You are on page 1of 262
NGAC VAN AN (Ché bién) - BANG HUNG — NGUYEN DANG LAM LE XUAN THE - 86 TRUNG KIEN VO TUYEN DIEN TU (Dang cho sinh vién nganh Khoa hoc tu nhién) NHA XUAT BAN GIAO DUC Meé: dau V6 tuygn dign Ip mon khoa hoc vé phét — thu séng dign tit chifa dying théng tin di xa kh6ng ding duting day. Ké tit khi mang dign thoai duge sit dung, nguai ta da mo wdc, c6 thé trao &6i thong tin & kho&ng céch xa ma khéng cén day dan. Trai qua nhiéu nam nghién cit, cudi cling Popov da lam thod man niém mo uc dy. Nam 1896 ong 4a truyén va thu duge tin higu phat di & ev ly ngén (250m). Ke ttt dé ky thuat vO tuyén dign phat trién khong ngiing va cy ky nhanh chéng. Nauti ta tim céch ché tao nhimg dung cy dé nang cao higu qué ‘truyén tin vé ext ly théng tin. Nam 1904 phat minh ra dén dign ti hai cyte (diode chan khéng), 1906 phat minh ra dén 3 cuc, réi dén nhiév cue. Nganh ché tao dung cu dign tra déi, kéo theo naanh ki thuat mach dien tu, ngay nay dude goi chung 1d ky thuat dién tls. Ko thuat din ti phat tién Jam ca sd cho kp thuat v6 tuyén phat tridn. Nam 1922 ché tao ra chét bin ‘din, 1948 transistor ra dai réi téi cdc mach tich hgp IC v.v... Nn 46 43 tao ra duge cde thiét bi dign tur cé kich thutéc nhé bé, gid thanh ré, lai cS nhiéu tinh nang, KO thuat v6 tuyén dién phat trién sang mét giai doan mdi. Ngay nay kp thuat v6 tuyén duge ing dung rang rai trong céc linh vc Khoa hoc va dati séng nhuf truyén thanh, truyén -hinh, théng tin vé tinh, théng tin va tru, phuc wy qué phéng (radar), diéu khién te xa, diéu khién ty dong cdc qué trinh céng nghe san xuét, do luting va xit lj 56 ligu trong vign thém va dy bao thai tiét v.v... Cé thé théy ring nhing nghién cuta vé khoa hoc vat lige 4a gitip cho v6 tuyén dign phat trién nhut ngay nay. Muc dich cilia kj thugt v6 tuydn dign 12 truyén tin tite di xa. Yeu cdu vige truyén tin IA phai chinh xéc va trung thuc déng thdi cy fy théng tin cang xa cang tot. Tin tit can truyén 6} la cdc dai hitmg vat ly vO cting da dang. KG thuat vd tuyén dign tir c&n phai tao ra cée thiét bi chuyén 41 ching thanh aking tin higu dign, ghi, lat trea truyén t&i ching di xa. Tét c& céc qué trinh 46 di hai ph&i dug thytc hign mot céch ‘chinh xdc, c6 4 trung thyt cao. Cac thiét bi ign tix nay khong chi phuc vy cho kp thuat théng tin lién lac, md mac nhién 1né tré thanh céng cy dc luc phyc v4 cho nghién citi khoa hoc. Nhiéu thiét bi do hiding chinh xéc, nhiéu phuong phép nghién cit higu qua ala héu hét cdc ganh khoa hoc déu dugc xay duing trén ca s8 céc thiét bi dign te Chinh vi nh§n thie duige tam quan trong 46, ngay ti khi than lgp trutmg Dai hoc Téng hgp, khoa Vat If 8 dua gido trinh vat ly vd tuygn vao gidng day. Ké tit dé mén khoa hoc nay da lién tuc duge c&c can bo dau nganh x3y dung va gidng day. Bién soan gido trinh lan nay 1a sy ké thifa va fiép néi truydn théng, déng thdi cap nhat duge nhing ky thuat tien tign dang duge 4p dung. Khi bién soan giéo trinh, ching t6i mong mud trink bay duge céc phucng phép nghién city co ban va dua vio cdc mach dign tit hién dai dang dug sit dung nhim cung c&p kign thite co ban 42 sink vier tiép tuc hee cac mén tiép theo nhu ki thuat $6, cu trac may tinh... Gido trinh gm 7 chugng Chuong 1 : Giéi thigu céc khai nigm ca ban, cc phutong phép tinh toan trong mach tuyén tinh. Chuong II : Trinh bay vé cu tric, tinh nang cia cdc dung cu ban dan, yéu t6 co ban tao nen céc mach dia tt Chuang II va chuong IV : Trinh bay céc thiét bi Khuéch dai sit dung transistor vi Khudch dai thudt todn. Céc b6 khuéch dai duge trinh bay vdi nihiéu logi, c6 nbiing tinh nang khéc nhau, dap ttag tinh da dang cia tin higu v8 muc dich sit dung. Chuong V : Trinh bay vé cac hé tao dao dong, tao ra céc tin higu cd dang khée nhau. Méy phat cao tan cé dao dong hinh sin tao ra séng cao tan dé truyén tdi thong tin. Cac may phat xung tao ra cdc dang tin hieu khac nhau, sf dung trong KY thuat xung - 56, kj thugt truyén hinh, kp thust méy tinh va digu khién ty dong va do lutmg. Chuang VI: Trinh bay vé cd mach phi tuyén. Day !& céc mach dign sit dung yéu t6 phi tuyén 42 thyc hign qua trinh gif tin higu va dao dong cao tan dé truyén di goi I qua trinh diéu ché va qua trinh tach tin khdi dao dong cao tan & noi nhan goi IA qué trinh giki diéu hay t&ch séng. Ngoai ra & phén nay cting trinh bay qua trinh déi tan sit dung trong cae may thu déi tan. Chuong VII : Gidi thiéu cdc mach chinh kai én dp. Day ta thiét bi bién dong xoay chiéu ludi dién thanh nguén nudi cho cac thiét bi dién ti. Gido trinh dude diing gidng day cho sinh vién nam thtt 3 nganh vat ly. Vi noi dung 4a dé c&p, nhim giip sinh vién hidu biét toan 66 céu tric cla céc méy phét, méy thu sit dyng trong théng tin lien lac, kj thuat truyén thanh va truyén hinh. Déng thdi gido trinh cing nhdm cung cép nhitng khéi nigm co ban, gitip sinh vien tiép thu hec tap va nghién ctu, céc mon hge dign tit tidp theo nhy kp thuat s6, ki thuat ahép néi may tinh, cBu tric may tinh va théng tin vé tinh v. Giéo trinh cling cé thé lam tai figu tham khdo cho cdc cén b6 va sinh vign cdc nganh khoa hec khac, cc nganh ky thuat dign tit, vién théng, tin hoc. Sach do tap thé cdc cin b6 gidng day 6 mén Vat 19 vd tuyén khoa Vat Ig thye hign. Ching toi 44 hét site e6 gfng bién soan, mong trinh bay day di va 1d rang cde van dé dé phuc vu ban dec, song chdc chan khéng trénh khéi thigu s6t. Ching toi r&t mong nhan duge nhiéu 9 kign déng ap cha ban doc. Th gdp ¥ aii vé : Céng ty Cé phan sach Dai hoc - Day nghé 25 Han Thuyen - Ha N6i. Chic tac gid Chuong 1 CAC MACH TUYEN TINH 1.1. TIN HIEU Tin higu 1a biéu hién vat ly cla tin afc. Cac dai long vat ly thudng bien 4éi lién tuc theo thai gian, théng tin vé cdc dai lugng nay khi chuyén déi thanh tin higu dién cé higu dién 4p hodc cudng dd dong dién ti lé voi ching. Céc tin higu nay 1a nhimg ham bién déi lign tuc theo thi gian. Ching duoc goi 1a tin higu tuong tw vi quy luat bién déi cha né cing gidng nhu quy luat cia bin d6i cia cdc dai luong vat ly ma 16 mo phéng. Chang han 4m tin dién thoai 12 mot dang dién bién 4éi theo quy luat cila tiéng néi dugc trayén di trong mang. Tin hiéu vo tuyén 1a song dién tir ma cde thong s6 cia né (bién dé, tin s6 pha) bién déi theo quy luat cita tin tic muén truyén di. Trong vat l¥ thyc nghiém, cé rit nhiéu dai lugng vat ly cén bien déi thanh tin higu dién. Tia phong xa dap vao éng dém tao ra xung dong dién, né cho ta biét tinh chat cia tia phong xa. Cac dnh sing téc dung vao t& bao quang dién tgo ra dong quang dién. D6 1a tin tic cho ta biét nhiéu dac tinh cita anh sing dé. Rat nhiéu dai lugng vat ly khdc nhu nhiet do, do dm, kich thudc, khéi lugng déu cé thé bién thanh tin hiéu dién. Nhu vay, moi tin higu vao cé thé khong phdi 1d tén higu dién nhumg dé 6 thé do ludng, xirly va diéu khién céa duge chuyén sang tin higu di¢n. Ciic tin higu nay rit phifc tap va c6 dang khéc nhau nhung mét céch téng quat c6 thé duge phan loai thanh tin hiéu tudn hoan va khong tudn hoan. L.1.1. Tin higu tudn hoan La tin higu mA sau