Professional Documents
Culture Documents
تأثير الطراز القوطي المستحدث العمائر الدينية الكنيسة الأسقفية بمدينة السويس بمصر أنموذجا
تأثير الطراز القوطي المستحدث العمائر الدينية الكنيسة الأسقفية بمدينة السويس بمصر أنموذجا
ااثااازا
ً
"ذأ اا"
∗أأ.أة
:ا
او ،ةاا ورو را زا إ م ل
ر وا أورو ان تا
ِ ا يو ا
إ ورو روا ا ات
ا را تا أن و ،ثا اازا رأ و
ُ
روزةتةاﻩت
ة أ و ،ا ازا ا ذ وا ،أورو
ا ثا اازا تا ا زا
ُ
ت ا ازﻩ تو وا را تا
ةاوا اةنتاا
.ااﻩ،م1869م1859
؛ي ؛ا ؛وروراز؛ا :اتا
.اةن؛ ا
Abstract :
The tendency of the rulers of Egypt to the European architectural styles
and the influx of from various countries of Europe, which accompanied the
French colonial movement and the English to Egypt to transfer the effects of
European architectural and artistic to Egypt, especially the Gothic style
developed, therefore, we find that the architectural facilities that were built
in Egypt in this period It was characterized by a complex blend of several
ر ذأ ر أ /د.أ ،نا ،ةا ر ، راﻩد ∗
أ/د.أ،.ةا
اوا نر وورةوا
ر ذأ ن ،ر رةوار ذأ قد د
.ار،ةا
ر
ارةوا
296
2017د–أ37دار
European architectural and artistic styles, which at that time dominated the
local Islamic style. One of the most prominent of these styles was the
modern Gothic style which characterized many architectural and artistic
features.
Key words : Egypt; the Gothic style; European architectural styles; foreign
communities; the local Islamic style.
:
را أورو رياز أول ا اُ
وااتوارا ناعاا
رﻩأو،ووناا،1وا
ند ولماو،2م15/ـ10ن اام12/ـ6 نا
وأ اوإ ورو وا ا ا ا
)زارىراتوةوردت " Goth"و،3ووإ
ﻩأن،4إاأرخيا"Vassari"(م1574:1511
رتأاااا
.5رﻩواافااأنو،أورو
ااأنوناارءدو
وباأنإا،أورواوناأواونا
حا و ،6ا ا رو ل ا
تاا"و Ogival"و نرا
"اأن،7رواوااا
،8م12/ـ6 نانرازد أولأنوذ"ا
ماأول"Sir-GristopherWern"رناو
ارةاوذ،م15 /ــ9 نااازا
نااىاارةااءوا،م12/ـ6 نا
ا""رانرانر، 9م15/ـ9
297
2017د–أ37دار
،رو ا ا ا ا ا ا
ً
.االإااورواداوذ
"ثا"ااازاة:أو
تااا نااوا ناأوا
أت،أوروبساةرةأاتو
ى قودرلنأووالاووا
