You are on page 1of 8
Dr hab. ing. JERZY ANTONI ZURANSKI Instytut Techniki Budowlane), Warszawa Dr ind. MARIUSZ GACZEK Poitechnika Poznaiska Poradnik konstruktora Obcigzenie wiatrem budynkow w ujeciu normy PN-EN 1991-1-4:2008 Przedstawiono ustalenia nowe} normy ,Oddziatywania wia- tru" [3] dotyczace budynkéw. Podano postanowienia ogbine ‘oraz szczgolowe w odriesieniu do rozkladu wartosc! wepol ‘czynnika ciionia na Scianach ina polaciach dachowych. Wy _maczanie wartoscl obciazenia wiatrem pokazano na kiku przy hadach, Zasady ustalania obciqéenia wiatrem budynkow Ustalajge obcigzenie wiatrem budynku rozréinia sig obcig 2enie preegréd (np. écian), oddzielnie ich powierzchni ze- wnetranych | wewnetrznych (rys. 1), oraz obcigzenie calkowite konstrukc).. Obowiazek uwvzglednienia cifnienia wewnetrznego rrakada punkt 5.1.(1)P normy. Ays. 1 Obcazeniepraegréd budowi wetug 2] Cinienie wiaru dziatajgce na powierzchnie przegréd obli za sie wedlug wzor6w (6.1) i (52) w normie [3], identycznych 2 podanymi ponize), okreslajacym: = obcigzenie powiorzchni zownetrznych Gel2eces ” = obcigzenie powierzchni wewngtrznych w= 992: @ Sly wywierane przez wit’ na konstrukcje budynku jako ca- to86 nalezy obfczaé, sumujac wektorowo si z powierzchni ob- cigzonych cignieniem, stosujac podane nize} wzory (3) i (4), od- powiadajace w normie wzorom (5.5) (66), wyréznajac obcia- ene = zewnetrzne Faw" Cita LWeAgr @ ~ wewnetrane Fas Dwi 4 Jak wynika z wzor6w (1) i (2), w obliczeniach obcigtenia przegrod, a take sil dzialajacych na powierzchnie wewngtrzne = w20r (4) ~ prayimuje sig 0,04 = 1,0 494 — W przypadku konstrukcll 0 powierzchniach zewnetrenych réwnolegiych albo znajdujacych sig pod niewielkim katem do kierunku wiatru, kiérych laczne pole jest wigksze od 4-krotne| ‘sumy wszystkich powierzchni zewnetrznych prostopadtych do kierunku wiatru (nawietrznych i zawitrznych) nalezy obliczaé ‘obcigzenie silami tarcia”, wedlug weoru fe glee ° Wielkosci wystepujace w podanych wyzej wzorach sq omé- wione w normie [3} i w artykule [4] Obliczajac obciazenie przegréd wedtug wzordw (1) i (2), lezy ustaié wysokosc! odniesienia z, do obliczen cisnienia zo- vwnetranego i z, do obliczer cisnienia wewnetrznego. Sposdb Ustalania wysokosci odniesienia jest inny dla éclany nawietr- no} Scian pozostalych. W przypadku nawietrznej Sciany budyn- ku wartosci z, iz, zalezq od stosunku calkowitej wysokosci bu ‘ynku in do ego szerokose! b, mierzone| prostopadie do roz atrywanego kierunku wiatru (rs. 7.4 w [3}). Sq one przyjmowane jako géme wysokosci poziomych pasow (absza- réw), na ktore dziell sig Sciane nawietrena. W praypadku kaz- dogo obszaru przyjmuje sig stale wartosci cisnienia predkosci, ‘obliczone na jego g6mnej krawedzi Rozr6inia sig trzy przypadki, zaleznie od stosunku hib: = Sciang nawietrzng