‘

damla tatay’dan

.takvimi
müziğin bıraktığı izler
2
1
 Ocak

1 2 3

4 5 6 7 8 9 10

11 12 13 14 15 16 17

18 19 20 21 22 23 24

25 26 27 28 29 30 31

27 Ocak 1895 : Petipa ve Ivanov’un yarattığı yeni Kuğu Gölü ilk defa sahnelendi.
Pyotr İlyiç Çaykovski tarafından bestelenmiş Kuğu Gölü Balesi, ilk sahnelenmesinde başarılı
bulunmamış ve repertuvardan kalkmıştı. Çaykovski, bu başarısızlıktan kendi müziğini sorumlu
tutarak 12 yıl boyunca başka bir bale eseri bestelememişti. Bestecinin 1893’de ölümünden sonra ilk
balesi olan Kuğu Gölü, ünlü koreogra ar Petipa ve İvanov’un koreogra si ile 1895’de yeniden
sahnelenmeye başlanmış ve Kuğu Gölü Balesi yetmişe yakın değişik varyasyonu oluşturularak tüm
zamanların en popüler bale eserlerinden biri haline gelmiştir.

2
fl
fi
 Şubat

1 2 3 4 5 6 7

8 9 10 11 12 13 14

15 16 17 18 19 20 21

22 23 24 25 26 27 28

1 Şubat 1896: Puccini’nin La Bohème operasının ilk prömiyeri Torino’da

yapıldı. Gösterimde orkestra şe iğini Arturo Toscanini yapmıştır. La Bohème 50 yıl sonra
Toscanini tarafından tekrar yönetildi ve kayda alındı. İlk şe nin yorumuyla kaydedilebilmiş
olan La Bohème, bu sebeple diğer Puccini operaları arasında önemli bir yere sahiptir.

3
fl
fi
 Ma

1 2 3 4 5 6 7

8 9 10 11 12 13 14

15 16 17 18 19 20 21

22 23 24 25 26 27 28

29 30 31

3 Mart 1875: Bizet’in Carmen operası Fransa’da ilk kez sahnelendi. İlk
sahnelendiğinde yerleşik opera ve ahlâk anlayışının ihlali gibi algılandığından olumsuz tepkilerle
karşılanan eser, eleştirmenler tarafından yüzeysel, üstünkörü bulunmuş ve a şten kaldırılmıştır.
Bizet bu üzücü olaydan üç ay sonra henüz 37 yaşındayken ölmüştür. Bu durum kimilerinin garip
tahminlerine yol açmış, onun bu başarısızlık üzerine üzüntüden öldüğü söylentileri çıkmıştır. Bizet
birkaç yıl daha yaşasaydı operanın kısa bir zaman sonra tekrarlanışını, kazandığı muhteşem zaferi,
dünya sahnelerine fırtına gibi yayılışını görecek başka eser yazmasa da mutlu bir hayat geçirecekti.
Carmen, çevresindeki tartışmalar, çatışmalar, tereddüt ve ön yargılar ne olursa olsun günümüzde
bildiğimiz tek şey bu eserin opera repertuvarında çok az görülen bir ilgi toplamış olmasıdır.

4
r
fi
 N an

1 2 3 4

5 6 7 8 9 10 11

12 13 14 15 16 17 18

19 20 21 22 23 24 25

26 27 28 29 30

2 Nisan 1800: Beethoven’ın 1. Senfonisinin prömiyeri Viyana’da yapıldı. Ludwig

van Beethoven'in Senfoni No. 1 majör, Op. 21, bestecinin erken patronu Baron Gottfried van
Swieten'e ithaf edildi. Beethoven'ın bu eseri yazmayı ne zaman bitirdiği bilinmemektedir, ancak
nalin eskizlerinin 1795'ten olduğu bulunmuştur. Beethoven’ın bu senfonisinde Haydn ve
Mozart’tan esinlendiği çok açık da olsa, Beethoven’a has karakteristik özelliklere de sahiptir.

5
fi
is
 Mayıs

1 2

3 4 5 6 7 8 9

10 11 12 13 14 15 16

17 18 19 20 21 22 23

24 25 26 27 28 29 30

31

29 Mayıs 1913: Stravinsky’nin olağandışı bale eseri The Rite of Spring ilk kez
Théâtre des Champs-Élysées’de sahnelendi. Klasik baleden tamamen uzak, antik
Rus esintileri ile tasarlanmış kostüm, dekor ve koreogra sinin yanı sıra uyumsuz seslere
ağırlık veren, çalgıların ses sınırlarını zorlayan müziği o gece seyirciler arasında büyük bir
kızgınlığa yol açmış, prömiyer bir skandalla sonuçlanmıştı. Ancak eser, ortaya koyduğu
kavramların tarihin akışına uygunluğu nedeniyle kısa sürede özümsendi ve Stravinsky’nin
modern müziğin, tasarımcı Nicolas Roerich ile koreograf Vaslav Nijinsky'nin modern
6 balenin öncüleri olarak kabul edilmelerini sağladı.
fi
 Haziran

1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

14 15 16 17 18 19 20

21 22 23 24 25 26 27

28 29 30

21 Haziran 1868: Wagner’in Nürnberg'in Usta Şarkıcıları operasının

prömiyeri Münih’te sahnelendi. Bu opera dünya çapında defalarca sahnelenmiş ve
günümüzde de hala popüler olan bir eserdir. Dört buçuk saatten fazla süren eser, popüler
opera repertuarındaki en uzun süren eserdir. Wagner'in opera eserleri arasında birçok
özellikleri dolayısıyla ender bulunur bir opera eseri olan Nürnberg’in Usta Şarkıcıları, aynı
zamanda Wagner’in tek komedi operasıdır.

