Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

20 FİZİK 9
Kavram Öğretimi Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı

1. ÜNİTE : FİZİK BİLİMİNE GİRİŞ > Ünite Sonu Çalışması

Kavram : Ünite Kavramları
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı AYŞE’NİN FİZİK BİLİMİNE İLGİSİ 20 dk.

Çalışmanın Amacı Fizik bilimini, fiziğin alt dallarını ve bilim araştırma merkezlerini ayırt edebilme.

Yönerge: Aşağıdaki metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

AYŞE’NİN FİZİK BİLİMİNE İLGİSİ

Atatürk Anadolu Lisesi fizik öğretmeni Mehmet Bey, 9/A sınıfındaki dersinde “Fizik Bilimine Giriş” ünitesi-
ne başlarken önceki yıl mezun olan öğrencisi Ali’nin ODTÜ Fizik Bölümünü kazandığı haberini öğrenci-
leriyle paylaştı. Ali’nin lise öğrencisi iken oldukça başarılı ve fizik bilimine çok meraklı olduğunu söyledi.
Ayşe parmak kaldırarak öğretmenine “Ali nasıl bu kadar başarılı oldu? Bizim de bu bölümü kazanmamız
mümkün mü? Nasıl çalışmalıyız?” sorularını sordu. Fizik öğretmeni çalışan her öğrencinin bu bölümü
kazanabileceğini fakat bu bölümü okumak için fizik bilimine ve bilimsel araştırmalara meraklı olmanın
gerekliliğinden bahsetti. Ali’nin bu bölümü kazanmadan önce fizik bilimine ilgi duymasının yanında bi-
limsel bir proje ile TAEK, TÜBİTAK ve ASELSAN gibi bilim araştırma merkezlerinden ödül aldığını ve
Avrupa Nükleer Araştırma Merkezine (CERN) davet edildiğini belirtti. Türkiye’nin başka okullarından
öğrencilerin de bilimsel projeler hazırlayarak Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Amerika’daki Ulusal Havacı-
lık ve Uzay Dairesi (NASA) gibi uzay araştırma merkezlerini tanıma fırsatı bulduklarını söyledi. Ayrıca
hazırlamış olduğu projelerin Ali’ye ve diğer öğrencilere AYT’de ek puan kazandırdığı haberini paylaştı.
Ayşe’nin de fizik bölümünü okumak istemesi hâlinde matematik ve fizik derslerinde daha fazla gayret
göstermesini ve fizik dersinin kavramlarından büyüklük ve birimlerini, temel ve türetilmiş büyüklükleri,
skaler ve vektörel büyüklükleri, fiziğin alt dalları ve uygulamalarını çok iyi öğrenmesi gerektiğini söyledi.
Pek çok öğrencinin doğru bildiği bazı kavramların yanlış olduğunu, örneğin bazı öğrencilerin ağırlık
birimini N yerine kg, ısı birimini cal yerine OC ile ifade ettiklerini ayrıca termometrenin sıcaklık yerine ısı
ölçtüğü gibi yanlış bilgiye sahip olduklarını belirtti. Ayşe, öğretmeninin sıraladığı bu kavramların bazı-
larını yanlış öğrendiğini anladı. Öğretmeni bu sırada Ayşe’ye“Temel ve türetilmiş büyüklük arasında ne
fark olduğunu bize söyleyebilir misin Ayşe?” sorusunu yöneltti. Ayşe bu soruya temel büyüklüklerin tek
başına bir anlam ifade ettiğini, türetilmiş büyüklüklerin temel büyüklüklerden türetildiği cevabını verdi.
Öğrencilerden Ömer de parmak kaldırarak skaler ve vektörel büyüklüğü açıklamak için söz aldı ve ska-
ler büyüklüğün bir birim ve sayı ile açıklanırken vektörel büyüklüğü ifade etmek için yön kavramının da
olması gerektiğini belirtti. Öğretmen sınıfa dönerek “Ayşe ve Ömer’in cevapları doğru mu?” diye sordu.
Öğretmen son olarak fizik dersinin kendi içinde alt dallarının ve uygulamalarının olduğunu söyleyerek bu
alt dalları açıklayan aşağıdaki kavram haritasını akıllı tahtada açtı. Öğrencilerden gelecek derse kadar
bu alt dalların neler olduğunu ve uygulama alanlarını araştırmalarını isteyerek dersini tamamladı.
mekanik

Hareketi ve
plazma fiziği nedenlerini inceler. termodinamik
Maddelerin plazma Isı ve sıcaklıkla
hâlini inceler. ilgili olayları inceler.

elektromanyetizma
nükleer fizik
FİZİĞİN Elektrik yükünü
Atom çekirdeğini ve manyetik
inceler. ALT DALLARI
maddeleri inceler.

atom fiziği optik

Atomun yapısını Işık olaylarını ve
inceler. aynaları inceler.

Maddelerin kristal
yapısını inceler.

katı hal fiziği

34
 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
FİZİK 9
Kavram Öğretimi 20
Sorular

1. Yukarıda verilen kavram haritasında açıklanan alt dalların neler olduğunu üzerine yazarak cevabı-
nızdan hareketle, bu alt dalların uygulama alanlarını belirtiniz.
Klasik Mekanik: Klasik mekanik, nesnelerin hareketini ve etkileşimlerini inceleyen bir alt daldır.

Elektromanyetizma: Elektromanyetik teori, elektrik ve manyetizmanın birleşimini inceler. .

Nükleer Fizik: Nükleer fizik, atom çekirdeklerini inceleyen bir alandır. Nükleer enerji üretimi, nükleer reaktörler,
radyoaktif tıp ve nükleer silahların tasarımı gibi uygulama alanlarını içerir.

Katı Hal Fiziği: Katı hal fiziği, katı maddenin yapısını ve davranışını inceler.
2. Bilim araştırma merkezlerinin fizik bilimi için önemini ve bilimin gelişimine katkısını açıklayınız.
Bilim araştırma merkezleri, donanım, teknoloji, multidisipliner işbirliği, veri toplama ve analiz,
bilim insanlarının yetişmesi, temel bilim araştırmaları ve bilimsel yeniliklerin desteklenmesi
gibi faktörlerle fizik biliminin gelişimine kritik katkılar sağlarlar, yeni bilgilerin keşfedilmesini,
teknolojik ilerlemeyi ve bilimsel topluluğun büyümesini teşvik ederler.

3. Aşağıdaki tabloyu, tabloda verilen büyüklüklerin taşıdığı özelliğine (+), taşımadığı özelliğine (-)
koyarak doldurunuz.

Türetilmiş
Büyüklük Temel Büyüklük Skaler Büyüklük Vektörel Büyüklük
Büyüklük

Kütle

Enerji

Kuvvet

Zaman

Akım şiddeti

Yer değiştirme

Basınç

Hız

Uzunluk

İvme

Hazırlayan: Yavuz CEYLAN

35