Analiza katastrofy kolejowej

z dnia 3 marca 2012 roku

Czołowe zderzenie pociągów pasażerskich,
szlak Sprowa – Starzyny,
linia kolejowa nr 64 Kozłów – Koniecpol,
km 21,150

opracował: Adrian Karwat

 Pociągi, biorące udział w zdarzeniu:

- MPEr 13126/7 „Jan Matejko” relacji Warszawa Wschodnia – Kraków Główny, składający
się z lokomotywy ET22-1105 i 4 wagonów pasażerskich;

- MPEi 31100/1 „Brzechwa” relacji Przemyśl – Warszawa Wschodnia, składający się z

lokomotywy EP09-035 i 7 wagonów pasażerskich;

Chronologia wydarzeń:

1. Pociąg31100
2. Pociąg 13126przejeżdża
jedzie po Centralnej Magistrali
bez zatrzymania przezKolejowej, następnie
stację Kozłów. zjeżdża
Na stacji w stacji
zwalnia do
Psary na łącznicę w kierunku posterunku Starzyny. Jedzie z prędkością około
prędkości 40 km/h, przejeżdża przez rozjazdy i dalej kontynuuje jazdę według 100
km/h.
rozkładu po torze lewym, z prędkością 100 km/h (według rozkładu
zamknięciowego).
Chronologia wydarzeń:

3. Na posterunku odgałęźnym Starzyny następuje zanik kontroli położenia rozjazdów

nr 3 i 4 (zaznaczone na czerwono). Dyżurny ruchu nie może podać sygnału zezwalającego na
jazdę w kierunku podg Sprowa i pociąg zatrzymuje się na kilka minut pod semaforem
wjazdowym, wskazującym sygnał „Stój”.

4. W tym samym czasie dyżurna ruchu podg Sprowa przygotowuje przejazd pociągu przez
posterunek. Układa drogę przebiegu z toru lewego na tor prawy i wyświetla sygnał S6 na
semaforze wjazdowym – pociąg ma przejechać przez posterunek z prędkością do 100 km/h, a
za nim zwiększyć ją do 120 km/h.
Chronologia wydarzeń:

Następuje pierwsza krytyczna decyzja – dyżurny ruchu podg Starzyny – nie

świadom złego ułożenia rozjazdów, wyświetla sygnał zastępczy – zezwalający
na przejechanie pociągu przez posterunek z prędkością do 40 km/h. Wyświetla
go z myślą o skierowaniu pociągu na tor prawy, o czym świadczy brak
wyświetlonego wskaźnika W24, informującego o wyjeździe na tor lewy.
Chronologia wydarzeń:

5. Maszynista pociągu 13126 rusza spod semafora wjazdowego i po minięciu

posterunku zwiększa prędkość do rozkładowych 120 km/h – nie zauważa
jednak, że wyjazd nastąpił bez wyświetlenia wskaźnika W24 – jest to druga
krytyczna decyzja.

Oczywiście, w przypadku poprawnego ułożenia rozjazdu powinien znaleźć się

na torze prawym (pomarańczowy kolor)
Chronologia wydarzeń:

6. Maszynista pociągu IR powinien zatrzymać pociąg, gdyż samo wyprawienie

7. Wyjazd
pociągu napociągu po torze
tor przeciwny dolewym na szlakbyło
zasadniczego zostaje rozpoznany kolejowym,
już wypadkiem przez
urządzenia kontroliwedług
kategoryzowanym zajętości szlaku.instrukcji
dawnej Na posterunku Sprowa następuje
R-3 do kategorii 201:
samoczynne nastawienie wcześniej podanego semafora na sygnał „Stój”.
„wyprawienie pociągu lub pojazdu pomocniczego na tor zajęty, zamknięty lub
niewłaściwy”
Chronologia wydarzeń:

8. Przez kilka minut zajęcie szlaku przez źle wyprawiony pociąg 13126
widoczny jest zarówno na ekranie monitora w nastawni podg Sprowa, jak i na
pulpicie nastawczym podg Starzyny. Dyżurni jednak nie reagują na to.
Chronologia wydarzeń:

9. Następuje trzecia (i ostatnia) krytyczna decyzja – dyżurna ruchu podg Sprowa

podaje sygnał zastępczy dla pociągu 31101, mimo (prawdopodobnie) nieupewnienia
się o przyczynie wygaszenia semafora wjazdowego oraz wskazania zajętości toru nr 1
szlaku Sprowa – Starzyny, wykazywanej na pulpicie nastawczym. Dyżurna ruchu
otrzymała również (prawdopodobnie) zgłoszenie o wyjeździe pociągu 13126 z podg
Starzyny (na tor prawy, niezgodnie z faktem).

10. Pociąg 31101 zwalnia do prędkości 40 km/h, przejeżdża przez rozjazdy podg
Sprowa i zgodnie z przepisami rozpędza się do prędkości 120 km/h. Po około 3
minutach jazdy zderza się czołowo z pociągiem 13126...

Ginie 16 osób, rannych jest ponad 50.

• Przedstawiona prezentacja nie ma na celu ferowania wyroków o tym, kto winny
jest zaistnieniu tej tragicznej katastrofy kolejowej.

• Autor starał się w miarę możliwości i posiadanych informacji rzetelnie przedstawić

fakty, które miały miejsce feralnego 3. marca 2012 roku, których zaistnienie miało
wpływ na potworne skutki katastrofy.

• Motywem do wykonania tej prezentacji był medialny szum, jaki pojawił się przez
kilka dni po katastrofie, generowany często przez osoby nie mające pojęcia o
technice prowadzenia ruchu kolejowego. Zwłaszcza dotyczy to nierzetelnych
dziennikarzy, ale również (o zgrozo!) przedstawicieli grupy PKP i związków
zawodowych.
Materiał dedykuję kolejarzom, którym nie dane było dojechać
tego feralnego wieczoru do końca swojej służby.

Cześć Ich Pamięci [*]

KONIEC