หนวยที่ 5

การหาปริมาณงานไฟฟา

หัวขอเรื่อง
ชนิดของหลอดไฟและโคมไฟ
การหาปริมาณงานไฟฟา

สาระสําคัญ
การประมาณราคางานไฟฟา ผูประมาณการตองศึกษารูปแบบรายละเอียดและขอกําหนดทาง
เทคนิคของงานนั้นใหรอบคอบครบถวนจากแบบแปลน และสัญลักษณตางๆของงานไฟฟา การคิดงาน
ไฟฟาคิดเปนชุด

จุดประสงคการเรียนรู
เมื่อเรียนบทที่ 5 จบแลวผูเรียนสามารถ
1. บอกชนิดของหลอดไฟและดวงไฟได
2. คํานวณหาปริมาณงานไฟฟาได
 114

บทนํา
การประมาณราคางานไฟฟาผูประมาณการตองศึกษารูปแบบรายละเอียดและขอกําหนดทาง
เทคนิคจากแบบแปลนการกอสรางนั้นๆใหรอบคอบกอนเนื่องจากบางครั้งการออกแบบอาจขัดแยงกันเอง
จากแบบแปลนจนอาจเกิดปญหาจนทําใหผูรับจางทิ้งงานไปเลยก็ได
ระบบไฟฟา หมายถึง ลักษณะการสงจายกระแสไฟฟ าจากแหลงกํานิดไปยังผูใชไฟฟา ตาม
ประเภทการใชงาน โดยสงจากสถานีไฟฟาผานสายไฟฟาแรงสูง สถานีไฟฟายอย หมอแปลงแปลงไฟฟา
ใหต่ําลง ไปยังบานพักอาศัย สํานักงาน หรือโรงงานอุตสาหกรรม

การเดินสายไฟฟา มี 2 วิธีคือ
ประเภทแรกคือ การเดินสายไฟบนผนังหรือที่เรียกวา เดินลอยวิธีนี้คาใชจายถูกกวาแตจะมองเห็น
สายไฟบนผนังไมคอยเรียบรอย การตกแตงหองลําบากกวาแตสามารถตรวจสอบความเสียหายไดงาย
รวมทั้งการเปลี่ยนสายไฟก็งา ย เพราะมองเห็น
ประเภทที่สองคือ การเดินผานทอซึ่งฝงในผนังอาคารหรือที่เรียกวาเดินรอยสายผานทอวิธีนจี้ ะได
งานที่เรียบรอยเพราะมองไมเห็นจากภายนอก ทอสายไฟจะฝงอยูใ นผนังตองทําพรอมการกอสรางอาคาร
การตกแตงหองจะงายกวาและมีทอปองกันสายไฟไวคาใชจายสูงกวาแบบแรก การติดตั้งก็ยุงยากกวา
รวมถึงการตรวจสอบและการเปลี่ยนภายหลังก็ทําได ลําบากกวาแบบแรก
ระบบไฟฟาภายในบาน ควรแยกวงจรเปนสวนๆไว เชน แยกตามชั้นตางๆ หากเกิดไฟฟา
ขัดของขึ้นที่ชั้นไหนก็สามารถสับคัตเอาท ปดไฟเฉพาะสวนชั้นนั้น เพื่อซอมแซมได และที่สําคัญสวน
หองครัว ควรแยกวงจรไวตางหาก ดวย เวลาไมอยูบานนานๆจะไดปดไฟทั้งหมด เหลือเฉพาะสวนครัวไว
ตูเย็นในครัวจะใชงานได อาหารตางๆ จะไดไมเสีย

ชนิดของหลอดไฟ
หลอดไฟที่ใชกันอยูทวั่ ไปมี 2 ประเภท คือ
1. หลอดอินแคนเดสเซนตหรือหลอดแบบมีไสทํางาน โดยการปลอยกระแสไฟเขาสูข ดลวด
เพื่อใหเกิดความรอนแลวเปลงแสงออกมาหลอดชนิดนี้จะกินไฟมากมีอายุการใชงานประมาณ 750
ชั่วโมง
2. หลอดฟลูออเรสเซนตหรือหลอดนีออนเปนหลอดที่นิยมใชกันมาก ในปจจุบนั เพราะมี
ประสิทธิภาพสูง มีราคาสูง (การทํางานซับซอนกวาจะไดแสงมา) มีอายุการใชงานประมาณ 8,000 ชั่วโมง

