Professional Documents
Culture Documents
9
2
0
2
2
Tường thuật
TRẢI NGHIỆM GẤP GIẤY
TẠI YOKO ONSEN
THANH ÂM CỦA KÉN
Nhân vật
THÂN HOÀNG MINH
BERNIE PEYTON
Diagram
CÁ NÓC
HÀ MÃ
CÁ NGỰA
BỌ SAMURAI
MỤC LỤC
3 LỜI NGỎ
4 TIN TỨC
SỰ KIỆN 8 THANH ÂM CỦA KÉN Tạ Trung Đông
10 TRẢI NGHIỆM GẤP GIẤY Nguyễn Hùng Cường &
TẠI YOKO ONSEN Đỗ Anh Tú
2
LỜI NGỎ
“Câu chuyện Nếp gấp” là tạp chí được biên tập và phát hành bởi
Vietnam Origami Group, nhằm mục đích cập nhật tin tức, kiến thức
về nghệ thuật gấp giấy Origami.
Hội Gấp giấy Việt Nam (Vietnam Origami Group, viết tắt là VOG)
được thành lập vào ngày 17 tháng 3 năm 2005 bởi Hiba, trang web:
https://origami.vn.
Trong số tạp chí lần này, chúng ta sẽ được làm quen với hai tác giả
một già một trẻ, cả hai đều có những tác phẩm độc đáo và những
cái nhìn thú vị về nghệ thuật gấp giấy. Ngoài ra, các bạn sẽ được
trải nghiệm một số sự kiện liên quan đến origami gần đây qua lời
kể của các thành viên VOG và khám phá nhiều tài liệu kiến thức
bổ ích khác.
Ban biên tập xin chân thành cảm ơn những đóng góp của:
3
TIN TỨC
1 tháng 5 LỄ HỘI MÙA HÈ TẠI YOKO ONSEN
1-2/5/2022
Trưng bày và hướng dẫn du khách trải nghiệm
nghệ thuật gấp giấy Origami. Sự kiện được tổ
chức tại Yoko Onsen Quang Hanh, Quảng Ninh.
Phụ trách: Đỗ Anh Tú & Vũ Văn Tiến
4
THÁNG 5-9/2022
ORIGAMI TALK #3 5 tháng 6
5/6/2022
Chủ đề: Xử lý giấy & Tạo hình
Trong nhiều trường hợp người chơi origami sẽ
phải xử lý tờ giấy có sẵn để giúp nó trở nên dai
hơn, giữ nếp tốt hơn. Không những thế, kỹ thuật
gấp và tạo hình của mỗi tác giả cũng tạo ra
những kết quả đặc biệt mang phong cách riêng.
Link sự kiện
5
TIN TỨC
Tháng 7 CUỘC THI GẤP GIẤY CỦA HÀN QUỐC
7/2022
Paper Culture Foundation tại Hàn Quốc tổ chức
một cuộc thi gấp giấy nhằm đóng góp vào sự
phát triển của việc gấp giấy trên toàn thế giới
cũng như quảng bá gấp giấy của Hàn Quốc. Từ
tháng 7 cuộc thi đã bắt đầu mở đăng ký.
Hạn đăng ký nộp tác phẩm: 8/10/2022
Thể lệ cuộc thi: xem tại đây
6
THÁNG 5-9/2022
ORIGAMI TALK #5 31 tháng 7
31/7/2022
Chủ đề: Dạy gấp giấy
Nếu là một người yêu thích gấp giấy và chơi gấp
giấy được một thời gian, hẳn đã có không ít lần
bạn phải hướng dẫn một ai đó gấp giấy. Trong
Origami talk số 5, các thành viên đã cùng bàn
luận về việc dạy gấp giấy sao cho hiệu quả.
Link sự kiện
7
THANH ÂM CỦA KÉN
Bài: Tạ Trung Đông
Tháng 6 này, mình - Trung Đông có dịp hợp tác với ARIA để mô tả
hình ảnh kén qua phong cách gấp giấy cho sự kiện “Thanh âm của
Kén” – "Sounds of the Cocoon".
Khi nhận được yêu cầu mình khá lo lắng vì thời gian gấp rút, và cũng
phải qua nhiều quy trình như: thiết kế thành hình, làm ra số lượng, và
lên màu.
Với số lượng hơn 300 mẫu kén và một mẫu gấp lớn, thì khiến mình
phải suy nghĩ làm sao để ra một mẫu gấp không quá nhiều bước gấp
và cũng không quá nhiều khâu tạo hình phức tạp để cho những nhân
công khác có thể gấp lại mẫu của mình mà không quá khó khăn
nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả.
