Tema: Roli i Gjykatës Kushtetuese të Kosovës në Forcimin e

Demokracisë dhe Sundimit të Ligjit: Një Analizë e Vendimeve dhe

Ndikimit të saj

Emri i studentit: Ardit Ferizi

Departamenti: Juridik (Semestri 1)

Kolegji: UNIVERSUM

Prof. Ass. Dr. Avni H. ALIDEMAJ

Data e dorëzimit të detyrës: 07/01/2024

 1. Hyrje:

Problemi: Në këtë seksion, ne do të shqyrtojmë më thellë rolin e Gjykatës Kushtetuese

të Kosovës1 si mbrojtëse e demokracisë dhe sundimit të ligjit. Që nga themelimi i saj në

vitin 20092, Gjykata ka luajtur një rol vendimtar në ruajtjen e rendit kushtetues dhe

mbrojtjen e të drejtave dhe lirive themelore. Përtej zbatimit të Kushtetutës, Gjykata ka

ndërhyrë në çështje të rëndësishme që përcaktojnë drejtimin e demokracisë në Kosovë.

Kjo përfshin vendimet që kanë formuar praktikat ligjore dhe politike, duke kontribuar në

ndërtimin e një sistemi politik më transparent dhe të drejtë. Nëpërmjet një analize të

vendimeve të Gjykatës Kushtetuese, ne do të hulumtojmë si veprimet e saj kanë ndikuar

në stabilizimin politik dhe në forcimin e sundimit të ligjit në vend.

Hipotezat:

Roli i Gjykatës në Mbrojtjen e Demokracisë: Gjykata Kushtetuese e Kosovës është

thelbësore në mbrojtjen e parimeve demokratike të vendit. Kjo hipotezë sugjeron se

vendimet e Gjykatës kontribuojnë në forcimin e demokracisë dhe ruajtjen e lirive

themelore.

Ndikimi në Sundimin e Ligjit: Vendimet e Gjykata Kushtetuese kanë një efekt të

dukshëm në fortifikimin e sundimit të ligjit në Kosovë. Kjo hipotezë hulumton se si

1
Gjykata Kushtetuese e Kosovës. (n.d.). Roli dhe përgjegjësitë. Marrë nga
https://gjk-ks.org/gjykata-kushtetuese/roli-dhe-pergjegjesite/
2
Gjykata Kushtetuese e Kosovës. (n.d.). Historiku. Marrë nga
https://gjk-ks.org/gjykata-kushtetuese/historiku/
vendimet e Gjykatës ndikojnë në zhvillimin dhe zbatimin e ligjit, duke përmirësuar rendin

juridik dhe politik.

Metodat e Kërkimit:

Analiza e Vendimeve të Gjykatës3: Ky hulumtim do të përfshijë një shqyrtim të thelluar të

vendimeve kryesore të Gjykatës Kushtetuese, duke vlerësuar ndikimin e tyre në

zhvillimin e demokracisë dhe sundimit të ligjit.

Studimi i Literaturës: Do të bëjmë referim në burime të ndryshme të literaturës

ekzistuese.

Qasja Integrale: Kjo metodologji synon të japë një pamje të plotë dhe të detajuar të rolit

dhe impaktit të Gjykatës Kushtetuese në zhvillimin demokratik të Kosovës.

3
Gjykata Kushtetuese e Kosovës. (n.d.). Vendimet. Marrë nga https://gjk-ks.org/vendimet/
 Kapitulli 1 - Hyrje dhe Analiza e Hipotezës

Hipoteza: Roli i Gjykatës në Mbrojtjen e Demokracisë: Gjykata Kushtetuese e Kosovës

është thelbësore në mbrojtjen e parimeve demokratike të vendit.