ชนิดของโคมไฟ
ชนิดของโคมไฟแบงตามชนิดของการใชงานได ดังนี้
1. โคมสองหองโดยทั่วไป จะเปนโคมที่ติดบนฝาเพดาน หรือผนังก็ได ความสวางจะปานกลาง
 115

เพื่อใหเห็นหองโดยทั่ว ไปรวมถึงทางเดินและบันไดดวย
2. โคมสองเฉพาะจุด จะมีความสวางมากกวา จะใชสอง เฉพาะจุดทีจ่ ะเนนความสําคัญ เชน
รูปภาพ ตนไม หรือจุดที่ ตองทํางานเปนพิเศษ เชน มุมอานหนังสือ สวนทํางาน หรือ เตรียมอาหาร
3. โคมสําหรับตั้งพื้น จะมีความสวางนอยที่สดุ จะใชเพื่อ นั่งพักผอน ดูทวี ี ฟงเพลง หองนอน
เพื่อบรรยากาศที่ดี ไม ตองการแสงสวางมารบกวนมากจนเกินไป

งานระบบไฟฟาที่ตองประมาณการประกอบดวย
1. ระบบไฟฟากําลังและแสงสวาง ( Power and Lighting System ) ระบบไฟฟากําลัง (Power )
คือ ระบบที่ใชเปนตัวควบคุมหรือตัวปดกัน้ การจายกระแสไฟฟาไดแก แผงควบคุมไฟฟา ( Center Load )
หรือ MDB , มิเตอรไฟฟาหรือหมอแปลงไฟฟา , ปลั๊กหรือเตารับ , เตารับที่วี และเตารับโทรศัพท เปนตน
อุปกรณดังกลาวมานี้สามารถนับจํานวนหนวยไดจากแบบแปลนไฟฟา
ระบบแสงสวาง ( Lighting ) ไดแก ดวงโคมไฟฟาภายในและรอบนอกอาคาร จากแบบแปลนไฟฟา
จะระบุจุ ดและชนิด ของอุปกรณไวอยางละเอียดทําใหสะดวกตอการนับมากประมาณการจะตองใช
ประสบการณและวิธีการศึกษาจากแบบแปลนอยางละเอียดวาในแบบแปลนนั้นๆระบุไววาจะตองใช
อุปกรณชนิดใดที่สามารถนับไดอีก
2. ระบบตัวนําไฟฟาหรือสายไฟฟา ระบบนี้ที่จริงแลวถาคิดประมาณการอยางละเอียดจริงๆแลว
เปนอุปกรณที่สามารถจะนับได ซึ่งผูประมาณการจะตองเปนคนละเอียดรอบคอบมากหรือใหความสําคัญ
ตอการประมาณการมากโดยการประมาณการจะตองหาเสนทางการเดินสายไฟฟาจากแบบแปลนไฟฟา
ใหไดกอนวาจะเดินทางตรงหรือเลี้ยวไปทางไหนบาง สายไฟฟาที่ใชเปนสายขนาดใดบาง (ตามาตรฐาน
การเดินสายของการไฟฟา ) แลวจึงนํามาเทียบกับมาตราสวนที่กําหนดไวในแบบแปลน เชน 1 : 100 ,
1 : 200 , หรืออื่นๆ เปนตน แบบแปลนไฟฟาบางแบบแสดงการเดินสายไฟฟาไมคอยชัดเจนมากเทาไร ผู
ประมาณการอาจตองใชวิธีประมาณการใชสายไฟฟาแตละชนิดอยางใกลเคียงความจริงแลวเผื่อความยาว
ไวเปนเปอรเซ็นต เชน 10 - 20 เปอรเซ็นต
3. ระบบท อ เดิ น สายไฟฟ า และอุ ป กรณ ข อ ต อ ท อ ท อ เดิ น สายไฟฟ า จะคิ ด ว า เป น ฉนวนหุ ม
สายไฟฟาไวอีกชั้นหนึ่งก็ไดเนื่องจากวิธีการเดินสายไฟฟาในทอจะระบุไวโดยการไฟฟาวาจะตองเดิน
สายไฟฟาในทอ 1 เสนในประมาณสัดสวนที่กี่เปอรเซ็นตตอหนาตัดของทอแตละขนาด (โดยทั่วไปแลว
เพื่อการระบายความรอนภายในทอการไฟฟาจะกําหนดไวประมาณ 60 เปอรเซ็นต ) ผูประมาณการจึง
ควรใชขอมูลดังกลาวนํามาประกอบการคิดประมาณการใชทอวาจะตองใชทอจํานวนเทาใด และใชทอ
ขนาดใดไดบาง การประมาณการระบบทอเดินสายไฟฟาและอุปกรณขอตอทอจึงสามารถใชวิธีนับโดย
เทียบจากมาตราสวนจากแบบแปลนไฟฟา หรือวิธีประมาณแลวเผื่อเปนเปอรเซ็นต ประมาณ 10 – 15
เปอรเซ็นตก็ได ทั้งนี้ก็ตองทราบความสูงของผนังแตละชั้นดวย
 116