Trong quá trình thiết kế thì mình đưa ra 3 phương án để khách hàng
lựa chọn, cũng rất may mắn khách hàng đã chọn mẫu mà mình thích
nhất trong 3 mẫu và không quá nhiều bước gấp.
Phương án 1 Phương án 2
Tháng 5/2022 các thành viên VOG có cơ hội thực hiện hai workshop
origami tại khu nghỉ dưỡng khoáng nóng Yoko Onsen Quang Hanh,
Quảng Ninh. Phía Yoko có vẻ rất ưu ái bộ môn gấp giấy nên đã đưa
origami vào hai sự kiện lớn của họ.
Năm nay VOG vinh dự góp mặt trong Lễ hội Mùa Hè (Natsu Matsuri)
của tập đoàn Sun Group tại Yoko Onsen Quang Hanh từ 1/5 đến
2/5/2022. Đây là năm thứ 2 liên tiếp mình - Đỗ Anh Tú và Vũ Văn Tiến
được quản lý của Yoko Onsen tin tưởng giao nhiệm vụ mang nghệ
thuật Origami tới du khách tại đây.
10 Bài: Nguyễn Hùng Cường & Đỗ Anh Tú – Trải nghiệm Gấp giấy tại Yoko Onsen
Chúng mình cũng được trải nghiệm từ đầu tới cuối những giai điệu Hình 2 (trái): Vũ Văn Tiến hướng dẫn
của đội nhảy mang tới. Các du khách rất ngạc nhiên khi thấy được sự khách gấp mẫu bướm cơ bản.
khéo léo của các nghệ nhân Việt Nam sau khi biết rằng mỗi tác phẩm Hình 3 (phải): Đỗ Anh Tú hướng dẫn du
được trưng bày chỉ được gấp từ một tờ giấy vuông với các kích thước khách gấp giấy.
khác nhau.
Hình 4 (dưới): Mẫu Sumo của anh
Nguyễn Võ Hiến Chương có thể ứng
Ngày thứ hai dụng làm trò chơi. Hình ảnh từ bản tin
của đài truyền hình Quảng Ninh trong
Cũng giống ngày thứ nhất, mình và Tiến tới sớm hơn 30 phút để buổi giới thiệu về Yoko Onsen:
chuẩn bị. Do đã có kinh nghiệm trưng bày nên thời gian mình chuẩn https://baoquangninh.com.vn/ban-tin-
thoi-su-19h45-ngay-2-5-2022-
bị cũng nhanh hơn so với ngày thứ nhất. 3185381.html
Ngược lại so với ngày đầu tiên, mình sẽ thay Tiến hướng dẫn mọi
người các mẫu gấp. Còn Tiến sẽ phụ trách thay mình phần giới thiệu,
cũng như lịch sử và quá trình phát triển Origami tại Việt Nam cho
những người còn chưa biết về Origami.
Trong buổi workshop ngày thứ hai, các mẫu hướng dẫn cho du khách
không chỉ đơn thuần là những mẫu 2D, thay vào đó mình đã hướng
dẫn du khách mẫu gấp có thể chơi được để tạo không khí sôi nổi.
Sau những bản tin ngắn được đài truyền hình du lịch Quảng Ninh
điểm qua và được trải nghiệm về bộ môn Origami, du khách được tiếp
nối ngay với những vũ điệu nhảy truyền thống Yosakoi trong khuôn
viên chính của sân khấu mà không phải di chuyển đi đâu xa.
Trải nghiệm Gấp giấy tại Yoko Onsen – Bài: Nguyễn Hùng Cường & Đỗ Anh Tú 11
Sau điệu nhảy Yosakoi của vũ đoàn thì cũng khép lại buổi workshop
của bên mình, lúc đó mọi người sẽ cùng lên để chụp ảnh cùng với vũ
đoàn hoặc chụp ảnh cùng với nhau để lưu lại những khoảnh khắc
đáng nhớ trong chuyến du lịch đặc biệt này.
Thay mặt các thành viên VOG mình chân thành cám ơn tập đoàn Sun
Group đã dành tình cảm đặc biệt dành cho bộ môn Origami. Và cám
ơn Yoko Onsen đã giúp những du khách có được cái nhìn rõ hơn về
bộ môn nghệ thuật gấp giấy tại Việt Nam.