mdi khodng thai gian xéc dinh, gid tri cba né duge lap lai F(t) = Fe +T) T chu ky (s) f= vin s6 (Hz) ale Tin hiéu tudn hoan don gian nhat 1a tin higu diéu hda dugc biéu dién bai Bidu thite : A) = Agsin(at+) hoac A(t) = A,,cos(at+) Ag, @ 18 hing s6, trong dé o tin 86 géc, a = 2nf = 2n/T; 9 pha ban dau ; oto pha tifc thdi ; A,, [a bien do tin hidu. Moi tin higu tun hodn phic tap déu 6 ché phan tich thinh chudi Fourie cia céc tin hiéu diéu hda. 1.1.2. Tin hiéu khong tun hoan LA tin higu khong lap lai sau nhimg khoang thdi gian nhat dinh. Tin hiéu khong tun hon don gin nhat Ia ham don vi its Kw - 0 a ts0 1 khi 120 Ham don vi cham thdi gian t duge ki higu 1a : ue-o=t, =4° BH St 1 khi t2t 4 1 at) 1 Mtr) ° t ot t HINH 1.1. Dang tin higu eda don vi ham 1 (0) va 1(t-9) Céc tin higu ta dé c4p & tren 1a tin higu tong ty, thong tin ma nd truyén dat cho ta 1a gid tri bién d0 cia tin hide ezong ing vdi thdi gian. Viéc tuu ut, truyén din, xir ly trong ky thuat dién ti gap nhiéu khé khan. Vi vay, ngay nay ngudi ta siy dung tin higu sé i mot chudi xung nhj phan (1,0). Thong tin ma tin higu s6 wruyén dat cho ta 1a s6 xung nhj phan tai thai diém nao 46 cia tin hiu. Con bien do cia tin higu khong biéu hién mot gid tri thong tin nao. Tin higu s6 cho phép sit dung méy tinh dé fuu tra va xi ly. Khi truyén thong trén mang ching bao dam 49 chinh xéc va chéng can nhiéu cao. Dé chuyén déi tir tin higu cong tw sang tin hiéu s6, ngudi ta ding bd bién déi ADC (Analog to Digital Converter). Tin hiév tuong ty duge dua vio d4u vio ciia ADC. Tai timg thdi diém nhat dinh, ADC lay mau tin higu twong ty chuyén thanh dang ma nbj phan tuong ‘ng. Ta khong thé quan sét mot cdch truc tiép cdc thong tin dn chita trong tin hiéu s6. Dé quan st duge phai thuc hién qué tinh bien déi ngugc lai tit tin hiéu s6 sang tin hiéu tuong tu bing bd bién déi DAC (Digital to Analog Converter). Tin higu s6 dé ding chuyén vio may tinh dé xit ly, khai théc, té chitc, sp xép, luu tif thong tin. Khi uuyén din tin hiéu sé c6 dic tinh chéng ahiéu cao, khd nang bao mat, ma hod 1én, 1.2. CAC PHAN TU CO BAN CUA MACH DIEN 1.2.1. Cae mach tap trung, phan bé va diéu kién chudn ding Cée phn tir RLC duge mic tap trung trong mot mach dién hodc mot . t6 hop mach v6i kich c& cia mach JA J, Nguén ehodc / téc dong lén mach 46 c6 bude séng A. Diéu kien dé khong c6 phét xa s6ng dien tir 1a kich thuéc cia hé phai rit nha han so v6i buéc s6ng 2. A>>l aay Day 1a diéu kién chudn dimg va mach hodc t6 hop mach trén duge goi 1a mack tép crung. Céc mach tap trung cé thé biéu dién bing cic phuong trinh vi phan xay dung dua trén hai dinh luat Kirchhoff vé thé higu va dong dign. Cac mach khdng théa min diéu kien trén duge goi 1a mach phan bo (dung day, cap truyén, Ong din séng...). Dé gidi quyét nhimg bai toan cho mach phan b6 ta phai sit dung phuong trinh toén ly voi nhing diéw kien bién cu thé. Qué trinh thod man diéu kién chudn dig goi 1a qué trinh dimg. Qué tink dong dién va dién thé & trong mach da én dinh goi 1a qué trinh dimg. Khi chuyén tir trang théi dimg nay sang trang thdi dimg khdc, trong mach xay ra qué trinh qué dé. 1.2.2, Phan tir tuyén tinh va phi tuyén Céc linh kien dign tir nhu dign td, my dién, cugn cam, diode, transitor Ta céc phn tir co ban cita mach dién tit. Chiing dugc, phan 1am hai loai phén tir : tuyén tinh va phi tuyén. Phén tir tuyén tinh 1a phan tir c6 thong s6 dac trumg khong phu thuge vao dign 4p téc dong lén né va dong dién di qua nd. Thong sé dac trung cla cdc linh ki¢n tuyén tinh cfing khéng phy thudc vao cdc tac dong vat 1¥ ca méi trutng ngoai. Ngudi ta goi céc linh kién nay 1a cdc tinh kign thu dong. Ba phdn ti tuyén tinh co ban thudng ding trong ky thuat dién tir 1a dién tré R, ty @ién C, cudn cam L. Bigu thite gitta dién 4p téc dung va dong dién di qua chting 1a : Un. R R Tr = const (4.2) —cr L wii (1.3) c Tpdt sH cat Plt const (14) t Uc Uc HINH 1.2. Ky higu eda R, LC R 1a dign trd don vi do bang Ohm (Q). Dién tré trong thyc t& sit dung cdc Toai c6 tri s6 16n hon : KO (1kiloOhm) = 10°, MQ (1 MegaOhm) = 10°Q. Ll hé sé tcdm cia cudn day, don vj do 1a Henry (H). Trong thuc té, L thudng c6 gid tri WH (micro Henry) = 10°SH, mH (mili Henry) = 10 7H. Cla dign dung cia ty dién, don vi do fa Fara (F). Cac tu dién trong thuc t& thuéng cé gid tri : pF (pico Fara) = 10 '?F, nF (nano Fara) = 10°F, pF (micro Fara) = 10°F. Trong thyc té cdc phan tir nay khong hoan toan 1a tuyén tink vi ching vin phu thudc vao dong dién va dign ap. Chung chi la hing s6 trong nhing diéu kién nhat dinh va bo qua nhing sai léch nhd, Ching han véi dign tro khi i nhd, nbiée tod ra én R nhé, gid tri cla R thay déi khong dang ké nén duge xem 1a khong d6i, Nhung khi i c6 gid tr 1én, nhiét tod trén R ldn, R sé thay d6i nhiéu, nd khOng’cdn 1a phén tir tuyén tinh. Di vdi L, cfu tao cla né 1a mot cugn day trong cé Idi. He s6 wy cam cha cudn day duge xac dinh theo cong thie L= bgun?S I Trong dé : n la s6 vong day, $ 1a dién tich cia 6ng day, 11a chigu dai cia day, 1 49 tir thdm tong 463 ciia 10i, fy 1a dé tir thém cia chan khong. Khi I qua L nhd, loi chua bj bio hoa tir. 4 cé thé xem 1a hang sé, 1. Khong déi. Khi dng Idn trong 6ng xudt hign ti truemg manh, 151 bi bio hoa tir, p sé thay aéi, L thay d6i. L khong cdn ta phan tir tuyén tinh nita. Déi vai C, gid tri di¢n dung cia né phy thudc vao kich thude cia ty va dién mi giifa hai ban cuc ty dién. V6i tu dién phang thi £698 d Trong dé : S la dién tich hai ban cue ; d [a khong céch gitta hai ban cuc ; €l& hang s6 dién moi ty adi, ep 18 hing sO dign mi cia chan khong. Khi higu thé dat vio hai bin cuc cia tu nhd, cudng do dién trutng trong chat dign mdi nhd, & dugc xem Ia hing sé C khong déi. Khi U 1én, cudng d6 dién tru’ng E manh, € thay ddj theo E, C sé thay déi. Phén tir phi tuyén 1a ph4n tir c6 gid tri cdc thong so dac trung phy thude vio dién ap téc dong va dong dita chay qua nd. Trong ky thuat dign tir cé¢ dung cu ban din, quang dan v.v... la cdc phan tir phi tuyén. Cfc thong s6 cla ching phu thugc vao U va I. Dac trumg Von-Ampe la mét dudng phi tuyén. Céc thong s6 cla linh kign nay cdn.chiu tac dong vat ly cla moi trating nén ching cdn dugc goi la cdc linh kién tich cuc. Tuy nhién trong mot diéu kign gidi han nao d6, véi céch chon ché d6 hoat dong thich hgp va chiu téc dong cita tin higu nhd, cdc linh kién bin din van c6 thé xem 1a phan ti tuyén tinh. 1.2.3, Mach tuyén tinh va mach phi tuyén Mach tuyén tinh 1a mach bao gém nhiing phan itr tuyén tinh. Mach tuyén tink 6 ahGng tinh ch4t co ban sau : fc trumg von—ampe cia mach 1a dutmg thing. Phwong trinh vi phan mo ta trang thai hoat dong cia mach 1 phuong trinh vi phan tuyén tinh (hé 6 1A hing s6). Mach tuyén tinh tuan theo nguyén ly chéng chat ; Khi téc dong cing Ic hai hay nhiéu site dien rong len mach, thi hiéu ting tng thé ca mach duge xéc dinh bing céch cong céc higu tng rieng 12. Khi tac dung len mach mot tin higu cé phé bat ky, trong mack wyén tinh khong sinh ra cdc thank phdn phd méi. Mach phi tuyén la mach cé chita phan tir phi tuyén. N6 khong dp ing nhing tinh chat tren. 1.2.4, Khai nigm dign tré thudn va dign tro khang Khao sét timg phdn ti tap trung tuyén tinh R, L, C khi cho dong dién digu ho’ chay qua. - Doi véi dién wd R : Khi cho dong dién diéu hoa [ = Igsinat L Anim? 4? Jg)8 bien d9 dong ditn xoay chidu; | @ 1a tin s6 g6c @ = Inf; “ Te f 12 tn s6 cia ddng xoay chiéu. ~ > Y Ap dung dinh luat Ohm 46i v6i To dong xoay chiéu, tir cong thic (1.2) ta‘ HINHt 13. Gin Vector ola tn tinh duge dign 4p sut trén dign rd RIA: Tatas Up = RI= Rkgsinot Dien dp sut tren din wo va dong dign qua né {a cing pha. DO i¢ch pha gia dign ap va dong dién bang 0. 