Obniżki, podwyżki

Podstawa programowa z matematyki dla kl. IV–VI

V. Obliczenia procentowe. Uczeń:
1) przedstawia część wielkości jako procent tej wielkości;
2) oblicza liczbę a równą p procent danej liczby b;
3) oblicza, jaki procent danej liczby b stanowi liczba a;
4) oblicza liczbę b, której p procent jest równe a;
5) stosuje obliczenia procentowe do rozwiązywania problemów w kontekście praktycznym,
również w przypadkach wielokrotnych podwyżek lub obniżek danej wielkości.

Cel: utrwalenie wiadomości o procentach, kształcenie umiejętności sprawnego obliczania

procentu danej liczby (możliwie w pamięci), zastosowanie wiedzy w konkretnych sytu-
acjach życiowych, wyszukiwanie wiadomości zapisanych w tabelach, kształcenie umie-
jętności pracy w grupach.
Ćwiczenie można przeprowadzić jako podsumowanie tematyki związanej z obliczaniem
procentu z liczby.

Przebieg zajęć
1. 
Utwórz grupy 4- bądź 5-osobowe, w każdej grupie niech będą uczniowie zdolniejsi i słabsi.
2. 
Rozdaj każdemu zespołowi tabelę nr 1 (z nazwami i cenami towarów) oraz tabelę nr 2 (infor-
mującą, jakie przeceny dotyczą produktów z poszczególnych działów sprzedaży). Wyjaśnij,
że zadanie polega na obliczeniu nowych cen i wpisaniu ich na listę w kolejności rosnącej.
Poinformuj, że za każde prawidłowe obliczenie uzyskają 1 punkt.
3.
Grupa, która jako pierwsza odda uzupełnioną tabelę, otrzymuje dodatkowe punkty. Pozosta-
łe grupy po oddaniu i sprawdzeniu sumują uzyskane punkty.

EKONOMIA NA CO DZIEŃ
1
 Rozwiązania:

ARTYKUŁY
szkolne – podwyżka sportowe – obniżka odzieżowe – obniżka spożywcze – podwyżka
10% 25% 50% 5%
I sposób I sposób I sposób I sposób
100% × X + 10% × X 100% × X – 25% × X 100% × X – 50% × X 100% × X + 5% × X
II sposób II sposób II sposób II sposób
(100% + 10%) × X = (100% – 25%) × X= (100% – 50%) × X = (100% + 5%) × X=
110% × X = 1,1 × X 75% × X = 0,75 × X 50% × X = 0,5 × X 105% × X = 1,05 × X
1. zeszyt – 2,64 zł 1. gogle – 6 zł 1. czapka – 4,25 zł 1. sok – 2,94 zł

2. długopis – 2,75 zł 2. kijki – 16,5 zł 2. szalik – 7 zł 2. gruszki – 4,20 zł

3. blok – 3,52 zł 3. sanki – 33,75 zł 3. sweter – 35 zł 3. lody – 9,45 zł

4. pisaki – 4,40 zł 4. rolki – 51zł 4. kurtka – 60 zł 4. ser – 13,65 zł

5. tornister – 66 zł 5. narty – 405 zł 5. botki – 80 zł 5.kiełbasa – 26,25 zł

Artykuły szkolne – podwyżka 10%

Blok – 3,20 zł 10% z 3,20 = 0,1 × 3,20 = 0,32 3,20 + 0,32 = 3,52 zł
Inny sposób: 100% + 10% = 110% = 1,1 3,2 × 1,1 = 3,52 zł
Zeszyt – 2,40 zł 10% z 2,40 = 0,1 × 2,40 = 0,24 2,40 + 0,24 = 2,64 zł
Pisaki – 4 zł 10% z 4 = 0,1 × 4 = 0,4 4 + 0,4 = 4,40 zł
Tornister – 60 zł 10% z 60 = 0,1 × 60 = 6 60 + 6 = 66 zł
Długopis – 2,5 zł 10% z 2,5 = 0,1 × 2,5 = 0,25 2,5 × 0,25 = 2,75 zł
Artykuły sportowe – obniżka 25%
Sanki – 45 zł 25% z 45 = 0,25 × 45 = 11,25 45 – 11,25 = 33,75 zł
Inny sposób: 100% – 25% = 75% = 0,75 45 × 0,75 = 33,75 zł
Rolki – 68 zł 25% z 68 = 0,25 × 68 = 17 68 – 17 = 51 zł
Narty – 540 zł 25% z 540 = 0,25 × 540 = 135 540 – 135 = 405 zł
Kijki – 22 zł 25% z 22=0,25×22=5,5 22 – 5,5 = 16,50 zł
Gogle – 8 zł 25% z 8 = 0,25 × 8 = 2 8 – 2 = 6 zł
Artykuły odzieżowe – obniżka 50%
Kurtka – 120 zł 50% z 120 = 0,5 × 120 = 60 120 – 60 = 60 zł
Botki – 160 zł: 50% z 160 = 0,5 × 160 = 80 160 – 80 = 80 zł
Sweter – 70 zł 50% z 70 = 0,5 × 70 = 35 70 – 35 = 35 zł
Czapka – 8,50 zł 50% z 8,50 = 0,5 × 8,50 = 4,25 8,50 – 4,25 = 4,25 zł
Szalik – 14 zł 50% z 14 = 0,5 × 14 = 7 14 – 7 = 7 zł
Artykuły spożywcze – podwyżka 5%
Kiełbasa – 25 zł 5% z 25 = 0,05 × 25 = 1,25 25 + 1,25 = 26,25 zł
Ser – 13 zł 5% z 13 = 0,05 × 13 = 0,65 13 + 0,65 = 13,65 zł
Gruszki – 4 zł 5% z 4 = 0,05 × 4 = 0,20 4 + 0,20 = 4,20 zł
Sok – 2,80 zł 5% z 2,80 = 0,05 × 2,80 = 0,14 2,80 + 0,14 = 2,94 zł
Lody – 9 zł 5% z 9 = 0,05 × 9 = 0,45 9 + 0,45 = 9,45 zł

EKONOMIA NA CO DZIEŃ
2
 ZADANIA DLA UCZNIA
W tabeli nr 1 podano, jak zmieniają się ceny poszczególnych grup artykułów. Niektóre zo-
stały obniżone, inne podwyższone. Pogrupujcie artykuły z tabeli nr 2, a następnie obliczcie
i zapiszcie w tabeli nr 1, ile będą wynosiły nowe ceny. W tabeli nr 2 podano obecne ceny
towarów.
Tabela nr 1.

ARTYKUŁY

szkolne – podwyżka sportowe – obniżka odzieżowe – obniżka spożywcze – podwyżka

10% 25% 50% 5%

1. 1. ………………… 1. ………………… 1. …………………

2. 2. ………………….. 2. ………………….. 2. …………………..

3. 3. ………………….. 3. ………………….. 3. …………………..

4. 4. …………………… 4. …………………… 4. ……………………

5. 5. …………………... 5. …………………... 5. …………………...

Tabela nr 2. Obecne ceny towarów

kiełbasa – 25 zł botki – 160 zł narty – 540 zł tornister – 60 zł

kurtka – 120 zł rolki – 68 zł pisaki – 4 zł lody – 9 zł

sanki – 45 zł zeszyt – 2,40 zł sok – 2,80 zł szalik – 14 zł

blok – 3,20 zł gruszki – 4 zł czapka – 8,50 zł gogle – 8 zł

ser – 13 zł sweter – 70 zł kijki – 22 zł długopis – 2,50 zł

EKONOMIA NA CO DZIEŃ
3