11 Temel Mat

TEMEL DÜZEY
MATEMATİK
Kazanım Merkezli Soru Kitapçığı
SONUÇ YAYINLARI
11. SINIF TEMEL DÜZEY MATEMATİK
Bu kitabın tamamının ya da bir kısmının, kitabı yayımlayan şirketin önceden izni olmaksızın
elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemiyle çoğaltılması, yayımlanması
ve depolanması yasaktır.
Bu kitabın tüm hakları, Etkin Sonuç Yayıncılık Mat. Dağ. Eğt. San. Tic. Ltd. Şti.'ne aittir.
Baskı – Cilt
ADA Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti.
Uğur Mumcu Mahallesi 1578. Sokak No: 21
Atisan 06370 Ostim – Yenimahalle / ANKARA
Tel: (0 312) 385 54 10 (pbx)

Belgeç: (0 312) 385 54 19
Dizgi – Grafik
Sonuç Yayınları Dizgi Birimi
Ana Dağıtım
Korkutreis Mah. Sezenler Cad. 16/9 Sıhhıye
Çankaya / ANKARA
Tel: (0 312) 229 02 81
Cep: (0 555) 893 92 92
İçindekiler
SAYILAR
SAYI KÜMELERİ
SAYI KÜMELERİ ............................................................................................................................................. 5
SAYILARIN ÇÖZÜMLENMESİ.......................................................................................................................... 8
ARDIŞIK SAYILARIN TOPLAMI ..................................................................................................................... 13
BÖLÜNEBİLME
BÖLME İŞLEMİ .............................................................................................................................................. 16
BÖLÜNEBİLME ............................................................................................................................................ 17
ASAL SAYILAR VE ARALARINDA ASAL SAYILAR ........................................................................................ 25
BİR DOĞAL SAYININ BÖLENLERİ SAYISI .................................................................................................... 28
SAYI KÜMELERİ ............................................................................................................................................ 29
TEST
SAYILARIN ÇÖZÜMLENMESİ ....................................................................................................................... 31
TEST
ARDIŞIK SAYILAR ......................................................................................................................................... 33
TEST
BÖLÜNEBİLME KURALLARI ......................................................................................................................... 34
TEST 1, TEST 2
ASAL SAYI – BÖLEN SAYI ............................................................................................................................ 38
TEST
ÜÇGENLER
DIK ÜÇGEN
PİSAGOR BAĞINTISI .................................................................................................................................. 40
ÖKLİD BAĞINTILARI...................................................................................................................................... 47
PİSAGOR – ÖKLİD UYGULAMALARI ............................................................................................................ 51
DİK ÜÇGENDE DAR AÇILARIN TRİGONOMETRİK ORANLARI.................................................................... 52
ÜÇGENLERDE BENZERLİK .......................................................................................................................... 65
BENZERLİK UYGULAMALARI ...................................................................................................................... 74
PİSAGOR VE ÖKLİD BAĞINTILARI ............................................................................................................... 75

TEST 1, TEST 2
DAR AÇILARIN TRİGONOMETRİK ORANLARI ............................................................................................. 79

TEST 1, TEST 2
ÜÇGENLERDE BENZERLİK .......................................................................................................................... 83

TEST 1, TEST 2
DENKLEM VE EŞİTSİZLİKLER
I. DERECEDEN DENKLEM VE EŞİTSİZLİKLER

BİRİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER .......................................................................................................... 88
SAYI PROBLEMLERİ .................................................................................................................................... 99
KESİR PROBLEMLERİ ................................................................................................................................ 102
YAŞ PROBLEMLERİ .................................................................................................................................... 104
YÜZDE PROBLEMLERİ ............................................................................................................................... 105
KAR - ZARAR PROBLEMLERİ .................................................................................................................... 106
KARIŞIM PROBLEMLERİ ............................................................................................................................ 107
HAREKET PROBLEMLERİ .......................................................................................................................... 108
BASİT EŞİTSİZLİKLER ................................................................................................................................ 110
BILINÇLI TÜKETICI ARITMETIĞI

BÜTÇE ......................................................................................................................................................... 114
I. DERECEDEN BİR BİLİNMEYENLİ DENKLEMLER ................................................................................... 117

TEST
I. DERECEDEN DENKLEMLERLE İLGİLİ PROBLEMLER ............................................................................ 119

TEST 1, TEST 2
I. DERECEDEN EŞİTSİZLİKLER .................................................................................................................. 123

TEST
BÜTÇE ......................................................................................................................................................... 125

TEST
ÇEMBER VE DAIRE
ÇEMBERDE TEMEL VE YARDIMCI ELEMANLAR ....................................................................................... 127

MERKEZ AÇI .............................................................................................................................................. 128
ÇEVRE AÇI.................................................................................................................................................. 130
ÇEMBERİN ÇEVRESİ ................................................................................................................................. 133
DAİRENİN ALANI ......................................................................................................................................... 135
ÇEMBERDE AÇI .......................................................................................................................................... 139

TEST
ÇEMBERİN ÇEVRESİ – DAİRENİN ALANI .................................................................................................. 141

TEST 1, TEST 2
Sayı Kümeleri – I
Örnek
Çözüm
– +
a ∈ N, b ∈ Z ve c bir rakam olduğuna göre, Sayma Sayısı ( N ) : { 1, 2, …} kümesinin her bir ele-
a – b + c ifadesinin değeri en az kaçtır? manına sayma sayısı denir.
– +
Z Z

Tam sayı ( Z ) : {…, – 2, – 1, 0, 1, 2, …}
kümesinin her bir elemanına tam sayı denir.
a ∈ N ⇒ a = 0, 1, 2, 3, …
–
b ∈ Z ⇒ b = … – 3, –2, – 1
Rakam: { 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 } kümesinin her bir c bir rakam ⇒ c = 0, 1, 2, 3, …, 9 olabilir.

elemanına rakam denir. a – b + c ifadesi ise en az 0 – ( –1 ) + 0 = 1 olur.
Doğal Sayı ( N ): { 0,1,2…} kümesinin her bir elemanı-
na doğal sayı denir.
1. Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? 4. a ve b birer rakam ve c ∈ Z + olmak üzere,
A) Her doğal sayı bir tam sayıdır. 2 a + b – c ifadesinin en büyük değeri kaçtır?
B) Sıfır bir tam sayıdır.

C) Her tam sayı bir doğal sayıdır.
D) En küçük doğal sayı sıfırdır.
E) Her pozitif doğal sayı bir sayma sayısıdır.
sonuç yayınları
5. a , b ∈ N olmak üzere,
2 a + 5 b = 20
2. En küçük rakam ile en büyük negatif tam sayının eşitliğini sağlayan kaç farklı (a , b ) ikilisi vardır?
toplamı kaçtır?
3. a ∈ N, ve b, c ∈ Z+ olmak üzere, 6. a, b ∈ N olmak üzere,

a b
+ c a + = 12
b 4
ifadesinin en küçük tam sayı değeri kaçtır? eşitliğini sağlayan kaç farklı a değeri vardır?
1. C 2. – 1 3. 1 4. 26 5. 3 6. 13
5
Sayı Kümeleri – II
Örnek 1 Örnek 2
a bir tam sayı olmak üzere, Sayı doğrusu üzerinde 3 ile 4 arasını 5 eşit
bölmeye ayıracak şekilde 4 tane rasyonel sayı
a+9
yerleştiriniz.
a
ifadesini tam sayı yapan kaç farklı a değeri var-
dır?
Çözüm
15 20
Çözüm 3 sayısını ve 4 sayısını şeklinde yazar-
5 5
a+9 a 9 9
ifadesini + = 1+ şeklinde yazabiliriz. 15 16 17 18 19 20
a a a a sak, < < < < < olduğu görülür.
5 5 5 5 5 5
9
Bu ifadenin tam sayı olabilmesi için kesri bir tam Dolasıyla 3 ile 4 arasına yerleştirilebilecek sayılar,
a
sayı olmalıdır. Buna göre, a; 1, 3, 9, – 9, – 3, – 1 olmak
16 17 18 19
üzere, 6 farklı değer alabilir. , , ve tir.
5 5 5 5
1. a bir tam sayı olmak üzere, 3. Sayı doğrusu üzerinde 1 ile 2 arasını 4 eşit böl-
3a – 5 meye ayıracak şekilde yerleştirilebilecek 3 tane

a rasyonel sayıyı bulunuz.
ifadesini tam sayı yapan kaç farklı a değeri var-
dır?
sonuç yayınları
2. x bir tam sayı olmak üzere,

1
8x + 6 4. ile 1 arasına en çok kaç tane rasyonel sayı
3
2x
yerleştirilebilir?
ifadesini tam sayı yapan x değerleri için ne söy-
lenebilir?
5 6 7
1. 4 2. 3 sayısını bölen bir tam sayıdır. 3. , , 4. Sonsuz
4 4 4
6
Sayı Kümeleri – III
Örnek 1 Örnek 2
8
a 2 – 8 ifadesi bir rasyonel sayıya eşit olduğu- 3, – , r , 8 , 2, 3, 8 sayılarından
3
na göre, a sayısı aşağıdakilerden hangisi ya da a. irrasyonel olanları bulunuz.
hangileri olabilir? b. Rasyonel sayıların çarpma ve toplama iş-
I. – 2 lemlerine göre terslerini yazınız.
II. 3 Çözüm
a
III. 2 2 a. şeklinde yazılamayan sayılara irrasyonel sayılar
b
denir. O halde 3 , r , 8 birer irrasyonel sayıdır.
8
b. 3, 8 , – ve 2 sayıları birer rasyonel sayıdır. 3, 8
3
devirli rasyonel sayıdır. a ≠ 0 olmak üzere, a sa-
yının toplama işlemine göre tersi – a, çarpma işle-

1
mine göre tersi dır. O halde, aşağıdaki tabloyu
a
oluşturabiliriz.
Toplama işle- Çarpma işlemi-

Sayı
mine göre tersi ne göre tersi
Çözüm 8 8 3
– –
3 3 8
x ∈ Q olmak üzere, 1
2 –2
2
a 2 – 8 = x olsun. Bu durumda
1
a 2 = x + 8 olup a 2 ifadesinin bir rasyonel sayı
3, 8 – 3, 8
3, 8
olması gerekir. Buna göre, a = – 2 veya a = 2 2
olabilir.
1. 2x 5 – 8 ifadesi bir rasyonel sayıya eşit olduğu- 9

2. 7 , 4 ,– 2 ,– sayılarından irrasyonel olan-
4
na göre, x sayısı aşağıdakilerden hangisi ya da
ların toplama ve çarpma işlemlerine göre tersle-
hangileri olabilir?
rini bulunuz.
I. 5
sonuç yayınları
II. –3 5
III. 2
1. I ve II 2.
Toplama işlemine Çarpma işlemine
göre tersi göre tersi
7 – 7 1
7
1
– 2 2 –
2
7
Sayıların Çözümlenmesi - I
Örnek
Çözüm
Dört basamaklı a0bc doğal sayısının çözümlen- a, b, c ve d birer rakam ve a ≠ 0 için;
miş biçimini bulunuz.
(a b c d)
birler ( 100 ) basamağı
onlar ( 101 ) basamağı
yüzler ( 102 ) basamağı
binler ( 103 ) basamağı
abcd = 1000 . a + 100 . b + 10 . c + d
biçiminde çözümlenir.
Bu durumda,
a0bc = 1000 . a + 10 . b + c dir.
1. Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? 3. 1000 . a + 100 . b + c
A) aa + bb = 11 . ( a + b ) ifadesi aşağıdaki sayılardan hangisinin çözüm-

lenmiş biçimidir?
B) ab + ba = 11 . ( a + b )
C) ab – ba = 11 . ( a – b ) A) abc B) ab0c C) abc0
D) a + aa = 12 . a D) a0bc E) a0cb
E) abc – cba = 99 . ( a – c )
sonuç yayınları
2. abc, bca ve cab üç basamaklı doğal sayılar

olmak üzere,
4. 2ab üç basamaklı bir doğal sayıdır.
abc + bca + cab
x = 2ab
sayısının çözümlenmiş biçimini bulunuz.
olduğuna göre, dört basamaklı 12ab sayısının x
cinsinden eşitini bulunuz.
1. C 2. 111 . ( a + b + c ) 3. B 4. x + 1000
8
Sayıların Çözümlenmesi - II
Örnek
Çözüm
aa, bb ve ba iki basamaklı doğal sayılardır. aa – bb = 11 ve ba + b = 37
aa – bb = 11 ⇒ 11a – 11b = 11 ve 10b + a + b = 37
ba + b = 37 ⇒ 11( a – b ) = 11 ve 11b + a = 37
olduğuna göre, a . b kaçtır? –/a–b=1
11b + a = 37
12b = 36 ⇒ b = 3 ve a = 4
⇒ a . b = 12 bulunur.
1. ab ve ba iki basamaklı doğal sayılardır. 3. ab, ba, aa ve bb iki basamaklı doğal sayılardır.
ab – ba = 18 ab - ba

aa - bb
olduğuna göre, a – b farkı kaçtır?
ifadesinin eşitini bulunuz.
sonuç yayınları
2. ab ve ba iki basamaklı doğal sayılardır. 4. abc ve cba üç basamaklı doğal sayılardır.

ab + ba = 121 a–c=3
olduğuna göre, a + b toplamı kaçtır? olduğuna göre, abc – cba ifadesinin değeri kaç-
tır?
9
1. 2 2. 11 3. 4. 297
11
9
Sayıların Çözümlenmesi - III
Örnek 1 Örnek 2
a = c + 3 ve c = 2b a, b, c birer rakam ve ab iki basamaklı bir sayı-

koşulunu sağlayan üç basamaklı abc doğal sayı- dır.
larının toplamı kaçtır? ab – ( a + b + 2c ) = 64
olduğuna göre, a . c çarpımı kaçtır?
Çözüm
abc üç basamaklı bir sayı ise a, b ve c birer rakamdır.

Buna göre, a, b ve c'ye değerler verirsek;
a=c+3 ve c = 2b
↓ ↓ ↓
Çözüm
3 0 0
5 2 1 ab – ( a + b + 2c ) = 64
7 4 2 10a + b – a – b – 2c = 64
9 6 3
9 a – 2c = 64 ( a ve c ye değerler verirsek )
11 (rakam değil) 8 4 ↓ ↓
⇒ abc = 300, 512, 724 ya da 936 olabilir. 8 4
Buna göre, 300 + 512 + 724 + 936 = 2472 bulunur. ⇒ a = 8 ve c = 4 ⇒ a . c = 32 bulunur.
1. 3a = 2b 3. ab ve ba iki basamaklı doğal sayılardır.

koşulunu sağlayan iki basamaklı ab doğal sayı- ab – ba = 36
larının toplamı kaçtır?
eşitliğini sağlayan kaç farklı ( a, b ) sıralı ikilisi
vardır?
sonuç yayınları
2. 3a = 4b ve c = 2a 4. ab iki basamaklı bir doğal sayıdır.

ab = 6( a + b )
koşulunu sağlayan üç basamaklı, kaç tane abc
doğal sayısı vardır? koşulunu sağlayan iki basamaklı ba doğal sayı-
sı kaçtır?
1. 138 2. 1 3. 5 4. 45
10
Sayıların Çözümlenmesi - IV
Örnek 1 Örnek 2
Üç basamaklı 5AB sayısı, iki basamaklı AB sa- İki basamaklı bir doğal sayı rakamları toplamının
yısının 21 katıdır. 5 katına eşit olduğuna göre, bu sayı kaçtır?
Buna göre, A + B toplamı kaçtır?
Çözüm
Soruda tekrar eden ifadeler varsa bu ifadelerin çö-

zümlenmemesi sorunun çözümünü kolaylaştırır. Çözüm
5AB = 21 . ( AB ) İki basamaklı doğal sayıya ab dersek;

⇒ 500 + ( AB ) = 21 . ( AB ) ab = 5 . ( a + b )
⇒ 500 = 20 . ( AB ) ⇒ 10a + b = 5a + 5b
⇒ 25 = AB 5a = 4b
⇒ A = 2 ve B = 5 tir. ↓ ↓
4 5 ⇒ ab = 45 bulunur.
⇒ A + B = 7 bulunur.
1. Üç basamaklı ABC sayısı, iki basamaklı BC sayı- 3. İki basamaklı doğal sayılardan kaç tanesi rakam-
sının 91 katıdır. ları toplamının 4 katına eşittir?
Buna göre, A + B + C toplamı kaçtır?

sonuç yayınları
2. Üç basamaklı 4ab sayısı, iki basamaklı ab sa- 4. İki basamaklı bir doğal sayının sağına bir tane
yısının 8 katının 27 eksiğidir. sıfır yazılarak elde edilen sayı ile ilk sayının topla-
mı 583 olduğuna göre, ilk sayının rakamları top-
Buna göre, a . b çarpımı kaçtır?
lamı kaçtır?
1. 10 2. 6 3. 4 4. 8
11
Sayıların Çözümlenmesi - V
Örnek
Çözüm
Ayşe Öğretmen tahtaya aşağıdaki sayıyı yazıyor Öncelikle doğru sonucu bulalım.
ve öğrencilerinden defterlerine çözmelerine isti-
AB – BA = 63
yor.
⇒ ( 10A + B ) – ( 10B + A ) = 63
⇒ 10A + B – 10B – A = 63
⇒ 9A – 9B = 63
AB – BA = 63 ise en büyük AB iki
⇒ A – B = 7 dir.
basamaklı doğal sayısı kaçtır? ↓ ↓
7 0
8 1
9 2
Öğrencilerden Ada tahtadaki soruyu defterine
olup doğru sonuç 92 dir.
geçirirken 63 sayısını 36 olarak yazıyor.
Buna göre, Ada’nın bulduğu sonuç ile doğru so- Ada’nın bulduğu sonucu bulalım.
nucun toplamı kaçtır? AB – BA = 36

⇒ 10A + B – 10B – A = 36
⇒ 9A – 9B = 36
⇒ A – B = 4 tür.
↓ ↓
4 0
5 1
6 2
7 3
8 4
9 5
olup Ada sonucu 95 bulmuştur.
Buna göre, iki değerin toplamı 92 + 95 = 187 bulunur.
1. Bir kırtasiyeye giden Gamze alışverişini yapıp ka- 2. Aşağıda ve sembollerinin yaptığı iş-
siyere borcunu soruyor. ab,cd lira ödemesi ge-
lemler verilmiştir.
reken Gamze kasiyere 40 lira para veriyor. Para
üstünü hesaplamak için hesap makinesini çıka-
ran kasiyer ise ab,cd yerine yanlışlıkla cd, ab ABC = CBA
sonuç yayınları
yazarak Gamze’ye 7,92 lira fazla para veriyor.
ab,cd + cd,ab = 64,64 olduğuna göre, a + b

ABC = BAC
toplamı kaçtır?
Buna göre, 143 + 254 işleminin sonucu

kaçtır?
1. 9 2. 865
12
Ardışık Sayıların Toplamı - I
Örnek
Çözüm
8 + 12 + 16 + … + 44
Verilen bütün ardışık sayılar sabit bir sayının katı ise,
işleminin sonucu kaçtır?
ifade paranteze alınarak sorunun çözümüne başlana-
bilir.
8 + 12 + 16 + … + 44 = 4 . ( 2 + 3 + 4 + … + 11 )
= 4. 6^1 + 2 + … + 11 h - ^1 h@
n. ^n + 1h
➣ 1+2+3+…+n= 11.12
2 = 4. f - 1 p = 4 . ( 66 - 1)
2
2 + 4 + 6 + ... +2n = n . ( n +1 )
= 260 bulunur.
1 + 3 + 5 +... + ( 2n – 1 ) = n 2
1. 1 + 2 + 3 + … + 15 4. 6 + 8 + 10 + … + 38
toplamının değeri kaçtır? toplamının değeri kaçtır?
2. 5 + 6 + 7 + … + 31 5. 5 + 7 + 9 + … + 21
sonuç yayınları
1 2 3 4 35 36
3. 2 + 4 + 6 + … + 24 6. + + + + ... + +
6 9 6 9 6 9
işleminin değeri kaçtır?
işleminin değeri kaçtır?
1. 120 2. 486 3. 156 4. 374 5. 117 6. 92
13
Ardışık Sayıların Toplamı - II
Örnek 1 Örnek 2
18 ile 198 sayıları arasında 4 ile bölünebilen 7 + 10 + 13 + … + 34

kaç farklı tam sayı vardır? toplamının sonucu kaçtır?
Çözüm
Artış miktarı sabit olan sayılarda terimlerin toplamı:
Terim Sayısı
T= . ( İlk terim + Son terim ) dır.
Çözüm 2
Artış miktarı sabit olan ardışık sayılarda
7, 10, 13, …, 34 sayı dizisinde
Son terim – İlk terim
Terim sayısı = + 1 dir. ilk terim : 7 , son terim : 34, artış miktarı : 3
Artış miktarı
34 - 7
18 ile 198 sayıları arasında 4 ile bölünebilen sayılar; +1
. ^7 + 34 h
3
T
=
20, 24, 28, … , 196 2
196 - 20 176 10
Terim Sayısı: +1= +1 = .41
4 4 2
= 205 bulunur
= 45 bulunur.
1. 9, 10, 11, …, 32 3. S = 4 + 5 + 6 + … + 21
sayı dizisinde kaç terim vardır? sayısında her terim 5 arttırılırsa toplam kaç ar-
tar?
sonuç yayınları
4. 17 ile 103 arasında 5 ile bölünebilen doğal

2. 7 ile 73 sayıları arasında kaç farklı çift sayı
sayıların toplamı kaçtır?
vardır?
1. 24 2. 33 3. 90 4. 1020
14
Ardışık Sayıların Toplamı – III
Örnek Çözüm
Evini kiraya vermeye karar veren Ahmet Bey, ilk Ahmet Bey her yıl ayda alacağı miktara sabit bir zam
yıl kira bedeli olarak her ay 800 lira almaktadır. yapacağından ardışık terimler arasındaki fark sabit
Her yılın sonunda kira bedeline 50 lira zam yap- olur. O halde, Ahmet Bey’in ödeyeceği kira,
tığına göre, Ahmet Bey'in 8. yılda alacağı kira be-
1. yıl = 800
deli ayda kaç lira olur?
2. yıl = 800 + 50 . 1
3. yıl = 800 + 50 . 2
8. yıl = 800 + 50 . 7 = 1150 lira bulunur.
1. Bankadan kredi çeken bir kişinin birinci taksit 3. Ayça bir hafta boyunca kum-
ödemesi 1200 liradır. Her ay taksit tutarını bir ön- barasına her gün para atmak-
ceki aya göre 15 lira azaltarak ödeyen bu kişinin tadır. Kumbaraya attığı para
kaçıncı aydaki taksidi 1050 lira olur? pazartesi gününden itibaren
her gün bir önceki güne göre
sabit olarak artmıştır. Ayça
pazartesi günü kumbaraya 4
lira, perşembe günü ise 13 lira attığına göre, tüm
hafta boyunca kumbarada biriken toplam para
kaç liradır?
sonuç yayınları
2. Mimar olan Hande işe ilk başladığında 2500 lira 4.

maaş almaktadır. Çalıştığı kurum çalışanlarına
her yılın sonunda aynı miktarda zam yapmakta-
dır. Bu kurumda uzun yıllar çalışan Hande'nin 7.
yıldaki maaşı 3400 lira olduğuna göre, her yılın
sonunda aldığı zam kaç liradır?
Anfi şeklindeki bir sınıfta arka arkaya dizilmiş 20

sıra şeklinde oturma yeri vardır ve ilk sıra 24 ki-
şiliktir. Ondan sonraki her sıraya bir önceki sıra-
dan 11 kişi fazla oturabilmektedir.
Buna göre, bu sınıfta toplam kaç kişilik oturma
yeri vardır?
1. 11 2. 150 3. 91 4. 2570
15
Bölme İşlemi
Örnek
Çözüm
AB0 17 Yandaki bölme işleminde
AB0 = 17 ( B4 ) + 12
B4 AB0 üç basamaklı ve B4 iki
basamaklı doğal sayılardır. ⇒ 100A + 10B = 170B + 68 + 12
12
Buna göre, A + B toplamı kaçtır? ⇒ 100A = 160B + 80
⇒ 10A = 16B + 8 A B i) A = B . C + D
ii) 0 ≤ D < B
C
A : Bölünen
4 2 D
B : Bölen
⇒ A + B = 6 bulunur. C : Bölüm
D : Kalan
1. a 13 Yandaki bölme işlemine göre, 3. 371 ab Yandaki bölme işleminde ab iki

5 16 basamaklı sayı olduğuna göre,
a kaçtır?
2 3 a + b toplamı kaçtır?
sonuç yayınları
4. 5 . a sayısının 8 ile bölümünden elde edilen bö-

2. 68 9 Yandaki bölme işlemine göre, lüm a – 3 ve kalan 6 dir.
a a + b toplamı kaçtır? Buna göre, a kaçtır?
b
1. 67 2. 12 3. 5 4. 6
16
2 - 4 İle Bölünebilme
Örnek
Çözüm
Rakamları farklı beş basamaklı 7013a sayısı 2
7013a sayısı 2 ile tam bölünüyor ise a = 0 , 2 , 4 , 6 , 8
ile tam bölünüyor fakat 4 ile tam bölünemiyor
olabilir. Fakat sayının rakamları farklı olduğundan
ise a nın alabileceği kaç farklı değer vardır?
a ≠ 0 dır.
7013a sayısı 4 ile tam bölünseydi,
3a iki basamaklı sayısı 4 ile tam bölünmeli yani
32 veya 36 olmalıydı.
Fakat 4 ile tam bölünemediğinden a ≠ 2 ve a ≠ 6
dır.
Bu durumda a = 4 veya a = 8 olabilir.
➣ 2 ile Bölünebilme : Bir doğal sayının birler basa-
mağındaki rakam çift ise bu sayı 2 ile tam bölü- Buna göre, a nın alabileceği iki farklı değer vardır.
nür.
➣ 4 ile Bölünebilme : Bir doğal sayının son iki ba-
samağı 4 ün katı ise sayı 4 ile tam bölünür.
1. Dört basamaklı 532b sayısı 2 ile tam bölündü- 3. Rakamları farklı dört basamaklı 235a sayısı 4 ile
ğüne göre, b nin alabileceği kaç farklı değer tam bölündüğüne göre, a kaçtır?
vardır?
sonuç yayınları
2. Rakamları farklı dört basamaklı 361a sayısı 2 4. Dört basamaklı 614b sayısı 2 ile tam bölünüyor
ile tam bölündüğüne göre, a nın alabileceği kaç fakat 4 ile tam bölünemiyor ise b nin alabile-
farklı değer vardır? ceği değerler toplamı kaçtır?
1. 5 2. 4 3. 6 4. 8
17
2 - 4 ile Kalanlı Bölme
Örnek
Çözüm
Dört basamaklı 6a2b sayısının 4 ile bölümün- 6a2b sayısının 4 ile bölümünden kalan 2b sayısının
den kalan 3 ve a + b = 5 olduğuna göre, a 4 ile bölümünden kalana eşit olacağına göre,
kaçtır?
2b = 4k + 3 olmalıdır.
↓
0+3→b=3
4+3→b=7
8 + 3 → b = 11 ( b = 11 olamaz, b bir rakamdır. )
b = 7 ⇒ a + 7 = 5 ⇒ a = – 2
➣ Bir doğal sayının 4 ile bölümünden elde edilen
( a = – 2 olamaz, a bir rakamdır. )
kalan, bu doğal sayının son iki basamağının oluş-
turduğu sayının 4 ile bölümünden elde edilen ka- b = 3 ⇒ a + 3 = 5 ⇒ a = 2 dir.
lana eşittir.
1. Dört basamaklı 567a sayısının 2 ile bölümün- 3. Üç basamaklı 68b sayısının 4 ile bölümünden
den kalan 1 olduğuna göre, a nın alabileceği kalan 1 olduğuna göre, b nin alabileceği de-
kaç farklı değer vardır? ğerler toplamı kaçtır?
sonuç yayınları
2. Rakamları farklı dört basamaklı 143a sayısının 4. Dört basamaklı 50ab sayısının 4 ile bölümün-
2 ile bölümünden kalan 1 olduğuna göre, a nın den kalan 3 ve a tek sayı olduğuna göre, b nin
alabileceği değerler toplamı kaçtır? alabileceği kaç farklı değer vardır?
1. 5 2. 21 3. 15 4. 3
18
3 ile Bölünebilme
Örnek
Çözüm
Beş basamaklı 215a6 sayısı 3 ile tam bölündü- 215a6 sayısı 3 ile tam bölünüyor ise,
ğüne göre, a nın alabileceği kaç farklı değer var-
2 + 1 + 5 + a + 6 = 3k, k ∈ Z+ olmalıdır.
dır?
14 + a = 3k
⇒ a = 1, 4 ve 7 olabilir.
Buna göre, a nın alabileceği 3 farklı değer vardır.
➣ 3 ile Bölünebilme: Bir doğal sayıyı oluşturan ra-

kamların sayı değerleri toplamı 3 ün katı ise, bu
sayı 3 ile tam bölünür.
kalan, rakamlarının sayı değerleri toplamının 3
ile bölümünden elde edilen kalana eşittir.
1. Dört basamaklı 2a76 sayısı 3 ile tam bölündü- 3. Dört basamaklı 184a sayısı hem 2 hem de 3
ğüne göre, a nın alabileceği değerler toplamı ile tam bölündüğüne göre, a nın alabileceği kaç
kaçtır? farklı değer vardır?
sonuç yayınları
2. Rakamları farklı dört basamaklı 14a5 sayısı 3 4. Dört basamaklı 51a7 sayısının 3 ile bölümün-
ile tam bölündüğüne göre, a nın alabileceği kaç den kalan 1 olduğuna göre, a aşağıdakilerden
farklı değer vardır? hangisi olamaz?
A) 0 B) 3 C) 4 D) 6 E) 9
1. 18 2. 2 3. 2 4. C
19
9 ile Bölünebilme
Örnek
Çözüm
Beş basamaklı 2a35b sayısının 9 ile bölümün- 2a35b sayısının 9 ile bölümünden kalan 2 ise,
den kalan 2 olduğuna göre, a + b toplamı aşa- 2 + a + 3 + 5 + b = 9k + 2, k ∈ Z+ olmalıdır.
ğıdakilerden hangisi olabilir? O halde,
A) 3 B) 6 C) 10 D) 15 E) 18 10 + a + b = 9k + 2
⇒ 8 + a + b = 9k dır.
k = 1 için, a + b = 1
k = 2 için, a + b = 10
➣ 9 ile Bölünebilme: Bir doğal sayıyı oluşturan ra- k = 3 için a + b = 21 ( a + b ≠ 21 olmalıdır. Çünkü iki
kamların sayı değerleri toplamı 9 un katı ise, bu rakamın toplamı en çok 18 olabilir.)
sayı 9 ile tam bölünür. Buna göre, a + b = 1 veya 10 olabilir.
kalan, rakamlarının sayı değerleri toplamının 9
ile bölümünden elde edilen kalana eşittir.
1. Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? 3. Dört basamaklı 53ab sayısı 9 ile tam bölün-
mektedir.
A) 747 sayısı 9 ile tam bölünür.
a – b = 2 olduğuna göre, a kaçtır?
B) 1359 sayısı 9 ile tam bölünür.
C) 444 ... 4 sayısı 9 ile tam bölünür.
1442443
18 basamaklı
D) 268 sayısının 9 ile bölümünden kalan 7 dir.