10 R duge goi 1a dién tra thudn. bi véi cubn edm L Khi cho dong xoay chigu diéu ho’ chay qua cudn cdm J, =Ipsinat ta c6 Usk a4 =wLIp cosat OL cé thit nguyén [a dign tr, duge goi 1 dign tra khang cia cugn cm L. @Lly li bien 46 dién 4p xoay chiéu trén cudn cam. ; Din 4p U, Iéch pha so véi dong 11a @ = nhanh pha so v6i dong ditn qua n6. Déi voi uC Khi cho dong xoay chiéu diéu hod qua tu C: . Dign dp qua cugn cam Ig = Igsinot ‘Thé tren tu: 1 1 ‘ n a flcdt = -1p Bq Coswt = Fe [pSin(or 3) n Dign &p Uc va dong Ic lech pha 9 =-5 Dien dp tren tu cham pha so véi dong qua né Ta ; 2 la bien 46 dign 4p xoay chiéu trén tu C. = 6 thir nguyen 14 dién tr6, duge goi [8 dign trd khang cia ty C. Tir khdo sét & trén, ta nit ra su khdc nhau gitta dién tr thudn va dién wré khang. Dien trd cé gid tri R khéng phy thudc vao tan s6, dong di¢n chay qua R va dign 4p sut trén n6 18 déng pha. R dugc goi 18 di¢n trd thudn hay a thudn. Con dién tre cha L va Cc6 tr] s6 oL va zorm thuge vio tin 56 © cita ding xoay chi . Dién dp trén chdng fa dong dién qua chting cd do lech pha oL va + duige goi Ia dign tra khéng hay trd khang cia L va C. IL ‘Trong thuc té khong cé phan tir nao don thudn 1a R, L hoac C. Chang han dién wr duge cu tao bing day kim loai quén lai hoac bing lép than phi trén sti cé khia thinh dudng xodn dé thay déi chi sé. Cac vong xodn kim loai hodc than tao ra dién cim. Gitta cdc vong xodn tao ra dién dung va & hai dau tré n6i ra hai cuc kim loai ciing tao ra dién dung. Nhu vay trén mot phan tir duge goi 1a dién 1rd thudn van tén tai C va L. Tuy nhién trong diéu kién nao d6, chang han 6 ving tin so Cy, thap, L va C mhd so véi R, saisé = ARS 8 aye do ching gay ra trong tinh todn khong dang ké. Co thé xem yéu 16 don thudn 1a dién tr R. Déi v6i ty C trén thuc té gida hai ma cuc tu C cé tén tai mot lép cach dién (gidy, khong khi, gém, sit, ban dan) nén t6n tai mot dién trd. . C6 thé xem ty véi sod6 tuong — MINH 1 Seas tuna aug cba c duong 1 ty ndi tiép hay song cla thé'va dong song véi dién trd. UF C, mac néi tidp R, ~G day R, rit nhd > sind = 8 gb xd tg8 = Ft =oR,C, = Dong sém pha hon thé mot géc @ < i — 8 chinh 1a géc léch pha gitta thé trén hai mA ty (thuc té) va thé khi ty 1a ly twong (R = 0) C, méc song song Ry ~ Twong ty nu trén Ry rit lon 8 rét hd ~ 8 chinh 18 géc Iéch pha gitta dong I thyc 1€ va I qua ty ly tudng Dé phdm chat Q Ww Qc =e W=Una- Tha cOng suat khéng P =Upg-Ing- (sind = 8) cong sua? tidu thy, phy thudc vio tinh chit céch dién cia l6p dién moi . ni c 1 L Qe =F = OR/Cy = = Ran D6i véi 1 xoay + Camp + Co (Co la tu khi @ = 0, @ 18 géc quay) Vay d6i véi khung thi t4n s6 riéng cia khung phy thudc vao géc quay @ : 1 tit a Vic VE aoe Doi véi tu varicap, gdm ép dién hay dién dung lép tiép xtic p-n C= Cel Cc phu thu6c phi tuyén vao U. Dién dung Varicap hay dugc dang dé diéu khién tin sO. Tt "Thue té cuén cm L cdn tén a 7 i tai dién tr6 Ry Vi vay, dic trung cia cudn cam cén cé thém 3 thong s6 : HINH 1.8, Bic tring C(u) cia Varicap + Dién tré cudnday R, va cdng suat tiéu tin P + Gid tri cia Ry tang theo tin s6 + Do phém chat: Q, = a, 4 dung kinh day ; L Ri =Ro g, 3 dO xuyén sau higu ting skin. we dO tirthdm ; twong déi f thnsd; Uy he in di HINH 1,8, 80.08 tuong dong cis dién ode © do din digm. i twa gldn o® Vector cbe thd va dong (via 26 dink) 1.3. PHUONG PHAP PH6 - NGUYEN LY CHONG CHAT Phuong phép phé dua trén nguyén If chéng chat dugc 4p dung khi nang lugng ban diu bing 0. Phuong phép nay dya trén tinh chat cha mach tuyén tinh va nguyén ly chéng chat, Nguyén ly dé 1a téc dong cia ngoai luc gém t6ng cong nhidu tue én mach, thi. bing téng téc dong ciia timg luc , dé Ién mach. Boi vay mudn khio sit mot tin higu phttc tap ndo dé téc dong len mach, truée hét ta phan tin hi¢u dé ra thinh nbiing tin Ridu don gidn. Sau dé xét téc dong cia timg tin higu don gidn dé len mach. Téng hop ching lai sé duge két qua cin khdo sét. Can Luu ¥ 18, nhiing ham don gidn d6 phai 1a ham phé bién va dé tinh toén, va khi téng hop ching lai phdi cho ta ham phifc tap ban dau. Nhitng ham don gian thutng ding 12 : — Ham diéu ho’, duge ding trong phuong phép phé, phuong phap bién 46 phic. — Ham don vi 1(t), xung don vj 8(t) duge ding dé phan tich qué trinh - qué 49 duge ding véi phuong phdp todn tir. Ham don vi 1(1) cdn goi la him bac thang 6 biéu thiic 0 khi 150 1 lokhi t21 ham don vj cham thdi gian 14 T dugc biéu dién nhu sau : 10 lt-D= 14 Xung don vj 8(t) [8 xung 66 do rong [3 At vA tan sO la t Phuong phdp phé dua trén nguyén If chéng cht, nhung né khong tinh dén digu kién ban ddu. Nguyen ly chéng chat & day duge phat bidu nbu sav : Phan tich gua srink qué ap cliq tin higu phuitc tap ta phan tich qud trinh ding, gay bdi cdc thanh phan diéu hod don gidn. Phuong phép phan tich phd, phan tich céc ham tudn hodn va khong tun hoan. 1.3.1. Phé céa ham tudn hoan Xét tin higu tudn hoin Fi) 0< T, < © F(t) = F(t+T,) Ty chu ky; f,=1/7T, — tinsd; @, = 2nf, tan s6 gédc. Néu ham tu4n hoan F(t) 18 ham giéi ndi loai 1 cé thé phan tich thanh chuéi Fourie. a = a F(t) = 3k (a, cos ant +b, sin ont) (5) n: 86 ty nhién . 2 T/2 V6i cy ¥ Fede -T/2 TH2 . J Fa) cos na tat Tia 2 TR = J F@sinnojtat T . -Th Néu dat 6,2 = 9,2 + by? , 1894 = by/dy thi 4, = €,COSM, VA by, sing, Taduge F(t)=c, +). cq cos(nayt ~ Pq) nt 15 Hoac duéi dang phic 0 + D cgeiitenten) a6) asl F(t) Nhu vay, tir mot ham tuin hodn phée tap F(o) ta dd khai trién ra duge téng céc thanh phan digu hda don gidn véi tin s6 01, 201, ...n,, bien do. 1a C,. MBi thanh phan diéu fda [4 mot thanh ph4n cia phé. Tap hop tat c& céc thanh phn diéu hoa tao ra phé ca tin hieu. Xét phé bién do va phé pha : biéu dién cdc thanh phan bién d6 C, cha F(t) sang dang phite : . . 