Analizë e Hipotezës me Të Dhëna Sasiore dhe Cilësore:

Gjykata Kushtetuese e Kosovës luan një rol thelbësor në mbrojtjen e demokracisë dhe

sundimit të ligjit. Kjo vërtetohet në rastin e dhunës në familje (KI129/21)4, ku Gjykata

konstatoi dështimin e autoriteteve për të mbrojtur një grua nga dhuna në familje. Sipas

njoftimit të Gjykata Kushtetuese, autoritetet dështuan në përmbushjen e detyrimeve

pozitive për mbrojtjen e jetës, të garantuar nga Kushtetuta dhe Konventa Evropiane për

të Drejtat e Njeriut​​.

Kontributi Paraprak dhe Faktet-Kundërfakte:

Paraprakisht, Gjykata Kushtetuese ka trajtuar raste të shumta ku të drejtat themelore

dhe parimet demokratike kanë qenë në rrezik. Rasti i Sebahate Morinës5 është një

4
Gjykata Kushtetuese e Kosovës. (2023). Rasti i Dhunës në Familje (KI129/21). Marrë nga
https://gjk-ks.org/wp-content/uploads/2023/03/ki_129_21_agj_shq.pdf
5
Betimi për Drejtësi. (22 Mars, 2023). Rasti i Sebahate Morinës, Gjykata Kushtetuese konstaton se i është shkelur e
drejta për jetë. Marrë nga
https://betimiperdrejtesi.com/rasti-i-sebahate-morines-gjykata-kushtetuese-konstaton-se-i-eshte-shkelur-e-drejta-
per-jete/
shembull ku Gjykata ndërhyri për të theksuar detyrimet e shtetit për mbrojtjen e të

drejtave të njeriut.

Argumente dhe Kundërargumente:

Një argument në mbështetje të hipotezës është se vendimet e Gjykatës kanë një ndikim

të drejtpërdrejt në mbrojtjen e të drejtave themelore. Megjithatë, një kundërargument

mund të jetë se ky rast tregon një dështim të sistemit dhe nevojën për përmirësim të

mëtejshëm në zbatimin e ligjit dhe në mbrojtjen e të drejtave të njeriut.

Përmbledhja Parafinale e Arritjeve:

Në përfundim, rasti i dhunës në familje të trajtuar nga Gjykata Kushtetuese të Kosovës6

demonstron rolin vital të Gjykatës në mbrojtjen e parimeve demokratike dhe në

sundimin e ligjit. Duke vlerësuar rastet me të dhëna sasiore dhe cilësore, si dhe duke

analizuar kontributin paraprak dhe faktet, Gjykata konfirmon përpjekjen e vazhdueshme

për mbrojtjen e të drejtave dhe parimeve demokratike në vend.

6
Gjykata Kushtetuese e Kosovës. (2023). Rasti i Dhunës në Familje (KI129/21), Njoftim për publikimin e aktgjykimit
KI 129/21. Marrë nga
https://gjk-ks.org/njoftim-per-publikimin-e-aktgjykimit-ki-129-21/
 Kapitulli 2 - Hyrje dhe Analiza e Hipotezës

Hipoteza: Ndikimi në Sundimin e Ligjit: Vendimet e Gjykata Kushtetuese kanë një efekt

të dukshëm në fortifikimin e sundimit të ligjit në Kosovë. Kjo hipotezë hulumton se si

vendimet e Gjykatës ndikojnë në zhvillimin dhe zbatimin e ligjit, duke përmirësuar rendin

juridik dhe politik.

Analizë e Hipotezës me Të Dhëna Sasiore dhe Cilësore:

Gjykata Kushtetuese e Kosovës luan një rol të rëndësishëm në garantimin e sundimit të

ligjit. Përmes vendimeve të saj, ajo trajton shkeljet e të drejtave kushtetuese dhe

influencon interpretimin dhe zbatimin e legjislacionit. Si shembull, në rastin KI108/227,

Gjykata trajtoi një çështje të ndërlidhur me të drejtat e njeriut dhe procedurat gjyqësore,

duke vlerësuar se Aktgjykimi i Kolegjit të Apelit ishte në kundërshtim me Kushtetutën

dhe Konventën Evropiane për të Drejtat e Njeriut.