E) 25 25 ... 25 sayısının 9 ile bölümünden
144424443
20 basamaklı
kalan 2 dir.
sonuç yayınları
4. Rakamları farklı dört basamaklı 6a3b sayısı 9

ve 4 ile tam bölündüğüne göre, a . b çarpımı
kaçtır?
2. Dört basamaklı 622a sayısı 9 ile tam bölündü-

ğüne göre, a kaçtır?
5. Dört basamaklı 62a8 sayısının 9 ile bölümün-

den kalan 3 olduğuna göre, a kaçtır?
1. E 2. 8 3. 6 4. 14 5. 5
20
5 - 10 ile Bölünebilme
Örnek
Çözüm
Rakamları farklı beş basamaklı 9a58b sayısı 5 9a58b sayısı 5 ile tam bölünüyor ise b = 0 ya da
ile tam bölündüğüne göre, a + b toplamı en çok b = 5 tir. Sayının rakamları birbirinden farklı olduğuna
kaçtır? göre, b = 0 olmalıdır. a + b toplamının en büyük de-
ğeri bulunurken sayıda 9 ve 8 rakamları bulunduğu
için a = 7 alınır.
Bu durumda a + b = 7 + 0 = 7 olur.
➣ 5 ile Bölünebilme : Bir doğal sayının birler basa-
mağındaki rakam 0 ya da 5 ise bu sayı 5 ile
tam bölünür.
➣ 10 ile Bölünebilme : Bir doğal sayının birler ba-
samağındaki rakam 0 ise bu sayı 10 ile tam
bölünür.
1. Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? 4. Dört basamaklı 5a2b sayısı hem 3 hem de 10

ile tam bölündüğüne göre, a nın alabileceği de-
A) 210 sayısı 5 ile tam bölünür.
ğerler toplamı kaçtır?
B) 6! sayısı 10 ile tam bölünür.
C) 10 ile tam bölünebilen her sayı 5 ile tam
bölünür.
D) 752 sayısı 5 ile tam bölünür.
E) 5 ile tam bölünebilen her sayı 10 ile tam bö-
lünür.
5. Dört basamaklı 21ab sayısı 4 ve 10 ile tam

sonuç yayınları
bölündüğüne göre, a kaç farklı değer alır?
2. Dört basamaklı a23a sayısı 5 ile tam bölündü-

3. Rakamları farklı dört basamaklı 4a5b sayısı 10 6. Rakamları farklı üç basamaklı 9ab sayısı 3 ve
ile tam bölünüyor ise a nın alabileceği kaç farklı 5 ile tam bölünüyor ise a nın alabileceği kaç
değer vardır? farklı değer vardır?
1. E 2. 5 3. 7 4. 15 5. 5 6. 5
21
5 - 10 ile Kalanlı Bölme
Örnek
Çözüm
Rakamları farklı beş basamaklı 738ab sayısı 4 738ab sayısı 4 ile tam bölündüğüne göre, sayı çift ve
ile tam bölündüğüne ve 5 ile bölümünden kalan ab 4 ün katı olmalıdır.
2 olduğuna göre, a nın alabileceği kaç farklı 738a b sayısının 5 ile bölümünden kalan 2 ise,
değer vardır?
b = 0 + 2 = 2 veya

b = 5 + 2 = 7 olabilir.
Sayı çift olacağından b = 7 olamaz.
➣ Bir doğal sayının 5 ile bölümünden elde edilen b = 2 için, 738a2 = 4k olmalıdır. O halde a2 sayısı
kalan, bu doğal sayının birler basamağındaki ra- 4 ün katıdır.
kamın 5 ile bölümünden elde edilen kalana eşittir. a2 = 4 . k ⇒ a = 1, 3, 5, 7 veya 9 olabilir.
➣ Bir doğal sayının 10 ile bölümünden elde edilen Sayının rakamları farklı olduğundan, a = 1, 5 ve 9
kalan, bu doğal sayının birler basamağındaki ra- olmak üzere, 3 farklı değer alır.
kamdır.
1. 13502 sayısının, 4. Dört basamaklı 1a5b sayısı 3 ile tam bölündü-

2 ile bölümünden kalan a, ğüne ve 5 ile bölümünden 2 kalanını verdiğine
göre, a nın alabileceği değerler toplamı kaçtır?
3 ile bölümünden kalan b,
5 ile bölümünden kalan c
olduğuna göre, a + b + c toplamı kaçtır?
sonuç yayınları
2. 2467 . 3906 5. Üç basamaklı 2ab sayısı 9 ile tam bölündüğü-

ne ve 5 ile bölümünden 2 kalanını verdiğine
çarpımının 10 ile bölümünden kalan kaçtır?
göre, a . b çarpımı en az kaçtır?
6. Dört basamaklı 3a4b sayısı 3 ile tam bölündü-

3. Rakamları farklı dört basamaklı 146a sayısının ğüne ve 10 ile bölümünden 4 kalanını verdiği-
5 ile bölümünden kalan 4 olduğuna göre, ne göre, a nın alabileceği değerler toplamı kaç-
a kaçtır? tır?
1. 4 2. 2 3. 9 4. 27 5. 0 6. 12
22
11 ile Bölünebilme
Örnek
Çözüm
Beş basamaklı 7a2b0 sayısı 11 ile tam bölündü-
7a2b0 sayısı 11 ile tam bölündüğüne göre,
ğüne ve a – b = 7 olduğuna göre, a . b çarpımı +–+–+
kaçtır? 7a2b0
⇒ ( 7 + 2 + 0 ) – ( a + b ) = 9 – ( a + b ) = 11 k, ( k ∈ Z )
k = 0 için, a + b = 9 dur.
( k ya verilen diğer tam sayı değerleri için bulunan
a + b toplamı iki rakamın toplamı olamaz.
➣ Bir doğal sayının rakamlarına sağdan sola doğru Örneğin, k = 1 için a + b = – 2 olur. )
+ , – , + , – , ... işaretleri konularak toplandığında
a+b=9
elde edilen toplam 0 ya da 11 in katı ise sayı
11 ile tam bölünür. a–b=7
+
Örneğin, ABCDE beş basamaklı sayısı için 2 a = 16 ⇒ a = 8 ve b = 1 dir.
+–+–+
A B C D E sayısı 11 ile tam bölünüyorsa Buna göre, a . b = 8 . 1 = 8 bulunur.
A – B + C – D + E = 11k
( A + C + E ) – ( B + D ) = 11k olmalıdır.
1. Dört basamaklı a541 sayısı 11 ile tam bölündü- 4. Beş basamaklı 7a4b3 sayısı 11 ile tam bölündü-
ğüne göre, a kaçtır? ğüne göre, iki basamaklı ab sayısı en çok kaç-
tır?
sonuç yayınları
2. Beş basamaklı 35a2b sayısı 11 ile tam bölündü- 5. Beş basamaklı 25a3b sayısı 11 ile tam bölündü-
ğüne göre, a + b toplamı en az kaçtır? ğüne göre, kaç farklı ( a , b ) ikilisi vardır?
3. 1a6 . 345 6. Beş basamaklı 56a7b sayısı 5 ve 11 ile tam bö-

lündüğüne göre, a nın alabileceği en küçük de-
çarpımı 11 ile tam bölündüğüne göre, a kaçtır?
ğer kaçtır?
1. 2 2. 4 3. 7 4. 95 5. 9 6. 3
23
11 ile Kalanlı Bölme
Örnek
Çözüm
Beş basamaklı 23a15 sayısının 11 ile bölümün-
+–+–+
den kalan 1 olduğuna göre, a kaçtır? 2 3 a 1 5 ⇒ ( 2 + a + 5 ) – ( 3 + 1 ) = 11k + 1, k ∈ Z
⇒ ( 7 + a ) – 4 = 11k + 1
⇒ 3 + a = 11k + 1
⇒ a + 2 = 11k dır.
k = 0 için a + 2 = 0 ⇒ a = – 2 olur. – 2 bir rakam
değildir.
k = 1 için a + 2 = 11 ⇒ a = 9 olur.
1. ( 1443 ) 2 4. Beş basamaklı 193a2 sayısının 11 ile bölümün-

sayısının 11 ile bölümünden kalan kaçtır? den kalan 2 olduğuna göre, a kaçtır?
2. 2323...23
1442443
10 basamaklı
5. Beş basamaklı 28a0b sayısının 9 ile bölümün-
sonuç yayınları
sayısının 9 ile bölümünden kalan a , 11 ile bö- den kalan 7 olduğuna göre, 11 ile bölümünden
lümünden kalan b olduğuna göre, a + b kaçtır? kalan kaç olabilir?
6. Beş basamaklı 6a53b sayısı 4 ile tam bölün-

mektedir.
Bu sayının 11 ile bölümünden kalan 6 olduğu-
3. Beş basamaklı 3a148 sayısının 11 ile bölü-
na göre, a nın alabileceği değerler toplamı kaç-
münden kalan 5 olduğuna göre, a kaçtır?
tır?
1. 4 2. 12 3. 3 4. 6 5. E 6. 12
24
Asal Sayı Tanımı
Örnek
Çözüm
a bir asal sayıdır. 1 ve kendisinden başka pozitif böleni bulunmayan 1
a = 52b – 5 den büyük sayılara asal sayı denir.
olduğuna göre, a . b çarpımı kaçtır? 2, 3, 5, 7, 11, 13, 17, 19, ...
a = 52b – 5 sayısının asal olması için 5 in kuvvetinin
1 olması gerekir.
2b – 5 = 1 ⇒ b = 3 tür.
a = 52b – 5 ⇒ a = 52 . 3 – 5 = 5
⇒ a . b = 5. 3 = 15
1. Aşağıdaki sayılardan hangisi bir asal sayıdır? 3. x ve y birer doğal sayıdır.

x . y = 17
A) 143 B) 111 C) 91 D) 73 E) 24
olduğuna göre, kaç farklı ( x , y ) ikilisi vardır?
sonuç yayınları
2. x bir asal sayıdır.

x = 13 . y 4. a ve b birer doğal sayıdır.
olduğuna göre, x + y toplamı kaçtır? a2 – b2 = 19

olduğuna göre, a . b çarpımı kaçtır?
1. 73 2. 14 3. 2 4. 90
25
Aralarında Asal Sayılar
Örnek
Çözüm
Aşağıda verilen sayı gruplarından hangisi ya da
hangileri aralarında asaldır?
I. 5 15 II. 6 35
I. ( 5 , 15 )
II. ( 6, 35 ) 1, 5 1, 3, 5, 15 1, 2, 3, 6 1, 5, 7, 35
III. ( 1, 17, 22 ) Ortak bölenleri : 1 ve 5 Ortak bölenleri : 1

III. 1 17 22
IV. ( 45, 54, 30 )
1 1, 17 1, 2, 11, 22
Verilen üç sayının ortak böleni : 1
IV. 45 54 30
1, 3, 5, 9, 15, 45 1, 2, 3, 6, 9, 18, 27, 54 1, 2, 3, 5, 6, 10, 15, 30
Verilen üç sayının ortak böleni : 1 ve 3 tür.
Buna göre, ( 6, 35 ) ve ( 1, 17, 22 ) sayıları aralarında

asaldır.
➣ 1 den başka ortak böleni olmayan doğal sayılara
aralarında asal sayılar denir.
1. Aşağıdaki sayı çiftlerinden hangisi aralarında 3. 11 den küçük ve 11 ile aralarında asal kaç farklı
asal değildir? pozitif tam sayı vardır?
A) ( 1 , 8 ) B) ( 5 ,7 ) C) ( 40 , 41 )
D) ( 14 , 21 ) E) ( 50 , 63 )
sonuç yayınları
4. Aşağıda verilen ifadelerden hangisi ya da hangi-

leri doğrudur?
2. Aşağıdaki sayılardan hangisi 36 ile aralarında I. 1 ile bütün pozitif tam sayılar aralarında asaldır.
asaldır? II. Asal sayılar aralarında asaldır.
III. Ardışık pozitif tam sayılar aralarında asaldır.
A) 35 B) 30 C) 20 D) 15 E) 12
IV. Ardışık çift sayılar aralarında asaldır.
1. D 2. A 3. 10 4. I, II ve III
26
Aralarında Asal İki Sayının Çarpımına
Bölünebilme
Örnek Çözüm
Beş basamaklı a1a5b sayısı 45 ile tam bölün- a 1a 5 b = 5 k = 9 n , k, n ∈ N

mektedir.
Buna göre, a + b toplamının en büyük değeri b = 0 için b = 5 için

kaçtır? a 1 a 50 = 9 n a 1 a 55 = 9 n
2a + 6 = 9n 2 a + 11 = 9 n
↓ ↓
a=6 a=8
a+b=6 a + b = 13
➣ Aralarında asal iki sayıya tam bölünebilen bir Buna göre, a + b = 13 olur.
sayı, bu iki sayının çarpımına da tam bölünür.
Örneğin; 5 ve 9 ile tam bölünebilen bir sayı

5. 9 = 45 ile de tam bölünür.
1. Rakamları farklı beş basamaklı 42a6b sayısı 4. Dört basamaklı a28b sayısı 18 ile tam bölün-
6 ile tam bölünmektedir. düğüne göre, a + b toplamının en büyük değeri
Buna göre, a + b toplamı en fazla kaçtır? kaçtır?
sonuç yayınları
2. Rakamları farklı dört basamaklı 2a4b sayısı 12 5. Rakamları farklı dört basamaklı 36ab sayısı 20
ile tam bölünmektedir. ile tam bölünmektedir.
Buna göre, a kaç farklı değer alır? Buna göre, a nın alabileceği kaç farklı değer var-
dır?
3. Dört basamaklı 6a3b sayısı 15 ile tam bölün- 6. Dört basamaklı ab5c sayısı 45 ile tam bölün-
düğüne göre, a nın alabileceği değerler toplamı mektedir.
kaçtır? Buna göre, a + b + c toplamının en büyük değe-
ri kaçtır?
1. 15 2. 5 3. 30 4. 17 5. 3 6. 22
27
Bir Doğal Sayının Pozitif Tam Bölenleri Sayısı
Örnek 1 Örnek 2
186 sayısının poziti tam bölenlerinin sayısı kaç- 6000 ... 0

tır? n tane
sayısının asal olmayan pozitif tam bölenlerinin

sayısı 57 olduğuna göre, n kaçtır?
Çözüm Çözüm
a, b, c farklı asal sayılar ve m, n, k pozitif tam sayılar 6000 ... 0 = 6000 ... 0 = 6 . 10n–1
olmak üzere, n tane n – 1 tane
A = am . bn . ck sayısının; 6 . 10n –1 = 6 . ( 2 . 5 )n –1 = 2 . 3 . 2n –1 . 5n –1 = 2n . 3 . 5n –1
Pozitif tam bölen sayısı : ( m + 1 ) . ( n + 1 ) . ( k + 1 ) dir. Asal olmayan pozitif tam bölen sayısı = 57
186 = 2 . 3 . 31 sayısının ⇒ tam bölen sayısı = 60 ( 3 tane asal bölen var )
pozitif tam bölen sayısı = ( 1 + 1 ) . ( 1 + 1 ) . ( 1 + 1 ) ⇒ 2 . ( n +1 ) . n = 60

= 8 bulunur. ⇒ n . ( n + 1 ) = 30 ⇒ n = 5 bulunur.
1. 132 sayısının pozitif tam bölenlerinin sayısı kaç- 4. 8000 ... 0 sayısının 28 tane doğal sayı
tır? n
böleni olduğuna göre, n değeri kaçtır?

sonuç yayınları
2. 3 tane pozitif böleni olan iki basamaklı kaç fark-

lı doğal sayı vardır?
5. A = 1200 ... 0
sayısı 8 basamaklı olduğuna göre, A sayısının

pozitif tam bölen sayısı kaçtır?
3. 210000 sayısının pozitif bölen sayısı kaçtır?
1.
1. B
12 2.2.D2 3.3.E100
4. A4. 5.
3 C5. 6.
126D
28
Sayı Kümeleri Test
1. Pozitif olmayan birbirinden farklı en büyük üç 4. n ∈ Z+ olmak üzere,

tam sayının toplamı kaçtır? 4n - 36

2n
A) 0 B) –1 C) – 2 D) – 3 E) – 4
ifadesini tam sayı yapan kaç farklı n değeri vardır?
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9
2. a ve b birbirinden farklı birer rakam, c ∈ Z – olmak

üzere,
5x + 17
2a – 3b – c 5.
x+ 1
ifadesinin alabileceği en küçük değer kaçtır?
ifadesini doğal sayı yapan kaç farklı x doğal sa-
sonuç yayınları
A) – 27 B) – 26 C) – 25 D) – 24 E) – 23 yısı vardır?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
3. x ∈ Z olmak üzere,
6. a ve b sayma sayılardır.
6x + 24
3a + 4b = 36
x
olduğuna göre, a + b toplamı kaç farklı değer
ifadesini tam sayı yapan kaç farklı x değeri var-
alır?
dır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
A) 8 B) 12 C) 16 D) 20 E) 24
29
Sayı Kümeleri Test
7. x ve a birer tam sayı olmak üzere, 10. Aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri bir ras-
4x + 8 yonel sayıdır?

2x
I. 2
ifadesi bir tam sayı olduğuna göre, x için aşağı-
II. 1, 8
dakilerden hangisi söylenebilir?
2 III. π
A) şeklinde bir rasyonel sayıdır.
a 7
IV. –
4 3
B) şeklinde bir rasyonel sayıdır.
a
A) I ve IV B) II ve III C) II ve IV
8
C) şeklinde bir rasyonel sayıdır. D) III ve IV E) II, III ve IV
a
a
D) şeklinde bir rasyonel sayıdır.
4
a
E) şeklinde bir rasyonel sayıdır.
8
sonuç yayınları
11. 3 + 4 + 2x sayısı bir rasyonel sayı olduğuna

göre, x aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
8. 2 ile 3 sayıları arasına dört sayı yerleştiriliyor.
Aşağıdakilerden hangisi bunlardan biri olamaz?
11 13 20 14 16
A) B) C) D) E)
5 6 7 5 5
9. x 27 sayısı bir rasyonel sayı olduğuna göre, x 12. – 3 sayısının toplama işlemine göre tersi ile çarp-
aşağıdakilerden hangisi olamaz? ma işlemine göre tersinin toplamı kaçtır?
A) 3 B) 12 C) 27 D) 45 E) 48 11 10 8 7 5
A) B) C) D) E)
3 3 3 3 3
1. D 2. B 3. B 4. B 5. D 6. B 7. B 8. E 9. D 10. C 11. E 12. C
30
Sayıların Çözümlenmesi Test
1. a 3 b üç basamaklı bir doğal sayıdır. 4. a = 2b ve b = c + 1
x = a3b koşulunu sağlayan üç basamaklı abc doğal sa-

yılarının toplamı kaçtır?
olduğuna göre, dört basamaklı 1a0b sayısının x
cinsinden eşiti aşağıdakilerden hangisidir? A) 2100 B) 2103 C) 2104
D) 2106 E) 2110
A) x + 100 B) x + 970 C) x + 900
D) x + 900 E) x + 870
5. ab ve ba iki basamaklı doğal sayılardır.

2. aa, ab ve bb iki basamaklı doğal sayılardır.
ab + ba = 121
aa + bb = 66
sonuç yayınları
koşulunu sağlayan en büyük ab sayısı kaçtır?

ab – aa = 4
olduğuna göre, a . b çarpımının değeri kaçtır? A) 63 B) 65 C) 74 D) 83 E) 92
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
6. abc üç basamaklı ve ab iki basamaklı doğal

sayılardır.
3. 3a = b koşulunu sağlayan rakamları farklı 3 ba-
abc + ab = 254
samaklı kaç farklı cab doğal sayısı yazılabilir?
olduğuna göre, a .b . c çarpımının değeri kaçtır?
A) 8 B) 16 C) 21 D) 32 E) 40
A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 9
31
Sayıların Çözümlenmesi Test
7. Üç basamaklı 2AB doğal sayısı, iki basamaklı 10. a ve b rakamları kullanılarak yazılabilecek tüm iki
AB doğal sayısının 6 katından 25 fazladır. Buna basamaklı doğal sayıların toplamı 132 olduğuna
göre, A + B toplamının değeri kaçtır? göre, a + b toplamının değeri kaçtır?
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10 A) 6 B) 5 C) 4 D) 3 E) 2
11. 5AB3
AB
8. İki basamaklı kaç doğal sayı rakamları toplamı-
nın 5 katına eşittir? 5156
sonuç yayınları
A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4 Yandaki çıkarma işleminde 5 A B 3 dört basa-

maklı, AB iki basamaklı doğal sayılardır.
Buna göre, A . B çarpımının değeri kaçtır?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 6 E) 7
9. Üç basamaklı bir doğal sayının birler ve yüzler 12. Üç basamaklı abc sayısının sağına 2 yazılarak
basamağı yer değiştirdiğinde sayının değeri 594 elde edilen dört basamaklı sayı, ilk sayıdan 3656
azalıyor. Buna göre, bu koşula uyan rakamları büyük oluyor.
farklı kaç farklı üç basamaklı doğal sayı vardır? Buna göre, a + b + c toplamı kaçtır?
A) 40 B) 36 C) 34 D) 32 E) 30 A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 14
1. B 2. D 3. C 4. D 5. E 6. C 7. C 8. B 9. D 10. A 11. E 12. A
32
Ardışık Sayılar Test
1. 9 + 12 + 15 + ... + 42 5. 3 + 7 + 11 + ... + 79
A) 320 B) 312 C) 310 D) 306 E) 300 A) 880 B) 840 C) 820 D) 800 E) 780
6. K = 7 + 10 + 13 + ... + 70
toplamındaki her terim 3 arttırılırsa K kaç artar?
2. 12 + 14 + ... + 38 A) 60 B) 63 C) 66 D) 69 E) 72
toplamının değeri kaçtır?
A) 350 B) 345 C) 340 D) 335 E) 330
7. Bir ay boyunca para biriktirmeyi planlayan Aylin,

ilk hafta harçlığından 50 lira ayırmıştır. Aylin her
sonuç yayınları
haftanın sonunda birikimi için ayırdığı parayı aynı

miktarda arttıracaktır.
1 2 3 4 13 14 4. haftanın sonunda ayırdığı para 125 lira oldu-
3. + + + + ... + +
7 4 7 4 7 4 ğuna göre, her haftanın sonunda yaptığı artış
toplamının değeri kaçtır? miktarı kaç liradır?
A) 19 B) 20 C) 21 D) 22 E) 23 A) 15 B) 20 C) 25 D) 30 E) 35
8. Ayça bir kitabı ilk gün 10 sayfa, 6 . gün 25 say-

fa okuyarak 11 günde bitirmiştir. Ayça, kitabı
okumaya başladığı ilk günden beri her gün oku-
duğu sayfa sayısı aynı sayıda artmış ve bu sayfa
sayıları ile artış miktarı sabit bir sayı dizisi oluştu-
rulmuştur.
4. 26 ile 192 arasında 5 in katı olan kaç farklı tam
sayı vardır? Buna göre, Ayça'nın okuduğu kitap toplam kaç
sayfadır?
A) 30 B) 31 C) 32 D) 33 E) 34
A) 225 B) 275 C) 295 D) 300 E) 325
1. D 2. A 3. C 4. D 5. C 6. C 7. C 8. B
33
Bölünebilme Kuralları
1. Rakamları farklı dört basamaklı 524a sayısı 4 5. Üç basamaklı 72b sayısının 4 ile bölümünden
ile tam bölündüğüne göre, a kaç farklı değer kalan 3 olduğuna göre, b nin alabileceği de-
alabilir? ğerler toplamı kaçtır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 A) 5 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10
2. Beş basamaklı 1245a sayısı 2 ile tam bölünü- 6. Dört basamaklı a714 sayısı 3 ile tam bölün-
yor fakat 4 ile tam bölünemiyor ise, a nın alabi- düğüne göre, a nın alabileceği kaç farklı değer
leceği değerler toplamı kaçtır? vardır?
A) 9 B) 10 C) 12 D) 15 E) 18 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
sonuç yayınları
3. Rakamları farklı 9a8b dört basamaklı sayısı 4 7. Beş basamaklı 23ab1 sayısı 3 ile tam bölündü-
ile tam bölündüğüne göre, a + b toplamının en ğüne göre, a . b çarpımının en küçük değeri kaç-
büyük değeri kaçtır? tır?
A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 16 A) 0 B) 2 C) 6 D) 8 E) 12
4. Rakamları farklı 352a sayısının 2 ile bölümün- 8. Dört basamaklı abab sayısının 3 ile bölümün-
den kalan 1 olduğuna göre, a nın alabileceği den kalan 2 olduğuna göre, a + b toplamı aşa-
değerlerin toplamı kaçtır? ğıdakilerden hangisi olabilir?
A) 12 B) 13 C) 14 D) 15 E) 17 A) 3 B) 5 C) 8 D) 13 E) 15
34
Test 1
9. Rakamları farklı dört basamaklı a42b sayısı hem 13. a1a1... a1 sayısının 9 ile bölümünden kalan 5
1442443
3 hem de 4 ile tam bölündüğüne göre, a nın 10 basamaklı
alabileceği kaç farklı değer vardır? olduğuna göre, a kaçtır?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 A) 4 B) 5 C) 6 D) 8 E) 9
14. Rakamları farklı 3a6b sayısının 9 ile bölümün-

den kalan 5 tir. Bu sayı 4 ile tam bölündüğüne
göre, a + b toplamı kaçtır?
10. Dört basamaklı 3a27 sayısı 9 ile tam bölündü-
ğüne göre, a kaçtır? A) 18 B) 12 C) 10 D) 8 E) 5
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 8
sonuç yayınları
11. Rakamları farklı dört basamaklı 2ab5 sayısı 9 15. Rakamları farklı dört basamaklı 2a6b sayısı 10
ile tam bölündüğüne göre, kaç farklı ( a, b ) sıra- ile tam bölündüğüne göre, a nın alabileceği de-
lı ikilisi vardır? ğerler toplamı kaçtır?
A) 4 B) 6 C) 7 D) 10 E) 12 A) 30 B) 32 C) 34 D) 35 E) 37
12. Dört basamaklı 17a3 sayısı 3 ile tam bölünüyor 16. Dört basamaklı 3a1b sayısı 5 ve 3 ile tam bö-
fakat 9 ile tam bölünemiyor ise, a nın alabile- lünen çift bir sayıdır. Buna göre, a nın alabilece-
ceği değerler toplamı kaçtır? ği kaç farklı değer vardır?
A) 4 B) 5 C) 8 D) 12 E) 15 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
1. B 2. C 3. B 4. E 5. E 6. C 7. A 8. D 9. D 10. D 11. A 12. B 13. E 14. E 15. E 16. C
35
Bölünebilme Kuralları
1. 5127 sayısının 3 ile bölümünden kalan a, 5 ile 5. Rakamları farklı dört basamaklı 3a7b sayısı 3
bölümünden kalan b ve 4 ile bölümünden kalan ile tam bölündüğüne ve 5 ile bölümünden 3
c dir. kalanını verdiğine göre, a nın alabileceği değer-
Buna göre, a . b . c çarpımı kaçtır? ler toplamı kaçtır?
A) 0 B) 2 C) 4 D) 6 E) 10 A) 6 B) 10 C) 12 D) 15 E) 18
2. Rakamları farklı üç basamaklı 5ab sayısı 9 ile 6. Rakamları farklı altı basamaklı 912abc sayısı 4
tam bölündüğüne ve 5 ile bölümünden 3 kala- ile tam bölündüğüne ve 10 ile bölümünden 6 ka-
nını verdiğine göre, a kaçtır? lanını verdiğine göre, a + b toplamının en büyük
değeri kaçtır?
A) 0 B) 1 C) 2 D) 4 E) 6
A) 9 B) 10 C) 12 D) 15 E) 17
sonuç yayınları
3. Rakamları farklı iki basamaklı en küçük 3 farklı

doğal sayının toplamının 5 ile bölümünden ka-
lan kaçtır? 7. Dört basamaklı a247 sayısı 11 ile tam bölündü-
A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
8. Altı basamaklı 4a2b13 sayısı 11 ile tam bölün-