21 Cy ale, leas f Fine mat (2). -TI2 Dat S,(@) = SO) . Tn suyra: §,(@)= [Fea (1.8) -T/2 va F=7 £35 5," (19) Tim §,(@) duge goi 12 ham phé ciia ham tuén ho’n, Sau khi ly tich phan thi ham phé khong phu thudc vio thai gian t mA phy thude vao tén s6o. §,(a}1a ham phitc bao gém : bien do $,(w) va g(o). Ca 2 thanh ph4n S() va @(@) déu phy thudc o. Phé bien 6 S(@) : Vi cap Furie 1 khong lién tyc, nén ham phé cia ham tudn hoan F(t) cing khong lién tyc. Ngudi ta bidu dién phd bién do va phd pha dudi dang phé vach nhu hinh (1.7). Méi thanh phdn diéu hoa dugc biéu dién bing mot doan thing dimg c6 chiéu dai bing. bién do cla diéu hoa dé, Cac doan thing nay goi 12 vach phé va phé cé dang nhu vay goi la phd vach. Phé pha 9(@) ciing duge biéu dién tuong ty nhu hinh 1.7. Qué trinh F(t) 1a tun hoan lap Iai véi tan 6 @). O day a, = 1.0; 1 gidn doan, nén két qua cia §, theo biéu thttc (1.8) chi c6 ¥ nghia tai cdc gid tri gidn doan tuong ting voi cdc gid tri no, ma théi. Nhung néu tinh theo biéu thie (1.8) thi $,() Jai 14 lién tuc, vi tich phan 1a gidi tich véi bat ky gid tri nao cla @, Nén §,(w)tinh theo biéu thie duge biéu dién bang dutng cham cham. Né6 1a bao hinh cila phé vach. Tom lai : Phé ham tudn hoan 1a khong fién tu Céc vach phé céch déu nhau, Khoang céch gitia céc vach phd 1a @). Phé ham tudn hoan dugc goi {a phd tuyén tinh, diéu hoa. Cén {uu y¥ fa khéng mhdt thiét phai ham tudn hoan méi cé phd diév hoa, nhung nbdt thiét ham tudn hon thi phé phai diéu hoa. Dang cia ham phé chi dc trung cho dang cita tin higu né khong thay 6i Khi dang tin higu khong a4i. N6 khong truc tiép biéu din bien dd ma chi bidu dién mat 46 phd trong mot viing tin s6 '@ ndo 46, Dudng bao ciia c&c-vach phé dac trung cho dang cita xung tudn hoan. y 0 Oy % o, © Oy 02 05..0, O 8) Phd bién a6 8) Phd pha HINH 1.7: PhE bide 39 va phé pha, a= ny VON = 1,2,9. 1,3.2, Phé cia ham khong tudn hodn Ta biét ring moi tin higu déy hodc 1a tudn hoan Kodc 14 khong tudn hoan, G tren ta 44 khdo st va tim duge phé cia ham tudn hodn. Bay gid ta tim phé cla him khéng tudn hoan. Néu thuc hien duoc, thi cé thé xem phuong phép phé dugc ting dung dé phan tich moi loai tin higu. Digu ly thd 1a & day ta sé tim thay xung don c6 dang ging xung tudn hoan cé ham phé hoan toan tuong tu. Gia sit cé ham tuan hoan F(t) = Ft + T) Néu cho T—> oo thi ham tudn ho’n F(t) sé thanh ham kh6ng tun hoan f(t). Néu thay biép thifc (1.8) vio bidw thite (1.9) ta s8 duge : wo | T/2 7 = 1 — jn, inst ron ge5] "Pre "aye Or gg (1.10) N&i cho T>© thi o,->do,, no, 0, F(t) sé tin 161 f(t) va chudi (1:10) sé bign thanh tich phan sau : =2 Teeieie" f= 55 J See do (1) Tiong 46 S(o) 1a him phé cia ham khong tudn hoan S(ay= J tay. dt (1.12) * Khi cho T-> Ugg = €(¢) = const 1.4.2, Nguén dong LA ngudn c6 td ndi rat In R, >> Ry. Khi d6, dong dign hdu nh khong thay d4i khi thay di tré tdi elt} 5 wt R+R; vi R>>Rpo R const Vj dy té bao quang dign c6 R; = 100MO Ti mér nguén dong. lz Tuy nhién, viée phan bit nguén ding hay ngudn thé cd tinh chat tuong d6i, tiy theo ti s6 gitta R; va Ry. Nguén thé thuéng due sit dung trong cdc mach Khugch dai, may phat. Con nguén dong cung cp cho mach emitter cia mach khuéch dai vi sai. 1.4.3, Phuong phip so dé tuong dong La phuong phap dé gidn fugc, néi bat phin tir ma ta céin tinh céc dai lugng dign trén 46 va don gidn héa tink code, Nghia [a, thay mot t4p hop phan td cia mach bing céc phin tir méi twong duong, yeu cdu lam sao cho thé va dong qua céc phan tit cdn lai khong di. Vi dy : So dé gém nguén UC), trd noi R;, mac n6i tip voi R, va Rp song song. Ta cin khdo sat céc dai lugng-U, va I, trén Ry. Ta sé chuyén vé so dé trong duong. R fe ye Ue Ut Ra Ou Rs Re Pe a) 80 48 mach dign b) $08 wweng dutang eda mach HINH 1.10. Mach didn va sa d& twang auong 20 U() =iR, +4R, V(t) =iR, + i:R, izip+iy > i, = ip z > Ut) = (iy tig)Ri+QR, = + DIR, +i, = i Rit Rp Trong d6, Rus @ +DR; t 1.5. PHUONG PHAP BIEN DO PHUC Phuong phép bién do phitc 1a phuong php biéu dién cdc dai Iugng dien thong qua cdc sé phitc. Phuong phdp nay duge ding dé nghién citu qué trinh dimg trong mach dién cd dong xoay chiéu én dich. Xét mach dign gm RLC mic néi tigp hinh 1.11 chiu téc dung cia mot dién thé U(t) = Up, COs(t +9,). Ti mach dién ta xay dymg duge phuong trinh vi phan m6 ta trang thai hoat dong cia he : di tpg. . Lt G fidt+ Ri = ud) = uy cos(wot +) (125 Dién thé u(t) c6 thé xem 1 ph4n thuc. cia thé phite & Bot a= u,, [cos(at + 9,) + jsin(at + 9))] uw c ] a=U,, ee! = Veit HINH 1.11 : Mach didn RLG adi " tip chju téc dong cia u(t) Hoac viét dui dang : v6i U=U,,.e!! goi la bien do phitc cia din thé vay U(t) = Re Vel . Dong dién trong mach i = I_cOs(ast +9) cling duge xem 1a phan thyc cia dong dign phtic, tuong tng véi dién thé phttc ndi trén. iQ) = I,,fcos(at +@2)+jsin(at +2)} = [ye elO™ = feb voi 1=1,.e 1a bien d6 phitc cla ding din vay i(t) = Re fei" ‘Thay n va i trong phuong trinh (1.12) bing thé phitc U va dong phic 1: d(fei**y at + fiemar + Riel = ver" joel + 1 fot + Rich = Leia Don gidn e™ g hai vé, rit ra: joLi+Fel+Ri-U (1.13) Phuong trinh (1.13) 1a phuong tinh dai s6 v6i bién va ham méi la U, i. JoL 1a dign tré phitc cita dién cdm goi 18 chm khéng ; je" dien tré phic cba ty dign goi 1a dung khéng ; R la tré thudn, Cé thé viét phuong trinh (1.13) duéi dang sau : ee B= R+ jo + Toi v6i Z=RejoL+ ye goi la téng trd phitc cia mach, hay 22 voi (1.14.a) (1.14) ‘Tir (1.14.a) va (1.14.b) ta hoan toan xdc dinh dugc J, va @) néu biét Un» Oy, Va cdc thong s6 R, L, C. Ty céch tinh trén ta suy ra; Dé tinh todn v6i ddng xoay chiéu ta cd thé ding phuong phép dong dien va dign thé phttc. Trong 46 ta gén cho wr cdm va tu dign céc dai luong cdm khéng joL v2 dung khing i » Sau dé dya vio dinh luat Kirchoff, xay dung dugc phuong trinh dai s6 gitta bien 6 phitc dign thé va bién do phiéc dong di¢n. Gidi rata tim duge nghiém duéi dang bien a9 phic, suy ra nghiém phuic. Phan thu cla nghiém phic chinh 1 nghiem thyc cain tim. Phuong phép bien 40 phtic rit thuan tidn vi chuyén duye vige gidi phuong trinh vi phan phic tap vd vige gidi phuong trinh dai s6 don gidn hon. : 1.6. PHUONG PHAP TOAN TU 1.6.1, Khéi nig Véi bai todn m& nguén ngoai Iyc:(U,) 18 nguén diéu hda, viée sit dung phuong php bién d6 phite la rat thuan tin. Tuy nhién, khi ngudn tée dong khong phai 1a tin higu diéu hda (ching han 1a tin higu dang xung) th) qué trinh dién xay ra trong mach dién khong phdi [4 mot qué trinh dimg ma 1a qué trinh qué do. Lic nay khong thé dp dung phuong phép bién 49 phitc. — Véi qué trinh qué dQ, sit dung phivong phdp todn tir ta-sé chuyén duge phuong trinh vi phan (bi€n t) vé phuong trink dai s6 (bin p). Tonge tng c6 dnh xa [- nfur sau: Ham géc f(t) Biént Uw Ham anh F(p) Bign p” U,(p) 23 1.6.2. Tinh chat cia toan tir Ham géc f(t) la mét ham phite ca bién thuc t néu théa man 3 diéu kién : — Lién tuc khap noi trip mot 86 diém gidn doan Jogi 1. = £( = 0 véi moi <0. — f() tang khong nhanh hon ham mé |f(t)| aF(p) + BGP) b) Déng dang . . Lap Moi o> 0 thi fa > FE) 24 c) Dao ham ham géc 4) Bao ham ham anh ¢) Tich phan ham géic f) Tich phan ham anh g) Dinh ly cham h) Dinh ly chuyén dich £0) > PF) ~fu-0) £°(0) > p'F@) ~ BP Hqeo) PP feo) > FQ > Fw Fp) > (~)" £0) ‘ « Néu g(t) = [fost thi Gp) = mm o . Néu Gp) = Timp thi g(t)= Bo ° Néu g6c cham + thi tuong dutong anh cham ¢ °° f-) > eM Fip) Néu anh dich chuyén pp thi gc nhan voi Po" F(p- po) > ef) Cac dinh ly tren dév 06 thé duge ching minh khi dya tren quan hé gidfa anh va géc (muc 2) Mét sé’ ham dnh va gée tuong ing thong dung nOzlO > é > sinot > cosot > v > z P Pp ad > a! -tn > Pp +0" put se Moca > PHA pro (pth) +00 Vi du cu thé cho mach