Klucz odpowiedzi Geo zm Liczba punktów 114

Grupa A

1 Archipelag Arktyczny: małe, C; Półwysep Iberyjski: bardzo duże, A i B; Nizina Chińska: Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
bardzo duże, A
2 Na przykład: ISOK wykorzystuje geograficzne systemy informacyjne, w których znajdują Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
się m.in. modele terenu, dane hydrologiczne oraz dane zgromadzone podczas ewidencji
mieszkańców czy zabytków, dzięki czemu umożliwia określanie prawdopodobieństwa
wystąpienia powodzi na danym obszarze (m.in. jej przybliżonego zasięgu) oraz szybkie
lokalizowanie obiektów wymagających natychmiastowej ewakuacji (np. szpitale czy
szkoły). To pozwala m.in. ograniczać zabudowywanie terenów zagrożonych powodzią i
minimalizować straty materialne, a w przypadku wystąpienia powodzi – szybko
ewakuować mieszkańców, co może ograniczyć liczbę ofiar.
3 1. C, D; 2. A, B Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
4 tsunami, trzęsienia ziemi, wulkanizm Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
5 biologiczne: C, H; geologiczne: D, G; hydrologiczne: A, F; klimatyczne i Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
meteorologiczne: B, I
Skreślone: E
6 1C, 2A, 3B, 4F Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
Kryteria oceniania: 4 p. – poprawne uzupełnienie 4 odp.
3 p. – poprawne uzupełnienie 3 odp.
2 p. – poprawne uzupełnienie 2 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
7 Kolejno od góry: C, A, B; podkreślone: wywiewanie materiału skalnego na wydmach Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
8 A. –18°C, B. antropogenicznego, C. wzrostu Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
9 Kolejno od góry: C, D, B Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
10 1A, 2F, 3E Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
Kryteria oceniania: 3 p. – poprawne uzupełnienie 3 odp.
2 p. – poprawne uzupełnienie 2 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
11 Na przykład: używanie energooszczędnych żarówek i sprzętów, gaszenie światła, rzadsze Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
stosowanie klimatyzacji, odłączanie od prądu wtyczek ładowarek i zasilaczy, gdy się ich
nie używa, zmniejszenie ilości marnowanego jedzenia
12 A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
13 Kolejno od góry: A, B, B, B Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
14 a) niszczenie ekosystemów, nadmierne połowy, globalne ocieplenie, odprowadzanie Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
nawozów rolniczych i ścieków, pojawienie się gatunków inwazyjnych
b) np.: problemy z połowami lokalnych ryb, załamanie się rybołówstwa, spadek
atrakcyjności wód (np. dla nurkujących)
15 C, F Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Kryteria oceniania: 2 p. – poprawne uzupełnienie 6 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 3–5 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0–2 odp.

strona 1 z 6
16 Na przykład: Zbyt duża liczba turystów prowadzi do zmniejszenia bioróżnorodności. Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Roślinność jest zadeptywana i zanika, a hałas przepłasza zwierzęta z ich naturalnych
siedlisk.
17 Od lewej C, D, A, B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
18 B, liczbę znajdujących się tam jednolitych fragmentów geomorfologicznych, Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
geologicznych czy glebowych
19 B2 Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie
0 p. – niepoprawne uzupełnienie
20 Geopark Świętokrzyski, wychodnie skalne z licznymi skamieniałościami Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
21 Od lewej: C, A, B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
22 Kolejno: 1,39 mld km3, 96,5%, morzach i oceanach Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
23 Na przykład: 1. W Europie rolnictwo wykorzystuje ok. 3,5 razy mniej wody niż wynosi Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
średnia światowa.
2. W Afryce przemysł wykorzystuje zdecydowanie mniej wody niż w Europie, co wynika
ze słabego rozwoju tego sektora gospodarki na kontynencie afrykańskim.
3. Aż 70% wody na świecie jest wykorzystywane przez rolnictwo.
24 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
25 A. >, B. >, C. <, D. < Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
26 Pustynnienie skutkuje wyjałowieniem gleby i pozbawieniem jej wilgoci, a tym samym – Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
zanikaniem roślinności i zmniejszaniem się liczby zwierząt. Z kolei zanikanie roślinności
pogłębia proces erozji gleby i nasila proces pustynnienia.
27 Wyjaśnienie: Nadmierny wypas zwierząt przyczynia się do niszczenia naturalnej szaty Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
roślinnej. Pozbawiona roślinności gleba łatwiej się przesusza, a materiał skalny jest silniej
wypłukiwany przez opady i wywiewany przez wiatr. To skutkuje erozją gleby i spadkiem
jej wartości użytkowej.
Region: np. Sahel, Nizina Chińska, Półwysep Indyjski
28 C→E→B→D→A Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
29 dezertyfikacją, A, D, np. zmiany klimatu, erozję gleb Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
30 przyczyny: B, F; skutki: C, D; sposoby zapobiegania: A, E Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
31 1P, 2F, 3P, 4F Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Kryteria oceniania: 2 p. – poprawne uzupełnienie 4 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 2–3 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0–1 odp.
32 A, D Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Kryteria oceniania: 2 p. – poprawne uzupełnienie 5 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 3–4 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0–2 odp.
33 A, fałdowych, El Misti i Cotopaxi Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
34 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
35 Szwecja Autor: Nowa Era
(0-1 p.)