Kontributi Paraprak dhe Faktet-Kundërfakte:

Gjykata ka adresuar çështje të ndryshme që prekin drejtpërdrejt të drejtat themelore si

liria e shprehjes8, të drejtat e pronësisë, dhe të drejtat zgjedhore. Këto vendime

7
Gjykata Kushtetuese e Kosovës. (2023). Njoftim për publikimin e aktgjykimit KI 108/22. Marrë nga
https://gjk-ks.org/njoftim-per-publikimin-e-aktgjykimit-ki-108-22/
8
Gjykata Kushtetuese e Kosovës. (2019). Konferencë ndërkombëtare për lirinë e shprehjes (5 Dhjetor, 2019). Marrë
nga https://gjk-ks.org/konference-nderkombetare-per-lirine-e-shprehjes/
kontribuojnë në një shoqëri më të drejtë dhe të barabartë, dhe ndikojnë në zbatimin e

ligjit dhe forcimin e parimeve demokratike.

Argumente dhe Kundërargumente:

Një argument në mbështetje të hipotezës është se vendimet e Gjykatës Kushtetuese

janë thelbësore9 për zbatimin e drejtë dhe të barabartë të ligjit. Megjithatë, një

kundërargument mund të jetë se, pavarësisht ndikimit të vendimeve të Gjykatës, sfidat

në sundimin e ligjit vazhdojnë të ekzistojnë10, siç është nevoja për reforma në sistemin

gjyqësor dhe përfshirjen më të gjerë të grupeve të margjinalizuara në gjyqësor.

Përmbledhja Parafinale e Arritjeve:

Gjykata Kushtetuese e Kosovës ka një rol vendimtar në forcimin e sundimit të ligjit në

vend. Vendimet e saj janë jetësore për garantimin e respektimit të të drejtave

kushtetuese dhe interpretimin e ligjit në një mënyrë që mbështet parimet demokratike.

Kjo hipotezë ofron një analizë të thellë të ndikimit të Gjykatës Kushtetuese në zhvillimin

e sistemit gjyqësor dhe në përmirësimin e rendit juridik dhe politik në Kosovë.

9
Çeku, N., & Xhemajli, H. (2020). Constitutional principles and their impact on the establishing of the constitutional
order and rule of law in Kosovo. Marre nga https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3729278
10
Drejtësia Sot,Besarta Sejdiu , Gjyqësori në Kosovë: Qasja në Drejtësi dhe Sfidat në Realizimin e Plotë të Saj.
https://drejtesiasot.com/2023/08/09/gjyqesori-ne-kosove-qasja-ne-drejtesi-dhe-sfidat-ne-realizimin-e-plote-te-saj/
PËRFUNDIMI

Objekti i Trajtimit dhe Hipotezat:

Studimi filloi me objektin e trajtimit të rolit të Gjykatës Kushtetuese të Kosovës në

forcimin e demokracisë dhe sundimit të ligjit. Hipotezat e shtruara ishin se kjo Gjykatë

luan një rol thelbësor në mbrojtjen e parimeve demokratike dhe në fortifikimin e

sundimit të ligjit në Kosovë.

Arritjet e Studimit:

Nga analiza e vendimeve të Gjykata Kushtetuese, veçanërisht në rastet si ai i dhunës në

familje (KI129/21) dhe rasti i Metalinvest sh.a. (KI108/22), arritëm në përfundimin se

Gjykata ka një ndikim të drejtpërdrejtë dhe të fuqishëm në mbrojtjen e të drejtave

themelore dhe në zbatimin e ligjit. Vendimet e Gjykatës kanë një rëndësi thelbësore në

formësimin e praktikave ligjore dhe në përmirësimin e rendit juridik dhe politik të

Kosovës.