budynku, Ktdrego wysokost 1 jest rmniejsza niz b, naledy traktowaé jako jedno pole i przyjmowa ~ Sciang nawietrzng budynku, Ktérego wysokosé fh jest wieksza nig b,lecz mniejsza nié 2b, mozna traktowa¢ jako skla- dajaca sie z dwéch czeSci: doine}, rozciagalace| sie w gore od poziomu podstawy budynku do wysokosci rowne| b, | z poz0- staloj czeSci géme|; w przypadku czgsci dolne| z, = b, a cze- Sci gornej z, = h, = Sciang nawietrzna budynku, KtGrego wysokos¢ h jest wigk- ‘za niz 2b, modna traktowae jako sktadajaca sig z kiku czesc, _zawierajacych: czeé dolna, rozciagalaca sie w gore od pozio- ‘mu podstawy budynku do wysokosci rawne| b, cz@Sé g6ma, rozciagajaca sie w dé! od gérnej krawedzi budynku na dlugosé », | obszar posredni zawarty migdzy czescig gona a dolng, Kt6- ‘ry moze byé podzielony na poziome pasy 0 WySOKOSC May. ja ‘pokazano na rys. 7.4 w [3]; w zalaczniku krajowym podano, ze Jezel wysokos¢ budynku fn > 2b, to wysokost pasa srodkowe- {90 dzieli signa mosliwie najmniejsza liczbe réwnych czeSci (0 wysokoScl kazde| z nich nie wigksz0jniz 6. W przypacku Sciany tyine) i Scian bocznych sposdb ustala- nia wysokosci odniesienia moze by¢ podany w zalaczniku kra- jowym, ale w normie napisano, ze zaleca sig przyimowat 2, = 1h niezaleznie od stosunku hb, To zalecenie prayjeto w Za taczniku krajowym (3) Wepéiczynniki cignienia zewnetrznego Cz» budynkow I ich cczeici zale2a od rozmiarow obciazone) powierzchni o poly “TW taki opracomania redakynego punktu $3 (4) nomy [0] whracl se big. Postanowieni fo powinno Braid tak ak w nnojnyn ary. inzrfan euogHUCTHO NR 82010 ‘oznaczonym w normie symbole A, z ktérego jest zbierane ob- cigzenie wiatrem. Sq one podane w tablicach w odniesieniu do ‘dwéch pb: = 1 m®1A = 10m, odpowiednio jako wspolczyn- Tiki lokalne Cp | globalne Cp»: ZrOznicowanie to wynikaz pul ‘saci cifnienia: im mniejsze pole powierzchni, tym wigksze sq chwilowe wartosci cisnienia. Wartosct Gp. 8@ przeznaczone do obliczet tacznikow i ma- lych elementdw o polu powierzchni 1 m lub rniejszej, takich jak elementy Scian ostonowych | dachow. Wartosci Cpe nale- 2y stosowaé w obliczeniach konstrukcji nosnych budynk6w ja ko calosci. dezeli 1 m?< A < 10.me,to Con = Cons (Coat Conte O10 A © Wartosci wsp6tczynnika cisnienia sa podane w odniesieniu do pol wydzielonych na bocznych scianach budyrku oraz na dachu. W praypadku scian bocznych sq one zroznicowane w zaleznosei od stosunku hid oraz ze wzgledu na omowiona \wy2e| wielkos¢ rozpatrywane| powierzchni. To zrGznicowanie dotyczy jecnak tylko Sciany nawietrznej oraz dwoch pol scian bbocenych Ai B [symbol A we wzorze (6) oznacza ogdinie pole ‘powierzchni, a nie jeden z obszar6w, na ktére w normie zosta- ly podzielone éciany boczne budynku oraz dachu. Na tych ob- ‘szarach wystepula najwigksze pulsacie