strona 2 z 6
36 1F, 2F, 3P, 4P Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Kryteria oceniania: 2 p. – poprawne uzupełnienie 4 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 2–3 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0–1 odp.
37 tsunami, trzęsienia ziemi, np. Japonia, Indonezja, Chile Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
38 1A, 2B, 3A, 4B Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
Kryteria oceniania: 4 p. – poprawne uzupełnienie 4 odp.
3 p. – poprawne uzupełnienie 3 odp.
2 p. – poprawne uzupełnienie 2 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
39 Od lewej: C, A Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
40 Na przykład: Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
A. podnoszenie się poziomu wszechoceanu
B. topnienie lodowców, rozmarzanie wieloletniej zmarzliny
C. konieczność przesiedleń ludzi, wzrost cen żywności i utrudniony dostęp do niej,
utrudniony dostęp do wody pitnej
41 B2 Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie
0 p. – niepoprawne uzupełnienie
42 Od lewej: C, A, B, D Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
43 1. C, 2. T, 3. T, 4. C Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
44 północnej, 1, Y Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
45 A. 8, B. północy, C. centralna, D. Chińska Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
46 B, D, F Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
Kryteria oceniania: 3 p. – poprawne uzupełnienie 6 odp.
2 p. – poprawne uzupełnienie 4–5 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 2–3 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0–1 odp.
47 E → D → F → C → A → B Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
48 burzę piaskową / burzę piaskowo-pyłową, meteorologicznych, Sahel Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
49 A. np. pożary, B. np. powstawanie lejów krasowych Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
50 A – 5, B – 1, C – 4 Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
51 Nowa Zelandia, Indonezja, wyspy Morza Karaibskiego Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
52 Kategoria geozagrożeń ze względu na przyczynę: geozagrożenie hydrologiczne Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Ocena i uzasadnienie: Opisane zagrożenie naturalne było klęską żywiołową, ponieważ
spowodowało śmierć wielu osób i przyniosło ogromne straty materialne.
53 1P, 2P, 3F, 4P Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Kryteria oceniania: 2 p. – poprawne uzupełnienie 4 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 2–3 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0–1 odp.
Grupa B Liczba punktów 114

1 Delta Nilu: bardzo duże, A, B; Wyżyna Środkowosyberyjska: małe, C; Nizina Amazonki: Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
małe, D

strona 3 z 6
 2 Na przykład: Mapowanie kryzysowe polega na gromadzeniu oraz analizowaniu danych Autor: Nowa Era

dotyczących określonego geozagrożenia. Specjaliści, wolontariusze i lokalni (0-2 p.)

informatorzy zbierają dane w terenie za pomocą aplikacji mobilnych. Zgromadzone dane
są na bieżąco analizowane i wykorzystywane do tworzenia m.in. map wspierających
akcje ratownicze.
3 1. A, D; 2. B, C Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
4 epifitozy, burze śnieżne, tornada Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
5 biologiczne: B, F; geologiczne: D, G; hydrologiczne: C, I; klimatyczne i Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
meteorologiczne: A, H
Skreślone: E
6 1A, 2C, 3D, 4E Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
Kryteria oceniania: 4 p. – poprawne uzupełnienie 4 odp.
3 p. – poprawne uzupełnienie 3 odp.
2 p. – poprawne uzupełnienie 2 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
7 Kolejno od góry: B, A, C; podkreślone: ruchy masowe Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
8 A. 17°C, B. wzrostu, C. kambr Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
9 Kolejno od góry: C, E, B Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
10 1E, 2C, 3F Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
Kryteria oceniania: 3 p. – poprawne uzupełnienie 3 odp.
2 p. – poprawne uzupełnienie 2 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
11 Na przykład: korzystanie z roweru i transportu zbiorowego, rozważne planowanie Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
podróży (w miarę możliwości rezygnacja z podróży samolotem), oszczędzanie paliwa
dzięki ekonomicznej jeździe
12 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
13 Kolejno od góry: B, A, B, A Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
14 a) utrata siedlisk, nadmierna eksploatacja łowisk, pojawienie się gatunków inwazyjnych Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
b) np.: problemy z połowami lokalnych ryb, zakłócenie równowagi ekosystemów,
zmniejszenie liczebności lokalnych ryb, spadek atrakcyjności wód (np. dla nurkujących)
15 B, E Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Kryteria oceniania: 2 p. – poprawne uzupełnienie 6 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 3–5 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0–2 odp.
16 Na przykład: Rolnictwo plantacyjne wpływa na zmniejszenie bioróżnorodności, Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
ponieważ degraduje pierwotną szatę roślinną i glebę. Nadmierna chemizacja rolnictwa
prowadzi do wyraźnego spadku liczby owadów, a tym samym – do zmniejszenia liczby
innych zwierząt.
17 Od lewej B, D, A, C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
18 A, liczbę rodzajów skał i form rzeźby terenu oraz typów gleb na danym obszarze Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
19 A2 Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie
0 p. – niepoprawne uzupełnienie