4. ( 123 ) 3 . ( 416 )2 sayısının 10 ile bölümünden düğüne göre, yazılabilecek en büyük ab doğal
kalan kaçtır? sayısı kaçtır?
A) 1 B) 2 C) 4 D) 6 E) 9 A) 40 B) 48 C) 69 D) 84 E) 96
36
Test 2
9. Beş basamaklı 34a2b sayısı 5 ve 11 ile tam 13. Üç basamaklı a4b sayısı 45 ile tam bölündüğü-
bölündüğüne göre, a nın alabileceği en büyük ne göre, a nın alabileceği kaç farklı değer var-
değer kaçtır? dır?
A) 9 B) 8 C) 6 C) 5 E) 3 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
10. Beş basamaklı 43a71 sayısının 11 ile bölü- 14. Rakamları farklı dört basamaklı 6a4b sayısı 18
münden kalan 2 olduğuna göre, a kaçtır? ile tam bölündüğüne göre, a nın alabileceği kaç
farklı değer vardır?
A) 1 B) 3 C) 5 D) 7 E) 9
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
sonuç yayınları
15. Rakamları farklı beş basamaklı 312ab sayısı 20

11. 123456789 sayısının 9 ile bölümünden kalan a,
ile tam bölündüğüne göre, a nın alabileceği de-
11 ile bölümünden kalan b olduğuna göre, a . b
ğerler toplamı kaçtır?
çarpımı kaçtır?
A) 10 B) 12 C) 15 D) 18 E) 20
A) 0 B) 2 C) 3 D) 5 E) 10
12. Dört basamaklı 3a1b sayısının 9 ile bölümün-

den kalan 5 olduğuna göre, 11 ile bölümünden 16. Dört basamaklı 5a1b sayısı 12 ile tam bölün-
kalan aşağıdakilerden hangisi olabilir? düğüne göre, a + b toplamı kaç farklı değer alır?
A) 10 B) 9 C) 8 D) 7 E) 5 A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
1. A 2. B 3. A 4. B 5. D 6. D 7. D 8. E 9. A 10. D 11. A 12. C 13. B 14. C 15. D 16. C
37
Asal Sayı – Bölen Sayısı Test
1. a bir asal sayıdır. 5. 72 sayısının kendisi hariç kaç tane pozitif tam
böleni vardır?
a = 7 3b + 4 olduğuna göre, a . b çarpımının de-
ğeri kaçtır? A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 14
A) – 7 B) – 1 C) 0 D) 7 E) 14
6. 36.9 n sayısının pozitif tam bölen sayısı 33 oldu-

ğuna göre, n değeri kaçtır?
2. 17 den küçük 17 ile aralarında asal kaç farklı po- A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

zitif tam sayı vardır?
A) 17 B) 16 C) 15 D) 14 E) 13
sonuç yayınları
7. 600 ... 0 sayısının 144 tane doğal sayı böleni

3. a , b farklı asal sayılar ve x, y pozitif tam sayılar- n tane
dır. olduğuna göre, n değeri kaçtır?
24 = a x . b y A) 3 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
olduğuna göre, a + b + x + y toplamının değeri

kaçtır?
A) 4 B) 6 C) 7 D) 9 E) 12
8. 42000 ... 0 sayısının 1 ve kendisi hariç 23 tane

n tane
pozitif tam sayı böleni olduğuna göre, n değeri
4. 450 sayısının pozitif tam bölen sayısı kaçtır? kaçtır?
A) 12 B) 15 C) 18 D) 21 E) 24 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
1. A 2. B 3. D 4. C 5. B 6. D 7. E 8. A
38
ÜÇGENLER
Pisagor Bağıntısı – I
SIRA SİZDE
ÖRNEK
ABC bir dik üçgen 1. A ABC bir dik üçgen

A
[ AB ] ^ [ BC ] [ AB ] ^ [ BC ]
10
x | AB | = 3 cm 6 | AB | = 6 cm
3
| BC | = 5 cm | AC | = 10 cm
B x C
B 5 C
Yukarıdaki verilere göre, | BC | = x kaç cm dir?
Yukarıdaki verilere göre, | AC | = x kaç cm dir?
NOT
A
c b
sonuç yayınları
2. A ABC bir dik üçgen
B C [ AB ] ^ [ BC ]
a
x
8 | AB | = 8 cm
[ AB ] ⊥ [ BC ] ise Pisagor teoreminden a2 = b2 + c2
olur. | BC | = 15 cm
B 15 C
ÇÖZÜM
x
v3

B 5 C
[ AB ] ^ [ BC ]
Buna göre, x2 = ( 3 ) 2 + 52 25
7
| AB | = 7 cm
x2 = 3 + 25
| AC | = 25 cm
x2 = 28
B x C
x = 2 7 cm bulunur.
1. 8 2. 17 3. 24
40
Pisagor Bağıntısı – II
SIRA SİZDE
ÖRNEK
C ABC bir dik 1. ABC bir dik

C
üçgen üçgen
4 [ AB ] ⊥ [ AC ] [ AB ] ^ [ AC ]
x 6
4
| AB | = 3 cm | AB | = 4 cm
| BC | = 4 cm | BC | = 6 cm
A 3 B
A x B
Yukarıdaki verilere göre, | AC | = x kaç cm dir? Yukarıdaki verilere göre, | BC | = x kaç cm dir?
2. C ABC bir dik

üçgen
sonuç yayınları
5 [ AB ] ^ [ AC ]
x
| AB | = 2 3 cm
| BC | = 5 cm
A 2v3 B
ÇÖZÜM
4
x
A 3 B 3. C ABC bir dik

üçgen
[ AB ] ⊥ [ AC ] olduğundan Pisagor teoremine göre, x [ AB ] ^ [ AC ]

v5
⇒ x 2 + 3 2 = 42
| AB | = 2 5 cm
⇒ x2 + 9 = 16 | AC | = 5 cm
2
⇒x =7 A 2v5 B
⇒ x = 7 cm olur.
| AC | = x = 7 cm bulunur.
1. 2 5 2. 13 3. 5
41
Pisagor Bağıntısı – III
SIRA SİZDE
ÖRNEK
A ABCD bir dörtgen 1. A ABC dik üçgen
x [ AC ] ^ [ CD ]
15 x [ DA ] ^ [ AB ]
D [ AB ] ^ [ BC ]
B D [ DC ] ^ [ BC ] 12
| AB | = 12 cm
8
7 24 | AB | = 15 cm | BC | = 9 cm
| BC | = 7 cm B 9 C
| CD | = 8 cm
C
| CD | = 24 cm
Yukarıdaki verilere göre, | AD | = x kaç cm dir?

sonuç yayınları
[ AB ] ^ [ BC ]
x
| BD | = 9 cm
15
| AD | = 15 cm
B 9 D 7 C | CD | = 7 cm
ÇÖZÜM
A BCD üçgeninde
15 x Pisagor teoreminden
y y2 = 72 + 24 2
B D
y2 = 49 + 576
7 24
y2 = 625 3. A ABC bir dik
C y = 25 cm bulunur. üçgen
( 7 – 24 – 25 ) D [ BA ] ^ [ AC ]
15
BAD üçgeninde Pisagor teoreminden 12
17
| AB | = 15 cm
252 = 152 + x2 | BD | = 17 cm
625 = 225 + x2 B x C
| CD | = 12 cm
x2 = 400
| AD | = x = 20 cm bulunur. ( 15 – 20 – 25 )
1. 17 2. 20 3. 25
42
Pisagor Bağıntısı – IV
SIRA SİZDE
ÖRNEK
1. A ABC bir üçgen

A ABC bir üçgen
[ AH ] ^ [ BC ] [ AD ] ^ [ BC ]
13 | BC | = 14 cm 15 x | BD | = 9 cm
15
| AB | = 13 cm | AB | = 15 cm
| AC | = 15 cm
B x C
B 9 D 5 C | CD | = 5 cm
H

Yukarıdaki verilere göre, | BH | = x kaç cm dir?

sonuç yayınları
[ AD ] ^ [ BC ]
2 5 5 | AB | = 2 5 cm
| BD | = 2 cm
x
| AC | = 5 cm
B 2 D C
Yukarıdaki verilere göre, | DC | = x kaç cm dir?
ÇÖZÜM
A ABH ve AHC dik

üçgenlerinde Pisagor
bağıntısında
13 15
h ( 14 – x )2 + h2 = 225
– / x2 + h2 = 169
B x H 14 – x C ( 14 – x )2 – x2 = 56
A
⇒ ( 14 – x – x ) . ( 14 – x + x ) = 56 3. ABC bir üçgen
⇒ ( 14 – 2x ) . 14 = 56 [ AD ] ^ [ BC ]
⇒ 14 – 2x = 4 20 x 15 | BC | = 25 cm
⇒ 2x = 10
| AB | = 20 cm
⇒ x = 5 cm olur.
B D C | AC | = 15 cm
| BH | = x = 5 cm bulunur.
1. 13 2. 3 3. 12
43
Pisagor Bağıntısı – V
SIRA SİZDE
ÖRNEK
A 1. A ABC dik üçgen

ABC dik üçgen
[ AB ] ^ [ BC ] [ AB ] ^ [ BC ]
2 21 x
x 4 | AD | = | DC |
6 | BD | = | DC |
| AD | = 6 cm | AB | = 4 cm
B D C B 3 D C | BD | = 3 cm
| AC | = 2 21 cm
Yukarıdaki verilere göre, | AB | = x kaç cm dir? Yukarıdaki verilere göre, | AC | = x kaç cm dir?
2. A ABC dik üçgen

sonuç yayınları
[ AB ] ^ [ BC ]
D 4 6 | AD | = | DB |
4 3
ÇÖZÜM | AC | = 4 6 cm
| DC | = 4 3 cm
A
B x C
2 21 Yukarıdaki verilere göre, | BC | = x kaç cm dir?

x 6
B a D a C
ABC üçgeninde x 2 + ( 2a ) 2 = ^2 21 h
2
ABD üçgeninde a2 + x2 = 36
4a2 + x2 = 84
– / a2 + x2 = 36
3a2 = 48 3. A ABC dik üçgen

[ AB ] ^ [ AC ]
⇒ a2 = 16 ⇒ a = 4 cm olur.
5 | AC | = | DC |
ABD üçgeninde Pisagor teoreminden
| AB | = 5 cm
x2 + 42 = 62 B 1 D C
| BD | = 1 cm
x 2 + 16 = 36
Yukarıdaki verilere göre, | AC | kaç cm dir?
x 2 = 20 ⇒ x = 2 5 cm bulunur.
1. 4 5 2. 4 2 3. 12
44
Pisagor Bağıntısı – VI
SIRA SİZDE
ÖRNEK
A Şekilde 1. A Şekilde
[ AB ] ^ [ BD ] [ AB ] ^ [ BD ]
3 3
D [ DC ] ^ [ BD ] [ CD ] ^ [ BD ]
D
B
| BD | = 15 cm B
| BD | = 12 cm
5 2
| AB | = 3 cm | AB | = 3 cm
C | DC | = 5 cm C | DC | = 2 cm
Yukarıdaki verilere göre, | AC | kaç cm dir? Yukarıdaki verilere göre, | AC | kaç cm dir?
2. A Şekilde
[ AB ] ^ [ BD ]
2
sonuç yayınları
D [ CD ] ^ [ BD ]
B
| AC | = 10 cm
4
| AB | = 2 cm
C | DC | = 4 cm
Yukarıdaki verilere göre, | BD | kaç cm dir?
ÇÖZÜM
3
D
B
5 5
E 15 C
[ AB ] uzatılıp C noktasından [ BD ] na paralel çizersek 3. A Şekilde
| EB | = | DC | = 5 cm [ AB ] ^ [ BD ]
7
| EC | = | BD | = 15 cm olur. [ CD ] ^ [ BD ]
D
AEC dik üçgeninde Pisagor teoreminden B | BD | = 16 cm
| AC |2 = 152 + 82 5 | AB | = 7 cm
| AC | = 17 cm bulunur. ( 8 – 15 – 17 üçgeni )
| DC | = 5 cm
C
1. 13 2. 8 3. 20
45
Pisagor Bağıntısı – VII
SIRA SİZDE
ÖRNEK
ABC dik üçgen 1. A ABC dik üçgen

A
[ AB ] ^ [ AC ] [ AB ] ^ [ BC ]
12 x D
10 | BD | = | DC | 6
| AD | = | DC |
x
| AB | = 12 cm | AB | = 6 cm
B D C
| AD | = 10 cm B 8 C | BC | = 8 cm
Yukarıdaki verilere göre, | AC | = x kaç cm dir? Yukarıdaki verilere göre, | BD | = x kaç cm dir?
sonuç yayınları

15
2
[ AB ] ^ [ BC ]
D
x | BC | = 12 cm
15 15
| AD | = | BD | = cm
2 2
B 12 C
Yukarıdaki verilere göre, | AB | = x kaç cm dir?

ÇÖZÜM
x
12 10
B 10 D 10 C

20
[ AB ] ^ [ AC ]

⇒ | AD | = | BD | = | DC | = 10 cm olur. 3. ABC dik üçgen

A
| BD | = | DC |
( Muhteşem üçlü )
[ AB ] ^ [ AC ]
| BC | = 2 | AD | = 2 . 10 = 20 cm olur.
x 25 20 | BD | = | DC |
ABC üçgeninde pisagor teoreminden 2
| AC | = 20 cm
202 = 122 + x2 25
B D C | AD | = cm
x = 16 cm olur. ( 12 – 16 – 20 üçgeni ) 2
1. 5 2. 9 3. 15
46
Öklid Bağıntıları – I
SIRA SİZDE
ÖRNEK
A ABC dik üçgen 1. A ABC dik üçgen
[ AB ] ^ [ AC ] [ AB ] ^ [ AC ]
x [ AH ] ^ [ BC ] x [ AH ] ^ [ BC ]
| BH | = 3 cm | BH | = 2 cm
B C
3 H 12 B C
| HC | = 12 cm 2 H 8
| HC | = 8 cm
Yukarıdaki verilere göre, | AH | = x kaç cm dir? Yukarıdaki verilere göre, | AH | = x kaç cm dir?
NOT
➣ A
B p C
D k
sonuç yayınları
2
h = p.k
[ AB ] ^ [ AC ]
6 [ AH ] ^ [ BC ]
| AH | = 6 cm
B x C
4 H | BH | = 4 cm
Yukarıdaki verilere göre, | HC | = x kaç cm dir?
ÇÖZÜM
A ABC dik üçgeninde

öklid bağıntısından 3. A ABC dik üçgen
x2 = 3 . 12 [ AB ] ^ [ AC ]
x
x2 = 36 4 [ AH ] ^ [ BC ]
B
3 H 12
C x = 6 cm olur. | AH | = 4 cm
B 2 C
H x+6 | BH | = 2 cm
| AH | = x = 6 cm bulunur.
Yukarıdaki verilere göre, x kaç cm dir?
1. 4 2. 9 3. 2
47
Öklid Bağıntıları – II
SIRA SİZDE
ÖRNEK

[ AB ] ^ [ AC ] [ AB ] ^ [ AC ]
b
c x
[ AH ] ^ [ BC ] [ AH ] ^ [ BC ]
| BH | = 2 cm | BH | = 2 cm
B C B C
2 H 8 | HC | = 8 cm 2 H 6
| HC | = 6 cm
| AB | = c cm , | AC | = b cm Yukarıdaki verilere göre, | BA | = x kaç cm dir?
Yukarıdaki verilere göre, b + c toplamı kaçtır?
NOT
➣ A
b
c
B p H C
k
 2. A ABC dik üçgen
sonuç yayınları
a
[ AB ] ^ [ AC ]
b2 = k . a 6
[ AH ] ^ [ BC ]
c2 = p . a
| AB | = 6 cm
B x C
3 H
| BH | = 3 cm
Yukarıdaki verilere göre, | HC | = x kaç cm dir?
ÇÖZÜM

öklid bağıntısından
c
b
b2 = 8 . 10 [ AB ] ^ [ AC ]
4
b = 4 5 cm [ AH ] ^ [ BC ]
B C | AB | = 4 cm
2 H 8 c2 = 2 . 10
B x C
H
c = 2 5 cm olur. | BC | = 8 cm
O halde, b + c = 4 5 + 2 5 = 6 5 bulunur. Yukarıdaki verilere göre, | BH | = x kaç cm dir?
1. 4 2. 9 3. 2
48
Öklid Bağıntıları – III
SIRA SİZDE
ÖRNEK

[ AB ] ^ [ AC ] [ AB ] ^ [ AC ]
12 9 8
h [ AH ] ^ [ BC ] 6 [ AH ] ^ [ BC ]
h
| AB | = 12 cm | AB | = 6 cm
B C B C
H H
| AC | = 9 cm | AC | = 8 cm
Yukarıdaki verilere göre, | AH | = h kaç cm dir? Yukarıdaki verilere göre, | AH | = h kaç cm dir?
NOT
➣ A
b c
h
B C
H

a 2. A ABC dik üçgen
sonuç yayınları
[ AB ] ^ [ AC ]
a.h = b.c 4
2 h [ AH ] ^ [ BC ]
| AB | = 2 cm
B C
H | AC | = 4 cm
Yukarıdaki verilere göre, | AH | = h kaç cm dir?
ÇÖZÜM

| BC |2 = 92 + 122
12 9 ( 9 – 12 – 15 üçgeni )
h
| BC | = 15 cm olur. 3. A ABC dik üçgen
B C
H
 [ AB ] ^ [ AC ]
15 15
h [ AH ] ^ [ BC ]
36
a . h = b . c ⇒ 15 . h = 9 . 12 ⇒ h = cm olur.
5 | AB | = 15 cm
B C
36 H
| AH | = h = cm bulunur. | BC | = 25 cm
5
Yukarıdaki verilere göre, | AH | = h kaç cm dir?
24 4 5
1. 2. 3. 12
5 5
49
Öklid Bağıntıları – IV
SIRA SİZDE
ÖRNEK
[ AB ] ^ [ AC ] [ AB ] ^ [ AC ]
E
x D [ AD ] ^ [ BC ]
| AD | = | DC | = | HD |
6
| BH | = 2 cm | AE | = | EC |
B C
B
2 H 6
C | HC | = 6 cm 7 D x | BD | = 7 cm
| DE | = 6 cm
Yukarıdaki verilere göre, | DC | = x kaç cm dir?

sonuç yayınları
[ AB ] ^ [ AC ]
E
x [ AD ] ^ [ BC ]
6 | AE | = | EC |
B C | DE | = 6 cm
D 9
| DC | = 9 cm
ÇÖZÜM
A
x D
B C
2 H 6
A ile H yi birleştirirsek
| AD | = | DC | = | HD | olduğundan
[ AH ] ^ [ HC ] olur. ( Muhteşem üçlü ) 3. A ABC dik üçgen
ABC üçgeninde öklid uygulanırsa [ AB ] ^ [ BC ]

10
| AB | 2 = | BH | . | BC | | BE | = | EC | = | ED |
D
x2 = 2 . ( 2 + 6 ) ⇒ x2 = 2 . 8 | AD | = 10 cm
x 8
⇒ x2 = 16 | DC | = 8 cm
B C
E
⇒ x = 4 cm olur.
Yukarıdaki verilere göre, | DE | = x kaç cm dir?
| AB | = x = 4 cm bulunur.
1. 9 2. 4 7 3. 6
50
Pisagor – Öklid Bağıntıları Uygulamaları
1. 3. 3m
α
5m
2m
12m
Bir elektrik direği aşırı rüzgardan dolayı kırılmış 1,5 m
ve şekildeki duruma gelmiştir.

Bir halı sahada kullanılan demirden yapılmış ka-
Şekilde verilen ölçülere göre direğin kırılmadan
leye ait bazı bilgiler şekil üzerinde verilmiştir.
önceki boyu kaç metredir?
Buna göre, bu kalenin yapımı için kaç m demir
kullanılmıştır?
sonuç yayınları
4.
2. 70 cm
180 cm 90cm
160cm
100 cm
A
220 cm
160cm 90cm
Yarı açık konumda duran otopark bariyerinin ucu B
H
C
yerden 180 cm yüksekliktedir. Şekilde verilen

uzunluk ölçülerine göre, bariyerin uzunluğu kaç Duvara dayandırılmış iki merdivenin resmi ile
cm dir? modellenen taslak çizim yukarıda verilmiştir.
Buna göre, merdivenlerin dayandığı duvarı sim-

geleyen | AH | uzunluğu kaç cm dir? ( Duvarın
kalınlığı ihmal edilecektir. )
1. 18 2. 170 3. 18 4. 120
51
Dik Üçgende Dar Açıların
Trigonometrik Oranları – I SIRA SİZDE
ÖRNEK
A ABC dik üçgen

1. C ABC dik üçgen
[ AB ] ^ [ BC ]
[ AB ] ⊥ [ AC ]
%
3 m ( ACB ) = x
%
6 m ( ABC ) = x
| AB | = 3 cm
x | AC | = 6 cm
| BC | = 4 cm
B 4 C x
A 8 B | AB | = 8 cm
Yukarıdaki verilere göre, sin x . cos x çarpımı kaçtır?
Yukarıdaki verilere göre, sin x + cos x toplamı
kaçtır?
NOT
A Yandaki dik üçgende x
açısına göre, c komşu dik
b
a kenar, b karşı dik kenar
ve a hipotenüstür.
x
B c C
sonuç yayınları
karşı dik kenar uzunluğu b [ AB ] ⊥ [ AC ]

sin x = =
hipotenüs a 13 %
m ( ABC ) = x
komşu dik kenar uzunluğu c | AB | = 12 cm

cos x = =
hipotenüs a x
A 12 B | CB | = 13 cm
Yukarıdaki verilere göre, sin x + cos x toplamı

kaçtır?
ÇÖZÜM
A ABC dik üçgenin-

de Pisagor teore-
minden 3. C ABC dik üçgen
5
2 32 42
3 | AC | = + x [ AB ] ⊥ [ AC ]
| AC | = 5 cm olur. %
x 25 m ( ACB ) = x
20
B 4 C ( 3 – 4 – 5 üçgeni )
| AC | = 20 cm
3 4 | CB | = 25 cm
sin x = ve cos x = olur.
5 5 A B
3 4 12
sin x . cos x = . = bulunur. Yukarıdaki verilere göre, sin x . cos x çarpımı
5 5 25
kaçtır?
7 17 12
1. 2. 3.
5 13 25
52
Trigonometrik Oranları – II SIRA SİZDE
ÖRNEK
A
ABC dik üçgen
[ AB ] ⊥ [ AC ]
[ AB ] ^ [ BC ]
25 %
10 % m ( ABC ) = x
6 m ( ACB ) = x
| BC | = 25 cm
| AB | = 6 cm x
x A B
| AB | = 20 cm
| AC | = 10 cm 20
B C
Yukarıdaki verilere göre, tan x kaçtır?
Yukarıdaki verilere göre, tan x + cot x toplamı
kaçtır?
NOT
A
Yandaki dik üçgende x açısı-
na göre, c komşu dik kenar,
a b karşı dik kenar ve a hipo-
b 2. ABC dik üçgen
tenüstür. C
sonuç yayınları
x [ AB ] ⊥ [ AC ]
B c C
17 %
8 m ( ABC ) = x
karşı dik kenar b | AC | = 8 cm

tan x = =
komşu dik kenar c x
A B
| BC | = 17 cm
komşu dik kenar c

cot x = = Yukarıdaki verilere göre, cot x kaçtır?
karşı dik kenar b
ÇÖZÜMkarşı dik kenar 6 3

tan x = = =
A komşu dik kenar 8 ABC 4 dik üçgeninde
komşu dik kenar 8 Pisagor

4
cot x = karşı dik kenar = =
6 teoreminden
b 3
tan x = karşı
10
dik kenar =
komşu dik kenar c
6
3 4 25 10 2 = | BC | 2 + 6 2
tan x + cotx = + = bulunur. 3. ABC dik üçgen
komşu4dik kenar
3 12 c | BC | = 8 cm olur. C
cot x = =
karşı dik kenar
x b [ AB ] ⊥ [ AC ]
x
B 8 C ( 6 – 8 – 10 üçgeni )
%
13
m ( ACB ) = x
12
karşı dik kenar 6 3 | AC | = 12 cm
tan x = = =
komşu dik kenar 8 4
| BC | = 13 cm
komşu dik kenar 8 4
cot x = = = A B
karşı dik kenar 6 3
Yukarıdaki verilere göre, tan x + cot x toplamı
3 4 25
tan x + cotx = + = bulunur. kaçtır?
4 3 12
3 15 169
1. 2. 3.
4 8 60
53
Trigonometrik Oranları – III SIRA SİZDE
ÖRNEK
A ABC bir dik üçgen [ AB ] ⊥ [ AC ]
7 24 | AB | = 7 cm
[ AB ] ⊥ [ BC ]
6 | AC | = 24 cm
| AB | = 6 cm α
B C %
| BC | = 8 cm m ( ABC ) = a
x
B C
8 % Yukarıdaki verilere göre, tan a . sin a çarpımı
m ( BCA ) = x
kaçtır?
Yukarıdaki verilere göre, cos x . tan x çarpımı
kaçtır?
2. ABC dik üçgen

NOT C
sonuç yayınları
[ AC ] ^ [ AB ]
A Yandaki dik üçgende
8
| CA | = 8 cm
x açısına göre, c karşı
| AB | = 15 cm
dik kenar, a komşu dik
c b x
kenar ve b hipotenüstür. %
A 15 B m ( CBA ) = x
x c a
B C sin x = cos x = Yukarıdaki verilere göre, cosx . tanx çarpımı kaç-
a b b
tır?
c a
tan x = cot x =
a c
ÇÖZÜM
3. A ABC dik
ABC dik üçgeninde pisagor teoreminden üçgen
| AC | 2 = 62 + 82 7 [ AB ] ^ [ AC ]
| AC | = 10 cm olur. ( 6 – 8 – 10 üçgeni ) [ AD ] ^ [ BC ]
α
B C | AB | = 7 cm
8 4 6 3 4 D
cos x = = , tan x = = olur.
10 5 8 4 | BD | = 4 cm
4 3 3 %
Bu durumda, cos x . tan x = . = bulunur. m ( ACB ) = a
5 4 5
Yukarıdaki verilere göre, sin a kaçtır?
576 8 4
1. 2. 3.
175 17 7
54
Trigonometrik Oranları – IV SIRA SİZDE
ÖRNEK
1. D C
A B
α
α
E
β
A B
D F C
Şekilde 6 birim kareden oluşan ABCD dikdört-
geni verilmiştir. Buna göre, tan a kaçtır?
Şekilde verilen ABCD dikdörtgeni 6 birim ka-
reden oluşmuştur. Buna göre, tan a + cot b top-
lamı kaçtır?
2. D C
α
sonuç yayınları
A E B

geni verilmiştir. Buna göre, sin a . cos a çarpımı
kaçtır?
ÇÖZÜM
A 1 1 1 B
α
1 1
1 G 1 1
E
3. A B
1 1 1
α
β
D 1 F 1 1 C
β
|BE | 1
ABE dik üçgeninde tan a = & tan a = olur.
| AB| 3
D C
|GF | 1
GFE dik üçgeninde cot b = & cot b = olur.
|GE| 2
geni verilmiştir. Buna göre, tan a + cot b toplamı
1 1 5
tana + cotb = + = bulunur. kaçtır?
3 2 6
1
1. 3 2. 3. 5
2
55
Trigonometrik Oranları – V SIRA SİZDE
ÖRNEK
1. Bir ABC dik üçgeninde m( W
B ) = 90° olup
Bir ABC dik üçgeninde m( W
A ) = 90° olup
sin W olduğuna göre, tan W
3
A = A kaçtır?
sin W olduğuna göre, cos W
B , tan W
8 5
B= B ve
17
cot W
B değerleri kaçtır?
sonuç yayınları
2. Bir ABC dik üçgeninde m( W

A ) = 90° olup
cos X olduğuna göre, sin X

5
C= C kaçtır?
ÇÖZÜM 13
C m( W
B ) = a dersek
sin W
8
B= oldu-
17
17k
8k ğundan
| AC | = 8k
α | BC | = 17k
A 15k B alabiliriz.
ABC dik üçgeninde Pisagor teoreminden
| AB | = 15k olur. ( 8 – 15 – 17 üçgeni )
AB 15
Buradan cos a = =
BC 17
AC 8
tan a = =
AB 15
AB 15 3. Bir ABC dik üçgeninde m( X

C ) = 90° olup
cot a = = bulunur.
AC 8
cot W olduğuna göre, tan W
4
B= B kaçtır?
7
3 12 7
1. 2. 3.
4 13 4
56
30 – 60 – 90 Üçgeni – I
SIRA SİZDE
ÖRNEK

A ABC dik üçgen
[ AB ] ^ [ BC ] [ AB ] ^ [ BC ]
x x
4
| BC | = 6 3 cm | AB | = 4 cm
% %
m ( ACB ) = 30° 30° m ( ACB ) = 30°
30° B C
B C
6v3
NOT
➣
sin cos tan cot

A
2. ABC üçgen
1 3 1
30° 2 3
2 3 30 [ AB ] ^ [ BC ]
°
3 1 1
| AC | = 8 cm
sonuç yayınları
60° 2 3
2 3 8
x
%
m ( BAC ) = 30°
A 30° nin karşısındaki kenarın
60° uzunluğu, hipotenüs uzunlu-
2a B C
a ğunun yarısına eşittir.
30° 60° nin karşısındaki kenarın Yukarıdaki verilere göre, | AB | = x kaç cm dir?
B C
av3
uzunluğu, 30° nin karşısın-
daki kenarın uzunluğunun 3 katına eşittir.
ÇÖZÜM
%
ABC dik üçgeninde [ AB ] ⊥ [ BC ] ve m ( ACB ) = 30°
% 3. A ABC dik üçgen
olduğundan m ( BAC ) = 60° olur.
[ AB ] ^ [ BC ]
A
BC = AB . 3
60°
| AB | = 5 3 cm
x
6 3 = AB . 3 5v3
%
12 m ( ACB ) = 60°
6
⇒ | AB | = 6 cm olur.
| AC | = 2 . | AB |
30° 60°
B C B C
6v3 | AC | = 2 . 6
| AC | = x = 12 cm Yukarıdaki verilere göre, | AC | = x kaç cm dir?
bulunur.
1. 8 2. 4 3 3. 10
57
30 – 60 – 90 Üçgeni – II
SIRA SİZDE
ÖRNEK
[ AB ] ^ [ BC ] [ AB ] ^ [ BC ]
30
°
[ BH ] ^ [ AC ] [ BH ] ^ [ AC ]
x H
% %
H m ( BAC ) = 30° m ( BCA ) = 60°
9 4
| BH | = 9 cm | BH | = 4 cm
60°
B C B C
Yukarıdaki verilere göre, | AC | kaç cm dir? Yukarıdaki verilere göre, | AB | = x kaç cm dir?
2. A ABC dik üç-

sonuç yayınları
gen
x [ AB ] ^ [ BC ]
12
[ AH ] ^ [ BC ]
30°
B
H
C | AH | = 12 cm
%
m ( BCA ) = 30°

ÇÖZÜM
A &
ABH dik üçgeninde
30
| BH | = 9 ⇒ AH = 3 . BH
°
9v3
⇒ AH = 9 3 cm olur.
H
( 30 – 60 – 90 üçgeni )
9 3v3
60° &
30° 60° BHC dik üçgeninden
B C
BH = 3 . HC & 9 = 3 . HC
30° [ AB ] ^ [ BC ]
9 9 3
& HC = =
3 3 [ BH ] ^ [ AC ]
( 3)
H
& HC = 3 3 cm olur. ( 30 – 60 – 90 | BH | = 15 cm
15
üçgeni ) %
m ( CAB ) = 30°
AC = AH + HC = 9 3 + 3 3 = 12 3 cm bulunur. C B
1. 8 2. 8 3 3. 20 3
58
30 – 60 – 90 Üçgeni – III
SIRA SİZDE
ÖRNEK
A ABC bir üçgen 1. A ABC bir üçgen

% %
m ( ABC ) = 30° m ( ABC ) = 30°
10 16 10
| BC | = 4 3 cm | AB | = 16 cm
30° 30°
| AB | = 10 cm | AC | = 10 cm
B 4v3 C B x C
Yukarıdaki verilere göre, | AC | = x kaç cm dir? Yukarıdaki verilere göre, | BC | = x kaç cm dir?
ÇÖZÜM
A
sonuç yayınları
4 2. A ABC bir üçgen

D %
2v3
x m ( ACB ) = 60°
6 x 6v3
30° 60°
| AC | = 6 3 cm
B 4v3 C 60°
B C
| BC | = 12 + 3 3 cm
12 + 3v3
[ CD ] ⊥ [ AB ] olacak şekilde [ CD ] çizilirse Yukarıdaki verilere göre, | AB | = x kaç cm dir?