cisnienia; na écianie za- ‘wietrznej sq one znacznie mnieisze. Calkowite obciazenie poziome budynku wyznacza sig 20 ‘wzoru, w ktérym sume obciazenia powierzchni zewnetrenych mnoty sig praez wspéiczynnik konstrukcyiny Eleons0%p(e)Anr] a sousine Sumowaniy podiegalg obciazenia éciany nawietrane| 2 ob- szaréw (pas6w) okreslonych wedtug rys. 7.4 normy | obciaze- rie Sciany zawietrznej, Przyjmuje sig wartosci wspélczynrika onsa t2n. podane w odiesieni do.A > 10 me W uwadze do p. 7.2.2 (3) podano, ze brak korelacji migdzy iéniniom wiatru po stronie nawietr2ne| i zawietr2nej maze bye rozpatrzony w ten spos6b, ze w praypadku budynkow 0 hid = 5 sile wypadkowa mnozy sie przez 1, natomiast w preypadku bbudynkow o hid <1 site wypadkowa mnozy sig przez 0,85. Pray posrednich wartosciach hid mozna stosowa¢ interpolace linio- wa 'W praypacku budynkow smukiych, 0 hid 2 8, do wyznacza- ria calkowitego obciazenia poziomego mozna uayé wspéiczyn- rika oporu aerodynamicenego preta o przektoju prostokatnym (rys. 7.23 i w2or 7.9 w normie [3). Wowozas obciazenie calko- wite obicza sig ze wzoru normowego (S 3) majacego postaé F665 fr, 66 Agh te at ® ‘2 wspbiczynnik c, wyznacza zgodnie z procedura podana Wp. 7.6 [3]. Wysokoéé odniesienia z, mozna ustalaé analogicz- nie do wyznaczania obciazenia sciaryy nawietrznej (ys. 74 (3) W przypadku konstrukejio przekroju prostokatnym, podat- nych na efekty skrgcania, nalezy stosowat rozklad cisnienia Pokazany w normie na rysunku 7.1. Obciazenie ciany na- wietrzne] zmniejsza sig liniowo od peine| wartosei przy jedne} krawedzi pionowe| do zera prey drugie). Obcigzenie éciany z2- wietranej,tyine), pozostaje bez zmiany; obciazenia écian bocz- nych nie bierze sig pod uwage. Taki rozklad cisnienia dotyczy bbudynkew w formie requlamego prostopadioscianu na raucie prostokata; w przypacku innych ksztattow skrecanie bedzie wy- rikae ze specyfiki ksztait Rozklad wspétezynnika cisnienia zewnetranego na dachach przedstawiono w rozdziale 7 normy [3]. Przyklady zaleznosci WspolazynnikOW C0 Gze 06 kata pocrylenia (spadku) dachu ‘dwuspadowego przedstawiono na rys. 23. W colu porowna- ria pokazano rowriez odpowiednie zaleznosci wedlug dotych- czasowe| normy polskie, jednak bez wartosci wspolezynrika cisnienia zewnetrznego dach6w o katach spadku a < 0, bo ta- kich tam nie ma. W normie polskie) [2] nie ma zrGénicowania ‘wspélezynnika cisnienia w zaleznosci od wielkosci rozpatrywa- 1 powierzchni. Obszar G wediug [3] odpowiada w prayblze niu obszarowi obciazenia krawedziowego 0 C, = -2.0 [2 Crn.0 spaces dachua, ys. 2 Zaleznodé wepdlczynnika ciéniria zowngtr2nego cx 0 kaa spac. ku pole! nawiotrang| (pla Gi H dachu omuspadowego) w Eurokoaze [3] Iw norms polski 2) t ett Ot spade san 8 fys. 3. Zaletnose wspolezynnika cisnlena zewngtnego od kala spad- Xr