dién D6i véi cdc phan tit R, L, C cla mach dién, ta c6 biéu thie todn tir nrong dng véi biéu thitc vi tich phan theo bang sau : Phan tir Bigu thic vi tich phan Biéu thitc toan tir | Diéntrd | UgaiyR Rig 7 F Uc = Uc(0) +5 fiat 0) + 1, Tu dien cf 'c (9) pC Ig = Cpe - CUc(0) SS ply LI) Cuon cam 1 b L TL = 1,0) +7 Jura G tren Ux(0), Ix(0) 12 ham thdi gian tai t= 0. Néu cho céc gid tri ban dau 46 bing 0 thi : Op = Rig ~> R__— dién tr toén tir; Ucwte > LE aung khang toan ti; ce pc pe ‘ 6, =Lpi, > pL — cam khéng todn ti. 1.6.3. Tim nghiém bing phuong phip todn tir Xét mach dign gém R, L, C mic n6i tiép hinh 1.12. G 16i vao mach dién téc dung dien thé u(t), Rat cén tim dong didn i(t) trong mach : Dé tim nghiém bang phutong phéptodntircs MO c thé theo ba bude sau : Buédc 1 : Thanh lap phuong trinh todn tir HINH 1.12: Mach R, LC Budéc 2 : Gidi phuong tinh toén ti, fim duge | "82 pita) anh cita nghi¢m Bue 3: Tim nghi¢m g6c t anh cand. Budéc 1 : C6 hai céch thanh lap phong trinh toan ti: ~ Céch thif nhat : Cin.cit vao mach dién lap phuong trinh vi phan mo tA trang thai cha mach. Sau dé é6i t&t cA cdc sé hang hai vé cla phuong 26 trinh sang nh cia n6. Két qua ta sé duge phuong trinh todn tir tuong ting, véi phuong trinh vi phan. — Céch thit hai : Can ctt vao biéu thie todn tir cha céc phan tt trong mach dién, thanh lap phyong trinh todn tir. Trong tring hop mach don gian céch thit hai rat thuan tign. Xét mach dién hinh 1.12, néu diéu ki¢n ddu bang 0, thanh 14p phuong trinh todn tit. Véi : it) > Kip} u(t) —» Op) Phuong trinh todn tir biéu didn trang thai cia hé : a 5 oar Ve Up) = Rp) + pLU(p) te 1(p) (L.17) (1.17) la phuong trinh dai s6 gitta T(p) va O(p) G@)- R+pL+ Din = ZHI Trong 46: 2p) = R+ ol +36 goi 18 téng tr todn tit Buéc 2 : Tim nghiém cia phuong trinh toén tit, chi 1a gidi phuong trinh dai s6. Nghi¢m nay chinh 18 anh cha nghiém géc cén tim. Bitéc 3 :.Tim nghiém g6c tir nghigm anh & buéc 2. Trudng hgp don gidn c6 thé tra bing tuong ting gidda ham s6 g6c va Anh da trinh bay & trén. Khi khio sét qué trinh qué d0, véi mach t4p trung, him g6e cn tim 6 anh : Mop) Np) Trong 46 M(p) va N(p) l& da thie cia p, v2 bac cia M(p) khong cao hon bac cita N(p). Ung dung dinh ly khai trién va phép bién déi nguge Laplace (1.16) tim duge géc cia anh bing cong thie Hevisai : M(Oy My) At F().1(t) = [xe +o Mee mG (1.18) Fo=yo 27 Trong 46 k= 1,2,3...1 Pi: P2--Dy--Pp 1A nghiém cia phuong trinh N(p) = 0 dl w-[M2Jp=n Cong thite (1.18) fm £(t).1(0) wong dng véi trudng hop tat cd nghi¢m cha N(p) = 0 déu khéc 0. Néu tung hop tén tai mot nghiém p = 0 thi da thie N(p) biéu din dudi dang p.N(p) va M(p) PN) Ff). U0 ~ = Rip) Ham can tim ; ' f(t) = f (Ade é N&u tén tai m nghigm cia phuong trinh N(p) = 0, bang 0 thi N(p) 6 thé bidu dign duéi dang pm.Ny(p). Sau dé xdc dinb duge f,(2).1 va ham can tim f(0).1(t) bang cach ly m lan tich phan cha ham f)(t).1(8) trong gidi han ti 0 aén 2. 1.7. PHUONG PHAP THONG S6 VOI TU CUC TUYEN TINH Té cuc tuyén tinh f& mot mach tuyén tinh c6 bén cuc, hai cuc tao thanh 16i vao, hai cuc tao thinh 16i ra. Hinh 1.13. Néu ding phuong phép s6 phite dé tim hg sé trayén K cia mach thi ta hoan toan uy xéc dinh duge tin higu ra Up khi bigt tin ne z + higu vao Uj.Vi vay vide nghién ctu sy phu . HINH 1.13 » Tut cue tuyén tinh thuge K vio @ (hay p) 1a rat quan trong. Ham !K |=K(@) goi ta dac trung tén s6 cha mach, cdn ham @ = (a) tite 1a argument cita K: goi la dc trumg pha cita mach. 28 6 161 vao cita tt cue thutmg cd nguén ‘tin higu téc dung cdn & 16i ra thuéing mac tai (Hinh 1.14) 2 Lh Lela 2) Tireye chiu téc dng nguén thé b) Tireve chiu téc dung nguén ding HINH 1.14; Terege chju tc dung cba nguén thé nguén dong Nguén tac dung vao 16i vio c6 thé 12 ngudn dign 4p dugc biéu dién bing mdt s.d.d va mét trd trong Z,, n6 cling c6 thé 1a nguén dong duoc biéu din bing mot may phat dong khong déi I vA mét dign din trong Y,. ‘Tai 3 16i ra cé thé biéu didn bing téng td tai Zq, hoac dién din tai Y-7. Céc dai tuong néi trén néi chung déu 1a phic song dé don gian tir day tro 4i ta c6 thé bd ky higu (.) trén ky higu cho don gidn. Con mot module ciia ai lung phuic thi ky higu bing chit hoa. Cée dai lugng dic trumg cho tit cue chin 1a Ky=U,/U, hé s6 truyén dat dign dp ; Ky=l4, hé s6 truyén dat dong dién ; Zp, = Us, = Uy, dién tré truyén dat thuan ; Yq = 1/0, =1,/0, dién dan truyén dat thuan ; Z, =U Ay dign ted 165i vao ; Yy=1/U, dign din 163 vao ; Z,= Ul, dign 118 16i ra. Trong mot s6 trudng hop dé nghién ci ut cye tuyén tinh neudi ta dat mot cach hinh thifc céc phuong trinh fién hé gifta cdc di¢n 4p va dong dién 16i ra véi dién 4p va ddng dién 16) vao nhu sau : U, = Zh + Zab (1.19.2) Uy = Zayhy + Zale (1.19.b) 29 hoac I= YU, + ¥yU2 (1.20.a) I= YygU, + Yp,U> (1.20.b) hoac U, = hyT, + hyU> (L2ha) 1 Tg = haphy + hyp, (1.21.b) Y nghia cia céc thong s6 cia phuong trinh (1.19) nhir sau: khi I; = 0 tic J& 16i rah mach UyeZut Zyy =U Vay Zy), 4 téng trd 163 vao khi 16i ra ho mach. LY luan tuong ty ta 6 Zag La tong tr’ 16i ra khi 16i vao hé mach ; Zy2 la tong td lien ket aguge ; Zp, la téng tré lien két thuan ; Yj, [8 dién dan 16i vao khi 16i ra doan mach ; Y¥o3 1a én din I6i ra khi 16i vao doan mach ; Y;z a dign dn lien két nguge ; Y21 1a dign dan lién ket thuan ; hy, [a téng thé 161 vao Ktii I6i ra dodn mach ; gy [A dign dan 16i ra khi 161 vo dodn mach ; hy, 1d he sO trayén dat nguge vé dien 4p ; hha, Fhe s6 truyén dat thuan hay hé sO khuéch dai vé dong dien. Tur phurong trinh (1.19) néu coi Iy, 1, 1a dn va gidi he phuong tinh d6, coi U;,U, 12 da biét ta sé duige 1, = Zyp/DU - Zyr!ZUy Tp = (Zyy/Z)U, + Zy Zz VIZ = Zy\Zq2-Zy.Zo1 30 Néu dem so sdnh (1.20) véi (1.19) ta duge : Yi1=ZalZ. Yyp=—Zyglls Yai =-Zav/Z va Yn = Zy/Z Twong ty nhu vay ta cé thé tim duge : Y= im, Yi = yf, Yay hay, Yoo = b/hy vi he by tga hyzhy, Zy=Yooy, Zi2=-Yioly, Z=-Ynl¥, Zn=Yuly. voi y= YuYo- YoYo Zy=Why, Zig =hyaln, bhp = Uhyy fy =Z/Zy, yr = Zy2/Za, haa = W2p2 hy =i hy=-Yi2lVre an ho = WY Ta 6 thé tim méi lien he gitta cdc dai lugng dac trung cho tit cuc véi c4c thong s6 Z,Y hay h néi trén. Ta 06 thé tinh céc dai lugng cita hinh 1.13 U,=U,=E~Zal, I, =; =1-Y,U, U,=U,=Zrh, I, =h =Y7U, Két hop céc phuong trinh (1.19) , Zy SUG =Zy + Zyl Va Bh=Zah+ Zh Teds suy ra Zy= (ZyyZq- ZMq = Zag) Ching minh tong ty ta 66 : _Yy Zap Yp= Yo. ZyZ_ — AZ kobe Yat. Za TOU Yue = AY "Zp - Za Uy Yy ZZ I ¥y¥p-AY Zp Zap U. KG Zreuyén d= wee Za Uy ¥%;-Yn a az Yr _ Zy Zp Yu; AY a z,-U2___Yut¥a tT, YyY,+AY 2, +Z, Negudi ta 44 ching minh duge rang d6i véi mach @ I6i ra ta c6 thé thay toan b6 ti cyc va nguén tin higu & 16) vao bing mot mach hai déu (luéng cuc) ¢6 stic dién dong hodc nguén dong twong duong véi dién ro trong Z, hoac dign din trong Y, nhu sau : tvé Trong 46 céc dai Iugng 06 ky higu h, d 1a céc dai lugng img voi trang thai hé mach hodc do’n mach \6i ra. Khi ho mach thi Y= 0 cdn khi doin mach thi Zp = 0. Vi du : AY Zn’ Yo Voi cdc dai long tuong duong fy, cdc so dé hinh 1.14 chuyén thanh so dé binh 1.15. va 