Professional Documents
Culture Documents
Unit 3b (Redox) - TWB (Version 3.0)
Unit 3b (Redox) - TWB (Version 3.0)
C H E M I S T R Y
Unit 03|Theory Book
TlaislrK - TlaisyrK
1) TlaislrKdxlh hkq ?
• K3PO4 ys P = • 2 ys Al =
AlO−
• K2Cr2O7 ys Cr = • MnO4− ys Mn =
• K2MnO4 ys Mn = • NH4+ ys N =
• Cr2O2− ys Cr = • NO2+ ys N =
7
𝐒𝐏𝐄𝐂𝐈𝐀𝐋 POINTS
3) TlaislrKh hkq@
lsishï mrudKqjla bf,lafg%dak msglsÍu TlaislrKh f,i ye`Èkafõ' TlaislrKh ùfï § i,ld n,k
mrudKqjl TlaislrKdxlfha Ok iajNdjh by< hhs' ;j o hï m%fNaohla TlaislrKh ùfï § ta yd iu.dój
fjk;a m%fNaohla TlaisyrKh lrjk neúka th Tlaisydrlhla f,i ye`Èkfõ'
4) TlaisyrKh hkq@
lsishï mrudKqjla bf,lafg%dak ,nd.ekSu TlaisyrKh f,i ye`Èkafõ' TlaisyrKh ùfï § i,ld n,k
mrudKqjl TlaislrKdxlfha Ok iajNdjh my< hhs' ;j o hï m%fNaohla TlaisyrKh ùfï § ta yd iu.dój
fjk;a m%fNaohla TlaislrKh lrjk neúka th Tlaisldrlhla f,i ye`Èkfõ'
5) lsih
s ï mrudKqjlg iajdëkj (;ksj) TZlrKh fyda TZyrKhg ,la úh yels o@
i. I− I2 xi. C2 O2−
4 CO2 (wdï,sl)
x. Cr2 O2−
7 Cr 3+ (wdï,sl) xx. NO2− NH3 (NdIañl)
ii. MnO4− + Fe2+ → MnO2 + Fe3+ (NdIañl) xii. S + HNO3 → SO2 + NO2 (wdï,sl)
viii. MnO2 + Br − → Br2 + Mn2+ (wdï,sl) xviii. S8 + CrO3 → SO2 + Cr2 O3 (NdIañl)
x. NO3− + Zn → ZnO2−
2 + NH3 (NdIañl) xx. I2 + S2 O2−
3 → I − + S4 O2−
6
i. S SO2−
4 + S
2−
(wdï,sl) v. P H2 PO2− + PH3 (NdIañl)
6.
(i) 2 I − I2 + 2e
(iv) 6 H + + CO + 6e CH4 + H2 O
(v) 2 NH3 6 H + + N2 + 6e
(vi) N2 + H2 O 2 H + + N2 O + 2e
(xi) C2 O2−
4 2 CO2 + 2e
(xii) N2 O + 5 H2 O 10 H + + 2 NO3− + 8e
(xiii) MnO−
4 + 2 H2 O + 3e MnO2 + 4 OH −
(xiv) CrO2−
4 + 4 H2 O + 3e Cr 3+ + 8 OH −
(xv) C2 O2−
4 2 CO2 + 2e
(xvi) 10 OH − + N2 O 2 NO3− + 5 H2 O + 8e
(xviii) 6 OH − + H2 S SO2 + 4 H2 O + 6e
7.
(i) 24 H + + 8 MnO4− + 5 CH4 8 Mn2+ + 5 CO2 + 22 H2 O
fyda
(xi) 2 CrO2−
4 + 3 Sn
2+
+ 8 H2 O 3 Sn4+ + 2 Cr 3+ + 16 OH −
(xv) 2 CrO2− 2−
4 + 3 C2 O4 + 8 H2 O 6 CO2 + 2 Cr 3+ + 16 OH −
(xvii) 12 OH − + 2 N2 O5 + P4 4 NO + 4 PO3−
4 + 6 H2 O
(xix) 6 H + + 6 I − + ClO−
3 3 I2 + Cl− + 3 H2 O
(xx) I2 + 2 S2 O2−
3 2 I − + S4 O2−
6
01. my; i`oyka jHqyj, wvx.= (Sa yd Sb jYfhka kï lr we;s) tla tla S mrudKq fol yd (Na yd Nb jYfhka
kï lr we;s) tla tla N mrudKq fol i`oyd fjka fjka jYfhka TlaislrK wxlh o ixhqc;djh o wod<
fldgqj ;=< ,shkak.
−
O
O
− + ..