strona 4 z 6
20 geopark Łuk Mużakowa, liczne zagłębienia po dawnej kopalni odkrywkowej Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
21 Od lewej: B, C, A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
22 Kolejno: 2,5%, 68%, lodowcach Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
23 Na przykład: 1. Ilość wody pobieranej na świecie wciąż się zwiększa. Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
2. W skali świata najwięcej wody wykorzystuje się w rolnictwie, a najmniej – w
przemyśle.
24 A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
25 A. <, B. >, C. >, D. < Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
26 Jednym ze skutków degradacji gleby jest wzrost emisji gazów cieplarnianych do Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
atmosfery. Może on nasilać zmiany klimatyczne i zwiększać częstość ekstremalnych
zjawisk, np. susz, powodzi i pożarów, a w konsekwencji – pogłębiać erozję gleb i
pustynnienie kolejnych obszarów.
27 Wyjaśnienie: Deforestacja przyczynia się do niszczenia naturalnej szaty roślinnej. Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
Pozbawiona roślinności gleba łatwiej się przesusza, a materiał skalny jest silniej
wypłukiwany przez opady i wywiewany przez wiatr. To skutkuje erozją gleby i spadkiem
jej wartości użytkowej.
Region: np. Amazonia, Madagaskar, Borneo
28 E→B→D→A→C Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
29 30 mln km2, B, C, np.: utrudniony dostęp do żywności i problem głodu, zmniejszenie Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
liczby miejsc pracy i nasilenie migracji
30 przyczyny: A, F; skutki: C, D; sposoby zapobiegania: B, E Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
31 1P, 2P, 3P, 4F Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Kryteria oceniania: 2 p. – poprawne uzupełnienie 4 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 2–3 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0–1 odp.
32 C, D Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Kryteria oceniania: 2 p. – poprawne uzupełnienie 5 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 3–4 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0–2 odp.
33 A, dolina ryftowa, Hekla i Laki Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
34 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
35 Norwegia Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
36 1P, 2F, 3F, 4P Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Kryteria oceniania: 2 p. – poprawne uzupełnienie 4 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 2–3 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0–1 odp.
37 lej krasowy, krasowych, np. wapieni, dolomitów, gipsów Autor: Nowa Era
(0-3 p.)

strona 5 z 6
38 1B, 2A, 3A, 4B Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
Kryteria oceniania: 4 p. – poprawne uzupełnienie 4 odp.
3 p. – poprawne uzupełnienie 3 odp.
2 p. – poprawne uzupełnienie 2 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 1 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0 odp.
39 Od lewej: C, A Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
40 Na przykład: Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
A. częstsze upały i susze, wzrost temperatury powietrza, wzrost intensywności opadów
atmosferycznych, wzrost częstotliwości i natężenia geozagrożeń meteorologicznych
B. zmiany zasięgu występowania poszczególnych gatunków roślin i zwierząt oraz
wymieranie gatunków mniej odpornych na zmiany
C. wzrost cen żywności, zmniejszenie wydajności pracy
41 A1 Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Kryteria oceniania: 1 p. – poprawne uzupełnienie
0 p. – niepoprawne uzupełnienie
42 Od lewej: B, D, C, A. Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
43 1. T, 2. C, 3. T, 4. C Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
44 południowej, 2, X Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
45 A. klimatycznych, B. ciepłymi wodami oceanicznymi, C. Haiti i Filipiny, D. śnieżyca Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
46 A, E, F Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
Kryteria oceniania: 3 p. – poprawne uzupełnienie 6 odp.
2 p. – poprawne uzupełnienie 4–5 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 2–3 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0–1 odp.
47 C → D → F → B → E →A Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
48 spływ błotny, wilgotnym, z piasku i gliny Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
49 A. np. burze pyłowe, B. np. tsunami Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
50 A – 2, B – 3, C – 4 Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
51 Filipiny, wschodnie wybrzeże Stanów Zjednoczonych, Japonia Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
52 Kategoria geozagrożeń ze względu na przyczynę: klimatyczne i meteorologiczne Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Ocena i uzasadnienie: Opisane zagrożenie naturalne było klęską żywiołową, ponieważ
spowodowało śmierć wielu osób i przyniosło ogromne straty materialne.
53 1P, 2F, 3P, 4P Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Kryteria oceniania: 2 p. – poprawne uzupełnienie 4 odp.
1 p. – poprawne uzupełnienie 2–3 odp.
0 p. – poprawne uzupełnienie 0–1 odp.

strona 6 z 6