Test a

Społeczeństwo średniowiecza
Test podsumowujący rozdział II

1. Czytaj uważnie tekst i zadania.

2. W zadaniach od 1. do 3., od 5. do 7. oraz 14. i 15. znajdują się
cztery odpowiedzi: A, B, C, D. Wybierz tylko jedną z nich i zamaluj kratkę z odpowiadającą
jej literą w karcie odpowiedzi.
3. Jeżeli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem.
4. Rozwiązania zadań 4., od 8. do 13. i 16. zapisz lub uzupełnij czytelnie i starannie
w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj.
5. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów, jaką można uzyskać za właściwą
odpowiedź. Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 26 punktów.

1. Lokacją nazywamy (0–1 p.)

A. zwolnienie z podatków.
B. system uprawy roli.
C. nadawanie lenna.
D. zakładanie nowych osad.

2. Najbiedniejszą, nieposiadającą praw miejskich grupę społeczną w średniowiecznym

mieście stanowili (0–1 p.)

A. przedstawiciele pospólstwa.
B. plebejusze.
C. chłopi.
D. patrycjusze.

3. Zakonem żebraczym głoszącym ubóstwo byli (0–1 p.)

A. cystersi.
B. franciszkanie.
C. albigensi.
D. benedyktyni.

4. Wstaw znak „x” w kratkę obok zdania prawdziwego. (0–1 p.)

[ ] Trójpolówka była mniej skuteczną metodą uprawy ziemi niż dwupolówka.

[ ] Kolonizacja na ziemiach polskich odbywała się na prawie niemieckim.
[ ] W radzie miejskiej mieli prawo zasiadać wyłącznie członkowie pospólstwa.
[ ] W średniowiecznym mieście rzemieślnicy zakładali cechy, czyli organizacje skupiające
ludzi pochodzących z tej samej okolicy.

5. Inicjał to (0–1 p.)

A. ilustracja przedstawiająca sceny biblijne lub postacie władców i świętych.

B. scena ze Starego lub Nowego Testamentu.
C. ozdobnie napisana pierwsza litera rozdziału, często udekorowana motywami roślinnymi.
D. skórzana okładka średniowiecznej książki.
6. Wolnizna oznaczała (0–1 p.)

A. zmniejszenie danin chłopów na rzecz księcia.

B. okres kilku lat bez opłat czynszowych na rzecz właściciela wsi.
C. zwolnienie z podatku od uzyskanego dochodu.
D. prawo do wolnego wyboru sołtysa.

7. Członkami ruchu heretyckiego krytykującego bogactwo Kościoła w XII w. byli

A. protestanci. (0–1 p.)

B. albigensi.
C. cystersi.
D. benedyktyni.

8. Wstaw znak „x” w kratkę obok zdania fałszywego. (0–1 p.)

[ ] Wzorem dla zakładanych w średniowieczu uniwersytetów były uczelnie w Paryżu

i Bolonii.
[ ] Studentów średniowiecznych uniwersytetów nazywano żakami.
[ ] Po opanowaniu sztuk wyzwolonych i uzyskaniu tytułu bakałarza, każdy z żaków mógł
wstąpić na wydział prawa, medycyny lub teologii.
[ ] Nauka na średniowiecznych uniwersytetach odbywała się wyłącznie w językach
narodowych.

9. Połącz terminy z odpowiednimi wyjaśnieniami. (0–3 p.)

lenno • • osoba otrzymująca dobra ziemskie

suzeren • w systemie lennym
wasal • • majątek ziemski oddawany przez seniora
do użytkowania wasalowi
• władca, najwyższy senior w systemie
feudalnym

10. Wymień trzy wzorce osobowe średniowiecza. (0–3 p.)

• ……………………………
• ……………………………
• ……………………………
Na podstawie zamieszczonej ilustracji wykonaj zadania 11. i 12.

11. Podaj dwie cechy charakterystyczne dla architektury romańskiej. (0–2 p.)

• ………………………………………………….
• …………………………………………………

12. Wyjaśnij, skąd pochodzi określenie „styl romański”. (0–1 p.)

…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………...

13. Przyporządkuj postaciom historycznym informacje na ich temat. (0–3 p.)

• król Franków, ideał władcy

Tomasz z Akwinu • w średniowieczu
Dominik Guzman • • twórca zakonu dominikanów
Karol Wielki • • średniowieczny filozof, łączył elementy
myśli antycznej z założeniami religii
chrześcijańskiej

Na podstawie zamieszczonego tekstu źródłowego wykonaj zadania 14. i 15.

Lenistwo jest wrogiem duszy. Dlatego też bracia powinni w pewnych godzinach zajmować się
pracą ręczną, w innych Bożym czytaniem.
Sądzimy, że obie te rzeczy unormujemy następującym zarządzeniem: od Wielkanocy do
czternastego września bracia wyjdą z rana i będą wykonywali potrzebne prace od godziny
pierwszej aż prawie do czwartej. Od godziny czwartej prawie aż do szóstej zajmą się
czytaniem. Po szóstej, powstawszy od stołu, będą odpoczywali w swoich łóżkach w zupełnym
milczeniu. Jeżeli kto chce czytać, może to robić, byle nie przeszkadzał innemu. […]
Jeśli konieczność miejscowa lub ubóstwo wymagają, aby bracia sami pracowali przy
żniwach, niech się tym nie martwią. Wtedy bowiem są naprawdę mnichami, gdy żyją z pracy
rąk własnych jak Ojcowie nasi i Apostołowie.

Reguła św. Benedykta z Nursji, [w:] Wiek V–XV w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk,
S.B. Lenard, Warszawa 2001, s. 117.
14. Według św. Benedykta wrogiem duszy jest (0–1 p.)

A. głoszenie kazań.
B. lenistwo.
C. prowadzenie dyskusji filozoficznych.
D. czytanie ksiąg.

15. Zdaniem św. Benedykta mnisi najbardziej zbliżają się do ideału sługi bożego, gdy żyją
z (0–1 p.)

A. darowizn na rzecz zakonu.

B. podatków płaconych przez okoliczną ludność.
C. pracy własnych rąk.
D. dochodów ze sprzedaży ksiąg.

16. Wyjaśnij, dlaczego średniowieczną kulturę określa się mianem uniwersalnej. (0–4 p.)
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

Karta odpowiedzi