Đỗ Anh Tú
12 Bài: Nguyễn Hùng Cường & Đỗ Anh Tú – Trải nghiệm Gấp giấy tại Yoko Onsen
Lễ hội Mặt trời (Taiyo Matsuri)
(Tường thuật bởi Nguyễn Hùng Cường)
Ngày 22-29/5/2022, hai thành viên nữa của VOG là mình - Nguyễn
Hùng Cường và anh Nguyễn Việt Hưng tiếp tục được mời làm
workshop origami trong sự kiện mừng sinh nhật 2 tuổi của Yoko
Onsen Quang Hanh mang tên Lễ hội Mặt trời (Taiyo Matsuri).
Trải nghiệm Gấp giấy tại Yoko Onsen – Bài: Nguyễn Hùng Cường & Đỗ Anh Tú 13
Để sự kiện sinh nhật thêm đặc biệt, họ đã đặt mình thiết kế hình gấp
dựa trên linh vật Yoko Mon của họ. Đây là một thử thách không hề dễ
dàng, nhất là trong lúc thời gian không có nhiều và còn phải chuẩn bị
những thứ khác cho workshop. Cuối cùng mình cũng làm xong nhờ
biến tấu một chút trên hình cơ bản cá. Mẫu này không quá khó nên
mình có thể dạy nó cho du khách nữa. Mừng là có nhiều người nhận
ra nó giống linh vật thật, gửi cho phía Yoko xem họ duyệt luôn khỏi
cần chỉnh sửa gì thêm.
Ngày đầu tiên tất cả còn đang háo hức, cộng thêm với việc được nhìn
thấy nhiều mẫu gấp lạ mắt, không chỉ du khách mà cả nhân viên, tình
nguyện viên ở đây tranh thủ lúc rảnh cũng chạy ra cùng gấp với tụi
mình. Nói chung không khí ngày đầu tiên rất vui vẻ và sôi nổi.
Đến chiều tối, khi khu nghỉ dưỡng chuẩn bị đóng cửa cũng là lúc bọn
mình kết thúc hoạt động ngày hôm đó. Anh Hưng phải về Hà Nội để
làm việc vào sáng thứ Hai, còn mình thì ở lại phụ trách các ngày tiếp
theo từ 23 đến 29/5. Do lượng khách các ngày tiếp theo ít hơn nên họ
Hình 8 (trên): Anh Nguyễn Việt Hưng
đang hướng dẫn du khách gấp giấy. chỉ yêu cầu một người ở lại dạy gấp.
14 Bài: Nguyễn Hùng Cường & Đỗ Anh Tú – Trải nghiệm Gấp giấy tại Yoko Onsen
Sau khi rời Yoko Onsen mình bắt xe buýt về khách sạn nghỉ. Do trời
tối và mệt nên mình không đi xung quanh thăm thú gì, về thẳng và
ngủ luôn.
Trải nghiệm Gấp giấy tại Yoko Onsen – Bài: Nguyễn Hùng Cường & Đỗ Anh Tú 15
Việc dạy gấp giấy cho du khách trong các ngày tiếp theo cũng giống
như ngày đầu tiên, chỉ khác là lượng khách ít hơn. Thỉnh thoảng mình
gặp vài người thích gấp và ở lại tương đối lâu, gấp xong mấy mẫu rồi
mới đi. Mình còn mang thêm cả một số hướng dẫn phức tạp cho
những ai đã gấp thành thạo và giới thiệu sách origami của VOG cho
họ. Có nhiều thời gian rảnh hơn nên mình gấp sẵn một số mẫu, ai
thích mà không có thời gian ngồi gấp thì mình tặng luôn mẫu cho họ.
Ở đây mình thấy các cô, các chị thường tập trung cho chuyên môn
tắm khoáng và chụp ảnh là chính, còn các anh chồng hay các bé (trai)
tắm nhanh hơn nên ra sớm, có người tranh thủ lúc đợi người nhà thì
ngồi gấp với mình.
Những người học gấp đa phần là người trẻ. Có hôm mình gặp một đội
mấy bạn học sinh tíu tít học hết mẫu này đến mẫu nọ, nói chuyện rôm
rả không ngừng. Dạy đám này mệt nhưng vui, có bạn cũng biết nhìn
hướng dẫn để gấp theo, còn tự dạy nhau gấp.