O Sa Sb O Na Nb
O
O−
TlaislrK TlaislrK
mrudKqj ixhqc;djh mrudKqj ixhqc;djh
wxlh wxlh
Sa Na
Sb Nb
02. Mn2+ ,jKhla, wdï,sl udOHl §, PbO2 iu`. r;a l< úg, oïmeye;s ødjKhla (MnO−
4 ) iEfok w;r, PbO2
Pb2+ j,g mßj¾;kh fõ.
03.
i) Z hkq f,dayuh uq,øjHhls. wdï,sl udOHl § ZO−
4 whk u`.ska Tlaif,aÜ (C2O4 ) whk, CO2 njg
2−
mßj¾;kh fõ. fuu m%;sl%shdfõ § ZO4− whk, ZO+ whk njg mßj¾;kh fõ. wod< ;=<s; whksl w¾O
m%;sl%shd my; ,shkak.
C2O2−
4 : ZO4 = ……………………………………………………….. : ………………………………………………………..
−
whk idohs.
i) n ys w.h l=ula o?
ii) M2O2−
3 , M njg mßj¾;kh ùu ksrEmKh lrk w¾O m%;sl%shdj i`oyd ;=,s; iólrKh ,shkak.
n+
05. NH4NO3 r;a l< úg tlu M,hla f,i N2O yd H2O fohs. wod< TlaislrK iy TlaisyrK w¾O m%;sl%shd
i`oyd ;=<s; ridhksl iólrK my; ,shkak.
O
01. weisge,aäyhsâ (CH3 — C — H) ys ldfndkhs,a ldnkaj, TlaislrK wxlh jkqfha,
(i) Cr2O2−
7 + 8H + H2O2 → 2Cr
+ 3+ + 5H2O + O2
(ii) Cr2O2−
7 + 8H + 3H2O2 → 2Cr
+ 3+ + 7H2O + 3O2
(iii) Cr2O2−
7 + 8H + 5H2O2 → 2Cr
+ 3+ + 9H2O + 5O2
(iv) Cr2O2−
7 + 8H + 7H2O2 → 2Cr
+ 3+ +11H2O + 7O2
(v) Cr2O2−
7 + 8H + 9H2O2 → 2Cr
+ 3+ + 13H2O + 9O2
04. S2O2−
3 whkfha uOH mrudKqfjys ixhqc;d iy TlaislrK wxlh ms<sfj,ska
(i) 2 iy +4 fõ' (ii) 4 iy +6 fõ' (iii) 6 iy +4 fõ' (iv) 6 iy +2 fõ' (v) 4 iy +4 fõ'
05. my; i`oyka wKqfõ S(1) yd S(2) mrudKqj, TlaislrK ;;a;aj jkqfha ms<sfj,ska
F
F — S(1) — S(2) — F
F
07. H2O2, wdï,slD; MnO4− iu`. m%;sl%shd lr O2, Mn2+ iy H2O muKla ,nd fohs' wdï,slD; udOHhl § H2O2
ujq,hla iu`. m%;sl%Shdj i`oyd wjYH MnO4− ujq, ixLHdj,
(i) 0.4 (ii) 0.8 (iii) 2.0 (iv) 2.5 (v) 5.0
09. I − whk ujq, tlla TlaislrKh lsÍu i`oyd jeäu ujq, ixLHdjla wjYH jkafka my; i`oyka l=ulska o?
(i) Cl2 (ii) K2CrO4 (iii) K2Cr2O7 (iv) FeCl3 (v) KMnO4
10. my; ±lafjk whkfha khsÜrcka yd i,a*¾ mrudKqj, TlaislrK wxl ms<sfj,ska
.. .. ..
H—N—S=O ..
H O
..
..
..
11. laIdÍh udOHhl § ld¾ñl wmc,h OCl− iu`. msßhï lsÍfuka wm c,fhys wvx.= ihkhsâ whk my;
i`oyka iólrKhg wkqj N2 iy ldnfkaÜ whkj, mßj¾;kh fõ'
2CN− + 50Cl− + 2OH − → 2CO2− −
3 + N2 + 5Cl + H2 O
fuu m%;sl%shdj iïnkaOj my; i`oyka l==uk m%ldY(h) ksjerÈ o?
13. my; i`oyka mßj¾;k j,ska l=uk tl/ tajd TlaislrKhla fyda TlaisyrKhla fyda fkdfõ o?
14. TlaislrK m%;sl%shdjla iy TlaisyrK m%;sl%shdjla ish`:u ridhksl m%;sl%shd oaúOdlrK m%;sl%shdfõ'
iEu úg u iu.dój isÿ fõ'