
i matematycznych do opisu zjawisk. emitowanego i absorbowanego przez atomy.
POZIOM PODSTAWOWY
2. Fizyka atomowa. Zdający:
2) interpretuje linie widmowe jako przejścia
między poziomami energetycznymi atomów;
3) opisuje budowę atomu wodoru, stan
podstawowy i stany wzbudzone.
Poprawna odpowiedź
Seria pierwsza leży w nadfiolecie.
Największą długość fali ma pierwsza linia w tej serii:
= 1, 097 $ 10 7 $ a 2 - 2 k
1 1 1
m 1 2
m . 122 nm i jest poza zakresem wykresu.
Seria druga leży w zakresie widzialnym i częściowo w nadfiolecie.
Krótkofalowa granica tej serii:
1 1
= 1, 097 $ 10 7 $ 2
m 2
m . 365 nm i jest poza zakresem wykresu.
Odp. W zakresie długości fal, dla których wykonano wykres, nie ma linii widmowych wodoru.
Schemat punktowania
2 p. – obliczenie obu koniecznych długości fali i poprawna odpowiedź.
1 p. – obliczenie największej długości fali w pierwszej serii (Lymana) lub najmniejszej długości fali,
czyli krótkofalowej granicy drugiej serii (Balmera).
18 z 20
Zadanie 13.1. (0−2)

I. Znajomość i umiejętność wykorzystania POZIOM PODSTAWOWY
pojęć i praw fizyki do wyjaśniania procesów 3. Fizyka jądrowa. Zdający:
i zjawisk w przyrodzie. 1) posługuje się pojęciami pierwiastek, jądro
II. Analiza tekstów popularnonaukowych atomowe, izotop, proton, neutron, elektron;
i ocena ich treści. podaje skład jądra atomowego na podstawie
liczby masowej i atomowej;
5) opisuje reakcje jądrowe stosując zasadę
zachowania liczby nukleonów i zasadę
zachowania ładunku, zasadę zachowania
energii.
Poprawna odpowiedź
Reakcja powstawania trytu w atmosferze:
14N + 1n " 3H + 12C
7 0 1 6
Reakcja powstawania trytu w reaktorze jądrowym:
6Li + 1n " 3H + 4He
3 0 1 2
Schemat punktowania
2 p. – poprawny zapis dwóch reakcji.
1 p. – poprawny zapis jednej reakcji.
Zadanie 13.2. (0−1)

Wymagania ogólne Wymaganie szczegółowe
i zjawisk w przyrodzie. 3) wymienia właściwości promieniowania
II. Analiza tekstów popularnonaukowych jądrowego a, b, c; opisuje rozpady alfa, beta
i ocena ich treści. (wiadomości o neutrinach nie są wymagane),
sposób powstawania promieniowania gamma;
posługuje się pojęciem jądra stabilnego
i niestabilnego.
Poprawna odpowiedź
Rozpad beta minus jądra trytu:
3H " 3He + 0e
1 2 –1
lub
–
3H " 3He + 0e + o
1 2 –1 e
Schemat punktowania
1 p. – poprawny zapis reakcji.
19 z 20
Zadanie 13.3. (0−2)

Wymagania ogólne Wymaganie szczegółowe
i zjawisk w przyrodzie. 4) opisuje rozpad izotopu promieniotwórczego
II. Analiza tekstów popularnonaukowych posługując się pojęciem czasu połowicznego
i ocena ich treści. rozpadu; rysuje wykres zależności liczby
IV. Budowa prostych modeli fizycznych jąder, które uległy rozpadowi; wyjaśnia zasadę
i matematycznych do opisu zjawisk. datowania substancji na podstawie składu
izotopowego, np. datowanie węglem 14C.
Poprawna odpowiedź
Czas, który upłynął od 1963 roku to 58 lat (około 60 lat).
Szacujemy, że upłynęło 4,6−4,9 (lub około 5) czasów połowicznego rozpadu.
Masa trytu, która mogła pozostać po tym czasie:
58 lat
m = 650 kg $ a 2 k 12, 3 lat . 24, 7 kg
1
Schemat punktowania
2 p. – obliczenie masy trytu m . 24,7 kg (należy zaakceptować wyniki z przedziału
<20 kg, 27 kg>).
1 p. – oszacowanie t . 5 $ T 12 .
20 z 20

2021 Styczen 02 - Fizyka - Nowa Era Odp

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

2021 Styczen 02 - Fizyka - Nowa Era Odp

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY

Z NOWĄ ERĄ 2020/2021

ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ

Copyright by Nowa Era Sp. z o.o.

Wymaganie ogólne Wymaganie szczegółowe

Zadanie 2.1. (0−3)

Wartość prędkości względem brzegu:

Czas przepłynięcia motorówki na drugi brzeg:

Zadanie 2.2. (0−1)

Zadanie 3.1. (0−2)

Zadanie 3.2. (0−4)

Wyznaczenie równania prostej ∆x(h):

Zadanie 4.1. (0−3)

Zadanie 4.2. (0−2)

Sposób I (sposób niezależny od zadania 4.1.)

Zadanie 5.1. (0−1)

Zadanie 5.2. (0−1)

Zadanie 6.1. (0−2)

Zadanie 6.2. (0−1)

Zadanie 6.3. (0−2)

Zadanie 7.1. (0−2)

Zadanie 7.2. (0−1)

Zadanie 7.3. (0−3)

E P = E A a v P k = E A ^12, 5h2 . 156 E A (przy podstawieniu b 0, 33 l otrzymujemy 155 EA)

Zadanie 8.1. (0−1)

Zadanie 8.2. (0−1)

Zadanie 8.3. (0−3)

0 p. – brak spełnienia powyższego kryterium.

Zadanie 9.1. (0−1)

Zadanie 9.2. (0−2)

Zadanie 9.3. (0−2)

Zadanie 9.4. (0−3)

Zadanie 10.1. (0−2)

Zadanie 10.2. (0−3)

1 p. – wyprowadzenie/zastosowanie wzoru U = Blv na indukowane napięcie lub obliczenie

Zadanie 11.1. (0−2)

Zadanie 11.2. (0−1)

Zadanie 12.1. (0−2)

Zadanie 12.2. (0−2)

Zadanie 13.1. (0−2)

Zadanie 13.2. (0−1)

Zadanie 13.3. (0−2)

You might also like

0 p. – brak spełnienia powyższego kryterium.

1 p. – wyprowadzenie/zastosowanie wzoru U = Blv na indukowane napięcie lub obliczenie