Đặc biệt có một hôm mình gặp một bác cựu chiến binh, cầm tờ giấy
ra gấp thành chiếc máy bay nhìn lạ lạ. Hỏi ra mới biết đây là mẫu bác
học được hồi còn trong quân đội. Thế là bác ấy dạy mình gấp mẫu này
Hình 13 (trên): Nguyễn Hùng Cường luôn. Không ngờ có ngày đi dạy gấp lại còn… được học gấp. Nhìn mẫu
hướng dẫn gấp giấy cho du khách.
này mình nhớ lại trước đây bố cũng từng dạy mình một mẫu máy bay
Hình 14 (dưới): Máy bay chiến đấu - khác, đơn giản hơn mẫu kia. Rất có thể đó là những mẫu sáng tác của
Không rõ tác giả. Bên trái là mẫu do
người Việt Nam từ thời chiến tranh, nếu các bạn biết tác giả của
một bác cựu chiến binh gấp, bên phải là
mẫu mà mình gấp theo bác ấy. chúng thì cho mình biết với nhé.
Sau một tuần ở Quảng Ninh với
nhiều kỷ niệm thú vị, mình được
biết thêm nhiều câu chuyện
mới, được dạy gấp cho nhiều đối
tượng thuộc những lứa tuổi khác
nhau, và còn được học gấp mẫu
mới nữa. Cảm ơn Yoko Onsen và
WonderLife đã hỗ trợ VOG trong
sự kiện này.
Nguyễn Hùng Cường
16 Bài: Nguyễn Hùng Cường & Đỗ Anh Tú – Trải nghiệm Gấp giấy tại Yoko Onsen
TÁC GIẢ TRẺ
THÂN HOÀNG MINH
Bài: Nguyễn Hùng Cường
Trong một lần lang thang trên mạng, tôi tình cờ tìm thấy ảnh của mẫu
Hà Mã do một người nước ngoài gấp. Mẫu gấp rất hay và tôi bất ngờ
khi nhận ra tác giả của nó là một cái tên Việt Nam – Hoàng Minh. Tôi
tới trang Instagram của Minh và tìm thấy rất nhiều mẫu gấp thú vị
khác. Nhiều mẫu có cấu trúc rất phức tạp, chi tiết được xử lý khéo léo,
chứng tỏ tác giả này có tư duy thiết kế gấp giấy rất tốt.
Các bạn có thể xem thêm tác phẩm của Minh tại:
https://www.instagram.com/hoangminh117/
Để ủng hộ tác giả, bạn có thể mua hướng dẫn gấp (diagram) của Minh
tại đây: https://ko-fi.com/imrich
Hãy cùng tôi tìm hiểu thêm về tác giả này nhé.
Tác giả trẻ: Thân Hoàng Minh – Bài: Nguyễn Hùng Cường 17
Đầu tiên, hãy cho độc giả biết một số thông tin cơ bản: tên, tuổi, nơi
ở, công việc hiện tại của em?
Tên đầy đủ của em là Thân Hoàng Minh, năm nay 22 tuổi. Hiện em
đang sống ở Mỹ để học đại học, ngành Computer Science.
18 Bài: Nguyễn Hùng Cường – Tác giả trẻ: Thân Hoàng Minh
Hà mã rất là dễ gấp (đối với em) nhưng đến lúc shape (tạo hình) thì
nhiều người có thể có nhiều kiểu shaping khác nhau. Cá mập thì em
thích vì cái tỷ lệ và hình dáng của nó rất gần so với cá mập ngoài đời,
chỉ tệ là shaping mẫu đó thì rất là khó (đang vẽ diagram cho nó thì em
còn đang không biết phải shape cái đuôi làm sao cho nó nhất quán).
Tác giả trẻ: Thân Hoàng Minh – Bài: Nguyễn Hùng Cường 19
Có nhiều thiết kế mà có nhiều lớp chồng lên nhau thì em không bận
tâm gấp. Em cũng có nhờ người làm giấy tốt hơn để em mua và gấp,
chủ yếu vì em lười tự làm giấy.
Em thường thiết kế các mẫu phức tạp và đổi màu, có phải ở trường
em khá giỏi hình học? Em có thấy các môn học giúp ích cho mình
trong origami không?
Em nghĩ hình học là thứ duy nhất mà nó có giúp ích cho em trong
origami nói chung. Về những cái như là Kawasaki theorem hay là
những mặt toán trong sách của Robert J. Lang chẳng hạn thì em chỉ
hấp thụ dần dần qua nhiều CP em tìm, coi và thử thôi nên nếu phải
giải thích thì em cũng chẳng biết phải bắt đầu từ đâu.
20 Bài: Nguyễn Hùng Cường – Tác giả trẻ: Thân Hoàng Minh
BERNIE PEYTON
Bài: Đinh Trường Giang
Tôi thấy tác phẩm của Bernie Peyton lần đầu tại Origami USA
convention khoảng giữa những năm 90, lúc còn đem theo máy ảnh
chụp bằng phim mà giờ chưa tìm lại được nhiều hình. Những chú gấu
thật sự rất sống động với lối xếp thô ráp không trau chuốt. Sau này
khi tiếp xúc và biết nhiều về ông hơn, tôi hiểu tại sao.