أوروبإةاة ىو،راأأى
.واإانا
لوا رةالداازاءإأت
رىااااءﻩو،ا نا
و،اءﻩاأ"A.W.Pugin"(م1852:1812)نسأو
ا جا ا را ق فا دةإ رواد أ
نو،انااروااص
نرا ن ى رىا ء دون أ ءز
جر"William Morris"رموو،"John Ruskin"
.10صاجاال
اتا و نوا،رناما
ن ن أن ،اإ را أ
تإ و اإ وإ ،اا ﻩ و
ً ً
داارا إوﻩواا
1162 ام أ ا أروع و ،ى ا و
"Strauberry Hill"مااذم17491777/ـ1191
نرو و ،"H.Walpole" لوا ارس رىا سا
قاواازالنىاوا،"W.Roblnson"
،م18181815/ـ13031300 وام ا نا ا نا
.11جازىوا
298
2017د–أ37دار
ءإ إ ةا ا ﻩ بأ ة ك
:،ربأأ،ا
تووا ت أ ا د ت :ول ا
را و ل ا وا رةا رأ ا
Sir " توا" واWalpole" ل وال با و ،ا
.ةانار"Walter Scott
ء رة اا ا تا بأ ت :ا ا
.ارةاأواحإ
"John "نرو ن تو و ا ا :ا ا
رو م1849 م را ا Ruskin
ُ ُ
و،واقموأام1853ما
ا نااءت ىوأ لأااءإ
ا ناااأتأادىا
ازا م ا ا تو ا ذ ور ،
.12اناةا
ران،زةةاﻩاازاا
(م1815 :1799)ن وب اا ا
ىواااوذ،أاوأاوا
" ن ىاازا اازوا ا ة و ،
و ءأ ىا ا ا وذ ،" ا "أو "وا
ُ
ء،اازاء ريأيوا،ننا
.13م1836/ـ1252مإ
ثااازاتا:
:
ا ا ، ا 1
يااواقاإااياادىو،ا
299
2017د–أ37دار
ةأ د واقا ا و ،
،14 ات ن "ن" نروا ا واق و ن
ن و،ابأةاﻩااو
.(3،1)،نا
اا""اا 2
لاوا،15ءرااىااة
را
اءأ أر دة ن ا دا ﻩ
طو ،ا ح أو و ن
نا و ،ض رز ُ نا
،ف ا ﻩ و ، د ان
ف ن وا ت ُ ،ر واا ا و
ً
.(5،4)،16د
أو س إ ا دا أت ا ا 3
ادا،لأاو،اس
دا و ، ا ن د ن ا أي
أما" Ogee"وزةرأ ،"Cinquefoil"ا
ً
دطنأإ،ابوةاااتن
ُ
Foliated or Cuspe"اداةاﻩو،رجا
Different ز ة ا دا أ ت ،17"
.(6،2).ت""Orders
ا ا ا ا زتا ا توا اا 4
ُ
امأإ،ءاعرا
ُ
،اااااءتا،ار
اءا ناجااااراجأ
أ ن تا ﻩ نا ما و ،18اا ا
و،19تاعاراو،"Tracery"اتاتا
300
2017د–أ37دار
لوأدوا و ا تا
ُ
ا تا فو ،اا رؤوس ا ا تا
ترةةاأ،20" Plate tracery"ا
،روواااالار
ُ
تا .."Bar Tracery" ا تا ف
ً
رة م ا ،ا تا ا
رأو،(7)،"Trefoils"اسلوأدوالأ
ذو أ تو ،(7 ،6) ،" Quartrefoil "اس
اأ،م13/ـ7ناأواإأتا،21ل
طا رت را ت ما
ءات ة " Flowing " ا ت ا
ا تا ءإ دا م14/ـ8 نا و ،22روا
.اتالاواأناأ،ا
"ButterressesFlying"ةاتواةاتاا5
،االادةاتا
،اأرواةا،(8)
نوأتاأوراقرفزﻩسأنو
ل ة تار ا اا زتا ،ر
.أعو
اأا"Spires"ااجتا 6
.(8)،23ااذاتءااجازاذفا
:اااااأ:
ُ ُ