4. ระบบอุปกรณการเดินสายไฟฟา อุปกรณชนิดนี้ไดแกอุปกรณที่ใชในการเชื่อมตอสายไฟฟา
ขนาดตางๆเขาดวยกันใหถูกตองตามหลักวิชาการและมาตรฐานการเดินสายไฟของการไฟฟา อุปกรณ
ประกอบดวย เทปพันสายไฟ

การหาปริมาณงานไฟฟา
สําหรับการประมาณการถอดแบบงานไฟฟานั้นแยกออกเปน 2 ประเภทคือ ประเภทที่นับได เชน
พวกดวงโคม , สวิตต และเตารับ เปนตน สิ่งเหลานี้สามารถนับไดจากแบบแปลนวาจะตองใชจํานวนเทา
ได สวนอีกประเภทหนึ่งคือที่นับไมได เชน พวกทอรอยสายไฟ , สายไฟ ,เทปพันสายไฟ และ ขอตอทอ
เปนตน ตองใชวิธีประมาณการและเผื่อไปอีกประมาณ 10 - 15 เปอรเซ็นต เพื่อไมใหเกิดการผิดพลาดผู
ประมาณการจะตองหาความรูและศึกษาเกี่ยวกับขอกําหนดหรือขอบังคับของหนวยงานที่เกี่ยวของให
ถูกตองแมนยํา
 117

ตัวอยาง1 จากรูปที่ 5.1 จงหาปริมาณงานไฟฟา

รูปที่ 5.1 แสดงแปลนไฟฟา

ที่มา : วิเชียร ปญญาจักร
 118

รูปที่ 5.2 แสดงรายการประกอบแบบไฟฟา

ที่มา : วิเชียร ปญญาจักร
 119

หาปริมาณงานไฟฟา
วิธีคิด 1. หาปริมาณเตาเสียบคู (โดยการนับจุดทีแ่ สดงในแปลนไฟฟา )
จํานวนเตาเสียบคู = ปริมาณเตาเสียบทั้งหมดที่แสดงในแปลนไฟฟา
= 16 จุด
= 16 ชุด ตอบ

2. หาปริมาณสวิตชฝงเดี่ยว (โดยการนับจุดทีแ่ สดงในแปลนไฟฟา )

จํานวนสวิตชฝงเดีย่ ว = 14 จุด
= 14 ชุด ตอบ

3. หาปริมาณสวิตชสองทาง (โดยการนับจุดที่แสดงในแปลนไฟฟา )
จํานวนสวิตชสองทาง = ปริมาณสวิตชสองทางทั้งหมดที่แสดงในแปลนไฟฟา
= 2 จุด
= 2 ชุด ตอบ

4. หาปริมาณโคมไฟติดฝาเพดาน (โดยการนับจุดทีแ่ สดงในแปลนไฟฟา )

จํานวนโคมไฟติดฝาเพดาน = ปริมาณโคมไฟติดฝาเพดานทั้งหมดที่แสดงใน
แปลนไฟฟา
= 15 จุด
= 15 ชุด ตอบ