%
m ( DCB ) = 60° olur.
BDC dik üçgeninde
| BC | = 2 | CD | & 4 3 = 2 | CD | ⇒ | CD | = 2 3 cm
olur. ( 30 – 60 – 90 üçgeni )
| BD | = 3 | CD | ⇒ | BD | = 3 .2 3 = 6 cm olur.
| AB | = | BD | + | AD | ⇒ 10 = 6 + | AD |
⇒ | AD | = 4 cm olur.
ADC dik üçgeninde pisagor teoreminden 3. A ABC bir üçgen
& x2 = 42 + ^ 2 3 h
2 %
m ( ACB ) = 30°
& x2 = 16 + 12 15 | AC | = 15 cm
x
2
& x = 28
| BC | = 6 3 cm
& x = 2 7 cm olur. 30°
B 6v3 C
& | AC| = x = 2 7 cm bulunur.
1. 8 3 + 6 2. 15 3. 3 7
59
30 – 60 – 90 Üçgeni – IV
SIRA SİZDE
ÖRNEK
A 1. A ABC bir üçgen

ABC bir üçgen
%
% m ( ABC ) = 150°
m ( ABC ) = 120° x
x 2 | AB | = 2 cm
6 | AB | = 6 cm
150°
120° | BC | = 3 cm
| BC | = 8 cm B v3 C
B 8 C

%
sonuç yayınları
m ( ABC ) = 120°
x
4v3 | AB | = 4 3 cm
ÇÖZÜM
120° | BC | = 2 3 cm
B C
[ AB ] nin uzantısına C 2v3
A
noktasından dik çizer-
sek, AHC dik üçgeni-
x ni elde edebiliriz.
6
%
120° m ( HBC ) = 180° - 120°
B C
60° 8 30° = 60°
4 %
4v3 m ( BCH ) = 30° olur.
H
BHC 30 – 60 – 90 üçgenidir.
8
Buna göre, | BC | = 8 ⇒ BH = = 4 cm ( 30° nin karşısı )
2
| BH | = 4 ⇒ HC = 4 3 cm olur. ( 60° nin karşısı ) 3. A ABC bir

üçgen
AHC dik üçgeninde Pisagor teoreminden
%
x m ( ABC ) = 120°
| AC |2 = | AH |2 + | HC |2 5
|AB| = 5 cm
x2 = 102 + ( 4 3 ) 2 ⇒ x2 = 100 + 48 ⇒ x2 = 148 120°
B 10 C |BC| = 10 cm
⇒ x = 2 37 cm olur.
| AC | = x = 2 37 cm bulunur.
1. 13 2. 2 21 3. 5 7
60
45 – 45 – 90 Üçgeni – I
SIRA SİZDE
ÖRNEK

A ABC dik üçgen
[ AB ] ⊥ [ AC ]
[ AB ] ⊥ [ AC ]
x
%
% 3 x m ( ABC ) = 45°
m ( ABC ) = 45°
45°
| CA | = 3 cm
B 12 C | BC | = 12 cm
45°
Yukarıdaki verilere göre, | AB | = x kaç cm dir? A B
NOT
➣ C İkizkenar dik üçgende
dik kenarlar eşit olup
45° hipotenüs bir dik ke-
a av2
narın 2 katına eşittir.
45°
sonuç yayınları
A a B 2. C ABC dik üçgen
[ AB ] ⊥ [ AC ]
45°
%
7v2 m ( ACB ) = 45°
| CB | = 7 2 cm
A x B
ÇÖZÜM
A [ AB ] ⊥ [ AC ]
%
m ( ABC ) = 45°
x
%
m ( ACB ) = 45° olur.
45° 45°
B 12 C
ABC dik üçgeninde

3. ABC dik üçgen
BC = 2 AB & 12 = 2 AB A
[ AB ] ⊥ [ AC ]
12 12 2 x
%
AB = = = 6 2 cm olur. ( 45 – 45 – 90 üçgeni )
m ( ACB ) = 45°
2 2
^ 2h 45°
B 10 C
| BC | = 10 cm
AB = x = 6 2 cm bulunur.
1. 3 2 2. 7 3. 5 2
61
45 – 45 – 90 Üçgeni – II
SIRA SİZDE
ÖRNEK
A ABC bir üçgen A
1. ABC bir üçgen
%
m ( ABC ) = 45° %
8 2 x m ( ABC ) = 45°
12 2 13
| AB | = 8 2 cm
45°
| AB | = 12 2 cm
B 14 C | BC | = 14 cm 45°
B x C | AC | = 13 cm


sonuç yayınları
%
m ( ABC ) = 45°
6 2 x
%
m ( ACB ) = 30°
45° 30°
B C | AB | = 6 2 cm
ÇÖZÜM
A A noktasından [ BC ]
na dik çizersek
45°
8 2 x AHC dik üçgeni ve
8
ABH ( 45 – 45 – 90 )
45° üçgeni oluşur.
B 8 H 6 C
8 2
ABH üçgeninde BH = AH = = 8 cm dir.
2
( 45 – 45 – 90 üçgeni )
| HC | = 14 – 8 = 6 cm olur. 3. A 30° ABC bir üçgen

AHC dik üçgeninde pisagor teoreminden
%
| AC |2 = | AH |2 + | HC |2 m ( ACB ) = 45°
x2 = 82 + 62 %
x m ( BAC ) = 30°
⇒ x2 = 64 + 36
| BC | = 7 2 cm
45°
⇒ x2 = 100 C
B 7 2
⇒ x = 10 cm olur. ( 6 – 8 – 10 üçgeni )
1. 17 2. 12 3. 14
62
45 – 45 – 90 Üçgeni – III
SIRA SİZDE
ÖRNEK
% %
m ( ABC ) = 135° m ( ABC ) = 135°
x x
7 | AB | = 6 2 cm
| AB | = 7 cm 6 2
135°
| BC | = 8 2 cm 135° | BC | = 2 cm
B C
8 2 C
B 2
Yukarıdaki verilere göre, | AC | = x kaç cm dir? Yukarıdaki verilere göre, | AC | = x kaç cm dir?

sonuç yayınları
%
m ( ABC ) = 135°
x
ÇÖZÜM | AB | = 7 2 cm
7 2
A [ AB ] nin uzantısına C 135° | BC | = 17 cm
noktasında dik çizersek C
B 17
x AHC dik üçgenini elde

7
ederiz. Yukarıdaki verilere göre, | AC | = x kaç cm dir?
135°
B 45° 8 2 45° C
%
m ( HBC ) = 180° - 135°
8 8
= 45° olur.
%
m ( HCB ) = 45° olduğundan, BHC ikizkenar dik
üçgendir.
BC = BH . 2 ⇒ 8 2 = BH . 2
⇒ | BH | = | HC | = 8 cm olur. 3. A ABC bir üçgen
30°
( 45 – 45 – 90 üçgeni )
%
AHC üçgeninde pisagor bağıntısından m ( ABC ) = 135°
12
| AC |2 = | AH |2 + | HC |2 %
m ( CAB ) = 30°
⇒ x2 = 152 + 82 ( 8 – 15 – 17 üçgeni ) 135°
| AC | = 12 cm
x C
⇒ x = 17 cm olur. B
| AC | = x = 17 cm bulunur. Yukarıdaki verilere göre, | BC | = x kaç cm dir?
1. 10 2. 25 3. 6 2
63
30 – 30 – 120 Üçgeni
SIRA SİZDE
ÖRNEK
A ABC bir dik üç- 1. A ABC bir üçgen

4 gen
D 120° %
[ AB ] ^ [ AC ] m ( BAC ) = 120°
120° 5
[ BD ] açıortay %
m ( ABC ) = 30°
B C
%
x m ( BDC ) = 120° 30° | AB | = 5 cm
B x C
| AD | = 4 cm
Yukarıdaki verilere göre, | BC | = x kaç cm dir? Yukarıdaki verilere göre, | BC | = x kaç cm dir?
NOT
➣ A 30° – 30° – 120° üç-

120° geninde büyük açı
a a
karşısındaki kenar
B
30° 30°
C
uzunlukları eşit olan
sonuç yayınları
a 3
kenarlardan birinin
3 katına eşittir. 2. A ABC bir üçgen
30°
%
m ( ABC ) = 120°
7 3
%
x m ( BAC ) = 30°
120° | AC | = 7 3 cm
C
B
ÇÖZÜM
A ABD dik üçgeninde

4
|AD| = 4 cm ⇒ |BD| = 8 cm
D
olur. ( 30 – 60 – 90 )
120° 8
8
30°
30° 30°
B C
8 3 3. A ABC bir üçgen
4 120° %
BDC üçgeninde m ( ABC ) = 30°
D
% % %
m ( DBC ) = m ( DCB ) olduğundan 2 m ( BAC ) = 120°
| BD | = | DC | = 8 cm olur. 30°
B C | AD | = 4 cm
x
| BD | = | DC | = 8 cm ⇒ BC = 8 3 cm olur. | BD | = 2 cm
( 30 – 30 – 120 )
| BC | = x = 8 3 cm bulunur.
1. 5 3 2. 7 3. 6 3
64
A . A . A. Benzerliği – I
SIRA SİZDE
ÖRNEK

3
4 % % 4 % %
E m ( ADE ) = m ( ACB ) 6 m ( ADE ) = m ( ACB )
E
D | AD | = 4 cm
5 | AD | = 6 cm
x D x
| AE | = 3 cm 2
B C | DB | = 2 cm
B C
| EC | = 5 cm
| AE | = 4 cm
Yukarıdaki verilere göre, | DB | = x kaç cm dir?
Yukarıdaki verilere göre, | EC | = x kaç cm dir?
➢ A. A. A. Benzerlik Teoremi : İki üçgenin açılarının

ölçüleri eşit ise bu
iki üçgen benzerdir.
A D
c b f e
B a C E F
d
m(W
A ) = m( X
sonuç yayınları
2.
4
D) & &
A ABC bir üçgen
& ABC + DEF
m(W
B ) = m(W
7 % %
E) m ( ABC ) = m ( DEC )
E
| AE | = 7 cm
İki açıları eşit olduğundan, üçüncü açılarıda eşit ol- 2
| EC | = 2 cm
mak zorundadır. Dolayısıyla bu iki üçgen benzerdir. B x D 3
C
| CD | = 3 cm
m(X
C ) = m(W
a b c k ye benzerlik
F ) ve = = =k Yukarıdaki verilere göre, | BD | = x kaç cm dir?
d e f oranı denir.
➢ İki üçgenin benzerlik oranı yazılırken eş olan açı-

ların karşılarındaki kenar uzunlukları oranı birbiri-
ne eşitlenir.
ÇÖZÜM
A % %
3
m ( ADE ) = m ( BCA )
4
β E ve A ortak açı oldu-
D
5 ğundan
x 6 [ AB ] ^ [ AC ]
% %
β m ( AED ) = m ( ABC ) E
B C % %
olur. m ( ADE ) = m ( ACB )
10 10
D
Buna göre, A. A. A. benzerlik teoreminden x | AE | = 6 cm
& & 3 4 B C | EC | = | DE | = 10 cm
ABC + AED & =
x+4 8
4x + 16 = 24 ⇒ 4x = 8 ⇒ x = 2 cm bulunur.
1. 8 2. 3 3. 4
65
A . A . A. Benzerliği – II
SIRA SİZDE
ÖRNEK
A ABC dik üçgen 1. ABC dik üçgen

A
[ AB ] ^ [ BC ] [ AB ] ^ [ BC ]
x
6 D [ DE ] ^ [ AC ] [ DE ] ^ [ AC ]
18 E
4
3 | AB | = 6 cm | AB | = 18 cm
6 8
B x E
C | DE | = 3 cm | DE | = 6 cm
B C
D
| CD | = 4 cm | EC | = 8 cm
Yukarıdaki verilere göre, | BE | = x kaç cm dir?
Yukarıdaki verilere göre, | AE | = x kaç cm dir?

[ AB ] ^ [ BC ]
sonuç yayınları
6 [ DE ] ^ [ AC ]
E
x
| AB | = 6 cm
| BD | = 3 cm
B C
3 D 5
| CD | = 5 cm
ÇÖZÜM
A
3. B ABC dik üçgen
EDC üçgeninde
α [ AB ] ^ [ BC ]
| EC |2 = 32 + 42 12
6
D [ ED ] ^ [ BC ]
| EC | = 5 cm olur. E
4 | AC | = 10 cm
3
α ( 3 – 4 – 5 üçgenin ) 5 D
B x E 5 C | BE | = 12 cm
x
y | DE | = 5 cm
Benzer üçgenlerde eşit olan açıların karşılarındaki ke-
| CE | = x cm
narların oranı birbirine eşittir.
& & 4 3 C 10 A | AD | = y cm
ABC + EDC & =
x+5 6
Yukarıdaki verilere göre, x + y kaç cm dir?
3x + 15 = 24 ⇒ 3x = 9 ⇒ x = 3 cm bulunur.
1. 22 2. 3 3. 25
66
A . A . A. Benzerliği – III
SIRA SİZDE
ÖRNEK
A ABC ve BDF 1. A Şekilde

dik üçgen [ AB ] ^ [ BE ]
5 [ AC ] ^ [ BF ] D [ DE ] ^ [ BE ]
D 16
[ DF ] ^ [ AB ] [ AC ] ^ [ CD ]
E 6
3
| AE | = 5 cm | AB | = 16 cm
B E | DE | = 6 cm
B F | EC | = 3 cm x C 8
4 C x
| BC | = 4 cm | CE | = 8 cm
Yukarıdaki verilere göre, | CF | = x kaç cm dir? Yukarıdaki verilere göre, | BC | = x kaç cm dir?
2. A Şekilde
[ AB ] ^ [ BE ]
sonuç yayınları
[ DE ] ^ [ BE ]
9
4 [ AC ] ^ [ CD ]
| BC | = | CE |
B E
C
| AB | = 9 cm
| DE | = 4 cm
Yukarıdaki verilere göre, | BC | kaç cm dir?
ÇÖZÜM
A & & 3. A ABC ve BDF

ABC + FEC
β olduğundan x
dik üçgen
5 [ AC ] ^ [ BD ]
D |BC| | AC| F
α ⇒ = E [ FD ] ^ [ AB ]
E |EC| |FC|
8
3 α | FB | = 8 cm
4 8
α β ⇒ =
B x F 3 x B D | BC | = 6 cm
4 C 6 C 10
| CD | = 10 cm
4x = 24 ⇒ x = 6 cm bulunur.
Yukarıdaki verilere göre, | AF | = x kaç cm dir?
1. 12 2. 6 3. 4
67
A . A . A. Benzerliği – IV
SIRA SİZDE
ÖRNEK

% % % %
m ( DAC ) = m ( ABC ) x m ( BAC ) = m ( DBC )
x
| BD | = 9 cm | BC | = 6 cm
D
3
B
9 D 3
C | DC | = 3 cm | CD | = 3 cm
C
B 6
A
2. ABC bir üçgen
sonuç yayınları
% %
x
m ( ACB ) = m ( BAD )
| BD | = 8 cm
B C | DC | = 10 cm
8 D 10
ÇÖZÜM
α β
B C
9 D 3
% % 3. D BDC bir dik

m ( DAC ) = m ( ABC )
A üçgen
C açısı ortak olduğunda
% % 4 [ BC ] ^ [ CD ]
9
m ( ADC ) = m ( BAC ) olur.
E
[ AB ] ^ [ BC ]
Buna göre, A. A. A. benzerlik teoreminden
x
& & x 3 B C [ AE ] ^ [ BD ]
ABC + DAC ⇒ = 12
12 x
| AE | = 4 cm , | BC | = 12 cm , | CD | = 9 cm
⇒ x2 = 36
Yukarıdaki verilere göre, | BE | = x kaç cm dir?
⇒ x = 6 cm bulunur.
1. 9 2. 12 3. 3
68
Temel Benzerlik Teoremi – I
SIRA SİZDE
ÖRNEK
[ DE ] // [ BC ] [ DE ] // [ BC ]
4
9
| AD | = 4 cm | AD | = 9 cm
2
D E | DE | = 2 cm | DE | = 3 cm
x | BC | = 3 cm D E
3 | BC | = 4 cm
x
B C
3
B C
Yukarıdaki verilere göre, | DB | = x kaç cm dir? 4
sonuç yayınları

NOT 3
[ AB ] // [ DE ]
A D
Temel benzerlik teoremine 6
x
| AB | = 6 cm
göre 4
& & | AD | = 3 cm
D E ABC + ADE B C
E
| DE | = 4 cm
| AD| |DE| | AE |
B C = =
| AB| |BC| | AC | Yukarıdaki verilere göre, | DC | = x kaç cm dir?
ÇÖZÜM
3. C ABC bir üçgen
A & &
ABC + ADE olduğundan 12
[ ED ] // [ CB ]
4 4 2 E
⇒ = | AE | = 8 cm
4+x 3
8
D 2 E ⇒ 2x + 8 = 12 | EC | = 12 cm
A x B
D 6
x ⇒ 2x = 4 | DB | = 6 cm
B C ⇒ x = 2 cm bulunur. Yukarıdaki verilere göre, | AD | = x kaç cm dir?

3
1. 3 2. 6 3. 4
69
Temel Benzerlik Teoremi – II
SIRA SİZDE
ÖRNEK
A ABC ve ACK 1. A ABC ve ACK

x birer üçgen x birer üçgen
F F
12 [ DE ] // [ BC ] 8 [ DE ] // [ BC ]
D K K
[ EF ] // [ CK ] D
2 E 3 E [ EF ] // [ CK ]
| DE | = 2 cm | DE | = 3 cm
B B
6 C | BC | = 6 cm 5 C | BC | = 5 cm
| FK | = 12 cm | FK | = 8 cm
Yukarıdaki verilere göre, | AF | = x kaç cm dir? Yukarıdaki verilere göre, | AF | = x kaç cm dir?
2. 8
F ABC ve ACF birer
sonuç yayınları
A üçgen
[ DE ] // [ BC ]
x
[ EK ] // [ AF ]
K
D
3 E | DE | = 3 cm
| BC | = 4 cm
ÇÖZÜM B C
4 | AF | = 8 cm
A
x
Yukarıdaki verilere göre, | EK | = x kaç cm dir?
F
k 12
D K
2 E
2k
B C
6
ABC üçgeninde temel benzerlik teoreminden
| AE| |DE| 3. A ABC ve ACD

=
| AC| |BC| birer üçgen
K
| AE| 2 1 x [ EF ] // [ BC ]
= = D
| AC| 6 3 E
F [ FK ] // [ CD ]
3
| AE | = k denilirse | EC | = 2k olur. | AD | = 15 cm
B C
5 | EF | = 3 cm
ACK üçgeninde Tales teoreminden
| BC | = 5 cm
| AE| | AF |
k x
= ⇒ = ⇒ x = 6 cm bulunur. Yukarıdaki verilere göre, | KD | = x kaç cm dir?
|EC| |FK | 2k 12
1. 12 2. 2 3. 6
70
Kelebek Benzerliği
SIRA SİZDE
ÖRNEK
A Şekilde 1. C E Şekilde
D
x y
8 [ AE ] ∩ [ DC ] = { E }
8
[ AC ] ∩ [ BD ] = { E }
4 B
E 9
5 [ AB ] // [ DC ] 12
[ AC ] // [ DE ]
12
C x
B | AC | = 9 cm
| AB | = 8 cm A
| BE | = 8 cm
| BE | = 12 cm , | EC | = 5 cm , | CD | = 4 cm D
| DE | = 12 cm
| AE | = x cm, | DE | = y cm
Yukarıdaki verilere göre, x + y toplamı kaçtır?
sonuç yayınları
2. A D Şekilde
[ AC ] ∩ [ BD ] = { E }
[ AD ] // [ BC ]
E
x | AD | = 2 | BC |
B C
| AC | = 21 cm
Yukarıdaki verilere göre, | EC | = x kaç cm dir?
ÇÖZÜM
A
D
θ x y
β
8 α α 4
E θ
β 5
12
C
B
[ AB ] // [ DC ] olduğundan 3. C E Şekilde
ABE ve CDE benzer üçgenlerdir. x [ AE ] ∩ [ DC ] = { B }

B
Buna göre y 9 [ AC ] // [ DE ]
6
y 4 | BE | = 3 | AB |
5 4
= = ⇒ 4x = 40 ve 8y = 48 D
x 8 12 A | BD | = 6 cm
⇒ x = 10 cm ve y = 6 cm olur. | DE | = 9 cm , | AC | = y cm , | BC | = x cm
x + y = 10 + 6 = 16 bulunur. Yukarıdaki verilere göre, x + y toplamı kaç cm dir?
1. 6 2. 7 3. 20
71
K . A . K. Benzerliği
SIRA SİZDE
ÖRNEK
E 1. E Şekilde
A
A 8
6 [ AD ] ∩ [ BE ] = { C }
2
x
12 12 C x | AB | = | DC | = 12 cm
5 9
12 | BC | = 9 cm
B B
F | CE | = 8 cm
6 4 D
C
D | AC | = 6 cm
Yukarıdaki verilere göre, | ED | = x kaç cm dir?

% %
ABC ve EFD birer üçgen m ( ABC ) = m ( EFD )
olduğuna göre, | ED | = x kaç cm dir?
NOT
K. A. K. Benzerliği : Birer açısının ölçüsü eşit ve bu

açıyı oluşturan ikişer kenarı orantılı olan iki üçgen
benzerdir.
sonuç yayınları
A F 4
D | BA | = 16 cm
a b
16 | BE | = 7 cm
6
x
B C D E | DC | = 6 cm
c d
B C | EC | = 5 cm
ve m ( W
B ) = m( X
a c & & 7 E 5
= D ) & ABC + FDE dir.
b d | AD | = 4 cm

ÇÖZÜM
E
A
2 12
x
5
B
F
6 4
C
D
| AB| 2 1 |BC| 6 1 3. A ABCD bir dörtgen

= = , = =
|DF | 4 2 |EF | 12 2 12 % %
m ( ABC ) = m ( ACD )
B
[ AB ] ile [ BC ] nın [ EF ] ile [ FD ] nın oluşturdukları 8
x | CD | = 16 cm
açıların ölçüleri eşit olduğunden 6 | BA | = 12 cm
& &
K. A. K. benzerlik kuralına göre ABC + DFE dir. D | AC | = 8 cm
C 16
2 5 | BC | = 6 cm
= & 2x = 20
4 x
& |ED| = x = 10 cm bulunur. Yukarıdaki verilere göre, | AD | = x kaç cm dir?
32
1. 16 2. 8 3.
3
72
K . K . K. Benzerliği
SIRA SİZDE
ÖRNEK
A ABC bir üçgen 1. D

6
A
D %
m ( CDE ) = 60°
10
60 15
° 8 3
5 | AB | = 10 cm
α 7 35
B C 120° α
9 E 7 | AD | = 6 cm B E
| DC | = 8 cm , | BE | = 9 cm , | EC | = 7 cm 5 25
% C
Yukarıdaki verilere göre, m ( ABC ) = a kaç de- F
recedir? %
ABC ve EDF birer üçgen , m ( ABC ) = 120°
| AB | = 3 cm , | AC | = 7 cm , | BC | = 5 cm
| DE | = 15 , | DF | = 35 cm , | EF | = 25 cm
%
Yukarıdaki verilere göre, m ( DEF ) = α kaç dere-
cedir?
sonuç yayınları
NOT
K. K. K. Benzerliği : İki üçgenin karşılıklı bütün kenar-
ları orantılı ise bu iki üçgen benzerdir.
A D a b c
= =
d e f
c b f e
ise
B a C E F & & 2. A
d ABC + DEF
m(W
A ) = m( X
D ) , m( W
B ) = m(W
E ) , m(X
C ) = m(W
x 8
F)
D K
5
2 5 6
2
ÇÖZÜM
B C
3 E F 4
ABC üçgeni ile DEC üçgenlerinin kenar uzunluklarını
küçükten büyüğe sıralayıp, oranlarının eşit olup olma-
ABC bir üçgen
dıklarına bakalım.
| AK | = 8 cm , | KC | = 6 cm
10, 14, 16 ↔ 5, 7, 8
| FC | = 4 cm , | KF | = 5 cm
10 14 16 1 & & 5
= = = olduğundan ABC + EDC dir. | BE | = 3 cm , | DB | = 2 cm , | DE | = cm
5 7 8 2 2
O halde m ( X
D ) = m(W
B ) = 60° dir. Yukarıdaki verilere göre, AD = x kaç cm dir?
%
m ( ABC ) = a = 60° bulunur.
1. 120 2. 12
73
Benzerlik Uygulamaları
SIRA SİZDE
ÖRNEK
1.
5m
A
6m 2m 40 m 800 m
Yukarıdaki şekilde, sokak lambası direğinden A noktasında bulunan bir kişi 40 m uzağın-
6 m uzakta bulunan Erdem'in boyu 1 m dir. da duran 5 m uzunluğundaki ağacı kullanarak
Erdem'in gölge uzunluğu 2 m ise, sokak lamba- ağaçtan 800 m uzakta bulunan bir dağın yük-
sının bulunduğu direğin uzunluğu kaç metredir? sekliğini yaklaşık olarak hesaplamak istiyor.
Buna göre, dağın yüksekliği yaklaşık kaç metre-
dir?
sonuç yayınları
2.
1
m
10 cm
1m
ÇÖZÜM
180 cm
Yukarıdaki şekilde Burcu, bir ağacın kendisine

olan uzaklığını tahmini olarak ölçmek istiyor.
Bunun için önce sağ gözünü kapatarak sol gözü
6m 2m ile 1 m uzağındaki çubuk ve ağacı hizalıyor.
Daha sonra da sol gözünü kapatarak aynı yerdeki
A Temel benzerlik teoreminden çubuk ile ağacın yanında duran köpeği hizalıyor.
x D |EC| |DE| Burcu'nun gözbebekleri arasındaki uzaklık 10 cm
1 =
B C |CB| | AB| ve ağaç ile köpek arasındaki uzaklık 180 cm ol-
6 E 2
2 1 duğuna göre, Burcu'nun gözlerinin ağaca uzaklığı
= ⇒ x = 4 m bulunur. kaç metredir?
8 x
1. 105 2. 19
74
Pisagor ve Öklid Bağıntıları Test 1
1 A ABC dik üçgen 4. A ABC dik üçgen

[ AB ] ^ [ BC ] [ AB ] ^ [ BC ]
4 5 | AC | = 4 5 br x | AD | = 13 br
4 13
| AB | = 4 br | BD | = 5 br
B C | DC | = 4 br
B C 5 D 4
x
Yukarıdaki verilere göre, | BC | = x kaç br dir? Yukarıdaki verilere göre, | AC | = x kaç br dir?
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10 A) 10 B) 15 C) 18 D) 20 E) 24

6
[ AB ] ^ [ AC ]
[ AB ] ^ [ AC ] D
2 6 10 | BC | = 17 br
| AC | = 6 br x
sonuç yayınları
| BD | = 10 br
| AB | = 2 br
B C
B C 17 | AD | = 6 br
x
Yukarıdaki verilere göre, | DC | = x kaç br dir?