1:15. Zn oh Sih a) $0.06 uong ove twang duong 18 nguén —_b) S.A lung eve tung duong I ‘suc din dong nguén déng Hinh 1.15, So d6 luOng cy tuang duang vai so a6 hinh 1.14 Yiu (chit ¥ Z, = 1/Y,) 32 ‘Trong cdc théng s6 néi trén cha mach uf cuc, thong sd quan trong hat 1a hé s6 truyén K,,. Vi thé ngudi ta thudng nghién citu : Su phy thuge cia IK,! theo tén s6 va goi [a dic tinh (hay dic trung) tan s6. Sy phy thude eda k (argument cita K,) theo tin sO va goi {A dac tinh pha cho ta biét mOt tin higu khi truyén qua mot mach tuyén tinh thi bi thay déi ra sao vé phuong di¢n phd va vé méi wong quan pha. Mot 66 khutch dai tin higu chita transistor dugc coi Id tuyén tinh khi nd host dong trong mign tuyén tinh cia dc tuyén va tin higu vo 1a nhd. Khi dy ta c6 thé ding {Y thuyét vé tt cue (hay mach 4 dau) dé phan tich cde tinh chft cba nd. 1.8. MACH VI PHAN, TICH PHAN, MACH TRUYEN 1.8.1. He s6 truyén dat He 56 truyén dat 18 dai lung do bing fl A ti sO gitta dai lugng 16i ra trén dai lugng 161 Macn vo. veivac | M8 YN ibire ,_vU é 2 4 He so truyén dat thes in 4.460: Ky hibu weye He s6 truyén dat dong ; Hé s6-truyén dat dién td; He 36 wayén dat din. — K 1a mét dai luong phic K =! K(a) te}. - K=K(o) Dac trung tin s6; p= 9(@) Dac trumg pha; — Dii truyén Ao = 0, - BVTET-A 33, Trong a6, @, , 14 gidi han tn sO tren va dudi cia ving tin s6 tmyén qua, thie op man diéu kien Kg /¥2 ~0,707Kp. 1.8.2, Mach yi phan, mach trayén Céc mach khio sét sau day mach ° = % ® truyén va mach vi phan HINH 1.166, Bic tang K(w) a) Mach vi phén RC I6i ra trén R. Hinh trén [a so dé mach dien vi phan RC I6i ra tren R Khdo sat dac trung dimg : Khi téc d0ng 161 vio mx tin hiéu diéu hoa Us) Sit dung phuong phdp bién 49 phic : a 1 wo al) ue R+ joe U,aRie RUw_ _ joCRUy HINH 1.178. Mach RC I6i ra . Re + joRC . trénR joc dy = CR vii L> @RC hay [> ot]* * goi 8 didu kien vi phan t = RC Ia hing s6 thdi gian. . joRC t Set ae y T+ jaRe \ o'R*C? + j—ORe jt 1+@°R?C? “14+07R?C? 1427? ree tee onitet or d+o0rr?y tee? frat? Tai K=1/V2 sors} 30,=14 Qua dé thi ta nhan thay, © cng thdp thi diéu kién vi phan cng dép img sé cho bien 46 16i ra cing nhé, suy Ta cdc thank phdn tan sO cang thdp cing khé di qua mach. Mach nay c6 lgi vé phia tan s6 cao nén dugc ding fim mach loc ‘tén s6cao. Diéu kién truyén 1a © 2 op @, goi 1a gidi han tén $6 thap. Ung dung : HINH 1.176 Dac trung tén sé.cda mach — BO loc tin s6 cao, véi ving truyén qua tit @, -> 2 — Bién thién R thi t bién thién va ving truyén qua dugc mé rong hay thu hep. Dang dé diéu chinh do trim béng & phia tin s6 thap trong may tng Am, méy thu thanh. Khdo sét dic trung qué do Bidu dién U, duéi dang todn tir: HINH 1.17¢ Dac tring qué 43 cda mach ‘Theo dinh ly dich chuyén U,(t) =10.e* Trong 46, ¢ = RCA hing s6 théi gian U.lty =e 35 Véi U,, dang xung vudng U, =1(1) - (t-t'), bé rong 1a 1” ~ U,(t) = 140.6" = 177), OY <0 UW) =0 Osicr = Uwmee™* ze Uae — Or t cing mho" thi tin hiéu ra cang méo so V6i tin higu vio. Dang xung {61 7a vé Ghinh 1.16.4 Khi cho t = 1, thi xung 16i ra c6 dang dung 1. DO gidm thé d [6i ra so véi Idi vio (con goi 12 46 syt minh xung) 1a U). Xung 16i ra bi méo dang. Néu gidm + dén gid tr} t, ™mU, xung I6i ra 1a dutng 2, cing bi bign dang nhiéu han, Vay t cang nhd xung 16i ra cang méo so véi xung vio. Dé dénh dO méo xung ngudi ta dang ti sot /t, . Truéc hét mot xung ving khi truyén qua mach RC, bao gid cing bi méo dang. Nhung khi t /t' 250, thi mite d6 bién dang rat nho (dudi 1%) coi nhu tin higu 16i ra khong bj méo dang. Khi t /t' nim trong khodng (2...50) xung ra c6 sy bién dang, t/t’ cang gidm sy bién dang cing nhiéu. Tuy nhién trong khodng dé vin dugc si dung 4é truyén xung. Tuy theo yeu céu vé dO sut thé U cho phép, ngudi ta sé tinh duge +/t” thich hop. Khi t/t’ giém xudng dudi gid tr] 1/10 thi xuat hi¢n hién tuong la tir 1 xung wuOng don cuc 161 vio, 16i ra xudt hign 2 xung luGng cyc, dudng 3 trong hinh 1.17.d. Ngudi ta sit dung hién tong nay lam mach vi phan. 36 Diu kign dé mach tré thank vi phan > Mach vi phan 12 mach ma tin hiv 16i ra ti J¢ véi vi phan tin higu Idi vao + = const.duy/dt ‘Ti mach dign ta tinh duge : joRCa, OREM, 2.22 1 T+ joRC 1.22) Né&w ay = Aci ; di jot thi ae 7 Die’ Vay biéu thifc (1.22) sé cd dang: aU, ARC «T+ joRC Néu ORC E Stua-e) HINH 1.19. Mech vi phan RL Rdt 37 Ung dung : Dang mach tuyén tinh RC hoac RL dé thay déi phé tin higu 16i vao Igo tin higu 16i ra Khéc dang ban déu. Dé ia m6t phuong phép dé tao xung ding cée mach tuyén tinh. Diu can thiét [2 tén higu vio phi cé phé phic tap, vi tin higu don gian (sine...) khOng bj bign dang ma chi léch pha. 1.8.3, Mach tich phan, mach truyén a) Mach RC [6i ra tren C 7 Sa 45 mang dién hinh 1.20.2 eee 4, 5 Xét qué trinh ding oe . Hinh 1.20a. Mach RC Kira tren C Khi téc dong & 16i vio mot tin higu diéu hoa Uy(O HINH 1.20b, Dac trung dig K(w) U Tuong ur aku trong mach vi phan, ta tinh duye hé so truyén dat thé : oro,= Vr @, goi la gidi han tn s6 cao. Mach nay c6 loi vé phia tan s6 chap nén dugc goi la mach loc tan thap. 38 Ving truyén qua Ao = 0+ @,, Mu6n mé rong ving truyén qua thi phdi tang ©, nghia 12 gidm + jm R hodc C). Ngwdi ta ding dung tinh chat nay dé fam thay d6i am thanh cao & trong méy tang Am va may thu, Xét qué trinh qua dé : Si dung phuong phdp todn ur Vi Ut) = 1) 1 O=5 Uy =1-e!* Khi t cang nhé thi U, cing ging Uy. Voi Ut) = 1() 10-4) Khidstse’ U,=1-e!* Khit>e Up) =e e HINH 1.206. Bic tring qué do Dang tin hiéu ra phu thudc vio t/t’, Khi 1/t’nhé thi dang xung ca bdt méo. 7/t’=1/50 dang xung ra gin nhy khong méo, day {a diéu kién t6t nhat dé truyén tin higu. at’ tang. lén qué mite thi tin higu 106i ra sé bi méo néu t/t’ rat 16n thi tin higu Idi ra cé dang g4n nhu tuyén tinh nhung bién a) Y ~ t dO gidm. Ngudi ta ding trudng " ” HiyH 1.200. Dang xing ra khi 16) vdo 18 hgp nay dé Lam mach tich phan. ung vusng 39 Diéu kin dé trd thanh mach tich phan [8 : U; = const JU at 1 y joC 1+joRC Tw biéu thitc U, = chiing minh tuong ty nhu tén khi RC>>1 th) 1 RC f U,dt Vay diéu kign tich phan la RC >> 1. 2) Mach tich phdn RL Wi ra trén R - U, u, =—1_Re= v Un= Ry jat ® ~L t t I+ jog Ww A i N&u ot >> { (t= L/R) thi L R Hinh 1.248. So 66 mach Wet fuer {ich phan RL Ung dung : ~ Lam mach loc t&n s6 thap (khong cho di qua tin s6 cao), chong nhiéu. ~ Lam mach loc nguén chinh luu (nhimg thanh phén, bién déi tin cao sé bi mat, chi cho di qua think phdn mot chiéu), tin hiéu gidm do map md. RC ahd. inh 1.218. Oang xung vio, xung ra ~ Tao xung rng cura, tam o gidc dya theo vigc diéu chinh thai gian phéng nap t. 1.9. CAC MACH CONG HUGNG RLC 19.1. Mach cong huéng RLC mac ndi tiép So d6 mach RLC n6i tiép hinh 1.22. 