Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ...... / 20 p.

Imię ..................................................................................

1 Uzupełnij tabelę. Wpisz w odpowiednie rubryki nazwy wydalanych substancji wybrane spośród ( ... / 3 p.)
podanych.
woda, sole mineralne, mocznik, dwutlenek węgla, substancje trujące

Drogi wydalania zbędnych substancji

Płuca Skóra Układ wydalniczy

Wydalane
substancje

2 Schemat przedstawia cykl mocznikowy wraz z etapami transportu produktów przemian aminokwasów w ( ... / 2 p.)
organizmie.

a) Uzupełnij schemat. Wpisz w wyznaczonych miejscach odpowiednie nazwy substancji (A i B) i

narządów (C i D).
b) Zaznacz dwa zdania poprawnie charakteryzujące proces przedstawiony na schemacie.
A. Azotowy substrat cyklu mocznikowego powstaje w wyniku przemian metabolicznych białek.
B. Cykl mocznikowy zachodzi w nerkach.
C. W moczniku jeden atom azotu pochodzi z jonu amonowego, a drugi – z dwutlenku węgla.
D. Cykl mocznikowy należy do przemian anabolicznych.
E. W przedstawionych przemianach trzy razy dochodzi do defosforylacji.
3 Przyporządkuj elementom budowy układu moczowego (1–4) właściwe opisy (A–E). ( ... / 1 p.)
1. Nerka. A. Przekształca jony amonowe w mniej toksyczny
mocznik.
2. Moczowód. B. Składa się z części korowej i części rdzeniowej.
3. Pęcherz moczowy. C. Wyprowadza mocz na zewnątrz.
4. Cewka moczowa. D. Łączy pęcherz moczowy z nerką.
E. Ma elastyczne ściany, dzięki którym może
zwiększać swoją objętość.
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____
4 Skreśl błędne informacje w zdaniach. ( ... / 2 p.)
A. Nadmiar jonów sodu i potasu prowadzi do zwiększenia / zmniejszenia zawartości wody we krwi.
B. Zbyt duża objętość krwi powoduje obniżenie / podwyższenie ciśnienia w naczyniach krwionośnych.
C. Erytropoetyna zwiększa / zmniejsza produkcję erytrocytów w szpiku kostnym.
D. Uwolnienie wazopresyny przez przysadkę mózgową skutkuje zmniejszeniem / zwiększeniem objętości
moczu.
E. W moczu ostatecznym zawartość glukozy / mocznika jest większa niż w moczu pierwotnym.
5 Zaznacz nazwę elementu nefronu, który wchodzi w skład rdzenia nerki. ( ... / 1 p.)
A. Kłębuszek nerkowy. B. Torebka kłębuszka. C. Kanalik nerkowy. D. Moczowód.

Grupa A | strona 1 z 6
6 Wybierz poprawne dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Ośrodek wydalania moczu znajduje się w
A. części krzyżowej rdzenia kręgowego. C. rdzeniu przedłużonym.
B. części piersiowej rdzenia kręgowego. D. podwzgórzu.
7 Oceń prawdziwość stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie zawiera prawdziwe informacje, lub F, jeśli ( ... / 1 p.)
fałszywe.
Tętniczka wyprowadzająca krew ma mniejszą średnicę niż tętniczka
1. P F
doprowadzająca krew do kłębuszka.
Filtracja polega na wchłanianiu zwrotnym wielu związków potrzebnych
2. P F
organizmowi z krwi do torebki kłębuszka.
3. Mocz pierwotny powstaje w wyniku resorpcji i sekrecji. P F

8 Podkreśl dwa działania, które można zaliczyć do profilaktyki układu moczowego. ( ... / 1 p.)
sporadyczne badania profilaktyczne, kontrola ciśnienia krwi, okresowe badania moczu i krwi, stosowanie
diety z nadmierną ilością soli, picie małych ilości wody
9 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A lub B oraz jej uzasadnienie 1 lub 2. ( ... / 1 p.)
Wzrost stężenia hormonu antydiuretycznego (ADH) w organizmie będzie skutkował wydalaniem moczu
ponieważ ilość
A. rozcieńczonego, wody 1. mniejsza.
wchłanianej
zwrotnie
w kanalikach
B. zagęszczonego, nerkowych do 2. większa.
krwi będzie