Yukarıdaki verilere göre, | BC | = x kaç br dir?
A) 3 B) 4 C) 6 D) 7 E) 9
A) 5 B) 4 2 C) 2 10 D) 5 2 E) 8

3. x
A ABC ve ABD
D [ AD ] ^ [ BC ]
dik üçgen
4 | AD | = 4 br
15
12 | BC | = 16 br
| DC | = 2 br
| DB | = 15 br
B x C
B C D 2
16 | AC | = 12 br
Yukarıdaki verilere göre, | AD | = x kaç br dir? Yukarıdaki verilere göre, | BD | = x kaç br dir?
A) 18 B) 20 C) 24 D) 25 E) 30 A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10
75
7. A ABC dik 10. A ABC dik üçgen

üçgen [ AD ] ^ [ BC ]
[ AD ] ^ [ BC ]
3
3 | AC | = 3 5 br
5
| AD | = 3 br | BD | = 4 br
B C B C
1 D x | BD | = 1 br 4 D x
Yukarıdaki verilere göre, | DC | = x kaç br dir? Yukarıdaki verilere göre, | DC | = x kaç br dir?
A) 3 B) 6 C) 9 D) 12 E) 15 A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
8. A ABC dik üçgen 11. A ABC dik üçgen
[ AD ] ^ [ BC ] [ BD ] ^ [ AC ]
D
| DC | = x – 2 6 | AC | = 12 br
x
x
sonuç yayınları
| AD | = x | AB | = 6 br
B 8 C
D x–2 | BD | = 8 br B C
Yukarıdaki verilere göre, x kaç br dir? Yukarıdaki verilere göre, | DC | = x kaç br dir?
A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10 A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10

[ AD ] ^ [ BC ]
[ AD ] ^ [ BC ] x
| AD | = 4 br
5
| AB | = 2 5 br 4
2
| DC | = 2 2 br
| BD | = 2 br
B D C
B 2 x C 2 2
D
Yukarıdaki verilere göre, | DC | = x kaç br dir? Yukarıdaki verilere göre, | AB | = x kaç br dir?
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 A) 5 B) 2 7 C) 4 2 D) 4 3 E) 7
1. C 2. C 3. D 4. B 5. E 6. D 7. C 8. B 9. E 10. B 11. D 12. D
76
1 A ABC dik üçgen 4. A E ABE ve ABC

[ AD ] ^ [ BC ] 2 dik üçgen
20 D [ AC ] ^ [ BE ]
15 | AB | = 20 br
| AC | = 15 br 4
x | BD | = 4 br
B C
D x | ED | = 2 br
B C
A) 3 B) 4 C) 6 D) 9 E) 10
A) 2 2 B) 3 2 C) 4 2 D) 5 2 E) 6 2
2. A ABC dik üçgen 5. A ABC ve ACD

dik üçgen
[ AD ] ^ [ BC ]
x [ AD ] ^ [ BC ]
4 2 | DC | = 8 br
B C | DC | = 4 br
| AD | = 4 2 br x E
sonuç yayınları
B D 8 C 2 4
| ED | = 2 br
D
Yukarıdaki verilere göre, x kaç br dir?
Yukarıdaki verilere göre, | EB | = x kaç br dir?
A) 4 3 B) 7 C) 5 2 D) 8 E) 9
A) 2 3 B) 3 3 C) 4 3 D) 5 3 E) 6 3
3. A ABC ve ABD 6. A ABC ve DBC dik üçgen

dik üçgen
x D
[ AC ] ^ [ DB ]
4 [ AD ] ^ [ BC ]
| DC | = 2 3 br
E
| AE | = 4 br
B E x C
2 3
| BE | = 4 br
4
1 | ED | = 1 br
D B C
Yukarıdaki verilere göre, | EC | = x kaç br dir? Yukarıdaki verilere göre, | AE | = x kaç br dir?
A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10 A) 2 B) 2 2 C) 3 2 D) 4 2 E) 5 2
77
7. A ABC dik 10. A ABC ve BDE

üçgen dik üçgen
10 10 8 D [ AF ] ^ [ BC ]
x | BE | = | EC |
B x C | AB | = 8 br
D 12
B C
F E
| AD | = | AC | = 10 br ve | DC | = 12 br
Yukarıdaki verilere göre, | BD | = x kaç br dir?
Yukarıdaki verilere göre, | BD | = x kaç br dir?
A) 4 B) 2 5 C) 5 D) 4 2 E) 5 2
14 16
A) 4 B) C) 5 D) E) 6
3 3

8. A 8 D ABC ve ADC
dik üçgen [ AD ] ^ [ BC ]
E
x 4 | AE | = | EB |
[ DC ] ^ [ BC ]
sonuç yayınları
3
| DC | = 4 br | BD | = 4 br
B C B C
| AD | = 8 br 4 D x | ED | = 3 br
Yukarıdaki verilere göre, | AB | = x kaç br dir? Yukarıdaki verilere göre, | DC | = x kaç br dir?
A) 5 B) 2 5 C) 3 5 D) 4 5 E) 5 5 A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
9. A ABC ve BDE
dik üçgen
[ AD ] ^ [ BC ]
x D [ AF ] ^ [ BC ]
x E
| AE | = | EC |
| BE | = | EC |
5
2 | DC | = 8 br
2
2 | BD | = 2 2 br
B C B C
F E D 8 | DE | = 2 5 br
Yukarıdaki verilere göre, | AB | = x kaç br dir? Yukarıdaki verilere göre, | AB | = x kaç br dir?
A) 4 B) 2 6 C) 2 7 D) 4 3 E) 6 A) 4 B) 2 5 C) 5 D) 6 E) 3 5
1. D 2. A 3. D 4. C 5. E 6. D 7. B 8. B 9. A 10. D 11. C 12. B
78
Dar Açıların Trigonometrik Oranları Test
1. C ABC bir dik 4. A Şekilde ABC ikiz-

A α
üçgen kenar üçgen
[ AB ] ^ [ BC ] | AB | = | AC| = 13 cm
α
| AB | = 6 cm B C | BD | = 7 cm
D
B
| AC | = 10 cm | DC | = 3 cm
% %
m ( ACB ) = a m ( ADB ) = a
olduğuna göre, cot a . cos a çarpımı kaçtır? olduğuna göre, tan a kaçtır?
3 9 4 15 16 A) 6 B) 5 C) 4 D) 3 E) 2
A) B) C) D) E)
15 15 5 16 15

[ DE ] ^ [ AC ] 5. D C
D
[ AB ] ^ [ BC ]
α | AB | = 5 cm
B C
E | BE | = 4 cm K
sonuç yayınları
α
| EC | = 8 cm A
E
B
%
m ( DEC ) = a
ABCD dikdörtgeni eş karelere ayrılmıştır.
olduğuna göre, tan a kaçtır? %
m ( AKE ) = a olduğuna göre, tan a kaçtır?
12 13 5 5 12
A) - B) - C) - D) E) A) 6 B) 5 C) 4 D) 3 E) 2
5 12 12 12 5
3. A Şekilde ABC ve
α E CDE dik üçgen 6. D C Şekilde ABCD kare
θ
[ AC ] ^ [ CE ]
3 | DE | = | EA |
| CE | = 15 cm E
%
m ( ECB ) = q
B
C D | CD | = 9 cm
%
m ( BAC ) = a A B
olduğuna göre, sin a + cos a kaçtır? olduğuna göre, sin q + cos q toplamı kaçtır?
9 7 5 3 1 1 3 5 6 7
A) B) C) D) E) A) B) C) D) E)
5 5 7 5 5 7 17 17 17 17
79
7. A ABC dik üçgen A

10. Şekilde ABC dik
[ AB ] ^ [ BC ] üçgen
5
[ BD ] ^ [ AC ] | AB | = 5 cm
D
| AC | = 3 cm ise 2α | BC | = 12 cm
B C
12
%
m ( ACB ) = 2a
α
B C
olduğuna göre, tan a kaçtır?
| BD | nin a cinsinden değeri kaçtır? 1 1
A) 5 B) 3 C) 1 D) E)
3 5
A) 3 cos a B) 3 sin a C) 3 sin a cos a
D) 2 sin a E) 2 sin a cos a
11. A Şekilde ABC dik

8. C Şekilde eş birim
üçgen
kareler verilmiştir. b
c | AB | = c
%
B α m ( CBD ) = a
| BC | = a
sonuç yayınları
D
olduğuna göre, B a C
| AC | = b
tan a + cot a
a c
sin W sin X
A kaçtır? olduğuna göre, + değeri nedir?
A C
43 41 27 19 13
A) B) C) D) E)
20 20 20 20 20 A) a B) c C) 2a D) 2b E) 2c
9. C Şekilde
2
8
[ AD ] ^ [ DE ]
D E
B 12. ABC üçgeninde,
[ CE ] ^ [ DE ]
4 | AB | = | AC | = 10 cm
| AD | = 4 cm
tan ( W
A | DE | = 8 cm 4
A) =
3
| CE | = 2 cm
olduğuna göre, tan ( X
olduğuna göre, tan W
C ) kaçtır?
A kaçtır?
3 3 4 5 1 1 1
A) B) C) 1 D) E) A) – 2 B) - C) D) E) 2
5 4 3 3 2 3 2
1. E 2. E 3. B 4. A 5. E 6. C 7. C 8. B 9. D 10. E 11. D 12. E
80
Özel Açılı Üçgenler Test
1. A ABC üçgen 4. A ABC bir üçgen

[ AB ] ^ [ BC ] [ AB ] ^ [ AD ]
30
% %
°
m ( BAC ) = 30° 45° m ( ABC ) = 30°

30°
x 18 | AC | = 18 cm
B
8 D x C %
m ( ACB ) = 45°
| BD | = 8 br
Yukarıdaki verilenlere göre, | DC | = x kaç br dir?
B C
Yukarıdaki verilenlere göre, | AB | = x kaç cm dir? A) 2 3 - 2 B) 2 3 + 2 C) 4 3
D) 4 3 + 2 E) 4 3 + 4
A) 3 3 B) 6 C) 9 D) 6 3 E) 9 3

[ AH ] ^ [ BC ]
%
x % m ( ABC ) = 45°
9 m ( BCA ) = 30°
3v2 x %
m ( ACB ) = 30°
| AH | = 9 cm
sonuç yayınları
30°
B C
H AB = 3 2 br
Yukarı- 45° 30°
B C
daki verilenlere göre, | AB | = x kaç cm dir?
Yukarıdaki verilenlere göre, | AC | = x kaç br dir?
A) 3 3 B) 5 C) 4 3 D) 6 E) 6 3
A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 11

%
m ( ABC ) = 120°
AB = 4 3 cm %
x m ( ABC ) = 135°
4v3 BC = 2 3 cm
x | AB | = 7 cm
120° 7
BC = 5 2 cm
B C
2v3
135°
Yukarıdaki verilenlere göre, | AC | = x kaç cm dir? B 5v2
C
A) 2 7 B) 2 14 C) 3 7 Yukarıdaki verilenlere göre, | AC | = x kaç cm dir?
D) 2 21 E) 3 14 A) 9 B) 13 C) 15 D) 17 E) 20
81
7. A 30° ABC bir üçgen 10. sin 60° + cos 30° – tan 60°
% işleminin sonucu kaçtır?
m ( ABC ) = 120°
6v3 %
m ( BAC ) = 30° A) – 2 B) – 1 C) 0 D) 1 E) 2
x
120° AC = 6 3 cm
C
B
Yukarıdaki verilenlere göre, | AB | = x kaç cm dir?
A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12
11. 2 . sin 45° – cos 45° + cos 60°

8. A ABC eşkenar üçgen
5 [ DE ] ^ [ BC ]
D | EC | = 9 br 3+ 2 3+ 2
x A) B)
3 2
| AD | = 5 br
1- 2 2 -1
sonuç yayınları
C) D)
2 2
B E 9 C 2 +1
E)
2
Yukarıdaki verilenlere göre, | AC | = x kaç br dir?
A) 7 B) 9 C) 11 D) 13 E) 15
9. A ABC eşkenar üçgen
| DC | = 8 cm
| BD | = 4 cm
x
3
12. . tan 60° + tan 45° – cot 45°
B 4 D 8 C
3
Yukarıdaki verilenlere göre, | AD | = x kaç cm dir?
3 3
A) 6 B) 4 3 C) 4 7 A) B) C) 1 D) 3 E) 2
3 2
D) 6 3 E) 6 7
1. E 2. E 3. D 4. A 5. B 6. B 7. B 8. D 9. C 10. C 11. E 12. C
82
Üçgenlerde Benzerlik Test 1
1 A ABC üçgen 4. A ABC dik üçgen

% % 6
4
6 m ( AED ) = m ( ABC ) E [ DE ] ^ [ AC ]
D
| BC | = 16 br
8 E | DB | = 8 br 8 x
x D | DE | = 8 br
| AE | = 6 br
B C | AE | = 6 br
| AD | = 4 br B C
16
Yukarıdaki verilere göre, | EC | = x kaç br dir?
Yukarıdaki verilere göre, | EC | = x kaç br dir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
A) 8 B) 10 C) 14 D) 18 E) 20
2. A ABC ve CDE
üçgen 5. A ABC dik üçgen
x y
6 [ DE ] ^ [ BC ]
D
C 3 D 6 | AC | = 6 br
B
3
2 | BE | = 4 br
B x C
4 E
| DE | = 3 br
sonuç yayınları
x
% % Yukarıdaki verilere göre, oranı kaçtır?
[ AE ] ∩ [ BD ] = { C } , m ( ABC ) = m ( CED ) y
| AB | = 6 br , | CD | = 3 br ve | DE | = 2 br 1 1
A) B) C) 1 D) 2 E) 3
Yukarıdaki verilere göre, | AC | = x kaç br dir? 3 2
A) 3 B) 5 C) 7 D) 9 E) 12
6. E ABC ve CDE
dik üçgen
3. A ABC dik üçgen A B, C, D
2 % % x
doğrusal
m ( BDE ) = m ( ACB )
D 2
| EC | = 5 br [ AC ] ^ [ EC ]
B
x | BE | = 3 br 5 C 4 D | BC | = 5 br
| AD | = 2 br | CD | = 4 br
B C
3 E 5
| AB | = 2 br
Yukarıdaki verilere göre, | DB | = x kaç br dir? Yukarıdaki verilere göre, | ED | = x kaç br dir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 10
83
7. A ABC ve CDE 10. A ABC üçgen

2 % %
dik üçgen
E D m ( DCA ) = m ( ABC )
B, C, D
6 6 x | BD | = 6 br
4 doğrusal
| DA | = 2 br
[ AC ] ^ [ EC ]
B C
B D 2 | BC | = | CD |
C
Yukarıdaki verilere göre, | AC | = x kaç br dir?
| AB | = 6 br
| ED | = 4 br A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
Yukarıdaki verilere göre, | CD | kaç br dir?
A) 2 3 B) 3 3 C) 4 3 D) 6 3 E) 8 3
11. A ABC ve BCD

9 üçgen
8. A ABC ve BDF 12 C | AB | = 12 br
4 dik üçgen
| AC | = 9 br
F | FB | = 6 br
sonuç yayınları
E B D
x
6
| BC | = 5 br
| AF | = 4 br Yukarıdaki verilere göre, | BD | = x kaç br dir?
B
5 C x D 45 75 85
A) B) 15 C) D) 20 E)
4 4 4
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
12. A ABC ve CDE

D dik üçgen
y
9. A ABC üçgen 8 [ ED ] ^ [ AC ]
x
% % E
m ( ABC ) = m ( DAC ) 6 | ED | = 8 br
6
| AC | = 6 br B
24
C | EC | = 6 br
| BD | = 5 br | AE | = y
B C
5 D x
| AB | = x
Yukarıdaki verilere göre, | DC | = x kaç br dir? Yukarıdaki verilere göre, y – x farkı kaçtır?
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12
1. B 2. D 3. D 4. C 5. D 6. E 7. C 8. D 9. A 10. C 11. C 12. B
84
1 A ABC üçgen 4. A ABC üçgen

1
[ DE ] // [ AC ] F [ ED ] // [ BC ]
D 5 2
| AC | = 5 br [ FD ] // [ EC ]
E D
2 | BE | = 4 br 3 | ED | = 3 br
B 4 x C | DE | = 2 br | EF | = 2 br
E
B C | AF | = 1 br
Yukarıdaki verilere göre, | EC | = x kaç br dir? x
Yukarıdaki verilere göre, | BC | = x kaç br dir?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 8 E) 10
A) 6 B) 8 C) 9 D) 10 E) 12
2. A ABC üçgen
5. A B [ AE ] ∩ [ BD ] = { C }
[ DE ] // [ BC ]
2x [ AB ] // [ DE ]
| BC | = 6 br
D
2
E C 5 | AB | = 2 | ED |
| DE | = 2 br
| BD | = 14 br
x+
| AE | = 2x x
3
sonuç yayınları
B C | EC | = x + 3
6
D E
Yukarıdaki verilere göre, | CD | = x kaç br dir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
A) 3 B) 5 C) 7 D) 10 E) 12
6. A
3. A ABC ve ADB üçgen y

D
3
[ FE ] // [ AD ]
4 D
[ FG ] // [ BC ] B x C
F G
2
E | DB | = 7 br
4 E
x
| GC | = 4 br
B C | AG | = 3 br [ AE ] ∩ [ BD ] = { C } , [ AB ] // [ DE ]
Yukarıdaki verilere göre, | EB | = x kaç br dir? 2 | AC | = 3 | EC |, | CD | = 4 br , | DE | = 2 br
| AB | = y ve | BC | = x
1
A) B) 1 C) 2 D) 3 E) 4
2 Yukarıdaki verilere göre, x – y farkı kaçtır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
85
7. A
1 F x
B [ AE ] ∩ [ BD ] ∩ [ FG ] = { C } 10. A ABC üçgen
2 %
[ AB ] // [ DE ] m ( DEB ) = 35°
E
C | DG | = 8 br 9
| DC | = 10 br
4 35°
| EG | = 2 br 3 | AC | = 9 br
α
| AF | = 1 br B
2 D 10
C | EB | = 4 br
D E
8 G 2
| BD | = | AE | = 2 br
Yukarıdaki verilere göre, | FB | = x kaç br dir? %
olduğuna göre, m ( ACB ) = a kaç derecedir?
1 A) 20 B) 30 C) 35 D) 40 E) 45
A) B) 1 C) 2 D) 3 E) 4
2
8. A
11. A ABC üçgen
[ DE ] // [ BC ]
D
10 x G E
D
E x 8
3 F
F
sonuç yayınları
B C
15
B C
% % %
ABC üçgen , m ( FAC ) = m ( ECB ) = m ( ABD ) 4 | GF | = 2 | AG | = | FB | , | EG | = 8 br
| BC | = 15 br , | AC | = 10 br , | EF | = 3 br Yukarıdaki verilere göre, | DG | = x kaç br dir?
Yukarıdaki verilere göre, | DF | = x kaç br dir?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
9 A ABC üçgen 12. A ABC ve DEF

4 üçgen
D | AC | = 21 br
21 D F [ DF ] // [ BC ]
5 | EC | = 12 br
x
2
|BE|
| BD | = 5 br B
x C | AD | = | DB | =
B C G 2
3 E 12
| AD | = 4 br
| BG | = 2 br
E
| BE | = 3 br
Yukarıdaki verilere göre, | DE | = x kaç br dir? Yukarıdaki verilere göre, | GC | = x kaç br dir?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
1. C 2. A 3. E 4. C 5. D 6. C 7. E 8. B 9. E 10. C 11. E 12. B
86
DENKLEM VE
EŞİTSİZLİKLER
Birinci Dereceden Bir Bilinmeyenli Denklem
Tanımı Örnek 2
Örnek 1
a bir reel sayı olmak üzere,
m bir reel sayı olmak üzere, x değişkenine bağlı birinci dereceden bir bilin-
x değişkenine bağlı birinci dereceden bir bilinmeyenli ( a + 1 ) x + ( a – 1 ) y = 4 denkleminin
meyenli ( m + 3 ) x2 + ( m – 1 ) x = 8 denklemini çözüm kümesini bulunuz.
sağlayan x değeri kaçtır?
Çözüm
a ve b birer reel sayı olmak üzere,
ax + b = 0 denkleminin çözüm kümesini bulabilmek
Çözüm
için x yalnız bırakılır.
a ve b birer reel sayı olmak üzere,
Kümesi = ' - 1
b b
ax + b = 0 denklemine birinci dereceden bir bilinme- ax
+b=0 ⇒ x= - ⇒ Çözüm
123
a a
Ç.K
yenli denklem denir.
Buna göre, verilen denklemin birinci dereceden bir
Buna göre, verilen denklemin birinci dereceden bir bilinmeyenli olabilmesi için y li terimin olmaması ge-
bilinmeyenli olabilmesi için x 2 li terimin olmaması gerekir.
rekir. (a + 1)x + (a – 1)y = 4
( m + 3 ) x2 + ( m – 1 ) x = 8 a = 1 için ( 1 + 1 ) x + ( 1 – 1 ) y = 4
123
0 ⇒ 2x = 4
m = – 3 için ( – 3 + 3 ) x2 + ( – 3 – 1) x = 8 ⇒ x = 2
– 4x = 8 ⇒ x = – 2 bulunur. ⇒ Ç.K = { 2 } bulunur.
1. ( a + 1 ) x2 + x + 5 = 0 3. m bir reel sayı olmak üzere,
denklemi x değişkenine bağlı birinci dereceden ( 2m + 2 ) . x + ( m – 3 ) . y = 8

bir bilinmeyenli bir denklem olduğuna göre, a denklemi x değişkenine bağlı birinci dereceden
kaçtır? bir bilinmeyenli bir denklem olduğuna göre, m
kaçtır?
sonuç yayınları
2. x değişkenine bağlı birinci dereceden bir bilin- 4. a bir reel sayı olmak üzere,
meyenli x değişkenine bağlı birinci dereceden bir bilin-
( 2m – 4 ) x2 + 2x – m = 0 meyenli ( a + 2 ) x = ( 2a – 4 ) y + a + 6 denklemi-
nin çözüm kümesini bulunuz.
denklemini sağlayan x değeri kaçtır?
1. – 1 2. 1 3. 3 4. {2}
88
Birinci Dereceden Bir Bilinmeyenli
Denklemlerin Çözümü - I
Çözüm
Örnek
Parantez dışındaki sabit sayıları parantezin içine da-
2 . ( x – 3) – 3 . ( 1 – x ) = 2x – 3 ğıtalım.
2 . ( x – 3 ) – 3 ( 1 – x ) = 2x – 3
⇒ 2x – 6 – 3 + 3x = 2x – 3
–2 x
⇒ 5x – 9 = 2x – 3 ( Terimler eşitliğin diğer tarafına
geçerken işaret değiştirir. )
+9
⇒ 5x – 2x = – 3 + 9
3x 6
⇒ 3x = 6 ⇒ = ⇒ x = 2 bulunur.
3 3
1. 3x + 4 = 16 4. 3 . ( 2 – x ) = – ( x + 4)
denklemini sağlayan x değeri kaçtır? eşitliğine göre, x kaçtır?
5 2 . ( x + 1 ) – (x – 3 ) = 5 – x
2. 2 – 5x = –13
sonuç yayınları
denklemine göre, x kaçtır?

3. 4.(x – 2) = 5.(x + 1) 6 a ≠ 5 olmak üzere,

eşitliğini sağlayan x değeri kaçtır? ( a – 5 ) x = 2a – 10
1. 4 2. 3 3. – 13 4. 5 5. 0 6. 2
89
Denklemlerin Çözümü - II
Çözüm
Örnek
a c
= ise a . d = b . c dir.
x- 1 x+ 2 b d
=
2 3
x- 1 x+ 2
eşitliğini sağlayan x kaçtır? = ⇒ 3 . ( x – 1) = 2 . (x + 2 )
2 3
⇒ 3x – 3 = 2x + 4
⇒ 3x – 2x = 4 + 3
⇒ x = 7 bulunur.
10 15 x- 1
1. = 4. +2= 5
x 9 3
denklemini sağlayan x kaçtır? denklemini sağlayan x değeri kaçtır?
1 4
5 =
x+ 1 x 1 5
2. = x+
4 3 4
sonuç yayınları
denklemini sağlayan x değeri kaçtır? denkleminin çözüm kümesini bulunuz.
2 1
3. = 1 - (3 - x) 5 - ( 2x + 1)
6- x x- 3 6 =
2 3
denklemini sağlayan x kaçtır?
1. 6 2. 3 3. 4 4. 10 5. {1} 6. 2
90
Denklemlerin Çözümü - III
Çözüm
Örnek
Paydaları eşitleyerek denklemleri düzenleyelim.
3.^x + 1h 1- x
- =3 3x + 3 1 - x
2 5 - =3
2 5
denklemini sağlayan x değeri kaçtır? (5) (2)
15x + 15 2 - 2x
⇒ - =3
10 10
15x + 15 - 2 + 2x
⇒ =3
10
17x + 13 3
⇒ = ⇒ 17x + 13 = 30
10 1
⇒ 17x = 17
⇒ x = 1 bulunur.
x x 1 x 1- x
1. + = 12 4. - = 2-
2 4 4 3 2
denklemini sağlayan x değeri kaçtır? eşitliğini sağlayan x değeri kaçtır?
x x 1 3 1 7
2. - = 5 + =
sonuç yayınları
2 3 0, 1 x + 1 2x + 2 4
olduğuna göre, x kaçtır?
eşitliğini sağlayan x kaçtır?
x+ 1 x- 3
3. - =1 2 3
2 4 6 - = 10
x- 1 1- x
olduğuna göre, x kaçtır?
denkleminin çözüm kümesini bulunuz.
5. 1 6. ' 1
3 3
1. 16 2. 60 3. – 1 4. –
2 2
91
Denklemlerin Çözümü - IV Çözüm
Örnek
Bu tip sorularda payda eşitlemesi yapmak yerine x li
6 terimi içeren ifade eşitlikte yalnız bırakılmaya çalışılır.
1+ =4
3 6 6
1+ 1+ =4 ⇒ =3
x 3 3
1+ 1+
denklemini sağlayan x değeri kaçtır? x x
3
=
2
=
3
⇒ 2 = 1 +
x
3
⇒ 1 = ⇒ x = 3 bulunur.
x
3 x
1. 2 + =1 1+
1 4
1- 3. 2 + =3
x 3
olduğuna göre, x kaçtır? denklemini sağlayan x değeri kaçtır?
sonuç yayınları
4 6
2. 6 - =2 4. 1 + =2
6 1
3- 5-
x x- 1
denklemini sağlayan x değeri kaçtır? eşitliğini sağlayan x değeri kaçtır?
1
1. 2. 3 3. 8 4. 0
4
92
Denklemlerde Kök Kavramı
Çözüm
Örnek
Denklemlerde x yerine yazılan değere kök denir.
a bir gerçel sayı olmak üzere,
Denklemin kökü 2 olduğundan x = 2 değeri denk-
x- a x+ a
+ =1 lemi sağlar.
2 3
2- a 2+ a
denkleminin kökü 2 olduğuna göre, a kaçtır? + =1
2 3
(3) (2)
6 - 3a 4 + 2a
⇒ + =1
6 6
6 - 3a + 4 + 2a
⇒ =1
6
⇒ – a + 10 = 6 ⇒ a = 4 bulunur.
1. x değişkenine bağlı, 1 2
3. - =1
x+ 1 x+ a
3x + a = 2
denkleminin kökü –1 olduğuna göre, a kaçtır? denklemini sağlayan x değeri – 2 olduğuna
göre, a kaçtır?
sonuç yayınları
2. x değişkenine bağlı, 2 1 3 a
4. + - =
ax + 10 = 2x + a x x+ 1 x+ 2 2
denkleminin bir kökü { – 2, –1, 0, 1 } kümesinin

denkleminin kökü 3 olduğuna göre, a kaçtır?
bir elemanı olduğuna göre, a kaçtır?
1. 5 2. – 2 3. 1 4. 3
93
Birinci Dereceden Bir Bilinmeyenli Den-
klemlerde Çözüm Kümesi Kavramı - I
Çözüm
Örnek a, b ∈ R olmak üzere,
a ve b birer gerçel sayıdır. ax + b = 0 denkleminin çözüm kümesi sonsuz ele-
ax – x = 3 + b manlı ise a = b = 0 olmalıdır.
denkleminin x e bağlı çözüm kümesi sonsuz ele- ax – x = 3 + b ⇒ ( a – 1 ) x = 3 + b

manlı olduğuna göre, a + b toplamı kaçtır? ⇒ (a – 1)x – b – 3 = 0
123 123
0 0
⇒ a = 1 ve b = – 3
⇒ a + b = – 2 bulunur.
1. a ve b birer gerçel sayıdır. 4. m ve n birer gerçel sayıdır.

ax + b – 2 = 0 m . ( 2 – x ) = nx + 4
denkleminin çözüm kümesi sonsuz elamanlı ol- denkleminin çözüm kümesini bulunuz.
duğuna göre, a + b toplamı kaçtır?
A) – 4 B) – 2 C) – 1 D) 1 E) 2
2. a ve b birer gerçel sayıdır.