40 Khi doin mach nguén E(t) thi dao déng trong mach 22 nhimg dao dong riéng tit din vi trong khung cé tro R sé 1a nguén tiéu hao nang Iugng dudi dang nhiét nang. Khi E(t) 14 nguén sie dién dong xoay chiéu tac dong thi trong khung cé thé duy tri duge dao dong cuéng bitc. Dao dong nay cd EW thé ¢6 bién dQ 16n hon nhiéu so véi dd lon R E(t), dé la trudng hop cong huéng. Ta hay xét trudng hgp coag hudng nay déi voi mach RLC Hinh 1.22. Mach RLC mc néi tip. coe Gia sir E(G) = egcospt, I(t) 1a dong dign trong mach. Theo dinh luat Kirchhoff L a +Ri +k flat = egoospt (pa tin 56 cha tin higu) Bigu dién E(t) duéi dang phitc E(t)~egel", tim nghiém phic I(t) = tei" Thay vao ta duge,: ; Ly L+R+— i =e Gp! po =e 1a bien do phiéc cha dong dign trong khung ; Z=R+ ipL- =ReZ+ImZ 18 téng trd phitc cba khung. pc Vi 11a bien do phitc nén duge viet duéi dang : 1 = Mgle!® = MMglcose + jllglsing {9 1A pha ca dao dong cudng bic so vii ngoai luc So sinh 16 hai cong thtte trén, tim durge as fo______ YR? + @L~1/p0r _ pL-1/pC _ImZ 2 OTM ERT 41 Dura vio céc ky higu = 1/ VEC tin sO dao dng riéng cia khung ; Y= ploo 9 Iech tan ; Qa 20k. 49 pham chat cha khung ; R ~aRO R : L aa a Pave td dac trung hodc tré séng. I Vg l= lomax (1.23a) Rn o2y- Ye 5 | { +@a~ Vy 2 { or ayy 20D) (1.236) Theo két qué nay ta nhn thay, khi p = @o sé xy ra hin tong cong huang thé. Die diém cia cong hudng thé’: —Téng wd Zcyctibu Za =R - Do léch pha @ =0 —Dongdign teuedai 1 =lomx=ty/R — Sut thé tren R Uren = lo max-R = €0 ~ Sut thé tren L Uren = (PLaw- Tomax * (gL). (€—/R) = Qe ~ SatthétreaC Ucar = UC cH). Tomax = MeQO). (AR) = Qo Nhu vay, khi cong hudng thi thé trén hai déu cuon cdm va ty dién én Bap Q lan thé hai dau dien rd (cing 1a thé 161 vao). Vi thé, hién tugng nay duge goi 1a cong huéng thé. Ta lan lugt xét su phy thudc cla cfc sut thé nay theo tan s6 p. 0 . te oR OF (1.24) Zip 1+ Q°Cy- yy : 2, [Uy tl Ig |p = St (1.25) W+Qa-yy 42 a) Sut thé tran R b)SutthétrenL —c) Sut thé tran G HINH 1.23, Sut thé tron RLC khi tn 36 p bién a6) Tu 3 bigu thic (1.24), (1.25), (1.26) v8 duge céc dic trumg cha Ug. Up.Ue theo hinh 1.23 ~ Dac trung pha, v6i 9 1a 49 \éch pha gitta dong va thé 2 sarc tg- (1.27) Tai ving truyén qua 2Ao : +0< p<: mach mang tinh chat dign dung ; + Oy = 83 Op? (@—PNWy +p) Jaybo~ 2Aw > Q= fe (1.28) ~ 2de@ 43 Ung dung : Nh’ cé tinh chit cong huéng, khung cé tinh chat chon loc cao (Q cng In, 46 chon loc cing cao). Vi vay, khung cong huéng dugc sit dung nhy mot b9 loc dai thong & cdc ting dau 16i vao ciia cdc may thu thanh dé bat mot s6 dai sng nhat dinh. 1.9.2. Mach cng hung RLC mic HINH 1.24, Bac trumg pha Song song theo tén 56 a) Khi nguén et) la nguén thé Phuong trinh Kirchhoff : y ~beR 1 ,_/1 Ii-tdat ERTL) ygengcospe e 3 e= Rh +L Tt HINH 1.288. Mach c6ng huting song Tir phuong trinh thi nhat, nit ra ome * thay vao phuong trinh thi hai, ta duge . de_, dl; @e o(t) = Ry “ROG +L GE LCS « Thay e(t) dang ham phite é(t) = «eva tim nghi¢m I, dudi dang phite i,(t) = ie : (R+ jpL)i, = e9(1 + jpRC- pL) ~» téng 8 phiic : R+ ipl 1+ jpRC- p"LC Chia ca tir va mau cho (—jpC) : RL_R BL_R gp -4y Cc pcPl iC) R?+(pL-? Dit 5 = 1/ VEC, y= phy, Q= @LIR ten 1-yy+jt a-y +g . ne Thay Z=tZte > tter|Ure gas) 1~Py+ ¢ YY |z|sa gia tri myet 461 cha dign tra cong hudng Khung song song. N6 6 tinh chat cla mot duémg cong cing hudng. Do vay, tru’mg hop nay duge goi l& cong hudng dién ers. Khiy=1, {z|= RQYU+Q*). N&vQ>>1 >|2\= RQ?=Qp. Nhu vay, khi cong hudng p = wo thi dién tro cila khung tang {én Q lan. Lite nay, dang dién vao khung [4 nid nbat. Trong trudng hop nay ditn ap gitta hai dau khung dao dong it thay déi, gin bing dita 4p ngudn ngoai. Néu do o 7 2 7 dign Sp nay thi sé khong thdy ong huiéng vi phy thude vao nguén. Mada quan sat cOng hutng phAi mic néi tip mot dign tré voi khung. HINH 1.28b, Bac trang Z(w) 6) Khi nguén ngodi la nguén dong Phuong trinh Kirchhoff : dl, 1 LP +RR-& fiat = 0 l=hth ~» Li? + Rl, -4 fi - type =0 + s+ Ky higu (1) va (2) 18 cp vi phn cia Dit 28 = RIL, og = 1/ VLC > UP + 261) + hy = Igape!™ Khi cong hudng (y =1), dong trong Ber khung 1a oye dai, didn 4p hai déu khung tang lén Q ldn (cuc dai 1k U = 1,RQ?) = he te L va gol 1a cong hudng dong dién (dong ls trong hai nhdnh khung tang {én Q [én) = linf=fie qua). Cdn din 4p trén hai dau khung 12 cue dai. HINH 1.25c. Mach RLC song song, |=O1, (v6i R rat nho bd hi tac ang nguén dong Dac trung cng hudng : 1Zo@)l_ 1 Z{@) 2 hi +0 Zo) 1 cue dai, va Z(@) biu dién hinh 1.25.b. ‘Tir biéu thie (1.30) ta vé duge dc trunig 46i cita trét khdng hinh 1.25.4. Zo) _ Xe th so my” TxZoC@y (1.30) vi Ja nguén dong nen : fy = Tey a _ Xo) . 1= 3, do dé “Zo Hinh 1.250 Yay Vi vay bigu thie (1.30) cling chink 18 dgc tamg cruyén dat dien 4 cia khung LC song song, Hink 1.25¢ cffag chinh t& dic trung tdn so cis hé s6 truyén dat dign Sp cia khung. ) Ung dung cong hung mdc néi tiép va song song 1) Nhé tinh chat chon loc va khuéch dai dién 4p nén thudng duoc ding trong céc mach vao cia méy thu thanh dé chon loc hoac loai bd nhiing tan s6 khong cén thiét. 2) Ding trong cdc may do buéc séng : néi khung cong hudng cd déng hé do, dat gin khung méy phat. Chinh C cho thay cong hudng (ddng din déng hé chi cuc dai). Qua gid tri L, C, tinh duge tin s6 may phat o = 1/VLC. 3) Cong hudng dién wé cé tinh chat ngan chan cdc tin hiéu c6 tin s6 tring tan sé riéng ciia khung. Vi thé, diéu chinh @, cong hudng véi tan s6 trung tan fy = 465kHz dé tir may thu fy khong truyén ngugc lai ra Angten trénh nhigu cho céc dai khéc. 4) Mach cong hung néi tiép sé thu nhiéu tin s6 @; vao khung va truyén xu6ng dat, cdn cdc tn s6 khéc vao may thu. 5) Céc may do phdm chat Q-meter, do C, do L déu dya trén tinh chat ‘cong hudng cita khung Q = foy / 2Af. 6) Dé do duge dac trung cong huéng cia khung song song khi nguén E(t) 1a nguén thé, cén mc n6i tip mot dién tré 5-10kQ ti: nguén vao khung dé nguén thé tre thinh nguén dong méi do duge di¢n tr cha khung (tuy 18 49 phdm chat cé suy gidm do sy cé mat ciia dign tro mac néi tiép véi khung nay), . 7) Hign tugng cong hudng cé thé gay ra cdc chéin dong manh trong co hoe (tda nha, cfu dutng...). Vi vay, cic dong co hodc nguén phai c6 tn s6 khdc xa tn sO cOng huéng dé trénh rung va gidm céc chain dong cé tinh chat cong huéng. ' 8) Tinh chét cong bing cdn dugc sit dung trong céc phép do dia chin, do nhip tim trong y hoc... 9) Cc mach cong huémg duge stt dung nhiéu nhat trong céc bo khuéch dai chon loc cao tan, trung tin. Ding dé tao ra cdc may phat cao tn, cdc bo diéu ché, gidi diéu ché, tron tn, D6 1A cdc mach co ban trong ky thuat vo tuyén dién, sé duge khdo sét & chutong sau. 47 L — LT] May May 5 Thu ™ HINH 1.26. Céc mach ing dung khung RLC 1.10. DAO DONG RIENG Dao dong riéng t6n tai khi khong c6 nguén ngoai luc t4c dong. L Dao dong riéng cé thé 1a dao dong cita dién tich, dong dién hodc dien thé E(t=0 =e R trong khung. Trong céc tring hop 46, tirphuong tinh Kirchhoff ta c6 dugc: juny 4.276. Khung RLG nd tip Pq Rdg, 1 SPE Sie a. Rai ye hay *tatie=° 0, Ra, a hoac at tat qeu= 0 Thay bién s6 bing X, dat 25 = R/L, @p = 1/ VLC, ta cé : X +28X 4. 