TEMAT : Jądro atomowe.

Rysunek przedstawiający atom np. węgla

Atom jest najmniejszą częścią pierwiastka chemicznego, zachowującą jego własności chemiczne.

Pierwiastek chemiczny jest rodzajem materii (substancją) składającą się z jednakowych atomów.

Atomy zbudowane z trzech rodzajów cząstek: w jądrze znajdują się protony i neutrony a przestrzeń
wokół jądra jest wypełniona przez elektrony. Praktycznie cała masa atomu skupiona jest w jądrze, bo
elektrony są bardzo lekkie w porównaniu z protonami i neutronami. Składniki jądra, czyli protony i
neutrony, są nazywane nukleonami (ang. nucleus – jądro)

Atom zbudowany jest z dodatniego jądra i znajdującej się naokoło ujemnie naładowanej strefy
elektronowej.

Jądro atomowe (nuklid) składa się z nukleonów: protonów i neutronów.

Liczba protonów w jądrze atomowym określa pierwiastek chemiczny. Jeżeli dwa atomy mają taką
samą liczbę protonów, to należą do tego samego pierwiastka, a gdy ich liczby protonów nie są
jednakowe, to są one atomami różnych pierwiastków.
.

Nie wszystkie atomy jednego pierwiastka muszą być identyczne, mogą różnić się masą. Jest to
możliwe dlatego, że liczba neutronów w jądrze nie jest ściśle ograniczona przez liczbę protonów.
Większość pierwiastków składa się z dwóch lub z większej liczby rodzajów atomów, różniących się
zawartością neutronów w jądrach a więc mających różne masy atomowe.

Izotopy – odmiany pierwiastka różniące się masą atomową.

Do scharakteryzowania atomu pierwiastka potrzebne są dwie wielkości, liczba atomowa i masa

atomowa. Zamiast masy atomowej czasem wygodniej jest korzystać z pojęcia liczby masowej:

Oznaczenie nuklidu:

A
Z X
- A liczba masowa (liczba nukleonów „N”)

- Z liczba atomowa ( liczba protonów)

- N liczba neutronów ( N=A-Z)

Np. trzy izotopy tlenu

16 17 18
8 O 8 O 8 O

Pierwiastki są najczęściej mieszaninami izotopów.

Przykład
14
7 N

A= 14 ilość nukleonów = 14

Z= 7 liczba protonów = 7

N= liczba neutronów = 14-7=7

TEST:

1. Nukleony to wspólna nazwa:

a) protonów i elektronów
b) neutronów i elektronów
c) protonów i neutronów
2. Liczba masowa określa:
a) liczbę protonów
b) liczbę nukleonów
c) liczbę neutronów
3. Izotopy tego samego pierwiastka różnią się między sobą:
a) liczbą elektronów
b) liczbą protonów
c) liczbą neutronów
4. Pierwiastek którego jądro atomowe zawiera 5 protonów i 5 neutronów to:
a) B
b) Ne
c) Ca
13
5. Ile neutronów jest w jądrze podanego izotopu 7 N
a) 7
b) 13
c) 6