7
 Temm

1 2 3 4

5 6 7 8 9 10 11

12 13 14 15 16 17 18

19 20 21 22 23 24 25

26 27 28 29 30 31

2 Temmuz 1800: Jean Sibelius’un senfonik şiiri Finlandia Op.26’nın

prömiyeri Helsinki’de sahnelendi. Parça, Rus İmparatorluğunun artan
sansürüne karşı gizli bir protesto olan 1899’de Basın Kutlamaları için bestelenmiş,
1900'de revize edilmiştir.

8
u
 Ağu os

2 3 4 5 6 7 8

9 10 11 12 13 14 15

16 17 18 19 20 21 22

23 24 25 26 27 28 29

30 31

20 Ağustos 1882: Çaykovski’nin 1812 Uvertürü’nün ilk sahne gösterisi Moskova’da

yapıldı. Uvertür, Rusya'ya karşı düzenlenen ancak başarısızlıkla sonuçlanan Fransız saldırısından
ve takibindeki Napolyon'un Grande Armée'nin yıkıcı geri çekilişinden ve Napolyon Savaşları'nın
1812 yılındaki büyük dönüm noktasından bahseder. Bu çalışma daha çok gerçekleştirilen top atışları
ile tanınır, özellikle açık hava festivallerinde yapılır ve gerçek toplar kullanılır. Bestenin Birleşik
Devletler ve Birleşik Krallık arasında olan 1812 Savaşı ile herhangi bir bağlantısı olmasa da, ABD'de
diğer vatanseverlik müzikleri ile beraber çalınmaktadır.
9
st
 Eylül

1 2 3 4 5

6 7 8 9 10 11 12

13 14 15 16 17 18 19

20 21 22 23 24 25 26

27 28 29 30

30 Eylül 1791: Mozart’ın Sihirli Flüt operasının prömiyeri Viyana’da sahnelendi.

Sihirli Flüt, lirik, komik ve ciddi öğeleri ile her üç opera türünün de özelliklerini bünyesinde katmış,
kutsiyet izafe edilen konuları komik karakterlerle yumuşatmıştır. Geleneksel olarak İtalyanca yazılan
opera geleneğini bozmuş ve Almanca yazılmıştır. Galasından beridir Sihirli Flüt her zaman opera
repertuarında en fazla beğenilen eserlerden biridir. Kuzey Amerika'da en sık oynanan ilk on opera
arasındadır.

10
 Ekim

1 2 3

4 5 6 7 8 9 10

11 12 13 14 15 16 17

18 19 20 21 22 23 24

25 26 27 28 29 30 31

Ekim 1905: Debussy’nin orkestral bestesi La Mer’in prömiyeri Paris’te yapıldı. Eser
bu prömiyerde pek iyi karşılanmadı; Debussy'nin çalışmalarının güçlü destekçileri bile hevesli
değildi. Ancak çalışma 1907'de ABD'de ve 1908'de İngiltere'de; Paris'te de ikinci kez yapılan
performansının ardından, 1908'de Debussy'nin en beğenilen ve en sık icra edilen orkestra
eserlerinden biri oldu.

11
 Kasım

1 2 3 4 5 6 7

8 9 10 11 12 13 14

15 16 17 18 19 20 21

22 23 24 25 26 27 28

29 30

21 Kasım 1945: Proko ev’in Cinderella balesinin prömiyeri Moskova’da yapıldı.

Proko ev bu baleyi yazmak için o sırada yazma sürecinde olduğu (Savaş ve Barış) operasını
yazmaya ara vermiştir. Cinderella, coşkulu müziği, yemyeşil manzarası ve üvey kız kardeşlerin komik
rolleriyle dikkat çekmiş, Proko ev’in en popüler ve melodik eserlerinden biri haline gelerek, aynı
zamanda birçok koreografa ilham kaynağı olmuştur.

12
fi
fi
fi
 Aralık

1 2 3 4 5

6 7 8 9 10 11 12

13 14 15 16 17 18 19

20 21 22 23 24 25 26

27 28 29 30 31

24 Aralık 1871: Giuseppe Verdi’nin Aida operasının prömiyeri Mısır’da yapıldı.

Dünya opera evleri repertuarında devamlı olarak bulunan ve popüler olarak seyirci çeken Aida,
Mısır Hidivi İsmail Paşa 150.000 Fransız Frankı ödeyerek Ocak 1871'de sahnelenmesi üzere
hazırlanması için Verdi'ye sipariş vermişti. Fakat Temmuz 1870 - Mayıs 1871 arasında devam eden
Fransa-Prusya Savaşı nedeni ile kostümler ve sahne ekipmanları Paris'ten getirilememiş, Aida'nin
prömiyeri Aralık 1871’de anca yapılabilmiş ve ilk sahnelenme seyircisi tarafından büyük bir beğeni
kazanmıştı. Fakat Verdi bu ilk temsile gitmekten sakınmıştı, çünkü bu ilk temsile seyircilerin tümü
özel davetiye ile gelmiş, alelade halka bilet satılmamıştı. Halkı tatmin etmeyi amaçlayan Verdi, bu
nedenle eserinin Avrupa'da Milano La Scala Opera Evi’nde Şubat 1872'de temsil edilmesi için özel
olarak operanın yapımına ve sahnelenmesine destek sağlamış ve bu sahnelemeye bir prömiyermiş
gibi dikkat ve itina göstermiştir.
13