(a + 1)x = b – 4
sonuç yayınları
5. 2 . ( x + 6 ) + x= 3 . ( x + 4 )
denklemini sağlayan sonsuz sayıda x değeri ol-
denkleminin çözüm kümesini bulunuz.
duğuna göre, a . b çarpımı kaçtır?
A) { – 2} B) { – 3} C) { 0 } D) ∅ E) R
x - 2 3x + 6
3. m ve n birer gerçel sayı olmak üzere, 6 + =4
x+ 1 x+ 1
mx + n = 4x + 5 denkleminin çözüm kümesini bulunuz.
denkleminin x e bağlı sonsuz çözümü olduğuna
A) { 6 } B) ∅ C) R
göre, m – n farkı kaçtır?
D) R – { – 1 } E) R – { – 1, 4 }
1. 2 2. – 4 3. – 1 4. – 2 5. R 6. R – { – 1 }
94
Denklemlerde Çözüm Kümesi Kavramı - II Örnek 2
Örnek 1 x değişkenine bağlı birinci dereceden bir bilin-
meyenli
a bir reel sayıdır.
ax + 1 = 2x – b a . ( x + 1 ) = 3x + 5
denkleminin çözüm kümesi boş küme olduğuna denkleminin çözüm kümesi tek elemanlı olduğu-
göre, aşağıda verilen ifadelerden hangisi doğru- na göre, a kaç olamaz?
dur?
A) a = 2 ve b ≠ – 1 B) a = 2 ve b = – 1
C) a ≠ 2 ve b ≠ – 1 D) a ≠ 2 ve b = – 1
E) a = 2 ve b ≠ 1
Çözüm
Çözüm
a, b ∈ R olmak üzere, ax + b = 0 denkleminin çözüm
a, b ∈ R olmak üzere, kümesi tek elemanlı ise a ≠ 0 olmalıdır.
ax + b = 0 denkleminin çözüm kümesi boş küme ise
a . ( x + 1 ) = 3x + 5 ⇒ ax – a = 3x + 5
a = 0 ve b ≠ 0 olmalıdır.
⇒ ax – 3x – a – 5 = 0
ax + 1 = 2x – b ⇒ ax – 2x + 1 + b = 0
⇒ (a – 2).x + b + 1 = 0 ⇒ ( a – 3 ) x – ( 3a + 5 ) = 0
123 123 123
=0 ≠0 ≠0
⇒ a = 2 ve b ≠ – 1 bulunur. ⇒ a–3≠0
Cevap A ⇒ a ≠ 3 bulunur.
1. a bir gerçel sayıdır. 3. x değişkenine bağlı
(a – 2)x + 5 = 0 (a + 2).x – 4 = 1
denkleminin tek çözümü olduğuna göre, a kaç
denkleminin çözüm kümesi boş küme olduğuna
olamaz?
göre, a kaçtır?
sonuç yayınları
4. x değişkenine bağlı
2ax + x = 3 . ( x – 4 )
2. 3 . ( x – 2 ) = 2 (x + 3 ) + x denkleminin tek çözümü olduğuna göre, a kaç
denkleminin çözüm kümesini bulunuz. olamaz?
1. 2 2. ∅ 3. – 2 4. 1
95
Birinci Dereceden İki Bilinmeyenli
Denklemlerde Yok Etme Metodu
Çözüm
Örnek
Denklem sisteminde x i bulabilmek için, y yi yok et-
1 2 memiz gerekir.
+ = 7
x y 1 2
+ =7
2 1 x y
+ = 3
x y 2 1
–2 + =3
denklem sistemine göre, x kaçtır? x y
1 2
+ =7
x y
4 2
– - =-6
x y
3
- = 1 ⇒ x = – 3 bulunur.
x
1. x+y–4=0 a b
4. + =5
2 3
2x – y – 5 = 0 a + b = 8
denklem sistemini sağlayan x kaçtır? denklem sistemine göre, b kaçtır?
5. a ve b birer gerçel sayıdır.

sonuç yayınları
2. 2x + y = 5 (a + b + 2)x + a – b – 6 = 0
x + 2y = 4 denkleminin çözüm kümesi sonsuz elemanlı ol-
olduğuna göre, x kaçtır? duğuna göre, b kaçtır?
3. 2x – y – 6 = 0 6. x ve y birer pozitif tam sayıdır.
x+y–3=0 ( x – y + 3 ) . ( x + y + 7 ) = 19
olduğuna göre, x – y farkının değeri kaçtır? olduğuna göre, x kaçtır?
1. 3 2. 2 3. 3 4. – 6 5. – 4 6. 5
96
Denklemlerde Yerine Koyma Metodu
Çözüm
Örnek
I. denklemde y ifadesi yalnız bırakılırsa
x+y=2
x + y = 2 ⇒ y = 2 – x elde edilir.
5x + 4y = 3
Bu ifade II. denklemde yerine yazılırsa
denklem sistemine göre, x kaçtır?
5x + 4 ( 2 – x ) = 3 ⇒ 5x + 8 – 4x = 3
⇒ 8 + x = 3 ⇒ x = – 5 bulunur.
1. x = 2y 4. x = 0,1 . y
x y
3x + 4y = 15 + = 0, 3
10 100
denklem sistemine göre, x kaçtır? denklemlerine göre, y kaçtır?
sonuç yayınları
x y 7
2. x = y – 2 ve+ = 5. a=b–3
2 4 2
olduğuna göre, y kaçtır? 1 5
+ =4
a+ 2 b- 1
olduğuna göre, b kaçtır?
3. 3x = 2y
6. x+y=1
3x y
- = 6 3 2
2 4 + = –1
x- 1 y
olduğuna göre, y kaçtır?
denklem sistemine göre, x kaçtır?
5
1. 3 2. 6 3. 8 4. 15 5. 6. 0
2
97
Denklemlerde Çözüm Kümesi Kavramı
Çözüm
Örnek
Ç.K = { ( 1, 1 ) } olduğundan
Sırasıyla x ve y değişkenlerine bağlı
x = 1 ve y = 1 için denklemler sağlanır.
ax + by = 5
a+b=5
ay – bx = 3
a–b=3
denklem sisteminin çözüm kümesi { ( 1, 1 ) } ol-
duğuna göre, a kaçtır?
2a = 8 ⇒ a = 4 bulunur.
1. x + 2y – 5 = 0 3. Sırasıyla x ve y değişkenlerine bağlı
denklemini sağlayan ( x, y ) ikililerinden biri aşa- ax + by = 8

ğıdakilerden hangisidir?
bx + 2ay = 3
A) ( 3, 1 ) B) ( – 3, 1 ) C) ( 3, – 1 ) denklem sisteminin çözüm kümesi { ( – 1, 1) } ol-
D) ( 1, 3 ) E) ( – 3, – 1 ) duğuna göre, a kaçtır?
sonuç yayınları
4. Sırasıyla x ve y değişkenlerine bağlı

2. Sırasıyla x ve y değişkenlerine bağlı a b
+ = 7
x y
ax + by = 2
a b
bx – ay = 6 + = 4
y x
denklem sisteminin çözüm kümesi { ( 1, 2 ) } oldu-
denklem sisteminin çözüm kümesi { ( – 2, 1 ) } ol-
ğuna göre, a . b çarpımı kaçtır?
duğuna göre, a kaçtır?
1. A 2. – 4 3. 11 4. 10
98
Sayı Problemleri - I
Örnek
Çözüm
Bir sayının 4 katının 20 eksiği, sayının 2 katına Sayı x olsun.

eşit ise, bu sayı kaçtır? 4x – 20 = 2x
⇒ 4x – 2x = 20
⇒ 2x = 20
⇒ x = 10 bulunur.
1. Bir sayının 8 fazlası, aynı sayının 3 katına eşit 4. Bir sayının 1 fazlasının 3 katı ile o sayının 2
ise, bu sayı kaçtır? fazlasının 2 katının toplamı 47 ise, bu sayı kaç-
tır?
sonuç yayınları
5. Bir sayının 1 eksiğinin 3 katı ile 2 katının 3

2. Bir sayının 6 katı ile 9 katının toplamı aynı sa-
fazlasının toplamı 20 olduğuna göre, bu sayı
yının 28 fazlasına eşit ise, bu sayı kaçtır?
kaçtır?
6. Bir sayının 3 katının 1 eksiğinden o sayının

3. Bir sayının 3 katının 1 eksiği, aynı sayının 2 2 katının 3 fazlası çıkarıldığında bulunan sonuç
katından 5 fazla ise bu sayı kaçtır? 9 olduğuna göre, bu sayı kaçtır?
1. 4 2. 2 3. 6 4. 8 5. 4 6. 13
99
Sayı Problemleri - II
Örnek 1 Örnek 2
Toplamları 44 olan iki sayıdan büyük olanı küçük Koyunların ve tavukların olduğu bir çiftlikte top-
olana bölündüğünde bölüm 3, kalan 4 oluyor. lam 45 hayvan vardır. Çiftlikteki ayak sayısı 120
olduğuna göre, çiftlikte kaç koyun vardır?
Buna göre, büyük sayı kaçtır?
Çözüm
Büyük sayı x olsun.

Çözüm
Sayıların toplamı 44 ise, küçük sayı 44 – x olur.
Koyun sayısı x olsun. Çiftlikte toplam 45 hayvan
x 44 – x olduğundan tavuk sayısı 45 – x olur.
3
Koyunların ayak sayısı : 4x
4
Tavukların ayak sayısı : 2 ( 45 – x )
Buna göre, x = 3 . ( 44 – x ) + 4
4x + 2 . ( 45 – x ) = 120
⇒ x = 132 – 3x + 4
⇒ 4x + 90 – 2x = 120
⇒ 4x = 136
⇒ 2x = 30
⇒ x = 34 bulunur.
⇒ x = 15 olur.
1. Toplamları 37 olan iki sayıdan büyük olanı kü- 3. 25 kuruşluk ve 50 kuruşlukların bulunduğu bir
çük olana bölündüğünde bölüm 3, kalan 5 olu- kumbarada 20 tane madeni para vardır. Kumba-
yor. radaki paraların toplam tutarı 7 lira olduğuna
göre, 25 kuruşlukların sayısı kaçtır?
Buna göre, büyük sayı kaçtır?
sonuç yayınları
4. Bir pansiyondaki 21 odanın bir kısmı 2 yataklı,

2. Bir yemekte erkeklerin sayısı bayanların sayısının
bir kısmı 3 yataklıdır. Bu pansiyondaki toplam
2 katından 3 fazladır. Yemekte 27 kişi olduğu-
yatak sayısı 48 olduğuna göre, 2 yataklı oda
na göre, erkeklerin sayısı kaçtır?
sayısı kaçtır?
1. 29 2. 19 3. 12 4. 15
100
Sayı Problemleri - III
Örnek 1 Örnek 2
Bir miktar bilye 18 çocuğa eşit olarak paylaştırı-

Murat'ın bilye sayısı, Bülent'in bilye sayısının
lıyor. Eğer her çocuğa 3 bilye eksik verilseydi,
3 katıdır.
bu bilyeler 24 çocuğu eşit olarak paylaştırılabi-
Murat Bülent'e 12 bilye verirse Murat'ın bilye
lecekti.
sayısı Bülent'in bilye sayısının 2 katı olacağına
Buna göre, toplam bilye sayısı kaçtır?
göre, başlangıçta Murat'ın kaç bilyesi vardır?
Çözüm
Murat Bülent
Başlangıçta 3x x
Murat Bülent'e
3x – 12 x + 12
12 bilye verirse Çözüm
3x – 12 = 2 . ( x + 12 ) Bilye sayısı x olsun.

⇒ 3x – 12 = 2x + 24 x x x x 4x - 3x
-3= ⇒ - =3 ⇒ =3
⇒ 3x – 2x = 36 18 24 18 24 72
(4) (3)
⇒ x = 36 olur. x
⇒ = 3 ⇒ x = 216 bulunur.
Murat'ın bilyelerinin sayısı = 3 . x = 3 . 36 = 108 olur. 72
1. Bir sınıftaki erkek öğrenci sayısı, kız öğrenci sayı- 3. Bir çubuk 9 eşit parçaya bölünüyor. Parçalar-
sının 3 katıdır. Sınıfa 12 kız öğrenci gelir, sınıf- dan her biri 3 cm daha kısa olsaydı, 12 eşit
tan 6 erkek öğrenci giderse kız ve erkek öğren- parçaya bölünecekti. Buna göre, çubuğun boyu
cilerin sayısı eşitleneceğine göre, sınıf mevcudu kaç cm dir?
kaçtır?
sonuç yayınları
4. Bir miktar oyuncak araba 6 çocuğa eşit olarak

2. Hülya'nın kitap sayısının 15 fazlası, Yelda'nın
paylaştırılıyor. Eğer her çocuğa 6 oyuncak eksik
kitap sayısının 2 katına eşittir. İkisinin toplam
verilseydi, bu oyuncaklar 10 çocuğa eşit olarak
57 kitabı olduğuna göre, Yelda'nın kaç kitabı var-
paylaştırılabilecekti. Buna göre, toplam oyuncak
dır?
araba sayısı kaçtır?
1. 36 2. 24 3. 108 4. 90
101
Kesir Problemleri - I
Örnek 1 Örnek
2 1 1
Bir sayının ü ile inin toplamı 26 olduğu- Tuba okuduğu kitabın birinci gün sını, ikinci
3 5 6
na göre, bu sayı kaçtır? 2
gün kalan kısmının ini okuyor. Tuba'nın kitabı
5
bitirmesi için 60 sayfa daha okuması gerektiğine
göre, Tuba'nın okuduğu kitap kaç sayfadır?
NOT: Soruda paydaların OKEK ini alıp, bütünü OKEK in katı

alırsak işlem kolaylığı sağlamış oluruz. Örneğin yukarı-
daki soruda kitabın tamamı 30x sayfa olsun dersek
rasyonel işlemlerle uğraşmamış oluruz.
Çözüm
Kitabın tamamı x sayfa olsun.
x
I. gün okuduğu :
6
Çözüm
x 5x
Sayımız x olsun. Kalan : x - =
6 6
2 1
x + x = 26
3 5 5x 2 2x
II. gün okuduğu : · =
6 5 6
2x x
⇒ + = 26
3 5
Kalan : x - c m= x-
x 2x 3x 3x x
(5) (3) + = =
6 6 6 6 2
⇒ 13x = 15 . 26
x
⇒ x = 30 olur. = 60 ⇒ x = 120 sayfa
2
2 1 2
1. Bir sayının i ile ünün toplamı 33 oldu- 3. Bir top kumaşın önce ü daha sonra kalanın
5 3 3
1
ğuna göre, bu sayı kaçtır? i satılıyor. Geriye 16 m kumaş kaldığına göre,
5
kumaşın tamamı kaç m dir?
sonuç yayınları
3
2. Bir sayının si ile yarısının toplamı 52 oldu-
7
ğuna göre, bu sayı kaçtır?
1. 45 2. 56 3. 60
102
Kesir Problemleri - II
Örnek 1 Örnek 2
2
Su dolu bir bidonun ağırlığı 60 kg dır. Bidondaki Bir mermer bloğun ucundan u kesildiğinde
9
3
suyun si kullanılınca ağırlığı 42 kg olduğuna orta noktası 4 cm kayıyor. Mermerin kesilme-
7
göre, boş bidonun ağırlığı kaç kg dır? den önceki boyu kaç cm dir?
Çözüm
Boş bir bidonun ağırlığı; x kg

Bidonun alabileceği suyun ağırlığı; y kg olsun. Çözüm
Buna göre, x + y = 60 Mermerin kesilmeden önceki boyu 9x cm olsun.
3 4 orta
Bidondaki suyun si kullanılırsa geriye si kalır.
7 7
9x
4
O halde, x + y = 42 olur.
7 x
x + y = 60
7x
4
–/ x+ y = 42
7
9x 7x
Orta nokta - = x kayar.
3y 2 2
= 18 ⇒ y = 42 olur.
7 Buna göre, x = 4 cm olur.
x + y = 60 ⇒ x = 18 kg olur. 9x = 9 . 4 = 36 cm dir.
1 1
1. Bir havuzun ü su ile doludur. Havuzdan 2. 120 cm uzunluğundaki bir telin i kesiliyor.
3 8
1 Telin ilk durumdaki orta noktası ile son durumda-
13 lt su boşaltılırsa havuzun lık kısmı dolu
6
ki orta noktası arasındaki mesafe kaç cm dir?
olacağına göre, havuzun hacmi kaç lt dir?
sonuç yayınları
1. 78 2. 7,5
103
Yaş Problemleri
Örnek
Çözüm
Gülnur ile Yusuf'un yaşları toplamı 19 dur. 4 yıl Gülnur Yusuf

sonra Yusuf'un yaşı Gülnur'un yaşının 2 katı ola-
Bugün : x 19 – x
cağına göre, Gülnur'un bugünkü yaşı kaçtır?
4 yıl sonra : x+4 23 – x
23 – x = 2 . ( x + 4 )
⇒ 23 – x = 2x + 8
Bir kişinin yaşı x ise
⇒ 23 – 8 = 2x + x
a yıl sonraki yaşı : x + a,
⇒ 3x = 15 ⇒ x = 5 olur.
a yıl önceki yaşı : x – a dır.
1. Bir annenin yaşı kızının yaşının 3 katıdır. 5 yıl 4. Mustafa Zuhal'den 10 yaş büyüktür. 15 yıl
7 önce Mustafa'nın yaşı, Zuhal'in yaşının 3 katı
sonra annenin yaşı, kızının yaşının ü olaca-
3 olduğuna göre, Mustafa kaç yaşındadır?
ğına göre, annenin bugünkü yaşı kaçtır?
2. Bir annenin yaşı, oğlunun yaşının 2 katıdır. 5. Ferhan'ın yaşı, Reyhan'ın yaşının 3 katıdır.
sonuç yayınları
10 yıl önce annenin yaşı, oğlunun yaşının 3 katı 2 yıl sonra yaşları toplamı 56 olduğuna göre,
olduğuna göre, annenin bugünkü yaşı kaçtır? Reyhan'ın bugünkü yaşı kaçtır?
3. Bir anne ile kızının yaşları toplamı 40 tır. 10 yıl 6. Bir babanın yaşı, kızının yaşının 5 katıdır. 5 yıl
sonra annenin yaşı, kızının yaşının 2 katı olaca- 4
sonra kızının yaşının, babasının yaşına oranı
ğına göre, kızın bugünkü yaşı kaçtır? 15
olacağına göre, baba ile kızının bugünkü yaşları
toplamı kaçtır?
1. 30 2. 40 3. 10 4. 30 5. 13 6. 66
104
Yüzde Problemleri
Örnek 1 Örnek 2
600 sayısının % 20 si ile % 30 unun toplamı kaç- 60 kişilik grubun % 40 ı erkektir. Bu gruptan 6
tır? erkek ayrılırsa geriye kalan erkekler başlangıçtaki
grubun yüzde kaçı olur?
Çözüm
60 kişilik grubun % 40 ı erkek ise
Çözüm
x 40
A sayısının % x i ; A $ olur. 60 $ = 24 erkek
100 100
Buna göre; 24 – 6 = 18 erkek kalır.
Buna göre, 60 ın yüzde kaçı 18 dir?
20
600 $ = 120 dir.
100 x
60 $ = 18
100
30
600 $ = 180 dir.
100 60 . x = 18 . 100
120 + 180 = 300 bulunur. x = 30 bulunur.
1. 80 sayısının % 30 u kaçtır? 3. 60 kişilik bir sınıfın % 40 ı erkek öğrencidir. Erkek

öğrencilerin % 25 i elâ gözlüdür. Buna göre, bu
sınıftaki elâ gözlü erkek öğrencilerin sayısı kaç-
tır?
sonuç yayınları
2. 500 sayısının % 10 u ile % 60 ının toplamı kaç- 4. Bir ülkede beyaz eşya fiyatı her yılın sonunda
tır? % 40 artmaktadır. Buna göre, 2009 yılında a lira
olan beyaz eşya, 2010 yılında kaç lira olacaktır?
7a
1. 24 2. 350 3. 6 4.
5
105
Kâr – Zarar Problemleri
Örnek 1 Örnek 2
Maliyeti 300 TL olan bir mal, % 40 kârla kaç TL % 30 kârla satılırken, satış fiyatı üzerinden % 20
ye satılır? indirim yapılarak satılan bir maldan % kaç kâr
edilir?
Kâr = ( Alış Fiyatı ) . ( Kâr yüzdesi )

Kâr = Satış fiyatı – Alış fiyatı ya da
Satış fiyatı = Alış fiyatı + Kâr
Çözüm
Malın alış fiyatı 100 TL olsun.

Çözüm
% 30 kârlı satış fiyatı,
I. Yol.
40 30
300 TL nin % 40 kârı: 300 $ = 120 TL dir. 100 + 100 $ = 100 + 30 = 130 TL olur.
100 100
Satış fiyatı = 300 + 120 130 TL üzerinden % 20 indirim uygulanırsa,
420 TL dir. 20
Satış fiyatı = 130 - 130 $ = 130 - 26
II. Yol. 100
Bu malın fiyatı % 100 olarak kabul edilir. = 104 olur.

Kâr = Satış fiyatı – Alış fiyatı
Bu malın kârlı satış fiyatı, alış fiyatının
= 104 – 100
% 100 + % 40 = % 140 ına eşit olur.
=4
140
300 $ = 420 TL olur. Buna göre, % 4 kâr edilmiştir.
100
1. 90 TL ye alınan bir dolap, % 30 kârla satılıyor. 2. % 40 kârla satılırken, satış fiyatı üzerinden % 10
Buna göre, dolabın satış fiyatı kaç TL dir? indirim yapılarak satılan bir maldan yüzde kaç
kâr edilir?
sonuç yayınları
1. 117 2. 26
106
Karışım Problemleri
Örnek 1 Örnek 2
120 gram şeker ile 180 gram su karıştırıldığında Alkol oranı % 60 olan 60 gr alkollü suya, 15 gr
oluşan karışımın şeker oranı yüzde kaçtır? alkol ve 25 gr su eklenirse, alkol oranı yüzde kaç
olur?
Çözüm
I. Yol
Saf Madde
Karışım oranı =
Toplam Karışım
Saf madde ( şeker ) = 120 gr

Toplam karışım ( şeker + su ) = 120 + 180 = 300 gr
120 40
Karışım oranı = =
300 100
Çözüm
Yani % 40 tır.
Saf alkoldeki alkol oranı % 100
II. Yol
Saf sudaki alkol oranı % 0 olduğundan;
Saf madde ( şeker ) = 120 gr
= ^ 60 + 15 + 25 h.
60 100 0 x
Toplam karışım ( şeker + su ) = 120 + 180 = 300 gr 60. + 15. + 25.
100 100 100 100
300 gram 120 gram
⇒ 60 . 60 + 15 . 100 = 100 . x
100 x
⇒ 3600 + 1500 = 100 x
300 . x = 120 . 100 ⇒ x = 40 olur. ⇒ x = 51
Buna göre, şeker oranı % 40 tır. Bu durumda alkol oranı % 51 bulunur.
1. 80 gr tuz ile 170 gr su karıştırıldığında oluşan 3. Tuz oranı % 30 olan 40 kg tuzlu suyun tuz ora-
karımışın tuz oranı yüzde kaçtır? nını % 50 ye çıkarmak için kaç kg tuz ilave edil-
melidir?
sonuç yayınları
4. % 20 si tuz olan 70 gr tuz - su karışımına 10 gr

2. A kabındaki 9 lt süt ile B kabındaki 16 lt suyun
tuz ve 20 gr su eklenirse, oluşan yeni karışımın
aynı kapta karıştırılmasıyla oluşan karışımın süt
yüzde kaçı tuz olur?
oranı yüzde kaçtır?
1. 32 2. 36 3. 16 4. 24
107
Hareket Problemleri - I
Örnek 1 Örnek 2
A kentinden 80 km/sa hızla hareket eden bir Saatte 90 km hızla giden bir tren, 6 km lik bir
otomobil 15 dakika sonra B kentine ulaşıyor. tüneli 4,2 dakikada geçtiğine göre, trenin boyu
Buna göre, A ve B kentleri arası kaç km dir? kaç metredir?
Çözüm
x = yol
v = hız
t = zaman olmak üzere,
14243 14243
Yol = Hız . Zaman
x y
x = v.t
x x
x = v . t ⇒, v = , t = dir.
t v x km uzunluğundaki bir tren, y km uzunluğundaki bir
tüneli, V km / sa hızla t saatte geçmişse;
x + y = V · t olur.
1 42 1 7
4, 2 dk = 4, 2 · = · = saattir.
60 10 60 100
Trenin uzunluğu x km olsun. Tünelin uzunluğu

7
Çözüm 6 km olduğundan, trenin 90 km/sa hızla sa-
100
15 1 atte aldığı yol x + 6 km dir.
15 dakika = saattir.
60 4
7
1 x+6=V·t ⇒ x + 6 = 90 ·
Yol = Hız . Zaman ⇒ x = 80. 100
4
x = 20 km bulunur. ⇒ x = 0,3 km = 300 m bulunur.
1. A ve B kentleri arasındaki uzaklık 900 km dir. 3. Saatte 150 km hızla giden bir tren 2 km lik bir
A kentinden 60 km / sa hızla hareket eden bir tüneli 1 dakikada geçtiğine göre, trenin boyu
araç kaç saat sonra B kentine ulaşır? kaç metredir?
sonuç yayınları
2. Bir otomobil 90 km / sa hızla 12 saatte bir yolu

alıyor. Aynı yolu 60 km / sa hızla bir otomobil kaç
saatte alır?
1. 15 2. 18 3. 5000
108
Hareket Problemleri - II
Örnek 1 Örnek 2
Aralarında 1400 km uzaklık bulunan iki araçtan Aralarında 40 km mesafe bulunan iki araçtan ar-
biri saatte 85 km / sa hızla, diğeri 55 km / sa hızla kadakinin hızı saatte 60 km, öndekinin hızı saatte
birbirlerine doğru harekete geçiyor. Buna göre, 50 km dir. Bu iki araç aynı anda, aynı yöne doğru
bu iki araç kaç saat sonra karşılaşır? harekete başlarsa, arkadaki araç kaç saat sonra
V1 V2 öndeki aracı yakalar?
A V1.t C B
V2.t
A B C
Hızları V1 ve V2 olan iki araç aynı anda hareket

V1 V2
ettikten t saat sonra karşılaşsın.
V1 > V2 olmak üzere, iki araç A ve B den aynı
| AB | = V1 . t + V2 . t = (V1 + V2) . t olur.
anda, aynı yönde harekete başlarsa t saat son-
ra, A dan kalkan araç B den kalkan araca C gibi
bir yerde yetişir. Bu durumda;
Çözüm
4
V1 = 85 km/sa V1 = 55 km/sa AC = V1 $ t
AB = V1 · t - V2 $ t = ^V1 - V2 h $ t olur.
1400 km
BC = V2 $ t
A x1 C B
x2
Araçlar aynı anda hareket edip
t saat sonra karşılaşırlarsa :
Çözüm
x1 = V1 . t ⇒ x1 = 85 . t ... ( 1 )
x2 = V2 . t ⇒ x2 = 55 . t ... ( 2 ) olur. A 40 km B C
( 1) ve ( 2 ) denklemlerini taraf tarafa toplayalım
V1= 60 km / sa V2= 50 km / sa
x1 = 85 . t
x2 = 55 . t | AB | = V1 . t – V2 . t = ( V1 – V2 ) . t
+
______________________________________________________________________________________________________________
⇒ 40 = ( 60 – 50 ) . t
x1 + x2 = 85 t + 55 t ⇒ 1400 = 140t
⇒ t = 4 saat bulunur.
⇒ t = 10 bulunur.
1. 30 km/sa 40 km/sa 2. Aralarında 360 km uzaklık bulunan iki otomobil

aynı anda, aynı yöne doğru hareket ediyor. Arka-
A B dakinin hızı 110 km / sa ve öndekinin hızı
210 km
70 km / sa olduğuna göre, arkadaki otomobil ön-
sonuç yayınları
Yukarıdaki şekle göre, A ve B noktalarından be-

deki otomobile kaç saat sonra yetişir?
lirtilen hızlarla aynı anda ve zıt yönde hareket
eden araçlar kaç saat sonra karşılaşır?
1. 3 2. 9
109
Basit Eşitsizlik Çözümü - I
Örnek
Çözüm
x reel sayı olmak üzere, a<b ⇔ a "c<b "c
4x + 5 a < b ve c > 0 ⇔ a . c < b . c
<x–2
3 4x + 5
< x – 2 ⇒ 4x + 5 < 3x – 6
3
eşitsizliğinin çözüm kümesini bulunuz.
⇒ 4x – 3x < – 6 – 5
⇒ x < – 11

– 11
⇒ Ç. K. = ( – ∞, –11 )
1. x reel sayı olmak üzere, 3. x reel sayı olmak üzere,
2x + 1 ≤ 13 3 . ( x + 2) > 2 . ( x – 1)
eşitsizliğin çözüm kümesi aşağıdakilerden han- eşitsizliğinin çözüm kümesini bulunuz.

gisidir?
sonuç yayınları
4. x reel sayı olmak üzere,

2. x reel sayı olmak üzere, 2x – 3 ≥ x + 4
3x –5 ≤ 4 eşitsizliğini sağlamayan x değerlerinin kümesini
eşitsizliğinin çözüm kümesinin sayı doğrusu üze- belirten sayı doğrusu üzerinde gösteriniz.
rinde gösteriniz.
1. ( – ∞, 6 ] 2. 3. ( – 8, ∞ ) 4.
3 7
110
Basit Eşitsizlik Çözümü - II
Örnek
Çözüm
x reel sayı olmak üzere,
6 – 2x ≤ x + 3
6 – 2x ≤ x + 3
6 – 2x – x ≤ 3
eşitsizliğinin çözüm kümesini bulunuz.
– 3x ≤ 3 – 6
– 3x ≤ – 3 a < b ve c < 0 ⇔ a . c > b . c
x≥1
Ç.K. = [ 1, ∞ ) bulunur.
1. x reel sayı olmak üzere, x x

3. +1# +4
x 3 2
<3
-2 eşitsizliğini sağlamayan en büyük x tam sayı
eşitsizliğin çözüm kümesini bulunuz. değeri kaçtır?
sonuç yayınları
2. x reel sayı olmak üzere, 4. x bir sayma sayısıdır.

