1

SÖZCÜKTE ANLAM Şimdi Alıştırma Vakti

Türkçe Etkinlikleri Etkinlik
SÖZCÜKTE ÇOK ANLAMLILIK E. Aşağıdaki cümlelerde koyu yazılmış kelimelerin
A. Aşağıdaki cümlelerde “atışmak” sözcüğünün han- eş anlamlılarını altlarındaki boşluklara yazınız.
gi anlamlarda kullanıldıklarını altlarındaki boşluk-
lara yazınız.
1. İçim memleketimin özlemiyle dolup taşıyor.
1. Yine ustasıyla atışıp işten ayrılmıştı. ……………………………………………………
……………………………………………………

2. Bu al renkli kumaştan bir tane daha istedi.

2. Ozanlar, sazlarını alıp karşılıklı atıştılar.
…………………………………………………… ……………………………………………………

Model Eğitim Yayınları

3. Oyun başlamadan önce adım atışarak ebeyi seçtik. 3. 21. yüzyılda bazı meslekler ön plana çıktı.
…………………………………………………… ……………………………………………………

B. “Kıymak” kelimesinin aynı anlamda kullanıldığı 4. Burada onlarca çeşit endemik bitki var.
cümleleri eşleştiriniz.
1. Etleri incecik kıyıp tavanın içine dökmüştü. ……………………………………………………

2. Paraya kıyıp uzun bir gezi düzenlemek istiyorum.

5. Bu kadar kaygı duyacak bir durum yok.
……………………………………………………
3. Zavallı çiçeklere nasıl kıydığınızı anlatır mısınız?

4. Beş altı liraya daha kıyarak sağlamca bir ip aldı. 6. Yeni görevinizi tebrik ederim efendim.
……………………………………………………
C. “Çözülmek” sözcüğünü,
1. Gevşemek, güçsüz kalmak 7. Bu hikâyeyi daha önce birkaç kez okuttum.
2. Dağılmak, çökmek
3. Çözme işine konu olmak
……………………………………………………
anlamlarında üç ayrı cümlede kullanınız.

1. …………………………………………………… 8. Oldukça samimi bir havası var buranın.

2. ……………………………………………………. ……………………………………………………
Model Eğitim Yayınları

3. ………………………………………………….... 9. Daha önce böyle bir yetenek görmemiştim.

D. “Göz” sözcüğünün aşağıdaki cümlelerde hangi an-

……………………………………………………
lamlarda kullanıldığını altlarındaki boşluğa yazınız.
1. Gözleri mavinin en canlı tonundaydı.
10. İleri düzey Çince bilen bir personel alacağız.
……………………………………………………

……………………………………………………
2. Şu güzel mahallede bir göz evim olsaydı.
……………………………………………………
11. Aldığımız yanıttan hiç tatmin olmamıştık.
3. Dama tahtasında altmış dört göz olduğunu söyledi.
…………………………………………………… ……………………………………………………

1
Bilal KIŞ - Taşkın SOYSAL Osman Nuri CEYLAN - Mehmet Akif ÜNALDI
 2
Şimdi Alıştırma Vakti SÖZCÜKTE ANLAM
Etkinlik Türkçe Etkinlikleri
EŞ SESLİ (SESTEŞ) SÖZCÜKLER ZIT (KARŞIT) ANLAMLI SÖZCÜKLER
A. Aşağıdaki eş sesli (sesteş) sözcükleri birbirinin B. Aşağıdaki kelimelerden zıt anlamı olmayanları yu-
sesteşi olacak şekilde farklı cümlelerde kullanı- varlak içine alınız.
nız.
İyi Sonbahar Çatal

Gül Baklava Siyah Masa

1. ……………………………………………………… Az Acı Bitiş
2. ………………………………………………………
Taş Tatil Uzak

Model Eğitim Yayınları

İleri Yazı Okumak
Yüz
Karanlık İmkân Çalışkan
1. ………………………………………………………
2. ……………………………………………………… Ev Küçük Aşağı

Konuk Eski Bebek

Ben Kalabalık Zayıf Ön

1. ……………………………………………………… Kartal Ağlamak Açık
2. ………………………………………………………
İnmek Uçmak İçeri

Bin
1. ………………………………………………………
2. ………………………………………………………
C. Aşağıdaki kelimelerin zıt anlamlılarını karşıların-
daki boşluğa yazınız.
Çay
1. ……………………………………………………… Alt……………………. Kolay……………………
2. ………………………………………………………
Katı……………………. Akşam …………………
İlk ……………………. Kabul …………………
Çıkış …………………… Dost…………………….
Model Eğitim Yayınları

Saç
1. ……………………………………………………… Temiz ……………….. Zarar ……………………
2. ……………………………………………………… Dolu ……………………. Taze…………………….
Cömert ………………… Beyaz …………………
Kuru……………………. Doğu……………………
Yaz
Yavaş ………………… Ödül …………………….
1. ………………………………………………………
Güzel………………… Yok …………………….
2. ………………………………………………………
Gündüz ………………… Artı…………………….
Cesur ………………… Üzüntü…………………
Düş Yaz ……………………. Pahalı…………………
1. ……………………………………………………… Alçak…………………… Sol…………………….
2. ………………………………………………………