"CHURCHSTVIOURS." ST(ا)ا
" وا ا ةإ "24 ا :ا
ً
مأارع 2ا،( 10،9)،ا
301
2017د–أ37دار
رع با و ، رع لا و ،ا یأ
.25باو،ارعقاو،ا
ةدةزإاةحوإأدى :ءروءا
أوداةتأ،إ
رواوااوو،أوأوو
تا ةا ن ن ن ، وا
ا تا نورو ا ا ة إ
ا ىتازوذاتاارأ
د،لواوبان،ىا
ةدزدأىذاأنإ،
ترإ ا، 26(م1854:1848) ولس ىا
نولاأولناتررأو،27ا
وو،ورو،ووةااتنبأ
ً
ا،م1819مإ،.W. Jowettوا
ا د دةز ذ و ،28 ا تإر
اارءأواا
.زاتووزواجة
ا ازا وا ،29ا ا أ و
.جدى.أماناراو،30ى
ً
ادااوذ،م1901ما
ُ
(1):أو،نوا
CHURCHSTVIOURS.ST
THIS STONE WAS BUT BY
M . DE . J. BEY
17 JUNE 1901
302
2017د–أ37دار
303
2017د–أ37دار
)مأ إ و ،ا ا ا اا
.(4،3)،(12)،(–أو
:اانوااابأىاا
رةو ،م1,45×2,90 دﻩأ ا ا ا فا :با
أأ33دةةب
.(4،3)،اابو،ا
رةو،م1×2,10ةدﻩأاانااااو
ةو،دةة
اا أ رجا ا تا
او،أاىجاا
اةداإةأ
رااف،أااأجﻩو
،"اس "ز تا ةور ا ةدا
.(4)
رة"اا،واااوا
اأ ىو،م4×4دأة
دة دة ة
اوذ،(4)،اداإلاو،ا
لرجاإ لاوااادةاةا
ىأأدةةب
أ ،(5) ،(13) ،ا ا ب و ،ا
م4اررةصااا
.اااة
304
2017د–أ37دار
ة أ و ،م7,5 ا اا :ا اا
ا،ةترةو،م2,80ة
ً
و،أدةو،إر أا
ةداا،ارزةا
ةوراةداﻩاأ،رةورا
.(6)،(14)،ترا
يداااااة ُ :ااا
دأ ة مأ إ و،م7,5
او،تاااأو،م 1×1,80
.(7،3،2ت)،واااا
ذاتةد12ارانُ :ةاتا
اوذ،رءازوازاونداأ
ُ
،ا اا نود ا اا ند
وا اا و ،ا تأ رانا تأ
.اااادالا
و،(10،8)،ااُ :ا
أتا ن،(4،3،2)،رجا
ا ىا ا ءا "ا " و ىا
ا وراق ف نا أن ،ا ءا
ا ا أ ،دل ةو ة ن
و أ ن دروة
.(5)،
ااو،ارةاأو،اءا:جا
ص ا ا ع اإ ا ء ،ا
اﻩرإﻩو،اررفز
305
2017د–أ37دار
ﻩو ،ا ك ذات ة
"ازا " ا وا ا انأ رانإ
.(4،3،2)،(15)،
:ااا
ل ا 34 ا :ا
HALL "" ةاا ا ذات فو ،ىدا
ا ن ، ﻩو ،CHURCH
.(11)،35راناوارضلو،
:مأإااا
×12 دأ رةو :"ا " و ا
وُ ،(10) ، و ،(8) ،م7,10
ج ن وا ا
ُ
اا، (11)،اك
ُ
أدواتةةإدىو،م1×135دﻩأبا
ُ
إ دى ذات ا ُ ،ا
،ا دا ا ذات
.(10،8)،كا
،،م2,35ىدا:اا
ا رجا و ،م4 ا ا
و،جو،م1×1,80دأة
.(8)،اك
:دا
ا ا عا او ،ا ا 36دا
ا ن نو ا ا و رذ
و،نادااأوولاإاجش
ا ،رزا ت مر ،م1×60 دأ ،ما
306
2017د–أ37دار
ا ا 25 ﻩو ،30 نا نو ا
.(12)،داة25اإرأ
اااا:"37"ااا
ذو وا ،م4 إ رى ا
،م2,80ةةاو ،
،65 ض ت ا
جز،جو،ااعروأ
وااا،ةمرث
و،دة(م1×2,10)دأة
.(9)،اك
:ا
ىةأااران
وأوروارااوروازا
.اام20،19ناإ