– 3x +1 < 16 2 x + 10 < 0
eşitsizliğinin çözüm kümesinin sayı doğrusu üze- eşitsizliğinin çözüm kümesini bulunuz.
rinde gösteriniz.
1. (–6, – ∞ ) 2. 3. – 19 4. ∅
5
111
Basit Eşitsizlik ile İlgili Problemler
Örnek
Çözüm
Bir mal 2x + 60 liraya alınıp, 4x – 10 liraya satıl-
Malın satışından zarar elde edildiğine göre maliyet fi-
maktadır.
yatı satış fiyatından daha fazladır.
Bu malın satışından zarar edildiğine göre
2x + 60 > 4x – 10
x in alabileceği en büyük tam sayı değeri kaç-
60 + 10 > 4x – 2x
tır?
70 > 2 x
35 > x
x < 35
en büyük tam sayı değeri: 34 bulunur.
1. Maliyeti 60 lira olan bir ürün x liraya satılırsa kâr, 3. Bir yerden diğer bir yere iki farklı yoldan gidilebil-
y liraya satılırsa zarar ediliyor. mektedir.
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru- I. yol: x + 8 km
dur?
II. yol: 2x – 13 km dir.
A) y < 60 < x B) x < 60 < y
İkinci yol daha kısa olduğuna göre, x in alabile-
C) y < x < 60 D) 60 < y < x ceği en büyük tam sayı değeri kaçtır?
E) x < y < 60
sonuç yayınları
2. Ablasının yaşı 4x – 5 ve kendisinin yaşı 3x + 1 4. Bir mal 2x + 10 liraya alınıp, 3x – 40 liraya satıl-
olan Cem'in yaşı en az kaçtır? ( x ∈ Z ) maktadır.
Bu malın satışından kâr elde edildiğine göre, x
in alabileceği en küçük tam sayı değeri kaçtır?
1. A 2. 22 3. 20 4. 51
112
Verilen Aralıkta Eşitsizlik Çözümü
Örnek
Çözüm
2- x 2- x
- 1 1 #4 –1 < #4
3 3
olduğuna göre, x in değer aralığını bulunuz. – 3 < 2 – x ≤ 12

–5 < – x ≤ 10
5 > x ≥ – 10
– 10 ≤ x < 5
⇒ Ç.K. = [ – 10, 5 ) bulunur.
1. – 13 < 2x – 1 ≤ 9 3. 0 < – 2x ≤ 6
eşitsizliğini sağlayan kaç farklı x doğal sayı de- olduğuna göre, 3x – 4 ifadesinin alabileceği kaç
ğeri vardır? farklı tam sayı değeri vardır?
sonuç yayınları
2x
2. - 4 # <1 4. 3 ≤ 4 – (2 + x ) < 10
3
olduğuna göre, x in değer aralığını bulunuz.
olduğuna göre, x in alabileceği en küçük ve en
büyük tam sayı değerleri toplamı kaçtır?
1. 6 2. – 5 3. 9 4. ( – 8, – 1 ]
113
Bütçe - I
Örnek
Çözüm
¨ 2400 maaş alan bir memurun aylık giderlerini
gösteren tablo aşağıda verilmiştir. Tablodaki tüm giderlerin toplamı memurun maaşına
eşit olmalıdır.
Gider Cinsi Tutar ( ¨ )
⇒ 800 + a + 240 + b + 160 + 600 = 2400
Kira 800
⇒ 1800 + a + b = 2400
Mutfak a
⇒ a + b = 600 dür.
Su - Doğalgaz 240
Mutfak gideri, elektrik - telefon giderinin 3 katı oldu-
Elektrik - Telefon b
ğuna göre, a = 3b dir.
Giyim - Kuşam 160
a + b = 600 ⇒ 3b + b = 600
Diğer 600
⇒ 4b = 600
Maaşı, giderlerinin toplamına eşit olan bu memu- 600
⇒ b=
run mutfak gideri, elektrik - telefon giderinin 3 4
katı ve aylık geliri giderine eşit olduğuna göre, a ⇒ b = 150 dir.
kaçtır?
a = 3b olduğu için a = 3 .150 = 450 bulunur.
➣ Bütçe, gelir ve gider arasındaki dengeyi kollaya-

rak finansal imkânların en iyi biçimde değerlendi-
rilmesini sağlayan planlama ve kontrol aracıdır.
Bireysel bütçe, aile bütçesi ve kurumsal bütçeler
bütçe çeşitlerine örnek gösterilebilir.
1. ¨ 2500 maaş alan bir işçinin aylık giderlerini 2. Aşağıdaki tablo bir üniversite öğrencisinin aylık
gösteren tablo aşağıda verilmiştir. gelirlerini ve giderlerini göstermektedir.
Gider Cinsi Tutar ( ¨ ) Gelir Cinsi Tutar ( ¨ ) Gider Cinsi Tutar ( ¨ )
Kira 700 Başbakanlık 330 Kira 400

Mutfak 600 Bursu
Su - Doğalgaz a Türk Eğitim 300 Su - Doğazgaz 150

sonuç yayınları
Elektrik - Telefon 150 Vakfı Bursu Elektrik - Telefon 80
Giyim - Kuşam b Maaş 500 Giyim - Kuşam 150
Diğer 450 Aile 800 Hobi ...

Diğer 600
Maaşı, giderlerinin toplamına eşit olan bu işçinin
Giyim - Kuşam gideri, Su - Doğalgaz giderlerin-
Bu öğrencinin aylık geliri, giderinden ¨ 100 faz-
den ¨ 250 fazla ve aylık geliri giderine eşit oldu-
la olduğuna göre, hobiye kaç lira aylık bütçe ayır-
ğuna göre, Giyim - Kuşam gideri kaç liradır?
mıştır?
1. 425 2. 450
114
Bütçe - II
Örnek
Çözüm
Tablodaki tüm giderlerin toplamı ¨ 44 000 ya eşit ol-
Kira 10 000
malıdır.
Personel Maaşı 18 000
10 000 + 18 000 + 1 500 + 1 000 + a + b + 10 000 = 44 000
Elektrik - Su 1 500
⇒ 40 500 + a + b = 44 000
Doğalgaz 1 000
⇒ a + b = ¨ 3 500 dır.
Telefon a
Reklam b
Diğer 10 000 Reklam giderleri, telefon giderlerinden ¨ 2 500 fazla

olduğu için
Aylık giderleri toplamı ¨ 44 000 olan bir şirketin b – a = 2 500 dür.
aylık giderlerini gösteren tablo yukarıda verilmiş-
⇒ a + b = 3 500
tir. Bu şirketin reklam giderleri, telefon giderlerin-
den ¨ 2 500 fazla olduğuna göre, reklam gider- b – a = 2 500
+
leri kaç liradır?
2b = 6 000
b = 3 000 olarak bulunur.
1. 2.
Gider Cinsi Tutar ( ¨ ) Gider Cinsi Tutar ( ¨ )
Kira 7000 Kira –

Personel Maaşı Personel Maaşı 5000
2000
( 1 personel ) Elektrik - Su 500
Elektrik - Su 1000 Doğalgaz 500
Doğalgaz 800 Telefon 300
Telefon 200 Reklam 600
Reklam 1500
sonuç yayınları
Diğer 2000
Diğer 3000
Küçük bir işletme sahibi olan Yavuz Bey'in 1 ay-
Bir şirketin aylık giderleri yukarıdaki tabloda ve- lık giderlerini gösteren tablo yukarıda verilmiştir.
rilmiştir. Bu şirkette 5 personel çalışmakta ve Yavuz Bey, kira giderlerini 1 yıllık toplu bir şekil-
her biri aylık ¨ 2000 maaş almaktadır. Buna de ¨ 36000 olarak ödediğine göre, Yavuz Bey'in
göre, bu şirketin bir aylık toplam gideri kaç lira- bir aylık gideri kaç liradır?
dır?
1. 23 500 2. 11 900
115
Bütçe - III
Örnek
Çözüm
Bir müzik kursunda 1 temizlik görevlisi, 2 sek-
Bir müzik öğretmeninin maaşı M olsun.
reter ve 3 müzik öğretmeni çalışmaktadır. Te-
Buna göre, üç müzik öğretmeninin maaşı 3M olur.
mizlik görevlisinin maaşı ¨ 1 200 ve sekreterle-
rin her birinin maaşı ¨ 1 500 dır. Bu 6 çalışanın 1 sekreterin maaşı ¨ 1 500 ise
toplam maaş gideri ¨ 10 800 olup bütün müzik 2 sekreterin maaşı 2 . 1 500 = ¨ 3 000 olur.
öğretmenleri eşit maaş aldıklarına göre, bir müzik
3M + 3 000 + 1 200 = 10 800
öğretmeni aylık kaç ¨ maaş alır?
3M + 4 200 = 10 800
3M = 10 800 – 4200
3M = 6 600
6600
M= = 2200 olarak bulunur.
3
1. Bir halk otobüsü öğrenci belgesi gösterenlerden 3. Bir şirket 1 satış temsilcisine aylık ¨ 1700 lira
¨ 1,5 ücret, öğrenci belgesi olmayanlardan ¨ 2 maaş ve sattığı her 3 ürün için ¨ 100 prim ver-
ücret alıyor. Bir gün içinde bu halk otobüsüne mektedir. Bir ayda 33 ürün satan bir satış tem-
100 tane öğrenci belgesi olan ve 300 tane öğ- silcisi o ay şirketten kaç ¨ alır?
renci belgesi olmayan yolcu bindiğine göre, bu
halk otobüsünün günlük hasılatı kaç liradır?
sonuç yayınları
1 4. Bir şirkette 1 müdür, 3 halkla ilişkiler uzmanı ve

2. Maaşının ünü araç kredisine ayıran Hakan
4
5 satış temsilcisi çalışmaktadır. Müdürün maaşı
Bey alacağı aracın ücretinin bir kısmını peşin ola-
¨ 4 000 ve halkla ilişkiler uzmanlarının her birinin
rak ödemiş, kalan kısmı ise 24 ay eşit taksitle
maaşı ¨ 3 000 dır. Bu şirket 9 çalışanına toplam
toplam faizli tutarı ¨ 18000 olarak ödemiştir.
¨ 23 000 maaş ödediğine göre, bir satış temsil-
Buna göre, Hakan Bey'in bir aylık maaşı kaç lira-
cisinin maaşı kaç liradır?
dır?
1. 750 2. 3000 3. 2800 4. 2000
116
I. Dereceden Bir Bilinmeyenli Denklemler Test
1. ( a – 2 ) x 2 + ax + 6 = 0 x- 3 x
5. =
2 3
denklemi x değişkenine bağlı birinci dereceden
bir bilinmeyenli bir denklem olduğuna göre, denklemini sağlayan x değeri kaçtır?
a değeri kaçtır? A) 5 B) 9 C) 12 D) 15 E) 18
A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4
2
6. =1
x
+3
2. a ∈ R olmak üzere, 2
x değişkenine bağlı birinci dereceden bir bilin- denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden
meyenli ( a + 1 ) x = ( 2a – 6 ) y = 3a – 5 denklemi- hangisidir?
B) '- 1 C) ' 1
1 1
nin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangisidir? A) { – 2 } D) { 1 } E) { 2 }
2 2
A) { – 1 } B) { 0 } C) { 1 } D) { 2 } E) { 4 }
sonuç yayınları
x- 3 x
7. - =1
2 3
3. 2( x + 1 ) – ( x – 2 ) = 3 ( x – 4 ) denklemini sağlayan x değeri kaçtır?

A) 5 B) 10 C) 12 D) 15 E) 20
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9
3 4
8. - = 14
4. a ≠ 2 olmak üzere, x- 2 2- x
( a – 2 ) x = 4a – 8 denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden
denklemini sağlayan x değeri kaçtır? hangisidir?
A) ' 1 B) ' 1 E) ' 1

5 3 1
A) – 4 B) – 2 C) – 1 D) 2 E) 4 C) { 2 } D) { 1 }
2 2 2
117
I. Dereceden Bir Bilinmeyenli Denklemler Test
9. 2(x + 3) + 4(x + 6) = 6(x + 5) a b

13. + = 1 ve a – b = 3
3 4
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden
hangisidir? denklem sistemine göre, a değeri kaçtır?
A) { – 3 } B) { – 1 } C) ∅ D) { 0 } E) R A) – 2 B) – 1 C) 1 D) 2 E) 3
14. a, b ∈ R olmak üzere,

10. mx + 3x – 5 = mn + 1
( a – b – 6 ) x + 2a + b = 0
denkleminin çözüm kümesi sonsuz elemanlı ol-
duğuna göre, m + n toplamının değeri kaçtır? denkleminin çözüm kümesi sonsuz elemanlı ol-
duğuna göre, a değeri kaçtır?
A) – 1 B) 0 C) 1 D) 2 E) 3
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 6
sonuç yayınları
15. x+y=3
11. 3(x – 1) – x = 2(x + 1)
1 2
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden - =6
x- 3 y
hangisidir?
denklem sistemine göre, x değeri kaçtır?
A) ∅ B) 1 C) 2 D) R E) 0
1 3 5 7 9
A) B) C) D) E)
2 2 2 2 2
12. x değişkenine bağlı,

16. 2x = 5y
ax + 3x = 2 . ( x – 4 )
x y
- = 2
denkleminin tek çözümü olduğuna göre, a kaç 5 3
olamaz? olduğuna göre, y değeri kaçtır?
A) – 2 B) – 1 C) 0 D) 1 E) 2 A) 6 B) 8 C) 10 D) 12 E) 14
1. C 2. C 3. D 4. E 5. B 6. A 7. D 8. A 9. E 10. A 11. A 12. B 13. E 14. B 15. D 16. D
118
I. Dereceden Denklemlerle İlgili Problemler Test 1
1. Tavukların ve ineklerin olduğu bir çiftlikte toplam 5. Bir merdivenin basamaklarını üçer üçer çıkıp, iki-
16 hayvan vardır. Tavukların ayak sayısı, inekle- şer ikişer inen bir kişinin inerken attığı adım sayı-
rin ayak sayısından 8 fazla olduğuna göre, çift- sı, çıkarken attığı adım sayısından 7 fazladır.
likte kaç tavuk vardır? Buna göre, merdiven kaç basamaklıdır?
A) 11 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15 A) 42 B) 48 C) 54 D) 60 E) 66
2. Bir lokantada 60 tane kaşık 100 tane çatal var- 6. Her gün bir önceki günden 3 sayfa fazla roman
dır. Her müşteriye bir çatal bir kaşık verildiğinde okuyan Aslı'nın 7. gün okuduğu sayfa sayısı
kalanlardan biri, diğerinin 2 katı oluyor. 25 tir. Aslı bu romanı 10 günde bitirdiğine göre,
Buna göre, lokantada kaç müşteri vardır? roman kaç sayfadır?
A) 20 B) 24 C) 28 D) 32 E) 36 A) 170 B) 185 C) 190 D) 200 E) 205

sonuç yayınları
3. Bir çubuğun birinci yarısı 3 eşit parçaya ikinci 7. Bir oduncu, bir kütüğü boyuna 13 eşit parçaya
yarısı 5 eşit parçaya bölünüyor. Parçaların boy- ayırabilmek için 36 dakika harcamaktadır.
ları arasındaki fark 20 cm olduğuna göre, çubu- Buna göre, aynı kütüğü 1 saatte kaç eşit parça-
ğun boyu kaç cm dir? ya ayırmış olur?
A) 210 B) 240 C) 270 D) 300 E) 330 A) 15 B) 17 C) 19 D) 21 E) 23
4. Bir sınıftaki öğrenciler sıralara 2 şer kişi oturun-

ca 7 kişi ayakta kalıyor, 3 er kişi oturunca
8. Bir çocuk elindeki parasıyla, 7 çikolata ile 4 şe-
3 sıra boş kalıyor.
ker ya da sadece 9 çikolata alabiliyor. Çocuk,
Buna göre, sınıftaki sıra sayısı kaçtır? bu parayla kaç tane şeker alabilir?
A) 15 B) 16 C) 17 D) 18 E) 19 A) 18 B) 19 C) 20 D) 21 E) 22
119
9. Bir sayının 45 eksiğinin yarısı, aynı sayının 1

13. Ayşe parasının yarısı ile kaban, ü ile gömlek
3
1
üne eşit olduğuna göre, bu sayı kaçtır? alıyor. Geriye 20 lirası kaldığına göre, kabanı
4
kaç liraya almıştır?
A) 90 B) 100 C) 110 D) 120 E) 130
A) 60 B) 65 C) 70 D) 75 E) 80
1
10. Bir sayının 5 fazlasının sı, aynı sayının 20 eksi-
6
1 5
ğinin üne eşittir. 14. Ahmet, borcunun sini ödemiştir. Eğer 10
3 12
Buna göre, bu sayı kaçtır? 5
lira daha ödeseydi sını ödemiş olacaktı.
6
A) 35 B) 40 C) 45 D) 50 E) 55
Buna göre, Ahmet'in borcu kaç liradır?
A) 12 B) 18 C) 24 D) 30 E) 36
sonuç yayınları
3
11. Hülya parasının sini harcadıktan sonra 20 TL
7
2
daha harcayınca parasının ünü harcamış olu-
3
yor. Buna göre, Hülya'nın kaç lirası kalmıştır?
15. Bir anne 30 yaşında iken kızı 6 yaşındadır.
A) 20 B) 22 C) 24 D) 26 E) 28
Kaç yıl sonra annenin yaşı, kızının yaşının 2 ka-
tına eşit olur?
A) 16 B) 18 C) 20 D) 22 E) 24
1
12. Bir bidonun ağırlığı boş iken x gram, si su
2
ile dolu iken y gramdır. Bu bidonun tamamı su
ile dolu iken toplam ağırlığı aşağıdakilerden han-
gisidir? 16. Eylül ile Yusuf'un bugünkü yaşları toplamı 50 ol-

duğuna göre, 7 yıl sonraki yaşları toplamı kaçtır?
A) 2y – 3x B) 2y – 2x C) 2y – x
D) 2y + x E) 2y + 2x A) 60 B) 61 C) 62 D) 63 E) 64
1. B 2. A 3. D 4. B 5. A 6. E 7. D 8. A 9. A 10. C 11. E 12. C 13. A 14. C 15. B 16. E
120
1. 250 sayısının % 20 sinin 30 fazlası kaçtır? 5. % 50 kârla satılırken, satış fiyatı üzerinden % 20
zam yapılarak satılan bir maldan yüzde kaç kâr
A) 60 B) 70 C) 80 D) 90 E) 100
edilir?
A) 60 B) 65 C) 70 D) 75 E) 80
2. 40 öğrencinin bulunduğu bir sınıfın % 40 ı kızdır.

Buna göre, bu sınıfta kaç erkek öğrenci vardır?
6. Bir satıcı bir malı % 30 kârla satarken, satış fiya-
A) 22 B) 24 C) 26 D) 28 E) 30 tı üzerinden % 20 indirim yaparak 312 liraya sa-
tıyor. Buna göre, bu malın maliyeti kaç liradır?
A) 298 B) 300 C) 302 D) 304 E) 306

sonuç yayınları
3. Maliyeti 180 TL olan bir mal, % 70 kârla satıl-

maktadır. Buna göre, bu satıştan elde edilen kâr
kaç TL dir? 7. Bir mal % 30 kârla 390 liraya satılıyor. Bu mal
264 liraya satılsaydı yüzde kaç zarar edilirdi?
A) 117 B) 120 C) 123 D) 126 E) 129
A) 12 B) 14 C) 16 D) 18 E) 20
5
8. Bir malın alış fiyatının 2 katı, satış fiyatının sine
2
eşittir.
4. a TL ye mâl edilen bir çanta, % 40 kârla (2a – 60)
Buna göre, bu mal yüzde kaç zararla satılmakta-
TL ye satılmıştır.
dır?
Buna göre, a değeri kaçtır?
A) 5 B) 10 C) 15 D) 20 E) 25
A) 90 B) 100 C) 110 D) 120 E) 130
121
9. 15 gr tuz, 45 gr şeker ve 90 gram su karıştırıl- 13. 40 km/sa 70 km/sa

dığında oluşan karışımın su oranı yüzde kaçtır?
A B
A) 45 B) 50 C) 55 D) 60 E) 65
A ve B şehirleri arasında belirtilen hızlarla aynı
anda ve zıt yönde hareket eden iki araç 4 saat
sonra karşılaştıklarına göre, A ve B şehirleri arası
kaç km dir?
A) 360 B) 400 C) 440 D) 480 E) 560
10. 2a gr. su ile ( 3a – 40 ) gr. tuzun birleşmesiyle

oluşan karışımın tuz oranı % 40 olduğuna göre,
a değeri kaçtır?
A) 24 B) 26 C) 28 D) 30 E) 32
14. V1 = 80 km/sa V2 = 60 km/sa
A B C
sonuç yayınları
Hızı 80 km / sa olan bir araç A kentinden, hızı 60

km / sa olan bir araç B kentinden aynı anda, aynı
yöne doğru hareket ediyorlar. Hızlı olan araç, ya-
11. Alkol oranı % 25 olan 40 lt alkol - su karışımına vaş olan araca 4 saat sonra yetiştiğine göre, A
10 lt saf su karıştırılırsa, karışımın alkol oranı ile B arasındaki uzaklık kaç km dir?
yüzde kaç olur?
A) 40 B) 50 C) 60 D) 70 E) 80
A) 15 B) 20 C) 25 D) 30 E) 35
15. A kentinden B kentine 4 saatte giden bir araç, B

12. Saatteki hızı 50 km olan bir araç A kentinden
den A ya hızını saatte 40 km azaltarak 6 saatte
yola çıktıktan 7 saat sonra B kentine ulaştığına
dönmüştür. Buna göre, aracın A dan B ye gider-
göre, A kenti ile B kenti arasındaki uzaklık kaç
kenki hızı saatte kaç km dir?
km dir?
A) 80 B) 90 C) 100 D) 110 E) 120
A) 300 B) 350 C) 400 D) 450 E) 500
1. C 2. B 3. D 4. B 5. E 6. B 7. A 8. D 9. D 10. A 11. B 12. B 13. C 14. E 15. E
122
I. Dereceden Eşitsizlikler Test
1. 0 < a < 1 olmak üzere, 5 – a ifadesinin alabile- x x

4. - ≤ 2
ceği kaç farklı tam sayı değeri vardır? 5 3
eşitsizliğini sağlayan en küçük x tam sayısı kaç-

A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4
tır?
A) – 13 B) – 14 C) – 15 D) – 16 E) – 17
5. x ∈ N + olmak üzere,
2. x ∈ ( – 3,5 ]
6 + 3x ≤ 0
ifadesini sağlayan pozitif olmayan kaç x tam
sayı değeri vardır? eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
sonuç yayınları
hangisidir?
A) 4 B) 3 C) 2 D) 1 E) 0
A) { 1, 2 } B) { 0, 1, 2 } C) N +
D) { 2 } E) ∅
3x - 1
6. <x + 1
2
3. A = ( – 3,5 ) ve B = [ 1,6 )
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
olmak üzere, A ∪ B aşağıdakilerden hangisidir?
hangisidir?
A) ( 3, – 1 ) B) ( 5, 6 ) C) ( – 3, 6 )
A) ( –∞, – 3 ) B) ( 3, ∞ ) C) ( – ∞, 3 )
D) ( 1, 5 ) E) [ – 3, 6 )
D) ( – 3, ∞ ) E) ( – 3, 3 )
123
I. Dereceden Eşitsizlikler Test
7. 10. Bir malın maliyeti 2x – 40 liradır. x + 15 liraya

–2 0
satılan bu malın satışından zarar edilmediğine
Yukarıdaki sayı doğrusu üzerindeki çözüm kü- göre, x in alabileceği en büyük tam sayı değeri
mesi aşağıdaki eşitsizliklerden hangisine eşit kaçtır ?
olabilir?
A) 52 B) 53 C) 54 D) 55 E) 56
A) 2x + 1 ≤ 3 B) 3x – 2 < – 5
C) x + 1 ≥ 2x – 1 D) 3x + 2 ≤ 2x
E) 5 ( x – 1 ) < 4 ( x + 3 )
1 3 1
11. ≤ <
x+ 1 4 x- 1 2
8. - 2 < ≤4
3
olduğuna göre, x in değer aralığı aşağıdakiler-
eşitsizliğinin çözüm kümesi aşağıdakilerden
sonuç yayınları
den hangisidir?
hangisidir?
A) ( – 13, 7 ] B) ( 7,13 ] C) [ 7,13 ]
A) ( – ∞, 11 ] B) ( –7, 11 ] C) [ – 7,11 ]
D) ( –7, 13 ) E) [ – 13, – 7 ]
D) ( –11, 7 ) E) [ 11, ∞ ]
1 1
12. 2x = 3y ve >
9. Bir yayın uzunluğu durgun haldeyken 3x + 5 cm, x- 3 5
çekildiğinde ise 5x – 17 cm olduğuna göre, x in olduğuna göre, y nin alabileceği en büyük tam
alabileceği en küçük tam sayı değeri kaçtır? sayı değeri kaçtır?
A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 14 A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
1. C 2. B 3. E 4. C 5. E 6. C 7. D 8. B 9. C 10. D 11. B 12. C
124
Bütçe Test
1. 1
3. Burcu Hanım maaşının, i ile ev kredisini öde-
5
mektedir. Ev kredisini 120 ay eşit taksitle top-
Kira 600 lam 90 000 lira olarak ödediğine göre, Burcu
Mutfak 450 Hanım'ın maaşı kaç ¨ dır?
Su - Doğalgaz 150
A) 2700 B) 3000 C) 3250 D) 3500 E) 3750
Elektrik - Telefon 150
Giyim - Kuşam 400
Diğer 500
Yukarıdaki tabloda bir işçinin aylık giderleri veril-

miştir. Bu işçinin bütçesinin eksiye düşmemesi
için maaşı en az kaç lira olmalıdır?
A) 2100 B) 2150 C) 2200 D) 2250 E) 2300 4. Bir markette, 3 kasiyer, 2 temizlik görevlisi ve
5 depo sorumlusu çalışmaktadır. Kasiyerlerin
herbiri 1500 lira, temizlik görevlilerinin her biri
1250 lira ve depo sorumlularının her biri 1200 lira
maaş almaktadır.
Buna göre, bu marketin personel maaşları için

aylık gideri kaç ¨ dır?
sonuç yayınları
A) 13 000 B) 14 000 C) 15 000

D) 16 000 E) 17 000
2.
Kira 10000
Personel Maaşı 15000
Elektrik - Su ....
Doğalgaz 500
5.
Telefon 300
Ücret (¨)
Reklam ...
Taksimetre Açılış 4
Diğer 7000
Gidilen her 100 metre 0,3
Bir şirketin aylık giderleri yukarıdaki tabloda ve-
rilmiştir. Reklam için harcanan tutar, elektrik - su Yukarıda bir taksinin ücret tarifesi verilmiştir.
için harcanan tutarın 2 katıdır. Bu şirketin bir aylık Buna göre, bu taksiye binip 3 km sonra inen bir
gideri 37 300 lira olduğuna göre, elektrik - su gi- müşteri kaç ¨ ödeme yapar?
deri aylık kaç liradır?
A) 13 B 14 C) 15 D) 16 E) 17
A) 1000 B) 1500 C) 2000 D) 2500 E) 3000
1. D 2. B 3. E 4. A 5. A
125
ÇEMBER VE DAİRE
Çemberde Temel ve Yardımcı Elemanları
Çember
Yay
➢ Düzlemde sabit bir noktadan eşit uzaklıkta bulu-
➢ Çember üzerinde farklı iki nokta arasında kalan
nan noktaların kümesine çember denir.
çember parçasına yay denir.
Sabit noktaya ( O ) çem-
B
) % )
berin merkezi, sabit uzak- A
A B lığa ise çemberin yarıçapı ACB , BD , ADB , …

O r
denir. [ AB ] doğru parça- C çember yayıdır.
sına çemberin çapı de-
nir. D
Kesen
➢ Çember ile iki ortak noktası olan doğruya kesen

denir.
ÖRNEK
d
k ve d doğruları ke- t
A
sendir. N
k
B C
O
sonuç yayınları
k
F
Kiriş
D
➢ Çember üzerinde farklı iki noktayı birleştiren

doğru parçasına kiriş denir. Şekildeki O merkezli çemberin, verilen eleman-
larının doğru eşlemesini yapınız.
[ AB ] ve [ CD ] doğru par-
B
çaları kiriştir. 1. t doğrusu a) Çap
A
D 2. k doğrusu b) Teğet
Çember merkezinden geçen
C kiriş çaptır.
3. [ OC ] c) Kiriş
Çemberde en büyük kiriş çaptır. 4. [ BC ] d) Kesen
5. [ MN ] e) Yarıçap
Teğet )
6. MAD f) Yay
➢ Çember ile yalnız bir ortak noktası olan doğruya
7. [ DF ]
teğet denir.
d
A
d doğrusu A noktasın-
da çembere teğettir.
127
Merkez Açı – I
SIRA SİZDE
ÖRNEK
O çemberin merke-
1. O çemberin
zi
merkezi
%
m( OAB ) = 50° %
O m( AOC ) = 75°
O
75°
50°
A B
A C
C
B
) )
Yukarıdaki verilere göre, m( ACB ) kaç derece- Yukarıdaki verilere göre, m( ABC ) kaç derece-
dir? dir?
NOT
➢ Başlangıç noktası, çem-
berin merkezi olan iki ışı-
O nın oluşturduğu açıya 2. B O çemberin
sonuç yayınları
merkez açı denir. merkezi

A B %
m( AOC ) = 140°
C
O
140°
Şekilde AOB açısı merkez açı ACB yayı ise merkez C
A
açının gördüğü yaydır.
Bir çemberde merkez açının ölçüsü gördüğü yayın