Përmbushja e Hipotezave:

Hipoteza e parë që trajton rolin e Gjykatës në mbrojtjen e demokracisë u përmbush,

duke vërtetuar se Gjykata Kushtetuese e Kosovës kontribuon në mbrojtjen dhe fuqizimin

e parimeve demokratike. Nga ana tjetër, hipoteza e dytë që lidhet me ndikimin e

Gjykatës në sundimin e ligjit gjithashtu u përmbush, duke treguar se vendimet e saj janë
jetike për fortifikimin e sundimit të ligjit dhe për një shoqëri më të drejtë dhe të

barabartë.

Reflektim Përfundimtar:

Studimi im nënvizon rëndësinë e Gjykatës Kushtetuese të Kosovës si një institucion kyç

në mbrojtjen e të drejtave themelore dhe në forcimin e strukturave demokratike dhe

ligjore në vend. Vendimet e saj jo vetëm që përcaktojnë drejtimin e zhvillimit demokratik

dhe juridik, por gjithashtu krijojnë një bazë të fortë për një të ardhme më të drejtë dhe të

qëndrueshme për shoqërinë kosovare11.

11
Gjykata Kushtetuese e Kosovës. (2021). Plani Strategjik i Gjykatës Kushtetuese të Kosovës 2021-2025. Marrë nga
https://gjk-ks.org/wp-content/uploads/2021/04/gjkk_plani_strategjik_2021_2025_shq.pdf
Rekomandime

Fuqizimi i Rolit të Gjykatës Kushtetuese: Për të mbrojtur më efikasht parimet

demokratike dhe sundimin e ligjit, është e rëndësishme që Gjykata Kushtetuese të

Kosovës të ketë më shumë autoritet dhe pavarësi në vendimet e saj.

Edukimi dhe Ndërgjegjësimi Publik: Ngritja e ndërgjegjësimit publik rreth rolit dhe

vendimeve të Gjykatës Kushtetuese do të ndihmojë në rritjen e besimit të qytetarëve në

sistemin e drejtësisë dhe në mbështetjen e vendimeve të saj.

Përmirësimi i Qasjes në Drejtësi: Sigurimi i një qasjeje më të lehtë dhe më transparente

në drejtësi për të gjithë qytetarët, duke përfshirë grupet e margjinalizuara.

Zgjerimi i Bazës së të Drejtave të Mbrojtura: Gjykata duhet të vazhdojë të zgjerojë

interpretimin dhe mbrojtjen e të drejtave themelore, duke përfshirë çështjet e ndjeshme

sociale dhe të drejtat e minoriteteve.

Rritja e Bashkëpunimit Ndërkombëtar: Gjykata Kushtetuese duhet të forcojë

bashkëpunimin me institucione të tjera kushtetuese dhe gjyqësore ndërkombëtare për

të ndarë praktikat më të mira dhe për të rritur kapacitetet e saj.

Përmirësimi i Transparencës dhe Llogaridhënies: Rritja e transparencës në procesin

vendimmarrës dhe në argumentet e vendimeve të Gjykatës do të ndihmojë në kuptimin

dhe pranimin më të gjerë të vendimeve të saj nga publiku.

Ndërtimi i Kapaciteteve dhe Trajnimi i Gjyqtarëve: Investimi në trajnimin dhe zhvillimin

profesional të gjyqtarëve dhe stafit të Gjykatës Kushtetuese për të siguruar që ata janë

të pajisur me njohuritë dhe aftësitë e nevojshme për të trajtuar çështjet komplekse

kushtetuese.

Bibliografia:

● Gjykata Kushtetuese e Kosovës. (2023). Rasti i Dhunës në Familje

(KI129/21). [Gjykata Kushtetuese e Kosovës vlerësoi kushtetutshmërinë e

veprimeve dhe mosveprimeve të autoriteteve në lidhje me një rast të

dhunës në familje, duke konstatuar shkelje të drejtave themelore.]

● Gjykata Kushtetuese e Kosovës. (2023). Rasti i Metalinvest sh.a.

(KI108/22). [Gjykata Kushtetuese e Kosovës konstatoi mohimin e të

drejtave themelore në një proces gjyqësor të drejtë dhe të paanshëm.]