03X =0 (1.31) 1.10.1, Xét trudng hgp c6 dao dong (8? < a4") Neghiém cia phuong trinh vi phan bac 2 w? = @2 —87s@ 1a: Xi) = (Ae) cos(a,t - 9) = (1.32) = (bién dé tai t), (phan dao dong) = X(t) Dé 1a doi véi ung hop c6 dao dong, ma sét nhd. Dat to = 1/5 1a hang s6 thai gian, 8 18 h¢ $6 tét dan. 48 Xét phin bién do Ae’ gidm dan theo t véi quy luat ham exp. ¥ nghia cia ty [a sau thoi gian nay, bién 46 giam di e lin. Dua thém vo dai lugng @ = ST; = 8.2n/o, Wa decrement tt dan. Xé ¥ nghia cia decrement nay ; NEU tai to, bien do X = Ae thi tai ty = to + nT), bién do {a X,, = Aco"? = a = eT Lend Hinh 1.2%. Daa dong tét ddn os oe-tan Xe 8 trong khung a x Néu @ = 0,001 thi sau n = 1000 chu ky, bién do sé gidm di € lan. Trong khung, 0 = (2 + 5)%, c6 nghia sau 20+50 chu ky dao dong, bien 40 gidm di ¢ tin. Do vay, xem nhu @ danh gid kha nang duy tri dao dong. © nhd thi do suy gidm it vA ngugc lai. Xét sut suy gidm ndng lugng trong khung sau mét chu ky dao déng (9 nghia cia 26) (Kem céch tinh todn chi tiét trong gido trinh Vat ly dao dong cia PGS VG Anh Phi). Neéu goi W 1a téng nang lugng du trit trong trudng ca L va C thi: Wty) ~ Wty +7) _ RT > Woo) L = 28T; =20 (1.33) Vay 20 1a sy suy gidm tuong di cia ning luong sau méi chu ky. 1.10.2. Trudng hop khong cé dao dong (5? > a”) (aR - 5?) =-8 4 ja, véi a3 = 6? ~ 0p ‘Thay vao nghi¢m X(t), ta thy chuyén dong khong con tinh chat dao dong ma 6 mdt trong nhing dang sau: V6i cong thé 2=-5 + NL iN t t t Hinh 1.28. Chuy8e déng trong fé ma sat én D6 1a nhiing chuyén dong t6i han, gidng con léc dao dong trong chat Tong (hé 86 ma sat 16n) tht lic d6 sé khong cé dao dong. 1.10.3. Xét tae dong cia ngoai Ie (duéi dang chudi xung vo tuyén) KhiR=0 Thyc t€ R rét nhd, vi dy vong day lam bang chat situ din. Khi d6, dang bai ton: X® 4 @2X = Eg cos pt : (1.34) s& c6 nghiém riéng va nghiém cudng bie X =Xq+X, Khi Ep = 0 6 nghiém rieng : Xq = asiniagt — beosaot Con khi Ey # 0 thi c6 cd nghiém cudng bic X, = Acospt > X(Q) = asinagt — beosaagt + Bycospt (Map? - p’) Dat digu kign ban du vio nghiém : t=0, X=x=0 ‘Thay vio nghiém Xi) ‘o> a=0,b=E/ (og - Pp’) Dods = Xit)= [cos pt -'c0s wt] 5 =P? X(t) = Eat cos pt 208 aot (@o+P) (yp - pt . (@y —p)t (1) = Est gin @a px SP 7 (0 +P) 2 (@ ~ p)t 50 4-VTOT-B Khi cong hudng ta c6 : 2 ~ pit sin xo sinayt > 1 (pop) E,t > X(t) = Fe! sin apt (1.35) HINH 1.29. Dao dong trong he khi co téc dong (= Fy) SB Oot 1.35) nung v6 tay, Tir (1.35) suy ra dang dao dong hinh 1.29. 1.11. KHUNG LIEN KET Céc mach vi phan, tich phan n€u théa man céc diéu kién vi phan, tich phan tuong img thi khi tin higu truyén qua sé bi méo dang (mot sé thanh phan tan s6 thap hofc t4n s6 cao cia phé tin hiéu sé bj chan Jai, khong cho truyén qua). Néu tk mach truyén thi tin hi¢u truyén qua khong bién dang. Néu 1a mach loc thi phé tin higu sé bi thodt xuéng dat, chi cdn Iai thanh phan mot chiéu. Cu Wishton cé tinh chét chon loc gan gidng nhu céc mach cong hudng. Khung cong hudng cé tinh chat chon loc trong dai tan 2Af nén cling khong: truyén duge cc tin hiv cé phd khéng ndm trong ving 2Af. DO phim chat Q cia khung cing cao thi phé tin higu cing hep, Dé mé rong dai t4n va nang cao tinh chon loc Q, ngutdi ta phai Lin két hai hodc nhiéu khung cong hung véi nhau, 1.11.1. Ank hudng cia mach {in két “Ry OT. & j Li Hinh 1.302, So 86 khung lion két St Xét te dong cia hai khung lien ket hé cm : Gia sir nguén e(t) = ee" Phuong trinh dién thé hai khung + a(t) = in a eg fore ge (1.36) mi oy ey a O=1,R, +h Ge 1 faaem a Tim nghiém duéi dang = iQ) = te, 10) = he" / a nee 29 = 1,8, + jolih gg, hi + joMla > (1.37) 0=1,R) + jolyiy - inet + joMi, Kyniea X,20ly-ch-, %S0la- oC; oC, _joMi,_ => L=- 2 FOR +i Dat i, vao phuong trinh thi nhét trong he phuong tinh (1.37), k¥ higu Z;2= RPK > £9 = 1,(R, +X. + + eM (1.38) Ry + 5X2 ‘Tach phén thuc va phin 4 22 au? i ~ , OM My 45 69 = WR, +R + Fy Ra I X)= WZ 2 2,42 242 . ‘M' ay M* y wy > dag = +z Rad + 1 MH) = Rig + rs Nhu vay, hai khung lién két c6 thé thay bang mt khung tuong duong, 61rd hoat va trd khang tuong dong. 52 ay? Ry =R, +2 MR, = 3 2y 42 , o?M? ane Ru Xq =X - TX, C Zy Nhu vay, phan trd hoat va tro khéng cla yin 1.300. Khung tung khung 1 bi anh hudng ro rét boi khung 2. duong cia 2khung lién két o’M? ZO Khung 2 dua vio khung 1 mot trd 1a R, o?M? va mot dign khang 9 zB x 1.11.2, Dae tinh cong hudng Tinh nhu khung cOng hudng néi tiép, chi thay R = Ryg, X = Xiq dé tim vn s6 cong hudng. Hien tuong cong hudng sé xdy ra khi tro khdng cia mach dién tuong duong X,q = 0. 242 (ol, o*M’ 1 -—_)- ————_ (oL, - ——) =0 (1.39) BC vet, PG 5 (2.39) l& phuong trinh tn sé. 4) Néu hai khung lién két manh (z= 1 €M lon) V6 y= My/LiL, goi Ia hé 36 lien ket. 2__1 2 1 - A =a 03 = I cde tin sO rieng phan cia khun; Ine ne ig iB Tva khung II. Khi 66 qua R, biéu thifc (1.39) sé 1a: 2 2 np) men a-*ba-*b= o? o a > of(1- 2) - 0 (0h? — ny) + )2.n,? = 0 (1.40) Giai phuong trinh nay ta x4c dinh dugc hai tin s6 cOng hudng @, va ©). 53 Hai tin s& nay chi trting voi tan $6 riéng (nj,n2) cla timg khung 1 va I khi y=0. 2 2 d-ba-72)=0 oo ‘ . 1 6 hai nghigm of sat ape of =n} = — 1c Néu x ¥ 0 s€ tim duge haj tn sO ay # nj, oy # ny va nim ngoai hai on aN Khong, Vian kat tin sO ny, my Khong tinh dn Rp HINH 1.31.4. Bac trung th s6 cde khung liba két KAI nny Hai tn s6 cong hudng nj, n, ndm rat xa nhau, khong ch6ng len nhau. b) Néw hai khung lién két yéu (7 0 ayen +bia= svoe = d3) —> c6 hai nghigm thye «@, » khi x? > dy” Khi 7 < da (lien két yéu), hai khung hoan toan giéng nhau thi &) 2 1a do chi con mot nghiém thyc & = 0. . Nhu vay, khi lign két yéu ta cé mOt tin sO cong hugng @3 =n. Con khi lien két manh, c6 hai tén s6 cong hudng @,, «2 cdch xa tén s6 n (mg v6i Ey, 52). Lien étiennon téinan 7°82 ama, lién két manh) - Lien két nhé hon tdi han \ (ian két yéu) C6 mat Re HINH 1.31b, Be trung tén 86 cila khung lin két voi 2 Khung tring nhau ny = n2= A Nhu vay, mac dit hai khung hoan toan giéng nhau, ting d6 lin két sé mé rong dai tin s6 cong hudng (2Af) cia khung' tong dung, Nhiéi khi sit dung 3 hoac 4 khung gidng nhau lign két sé tao duge ving truyén rong. (mach loc dai rong trong radio, Ww. & Gu, tivi...), trong cdc mach do buéc FG s6ng, do tin s6 may phat cn 46 7 7 7 ghép yu, edn Ry nhé dé khong i tigu thu ning lugng méy phét va 2 + déng hé do cé do nhay cao. Hinh 1.31¢. Litn tip 3 khung don 55 1.12, BIEN THE Trong trudng hop bién thé, dO ghép gia céc cun day Iubn 1a ghép chat (y= 14 Mx JL,L)). Bién thé tin s6 thap thudng ding 16i sit non, bien thé am tén thudng ding loi pecmaloy hodc xuyén ferit. Luks =Ly + Ls Lyx2 = Lo + Lys Ls, Tu thong lien két roam L 20°" POR, HINH 1.32. So a6 bin thé va so 06 tuong dong khi khong tinh én tu thong khu&ch tan va déng Fuco Khi khong tinh dén tir thong khuéch tén hodc nhing mat mat do xudt hign dong Fucé, thi so dé tuong duong c6 thé bd qua Lys), Lys va so dé gan giGng so dé hai khung lien két voi Lyx, * Ly, Lixo & Ly Tinh [I], 9 ; ‘Tfoh todn nhu d6i v6i hai khung lién két nig Ay 42 yg? ~ aM wy _ @°M? 5 (1.42) Za = (Ry + Ry)+ UX, - X, n= By +E Ry) + I EK) thutmg Ry >> R, nén bd qua Rj. Tim duge i= =lile® o*L,L, RF +(@L2)* ( _ @ LiLoL. Ri +(oL,)? Ry + j@L, > iy = (1.43.4) 2; \2 _ @LiL,ol, 2 PLL. =r, | +] ol - 9 2 R32 +(oL3) R2 + (ol)

You might also like