ölçüsüne eşittir. )
Yukarıdaki verilere göre, m ( ABC ) kaç derece-
dir?
ÇÖZÜM
| OA | = | OB | = r olduğun-
dan AOB ikizkenar üçgen
olur.
O
İkizkenar üçgenden
r 80° r
% %
50° 50°
m( OAB ) = m( OBA ) = 50°
A B olur.
C 3. D O yarım çembe-
80° AOB üçgeninde rin merkezi
% C
m( AOB ) + 50° + 50° = 180° [ AB ] çap
x+20° )
% m( ADC ) = 160°
& m( AOB ) = 80° A O B
%
AOB açısı merkez açı olduğundan m( AOC ) = x + 20°
% )
m( AOB ) = m ( ACB ) = 80° olur. Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir?
1. 75 2. 220 3. 140°
128
Merkez Açı – II
SIRA SİZDE
ÖRNEK
D O yarım çem- 1. C O çeyrek çembe-

C
berin merkezi 65° rin merkezi
% %
m( BAC ) = 70° m( OCB ) = 65°
B
70° 50°
%
A O B m( ABD ) = 50°
%
Yukarıdaki verilere göre, m( CD ) kaç derecedir?
O A
%
Yukarıdaki verilere göre, m ( AB ) kaç derecedir?
2. O çemberin merkezi
sonuç yayınları
%
m( BAO ) = 50°
O
%
m( BCO ) = 70°
ÇÖZÜM
A 50°
70°
60°
D
[ OC ] ve [ OD ] çizilirse x C
C
B
70° 50°
r r %
Yukarıdaki verilere göre, m( ABC ) = x kaç dere-
60°
70° 40° 80° 50° cedir?
A r O r B
| OA |=| OB |=| OC |=| OD |=r
AOC ve OBD ikizkenar üçgenler olduğundan

% %
m( OAC ) = m( OCA ) = 70°
% %
m( OBD ) = m( ODB ) = 50°
%
OAC üçgeninde 70° + 70° + m( AOC ) = 180°
%
& m( AOC ) = 40°
% C D
OBD üçgeninde 50° + 50° + m( BOD ) = 180° 3. O yarım çembe-
% rin merkezi
m( BOD ) = 80°
% % [ AB ] çap
40° + 80° + m( COD ) = 180° & m( COD ) = 60°
% % A O | OA | = | CD |
B
Merkez açıdan m( COD ) = m( CD ) = 60° dir. %
Yukarıdaki verilere göre, m ( CD ) kaç derecedir?
1. 40 2. 120 3. 60
129
Çevre Açı – I
SIRA SİZDE
ÖRNEK
A 1. B O çemberin
O çemberin mer- merkezi
°
α+20°
25
kezi
%
% m( ABC ) = 25°
O m( BAC ) = a + 20° O
%
A
C m ( BC ) = 3a E
B
α
C D
Yukarıdaki verilere göre, α kaç derecedir? %

Yukarıdaki verilere göre, m( ADC ) = a kaç derece-
dir?
NOT 2. B O çemberin merkezi

%
sonuç yayınları
50°
➢ C → Köşesi çember üze- m( ABC ) = 50°
rinde ve kolları kiriş olan
O 2α açıya çevre açı denir. O
A α
→ Çevre açının ölçüsü
B gördüğü yayın ölçüsü- C
A
nün yarısına eşittir.
%
% m ( BC ) %
m( BAC ) = dir. Yukarıdaki verilere göre, m( AOC ) kaç derece-
2
dir?
→ Aynı yayı gören çevre açıların ölçüleri eşittir.
→ Aynı yayı gören merkez açının ölçüsü çevre açının

ölçüsünün iki katıdır.
ÇÖZÜM
%
m( AOB ) = 80°
A BAC açısı çevre açı C
α+20° olduğundan O
%
m ( BC ) 80°
%
m( BAC ) =
O 2
B
3a
C
a + 20° = A
2
B
2α + 40° = 3α %
Yukarıdaki verilere göre, m( ACB ) kaç derece-
α = 40° dir. dir?
3α
1. 25 2. 100 3. 40
130
Çevre Açı – II
SIRA SİZDE
ÖRNEK
C C
[ AB ] yarım 1. [ AB ] yarım
x D çemberin çapı çemberin çapı

%
[ AD ] açıortay m( ABC ) = 25°
40° % x 25°
A B m( ABC ) = 40° A B
%
% Yukarıdaki verilere göre, m( BAC ) = x kaç dere-
Yukarıdaki verilere göre, m( ADC ) = x kaç dere-
cedir?
cedir?
2. A Şekildeki çember-
NOT x de
➢ C Çapı gören çevre açının %

m( ACD ) = 45°
ölçüsü 90° dir.
%
m( CBD ) = 50°
sonuç yayınları
55°
A B B D
O 50° %
m( ADB ) = 55°
45°
%
Yukarıdaki verilere göre, m( BAC ) = x kaç dere-
cedir?
ÇÖZÜM
C
[ AB ] çap olduğundan
D %
x m( ACB ) = 90° olur.
3. C O çemberin
25
° ACB üçgeninde merkezi
25° 40°
A B %
m( AOC ) = 100°
% O 100° B
90° + 40° + m( BAC ) = 180°
%
& m( BAC ) = 50°
%
[ AD ] açıortay ve m( BAC ) = 50° olduğundan A
% %
m( DAC ) = m( DAB ) = 25° olur. %
Yukarıdaki verilere göre, m( ABC ) kaç derece-
ACD üçgeninde 25° + 90° + x = 180° dir?
%
& m( ADC ) = x = 65° dir.
1. 65 2. 30 3. 130
131
Çevre Açı – III
SIRA SİZDE
ÖRNEK
Şekildeki
B çemberde
1. C D O çemberin
| AB | = | AC | merkezi
20° % 15° [ AB ] // [ CD ]
A C m( BAC ) = 20° A B
O
%
m( BAD ) = 15°
x
D
% %
Yukarıdaki verilere göre, m( ADC ) = x kaç dere- Yukarıdaki verilere göre, m ( CD ) kaç derecedir?
cedir?
NOT
2. C
Şekildeki
➢ B Bir çemberde eşit uzunluk-
çemberde
sonuç yayınları
taki kirişlerin ayırdığı yaylar

eşittir. A x | AB | = | AC |
%
A
% %
D
m ( AB ) = 130°
| AB | = | CD | + | AB| = |CD| B
%
B
Yukarıdaki verilere göre, m( CAB ) = x kaç derece-
➢ A Bir çemberde paralel iki ki-
dir?
riş arasında kalan yaylar
eşittir.
D % %
C [ AB ] // [ CD ] + | AC| = |BD|
ÇÖZÜM 3. Şekildeki çemberde

A B
160° % %
m( BAC ) = 20° & m ( BC ) = 40° [ AB ] // [ CD ]
B E x
( çevre açı ) %
40° m ( AB ) = 70°
20° | AB | = | AC | olduğundan %
% %
A C C D
m ( CD ) = 130°
m ( AB ) = m ( AC )
% %
x
160° D m ( AB ) + m ( AC ) + 40° = 360°
% % %
m ( AB ) = m ( AC ) = 160° Yukarıdaki verilere göre, m( BED ) = x kaç derece-
) % dir?
m( ABC ) = 200° olduğundan m( ADC ) = x = 100° dir.
(Çevre Açı)
1. 120 2. 50 3. 40
132
Çemberin Çevresi – I
SIRA SİZDE
ÖRNEK
1. Çevresi 12π cm olan çemberin yarıçap uzunluğu

O çemberin merkezi
kaç cm dir?
C
%
m( ACB ) = 30°
°
O
30
| AB | = 4 cm
4
A B
Yukarıdaki verilere göre, çemberin çevresi kaç

cm dir?
[ AB ] çap
O
A B | AB | = 10 cm
sonuç yayınları
NOT Yukarıdaki verilere göre, çemberin çevresi kaç cm

dir?
➢ Yarıçapı r olan
O r çemberin çevresi : 2πr
ÇÖZÜM
%
m( ACB ) = 30° olduğundan
C %
m ( AB ) = 60° ( Çevre açı )
%
°
O
30
60° m ( AB ) = 60° olduğundan

4 3. O çemberin merkezi
%
60° 60° m( AOB ) = 60° ( Merkez açı )
A 4 B [ OA ] ⊥ [ OB ]
60° | OA | = | OB | = r O
%
| AB | = 2 2 cm
m( AOB ) = 60° olduğundan
% %
m( OAB ) = m( OBA ) = 60° dir. A B
2v2
AOB eşkenar üçgen olduğundan
| OA | = | OB | = | AB | = r = 4 cm dir. π Yukarıdaki verilere göre, çemberin çevresi kaç cm
dir?
Çemberin çevresi = 2 . π . 4 = 8π cm dir.
1. 6 2. 10π 3. 4π
133
Çemberin Çevresi – II
SIRA SİZDE
ÖRNEK
O çemberin merkezi 1. O çemberin merkezi

% A
%
m( AOB ) = 120° 8 m( AOB ) = 45°
O C
| OA | = 12 cm O 45°
| OA | = 8 cm
12 120°
A B B
C
)
) Yukarıdaki verilere göre, | ACB| kaç cm dir?
Yukarıdaki verilere göre, | ACB| kaç cm dir?
| OA | = 5 cm
)
sonuç yayınları
O | ACB| = 2π cm
α
5
B
A
C
NOT Yukarıdaki verilere göre, m( AOB ) = a kaç dere-

%
) a
➢ | ACB| = 2 . π . r . olur. cedir?
360°
O
r α r
A B
C
3. O merkezli çemberin
çevresi 80π cm
)
O | ACB| = 4π cm
ÇÖZÜM
)
α
a
| ACB| = 2 . π . r .
360°
) 120° B
O | ACB| = 2 . π . 12 . A
C
12
360°
)
120°
%
A B | ACB| = 8π cm dir. Yukarıdaki verilere göre, m( AOB ) = a kaç dere-
cedir?
C
1. 2π 2. 72 3. 18
134
Dairenin Alanı – I
SIRA SİZDE
ÖRNEK
O merkezli dairenin 1. O çemberin merkezi

çevresi 12π cm ol-
| OA | = 4 cm
O duğuna göre, daire- O
nin alanı kaç cm2
4
dir?
A
Yukarıdaki verilere göre, dairenin alanı kaç cm2

dir?
sonuç yayınları
2. Alanı 9π cm2 olan dairenin çevresi kaç cm dir?
NOT
➢ Bir çemberin kendisi ile iç böl-

O
r gesinin birleşimine daire denir.
Dairenin Alanı : πr2 dir.
3.
O
A B
ÇÖZÜM
O merkezli dairenin alanı 49π cm2 olduğuna
Dairenin çevresi = 2πr = 12π ⇒ r = 6 cm dir.
göre, | AB | kaç cm dir?
Dairenin Alanı = πr2 = π . 62 = 36π cm2 dir.
1. 16π 2. 6π 3. 14
135
Dairenin Alanı – II
SIRA SİZDE
ÖRNEK
O çemberin merkezi
%
m( AOB ) = 72° %
O m( AOB ) = 30°
O
72° taralı daire diliminin
| OA | = 6 cm
alanı 5π cm2 30°
6
A B
A B
Yukarıdaki verilere göre, | OA | kaç cm dir? Yukarıdaki verilere göre, taralı daire diliminin ala-
nı kaç cm2 dir?
NOT
sonuç yayınları
➢ Taralı daire diliminin alanı taralı daire diliminin

2
O O
alanı 2π cm
a
α A = π . r2 . dir.
r r 360° α | OA | = 4 cm
4
A B
A B
➢ Taralı daire diliminin alanı %

Yukarıdaki verilere göre, m( AOB ) = a derecedir?
O %
| AB|. r
r r A=
2
A B
ÇÖZÜM
taralı daire diliminin
| OA | = r olsun. alanı 9π cm2
Taralı daire diliminin alanı
O
)
| ACB| = 3π cm
O
5π cm2 olduğundan x
72° 72°
5π = π . r2 . A
360° B
⇒r2 = 25 ⇒ r = 5 cm C
A B
| OA | = r = 5 cm dir. Yukarıdaki verilere göre, | OA | = x kaç cm dir?
1. 3π 2. 45 3. 6
136
Dairenin Alanı – III
SIRA SİZDE
ÖRNEK
O yarım daire- 1. O çemberin merkezi

D
C nin merkezi [ OA ] ⊥ [ OB ]
6v2
| OA | = 6 cm O | OB | = 2 cm
| CD | = 6 2 cm 2
A 6 O B
A B
Yukarıdaki verilere göre, taralı alan kaç cm2 dir?
NOT
➢ Taralı daire kesmesinin alanı

O daire diliminin alanından üçge-
α
r r nin alanı çıkarılarak bulunur.
A B
sonuç yayınları
a 1
Taralı Alan = πr2 . - r2 . sin a
360° 2 %
m( ACB ) = 30°
C
O
30° | AB | = 6 cm
6
A B
ÇÖZÜM
[ OC ] ve [ OD ] doğru
D
C parçalarını çizdiğiniz-
6v2
de DOC üçgeni ikiz-
6 6 3. O çemberin merkezi
kenar dik üçgen olur.
Buradan %
A 6 O B m( OAB ) = 30°
[ OD ] ⊥ [ OC ] O
| AB | = 6 3 cm
| OA | = | OD | = | OC | = 6 cm dir.
30° 6v3
90° A B
6.6
Taralı Alan = π . 62 . -
360° 2
= 9π - 18 cm2 dir. Yukarıdaki verilere göre, taralı alan kaç cm2 dir?
1. π - 2 2. 6π - 9 3 3. 12π - 9 3
137
Dairenin Alanı – IV
SIRA SİZDE
ÖRNEK
1. O iç içe geçmiş büyük

O iç içe geçmiş bü-
ve küçük dairelerin mer-
yük ve küçük dairele-
kezidir.
O rin merkezidir. O
[ AB ] küçük daireye T
[ AB ] küçük daireye
noktasında teğettir. Hal-
A
T
B T noktasında te- A
T
B
kanın alanı 64π cm2 dir.
ğettir.
| AB | = 12 cm
Yukarıdaki verilere göre, | AB | kaç cm dir?
Yukarıdaki verilere göre, taralı bölgenin alanı kaç

cm2 dir?
2. O OAB bir dik

üçgen
F
[ OA ] ⊥ [ OB ]
sonuç yayınları
E O çeyrek
A B
2 C 8 dairenin
NOT merkezi
➢ | AT | = | TB | ise C teğet değme noktası
taralı halkanın alanı | AC | = 2 cm , | BC | = 8 cm

O
| AB| 2 Yukarıdaki verilere göre, taralı bölgenin alanı kaç
A
T
B
= π. c m dir. cm2 dir?
2

9
D [ BC ] yarım dai-
renin çapı
ÇÖZÜM 16
[ AB ] ⊥ [ BC ]
| AB | = 12 cm olduğundan [ AB ] B nokta-
2 B O C sında yarım dai-
taralı halkanın alanı = π c m
12
O 2 reye teğet
= 36 π cm2 dir. | AD | = 9 cm , | CD | = 16 cm
A B
T
Yukarıdaki verilere göre, yarım dairenin alanı kaç
cm2 dir?
1. 16 2. 20 - 4π 3. 50π
138
Çemberde Açı Test
1. O çember merkezi 4. A O çember merkezi

% 70° %
m ( AOC ) = 80° C m ( CAO ) = 70°
O %
x m ( CBO ) = 45°
80° O
45°
A C
B
B
) %
Yukarıdaki verilere göre, m ( ABC ) kaç derecedir? Yukarıdaki verilere göre, m ( AOB ) = x kaç de-
recedir?
A) 60 B) 70 C) 80 D) 90 E) 100
A) 120 B) 130 C) 135 D) 140 E) 150
2. A O merkezli çemberde 5. A O merkezli çeyrek

% 60° çemberde
2x m ( AOB ) = 2x + 20° C %
+2
0° ) m ( OAC ) = 60°
B m ( ACB ) = 240°
O
sonuç yayınları
x
C O B
Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir? %

Yukarıdaki verilere göre, m ( OBC ) = x kaç de-
A) 30 B) 40 C) 50 D) 55 E) 60 recedir?
A) 55 B) 60 C) 65 D) 70 E) 75
3. O merkezli çemberde 6. B O çember merkezi

) α %
m ( ACB ) = 100° m ( AOC ) = 130°
O
O
130°
α
A B C
A
C
% %
Yukarıdaki verilere göre, m ( OAB ) = a kaç Yukarıdaki verilere göre, m ( ABC ) = a kaç de-
derecedir? recedir?
A) 30 B) 35 C) 40 D) 45 E) 50 A) 65 B) 70 C) 75 D) 80 E) 85
139
Çemberde Açı Test
7. A O çember merkezi 10. A O çember merkezi

% %
25°
m ( BAC ) = 25° m ( AOB ) = 70°
O B
%
70° m ( ADC ) = 30°
B α C
O
30°
α
D
C E
% %
Yukarıdaki verilere göre, m ( BOC ) = a kaç de- Yukarıdaki verilere göre, m ( BEC ) = a kaç de-
recedir? recedir?
A) 25 B) 30 C) 35 D) 45 E) 50 A) 55 B) 60 C) 65 D) 70 E) 75
8. A Şekildeki çemberde
11. C [ AB ] çemberin
%
50° m ( CAD ) = 50° çapı
B x % %
m ( BDC ) = 40° m ( CBA ) = 36°
sonuç yayınları
%
m ( BCA ) = 30° x 36°
40°
30°
D A B
C %
Yukarıdaki verilere göre, m ( CAB ) = x kaç de-
%
Yukarıdaki verilere göre, m ( ABD ) = x kaç derecedir?
recedir?
A) 34 B) 48 C) 50 D) 54 E) 56
A) 35 B) 40 C) 50 D) 55 E) 60
12. C [ AB ] çemberin
9. C
D O çember
30° çapı
merkezi α D
%
[ AB ] çap m ( CBA ) = 40°
x %
40° 40°
A B m ( DCB ) = 30° A B
O
% % %
m ( CBA ) = 40° m ( CAD ) = m ( DAB )
% %
Yukarıdaki verilere göre, m ( CBD ) = x kaç de- Yukarıdaki verilere göre, m ( CDA ) = a kaç de-
recedir? recedir?
A) 70 B) 65 C) 60 D) 50 E) 45
A) 35 B) 30 C) 25 D) 20 E) 15
1. C 2. C 3. C 4. B 5. E 6. A 7. E 8. E 9. D 10. C 11. D 12. B
140
Çemberin Çevresi – Dairenin Alanı Test 1
1. Çapı 8 cm olan çemberin çevresi kaç cm dir? 5. O çember merkezi

A
%
A) 4 π B) 6 π C) 8 π D) 10 π E) 12 π m ( AOB ) = 30°
O 30° C | OA | = 24 cm
)
Yukarıdaki verilere göre, | ACB | kaç cm dir?
A) 2π B) 4 π C) 6 π D) 8 π E) 12 π
2. Çevresi 10 π olan çemberin yarıçapının uzunlu-

ğu kaç cm dir?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
6. O çember merkezi
%
m ( AOB ) = 36°
O )
| ACB | = 6 π
36°
A B
sonuç yayınları
C
3. Yarıçapı 3 metre olan daire şeklindeki tarlanın
çevresine 4 sıra tel çekilirse kaç metre tel kul- Yukarıdaki verilere göre, çemberin yarıçapı kaç
lanılır? ( π = 3 alınız. ) cm dir?
A) 72 B) 76 C) 78 D) 80 E) 84 A) 12 B) 16 C) 20 D) 24 E) 30
7. O merkezli çemberin
4. O çember merkezi çevresi 36 π
)
[ AB ] kiriş O | ACB | = 2 π
O % α
m ( AOB ) = 120°
120°
| AB | = 6 3 cm A B
A 6 3 B C
%
Yukarıdaki verilere göre, çemberin çevresi kaç Yukarıdaki verilere göre, m ( AOB ) = a kaç
cm dir? derecedir?
A) 8 π B) 10 π C) 12 π D) 16 π E) 24 π A) 10 B) 20 C) 25 D) 30 E) 40
141
8. 11. O ve M merkezli
çemberlerin çevreleri
toplamı 10 π br dir.
O A O
O merkezli dairenin çevresi 16 π cm olduğuna Taralı alan 15 π br2 olduğuna göre, M merkezli
2
göre, alanı kaç cm dir? dairenin yarıçapı kaç br dir?
A) 36 π B) 48 π C) 52 π D) 60 π E) 64 π A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
9.
12. [ AC ] , [ BC ] ve
[ AB ] çaplı yarım
O
çemberler
O merkezli yarım dairenin alanı 18 π cm2
sonuç yayınları
verilmiştir.
olduğuna göre, yarım çemberin çevresi kaç cm A 3 C 4 B
| AC | = 3 cm
dir?
| CB | = 4 cm
A) 2 π B) 4 π C) 6 π
D) 6 π + 8 E) 6 π + 12
cm2 dir?
A) 2 π B) 3 π C) 4 π D) 5 π E) 6 π
10.
M 2
O T
13. C Şekildeki M
merkezli çember O
M
ve C noktalarında
O merkezli yarım
T noktasında teğet olan O ve M merkezli dai-
A O 6 B çembere teğettir.
relerin arasında kalan taralı bölgenin alanı kaç
cm2 dir? | OB | = 6 cm
Not: Teğet çemberlerin merkezlerini birleştiren doğru
teğet noktasından geçer. cm2 dir?
A) 20 π B) 16 π C) 15 π D) 14 π E) 12 π A) 9 π B) 12 π C) 16 π D) 18 π E) 24 π
1. C 2. D 3. A 4. C 5. B 6. E 7. B 8. E 9. E 10. E 11. A 12. B 13. A
142
1. O çember merkezi 4. O çember merkezi

%
A
A %
m ( AOB ) = 60° | AB | = π cm
O O
α
60°
B
B
Taralı daire diliminin alanı 6 π cm2 olduğuna

Taralı daire diliminin alanı π cm2 olduğuna göre,
göre, dairenin yarıçapı kaç cm dir?
%
m ( AOB ) = a kaç derecedir?
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10
A) 15 B) 30 C) 40 D) 60 E) 90
[ OA ] ^ [ OB ]
C | OB | = 10 cm
O | OB | = 2 cm
45° OO %
10
m ( ACB ) = 45° 2
sonuç yayınları
A B A B
Yukarıdaki verilere göre, taralı AOB daire dilimi- Yukarıdaki verilere göre, taralı alan kaç cm2 dir?
nin alanı kaç cm2 dir?
A) π – 3 B) π – 2 C) π + 2
A) 12 π B) 16 π C) 18 π D) 20 π E) 25 π D) π + 3 E) π
%
3. A O çember merkezi m ( AOB ) = 60°
O
| OB | = 4 cm | AO | = 12 cm
% 12 60°
O
| AB | = 3 π cm
4 A B
B
Yukarıdaki verilere göre, taralı daire diliminin ala-
A) 6 π – 12 3 B) 12 π – 24 3
nı kaç cm2 dir?
C) 12 π – 36 3 D) 24r - 36 3
A) 12 π B) 10 π C) 8 π D) 6 π E) 4 π
E) 24r - 48 3
143
7. O çemberin merkezi 10. E O çeyrek daire

r = 4 2 cm diliminin merkezi
O | AB | = 8 cm OABC dikdörtgen
C B
| OA | = 8 cm
8
A B | AD | = 2 cm
O 8 A 2 D
A) 4 ( π – 3 ) B) 5 ( π – 2 ) C) 6 ( π – 3 )
A) 36 π – 48 B) 32 π – 64 C) 32 π – 48
D) 8 ( π – 2 ) E) 9 ( π – 3 )
D) 25 π – 64 E) 25 π – 48
11. O dairelerin merkezi

8. C O yarım dairenin
[ AB ] küçük daireye
merkezi
T noktasında teğet
% O
m ( CBA ) = 45°
| OT | = 1 cm
45° T
| OB | = 2 cm
A O 2 B A B | OA | = 2 cm
sonuç yayınları

A) π – 3 B) π – 2 C) π + 1
cm2 dir? ( π = 3 alınız. )
D) π + 2 E) 2 π + 2
A) 6 - 3 B) 6 - 2 3 C) 4 - 3
D) 4 - 2 3 E) 3 - 3
9. B
D
O çeyrek dairenin
merkezi 12. O OBC dik
üçgen
[ DC ] ^ [ OA ]
O çeyrek
| OC | = 6 cm
dairenin
| CA | = 6 cm B C
A
2 T 4 merkezi
O 6 C 6
T teğet noktası
| BT | = 2 cm , | TC | = 4 cm
A) 36 π + 18 3 B) 36 π + 12 3 Yukarıdaki verilere göre, taralı bölgenin alanı kaç
C) 36 π + 9 3 D) 12 π + 12 3 cm2 dir?
E) 12 π + 18 3 A) π B) 2 π C) 3 π D) 4 π E) 5 π
1. A 2. E 3. D 4. E 5. B 6. D 7. D 8. D 9. E 10. E 11. C 12. B
144

11 Temel Mat

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

11 Temel Mat

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TEMEL DÜZEY

11. SINIF TEMEL DÜZEY MATEMATİK

Tel: (0 312) 385 54 10 (pbx)

PİSAGOR VE ÖKLİD BAĞINTILARI ............................................................................................................... 75

DAR AÇILARIN TRİGONOMETRİK ORANLARI ............................................................................................. 79

ÜÇGENLERDE BENZERLİK .......................................................................................................................... 83

I. DERECEDEN DENKLEM VE EŞİTSİZLİKLER

BILINÇLI TÜKETICI ARITMETIĞI

I. DERECEDEN BİR BİLİNMEYENLİ DENKLEMLER ................................................................................... 117

I. DERECEDEN DENKLEMLERLE İLGİLİ PROBLEMLER ............................................................................ 119

I. DERECEDEN EŞİTSİZLİKLER .................................................................................................................. 123

BÜTÇE ......................................................................................................................................................... 125

ÇEMBERDE TEMEL VE YARDIMCI ELEMANLAR ....................................................................................... 127

ÇEMBERDE AÇI .......................................................................................................................................... 139

ÇEMBERİN ÇEVRESİ – DAİRENİN ALANI .................................................................................................. 141

Rakam: { 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 } kümesinin her bir c bir rakam ⇒ c = 0, 1, 2, 3, …, 9 olabilir.

1. Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? 4. a ve b birer rakam ve c ∈ Z + olmak üzere,

B) Sıfır bir tam sayıdır.

3. a ∈ N, ve b, c ∈ Z+ olmak üzere, 6. a, b ∈ N olmak üzere,

2. x bir tam sayı olmak üzere,

yının toplama işlemine göre tersi – a, çarpma işle-

Toplama işle- Çarpma işlemi-

1. 2x 5 – 8 ifadesi bir rasyonel sayıya eşit olduğu- 9

1. Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? 3. 1000 . a + 100 . b + c

A) aa + bb = 11 . ( a + b ) ifadesi aşağıdaki sayılardan hangisinin çözüm-

2. abc, bca ve cab üç basamaklı doğal sayılar

2. ab ve ba iki basamaklı doğal sayılardır. 4. abc ve cba üç basamaklı doğal sayılardır.

a = c + 3 ve c = 2b a, b, c birer rakam ve ab iki basamaklı bir sayı-

abc üç basamaklı bir sayı ise a, b ve c birer rakamdır.

Buna göre, 300 + 512 + 724 + 936 = 2472 bulunur. ⇒ a = 8 ve c = 4 ⇒ a . c = 32 bulunur.

1. 3a = 2b 3. ab ve ba iki basamaklı doğal sayılardır.

2. 3a = 4b ve c = 2a 4. ab iki basamaklı bir doğal sayıdır.

Buna göre, A + B toplamı kaçtır?

Soruda tekrar eden ifadeler varsa bu ifadelerin çö-

5AB = 21 . ( AB ) İki basamaklı doğal sayıya ab dersek;

Buna göre, A + B + C toplamı kaçtır?

nucun toplamı kaçtır? AB – BA = 36

yazarak Gamze’ye 7,92 lira fazla para veriyor.

ab,cd + cd,ab = 64,64 olduğuna göre, a + b

Buna göre, 143 + 254 işleminin sonucu

toplamının değeri kaçtır? toplamının değeri kaçtır?

toplamının değeri kaçtır? toplamının değeri kaçtır?

1. 120 2. 486 3. 156 4. 374 5. 117 6. 92

18 ile 198 sayıları arasında 4 ile bölünebilen 7 + 10 + 13 + … + 34

4. 17 ile 103 arasında 5 ile bölünebilen doğal

2. Mimar olan Hande işe ilk başladığında 2500 lira 4.

Anfi şeklindeki bir sınıfta arka arkaya dizilmiş 20

1. a 13 Yandaki bölme işlemine göre, 3. 371 ab Yandaki bölme işleminde ab iki

4. 5 . a sayısının 8 ile bölümünden elde edilen bö-

Buna göre, a nın alabileceği 3 farklı değer vardır.

➣ 3 ile Bölünebilme: Bir doğal sayıyı oluşturan ra-

D) 268 sayısının 9 ile bölümünden kalan 7 dir.

4. Rakamları farklı dört basamaklı 6a3b sayısı 9

2. Dört basamaklı 622a sayısı 9 ile tam bölündü-

5. Dört basamaklı 62a8 sayısının 9 ile bölümün-

1. Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? 4. Dört basamaklı 5a2b sayısı hem 3 hem de 10

5. Dört basamaklı 21ab sayısı 4 ve 10 ile tam

bölündüğüne göre, a kaç farklı değer alır?

2. Dört basamaklı a23a sayısı 5 ile tam bölündü-

1. 13502 sayısının, 4. Dört basamaklı 1a5b sayısı 3 ile tam bölündü-

2. 2467 . 3906 5. Üç basamaklı 2ab sayısı 9 ile tam bölündüğü-

6. Dört basamaklı 3a4b sayısı 3 ile tam bölündü-

3. 1a6 . 345 6. Beş basamaklı 56a7b sayısı 5 ve 11 ile tam bö-

1. ( 1443 ) 2 4. Beş basamaklı 193a2 sayısının 11 ile bölümün-