10 Przyporządkuj metodom diagnostycznym układu moczowego (1–3) właściwe opisy (A–C). ( ... / 1 p.)
1. Urografia. A. Podczas tego badania wykonuje się analizę składu
moczu.
2. Badanie moczu. B. Podczas tego badania do żył pacjenta wprowadza
się kontrast, umożliwiający obserwację
nieprawidłowości np. w budowie nerek i pęcherza
moczowego.
3. USG jamy brzusznej. C. Podczas tego badania wykorzystuje się
ultradźwięki do oceny np. nieprawidłowości w
budowie narządów układu moczowego.
1. _____ 2. _____ 3. _____
11 Podkreśl właściwe wyrazy tak, aby tekst dotyczący zapotrzebowania organizmu na wodę był ( ... / 3 p.)
prawdziwy.
Człowiek powinien wypijać około 2 l / 3 l płynów dziennie. W czasie upałów ich ilość powinna być mniejsza
/ większa. Ważne jest także kontrolowanie ilości spożywanej soli. Zbyt wysokie / niskie stężenie tej substancji
utrudnia wchłanianie wody w nefronach.
12 Skreśl błędne informacje w zdaniach. ( ... / 2 p.)
A. Ograniczenie spożycia soli zmniejsza ryzyko zakażenia dróg moczowych / zachorowania na kamicę
nerkową.
B. Zakażenie dróg moczowych częściej występuje u kobiet / mężczyzn.
C. Dializator to urządzenie do prowadzenia hemodializy / dializy otrzewnowej.
D. Obrzęki, zaburzenia pracy serca oraz zmiany ilości wydalanego moczu mogą sugerować kamicę nerkową /
niewydolność nerek.
E. Do powstawania kamieni nerkowych przyczynia się mocznik / szczawian wapnia.
13 Wybierz poprawne dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Przyczyną kamicy nerkowej może być
A. przetrzymywanie moczu w pęcherzu moczowym.
B. zakażenie bakteryjne, grzybicze lub wirusowe.
C. picie zbyt dużej ilości wody.
D. nadciśnienie tętnicze.

Grupa A | strona 2 z 6
Grupa A | strona 3 z 6
Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 20 p.
Imię ..................................................................................

1 Uzupełnij tabelę. Wpisz w odpowiednie rubryki nazwy wydalanych substancji wybrane spośród ( ... / 3 p.)
podanych.
sole mineralne, woda, substancje trujące, mocznik, dwutlenek węgla

Drogi wydalania zbędnych substancji

Płuca Skóra Układ wydalniczy

Wydalane
substancje

2 Schemat przedstawia cykl mocznikowy wraz z etapami transportu produktów przemian aminokwasów w ( ... / 2 p.)
organizmie.

a) Uzupełnij schemat. Wpisz w wyznaczonych miejscach odpowiednie nazwy narządów (A i B) i

substancji (C i D).
b) Zaznacz dwa zdania poprawnie charakteryzujące proces przedstawiony na schemacie.
A. Cykl mocznikowy zachodzi w nerkach.
B. Azotowy substrat cyklu mocznikowego powstaje w wyniku przemian metabolicznych białek.
C. Cykl mocznikowy należy do przemian anabolicznych.
D. W moczniku jeden atom azotu pochodzi z jonu amonowego, a drugi – z dwutlenku węgla.
E. W przedstawionych przemianach trzy razy dochodzi do defosforylacji.
3 Przyporządkuj elementom budowy układu moczowego (1-4) właściwe opisy (A–E). ( ... / 1 p.)
1. Nerka. A. Ma elastyczne ściany, dzięki którym może
zwiększać swoją objętość.
2. Moczowód. B. Składa się z części korowej i części rdzeniowej.
3. Pęcherz moczowy. C. Łączy pęcherz moczowy z nerką.
4. Cewka moczowa. D. Wyprowadza mocz na zewnątrz.
E. Przekształca jony amonowe w mniej toksyczny
mocznik.
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____
4 Pokreśl właściwe informacje w zdaniach. ( ... / 2 p.)
A. Nadmiar jonów sodu i potasu prowadzi do zwiększenia / zmniejszenia zawartości wody we krwi.
B. Zbyt duża objętość krwi powoduje obniżenie / podwyższenie ciśnienia w naczyniach krwionośnych.
C. Erytropoetyna zwiększa / zmniejsza produkcję erytrocytów w szpiku kostnym.
D. Uwolnienie wazopresyny przez przysadkę mózgową skutkuje zmniejszeniem / zwiększeniem objętości
moczu.
E. W moczu ostatecznym zawartość glukozy / mocznika jest większa niż w moczu pierwotnym.
5 Zaznacz nazwę elementu nefronu, który wchodzi w skład kory nerki. ( ... / 1 p.)
A. Moczowód. B. Cewka zbiorcza. C. Kanalik nerkowy. D. Ciałko nerkowe.