ااوروراازاأأثااازا
.صاومتا
ةا وا را ا تا أ فا
ا وا ا ع وا ثا ااز
ىا ا وا ،ا ا ،
رةو اتاذاتاوا ،ابوااتما
توا ،"Trefoils "اس لوأدوا لأ
ذاتااجو،ءاوزوااراناااةا
.اا
307
2017د–أ37دار
ا رأ ا تا د
و إ ا ور روا ا ات ِ ا
.ثااازا
نااترمااتاط
ا ء ،ا رأ ا
.اارو،ااوأ
:اا
،اﻟﻘﺎﻫﺮة ،اﳌﻌﺎرف دار ،2ط ،واﻟﺒﺎروك واﻟﻨﻬﻀﺔ اﻟﻮﺳﻄﻰ اﻟﻌﺼﻮر ﰲ اﻟﻐﺮب ﻓﻨﻮن ،ﻋﻼم إﲰﺎﻋﻴﻞ ﻧﻌﻤﺖ1
.26ص،م1991
.p. 31990,England,"Bracans Joes, "The Key to Gothic Art 2
،ة ا،ا رع ما ،1ط ،را ا ،ونوآ ،د 3
.12ص،م1993
،ةا ،رفا دار ،ا نا ،ول ءا ،نا ، ، 4
.235ص،1970
.123ص،اا،ونوآ،د 5
74ص،م1984،ةا،قا،وروار،اإدن 6
, Romanesque Gothic, New York, November 4, 2008, p:118. Gloria 7
Fossi,
.235ص،نا،، 8
،3ج،ووروارا نوارةار،أ،ادا 9
.77ص،م1969،ةا،نااا
ااارسرةارىاا،اإأ،ا إ10
.9،8ص،2006،ان،انا،ر،(م19501860)
،م1979 ، ةا ،4ج،ا نا ا رةا ر ،أ ،ادا 11
.25ص
http://www.all-art.org/history392.html 12
.25ص،4ج،اا،أ،ادا 13
308
2017د–أ37دار
اواوانروابر،أار،ا إ14
،ا نا ،راﻩد ر ،ر
راو ند ن ل
136ص،م2006،ان
.235ص،اا،، 15
.235ص، ا16
،ق ا ،رةا ر ،درا نأ و ، 17
.104ص،م1943
،1992،ادار،،،باتإرةا،ردور، 18
.52ص
.115ص،رةار،، 19
.115ص،اا،، 20
.125ص،اا،، 21
.119:115ص، ا22
،وت،اادار،اراأوروورة،حا،ر 23
.226:230ص،م1976
وذ،م16 ناإراااإأ 24
يأرنوروااان
،ا،،ووااان اةو،ارأس
كأن،.256،257ص،م2007،أر،1ط،1ج،ندوااا،ى
َ ردا
،ارا،،،اافأون ُ إأن،ا
.ند
http://www.dorar.net/enc/adyan/66
واأنم1800ماأتو، 25
ا ﻩو أول ن ر ا ان أرض
25وت 20،رارا
ة ، ا أز ، ، ، ،ا
/ 13 ـ1434 ،ال 6 اء ام ا ر ، 138ا ، 46271د ا،ام
. م2013أ
وسواةردھوسوااطرفاا 26
أرو،ھرةانواراءاربانوءرةز
وتو،(م.ق2563)أىاوادواان
ا،اكاازخء
أ ونوا وا ا ن ءأ ،ىا ا أ
،ةا ، ا ،ا را :دة را ، ،م ا
309
2017د–أ37دار
أ ا ا و ىر ا ا ،.21ص ،م2016
أ ااأوا أ ،ىأر وزو ا ا س
اةو(م.ق 30 51)اأااإا
اراا:اإ،،،ااادةواازا
،ةا ،وا اارا ،ا ب درا ،ا ا
(م895:884) نأرورأدىاا ناو،.54:53،م1966
ا ا نا أ،ما ا ا وأ ا ء ء اأ
ا :را ،دة ، ،ا اأ ما ة نا
،ورةاةو،.22ص،ا
رةناةورةذا
رضاافااناوردر
ادااسا ،،ىر،،""اماوإ
،م1994،بااا،ولا،م1945إناء
ّ
و،ارإأدتا،اااأ،ةاا ُ ،.99ص
ً ً ْ
،ةاوع و ارار،اﻩوعأناوا،ان ا