poet rawetrzn} (pola GH dachu ewuspadowego) w Eurekodze (3) Iw normie polski 2) ‘Tak jak dotychezas, w pewnych zakresach kata spacku na- leay wykonywaé obliczenia, preyimujac warto8Ci Cpe <0 Coe > 0. Zwracaja uwage mniejsze niz w normie polskie}, co do war- toSci bezwagledne, wartosci wspolezynnika cisnienia zewnetrz- nego na przewazajgce| czeSci polaci nawietrzne} (pole H). (znacza to mniejsze podcisnienie wywierane na dach (slabsze podrywanie dachu). Nadcignienie natomiast, reprezentowane [r20z warto&i Cp; > 0 i Goeg > 0, jest wigksze. Przyklady obliczen Zamieszezono dwa preyKlady. Pierwszy dotyczy typowego ‘budynku niskiego 2 dachern dwuspadowym. Jako prayklad 4 3.20) [n=06 762486 | ae 5 Con llr | Clee == 057 Onin @)=087 + 2 en vel 2 gets) 3 as) | —- wo Pye ss Prasat na esrem|_lom eel (9) [vat = 22-0804 ~107 rs fs) | Caio beanie eee 7 wm |e SE age Sezyraroa ne pao pee many § 68.345 ee ee 2T AT st ito 345F 5+ Fl TH | 3 Tnonyeotswbuen e pM 435 a 0282 eo o-10. 3Le Ful 45m oncom Ji} {eta=3m tychezasowej normy. Podstawowe dane poczatkowe zamiesz- czono w teksco. fy. 6, Budynek x phd 2 Pol aro zcatomych crea preho- W prayitad® 2, w obliczeniach wspblczynrika konstrukcy- ivi reread wars wsodkaynnxacesona Zew'areeDO ts nage poctuaono sie waoren logaryimicenyon Eorokoau, te miast w pozostalyeh obliczeniach wykorzystano dwa protic preckosclogarymicery | polegowy. 'W obliczeniach wedtug PN-EN 1991-1-4:2008 (3) preyle- ys. 7. Budynok zprayitau 2. Rozkiad obcigeria wise tian Obliczenia wykonano wedtug dwoch norm: nowej [3] oraz dotychczasowe) [2], w praypadku kierunku wiatru zachodnie- 90, prostopadtego do dluzsze} osi budynku. Najpierw w tabl. 5, 6 17 podano obliczenia wspélezynnika konstrukcyinego we dlug obu procedur (1 | 2) Eurokodu. W tablicy 8 podano obli- czenia wspélczynnika dzialania porywow wiatru wedlug do- 49g to: strefa obcigzenia wiatrem 1, v, = 22 mis. Teren kategori IV (migjsk), z, = 1,0 m. Logarytmiceny dekrement ttumienia mo- ‘noltycznych budynkow Detonowych 5 = 0.10. W przypadku budynkow wykonujacych drgania 0 réwno- rmiernych przemieszczeniach poziomych i liniowej zmiennosci przemieszczen w funkcji wysokosci jest © y,z) = zih, G, = 1/2, G, = 3/8, K, = 1 oraz K, = 3/2. Obie stale spadku c, ic, 54row- ne 115. Wwyniku obliczea wedlug obu procedur otrzymano podob: ‘ne wartosci wsp6lzynnika konstrukcyinego (0,815 10,810). Nie Jost to jecnak reguia; w zaleznosci od strafy obcigzenia wiatrem, kategori terenu | rozmiaréw budynku moze wystapi¢ Kikupro: ‘centowa réznica (w normie podano, ze nie praekraczajaca oko: 'o 5%). W rozpatrywanym preykladzie korelacja obciazenia na Scianie nawietrznoj jest w przypadku stosowania procedury 1 nieco wigksza ~ c, = 0,826 zamiast 0,796 w obliczeniach we- «dug procedury 2, wspélczynnik dynamiczny zaé nieco