2
Bilal KIŞ - Taşkın SOYSAL Osman Nuri CEYLAN - Mehmet Akif ÜNALDI

SÖZCÜKTE ANLAM
Türkçe Etkinlikleri
GERÇEK VE MECAZ ANLAM
A. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcükle-
rin gerçek anlamda mı yoksa mecaz anlamda mı
kullanıldıklarını örnekteki gibi yazınız.
1. Burada en ağır işleri bana veriyorlar.
Mecaz Anlam
2. Bu ağır valiz yüzünden belim tutuldu.
Gerçek Anlam
Model Eğitim Yayınları
3. Kara haber tez yayılır diyerek ağlamaya başladı.
4. Sıcak gülümsemesi hepimizi çok rahatlattı.
5. Sınıfın tamamı bu sınavda dökülmüştü.
6. Bu denli dişli bir rakiple baş etmek çok zor.
7. Kahvaltı için taze simit almamız gerekiyor.
8. Senin bana niçin kırıldığını anlamış değilim.
9. Her zaman böyle parlak fikirler sunan biridir.
10. Yumuşak bir minder bulup biraz uzanacağım.
11. Daha önce bu kadar acı bir biber yemedim.
12. Aramızda kopmaz bağlar gelişti zamanla.
Model Eğitim Yayınları
13. Tatlı bir bebek, pencereden sokağı izliyordu.
14. Ben bu bayat esprilere gülecek değilim.
15. Çocuğun zayıf hâline hepimiz acımıştık.
16. Her zaman soğuk davranan bir yapısı var.
17. Bu işi halledemezsek hepimiz yandık.
18. Boş bakışlarla etrafı inceleyip duruyordu.
19. Dereden su taşıyıp biberleri sulayacağız.
3
Bilal KIŞ - Taşkın SOYSAL
3
Şimdi Alıştırma Vakti
Etkinlik
TERİM ANLAMLI SÖZCÜKLER
B. Aşağıdaki cümlelerde geçen terim anlamlı keli-
meleri bularak altlarını çiziniz.
1. Ameliyat tam olarak altı saat sürmüş.
2. Bir maçta üç penaltı birden atıldı.
3. Mars’ın diğer adı Kızıl Gezegen’dir.
4. Üçgenler konusunu daha yeni öğrendik.
5. Bu besteyi kimin yaptığını biliyor musun?
6. Türkçe dersinde sıfatlar konusunu işledik.
7. Ofsayt, aslında çok karmaşık bir kural değil.
8. Çarpım tablosunun tamamını ezberledim.
9. Keman çalmak benim için paha biçilemez.
10. Hemşire Hanım, yarın taburcu olacağımızı söyledi.
11. Oyunun üçüncü perdesini maalesef izleyemedik.
C. Aşağıdaki kelimeleri terim anlam ifade edecek şe-
kilde cümlede kullanınız.
Köşe vuruşu
.......................................................................
Doktor
.......................................................................
Boylam
.......................................................................
Neptün
.......................................................................
Ezgi
.......................................................................
Toplama
.......................................................................
Sayı
.......................................................................
Ney
.......................................................................
Dolaşım sistemi
.......................................................................
Ova
.......................................................................
Osman Nuri CEYLAN - Mehmet Akif ÜNALDI
 4
Şimdi Alıştırma Vakti SÖZCÜKTE ANLAM
Etkinlik Türkçe Etkinlikleri
DEYİMLER ATASÖZLERİ
A. Aşağıdaki cümlelerde geçen deyimlerin altını çi- C. Aşağıda karışık olarak verilmiş olan atasözlerini
ziniz. gerçek kalıplarına göre düzeltiniz.
1. Söyle bir iki dinle
1. Bu kadar tembel olmasını aklım almıyor.
.....................................................................
2. Yan masada konuşulanlara kulak kabarttım. 2. Köy istemez kılavuz görünen
.....................................................................
3. Geç kalacağımızı anlayınca babamın tepesi attı. 3. Üzüme kararır üzüm baka baka
.....................................................................

Model Eğitim Yayınları

4. Harçlığını alan çocuğun ağzı kulaklarına vardı. 4. Eşeğini çağırarak arar türkü elin el
.....................................................................
5. Son zamanlarda nedense iyice gözden düşmüş.
5. Gelir iyi hastanın doktor ayağına olacak
6. Eteklerim zil çalarak yemeğimi yemeye başladım. .....................................................................
6. Nesi bir elin var iki sesi elin var
7. Çocukları getirene kadar akla karayı seçti. .....................................................................
7. Yıkar fırın köpek aç
8. Ağız birliği etmiş gibi aynı şeyleri söylüyorlar.
.....................................................................

9. Elden ayaktan düşmeden bu çalışmayı bitireceğim.

D. Aşağıda size verilmiş olan konularla ilgili örnek-
teki gibi atasözleri yazınız.
B. Aşağıda yer alan deyimleri cümle içerisinde kul- Etkilenme
lanınız. Kır atın yanında duran ya huyundan ya suyundan...

Küplere binmek Komşuluk

......................................................................... ……………………………………………………..
Yaş tahtaya basmak
......................................................................... Birlik-beraberlik
……………………………………………………..
Ayaklarına kara sular inmek
.........................................................................
Tutumluluk
Ağzı açık kalmak
Model Eğitim Yayınları

.........................................................................
Kulağına küpe olmak
.........................................................................
Deliye dönmek
.........................................................................
Gözüne girmek
.........................................................................
Saçını başını yolmak
.........................................................................
Göz gezdirmek
.........................................................................
……………………………………………………..
Ölçülü olma
……………………………………………………..
E. Aşağıda birinci kelimesi verilmiş olan atasözleri-
ni tamamlayınız.
1. Ağaç.................................................
2. El......................................................
3. Komşu ...............................................
4. Dost.......................................................
5. Güneş...................................................

4
Bilal KIŞ - Taşkın SOYSAL Osman Nuri CEYLAN - Mehmet Akif ÜNALDI