5. หาปริมาณโคมไฟกิ่งติดผนังภายนอก (โดยการนับจุดที่แสดงในแปลนไฟฟา )
จํานวนโคมไฟกิ่งติดผนังภายนอก = ปริมาณโคมไฟกิ่งติดผนังทั้งหมดที่แสดงใน
แปลนไฟฟา
= 4 จุด
= 4 ชุด ตอบ

6. หาปริมาณเตาเสียบโทรศัพทแบบฝง (โดยการนับจุดที่แสดงในแปลนไฟฟา )
จํานวนเตาเสียบโทรศัพทแบบฝง = ปริมาณเตาเสียบโทรศัพทแบบฝงทั้งหมดที่แสดง
ในแปลนไฟฟา
= 4 จุด
= 4 ชุด ตอบ
 120

7. หาปริมาณแผงควบคุมไฟฟา (โดยการนับจุดที่แสดงในแปลนไฟฟา )
จํานวนแผงควบคุมไฟฟา = ปริมาณแผงควบคุมไฟฟาทั้งหมดที่แสดง
ในแปลนไฟฟา
= 1 จุด
= 1 ชุด ตอบ
 121

สรุป
ในการประมาณราคาตองพิจารณาจากแบบไฟฟาแตละชัน้ ทําความเขาใจเกีย่ วกับสัญลักษณของ
แบบ หาชนิดและตําแหนงของอุปกรณไฟฟา ผูประมาณราคาตองศึกษารูปแบบรายละเอียดและ
ขอกําหนดทางเทคนิคของงานนั้นใหรอบคอบครบถวน
 122

แบบฝกหัด
หนวยที่ 5 การหาปริมาณงานไฟฟา

คําชี้แจง จงเลือก หนาคําตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงขอเดียว

จากรูปจงตอบคําถามขอ 2 – ขอ 10
123
 124

1. การเดินสายไฟบานพักอาศัยหรืออาคารทั่วไปเปนไปตามขอใด
ก. เดินสายไฟในผนังกออิฐ
ข. เดินสายไฟติดกับฝาผนัง
ค. เดินสายไฟในทอ
ง. เดินสายไฟติดกับผนังและเดินสายไฟในทอ
2. จงหาปริมาณโคมไฟติดฝาเพดาน พรอมหลอดฟลูออเรสเซนต 32 W
ก. 8 ชุด
ข. 12 ชุด
ค. 19 ชุด
ง. 22 ชุด
3. จงหาปริมาณงานไฟฝงฝาเพดาน
ก. 8 ชุด
ข. 10 ชุด
ค. 12 ชุด
ง. 15 ชุด
4. จงหาปริมาณหลอดฟลูออเรสเซนต มีฝาครอบอะคลีลิกรูปตัวยู
ก. 1 ชุด
ข. 2 ชุด
ค. 3 ชุด
ง. 4 ชุด
5. จงหาปริมาณโคมไฟกิ่งติดผนังภายนอก รุน DLWM-1071 พรอมหลอด PLC-E 15 W
ก. 1 ชุด
ข. 2 ชุด
ค. 3 ชุด
ง. 4 ชุด
6. จงหาปริมาณเตาเสียบโทรศัพทแบบฝงพรอมฝาครอบพลาสติก
ก. 1 ชุด
ข. 2 ชุด
ค. 3 ชุด
ง. 4 ชุด
 125

7. จงหาปริมาณเตาเสียบคู ติดตั้งสูงจากพืน้ 0.30 เมตร

ก. 8 ชุด
ข. 12 ชุด
ค. 15 ชุด
ง. 18 ชุด
8. จงกาปริมาณแผงควบคุมไฟฟา ยีห่ อ SQUARE-D
ก. 1 ชุด
ข. 2 ชุด
ค. 3 ชุด
ง. 4 ชุด
9. จงหาปริมาณสวิทซฝงเดี่ยว ติดตั้งสูงจากพื้น 1.10 เมตร
ก. 6 ชุด
ข. 9 ชุด
ค. 10 ชุด
ง. 14 ชุด
10. จงหาปริมาณสวิทซสองทาง ติดตั้งสูงจากพื้น 1.10 เมตร
ก. 1 ชุด
ข. 2 ชุด
ค. 3 ชุด
ง. 4 ชุด