Bernie từng theo học Nghệ thuật tạo hình tại đại học Harvard trước
1972 và Art Institute tại San Francisco nhưng bỏ giữa chừng để chăm
sóc mẹ. Cũng từ khi vẽ và in tranh, ông bắt đầu yêu giấy.
Nghệ thuật hay Thủ công - một chủ đề không dễ - nhưng theo ông,
một tác phẩm cần những gì để được coi là tác phẩm nghệ thuật?
Những tác phẩm nghệ thuật phải có lời tự sự. Chúng kể một câu
chuyện. Điều này đúng với bất kỳ loại hình nghệ thuật nào (khiêu vũ,
âm nhạc, nghệ thuật thị giác, kịch, v.v.). Tác phẩm cũng được đánh giá
dựa trên các tiêu chí mà tất cả các ngành nghệ thuật được đánh giá.
Các câu hỏi liên quan bao gồm "tại sao lại là giấy, nó có kích thước phù
hợp với hình ảnh và ý tưởng muốn diễn đạt không, màu sắc hay lớp gỉ
có hỗ trợ cho tác phẩm không, nó có phải là đại diện cho một chuỗi
tác phẩm hay chỉ là một tác phẩm riêng biệt?...
Rất nhiều tác phẩm origami chỉ chú trọng tạo ra những thứ dễ nhận
biết hoặc trang trí. Vâng, tôi cũng "phạm tội" như vậy.
Ông có lời khuyên nào dành cho những người sáng tạo trẻ không?
• Thiết kế những gì bạn biết rõ. Nghệ thuật nên truyền tải kinh
nghiệm sống của tác giả. Nếu bạn chưa bao giờ nhìn thấy hoặc
chạm vào một con voi, thì có lẽ tốt nhất bạn không nên lãng phí
thời gian để thiết kế một con voi.
• Bắt đầu với việc mô tả chủ đề của bạn bằng lời. Thực hiện một
số bản vẽ phác thảo để xác định cái cốt lõi của chủ đề bạn muốn
diễn tả. Bạn có thể tìm ra giải pháp cho những khó khăn về tỷ lệ,
vật liệu phụ trợ, màu sắc, v.v. trước khi bắt đầu gấp.
• Cố gắng nắm bắt đối tượng của bạn bằng ít nếp gấp nhất, sau đó
thêm vào chi tiết mà bạn thấy phù hợp.
• Giữ lại những thiết kế "có lỗi" của bạn. Sai lầm là một phần của
thành công. Tôi đánh số và ghi ngày tháng những thứ này và đặt
chúng vào một thư mục. Sau đó, đôi khi là nhiều năm sau, tôi có
* Một số thông tin trong bài viết lấy từ website của Bernie Peyton:
berniepeyton.com và nwf.org/Magazines/National-Wildlife/2002/Spectacle-on-
Mount-Chaparri
Bernie Peyton dự kiến xuất bản một cuốn sách mới vào cuối năm nay
(2022). Danh sách mẫu chủ yếu là mũ hình các loài thú và một vài
mẫu khác. Ông đã nhờ các thành viên VOG gấp thử các mẫu này và
kiểm tra xem hướng dẫn ông vẽ ra đã ổn chưa.
Một hôm Basho cỡi ngựa dọc đường làng với cậu học trò Kikaku.
Kikaku là một thiếu niên tốt bụng và vui tính nhưng cũng hơi ngỗ
nghịch trong số những học trò của Basho.
Trên đường đi, Kikaku thấy một chú chuồn chuồn bay lượn trước mặt
và ngay lập tức nghĩ rằng nếu không có đôi cánh, thì chú sẽ nhìn
giống như một quả ớt đỏ.
Kikaku liền ứng khẩu:
“Vặt đôi cánh
chú chuồn chuồn đỏ thắm kia
Và kìa,
Một quả ớt“
Nhưng Basho dừng ngựa ngay lập tức.
“Đó không phải là thơ!“, ông la cậu học trò: con có thể gọi một ý nghĩ
độc ác như vậy là thơ sao? Vặt đôi cánh của chú chuồn chuồn không
phải là thơ.
Thay vì vậy, con nên đổi lại như sau :
“Chắp đôi cánh
Quả ớt đỏ thắm kia
bỗng hóa thân
một chú chuồn chuồn“
Sư tử
Hoàng Tiến Quyết
Thiên nga
Hoàng Tiến Quyết