Grupa A | strona 4 z 6
6 Wybierz poprawne dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Ośrodek wydalania moczu znajduje się w
A. podwzgórzu. C. części piersiowej rdzenia kręgowego.
B. rdzeniu przedłużonym. D. części krzyżowej rdzenia kręgowego.
7 Oceń prawdziwość stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie zawiera prawdziwe informacje, lub F, jeśli ( ... / 1 p.)
fałszywe.
Filtracja polega na wchłanianiu zwrotnym wielu związków potrzebnych
1. P F
organizmowi z krwi do torebki kłębuszka.
Tętniczka wyprowadzająca krew ma mniejszą średnicę niż tętniczka
2. P F
doprowadzająca krew do kłębuszka.
3. Mocz pierwotny powstaje w wyniku resorpcji i sekrecji. P F

8 Podkreśl dwa działania, które można zaliczyć do profilaktyki układu moczowego. ( ... / 1 p.)
okresowe badania moczu i krwi, sporadyczne badania profilaktyczne, kontrola ciśnienia krwi, stosowanie
diety z nadmierną ilością soli, picie małych ilości wody
9 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A lub B oraz jej uzasadnienie 1 lub 2. ( ... / 1 p.)
Wzrost stężenia hormonu antydiuretycznego (ADH) w organizmie będzie skutkował wydalaniem moczu
ponieważ ilość
A. zagęszczonego, wody 1. większa.
wchłanianej
zwrotnie
w kanalikach
B. rozcieńczonego, nerkowych do 2. mniejsza.
krwi będzie

10 Przyporządkuj metodom diagnostycznym układu moczowego (1–3) właściwe opisy (A–C). ( ... / 1 p.)
1. USG jamy brzusznej. A. Podczas tego badania do żył pacjenta wprowadza
się kontrast, umożliwiający obserwację
nieprawidłowości np. w budowie nerek i pęcherza
moczowego.
2. Badanie moczu. B. Podczas tego badania wykonuje się analizę składu
moczu.
3. Urografia. C. Podczas tego badania wykorzystuje się
ultradźwięki do oceny np. nieprawidłowości w
budowie narządów układu moczowego.
1. _____ 2. _____ 3. _____
11 Podkreśl właściwe wyrazy tak, aby tekst dotyczący zapotrzebowania organizmu na wodę był ( ... / 3 p.)
prawdziwy.
Człowiek powinien wypijać około 4 l / 2 l płynów dziennie. W czasie upałów ich ilość powinna być większa /
mniejsza. Ważne jest także kontrolowanie ilości spożywanej soli / glukozy. Zbyt wysokie stężenie tej
substancji utrudnia wchłanianie wody w nefronach.
12 Pokreśl właściwe informacje w zdaniach. ( ... / 2 p.)
A. Ograniczenie spożycia soli zmniejsza ryzyko zakażenia dróg moczowych / zachorowania na kamicę
nerkową.
B. Zakażenie dróg moczowych częściej występuje u kobiet / mężczyzn.
C. Dializator to urządzenie do prowadzenia hemodializy / dializy otrzewnowej.
D. Obrzęki, zaburzenia pracy serca oraz zmiany ilości wydalanego moczu mogą sugerować kamicę nerkową /
niewydolność nerek.
E. Do powstawania kamieni nerkowych przyczynia się mocznik / szczawian wapnia.
13 Wybierz poprawne dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Przyczyną kamicy nerkowej może być
A. nadciśnienie tętnicze.
B. picie zbyt dużej ilości wody.
C. zakażenie bakteryjne, grzybicze lub wirusowe.
D. przetrzymywanie moczu w pęcherzu moczowym.

Grupa A | strona 5 z 6
Grupa A | strona 6 z 6