ْ ً ْ
ت،ةا اﻩ نأنرأت،اةإن
ْ
زخاا،ةاوعوراتاث َ
، ْ
ا
.حاةورن،ا
،م18،19نااةاواتادور،،ا
.60ص،م2000،ةا،ر،راةدر،ورآدرا
،ا وبا إ ر أت را د ا27
مإ ف ، نا نو ا ا دول ا ن اا
ىإ ،ا ا أوا ،با ﻩ ةا
،دوو،اﻩافأ،ااازاتإ
ّ
،ااتا،واةاأدواراتو
،ار،وح،ن:،.ررجو
.50ص،م1995،ن،ردار،1ط
"1756 – 1986" اترراورا: ، 28
.35ص،م1988،ةا،ودرا
ت،ىاا ىتازوذاتا 29
،،اةوذ،اواةن
.60ص،اا،،ا
اازام/ 1135ـ530متااأولرىرا 30
نوااتوا""Guillaume De Desensدىمافإ
310
2017د–أ37دار
اةوارانا الاواواا
وااااتا،أأ،،،او
،ا نا ول ا و ا نا ل رو ةا
.22ص،م2011،ةا،ر،ر
.30/8/446:رم1949:1942د،ةتا دار31
اا نوااواتزأ، ن ا32
ا أي ن ل با ا وا ا وأ ،ا
ا را تا ،اإ و ،نأ ، ،ا
أذو ا وا ،.30 ص ،م1990 ،ة ا ،1ج،ا
،اتلاخرىا،رى
لاف زلواراوةاخأﻩا
رة" ا رةالأ ،را ،د ، ،ات ا
اا،.131ص،م2007،را،"رةا
،ال،ل،،اأومات ااا
.125ص،(ت.)ب،(ن.)ب،رةاوااراراتر
ى و ا دا دا رأ ن ن ا ا ن 33
،م1988،وت،1ط،رةا،ا،،،
ا ة ا اا ا و ،.279ص
ا،أ،ادا،،"م18660ة"أرو
ن ى ق اا اقا ،.209 ص ،3ج،ا
،م 579531 ول و أو ول ر م272 242
Creswell(K-A-C):Ashort Account Of Early Muslim ،
و ،1959,PreSS:136,137 .Architecture,Vol1,London
، ،م564 561 ن ب وردان ا
مأأ،.79ص،م1984وت،اادار، رىااثا:
م إ ر ىار ن و ا ل
ةوأد"ذراار،زىو،،،م830
.130ص،م1974،ن،ا،،ر،"واناوادى
34
ا ما ،ندر واا ا ا رف
ا ع ،اقوا روو ن ا
ت ا رك ن ا ذجا أأ و ،ا
وااااما،م1085 1042/ـ478 434ن
ىداالارة،وا
311
2017د–أ37دار
،ر،1ط،اناور،حاودوست،دوس،،.
.75:68ص،اا،وروار،اإد،ن،.302ص،م2000
ةنوااافاﻩروااط نأنا 35
أيزاامنااة
، ا ا ا ،.ج. ا: ،اآ ء با
.25ص،م2009،ةا،بااا،ولءا،اإاإ
دوا ، ا ىا ا و ردن ا دا ن 36
دوا.اأوشرزا ً ً
ا
:، : ،ء ون سا وحا د ن ا
،انا،ر،اات
.132ص،م2005،2006،ان
،د،ز ، ،ذر "ا ا قا أ دة ا37
ا"رذوماوا،.10ص،(ت.)ب،(ن.)ب،رودااﻩا
وا،نةاوااا
،اا م و ا ا ا ا ذة
ر أ أ اوذ ،.91ص ،ا ا ، ،،
ا ار ،ر ،ز ، ،با دة ا ناوا ا
أناذو،.14ص،(ت.)ب،اتراا،ا
ً
،ءاررناأنأىاeskana""ااإأ
Grossmann: architectural Elements Of Church, Return Aiste In ،
أول نو ،THE COPTIC ENCYCLOPEDIA, A.S.Atia Ed,Vol,1,p:220
،م10نااسورارباااما
ماةوأد،،ر،،ﷲواوااسس
،م1998،ةا،را،ااارا
.175ص
312