mniejszy = ¢y = 0.987 zamiast 1,02. Wieksze wartoscl wspélczynnka kon ‘strukcyjnego otrzymuje sie, preyjmujac w obliczeniach wepdl- czynnik odpowiedz pozarezonansowe] B® = + W obliczeniach wedtug PN-77/B-02011 [2] preyigto: stre- fa obciqzenia wiatrem I, Vy = 20 mis, teren C (miejsk). Loga: _zeRA: BUDOHNICIWO NA 920% Taplica 6 Tablica 7 Praying 2, Obliczenia wspclezymnikakonstrkyinego Przykled 2, Obicznia wspelczynnika konstukey)nege ‘wedlug procedury + ‘wedtugprocedury 2 roar) Waar Sent Witt obierane x Wokoteobtezane —— —tintczrik ofpowiessporareznanaowy | Teme es |° ype ° oes 6 m0:76) : wee Ua) en Funk arian ewdjraricr | Sere seer Wigley ey 20 wae a oar, en oe [en] 9-2-8 eos par eee ae Poa cen | = 88 1578-0815 20 wale) 187 aes nll 7 ee) a nom aa page Or) 0207 cy ty vapose + (avexzro6? «| 2 i2rasaareR706) I Wed odponi veroroncone 00268 (@e)_ | R= 74 cose. ones 0207 - 0088 ed etc aecna (02) |r? «470080 oozes -aore eo Cagsatvoke aemscania 5) | vor] 07 (89) | ¥ “08 oes 007 0) * Pes 0) i —Westkezynictenetukeyry ‘ytmiczny dekrement tumienia monolitycznych budynkow fonowych 5 = 0,15. Wablicach § + 13 zestawiono obciazenia poziome budyn- ku, w odiesieniu do Ktorego obliczono wartosei wspélezynini- ka konstrukcyinego wedtug procedury 1 ‘Sumaryozne wartosci obciazenia poziomego na konstrukce ‘non budynku obliczono wedlug wzoru (24) = 6464p 2a Nepal) Gyo EN = = 0815q,(z— N08 + 0.7] = 122qp(z,). ‘ be- (19) Obliczenia wedtug zatacznika krajowego wykonano wedlug wzoru W(ze)= GxteAaGel ZN pe(O)~ Gpe(E= = 0815 03¢4(2, 108 + 0.7} 03676,(2) . (14) Obliczenia wedtug PN-B-02011:1977 wykonano wedlug wzoru Palze) = 44CelNC,(0)~C,(EI18 = =025C,(2, {08 +08}222 = 089C,(2,) a3) W tablicy 14 zestawiona wartosci obciazenia dachu, obliczo- re wediug weoru ‘Webinar 17-0262 05 _ 1640 | * V47-0262 7 15) sean Wen sy yarn NaF =A? _1.2.306 0262/0554 0085 | oy = S7Bbelea BE AAP _ 112 928-02 SSO, ' (oass--0378 en tte Ne 0 0282,/054 | coo) | c, « 22:888-0282/Ox88-O576 _ 14, i 1+7-026240468 Wout = 92a oe ~ 1815150 Ca a6) Wartose gpl) = 0,815 kN/? obiczona da 2, przypackowo taka sama lczbowo jak wartosé 6c, = 0.815 (ab. 6) Zakladalac, 2 poddasze wentylowane jest jednoprzestrzen- ne, a otwory wentyiacyjne sq rownomiemne roziozone we vwszystkich ezterech Scianach, prayimuje sie c, = ~0,3, bo do- minujgce jest podcisrieio (podciénienie zewmgtrane dziaia na trzy Sciany, a nadcisnienie na jedna ~ nawiotr2na). Uwagi koricowe Wartykule preedstawiono sposbb wyznaczania obciazenia \wiatrem budynkow wedtug nowej normy polskie), Na Gwoch przykladach, typowego budynku niskiego | budynku wysokie- 199. przedstawiono procedury obliczeniowe. W przypadku bu- dynku niskiego postuzono sig potegowym profilem cisnienia predkoéci wedlug Zalacznika krajowego, a w praypadku bu-

You might also like